INHOUT 30. IJzersterke grenen constructieplaat. Via duurzaam bosbeheer naar een duurzaam bestaan. Dichter bij de natuur kun je niet komen

INHOUT

IJzersterke grenen constructieplaat CMPC BEHEERST HET TOTALE PROCES VAN ZAAD TOT PLAAT

Via duurzaam bosbeheer naar een duurzaam bestaan HET ONDERWIJZEN VAN DE KINDEREN GENIET DE HOOGSTE PRIORITEIT

Dichter bij de natuur kun je niet komen SPONSORGELDEN WORDEN GOED BESTEED

Ervaren bouwer van moderne woonwagens CARAVANBOUW ’S GRAVENDEEL STAAT VOOR KWALITEIT EN SERVICE

30 December 2010

Voor persoonlijke patronen, denk Trespa

Bezoek ons op de Bouwbeurs 2011 7 - 12 februari, Jaarbeurs Utrecht Hal 1, standnummer 01D060

Ontwerp een nieuw Ritme om het onverwachte te creëren Fascinerende ritmes in vormen, lijnen en patronen maken het mogelijk een breed palet van emoties te schilderen, die veranderen naarmate het licht over het oppervlak van een gevel speelt, en hier en daar de nadruk leggen op een onverwacht patroon of een verrassende structuur. Doordachte patronen zijn een genot voor het oog en dragen ertoe bij dat een gevel mensen ook emotioneel raakt. Ritme geeft aanleiding tot een opwindende diversiteit aan mogelijkheden en leidt tot klassieke en tijdloze ontwerpen die eeuwig meegaan. Voor nadere informatie kijk op: www.trespa.com Trespa International B.V. Verkoop Nederland Postbus 110, 6000 AC Weert Wetering 20, 6002 SM Weert Tel.: 31 (0) 495 458 850 Fax: 31 (0) 495 540 535 [email protected] www.trespa.com

INHOUD 08 NIEUWS › › › › › ›

Onbekend maakt onbemind Geluidsabsorberende panelen Werk efficiënter met Quickpaint Garant Nespresso, what else? Wettelijk verplichte markering Beter isoleren met Miofol 170 AG

18 PROJECTEN ›

4 IJzersterke grenen constructieplaat › ›

Nieuwbouw multifunctionele accommodatie Nieuw-Buinen Nieuwbouw school Leeuwarden Nieuwbouw verenigingsgebouw Amsterdam

Jongeneel feliciteert Trespa

16 Dichter bij de natuur kun je niet komen

20 Ervaren bouwer van moderne woonwa gens

Dit jaar viert Trespa haar vijftigjarig bestaan. Met innovatieve en inspirerende oplossingen heeft deze Nederlandse producent van kwalitatief hoogwaardige plaatmaterialen wereldwijd een toonaangevende positie opgebouwd. Trespa blijft naar de toekomst kijken en de markt inspireren met nieuwe producten en toepassingen.

11 Via duurzaam bosbeheer naar een duurzaam bestaan Inhout is het relatiemagazine van Koninklijke Jongeneel. Het verschijnt vier keer per jaar. Redactie Luc Abbing, Henk ten Bouwhuis, Klara Mussche en Henk Fieggen Redactieadres Koninklijke Jongeneel, Afdeling Marketing & Communicatie, Postbus 49, 3500 AA Utrecht. Telefoon 030 234 63 47. [email protected]. www.jongeneel.nl Realisatie Mediabizz, Amersfoort. Fotografie Henk ten Bouwhuis Vormgeving Sok visueel management, Amsterdam Productie Grafisch Bedrijf Tuijtel, HardinxveldGiessendam

Uw verslaggevers Henk Fieggen (links) en Henk ten Bouwhuis (rechts) op de brug voor de kolossale warme pers in de fabriek van het Chileense CMPC waar de fineren voor Varelplex onder hoge druk en temperatuur op elkaar worden geperst. CMPC beheerst het totale proces van zaad tot plaat. U leest er meer over op pagina 4.

3

IJzersterke grenen constructieplaat CMPC BEHEERST HET TOTALE PROCES VAN ZAAD TOT PLAAT Het inkoopbeleid van Jongeneel is gericht op het aanbieden van perfecte oplossingen voor elke toepassing. Voor vloeren en wanden kunnen de klanten van Jongeneel op Pellos vertrouwen, een vuren constructieplaat die geen nadere introductie meer behoeft. Minder bekend is Varelplex, een ijzersterke grenen constructieplaat. Hoog tijd voor een nadere kennismaking.

V

arelplex wordt in Chili geproduceerd door CMPC. We vliegen van Lima in Peru, waar we een reportage hebben gemaakt van het project van het Wereld Natuur Fonds dat met de opbrengsten van het jaarlijkse golftoernooi van Jongeneel wordt ondersteund (zie het artikel op pagina 12), naar Santiago, de hoofdstad van het smalle, langgerekte Chili met de reuzen van het majestueuze Andesgebergte op de achtergrond. Op weg naar ons hotel doen we onze eerste indrukken op. Wat een verschil met Peru. We worden verrast door de uitstekende infrastructuur en de moderne uitstraling van deze fraai gelegen metropool. De volgende dag reizen we via Conception naar Los Angelos waar de fabriek staat die Varelplex produceert. Onze eerste indrukken worden bevestigd. Chili is een

4

Sales director voor Europa Paulo Valdés Balbontín: ‘CMPC draait een omzet van meer dan drie biljoen dollar per jaar en biedt werk aan meer dan 14.000 mensen’

modern, westers aandoend land. We leggen het voor aan directeur Martin Kösters Reiniers: ‘In tegenstelling tot de meeste andere Zuid-Amerikaanse landen bestaat de bevolking van Chili voor het grootste deel uit nazaten van Europese immigranten waaronder veel Spanjaarden, Duitsers, Zwitsers, Fransen en Italianen. Meer dan 50% van de bevolking heeft haar roots in Europa en dat heeft uiteraard grote invloed op onze cultuur. Daarnaast staat onze economie bekend als zeer solide. We hebben crisis gekend, maar maken sinds het begin van deze eeuw weer een stabiele groei door, mede dankzij het neoliberale economische model waarmee we al jaren werken. Chili is een open economie gebaseerd op de export van primaire grondstoffen. Dat geldt ook voor de producten uit onze bossen. CMPC is op verschillende terreinen actief. We produceren pulp, papier, papierproducten, tissues, hout en houtproducten waaronder het grenen Varelplex dat we voor Jongeneel maken. We beheersen het totale proces van zaad tot plaat en dat laten we graag aan jullie zien.’

Van zaad tot plaat ‘Jullie beginnen met een bezoek aan één van onze twee ‘nurseries’. Vervolgens gaan jullie naar één van de bospercelen waar we op dit moment aan het oogsten zijn en tenslotte laten we jullie onze multiplexfabriek zien.’ We worden bij deze bezoeken vergezeld door strategisch inkoper plaatmateriaal Stephan Teutelink van Jongeneel en voortreffelijk begeleid door sales director voor Europa Paulo Valdés Balbontín van CMPC. We

bewaren er goede herinneringen aan. Bij de ingang van de ‘nursery’ worden we verwelkomd door Patricio Alzugaray Oswald. Hij is verantwoordelijk voor de operationele gang van zaken en dat blijkt geen sinecure. Deze kraamkamer voor babyboompjes beslaat maar liefst 165 hectare en levert 100% van de nieuwe aanplant op alle Radiata Pine plantages die CMPC in haar bezit heeft. Daarbij gaat het om meer dan 300.000 hectare. Patricio legt uit dat er twee wegen worden bewandeld: ‘Zo’n 80% van de nieuwe aanplant wordt verkregen door stekken te nemen van de beste bomen die op onze plantages groeien. Nadat ze op de ‘nursery’ zijn opgekweekt, worden ze als moederplant nog drie jaar lang gestekt. Daarnaast werken we continu aan het optimaliseren van deze boomsoort. Dat gebeurt door verschillende varianten met elkaar te kruisen en de zaden daarvan op te kweken. Dit proces zorgt voor zo’n 20% van de nieuwe aan-

De ‘nursery’ van CMPC beslaat maar liefst 165 hectare en levert 100% van de nieuwe aanplant op alle Radiata Pine plantages die CMPC in haar bezit heeft. Op de foto rechtsboven zien we operationeel manager Patricio Alzugaray Oswald in een veld met babyboompjes die op het punt staan om als nieuwe aanplant te worden uitgezet.

5

plant. In totaal verlaten elk jaar negentien miljoen babyboompjes de ‘nursery’. Logistiek is dat een behoorlijk ingewikkelde operatie, want als ze vandaag worden geoogst, moeten ze morgen worden geplant.’ Patricio neemt ons mee voor een rondrit. Eerst moeten onze schoenen worden ontsmet en daarna de banden van de auto. Er wordt niets aan het toeval overgelaten. Tijdens de rondrit vertelt hij dat de ‘nursery’ over een ISO 14001 certificering beschikt voor het beheersen en verbeteren van prestaties op milieugebied. Het verbaast ons niets.

Precies op maat

Het oogsten wordt door twee verschillende machines uitgevoerd. De ene machine zaagt de boom zo laag mogelijk af; de andere ontdoet hem van zijtakken en zaagt de boomstammen precies op maat voor de productie van multiplex.

6

Op weg naar het bosperceel waar geoogst wordt, vertelt Paulo Valdés Balbontín ons nog het een en ander over CMPC: ‘Het is een beursgenoteerde onderneming die voor 56% in handen is van de van oorsprong Catalaanse familie Matte. Ze hebben ook belangen in de financiële sector alsmede in de kopersector, de telecommunicatiesector en de elektriciteitssector. CMPC draait een omzet van meer dan drie biljoen dollar per jaar en biedt werk aan meer dan 14.000 mensen.’ Opeens slaat onze chauffeur een zijweg in en belanden we schokschouderend in de werkelijkheid van het oogstproces. We rijden op en neer over brede bospaden waarin de trucks die de stammen naar de multiplexfabriek vervoeren, diepe sporen hebben getrokken. Eenmaal aangekomen bij de plek waar de kap plaatsvindt, zien we dat het oogsten door twee verschillende machines wordt uitgevoerd. De ene machine zaagt de boom zo laag mogelijk af; de andere ontdoet hem van zijtakken en zaagt de boomstammen precies op maat voor de productie van multiplex. We leren dat er in het begin van het groeiproces 1.500 babyboompjes per hectare worden geplant en dat er daarvan bij de oogst na zo’n 25 jaar nog maar 500 over zijn. Het blijkt alles te maken te hebben met het behalen van een zo groot mogelijk rendement. Na zo’n 10 jaar wordt het perceel voor het eerst uitgedund en na zo’n 15 jaar weer, zodat de overgebleven bomen voldoende ruimte hebben om optimaal en recht omhoog te groeien. Ze worden 25 tot 30 meter hoog. Tijdens het groeiproces worden de takken gesnoeid. Dit zogenaamde ‘prunen’ zorgt ervoor dat de fineren die er later afgehaald worden, minder knoesten vertonen en dus van een hogere kwaliteit zijn.

Continuïteit van levering De volgende dag bezoeken we de hypermoderne multiplexfabriek waar Varelplex wordt geproduceerd. Deze fabriek heeft een capaciteit van 250.000 m3 per jaar en is voorzien van de laatste technologische snufjes. Het basisproces is evenwel hetzelfde gebleven. Zoals we hierboven al hebben beschreven, worden de stammen op de

Het productieproces van Varelplex in vogelvlucht. Op de laatste foto zien we strategisch inkoper Stephan Teutelink van Jongeneel (midden) in overleg over de eisen waaraan Varelplex moet voldoen.

juiste breedtemaat bij de fabriek aangeleverd. Daar worden ze eerst ontschorst en daarna geschild. Vervolgens wordt de langgerekte strook fineer in stukken gesneden en op vochtigheid gescand. Afhankelijk daarvan worden de fineren gesorteerd en langer of korter gedroogd. Dat gebeurt bij CMPC in een gigantische rollendroger die verschillende etages kent. Na het drogen worden de fineren wederom gesorteerd, nu op gebruik aan de binnenkant (core) of aan de buitenkant (face) van de plaat. In de volgende fase worden ze daar waar nodig gerepareerd. Daarna worden de langs- en dwarsfineren kruiselings met elkaar verlijmd, in eerste instantie in een koude pers en in tweede instantie onder hoge druk en hoge temperatuur in een kolossale warme pers. De afwerking bestaat uit het plamuren van de zichtzijde, het schuren en op maat zagen van de platen. Op deze kwalitatief hoogwaardige wijze wordt het 18 mm dikke, uit 7 lagen fineer opgebouwde Varelplex ook geproduceerd. Het resultaat is een ijzersterke grenen constructieplaat voor vloeren en wanden, die de klanten van Jongeneel probleemloos kunnen toepassen. Het slotwoord is voor Stephan Teutelink: ‘Bij het selecteren van onze leveranciers kijken we niet alleen naar kwaliteit. Continuïteit van levering vinden wij minstens zo belangrijk en dan is het een groot voordeel als een leverancier het totale proces beheerst en dus ook over de grondstof kan beschikken. Zoals jullie hebben gezien, is CMPC hiervan een goed voorbeeld.’ < 7

GELUIDSABSORBERENDE PANELEN Steward Design Panels is bekend van haar uitgebreide assortiment op het gebied van decoratieve en bijzondere interieurpanelen, waaronder plaatmateriaal dat met de zogenaamde Vectogramm-techniek is bewerkt. Met behulp van deze techniek is het mogelijk om foto’s naar een speciaal computerprogramma te vertalen en ze via dikkere en dunnere lijnen in elk type plaatmateriaal te frezen. Van hun collectie akoestische panelen hebben ze onlangs een nieuwe brochure uitgebracht, stuk voor stuk producten die de akoestiek positief beïnvloeden zonder concessies te doen aan de esthetiek. Integendeel, ze kunnen ook nog eens voor een fantastische uitstraling zorgen. De collectie Steward Acoustics is concurrerend geprijsd en bestaat uit rond geperforeerde panelen met een afwerking van houtfineer of een dekkende RAL-kleur (Perfo Acoustics), gesleufde panelen in diverse patronen (Linear Acoustics), panelen met vierkante, driehoekige, logo en design perforaties (Design Acoustics) en panelen met ontelbare, nauwelijks zichtbare perforaties (Micro Acoustics). Via elke Jongeneel-vestiging kunnen monsters en meer informatie worden opgevraagd. <

BETER ISOLEREN MET MIOFOL 170 AG Zo’n 25 jaar geleden heeft Meuwissen Bouwproducten Alkreflex 2L-2 op de markt gebracht, het eerste isolatieproduct op basis van reflectie. Sindsdien hebben vele miljoenen vierkante meters van dit bijzondere materiaal hun weg gevonden naar bouwbedrijven over heel Europa. Op basis van de ervaringen met dit product is Meuwissen een onderzoeksprogramma gestart om de effecten van infraroodreflectie door middel van zuiver aluminium te testen. Miofol 170 AG is hiervan het resultaat. Door aan de voorzijde van de folie een reflectievlak van zuiver aluminium aan te brengen wordt de isolatiewaarde, de zogenaamde rc-waarde, met tenminste 0,5 verhoogd, een verbetering met maar liefst 17%. Zuiver aluminium blijkt bijna 100% van de warmtestraling te reflecteren. Het materiaal is gevoelig voor aantasting door metselspecie. Daarom heeft Meuwissen een ultradunne coating ontwikkeld waarmee het aluminium wordt behandeld. Deze coating biedt voldoende bescherming en veroorzaakt slechts een geringe terugval in de reflectie. <

WERK EFFICIËNTER MET QUICKPAINT GARANT Op het gebied van plaatmateriaal is Jongeneel al jaren toonaangevend. Quickpaint Garant is een nieuw product in haar uitgebreide assortiment dat voor elke toepassing prima oplossingen biedt. De inkopers van Jongeneel zijn voortdurend op zoek naar nog betere oplossingen. Deze nieuwe multiplex is daar een goed voorbeeld van. Quickpaint Garant is opgebouwd uit zorgvuldig geselecteerde fineren van Maleisisch hardhout. De plaat is zowel geschikt voor toepassing binnen als voor toepassing buiten, waaronder boeidelen, boeiboorden, dakoverstek, zijwangen, dakkapel en windveren. Quickpaint Garant beschikt over de CE2+ Markering en is voorzien van een speciale film. Daardoor kan hij direct worden afgelakt. Schuren en gronden is niet meer nodig en de verfhechting is optimaal. Met Quickpaint Garant besparen de klanten van Jongeneel dus tijd en geld. Het is overigens niet alleen een efficiënte, maar ook een zekere keuze want Jongeneel levert dit product met een garantie van maar liefst vijftien jaar. < 8

NIEUWS WETTELIJK VERPLICHTE MARKERING

ONBEKEND MAAKT ONBEMIND In opdracht van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) heeft het Rotterdamse bureau USP voor de derde keer in tien jaar onderzoek uitgevoerd naar het imago van hout, zowel onder professionals als onder consumenten. In vergelijking met de resultaten van het laatste onderzoek in 2006 blijkt het imago van hout significant te zijn verbeterd. Dit geldt in sterke mate voor de verschillende milieukenmerken. In dit verband valt verder op dat de bekendheid met het FSC-keurmerk bij architecten van 74% naar 96% is gegroeid en bij aannemers van 67% naar 89%. Ook de bekendheid met Keurhout is gegroeid: bij architecten van 17% naar 59% en bij aannemers van 16% naar maar liefst 64%. De bekendheid met PEFC en TPAS werd dit jaar voor het eerst gemeten. In vergelijking met FSC en Keurhout moet daar nog wel wat aan worden verbeterd. Bij architecten scoort PEFC 22% bekendheid en bij aannemers 21%; TPAS komt bij beide groepen niet hoger dan 4%. Onbekend maakt onbemind, zeker nu de rijksoverheid onlangs heeft besloten dat het PEFC-keurmerk gelijkwaardig is aan het FSC-keurmerk. <

Steeds meer producten – en daar hoort massief houten wand-, plafonden gevelbekleding sinds kort ook bij – moeten van een CE-markering zijn voorzien. Met deze wettelijk verplichte markering verklaart de leverancier dat het product aan bepaalde eisen voldoet. In het geval van massief houten wand-, plafond- en gevelbekleding gaat het daarbij om de toepassingsgerichte producteigenschappen die in de Europese productnorm NEN-EN 14915 zijn vastgelegd. CE staat voor Conformité Européenne en betekent zoveel als ‘conform Europese regelgeving’. Het geeft dus aan dat een product voldoet aan de binnen de Europese Unie geldende wet- en regelgeving. Liechtenstein, Noorwegen en IJsland hebben zich hierbij ook aangesloten. Indien een product aan een geldende CE-normering voldoet, dan is dat op het product zichtbaar of op de verpakking of op een meegeleverd commercieel document zoals de vrachtbrief. Het komt ook op de factuur te staan. Daarbij worden de volgende gegevens vermeld: het CE-symbool, de codering van het product, de fabrikantnaam, de datum van aanbrengen, de NEN-EN norm en de brandklasse. <

NESPRESSO, WHAT ELSE?

In Gorinchem zijn de Nespresso-apparaten gewonnen door de heer Jorna van ABS Trading, de heer Koenraads van Koenraads Aannemersbedrijf, de heer Apon van Bouwmaatschappij Huyser & Apon, de heer Van der Donk van Van der Donk Aannemersbedrijf, de heer Veltrop van Van der Ven Bouw & Ontwikkeling en de heer Van Putten van Groenendijk PGN Bouw. In Hardenberg waren de heer Dunnewind van Bouwbedrijf Houtman, de heer Van der Ven van Bimo Bouw, de heer Ebbinge van Jorritsma Bouw, de heer Bosch van Stegeman Bouw, de heer Klein Gunnewiek van Bouwbedrijf Gunnewiek en de heer Schulenburg van Aannemersbedrijf Veldwachter de winnaars.

De bouwrelatiedagen in Gorinchem en Hardenberg zijn elk jaar weer een succes, ook in deze voor de bouwbranche mindere tijden. Onder het genot van een hapje en een drankje worden de klantrelaties versterkt en kunnen de bezoekers kennismaken met de producten en diensten van de standhouders. Jongeneel heeft vanaf het allereerste begin aan deze goed georganiseerde evenementen meegedaan en gaf ook dit weer acte de presence met onder meer haar uitgebreide programma’s op het gebied van isolatie en gevelbekleding. We vragen manager Johan Konings van Jongeneel Dordrecht (beursmanager in Gorinchem) en regionaal account manager André Smallenbroek (beursmanager in Hardenberg) naar hun ervaringen: ‘we hebben een groot aantal relaties op onze stand mogen verwelkomen en ook veel gesprekken gevoerd met bezoekers die ons wel kenden, maar het contact om de een of andere reden waren kwijtgeraakt. Prima gesprekken waarin we deze relaties hebben kunnen vernieuwen. Onze isolatiequiz, waarmee de bezoekers van onze stand elke dag een Nespresso-apparaat konden winnen, was een geweldige aandachttrekker. Het waren zeer geslaagde dagen.’ < 9

/L[UPL\^L:RHU[YHL KL\YLUTHNHaPULPZ\P[

^ 5PL\

0 10L_0 [YH LU

H[HK T Y \ KLVW]VVYYH

=YHHNOL[:RHU[YHLKL\YLUTHNHaPUL HHUIPQ\^1VUNLULLS]LZ[PNPUN ^^^ZRHU[YHLJVT

Partnership met inheemse gemeenschappen WERELD NATUUR FONDS BESCHERMT NIET ALLEEN BEDREIGDE DIERSOORTEN Met het vertederende Pandabeertje als symbool kennen we het Wereld Natuur Fonds vooral van haar inzet voor de bescherming van bedreigde diersoorten. Het palet van deze wereldwijd opererende organisatie is evenwel veel breder. We spreken erover met Daniel Arancibia, adjunct-directeur van het Wereld Natuur Fonds in Peru. via duurzaam bosbeheer een duurzaam bestaan op te bouwen. Bij dit soort projecten heeft het FSC-keurmerk veruit het grootste aandeel. In Mexico is dit aandeel zelfs 100%. Ik ken deze situatie goed omdat ik direct voor deze baan voor het Wereld Natuur Fonds in Washington de coördinatie van het bosprogramma in het Latijns-Amerikaanse en Caribische gebied heb gedaan.’

Win-win situatie

Adjunct-directeur Daniel Arancibia van WNF Peru: ‘We streven een win-win situatie na: als de bosssen duurzaam worden beheerd, dan komt dat ook ten goede aan de lokale bevolking’

W

e nodigen hem uit in een restaurant in Lima en krijgen daar het culinaire bewijs voorgeschoteld dat de Peruaanse keuken in Zuid-Amerika aan de top staat. Daniel blijkt net bij de Peruaanse tak van het Wereld Natuur Fonds aan de slag te zijn gegaan. Het is zelfs zijn eerste werkdag, maar een belemmering voor een goed gesprek is dat allerminst. Hij is namelijk zes jaar lang in verschillende landen en functies voor FSC actief geweest. Op het gebied van duurzaam bosbeheer, de activiteit van het Wereld Natuur Fonds die ons uiteraard het meest interesseert, is hij dus bepaald geen nieuwkomer: ‘Ik heb in die zes jaar achtereenvolgens in Mexico, Duitsland en Panama gewerkt. Het ging daarbij steeds om twee centrale taken: het ondersteunen van de nationale FSC-organisaties bij het opstellen van hun eigen standaarden en het controleren van de kwaliteit van het certificeringsproces. Zoals jullie weten heeft het Wereld Natuur Fonds voor het FSC-keurmerk gekozen, met name vanwege de sociale component in hun certificeringsysteem. Morgen gaan jullie naar een project waar wij de lokale bevolking helpen om

‘Hier in Peru ben ik verantwoordelijk voor het managen van drie programma’s: het maritieme programma, het klimaatprogramma en het amazoneprogramma. Het maritieme programma draait om het behoud van de ongewoon rijke biodiversiteit in de Peruaanse zee, die zich tevens kenmerkt door de hoogste visserijproductiviteit in de wereld. Onze activiteiten zijn in dit verband vooral gericht op het promoten van duurzame visserij en het beschermen van de dolfijnen en zeeschildpadden. Wat het klimaat betreft weten we dat de tien jaren met de hoogste gemiddelde temperatuur allemaal na 1990 zijn geregistreerd. Als je dan in aanmerking neemt dat 70% van alle overgebleven tropische gletsjers zich in het Peruaanse Andesgebergte bevinden en dat die per jaar met twintig tot dertig meter krimpen, dan is het duidelijk dat Peru één van de meest kwetsbare landen is. Ook op dit gebied ontplooien wij een groot aantal activiteiten. Ons Amazoneprogramma richt zich specifiek op het behoud van het Peruaanse Amazonegebied. Daarbij streven we een win-win situatie na: als de bosssen duurzaam worden beheerd, dan komt dat ook ten goede aan de lokale bevolking, waaronder honderden inheemse gemeenschappen die er in het verleden helemaal niet van profiteerden. Concreet geldt dat wij met veertig inheemse gemeenschappen een partnership zijn aangegaan. We trainen ze, bieden ze de nodige technische ondersteuning en zorgen ook voor een directe toegang tot de markt. Het geld dat met het JongeneelWNF-FSC golftoernooi bijeen wordt gebracht, wordt aan dit partnership besteed.’ < 11

Via duurzaam bosbeheer naar een duurzaam bestaan HET ONDERWIJS AAN DE KINDEREN GENIET DE HOOGSTE PRIORITEIT Met de opbrengsten van het jaarlijkse Jongeneel-WNF-FSC golftoernooi worden inheemse gemeenschappen in het Peruaanse Amazonegebied ondersteund om via duurzaam bosbeheer een duurzaam bestaan op te bouwen. Op uitnodiging van het Wereld Natuur Fonds worden twee vertegenwoordigers van de sponsoren van dit toernooi in de gelegenheid gesteld om polshoogte te nemen. We reizen met ze mee.

W De families leven nog steeds in vrij primitieve huizen. Zonder stromend water, maar met elektriciteit. Het is duidelijk dat het onderwijs de hoogste prioriteit geniet: het schooltje staat in het centrum van het dorp

12

e ontmoeten de gelukkigen op Schiphol: commercieel directeur Johan van Rozendaal van Berkvens en commercieel manager Ralph Spiljard van Stolk Internatio. Er is direct een klik, al blijken we supporters van drie verschillende voetbalclubs te zijn. De grappen over de recente uitslagen vliegen over en weer. Daarbij moet de Feyenoordfan het vooral ontgelden. Hij wordt er regelmatig aan herinnerd dat het netnummer van Rotterdam van 010 is gewijzigd in 10-0. De vlucht naar Peru wordt gesponsord door Bruynzeel Deuren. Eenmaal aangekomen in ons hotel in Lima worden we namens het Wereld Natuur Fonds verwelkomd door Ricardo Mendoza, die ons tijdens de gehele reis zal begeleiden. De volgende dag vliegen we met een tussenstop in Cuzco naar Puerto Maldonado, de hoofdstad van de regio Madre de Dios (Moeder van God), waar het lokale kantoor van het Wereld Natuur Fonds is gevestigd. Het is een regio in het zuidoosten van Peru die grenst aan Brazilië en Bolivia. Daar hebben ze dus ook een drielandenpunt. Om

een idee te geven van de afstanden die moeten worden overbrugd: deze regio is meer dan twee keer zo groot als Nederland. Op het lokale kantoor van het Wereld Natuur Fonds maken we kennis met projectmanager Edith Condori. Zij begeleidt de inheemse gemeenschap die we gaan bezoeken, samen met bosingenieur Eduardo Lopez die de technische ondersteuning voor zijn rekening neemt. Eduardo Lopez legt uit dat het grondgebied van de betrokken gemeenschap ruim 50.000 hectare groot is en grenst aan de Rio Acre, die op die plek ook de grens tussen Peru en Brazilië markeert: ‘De bewoners behoren tot het volk van de Yine, die op hun beurt weer onderdeel uitmaken van de Arawak taalfamilie.’

Interoceanic highway ‘Ze hebben er vrijwillig voor gekozen om hun bosareaal te laten certificeren en wij begeleiden ze daarbij. In 2004 is het eerste plan gemaakt. Daarin is vastgelegd dat zo’n tachtig procent voor houtproductie zal worden gebruikt. Van de overige

We worden geraakt door het enthousiasme van de kinderen die ons uitnodigen om het welkomstregister te tekenen. De kinderen spelen nog steeds met een bal die herinnert aan het Belgische verleden

twintig procent is de ene helft voor landbouw en ecotoerisme bestemd; de andere helft moet het gebied aan de kant van de rivier tegen erosie beschermen. Daar mag dus niet worden gekapt. Het gebied dat wel mag worden geëxploiteerd, is overeenkomstig de Peruaanse wetgeving verdeeld in 20 percelen, waarvan er elk jaar eentje mag worden geoogst. Op dit moment zitten we middenin het certificeringsproces. Dat proces duurt ongeveer een jaar en is nu bijna afgerond. Het vindt plaats op basis van de criteria van het FSCkeurmerk. Daarbij wordt niet alleen naar de economische en milieutechnische aspecten gekeken,

maar ook naar de sociale aspecten.’ Na deze introductie stappen we met het hele gezelschap in twee stoere fourwheeldrives. Het blijkt geen overbodige luxe, hoewel de eerste etappe grotendeels over de Interoceanic Highway voert, die de Pacific Ocean met de Atlantic Ocean verbindt. Toen we van Cuzco naar Puerto Maldonado vlogen, zagen we hem al liggen. We zagen ook dat ernaast grote stukken bos zijn weggekapt. Edith Condori weet er het fijne van: ‘Deze snelweg heeft veel migranten uit de omliggende regio’s aangetrokken die landbouw zijn gaan bedrijven. Toen bleek dat landbouw op bosgrond niet rendabel is, zijn ze met

13

veeteelt begonnen. Daarvoor moest nog meer bos worden gekapt, want voor één koe heb je ongeveer één hectare nodig. Het Wereld Natuur Fonds is hier ook actief. We maken deze immigranten duidelijk dat het beter is om het bos in stand te houden en dat ze hun boterham ook met het exploiteren van rubber- en een bepaald type kastanjebomen kunnen verdienen.’

Belgica

Edith Condori en Ricardo Mendoza voor het welkomstbord van Belgica

Het hout wordt met reuzen van vrachtauto’s naar de bewoonde wereld getransporteerd. De codering op de stammen die de chainof-custody mogelijk moeten maken, is duidelijk zichtbaar

Deze aanpak is een goed voorbeeld van de wijze waarop het Wereld Natuur Fonds opereert. Er wordt niet alleen naar het macroprobleem van de ontbossing gekeken, maar tevens naar het microbelang van het inkomen van de lokale bevolking. Na een rit van viereneenhalf uur arriveren we bij de grens met Brazilië waar we in een klein, maar schoon hotelletje zullen overnachten voordat we verder de bushbush intrekken. Alvorens te gaan slapen, gaan we aan de andere kant van de onbewaakte grens nog wat eten. We komen in een hamburgertent terecht en constateren allemaal dat ze een goede kandidaat zouden zijn voor ‘Mijn tent is top’. De volgende dag blijken we de fourwheeldrives echt nodig te hebben. We mogen van geluk spreken dat het regenseizoen nog niet is begonnen, want dan verandert de rode klei in een ook voor deze krachtpatsers onbegaanbare modderpoel. Na anderhalf uur ‘horten en stoten’ betreden we het grondgebied van de gemeenschap die we gaan bezoeken. Er staat een groot bord met Belgica erop, het Spaanse woord voor België. België? Hebben we daarvoor zo ver gereisd? Het blijkt toch echt de naam van deze gemeenschap te zijn. Ricardo Mendoza kent de achtergrond: ‘Het is een overblijfsel uit een periode dat hier veel Europeanen zaten. We gaan straks nog naar een dorp dat Iberia heet en dat refereert ook aan dit verleden. Op deze plek zat een Belgische ondernemer die in de rubberbusiness zat. Vandaar.’ In het dorp van de gemeenschap dat aan de rivier ligt, worden we hartelijk ontvangen door het dorpshoofd. Hij bevestigt dat het hun vrije keuze was om zich verder te ontwikkelen en dat het onderwijs van de kinderen daarbij de hoogste prioriteit geniet. Het is duidelijk te zien: het schooltje staat in het centrum van het dorp.’

Parketvloeren We worden geraakt door het enthousiasme van de kinderen die ons uitnodigen om het welkomstregister te tekenen. Aan de wanden hangt lesmateriaal dat op de positie en rechten van de inheemse gemeenschappen betrekking heeft. Opvallend is verder dat ze spelenderwijs leren om met computers om te gaan. Ze beschikken allemaal over een kunststof laptopje met een fotocamera erin. De kinderen maken een veel actievere indruk dan hun ouders. Je krijgt sterk de indruk dat ze het contact met de buitenwereld 14

zien als een middel om zichzelf te ontplooien. Het is een lagere school. Voor het voortgezet onderwijs moeten we naar een dorp op tweeënhalf uur afstand. De gemeenschap bestaat uit 18 families met in totaal 70 inwoners. Ricardo Mendoza bevestigt dat de gemeenschap te klein is om een werkzaam aandeel te hebben in de houproductie zelf: ‘Daarvoor hebben ze niet de mankracht en ook niet de middelen. Ze nemen wel alle beslissingen. Vanaf het oogsten tot en met het vermarkten wordt het eigenlijke werk op contractbasis door lokale organisaties uitgevoerd. Er wordt afgerekend op basis van een percentage van de omzet.’ We begeven ons nog dieper het oerwoud in op weg naar het perceel waar op dat moment

geoogst wordt. Johan van Rozendaal en Ralph Spiljard gaan achterop de jeep staan en hebben de tijd van hun leven. Het contact met de natuur is indrukwekkend. Zo nu en dan moeten we een reus van een vrachtwagen laten passeren, waarmee het hout naar de bewoonde wereld wordt getransporteerd. De codering op de stammen die de chain-of-custody mogelijk moeten maken, is duidelijk zichtbaar. Op de terugweg naar het vliegveld van Puerto Maldonado bezoeken we in Iberia ook nog de zagerij waar het geoogste hout wordt verwerkt. We leren dat het geoogste hout bijzonder geschikt is voor het leggen van parketvloeren en naar China wordt geëxporteerd. Het was een geweldige trip.’ <

Het geoogste hout wordt tot parketpanelen verzaagd en naar China geëxporteerd

15

Dichter bij de natuur kun je niet komen SPONSORGELDEN WORDEN GOED BESTEED We zijn uiteraard benieuwd naar de indrukken die Johan van Rozendaal van Berkvens (rechts) en Ralph Spiljard (links) van Stolk Internatio hebben opgedaan. We vragen ze ook naar de reden waarom ze het Jongeneel-WNF-FSC golftoernooi sponsoren en naar de rol die duurzaamheid binnen hun eigen organisatie speelt.

J

ohan van Rozendaal draait er niet omheen: de beslissing om het toernooi te sponsoren is genomen vanuit het oogpunt van relatiemarketing: ‘Jongeneel is een belangrijke klant van ons en zo’n golftoernooi is een ideale gelegenheid om te netwerken en de kopstukken van Jongeneel te ontmoeten. Daarnaast willen we als marktleider ook op het gebied van duurzaamheid vooroplopen. Een goed voorbeeld zijn onze Berkopal brandwerende HPL-deuren. Daarin hebben we de traditionele hardhouten stijlen vervangen door een FSC-gecertificeerde sandwichconstructie die niet alleen brandwerend is, maar ook milieuvriendelijk. We zijn de enige in Europa die dit type deuren met het FSCkeurmerk kan leveren’ Na het diner op de eerste avond met adjunct-directeur Daniel Arancibia (zie ook het artikel op pagina 11) is Johan verrast over de activiteiten en de professionaliteit van het Wereld Natuur Fonds: ‘Daniel is een daadkrachtige vent die in het bedrijfsleven niet zou misstaan. Het werd me snel duidelijk dat ze veel meer doen dan het beschermen van bedreigde diersoorten, want dat was toch een beetje het beeld dat ik van ze had.’

Verandermanagement ‘Waar ze vooral mee bezig zijn, is wat wij onder verandermanagement verstaan. Ze moeten een Ricardo Mendoza brengt Johan van Rozendaal (links) en Ralph Spiljard (rechts) op de hoogte van de situatie bij Belgica Hoewel het regenseizoen nog niet was begonnen, kwam de fourwheeldrive toch een keer in de problemen. Avontuur bestaat nog

16

heleboel verschillende neuzen dezelfde kant uit krijgen en in het geval van het project dat wij hebben bezocht, bewust maken van het belang van duurzaam bosbeheer. En dat is geen sinecure, want de belangen zijn heel divers. Wat me altijd zal bijblijven, is de betrokkenheid, de gedrevenheid en het geloof in wat ze doen. Dat heeft me ook het vertrouwen gegeven dat het geld dat we met het golftoernooi bij elkaar hebben gebracht, goed wordt besteed. Je zou meer willen doen.’ Het bezoek aan de school heeft de meeste indruk op Johan gemaakt: ‘Je kijkt dan in feite naar de toekomst van zo’n project. Daar waar de ouders op afstand bleven en liever met rust leken te worden gelaten, zag je aan alles dat de kinderen zich nadrukkelijk op de buitenwereld oriënteren. Heel mooi om te zien. Ik heb niet alleen een memorabele reis mogen maken, maar ben ook een levenservaring rijker. Dichter bij de natuur kun je niet komen.’

Johan van Rozendaal: ‘Wat me altijd zal bijblijven, is de betrokkenheid, de gedrevenheid en het geloof in wat ze doen’ Links op de foto: Edith Condori

Het bezoek aan de school heeft de meeste indruk gemaakt

Simpel standpunt Ook Ralph Spiljard noemt relatiemarketing als argument om aan het toernooi mee te doen: ‘Er zijn in deze tijd veel redenen te bedenken om het niet te doen, maar we zijn één van de kernleveranciers van Jongeneel en dan zeg je niet snel nee, zeker niet als je daarmee een goed doel ondersteunt. Stolk Internatio importeert hardhout en is vooral bekend als importeur van Western Red Cedar uit Canada. Op dat terrein zijn we één van de grootste in Europa. We werken veel samen met Jongeneel Projecten. Zij zijn onder meer gespecialiseerd in het uit handen nemen van complete projecten op het gebied van gevelbekleding. Op het gebied van duurzaamheid hebben we een simpel standpunt: we kunnen niet zonder die bossen. Dat geldt voor onze wereld en dat geldt voor onze onderneming. We dragen dus zoveel als mogelijk bij aan duurzaam bosbeheer. We plaatsen daarbij wel de kanttekening dat de Canadezen, net als de Zweden en de Finnen, zonder al die keurmerken al tientallen jaren heel bewust met hun bossen omgaan. Dat zit bij wijze van spreken in hun genen.’

Sociale component Het verraste Ralph dat de naam van Stolk Internatio destijds bij de loting voor de reis naar Peru uit de hoge hoed werd getrokken: ‘Het was namelijk de eerste keer dat we meededen, maar het is een zeer leerzame ervaring geweest. Ik was al redelijk vertrouwd met de criteria die FSC bij de beoordeling van duurzaam bosbeheer hanteert, maar tijdens het bezoek aan Belgica werd me pas goed duidelijk waarom ze die sociale component eraan hebben toegevoegd.’ Net als Johan is Ralph onder de indruk geraakt van de professionele en geëngageerde werkwijze van het Wereld Natuur

Fonds: ‘Je krijgt de indruk dat er weinig aan de strijkstok blijft hangen. Uit hun eigen cijfers blijkt dat 82% bij de projecten zelf terechtkomt. Wat ze zeggen, doen ze ook. Dat hebben we nu met eigen ogen kunnen zien en dan komt het toch sterker bij je binnen dan wanneer je in Nederland naar een presentatie zit te kijken. Ook ik heb een ander beeld van ze gekregen. Ik kan iedereen aanraden om donateur te worden.’ <

Ralph Spiljard (rechts): ‘We hebben met eigen ogen kunnen zien dat er weinig aan de strijkstok blijft hangen’

17

Project Nieuwbouw Verenigingsgebouw Bijlmerpark Amsterdam Opdrachtgever Deelgemeente Amsterdam Zuidoost Bouwbedrijf Van Braam-Minnesma Wormerveer Gerrit van der Hoeven Projectleider Willem Ebbelaar Uitvoerder (foto rechts) Aandeel Jongeneel 1.760 m2 Cape Cod 1.300 m2 Cembrit plus achterconstructie van verduurzaamd vuren 1.000 m2 Knauf Isol 1.000 m2 Polytex 400 250 m2 Pellos Floor 275 m2 Promatect 2.300 m SLS Jongeneel Zaandam Wim Holkamp Vertegenwoordiger (foto links)

Project Nieuwbouw Multifunctionele Accommodatie (MFA) Noorderdiep Nieuw-Buinen Opdrachtgever Lefier Ontwikkeling Emmen Bouwbedrijf Brands Bouwgroep Emmen Richard Lageman Uitvoerder (links) Aandeel Jongeneel 5.300 m Red Cedar channelsidings behandeld met Olympic Stain Cembrit gevelplaat Urbannature True Interplex gegrond Okoume gegrond Verduurzaamd vuren Jongeneel Coevorden Henk Houtman Vertegenwoordiger (rechts)

18

PROJECTEN

Project Nieuwbouw Michaëlschool Leeuwarden Bouwbedrijf SHP Bouwbedrijven Grou Gerard Vermeulen Projectleider Anne Piet Wiersma Uitvoerder Architect Onix architecten Groningen Aandeel Jongeneel Vuren B en Lariks brandvertragend, beide behandeld met Cronolin Jongeneel Sneek Folkert Sinnema Vertegenwoordiger (Foto) 19

Ervaren bouwer van moderne woonwagens CARAVANBOUW ’S GRAVENDEEL STAAT VOOR KWALITEIT EN SERVICE We rijden er allemaal wel eens langs. Langs die terreinen vol met soms flink uit de kluiten gewassen woonwagens. Dit artikel beantwoordt de vragen die dan vaak bovenborrelen: wie beheert deze woonwagencentra en waar worden die met witte sierstenen afgewerkte woonwagens gebouwd?

20

p één van de eerste winterse dagen spoeden we ons naar ’s Gravendeel. Daar staan de productiehallen van de gelijknamige bouwer van woonwagens en stacaravans: Caravanbouw ’s Gravendeel. We worden met een puik bakkie warme chocolademelk ontvangen door directeur/eigenaar Hans Krowinkel. Hij legt uit dat hij al veertig jaar in het vak zit: ‘Ik ben samen met mijn schoonvader in 1970 gestart. Aanvankelijk was het Ministerie van VROM onze opdrachtgever. Later hebben ze het beheer van de woonwagencentra bij de gemeenten neergelegd en die hebben het in weer een latere fase aan de woningcorporaties overgedragen. Zij beheren deze centra nu en zorgen ook voor de verhuur van de standplaatsen, met of zonder woonwagen. Die verhouding is ongeveer 50/50. In geval ze met woonwagen worden verhuurd, zijn de corporaties onze opdrachtgever en wordt er meestal een standaard woonwagen besteld. In het andere geval krijgen we de opdracht van de toekomstige bewoners zelf en wordt er meestal maatwerk geleverd. Afhankelijk van het bestemmingsplan worden er wel altijd eisen aan de hoogte en de breedte gesteld.’ Hans Krowinkel laat ons zijn albums zien met foto’s van de woonwagens die zijn bedrijf in de loop der tijd heeft gebouwd. Het is een indrukwekkend aantal en laat duidelijk zien dat de bouwstijl sterk is veranderd: vroeger zag je veel uitbouwerkers en werd er met hardhout gewerkt; tegenwoordig worden aan de buitenkant vrijwel alleen onderhoudsarme kunststofproducten toegepast. We

O In één van de twee productiehallen wordt tijdens ons bezoek aan een grote, twee verdiepingen hoge woonwagen gewerkt

vragen Hans Krowinkel hoeveel woonwagens zijn bedrijf per jaar bouwt: ‘Dat zijn er 16 tot 18, uiteraard afhankelijk van de grootte. De bouwtijd bedraagt gemiddeld zes tot zeven weken en dan heb ik het over de ruwbouw hier in onze productiehallen.’

IKOB BKB ‘Ze worden afgebouwd op de plek van bestemming. Daarbij moeten jullie denken aan het dakwerk, het stucwerk, het tegelwerk, het sanitair en de verwarming. Als hij door een corporatie wordt besteld, dan leveren we hem met een standaard keuken, een standaard badkamer en centrale verwarming. Als hij door een privépersoon wordt besteld, dan zijn die onderdelen meestal ook maatwerk en wordt soms voor vloerverwarming gekozen.’ We lopen met Hans Krowinkel naar één van de twee productiehallen waar op dat moment aan een grote, twee verdiepingen hoge woonwagen wordt gewerkt. Hij legt in grote lijnen uit dat de totale constructie op een gestraald en gemenied stalen onderstel rust en dat daarop eerst een houten balklaag wordt bevestigd. Vervolgens worden de vloerplaten aangebracht en de zijwanden opgebouwd, uiteraard volledig geïsoleerd. Daarna wordt de tweede balklaag bevestigd en herhaalt het proces zich. Hans Krowinkel: ‘Wij volgen alle bouwtechnische voorschriften die in het bouwbesluit zijn opgenomen en het bouwsysteem dat wij toepassen, wordt op dit moment gecertificeerd door IKOB BKB. Die afkortingen staan voor Instituut voor Keuring en

Directeur/eigenaar Hans Krowinkel van Caravanbouw ’s Gravendeel (rechts) en vertegenwoordiger Remo Benningshof van Jongeneel Dordrecht

21

Onderzoek van Bouwmaterialen en BV Kwaliteitsverklaringen Bouw. Het gaat dus zowel om de kwaliteit van de bouwmaterialen die we verwerken, als om de kwaliteit van onze werkprocessen. Kwaliteit staat hoog bij ons in het vaandel. We gebruiken geen prefab-elementen, maar maken alles zelf. Daarvoor hebben wij gespecialiseerde timmerlui in dienst die allemaal al heel lang bij ons werken, van 18 tot zelfs 38 jaar. Echte vaklui waar we bijzonder trots op zijn.’ Als we naar de zelfgemaakte trappen en plafondlijsten toelopen, zien we met eigen ogen wat Hans Krowinkel bedoelt. De kwaliteit spat ervan af.

Duurzaamheid

In de ene helft van de gevallen krijgen we de opdracht van de toekomstige bewoners zelf en wordt er meestal maatwerk geleverd. In de andere helft van de gevallen zijn de corporaties onze opdrachtgever en wordt er meestal een standaard woonwagen besteld

22

Vertegenwoordiger Remo Benningshof van Jongeneel Dordrecht is ook meegekomen. We zijn benieuwd naar het karakter van de samenwerking: ‘Ik kom hier al twintig jaar over de vloer en dan weet je precies wat je aan elkaar hebt. Kwaliteit staat voorop, maar prijs is eveneens belangrijk. We leveren niet alleen al het hout en plaatmateriaal, maar ook het isolatiemateriaal en de dakelementen. Daarbij wordt tegenwoordig goed naar de duurzaamheid van de materialen gekeken. Zo zijn we wat het isolatiemateriaal betreft overgestapt op de milieuvriendelijke minerale wol van Knauf Insulation. Ik kom hier iedere twee, drie weken even langs om te horen of we ze nog ergens mee van dienst kunnen zijn.’ Hans Krowinkel hecht veel waarde aan de logistieke kant van de samenwerking. De wachttijd voor

een nieuwe woonwagen blijkt negen maanden tot een jaar te zijn: ‘Dat maakt het mogelijk om lang van tevoren met onze leveranciers te overleggen over wat we wanneer nodig hebben. Zoals ik al zei, wordt het dak op de plaats van bestemming gemonteerd. We maken daarbij gebruik van de kant-en-klare dakelementen van Opstalan.’ Uit de bedrijfsfolder blijkt dat Caravanbouw ’s Gravendeel zich ook toelegt op de renovatie van bestaande woonwagens. We vragen aan Hans Krowinkel hoe hij zijn publiciteit verzorgt: ‘Daarbij moeten we het in de eerste plaats van onze kwaliteit hebben en – niet te vergeten – van onze service. Bij woningcorporaties gebeurt dat op basis van onderhoudscontracten; bij particulieren is het zaak om eventuele gebreken zo snel mogelijk te verhelpen. In geval van klemmende deuren, nemen we het in de routing van onze servicedienst op, maar in geval van een lekkage gaan we er als een speer heen. Tevreden klanten zorgen voor nieuwe klanten.’ Hoort zegt het voort. <

www.weekamp-deuren.nl

Consumenten ontvangen

€ 25

Consumenten ontvangen € 25 op 5 dichte deurmodellen uit voorraad. Kijk voor meer informatie op www.weekamp-deuren.nl. De actie loopt tot 1 februari 2011.

RETOUR per deur

STEL UW EIGEN DEUR SAMEN

INVISIBLE BEGLAZING

Bij Living Doors Design kunt u kiezen uit 9 verschillende

Bij de C-profilering is een zeer strak beglazingssysteem ontwik-

combinaties van profilering en panelen. Zo bepaalt u zelf de

keld: Invisible. Het glas wordt tijdens de productie opgesloten.

uitstraling van uw deur.

Glaslatten zijn niet meer nodig. Toepasbaar bij ieder deurmodel.

UNIEKE DEURMODELLEN

BEWERKINGEN

Living Doors biedt een aantal unieke deurmodellen. Extra

Extra voordeel van het Design programma is dat u heel voordelige

brede stijlen en asymmetrie geven de deuren een moderne

extra bewerkingen kunt laten uitvoeren. Zoals pas- armschaven,

uitstraling.

scharnierinkrozingen, krukgaten voorboren. De deur wordt afgewerkt met een witte grondverflaag, ook de bewerkte delen.

LIVING DOORS IS EEN GEREGISTREERD HANDELSMERK VAN WEEKAMP DEUREN BV

In dit nummer wordt uitgebreid aandacht besteed aan het project in het Peruaanse Amazonegebied dat met de opbrengsten van het Jongeneel-WNF-FSC golftoernooi wordt ondersteund. Het gebied beschikt ook over een unieke flora en fauna.