Inhoudsopgave
Inleiding - Gebruiksaanwijzing van dit boek. . . . . . . . . . . . . . . 1
Hoofdstuk 1 - Wat voor type ondernemer bent u? . . . . . . . . 7 1.1.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2.
Typen ondernemers: rechts- en samenwerkingsvormen . . . . . . . . 11 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4.
Ondernemer en eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ondernemer in een samenwerkingsvorm . . . . . . . . . . . . . . . . . Ondernemer als DGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zelfstandige/resultaatgenieter/opdrachtnemer/freelancer . . . . .
11 13 16 25
1.3.
Typen ondernemers: fiscale toets ondernemerschap . . . . . . . . . . . 27
1.4.
Typen ondernemers: fiscale toets arbeidsrelatie . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3.
VAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Inhouden van loonheffingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Controle VAR bij aangifte inkomstenbelasting . . . . . . . . . . . . . . 33
1.5.
Wie is nu eigenlijk een zzp (zelfstandige zonder personeel) of zzp’er? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1.6.
Samenvatting ondernemerstypen naar rechts- en samenwerkingsvormen, fiscale positie en arbeidsrelatie . . . . . . . . 35
Hoofdstuk 2 - Wat zijn de inkomensvoorzieningen voor u als ondernemer?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 2.1.
Overzicht en samenvatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
2.2.
Oudedagsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.2.1. 2.2.2.
Toevoeging oudedagsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Afname oudedagsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
© Ondernemer, gegarandeerd een inkomen,
I
Inhoudsopgave
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII
2.3.
2.3.1. 2.3.2.
2.4.
Inhoudsopgave
Stakingswinst naar lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Mogelijke vrijwillige of verplichte aansluiting bij het bedrijfs(tak)pensioenfonds of beroepspensioenfonds . . . . . . . . . . 49 2.4.1. 2.4.2.
2.5.
Wat is stakingswinst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 De stakingslijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Bedrijfs(tak)pensioenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Beroepspensioenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Beschikbare premieregeling als pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3.
Beschikbare premieregeling voor DGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Staffels bij beschikbare premieregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Alternatieven pensioenopbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
2.6.
Voortzetten pensioenregeling bij vorige werkgever . . . . . . . . . . . . . 55
2.7.
Eigen ondernemingspensioenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 2.7.1.
2.8.
Pensioen in eigen beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 2.8.1. 2.8.2. 2.8.3. 2.8.4.
2.9.
Pensioenwet BES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Middelloonregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eindloonregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioen-BV of pensioenstichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioen-BV of pensioenstichting bij overlijden ondernemer . . .
58 60 62 62
Verkoop onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2.9.1. 2.9.2.
IB-ondernemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Verkoop van uw BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
2.10. Fiscale en financiële faciliteiten voor de ondernemer . . . . . . . . . . . 66 2.10.1. 2.10.2. 2.10.3. 2.10.4. 2.10.5. 2.10.6. 2.10.7. 2.10.8. 2.10.9. 2.10.10. 2.10.11. 2.10.12. 2.10.13.
II
Ondernemersaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Innovatiebox . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 MKB-winstvrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Btw kleineondernemersregeling (KOR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Herinvesteringsreserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Uitstel btw-afdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Werkbonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Kredietfaciliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Subsidies en fondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Overige wettelijke regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Vermogensfondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
© Ondernemer, gegarandeerd een inkomen,
Hoofdstuk 3 - Algemene inkomensvoorzieningen . . . . . . 107 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
3.2.
Wettelijke inkomensvoorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7.
3.3.
Algemene Ouderdomswet (AOW), AIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . IOW, IOAW (IOAZ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ANW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . WWB: Wet werk en bijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wet Wajong, Wet werk en arbeidsondersteuning jong gehandicapten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toeslagenwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Andere wettelijke regelingen, die leiden tot inkomensvoorzieningen of toeslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
111 114 116 117 120 122 123
Inkomensverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.3.5. 3.3.6. 3.3.7. 3.3.8.
Levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beleggingsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) . . . . . . . . . . . . . . . Kapitaalverzekering en sparen voor de eigen woning . . . . . . . Werkloosheidsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Banksparen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Levensloop en spaarloon: afbouw levensloopregeling . . . . . .
125 125 126 129 134 134 142 145
3.4.
Pensioenverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
3.5.
Sparen en beleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 3.5.1. 3.5.2.
3.6.
Onverwacht inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 3.6.1. 3.6.2.
3.7.
Sparen in box 3 (gewone spaarrekening en spaardeposito) . . . 149 Beleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Schenken en erven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Kansspelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Overig inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 3.7.1. 3.7.2. 3.7.3. 3.7.4. 3.7.5. 3.7.6.
Eigen woning: hypotheek aflossen, overwaarde . . . . . . . . . . . Ontslagvergoeding; stamrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomen uit het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomen uit werk na pensionering; starten vanuit de AOW . . . Inkomen uit het terbeschikking stellen van vermogensbestanddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overige inkomensmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
© Ondernemer, gegarandeerd een inkomen,
155 157 161 162 164 165
III
Inhoudsopgave
3.1.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 4 - Waar moet u op letten bij de keuze van inkomensvoorzieningen?. . . . . . . . . . . . 167 4.1.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
4.2.
Wat zijn uw doelstellingen voor altijd een goed inkomen? . . . . . . 171 4.2.1. 4.2.2.
Inflatie en pensioenopbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 Keuze inkomensvoorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Hoofdstuk 5 - Wat moet u doen om te zorgen voor uw inkomensvoorzieningen?. . . . . . . 175 5.1.
Inleiding en stappenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
5.2.
De rol van financiële adviseurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3.
Kennisniveau financiële dienstverleners . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Provisieverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Financiële planners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
Hoofdstuk 6 - Wat zijn de onderwerpen waarover u meer wilt weten?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 6.1.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
6.2.
Van ondernemer naar werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3.
6.3.
Eerder of tijdelijk stoppen met werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 6.3.1. 6.3.2.
6.4.
Eerder stoppen met werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Tijdelijk stoppen met werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Echtscheiding en pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 6.4.1. 6.4.2. 6.4.3.
IV
Ondernemer en werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 Pensioenvoorzieningen werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Toekomst pensioenvoorzieningen werknemer . . . . . . . . . . . . 194
Gescheiden na 30 april 1995 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 Gescheiden tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995 . . . . . . 201 Gescheiden voor 27 november 1981 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
© Ondernemer, gegarandeerd een inkomen,
Faillissement en pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
6.6.
Pensioentekort; sparen naast pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 6.6.1. 6.6.2.
6.7.
Waardeoverdracht en afkoop pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 6.7.1. 6.7.2.
6.8.
Afsluiten van een lijfrente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 Inhalen van pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Waardeoverdracht bij DGA, werknemer, IB-ondernemer . . . . 205 Afkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
De toekomst van de oudedagsvoorzieningen (en inkomensvoorzieningen) voor ondernemers en DGA’s . . . . . . . . . 207
Hoofdstuk 7 - Overzicht tabellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Hoofdstuk 8 - Overzicht Download Zone. . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Overzicht van modellen, rekentools en checklisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
© Ondernemer, gegarandeerd een inkomen,
V
Inhoudsopgave
6.5.
