Inkoop in het sociale domein
Inleiding o
uitdaging in het sociale domein
o
subsidie
o
2A / 2B-variant
o
bestuurlijk aanbesteden 1.0
o
sociaal contracteren? inclusief organiseren?
Uitdagingen Transitie & Transformatie Gemeenten hebben slechts twee strategische doelstellingen in het Sociale Domein en niet meer dan deze twee: 1. Maximale participatie van individuele burgers [micro niveau] 2. Binnen de gemeentelijke financiële kaders blijven [macro
niveau] (van een kleine plus tot minus 50%...)
Hoe dit te organiseren?
Uitdaging in het sociale domein Dyad, Triad, Quartet Dyad:
Gemeente
Betaling en levering
Leverancier Kantoorartikelen
Triad:
Gemeente
Betaling
Leverancier Hulpmiddelen
Gebruiker
Quartet:
Gemeente
Betaling
Toewijzing Gebruiker
Informele zorg
Leverancier Zorg & Welzijn Arbeid/ ZZP
Verlener
Subsidiëring Essentiële verschil met inkopen: bij subsidie kan géén naleving geeist worden. Voorwaarde: in verordening opnemen welke activiteiten te financieren. Dat kan in overleg met de aanbieders: • Welke activiteiten? • Welke voorwaarden?
Zal vooral van toepassing zijn op “Toegang”.
Subsidiëring - proces • Gemeente gaat gesprek aan • Berekening door aanbieder – wat is nodig, hoeveel uur door welk soort medewerker • Subsidiebeschikking volgt (voorlopig) • Na afloop verantwoording over levering conform afspraken – vaststelling volgt (definitief) (anderhalf jaar later)
2B-variant In het land veel Bestuurlijk Aanbesteden maar niet overal: • Gemeente schrijft bestek • Geïnteresseerde aanbieders schrijven in • Selectie op kwaliteit en prijs – Vaak eerst met offertes – Vaak ook met interviews
Waarom bestuurlijk aanbesteden? 1. Onzekerheid 2. Complexiteit ONVOORSPELBAAR: het duurt langer te berekenen wat er gaat gebeuren in het sociale domein, dan het gewoon te laten gebeuren!
Waarom bestuurlijk aanbesteden? • Nu: 72 gemeenten AWBZ en 42 Jeugdzorg • Vanwege onbekendheid en onzekerheid – deze methode geeft ruimte om samen naar een nieuwe organisatie toe te groeien • We kunnen bijsturen onderweg • Het geeft rust op de lange termijn zonder dat we het langdurig dichttimmeren (ergo: DLDL) • Het geeft gemakkelijker ruimte aan kleinschalige initiatieven en experimenten.
Bestuurlijk aanbesteden 1.0 Netwerktheorie: wederzijdse afhankelijkheden maken dat niemand zijn oplossing (geheel) kan doordrukken en iedereen oplossingen (gedeeltelijk) kan blokkeren. Oplossing: organiseren van proces in plaats van project! Transactiekostentheorie: hoe groter de onzekerheden, hoe hoger de transactiespecifieke investeringen en hoe lager de repetitie, hoe hoger de transactiekosten. Oplossing: relatie voor inhoud (trust), van klassieke
contracten naar relationele contracten Onderhandelingstheorie: hoe lastiger het onderwerp, hoe meer betrokkenen, hoe groter de belangen, des te lastiger te starten met onderhandelen. Oplossing: beginnen met een conceptcontract en dan schrappen en aanvullen.
Bestuurlijk aanbesteden 1.0 en 2.0 Wat zit er in ieder geval in? •
Intentieverklaring met procesafspraken (ook mededinging)
•
Conceptovereenkomst voor een voorziening, arrangement of experiment als basis voor onderhandelingen
•
Plenaire, multipartite onderhandelingen met in ieder geval de belangrijkste bestaande aanbieders
•
Geen beperking op toetreding nieuwe aanbieders in de uitvoering
•
Mogelijkheid tot uittreden van bestaande aanbieders
•
Mogelijkheid tot voortdurend aanpassen van de overeenkomst in de uitvoering
•
Lange looptijd om return op investeringen mogelijk te maken (5 – 10 jaar)
•
Publicatie achteraf (wettelijk verplicht)
Bestuurlijk aanbesteden 1.0 en 2.0 Wat kan erin? •
Publicatie vooraf (hoeft niet verplicht te zijn)
•
Losgekoppeld een overeenkomst voor Communicatie, Overleg en Besluitvorming
•
Plenaire onderhandeling maatstaf prijsberekening (gemeente stelt prijs vast)
•
Individuele onderhandelingen op prijsstelling
•
Subsidieafspraken
•
Veilingsysteem, keuzevrijheid of ander “verdelingsmechanisme”
NOTA BENE: Geen bestek, Geen concurrentie in selectie, Geen offertes, Geen plenaire prijsbesprekingen, Geen verplichte samenwerking of combinatievorming, leidt niet tot een gesloten markt gedurende looptijd overeenkomst
Bestuurlijk aanbesteden 2.0 Wat moet er dan nog bij?
•
Ontwikkelovereenkomst procesregels voor interactie en besluitvorming
•
Fysieke en digitale “overlegtafels” informatiedeling en onderhandelingen
•
Deelovereenkomsten contracten over uit te voeren diensten
•
Monitoring kwantitatief (geld en kto) en kwalitatief (zingeving)
•
Strategie exploiteren in deelovereenkomsten wat aantoonbaar “werkt”, experimenteren met deelovereenkomsten die of nog beter werken of kunnen werken bij veranderende omstandigheden.
Sociaal contracteren
Als je de strategie goed wilt toepassen, is monitoring onontbeerlijk…
Zijn de prestaties überhaupt nodig? Zijn er alternatieven? Welke prestaties financieren wij? Voeren partijen correct uit? Welke prestaties financieren wij?
Sociaal contracteren
Strategie binnen de uitvoering van Ontwikkelovereenkomst en Deelovereenkomsten •
Institutionele arrangementen die werken (participatie/kostenefficiënt): exploiteren.
•
Informele arrangementen die werken (participatie): exploiteren.
•
Gaten voor innovatie daar waar nog onvoldoende zicht is op gevolgen van een (potentieel) wijzigende situatie: experimenten.
•
Waar arrangementen (dreigen) niet meer te werken: interveniëren experimenten opschalen, arrangement afschalen.
•
Waar nieuwe arrangementen ontstaan die beter aansluiten bij doelstellingen dan bestaande: interveniëren nieuw arrangement opschalen, oud arrangement
afschalen.
Website – vrij toegankelijk
Plan van aanpak 1.
Vaststelling basisconvenant in de college’s + akkoord op traject bestuurlijk aanbesteden 2. Keuze 3 grote, 3 middelgrote, 3 kleine + klantvertegenwoordiging 3. In de lucht brengen van de website 4. Startbijeenkomst (uitleg over de procedure + spelregels e.d.) 5. 1 Bijeenkomst per maand/3 weken/whatever gedurende x periode 6. Einduitkomst met inhoudelijke convenanten (a la HbH) a. Toegang (eventueel) b. Maatwerk (individueel en groep én KV) c. Algemene voorzieningen (eventueel) 7. (Individuele) prijsafspraken (per aanbieder of per product) En… tempus fugit!!!
Basisovereenkomst Betreft “paraplu” boven op te stellen deelovk’s • Het Waarom + Uitgangspunten • Overweging 4: samenwerkingsuitgangspunten vd gemeenten • Alle controlemogelijkheden zijn er maar worden alleen ingezet indien gewenst (zie bijv. Art.5) • Besluitvorming: unaniem, maar gemeente kan altijd doorduwen • Opvallend: art.3 (onbeperkte duur), maar let op: art.12 geeft alle ruimte om te stoppen indien gewenst.
Focuslijst Wmo 2015 (net uit!) Afspraken met zorgaanbieders over overgangsklanten + met (een paar) voor de nieuwe: • Analyse aanbieders + gesprek • Plan voor inkoop + inkoop doorlopen (1 okt!) • Afspraken met zorgverzekeraars over koppeling – iWmo + bevoorschotting • Afspraken met centrumgemeenten
Tot zover Vragen?
