Inkomen
Wo n e n
2010 Participatie
› Gezondheid
Co l o f o n
Titel Jaarverslag 2010 Uitgave ANBO Redactie Bas Moerman Eindredactie en productie afdeling Marketing & Communicatie Fotografie Bas Moerman Vormgeving Hammink Design BNO Drukwerk Zalsman Zwolle bv Publicatie mei 2011 Oplage 1.000 Prijs € 5 Bestelnummer V1101 Deze uitgave is te bestellen door overmaking van het verschuldigde bedrag op bankrekeningnummer 54.79.12.501 t.n.v. ANBO Utrecht o.v.v. bestelnummer en aantal exemplaren.
ANBO is de grootste onafhankelijke belangen- en emancipatieorganisatie voor senioren in Nederland, ongeacht geloofsovertuiging, levensbeschouwelijke, maatschappelijke of politieke opvatting. De seniorenorganisatie is spreekbuis voor bijna 400.000 senioren en wil de zelfstandigheid en de keuzevrijheid van ouderen vergroten op het gebied van wonen, werken, vrije tijd, zorg en inkomen. Bovendien geeft ANBO aan leden persoonlijk advies en informatie, en biedt het culturele, sportieve en recreatieve activiteiten en aanzienlijke kortingen. ANBO is lid van FNV, NPCF, Age Europe en het AARP Global Network. Meer informatie op www.anbo.nl
Overname van tekst is toegestaan, als de bron wordt vermeld en ANBO schriftelijk op de hoogte wordt gesteld.
‹
›
I n ho ud s o p gave
Voorwoord
‘Basis voor versterking gelegd’
6 ›
1
Inkomen
8 ›
2
Wonen en mobiliteit
14 ›
3
Participatie
20 ›
4
Gezondheid
›
26 ›
ANBO in de media
33 ›
Financiële gegevens
34 ›
Kerngegevens
36 ›
‹
›
‹
›
Voorwoord Als landelijk bestuur van ANBO werkten wij het afgelopen jaar aan de uitvoering van een strategische koerswijziging die wij als seniorenorganisatie een paar jaar geleden hebben ingezet. Belangenbehartiging en lobby kregen een grotere plaats in de organisatie. ANBO sloot zich aan bij de FNV en kreeg door die samenwerking onder meer een zetel in de Sociaal Economische Raad (SER). Daarmee kunnen wij invloed uitoefenen op het sociaaleconomisch beleid van ons land. Hoewel genoemde zaken een grotere rol kregen toebedeeld, blijft de functie van ANBO op het terrein van dienstverlening, lokale belangenbehartiging en het initiëren van sociale activiteiten onverminderd belangrijk. Eind 2009 is, na onderzoek in alle geledingen van de organisatie, een belangrijk rapport uitgebracht. Naar aanleiding daarvan besloot de Verenigingsraad in 2010 om conclusies en aanbevelingen uit het rapport om te zetten in een versterkingstraject voor de vereniging. Doelstellingen zijn onder meer een constructieve cultuur, een meer efficiënte verenigingsdemocratie en een passend besturingsmodel. Ook in 2010 hebben zowel medewerkers van het verenigingsbureau als vele duizenden actieve vrijwilligers bij gewesten en afdelingen zich met enthousiasme ingezet voor ANBO. Dit jaarverslag is deels een afspiegeling van hun inspanningen en getuigt van het vitale karakter van onze ANBO. De vele onderwerpen die aan bod komen, zijn voor het eerst gegroepeerd in vier hoofdstukken met de namen van vier belangrijke beleidsterreinen: Inkomen, Wonen & Mobiliteit, Participatie en Gezondheid. Uit de verslaggeving blijkt dat opnieuw veel is bereikt en dat geeft vertrouwen voor de toekomst.
5
Landelijk bestuur ANBO mei 2011
‹
›
ANBO-directeur Liane den Haan:
‘Basis voor versterking gelegd’ Voor Liane den Haan, directeur van het ANBOverenigingsbureau, gaat 2010 de geschiedenis in als het jaar waarin de basis is gelegd voor een grootschalig versterkingstraject. ‘Met ANBO Anders gaan we de organisatie toekomstbestendig maken.’
Alles wees erop. Op veel terreinen was ANBO toe aan hervormingen. Daarom vroeg de seniorenorganisatie onderzoeksbureau Berenschot eens kritisch te kijken naar het functioneren van de vereniging. Eind 2009 lag de rapportage op tafel. De Verenigingsraad besloot de conclusies en aanbevelingen van de onderzoekers om te zetten in een versterkingstraject en directeur Liane den Haan kreeg opdracht de kar te gaan trekken. Onder de naam ANBO Anders is een plan voor versterking en vernieuwing opgesteld. Alles komt daarin aan bod. De verenigingsdemocratie, besturingsmodellen, financiën, producten en
‹
›
diensten. Ieder onderdeel gaat afzonderlijk onder de loep met het doel om -met elkaar- ANBO nóg sterker en krachtiger te maken. “In 2010 hebben we gezamenlijk belangrijke fundamenten gelegd voor onze doelstellingen”, blikt Liane tevreden terug. Uit de lange lijst met activiteiten somt zij een paar willekeurige op. “We organiseerden heidagen met gewestvoorzitters, -penningmeesters en medewerkers van het verenigingsbureau om samenwerking van alle geledingen binnen ANBO te stimuleren.” Een ander voorbeeld van acties die zijn ondernomen in het kader van ANBO Anders is de organisatie van regiobijeenkomsten. “We waren in Eindhoven, Apeldoorn, Assen, Akersloot en Rotterdam, waar de aanwezige leden meedachten over het nieuwe meerjarenplan. Dat gebeurde aan de hand van een elftal stellingen en een discussie. Belangrijk was de inventarisatie van wensen, ideeën en suggesties. Je zag dat mensen er druk mee bezig zijn. En het is mooi om te zien wat er uit komt. Inspirerend en om echt blij van te worden.”
‘Snel inspelen op veranderingen en ontwikkelingen’ Van elkaar leren ANBO Anders heeft een stevig stempel op het verslagjaar 2010 gezet, maar er waren meer zaken die aandacht vroegen. Zo investeerde ANBO flink om de samenwerking met de FNV-vakcentrale goed te laten verlopen. Liane: “Moeilijke onderwerpen passeerden de revue. Meest zichtbaar was het pensioenakkoord,
‘Met elkaar maken we ANBO toekomstbestendig’
waar we tegen hebben gestemd. Dat deed heel wat stof opwaaien. Op zulke momenten valt het niet mee om lid te zijn van zo’n federatie, want je moet er toch met elkaar uit zien te komen.” Dat is soms lastig. “Toch heb ik het idee dat we van elkaar leren en ik vertrouw dat het allemaal goed komt. Er is duidelijk veel commitment naar elkaar toe en dat is al het halve werk.” Ook bij enkele andere zaken op het gebied van belangenbehartiging ging het ANBO in 2011 niet voor de wind. “We hadden zo mooi gepland wat we nog allemaal in het kader van onze Haagse lobby wilden doen vóór de verkiezingen van 2011. Maar die plannen konden de prullenbak in toen begin 2010 het kabinet viel. Als een speer hebben we een verkiezingsmanifest opgesteld. Dat was moeilijk, want er speelden toen al zware onderwerpen zoals de AOW-leeftijdsverhoging van 65 naar 67, het pensioenakkoord en de bekostigingssystematiek van de zorg. Na de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen in mei waren we een aantal van onze vertrouwde gesprekspartners kwijt en kostte het de nodige tijd alle nieuwe woordvoerders te leren kennen. Al met al heb je dan toch het gevoel dat 2010 voor de lobby grotendeels een verloren jaar is.” Ondanks alle hindernissen kijkt Liane met een goed gevoel terug op 2010. “Gezamenlijk konden we snel inspelen op alle veranderingen en ontwikkelingen. Ook wat dat betreft ben ik trots op onze medewerkers en vrijwilligers.”
7
‹
›
‹
Inhoud
1
Inkomen
8
‹
›
1
Inkomen ANBO behartigt de belangen van haar leden op verschillende fronten. Zo maakt de seniorenvereniging zich onder meer sterk voor de portemonnee van haar achterban. Het spreekt voor zich dat daarbij de woorden AOW, pensioenen, belastingen, koopkracht, huren en schulden regelmatig de revue passeren. In dit
9
hoofdstuk een opsomming van enkele belangrijke activiteiten van de vereniging op dit terrein in het jaar 2010.
‹
›
Pensioenen De eens zo zekere oudedagsvoorziening staat onder druk. De eerste alarmerende berichten over de daling van de dekkingsgraad bij pensioenfondsen verschenen in 2009. Ook in 2010 volgde ANBO de ontwikkelingen op de voet. In dat jaar zijn de pensioenuitkeringen nauwelijks geïndexeerd. Er bestond een voortdurende dreiging om te korten op pensioenuitkeringen, het zogenaamde afstempelen. De eerste stappen zijn gezet om de pensioensector in een rustiger vaarwater te brengen. Toekomstbestendigheid pensioenstelsel De uitkomsten van het onderzoek van de commissies Goudswaard en Frijns over de houdbaarheid en betaalbaarheid van onze pensioenen drukten een stevig stempel op de ANBO-lobby richting Tweede Kamer. Naast contacten met individuele Kamerleden nam ANBO deel aan een hoorzitting van de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De inspanningen van
de vereniging zijn gericht op het verbeteren van de financiële houdbaarheid en de schokbestendigheid van het Nederlandse pensioenstelsel. Daarmee zijn de belangen van de gepensioneerden het beste gediend. Pensioenakkoord Het eerste halfjaar van 2010 stond in het teken van een pensioenakkoord tussen werkgeversorganisaties en vakbonden. De belangrijkste punten waren verhoging van de AOW- en pensioenleeftijd en modernisering van pensioencontracten. Hoewel ANBO het met veel afspraken eens is, heeft de seniorenorganisatie het pensioenakkoord toch afgewezen. ANBO kan zich niet vinden in het korten op de indexatie van ingegane pensioenen vanwege de hogere levensverwachting. Zowel binnen de FNV als in politiek Den Haag heeft de belangenbehartiger protest aangetekend tegen dit onderdeel van het akkoord. Ook is een kritisch artikel gepubliceerd in het Financieele Dagblad. In de tweede helft van 2010 is een aanvang gemaakt met de uitwerking van het pensioenakkoord. Als lidbond van de FNV is ANBO betrokken bij het overleg in de Stichting van de Arbeid. Aan de hand van deze uitwerking zal de seniorenvereniging begin 2011 opnieuw haar positie bepalen. Medezeggenschap gepensioneerden In het eerste halfjaar van 2010 debatteerde de Tweede Kamer over de rol van gepensioneerden in de besturen van bedrijfstakpensioenfondsen. ANBO heeft daarbij kritiek gegeven op de eenzijdige beeldvorming rondom vakbonden. Ook vroeg (en kreeg) de seniorenorganisatie aandacht voor evenwichtige belangenafweging. In het verlengde daarvan nam ANBO deel aan overleg binnen
10
‹
›
inzake schuldhulpverlening. Gebleken is dat financiële problemen van veel mensen in een vroeg stadium en laagdrempelig kunnen worden aangepakt. Lange wachtlijsten maken het probleem van kwaad tot erger. Door de lange wachttijd lopen de schulden op en duurt het langer voor de problemen zijn opgelost. Daarbij leiden serieuze geldzorgen in veel gevallen tot isolement. Het project voorziet in een laagdrempelige aanpak. Een combinatie van de aanpak van schulden, het voorkomen van terugval, een aanbod om te leren budgetteren en thuisadministratie voorkomt veel onnodig leed. Dankzij de inzet van vrijwilligers is het bereik vergroot en zijn de wachtlijsten aanzienlijk korter.
de Stichting van de Arbeid om de diversiteit in de organen van pensioenfondsen te vergroten. Dit leidde tot een gezamenlijke aanbeveling aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Koopkracht Ook in het verslagjaar volgde ANBO de ontwikkeling van de koopkracht van senioren op de voet. Zoals gebruikelijk werd daarbij gebruikgemaakt van diverse bronnen van onderzoek. Bij de parlementaire behandeling van de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitte de seniorenvereniging haar zorgen over de koopkracht van 65-plussers met een extra zorgvraag. In de Tweede Kamer is meerdere malen naar die inbreng verwezen. Schuldhulpverlening In 2010 is een projectaanvraag ingediend
Belastingservice Ouderenbonden Belastingservice Ouderenbonden is een samenwerkingsverband tussen ANBO, PCOB en de Unie KBO. Kenmerkend voor deze belastingservice is de vrijwillige invulhulp die veelal via huisbezoek bij de leden plaatsvindt. In 2010 hebben ongeveer 2.450 belastinginvulhulpen circa 115.000 leden van de seniorenorganisaties geholpen met de aangifte inkomstenbelasting 2009. In 12.500 gevallen is huurtoeslag aangevraagd of gewijzigd. Met betrekking tot de zorgtoeslag gebeurde dat in 15.000 gevallen. ANBOleden kunnen ook gebruik maken van de FNV Belastingservice.
11
Integr ale autom atis er ing Vorig jaar ging een project van start om te komen tot een nieuwe website en een applicatie voor verbetering van leden-, relatie- en documentbeheer. Het zal in 2011 en 2012 gefaseerd worden afgerond.
‹
›
Wtcg Op 1 januari 2009 is de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) in werking getreden. De Wtcg moet ervoor zorgen dat mensen die in verband met een ziekte of handicap extra kosten maken, op een of andere manier worden gecompenseerd. Eén van de onderdelen van de Wtcg is een nieuwe fiscale regeling voor zorgkosten. De buitengewone uitgavenregeling is vervallen. Die maatregel bracht in het eerste kwartaal van 2010 veel reacties van leden teweeg. Reden voor ANBO om een ledenpeiling te houden naar de effecten van de Wtcg op het genoemde onderdeel.
Partnertoeslag AOW Al in 1995 is besloten om de partnertoeslag in 2015 te schrappen voor mensen die in 2015 en later 65 jaar worden. Bij de presentatie van de Rijksbegroting 2010 kondigde het kabinet aan de partnertoeslag in de AOW voor een beperkte groep vervroegd te laten vervallen. ANBO heeft in februari 2010 de Tweede Kamer in een brief geïnformeerd over haar standpunt. De belangenbehartiger maakt zich zorgen over de effecten van het schrappen van de toeslag voor gepensioneerden die een partner jonger dan 55 jaar hebben. Het onderwerp vergde veel lobbywerk. Maar het leverde een maximaal resultaat op. Het voorstel ging van tafel.
Het CAK CAK is de afkorting van Centraal Administratie Kantoor. Het CAK heeft een taak in de administratie en registratie van de eigen bijdrage AWBZ en in de financiering van AWBZ-instellingen. Daarnaast heeft het CAK sinds 1 januari 2007 een rol binnen de eigen bijdrageregeling Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). ANBO heeft, samen met andere maatschappelijke organisaties,
12
‹
›
structureel periodiek overleg met de Haagse organisatie. Dat overleg betreft de uitvoering van de eerder genoemde Wtcg en de Compensatie verplicht eigen risico (CER). Thuisadministratie ANBO is vertegenwoordigd in de klankbordgroep van het Landelijk Steunpunt Thuisadministratie (LST) in Amsterdam en nam in 2010 deel aan een viertal bijeenkomsten. Het LST biedt onder meer ondersteuning bij schuldhulpverlening, geeft voorlichting en traint vrijwilligers. Ook beschikt men over een uitgebreide database met thuis administratiediensten in Nederland. Een eerder uitgebrachte ANBO-brochure over inkomensbeheer is in het verslagjaar herzien. Nalatenschap Er zijn presentaties gehouden over erfrecht en contacten gelegd met kleine nalatenschapsorganisaties.
De ANBO-tr uc k Sinds 2010 beschikt ANBO over een truck die functioneert als mobiel informatiecentrum. Ouderenadviseurs informeren bezoekers onder meer over sociale voorzieningen en financiële regelingen waarvan ze gebruik kunnen maken.
13
Hoewel de officiële ingebruikname pas in 2011 heeft plaatsgevonden, is de truck in het verslagjaar 2010 al enkele keren ingezet. De Vrijwilligersmarkt in Voorschoten had op 11 september de primeur. De gemeenten Haarlemmermeer en Rotterdam volgden in oktober en november. ANBO beschikt over een groep van negen vrijwillige chauffeurs die het informatiecentrum naar de verschillende locaties rijden.
‹
›
‹
Inhoud
2
Wo n e n e n m o b i l i t e i t
14
‹
›
2
Wo n e n e n mobiliteit Wie een jaartje ouder wordt, merkt dat prettig wonen en mobiel zijn steeds belangrijker worden. Daarom staat ANBO namens haar leden op de bres voor deze zaken. In dit hoofdstuk een korte samenvatting van een aantal ANBO-activiteiten in 2010. Ze hebben onder meer betrekking op
15
banken en postkantoren, veilig op pad gaan, het openbaar vervoer en besparen op gas en licht.
‹
›
Wonen In het kader van wonen, aanpasbaar bouwen en bouwconcepten heeft ANBO ook in het verslagjaar haar bijdrage geleverd. Niet alleen door deelname aan bijeenkomsten en congressen, maar ook met het geven van presentaties over veilig wonen, woonconcepten, toepassen van domotica en woonwensen van senioren. Producten om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, zijn gepresenteerd tijdens diverse bijeenkomsten; commentaar vanuit de oudere consument werkt dan ter verbetering. De doelgroep vroeg betrekken bij ontwerp en bouw van woningen, werpt vruchten af. Het vergroot de kans dat woningen daadwerkelijk geschikt zijn voor ouderenhuisvesting en dat de doelgroep er wil en kan wonen. Bij bouwers, projectontwikkelaars en gemeenten lijkt de meerwaarde van het overleg met de doelgroep door te dringen. Bij het ministerie helaas nog niet. Een aantal keren hebben lobbyisten Wonen (project Meer Woningen voor Ouderen) in de beginfase van een project kunnen meedenken. Overleg basisdienstverlening De discussie over het snijden in basisdienstverlening, zoals postkantoren en telefooncellen, is ook in 2010 kritisch gevolgd. Bij wijzigingen is overlegd met ANBO en andere belanghebbenden. Daarnaast is de seniorenvereniging vaak als klankbord geconsulteerd. ANBO neemt deel aan het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer en zit in de Werkgroep Bereikbaarheid en Toegankelijkheid. In 2010 is de tweede Bereikbaarheidsmonitor gemaakt. In de monitor is voor diverse groepen onderzocht of er voldoende toegang is tot de basisbankdiensten. De rapportage was
bedoeld voor het ministerie van Financiën. Daarnaast vond en vindt deelonderwerpenonderzoek plaats, zoals onderzoek naar telefonisch bankieren. ANBO is ook partner in de afstemgroep SEPA Nederland. SEPA staat voor Single Euro Payments Area en zorgt voor één Europese betaalmarkt. In 2010 heeft de seniorenvereniging ook meegewerkt aan onderzoek van knelpunten bij een cashloze supermarkt en is zij betrokken geweest bij onderzoek naar mogelijkheden voor senioren om efficiënter te betalen. Blijf Veilig Mobiel Doelstelling van dit project is het leveren van een bijdrage aan de verkeersveilige mobiliteit van senioren. In 2010 gaf de minister groen licht om de aanbevelingen die ANBO had gedaan, zelf uit te voeren. Onderdelen van het project zijn het individueel mobiliteitsadvies, de formulering van een uniforme basis- en opfriscursus scootmobiel, en de workshop Fietsverkeersveiligheid. Een andere belangrijke aanbeveling die is overgenomen, betreft de verplichting van een achteruitkijkspiegel op een scootmobiel. Blijf Veilig Mobiel is door de Europese Commissie aangemerkt als een van de meest succesvolle projecten in 2010. ‘Het stimuleert de verkeersveilige mobiliteit van senioren en daarmee het vitaal ouder worden’. Energieadviseurs Een groep van 27 vrijwilligers is opgeleid om het land in te gaan en een eenvoudige vorm van voorlichting over energiebesparing te geven. Dat gebeurt op speelse wijze door middel van milieubingo en een energiequiz. Prijzen zijn onder meer spaarlampen, douchecoaches en brievenbusborstels.
16
‹
›
17
‹
›
OV-chipkaart en contractvervoer Over de OV-chipkaart zijn meerdere commentaren naar de Tweede Kamer gestuurd om de belangen van senioren in beeld te brengen. Verder is actief deelgenomen aan het Landelijk Consumenten Overleg OVchipkaart en aan de samenstelling van rapporten die zijn opgesteld om tot oplossingen van knelpunten te komen. Die knelpunten hadden onder meer betrekking op distributie, informatie aan senioren en overstap. Over het onderwerp is actief voorlichting gegeven aan de leden. Met betrekking tot het contractvervoer is overlegd met de overheid. ANBO neemt deel aan een project ter ondersteuning van gebruikers bij aanbestedingen en heeft samen met FNV Bondgenoten en
FNV Lokaal de ‘Contractvervoermeter’ opgesteld. Dit betreft een onderzoek naar klachten over contractvervoer. Het is aangeboden aan de Tweede Kamer. Ook op andere terreinen van mobiliteit is ANBO actief geweest gedurende het verslagjaar. Zo pleitte de vereniging bij de Nederlandse Spoorwegen voor het behoud van een papieren versie van de dienstregeling en bij de Tweede Kamer voor de aanwezigheid van toiletten in de Sprinters. Op beide onderwerpen is resultaat geboekt.
18
‹
›
Gewestvoorzitter Klaas Woltermann:
‘Iets doen voor mijn generatie’ “Ik wil graag iets doen voor mijn generatie”, zegt Klaas Woltermann (71), die de taken van voorzitter en penningmeester van het Gewest Groningen combineert en daarbij ook nog voorzitter is van de ANBO-afdeling in zijn woonplaats Oldambt. “Er zijn veel mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.
‘Mijn leeftijdgenoten waren nooit gewend hun hand op te houden’
Mijn leeftijdgenoten zijn nooit gewend geweest de hand op te houden. Daarom zijn ze nu te bescheiden om te vragen waar ze gewoon recht op hebben. In de huidige maatschappij moet je overal zélf achteraan en dat is niet iedereen gegeven.” Woltermann heeft zijn maatschappelijke betrokkenheid van geen vreemde. “Ik kom uit een rood nest”, aldus de opa van elf kleinkinderen die de laatste twee decennia voor zijn pensionering horecaondernemer was. In bestuurlijke functies kan hij daadwerkelijk iets voor anderen betekenen en hij is -naar eigen zeggen- voor het bestuurswerk in de wieg gelegd. Gedurende de veertig jaar die hij werkte, stak hij zijn nek uit voor tal van beroepsverenigingen. Ook was hij zeven jaar coördinator van Bureau Vluchtelingen & Nieuwkomers, het inburgeringsloket van zijn woongemeente. Toen de geboren Groninger 65 werd, vond hij de tijd rijp zich te gaan inzetten voor ANBO. Hij neemt zijn taken serieus en is vijftig tot zestig uur per week te vinden in het kamertje dat thuis speciaal voor het seniorenwerk is ingericht. “Mijn echtgenote heeft al een bordje ANBO op de deur geplakt”, lacht hij. Het vele werk dat hij verzet is ongetwijfeld in belangrijke mate debet aan het succes dat afdeling Oldamt de laatste jaren boekt. “Tussen begin 2009 en maart 2011 zijn we gegroeid van zeshonderd naar negenhonderd leden.”
19
‹
›
‹
Inhoud
3
Participatie
20
‹
›
3
Participatie Participatie, of simpeler gezegd deelname aan de samenleving, is voor de meeste senioren van groot belang. Ze varen er wel bij zo lang mogelijk te participeren in de maatschappij om de jaren na hun pensionering een zinvolle invulling te geven en/of sociale contacten levend te houden. ANBO ziet het als een belangrijke taak hen daarbij
21
behulpzaam te zijn. Dit hoofdstuk geeft een beeld van wat in 2010 op dit terrein speelde.
‹
›
Ouderen in Perspectief Ouderen in Perspectief is een sociaalmaatschappelijk fotografieproject dat in een aantal Nederlandse zorgcentra plaatsvindt. Bij de start in 2010 kreeg het veel mediaaandacht, onder meer van het NOS-journaal. Bij elk project leren vijf bewoners met een camera te werken. Begeleid door kunstenaars maken ze hoogwaardige portretten van medebewoners. Hoofddoel is om ouderen met elkaar in contact te brengen en eenzaamheid terug te dringen. Het ANBOproject liep tot en met 31 december 2010. Daarna is de uitvoering ondergebracht bij Stichting De Zijderups. ANBOacademie Door nieuw aanbod en meer aandacht voor lokale belangenbehartiging is in 2010 het vrijwilligerswerk bij ANBO verder uitgebreid. In relatief korte tijd werd de ANBOacademie een begrip. In januari van het verslagjaar is via ANBO Informatief en de website van de ANBOacademie de Scholingsgids 2010 uitgebracht. Voorbeelden van nieuwe scholingstrajecten zijn Ledenwerving en pr, Train-de-trainer, Training voor historisch archief, en het gesubsidieerde project Financiën in Balans (FinB). Ook startte in november 2010 een docentencursus voor vrijwillige ouderenadvisering. De cursussen zijn in eerste instantie bedoeld voor verbetering van het bestuurlijk functioneren van gewesten en afdelingen. Nieuwe trainers en docenten zijn geworven. De lancering van de ANBOacademie in september 2010 kreeg binnen ANBO veel aandacht. Buiten de seniorenorganisatie kreeg de lancering exposure dankzij RTV Utrecht en andere lokale zenders, Wegenerkranten en veelbekeken filmpjes op YouTube.
Penningmeesters On Line Alle ANBO-afdelingen moeten een correcte boekhouding voeren en jaarlijks verantwoording afleggen over hun financieel beleid. Sinds 2008 wordt daarbij gebruikgemaakt van het internet-boekhoudprogramma Twinfield. Bij invoering bleek bij lange na niet elke afdelingspenningmeester in staat het programma op de juiste manier te gebruiken. Daarom startte ANBO het project Penningmeesters On Line (POL) onder de paraplu van de eerder genoemde ANBOacademie. POL-trainers en gewestpenningmeesters werden (en worden) opgeleid om hun kennis over te dragen aan afdelingspenningmeesters. In 2010 wierp het scholingsproject zijn vruchten af. Vrijwel alle afdelingen voeren nu hun boekhouding online. Leerstoel Sinds medio 2009 heeft ANBO een bijzondere leerstoel ‘Oude en nieuwe media in een vergrijzende maatschappij’ aan de Universiteit van Amsterdam. Hoogleraar is prof. dr. Eugène Loos, die zich in zijn onderzoek richt op de vraag hoe we ervoor kunnen zorgen dat digitale informatie over diensten en
22
‹
›
producten zo wordt weergegeven dat die ook voor oudere deelnemers aan de samenleving toegankelijk blijft. Arbeidsdeelname 65-plussers Er bestaat een fors verschil van mening tussen de FNV en het ministerie van Sociale Zaken over de positie van werkende 65-plussers. In samenwerking met onderzoeks- en adviesbureau IVA, gelieerd aan de Universiteit van Tilburg, is gewerkt aan een project om die meningsverschillen te overbruggen. Een opinieonderzoek onder ANBO-leden maakte daar deel van uit. Het project is in de ijskast gezet omdat door het pensioenakkoord onduidelijkheid ontstond over de toekomst van automatisch leeftijdsontslag. Tweemaal is door ANBO meegewerkt aan een interview over het onderwerp. Voorts is bij de FNV via de Burgeradviesraad Inkomen structureel inbreng geleverd over arbeidsmarktbeleid. Via de FNV is invloed uitgeoefend op het onderdeel arbeidsdeelname ouderen van het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid. Diversitei t ANBO was actief betrokken bij de activiteiten
G r oeiend ledenaantal Vergeleken met het voorafgaande jaar laat 2010 een lichte stijging van het ledenaantal zien. Dat is voor een deel te danken aan succesvolle ledenwerfacties rondom het ANBOaanbod van voordelige collectieve ziektekostenverzekeringen.
van Platform Artikel 19, een samenwerking van een aantal organisaties dat zich richt op bevordering van gelijke behandeling. Leeftijdsdiscriminatie is daarbij de invalshoek van ANBO. Belangrijk onderwerp daarbij is de inbreng over een Europese richtlijn voor gelijke behandeling bij goederen en diensten. Overleg daarover heeft plaats sinds 2008. Leeftijdsdiscriminatie Het voorkómen en uitbannen van leeftijdsdiscriminatie staat hoog op de ANBO-agenda. Al jaren doet de seniorenorganisatie onderzoek en worden aanbevelingen gedaan. Gebleken is dat niet alleen banken en verzekeraars, maar ook woningcorporaties, serviceflats en dienstverleners leeftijdsgrenzen hanteren. Aanleiding voor de vereniging om voortdurend op het vinkentouw te zitten en in te grijpen waar dat nodig is. Periodiek onderzoek naar wijzigingen is een belangrijk instrument. Resultaten uit het verleden blijken niet altijd een garantie voor de toekomst te zijn. Met andere woorden: negatieve bijstelling van eerder overeengekomen regelgeving is geen uitzondering. ANBO levert de onderzoeksresultaten ook in Europees verband. Internationaal ANBO is lid van AGE Platform Europa, een samenwerking van een aantal organisaties
23
‹
›
Europa P(a)raat Om de Europese politiek in eigen gelederen een gezicht te geven, lanceerde ANBO het project Europa P(a)raat. Het stelt afdelingen en regio’s in staat activiteiten en discussiebijeenkomsten te organiseren rondom Europees beleid. De brochure ‘Laat Europa leven’ is door de seniorenvereniging uitgegeven als handvat voor organiserende vrijwilligers.
die zich richt op bevordering van gelijke behandeling. In 2010 leverde de vereniging een actieve bijdrage op de terreinen van leeftijdsdiscriminatie (banken en verzekeringen), werkgelegenheid en arbeidsmarkt. Ook is invloed uitgeoefend op het werkprogramma van het platform. Ook is ANBO in ander verband actief op Europees niveau. Zo is een reactie opgesteld over het Groenboek Pensioenen, een project dat in de zomer van 2010 van start ging met een consultatieronde over hoe de Europese Unie individuele lidstaten het beste kan ondersteunen bij hun inspanningen om een toereikend, houdbaar en veilig pensioenstelsel te realiseren. Voorts is gelobbyd bij het Europarlement voor (her)oprichting van de Intergroup on Ageing and Intergenerational Solidarity. Deze werkgroep van het Europarlement is vervolgens opnieuw gestart. Aan het adres van de VN-ambassadeur pleitte ANBO voor een werkgroep ter voorbereiding van een conventie/richtlijn voor de positie van ouderen. Die werkgroep is er gekomen. Tijdens het verslagjaar 2010 zijn contacten onderhouden met het AARP Global Network, de Deense zusterorganisatie Danage, met IFA en Eurag.
SeniOoren SeniOoren is een landelijke werkgroep van auditief beperkte ANBO-leden, bedoeld om hun specifieke belangen te behartigen. In juli 2010 is besloten tot een projectperiode van twee jaar waarin de werkgroep zal focussen op individuele en collectieve ontwikkeling van de werkgroepleden. In de zomer van 2012 zal de groep zonder ondersteuning moeten functioneren.
24
Uw talent gaat niet met pensioen In oktober 2010 is de cursus ‘Uw talent gaat niet met pensioen’ gepresenteerd. Het succesvolle project is in samenwerking met de Nederlandse Vrouwen Raad opgezet om maatschappelijke participatie van seniorvrouwen te bevorderen en krijgt een vervolg in 2011.
‹
›
Ria den Haan en Asmae Belarbi:
‘Advieslijn belangrijke vraagbaak voor de achterban’ ‘Vragenstellers dragen ongemerkt bij aan belangenbehartiging’
“De meeste vragen gaan over pensioenen, maar ook erfrecht, AOW, Wmo en partnertoeslag komen veelvuldig ter sprake”, weten Ria den Haan en Asmae Belarbi uit ervaring. Zij zijn twee van de drie parttimers die vijf dagen per week de ANBO-Advieslijn ‘bevrouwen’ in het Utrechtse verenigingsbureau. “De Advieslijn startte in deze vorm in 2009 en is uitgegroeid tot een belangrijke vraagbaak voor onze achterban”, aldus het tweetal. “Alleen al in 2010 beantwoordden we 8250 vragen. Ze werden gesteld per telefoon, e-mail of brief. Aardig om te zien hoe snel het aantal mails groeit ten opzichte van telefoontjes en post. Steeds meer senioren zitten achter de computer. Verreweg de meeste vragen behandelen we zelf, maar komen we er niet uit, dan buigen onze beleidsmedewerkers zich erover.” Nadat ANBO zich aansloot bij de FNV, kregen de dames het extra druk. “Ook FNV-senioren kunnen gebruik maken van de dienst en doen dat veelvuldig.” De knowhow van de medewerksters komt goed van pas bij het samenstellen van de rubriek Vraag en Antwoord in ANBO Magazine. Daarin komen specifieke vragen aan de orde. En ook in de digitale nieuwsbrief ANBO@ctueel worden regelmatig onderwerpen behandeld die verheldering behoeven.
25
De Advieslijn is niet alleen handig voor de achterban, ook de organisatie doet er zijn voordeel mee. Ria den Haan: “Wij registreren alle vragen. Beleidsmedewerkers weten daardoor nóg beter wat er leeft. Ze kunnen hun statements bij de politieke lobby onderbouwen met aantallen. Ook voor de persvoorlichter is de informatie van grote waarde. Zo dragen de vragenstellers ongemerkt een belangrijk steentje bij aan de belangenbehartiging van de seniorenorganisatie.”
‹
›
‹
Inhoud
4
Gezondheid
26
‹
›
4
Gezondheid Veel senioren ervaren hun gezondheid als het grootste goed. Goede zorgvoorzieningen zijn daarbij van belang. Ook op dat terrein behartigt ANBO de belangen van haar leden op alle niveaus. In dit hoofdstuk een aantal voorbeelden van inspanningen in het jaar 2010, met onder meer aandacht voor de Wet maatschappelijke
27
ondersteuning, mantelzorg, ziektekostenpremies en een reizende tentoonstelling die bedoeld is om ongevallen in en om het huis te voorkomen.
‹
›
gebonden onderwerpen, zoals thuiszorg, hulpmiddelen, preventieve gezondheidszorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk.
Wmo De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) was ook in 2010 een onderwerp dat de ANBO-gemoederen bezighield. De wet, die in 2007 is ingevoerd, ‘zorgt dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zelfstandig kan blijven wonen’, zo formuleert de rijksoverheid. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het lokale beleid. Er zijn nog altijd veel vragen rondom Wmo-zaken. Daarom organiseert ANBO ieder kwartaal Wmobijeenkomsten voor de gewesten. Daar wordt onder meer gesproken over contractvervoer, de VNG-modelverordening Wmo, en informele zorg voor jong en oud in eigen wijk. Ook het persoonsgebonden budget, huishoudelijke hulp, mantelzorgondersteuning, cliëntenparticipatie en de Wmo-evaluatie staan regelmatig op de agenda. Naast deze bijeenkomsten is op meer manieren voorlichting gegeven aan de leden. In het belang van de achterban was ANBO aanwezig bij Algemene Overleggen van de Vaste Kamercommissie van VWS over zorg en de Wmo. Ook is deelgenomen aan een Wmoklankbordgroep van het ministerie van VWS. Diverse bijeenkomsten en congressen over het onderwerp werden bezocht en er zijn presentaties gehouden over tal van Wmo-
Mantelzorg ANBO onderstreept het belang van mantelzorgondersteuning en vindt dat informatie door de rijksoverheid rondom het onderwerp volstrekt onvoldoende is. Om die redenen stuurde de seniorenorganisatie in 2010 brieven en notities naar de Tweede Kamer, naar (in)formateurs en naar de staatssecretaris van VWS. Door de bezuinigingen en veranderingen in de zorgsector is er alle reden om aan te nemen dat mantelzorgers nog meer onder druk komen te staan. Gedurende het verslagjaar was ANBO vertegenwoordigd bij diverse bijeenkomsten over het onderwerp en is onderzoek gedaan naar verbetering van condities in de mantel zorg (www.mantelzorgsteun.nl). Op de Dag van de Mantelzorg, 10 november 2010, verscheen een special van ANBO@ctueel over deze onbetaalde en meestal langdurige vorm van zorg.
28
Levenseinde en palliatieve zorg ANBO was vertegenwoordigd in de jury die de jaarlijkse Els Borst Prijs uitreikte tijdens het nationale congres palliatieve zorg. In eigen gelederen is een ledenpeiling gehouden over zelfgekozen levenseinde en zijn contacten onderhouden met onder andere de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. Langdurige zorg De financiering van de langdurige zorg staat ernstig onder druk. Er wordt meer beroep gedaan op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) door versoepeling van
‹
›
recht op aanspraak. Ook vergrijzing is een belangrijke oorzaak. ANBO verkondigt voortdurend haar standpunt dat de AWBZ toegankelijk en betaalbaar moet zijn voor iedereen die langdurig op zorg is aangewezen. Dat gebeurt onder andere in commentaren aan Kamerleden en bewindslieden, via debatten met publiek en via expertmeetings. Zorg en ict ANBO nam deel aan een werkgroep van Nictiz, het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ict in de zorg faciliteert, over het gebruik van het Elektronisch Patiënten Dossier in spoedgevallen. Daarnaast nam de seniorenorganisatie deel aan een aantal seminars en congressen over ict en innovatie in de zorg. Ook is een workshop begeleid over innovatieve technologie in de zorg en is deelgenomen aan een expertmeeting van het Rathenau Instituut over dit onderwerp. Het instituut, met als voornaamste taak het stimuleren van de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie, bracht begin 2010 een rapport
uit waarin onder meer staat dat een rol voor ouderenorganisaties is weggelegd bij schaalvergroting van zorgvernieuwingen. Met betrekking tot Zorg en ict tekende ANBO mede voor een project onder het Europese AAL-programma (Ambient Assisted Living). Doel van dit project, dat de naam ‘We Care’ draagt, is het uittesten van een onlinesysteem dat zorgvrager en zorgaanbieder koppelt. Volgens ANBO een uitstekend middel om een groep ouderen (weer) in de samenleving te plaatsen. Acties rond zorgcollectief Eind 2010 riep ANBO haar leden en nietleden op om de zorgverzekeringen voor 2011 goed onder de loep te nemen. De belangrijkste boodschap was dat door aansluiting bij een collectief veel geld kan worden bespaard op premies. De seniorenvereniging maakte -via bemiddelaar Sucsez- collectiviteitafspraken met veertien grote verzekeraars, waarbij fikse kortingen zijn bedongen. Met een professioneel opgezette publiciteitscampagne is het initiatief naar buiten gebracht. Omdat het premievoordeel alleen gold voor leden, sloten duizenden zich aan bij de seniorenorganisatie. Dankzij artikelen in landelijke en regionale kranten, omroepbladen en ANBO Magazine, een special van de ANBOkrant, brochures en uitgebreide informatie op de website, groeide het ledenaantal door deze acties met bijna 20.000. Het zesde zintuig Een reizende tentoonstelling met de naam ‘Het zesde zintuig’ stond in 2010 op negentien verschillende locaties in de gewesten Noord-Holland, Zuid-Holland, Friesland, Drenthe, Gelderland, Zeeland en Amsterdam. Ook bouwden leden van
29
‹
›
Com m unic atie ANBO is van vele markten thuis, ook waar het gaat om communicatie. Uitwisseling van informatie speelt altijd een belangrijke rol bij de seniorenorganisatie. Vroeger waren de gedrukte media het belangrijkste communicatiemiddel, maar in deze tijd is internet niet meer weg te denken. ANBO@ctueel, een nieuwsbulletin over belangenbehartiging voor leden en kader, en ANBO Informatief, een nieuwsbrief voor het kader, komen digitaal de huiskamer binnen. De website www.anbo.nl mag zich verheugen in een groeiende populariteit.
het vrijwilligersteam, dat in het verslagjaar groeide naar twintig leden, de expositie op in België. Het betreft een tentoonstelling over veiligheid in en om het huis. Hoofddoel is om ongevallen te voorkomen door tijdig voorzorgsmaatregelen te treffen. Via ‘Het zesde zintuig’ vergelijken bezoekers onderling hoe het is gesteld met hun natuurlijke verdedigingssystemen: zintuigen, reactievermogen, evenwichtsgevoel en beendergestel. De expositie is voor een periode van twee dagen tot maximaal drie weken te huur voor 400 tot 500 euro. Vrijwilligers zorgen ook voor het onderhoud. De Roze Loper De Roze Loper is een project om zorginstellingen te motiveren oog te krijgen voor de seksuele diversiteit bij bewoners en werkenden. Het is ook een sleutel om de homovriendelijkheid van woon- en zorginstellingen te toetsen. Dit toetsen kan door online een tolerantiescan in te vullen. Goedgekeurde instellingen krijgen vervolgens een certificaat: de Roze Loper. Op 1 april 2010
Andere communicatie-uitingen glijden nog ouderwets door de brievenbus. Het bekendste voorbeeld is ANBO Magazine, dat in 2010 zes keer verscheen. In hetzelfde jaar bracht de seniorenvereniging twee speciale kranten uit. Eind april, kort voor de Tweede Kamerverkiezingen, verscheen de Verkiezingsspecial; in oktober lag bij alle leden een special over zorgverzekeringen op de deurmat.
reikte toenmalig staatssecretaris Bussemaker onder ruime mediabelangstelling de eerste Roze Loper uit aan Osira-woonzorgcentrum De Rietvinck in Amsterdam. Aandacht voor homovriendelijkheid in de ouderenzorg is volgens ANBO hard nodig. Zo blijkt uit recent onderzoek dat volgens een derde van de verzorgenden in hun instelling nooit aandacht is voor homoseksuele ouderen. Bijna de helft van de verzorgenden meent dat er amper homoseksuele senioren in hun instelling zijn, terwijl Nederland in totaal zo’n 400.000 oudere homo- en biseksuelen kent.
30
‹
›
Adjunct-directeur Ben Slijkhuis:
‘ANBO-voorstellen door minister overgenomen’
‘Politiek heeft ouderenmishandeling opgepikt en wil ermee aan de slag’
“ANBO is betrokken bij een aantal Europese projecten die zijn opgezet om de positie van kwetsbare ouderen te versterken”, vertelt Ben Slijkhuis (57). Sinds augustus 2010 werkt hij als adjunct-directeur bij de seniorenvereniging en geeft hij leiding aan de ontwikkeling en uitvoering van die projecten. Eén daarvan wordt door ANBO zelf geleid. Slijkhuis: “Het betreft voorkoming en bestrijding van misbruik en mishandeling van ouderen. Negen landen, waaronder Nederland, werken in opdracht van de Europese Commissie samen om beleid en praktische maatregelen op dit terrein te inventariseren en uit te wisselen.” De problematiek ligt ANBO na aan het hart en op verschillende manieren is geprobeerd de zaak aan de kaak te stellen. Dat is aardig gelukt. “Eén van onze activiteiten in juni 2010 trok zo veel media-aandacht dat er Kamervragen over zijn gesteld”, aldus de gedreven medewerker van het verenigingsbureau die voorheen werkte bij het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn, bij het ministerie van SZW, en die bovendien directeur was van het Nederlands Platform Ouderen en Europa. “Na de vorming van het kabinet werd duidelijk dat de politiek ouderenmishandeling heeft opgepikt en er de komende jaren mee aan de slag wil.” Een en ander heeft tot gevolg dat ANBO in de voorbereidingen mee heeft gedacht over het Actieplan Ouderenmishandeling, dat in 2011 start. “Een groot deel van onze voorstellen is door de minister overgenomen”, zegt Slijkhuis niet zonder trots, “maar we zijn er nog lang niet. We willen ook meer aandacht van de politiek voor financieel misbruik. Dus ik zou zeggen: wordt vervolgd...”
31
‹
›
Gewestvoorzitter Cor de Graauw:
‘De afstand overbruggen’
‘Zinvol om op te komen voor de belangen van senioren’
De afstand overbruggen tussen Utrecht en de gewesten. Of anders gezegd: het verenigingsbureau en de afdelingen in het land dichter bij elkaar brengen. Dat vindt Zeelands gewestvoorzitter Cor de Graauw (63) uit Cadzand de belangrijkste winst van de zogenaamde ‘heidagen’, waarbij gewestvoorzitters en medewerkers van het bureau elkaar ontmoetten in een informele sfeer. “Met een hapje en een drankje erbij leer je elkaar anders kennen en ontstaat gemakkelijker begrip voor elkaars werk”, aldus de gepensioneerde logistiek manager. “Wij weten na drie bijeenkomsten beter waar zij mee bezig zijn en zij kregen een beter inzicht wat bij ons speelt.” De heidagen maakten deel uit van het versterkingstraject dat door ANBO in 2010 in gang is gezet. Ze droegen volgens de geboren Brabander in belangrijke mate bij aan de gewenste cultuuromslag die bij de vereniging nog altijd hoog op de agenda staat. De Graauw bekleedt zijn bestuursfunctie sinds 2008. “In een regionaal blad stond een oproep voor bestuursleden in het gewest. Ik meldde me aan, wetend dat ik voldoende bestuurservaring heb, en kreeg door omstandigheden al snel het voorzitterschap op mijn bordje.” Hij doet het vrijwilligerswerk, dat hem gemiddeld twintig uur per week kost, met veel plezier. “Het is niet alleen een fijne invulling van mijn vrije tijd, het is ook zinvol. Je doet iets voor de samenleving door op te komen voor de belangen van senioren.” Een belangrijk credo van de vader van twee kinderen en opa van vier kleinkinderen is ‘samen sterk’. “Meer mensen zouden zich moeten aansluiten bij een seniorenvereniging. We zijn nu met vijf miljoen senioren in Nederland. Slechts vijftien procent van hen is georganiseerd. Dat vind ik een slechte zaak.” Ook vindt hij het jammer dat de krachten nog altijd verdeeld zijn over drie landelijke organisaties. “Ik ben een groot voorstander van samengaan met collegaseniorenbonden. We hebben grotendeels dezelfde belangen. En die hebben niets te maken met geloof.” Hoewel het gewestvoorzitterschap hem veel voldoening geeft, heeft hij besloten het nog hooguit één periode van vier jaar te doen. “Ik wil niet verzanden. Doorstroming op deze posten komt de vereniging ten goede”, is zijn overtuiging.
32
‹
›
ANBO in de media De landelijke persvoorlichting telde in 2010 gemiddeld drie perscontacten per twee werkdagen. ANBO verstuurde ongeveer twintig persberichten, waarvan meer dan de helft met samenwerkingspartners als Omroep Max, verschillende FNV-bonden en Roze 50+ Nederland. Daarnaast zette het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) zo’n tien keer een bericht voor de media op de rol met daarin aandacht voor een actuele ANBOactie en/of commentaar. De ANBO-woordvoerders waren tientallen keren te zien of te horen via landelijke radio- en televisiezenders, onder meer bij Omroep Max, Een Vandaag, RTLZ, Hart van Nederland, het Radio 1 Journaal, BNR Nieuwsradio en de Wereldomroep. Ook lokale en regionale omroepen klopten regelmatig bij ANBO aan. Zo kwamen tientallen interviews tot stand over de meest uiteen lopende onderwerpen. Naast radio en televisie was er ook in 2010 veel aandacht van de geschreven media. Publiciteit rondom de seniorenvereniging had vooral plaats via de regionale en lokale pers. Er zijn bijdragen geleverd aan vele tientallen nieuwsitems in plaatselijke en landelijke kranten. Een aantal onderwerpen scoorde hoog. Veel aandacht werd besteed aan thuisovervallen bij senioren, onderzoek naar hoge sterftecijfers door hitte, commentaar op het regeerakkoord, ouderenmishandeling, onderzoek naar contractvervoer, verplichting van spiegels op scootmobielen en de actie voor treintoiletten.
De landelijke persvoorlichting leidde per maand tot vijftien á twintig concrete persuitingen. Dat wil zeggen artikelen in uiteenlopende dag- en weekbladen, vakbladen en op websites. Die berichten waren vaak gelijktijdig terug te vinden in tientallen dagbladedities en op honderden plaatsen op internet. Van de Nederlandse dagbladen was De Telegraaf koploper voor de zichtbaarheid van ANBO, direct gevolgd door het Algemeen Dagblad en Trouw. Ook de kolommen en sites van de regionale GPD-bladen, het Parool, De Volkskrant het Financieele Dagblad, het Nederlands Dagblad en Nieuwsbank.nl gaven een podium voor ANBO-boodschappen en standpunten. Plus Magazine, Zorgvisie, Zorg & Welzijn, Tijdschrift voor Verpleegkundigen en de Gay Krant zijn voorbeelden van specifieke publieksbladen die herhaaldelijk ANBO-visies en -nieuws publiceerden.
33
‹
›
Financiële gegevens Con tr ol ever k la r in g v a n d e o n a fh a n k e lij k e a c c ou n ta n t Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de balans per 31 december 2010 en staat van baten en lasten over 2010, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van ANBO per 31 december 2010. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 21 april 2011. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 21 april 2011. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van de Richtlijnen voor de Jaarsverslaggeving 640: Organisaties zonder Winststreven. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van ANBO.
Ver an tw oor d e lijk h e id v a n h e t b e s t u u r Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals opgenomen in de gecontroleerde jaarrekening 2010.
Ver an tw oor d e lijk h e id v a n d e a cc o u n t a nt
34
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.
Oor d eel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van ANBO over 2010 en in overeenstemming met de grondslagen zoals opgenomen in de gecontroleerde jaarrekening 2010. Tilburg, 29 april 2011 Was getekend, ABAB Accountants B.V. De heer R.M. Smittenberg Registeraccountant
‹
›
Al l e b e d r ag e n i n E u r o ’ s
Balans per 31 december 2010 ACTIVA Materiële vaste activa Financiële vaste activa Voorraden Vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Totaal Activa
2010 155.664 72.526 8.050 142.207 771.644 8.335.996 9.486.087
2009 248.831 11.175 28.560 314.774 506.803 6.459.598
PASSIVA Eigen vermogen Schulden op lange termijn Kortlopende schulden Totaal Passiva
2010 3.138.369 3.481 6.344.237 9.486.087
2009 2.697.071 3.981 4.868.689
BATEN Totaal baten
2010 13.455.203
2009 12.385.010
LASTEN Totaal lasten Totaal financiële baten Resultaat
2010 13.319.040 79.033 215.196
2009 12.375.354
7.569.741
35
7.569.741
Staat van baten en lasten
90.285 99.941
‹
›
Ke r n ge ge ve n s Samenstelling landelijk bestuur en commissies op 31 december 2010. L an d el i j k B e s t u u r • • • • • • • • •
Mw. J.H. (Marjan) Meijs- de Geus, secretaris, waarnemend voorzitter tot 24 juni 2010 Mw. C.P.M. (Karina) Schilte, voorzitter, vanaf 24 juni 2010 Dhr. H.J. (Henk) Tuut, penningmeester Dhr. J. (Joop) Annink († 23 juni 2010) Dhr. J. (Jaap) Roodenburg, vice-voorzitter tot 24 juni 2010 Mw. R. (Reino) van der Meer, tot 24 juni 2010 Dhr. S.F.M. (Felix) Cohen, vice-voorzitter, vanaf 24 juni 2010 Mw. H. (Hiske) Gerbrandy, vanaf 24 juni 2010 Dhr. K. (Kees) Geveke, tot 24 juni 2010
E r el ed en • De heer K.J. Kuiper, erevoorzitter • De heer A. Drent, erelid (overleden 10 december 2010) • Mw. R. van Gelder, eresecretaris
36
Di r ec ti e • Mw. N.L. (Liane) den Haan, algemeen directeur • Mw. J.L. (Renske) van Kooij, adjunct-directeur • Dhr. B.H. (Ben) Slijkhuis, adjunct-directeur vanaf 1 augustus 2010
G es c hi l l enco m m is s ie • • • • • •
Dhr. J.J. Broeders, Kaatsheuvel Dhr. N. Hameling, Amstelveen Dhr. A. Potman, Eemnes Dhr. H. Werners, Haren Dhr. H.D. van der Zaken, Castricum Mw. A.W. Zondervan- Koster, Leiden
Per s oneel Op 31 december 2010 zijn er in totaal 59 medewerkers in dienst (47 fte). Hiervan zijn 10 (6 fte) collega’s werkzaam in de gewesten. Daarnaast zijn er 5 externen werkzaam op die datum.
‹
›
‹
Inhoud
Postadres Postbus 18003 3501 CA Utrecht Bezoekadres Koningin Wilhelminalaan 3 3527 LA Utrecht Telefoon (030) 233 00 60 Fax (030) 233 00 70 www.anbo.nl
[email protected]
‹
›
