INLEIDEND: ENKELE BASALE FEITEN Wie zijn we? We zijn een volledig onafhankelijke stichting, die individuele ondersteuning biedt aan Nijmeegse burgers op het gebied van: • sociale zekerheid • reïntegratie/empowerment • zorg & voorzieningen Voor we deze drie vormen van dienstverlening nader belichten, zullen we eerst de cliënten van BWN typeren. Cliënten BWN: multiple problemen De cliënten van BWN hebben in de regel multiple problemen. Naast de hulpvraag op het gebied van uitkering, werk of Wmo signaleren we in toenemende mate andere problemen. Hierbij valt te denken aan het ontbreken van een administratie, schuldproblematiek, dreigende huisuitzetting, gevaar van recidive detentie, verkeren in crisissituatie, (dreigend) conflict met werkgever. Onderliggende oorzaken zijn onder meer: verslaving, psychiatrische problematiek, een incest-verleden, suïcidepogingen etc. Drie vormen van dienstverlening In Cijfers Sociale zekerheid Helpdeskvragen Spreekuur/huisbezoek Bezwaar/beroepsprocedures WMO Helpdeskvragen Spreekuur/huisbezoek Voorbereiden/begeleiden Bezwaar/beroepsprocedures
2006/2007 2008 2009
2.240 2.530 2.978 365 700 986 60 80 81
150 10
219 11
525 11
2010 (prognose) 3.000 – 3.500 >1.000 >100
>600 >50
1
A Sociale zekerheid (portefeuille Turgay) • Telefonische helpdesk: informatie en advies over wet- en regelgeving: wao, wia, waz, wajong, ziektewet, bijstand • Spreekuur/huisbezoek: analyseren en beantwoorden hulpvragen Voorbereiden cliënt op gesprek met verzekeringsarts en/of arbeidsdeskundige en het begeleiden van dat gesprek (aanwezig zijn en in het belang van de cliënt interveniëren) • Voeren van bezwaar- en beroepsprocedures, inclusief het begeleiden van de cliënt bij hoorzittingen De tabel laat zien dat er op alle fronten sprake is van een duidelijk stijgende lijn. Deze heeft drie oorzaken: • De toegenomen naamsbekendheid, intensivering van de netwerkcontacten, (nog) makkelijkere toegankelijkheid, uitbreiding spreekuuractiviteiten, zowel intern als op locatie bij het MS-centrum (tegenwoordig onderdeel van UMC Radboud) en GGZ/Psychiatrie • De kwaliteit van de verleende service • Gewijzigde maatschappelijke omstandigheden annex wet- en regelgeving (Wet Verbetering Poortwachter/WIA/Case Management/Re-integratie) en de heersende kredietcrisis/recessie. Ook in 2010 zet de stijgende lijn verder door. Nota bene: BWN wint ca. 60 procent van de bezwaar- en beroepszaken, wat ver boven het landelijk gemiddeld ligt (ca. 15%). B Reïntegratie/empowerment (Turgay) • Empoweren klanten (ook portefeuille Floris) • Begeleiden naar reïntegratietrajecten • Hulp bij aanvraag IRO (individuele reïntegratie overeenkomst) Door strengere regelgeving is de toegang tot met name de WIA steeds moeilijker. Desondanks weten wij nog een redelijk percentage bezwaarzaken te winnen. Ondertussen wordt de groep voor wie het geen zin heeft om in bezwaar te gaan vanwege geen of te geringe winstkansen, steeds groter. We zouden kunnen zeggen: dan verlenen we die mensen geen diensten meer. We worden er tenslotte niet voor betaald: ze vallen buiten het prestatiecontract. Het gaat hier echter in toenemende mate om mensen met een psychiatrische achtergrond die hun uitkering verliezen en die zullen moeten wennen aan het idee dat ze zich weer actief moeten oriënteren op werk. Juist op het moment dat de ‘afwijzing’ daar is, is het belangrijk om hen op het goede spoor te zetten en te houden. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat een nieuwe opname volgt.
2
Bij het werken aan acceptatie van verlies van de uitkering, leggen we op een verantwoorde manier prioriteit bij mogelijke instroom in reguliere loonvormende arbeid. Na een geslaagde afronding van deze fase vindt doorverwijzing plaats naar en introductie bij een re-integratiebedrijf. Indirect wordt langs deze weg de druk op gemeentelijke voorzieningen afgeremd c.q. wordt instroom in de bijstand voorkomen. In de afgelopen twee jaar is BWN er in geslaagd 15 personen toe te leiden naar een re-integratiebureau, die met succes een betaalde baan hebben verworven. BWN vervult in dit proces een belangrijke brugfunctie op een cruciaal moment. Dat is ook ons motto: BWN helpt mensen over de brug. C Zorg en voorzieningen: Wmo, Awbz (portefeuille Floris) • Telefonische helpdesk • Spreekuur/huisbezoek: analyseren en beantwoorden hulpvragen • Hulp bij aanvraag voorziening • Voorbereiding op gesprek met indicatiesteller of keuringsarts en begeleiding • Bemiddeling bij dreigend conflict tussen Bureau Wmo en cliënt • Voeren van bezwaar en beroepsprocedures Ook op het gebied van de WMO is in 2010 sprake van verdergaande toename van inspanningen van BWN, vooral gerelateerd aan de functies die vanuit de AWBZ naar gemeenten zijn overgekomen: huishoudelijke hulp en begeleiding. Door de toegenomen complexiteit van de hulpvragen, kan niet meer worden volstaan met 1-2 spreekuurcontacten per klant. Vaker komt het ook voor dat tijdens spreekuurcontact/huisbezoek ook andersoortige problematiek wordt gesignaleerd. Waar mogelijk probeert BWN ook in de oplossing/vraagverheldering daarvan een rol te spelen. Met name wanneer er sprake is van psychische problematiek wordt gebruik gemaakt van netwerkcontacten om op redelijke korte termijn adequate hulp in gang te zetten, bijvoorbeeld middels doorverwijzing via huisarts naar GGZ. BWN blijft hierin – veelal op verzoek van cliënten, waarmee een vertrouwensband is ontstaan –in de sfeer van persoonlijke begeleiding een actieve rol vervullen. Om hulpvragen adequaat te kunnen analyseren zijn inmiddels veelal 3-4 spreekuurcontacten per klant nodig, terwijl vanwege de fysieke gesteldheid van de doelgroep steeds vaker huisbezoeken worden afgelegd.
3
Huidige financiering BWN 2007
2008
2009
2010 (voorschot/ prognose)
72.471
119.364
149.205
31.340
41.278
42.323
45.100
1.275
1.355
825
1.800
2.179
7.084
82.350 17.148 14.034
73.636 17.036 27.193
Inkomsten Prestatieovereenkomst 85.260 Subsidie gem. Nijmegen Vrijwillige bijdrage cliënten Vergoeding proceskosten Uitgaven Personeel Huisvesting Organisatie incl. Inhuren deskundigheid
11.589
15.000
124.799 142.563 18.540 20.000 34.150 41.500
BWN verzet met een relatief zeer bescheiden budget (de huidige financiering), bergen werk. De personele bezetting is minimaal afgezet tegen de (groeiende hoeveelheid) arbeid die wordt verricht. Vandaar dat wij bij onze subsidieaanvraag voor de komende jaren hebben gevraagd om verruiming van het budget. Wanneer in plaats daarvan het prestatiecontract als bron van financiering zou wegvallen, haal je goeddeels de bodem onder BWN weg. We willen nog eens benadrukken dat een dergelijke bezuiniging ‘pennywise & poundfoolish’ zou zijn. Daarbij merken we vooraf op dat alle casussen die wij in onze rapportages noemen, voldoen aan de gestelde criteria uit het prestatiecontract: inwoners van Nijmegen, geen partnerinkomen, geen eigen vermogen. Voor het rekenvoorbeeld doen we een paar aannames, die bewust conservatief van aard zijn: * Een cliënt in de bijstand kost de gemeente 15.000 euro p.p. per jaar. * Een cliënt met een grote afstand tot de arbeidsmarkt verblijft ten minste drie jaar in de bijstand(mogelijk langer)
4
2007 2008 2009 2010
20 17 27 35
dossiers dossiers dossiers dossiers
x x x x
€ € € €
15.000,00 15.000,00 15.000,00 15.000,00
x x x x
3 3 3 3
jaar jaar jaar jaar
= = = =
€ 900.000,00 € 765.000,00 € 1.215.000,00 € 1.575.000,00 _____________
Totaal bespaard tijdvak 2007-2010
€ 3.037.500,00
./. prestatie 99 dossiers x € 4.260,00
€ 421.740,00 _____________
Totaal bespaard tijdvak 2007-2010
€ 2.615.760,00
Onze claim is dat een andere partij deze prestatie niet kan leveren. Daarmee komen we op de toegevoegde waarde van BWN.
5
DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN BWN Veel huisartsen, maar één specialist In de sociale infrastructuur van Nijmegen heb je meerdere ‘huisartsen’ op het gebied van sociale zekerheid, maar slechts één specialist: BWN. Die constructie is logisch: het totaal aan regelgeving is omvangrijk, complex en voortdurend aan verandering onderhevig. Kom je er als ‘huisarts’ niet uit, dan is het prettig dat je een beroep kunt doen op de ‘specialist’. Vandaar ook dat we ons afficheren als ‘Expertisecentrum Sociale Zekerheid’. Bureau Sociaal Raadslieden Nijmegen, Juridisch Loket, Stichting Het InterLokaal, Iriszorg, MEE Gelderse Poort, NIM, maar ook UWV en reintegratiebedrijven verwijzen allemaal geregeld door naar BWN. BWN is erkend als professioneel rechtshulpverlener door Rechtbank, gemeente Nijmegen, CIZ en UWV. Uniek netwerk; volwaardige partner UWV BWN beschikt over een uniek netwerk aan contacten met arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen van UWV Nijmegen. Normaal kom je als klant binnen via het Klant Contact Centrum van UWV, waar zaken nogal eens verzanden, om het mild uit te drukken. De sociaal raadslieden van BWN kunnen via hun persoonlijke netwerk insteken. De sociaal raadsman van BWN heeft zich dusdanig gemanifesteerd als belangenbehartiger van cliënten, dat hij is uitgenodigd om deel te nemen aan de intercollegiale toetsing van arbeidsdeskundigen. Hij verwoordt in dit overleg het cliëntperspectief. Ook bij de gemeente Nijmegen bestaan goede ingangen. Station BWN: laatste halte Vanwege de complexiteit van hulpvragen is BWN zowel voor collegaorganisaties als klanten vaak een laatste halte waar zij nog terecht kunnen. Door gerichte doorverwijzing weten steeds meer mensen de weg naar deze halte te vinden. Daarnaast verzorgen wij zelf spreekuren op locatie: MS-centrum, psychiatrische afdelingen CWZ en UMC St Radboud. In de toekomst zouden we ook in wijken spreekuur willen houden. One stop, one shop Voor veel klanten is het niet makkelijk om bij BWN aan te kloppen, omdat zij bij het toelichten van hun hulpvraag gevoelige zaken moeten prijs geven, zoals geschetst onder het kopje ‘type cliënten’. Wij proberen bewust alle gesignaleerde problemen te tacklen, omdat doorverwijzen vaak funest is. Op het moment dat mensen bij BWN aankloppen is er behoefte aan een regievoerder.
6
Visie: werk boven uitkering Wij stellen werk boven inkomen, omdat in onze visie van werk een sterk emanciperende functie uit gaat. Voor de groeiende groep mensen die geen reële en ons inziens ook terechte kans maakt op het behoud van hun uitkering, zetten we ons dan ook van harte in om ze toe te leiden richting (mogelijk) betaald werk.
Nijmegen, september 2010 Aad Frederiks/directeur BWN Jos Kersten/beleidsadviseur BWN
7
