INHOUDSOPGAVE Woord vooraf Inhoudsopgave I. Verhouding straf(proces)recht - aansprakelijkheidsrecht A. Strafrechtelijke en civielrechtelijke fout 1. Cass., 15 mei 1941 (het steenbakkersarrest) 2. Cass., 8 mei 1961 B. Keuze van rechtsmacht 3. Cass., 27 mei 1943 (het "Electa una via"-arrest) C. Gezag van het strafrechtelijk gewijsde 4. Cass., 12 december 1968 (het verdwenen-kabelarrest) 5. Cass., 4 februari 1972 (het Droeshoutarrest) 6. Cass. (verenigde kamers), 8 maart 1973 7. Cass. (voltallige terechtzitting), 15 februari 1991 (het Stappersarrest) D. Verjaring 8. Gereserveerd 9. Cass., 13 januari 1994 10. Arbitragehof, 21 maart 1995 (het lente-arrest) II. Verhouding contractueel - buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht: samenloop en coëxistentie 11. Cass., 13 februari 1930 12. Cass., 7 november 1969 (het rundertuberculosearrest) 13. Cass., 4 juni 1971 (het EBES-arrest) 14. Cass., 7 december 1973 (het stuwadoorsarrest) 15. Cass., 25 oktober 1990 (het stookoliearrest) 16. Cass., 26 oktober 1990 (het vakantieverblijfarrest) 16bis. Cass., 29 september 2006 III. Aansprakelijkheid voor eigen gedrag A. Relatieve onrechtmatigheid 17. Corr. Doornik, 24 september 1929 (het electriciteitskabinevonnis) 18. Gent, 10 december 1964 (het tramhaltearrest) B. Foutbegrip 1) Objectief element 19. Cass., 22 september 1988 (het chloreerkuiparrest) 20. Cass (1e kamer), 5 juni 2003 21. Cass., 16 juni 1969 22. Cass., 1e kamer, 12 maart 1999 23. Gent, 21 april 1981 (het douaniersarrest) 24. Cass., 29 oktober 1962 2) Subjectief element 25. Cass., 30 mei 1969 (het roltraparrest) 26. Brussel, 23 maart 1979 Cass., 24 april 1980 27. Bergen, 23 maart 1976 28. Gereserveerd
5 7 13 13 13 16 18 18 20 20 22 23 26 29 29 29 35 39 39 40 42 44 46 48 51 53 53 53 56 58 58 58 61 64 66 67 69 71 71 73 77 79 83
7
C. Risico-aanvaarding 29. Gent, 1e kamer, 22 januari 1999 D. Misbruik van recht 30. Cass., 10 september 1971 31. Cass., 10 oktober 1972 32. Cass., 19 november 1987 E. Schijn- of vertrouwensleer 33. Kh. Gent, 28 oktober 1987 (het telexarrest) 34. Cass., 20 juni 1988 35. Gereserveerd F. Overheidsaansprakelijkheid 36. Cass., 5 november 1920 (het Flandria-arrest) 37. Cass., 11 mei 1933 38. Cass., 6 november 1952 39. Cass., (Volt. terechtz.), 7 maart 1963 (het verkeerstekenarrest) 40. Cass., (Volt. terechtz.) 26 april 1963 (het koepokinentingsarrest) 41. Cass., 23 april 1971 (het postontvangersarrest) 42. Cass., 4 januari 1973 (het militairpensioenarrest) 43. Cass., 13 mei 1982 (het ontwateringsbelastingarrest) 44. Cass., 7 november 1975 45. Cass., 19 december 1991 (het ANCA-arrest) 46. H.v.J., 19 november 1991 (het Francovich-arrest) 47. H. v. Just., 5 maart 1996 (het Brasserie du pêcheur-arrest) 47bis. Cass., 28 september 2006 G. Gekwalificeerde fouten 48. Cass., 16 februari 1987 48.bis Cass., 5 december 2000 49. Brussel, 26 september 1989 50. Kh. Brussel, 10 september 1985 51. Rb. Brussel, 8 januari 1998 H. Rechtvaardigingsgronden 52. Cass., 15 mei 1930 (het veerpontarrest) 53. Cass., 7 september 1970 54. Cass. fr., 10 juni 1970 55. Antwerpen, 27 mei 1981 (het judoka-arrest) 56. Cass., 20 april 1982 57. Cass., 2° kamer, 6 januari 1998 58.-61. Gereserveerd IV. Aansprakelijkheid voor andermans daad A. Algemene aansprakelijkheid voor andermans daad (art. 1384, al. 1 B.W.) 62. Cass., 19 juni 1997 63. Cass. fr., (Ass. plén.), 29 maart 1991 (het Blieck-arrest) B. Aansprakelijkheid van de ouders (art. 1384, al. 2 B.W.) 1) Toepassingsvoorwaarden 64. Brussel (Jeugdkamer), 15 november 1988 65. Brussel (Jeugdkamer), 5 februari 1981
8
83 83 86 86 87 90 92 92 94 96 96 96 98 99 101 103 105 107 109 112 114 117 121 138 147 147 148 153 155 157 160 160 161 162 163 165 167 170 171 171 171 173 174 174 174 175
66. Cass., 7 maart 1957 67. Cass., 24 oktober 1974 68. Cass., 11 februari 1946 69. Brussel, 15 januari 1988 (het verjaardagsfuifarrest) 70. Antwerpen, 1 april 1987 2) Samenloop aansprakelijkheid ouders en geesteszieke 71. Cass., 18 oktober 1990 3) Samenloop aansprakelijkheid ouders en onderwijzers 72. Cass., 22 september 1978 73. Cass., 23 februari 1989 C. Aansprakelijkheid van de onderwijzers en de ambachtslui (art. 1384, al. 4 B.W.) 74. Cass., 3 december 1986 75. Luik, 29 mei 1961 76. Rb. Luik, 18 april 1983 77. Cass., 25 januari 1993 78. Gereserveerd D. Aansprakelijkheid van aanstellers (art. 1384, al. 3 B.W.) 1) Begrip aanstelling 79. Cass., 8 december 1955 80. Cass., 24 december 1951 81. Cass., 23 januari 1964 (het Soubry-arrest) 82. Rb. Kortrijk, 14 juli 1955 83. Cass., 16 oktober 1972 (het apothekersarrest) 2) Gelegenheidsaanstelling 84. Cass., 21 april 1971 85. Cass., 31 oktober 1980 3) Begrip "in de bediening" 86. Cass., 27 maart 1944 87. Cass., 10 februari 1958 (het "Hôtel des Thermes"-arrest) 88. Cass., 26 oktober 1989 (het Generale Bank-arrest) 4) Tijdstip aanstelling 89. Cass., 20 november 1961 (het douche-arrest) 5) Samenloop aansprakelijkheid aansteller en art. 18 WAO 90. Cass., 18 november 1981 E. Aansprakelijkheid van de Staat voor zijn organen 91. Cass., 27 mei 1963 92.-95. Gereserveerd 96. Arbitragehof, 18 december 1996 V. Aansprakelijkheid voor zaken A. Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken (art. 1384, al. 1 B.W.) 1) Het begrip "zaak" 97. Cass., 21 april 1972 (het interneringscentrumarrest) 2) Het begrip "gebrek" 98. Rb. Veurne, 11 januari 1973 99. Cass., 25 maart 1920 100. Cass., 27 november 1969 (het boomstamarrest) 101. Gereserveerd 102. Cass., 12 februari 1976 (het bevaarbarewaterlooparrest)
177 179 181 182 189 192 192 194 194 197 200 200 201 205 206 207 208 208 208 209 210 212 215 217 217 218 220 220 223 225 231 231 233 233 234 234 237 237 241 241 241 241 243 243 246 247 248 248
9
103. Cass., 19 januari 1978 (het roomijsarrest) 104. Gereserveerd 105. Cass., 6 maart 1981 (het groenterestenarrest) 106. Cass., 27 mei 1982 (het springtuigarrest) 107. Cass., 17 januari 2003 108. Cass., 1e kamer, 28 januari 2005 109. Gereserveerd 3) Het begrip "bewaring" en bewijs 110. Cass., 25 maart 1943 111. Cass., 23 november 1979 (het ladderarrest) B. Produktenaansprakelijkheid jegens derden 112. Cass., 12 december 1958 (het vergaarbakarrest) 113. Rb. Brussel, 16 december 1988 114. H.R., 30 juni 1989 (het Halcionarrest) C. De aansprakelijkheid voor dieren 1) Algemene aansprakelijkheid voor dieren (art. 1385 B.W.) a) Het begrip "dier" 115. Rb. Luik, 10 april 1997 b) Het begrip "bewaring" 116. Cass., 19 april 1963 117. Cass., 26 januari 1968 118. Cass., 30 april 1975 119. Cass., 20 april 1979 120. Cass., 5 november 1981 c) Bevrijdingsgronden 121. Gereserveerd 122. Cass., 12 oktober 1984 (het slepende-twijgarrest) 2) Wildschade 123. Cass., 11 januari 1940 D. De aansprakelijkheid voor gebouwen 1) Toepassingsvoorwaarden 124. Cass., 16 juni 1995 125. Luik, 15 maart 1950 126. Luik, 3 november 1960 127. Gereserveerd 2) Bevrijdingsgronden 128. Cass., 8 januari 1982 129. Cass., 23 oktober 1970 VI. Schade A. Vereisten 1) Belang 130. Cass., 4 september 1972 (het Saint-Jean Baptiste-arrest) 131. Gereserveerd 132. Cass., 19 december 1978 133. Cass., 15 februari 1990 2) Zekere schade 134. Cass., 21 juni 1990 135. Gereserveerd 136. Cass., 20 juni 1961
10
251 252 252 254 255 258 263 264 264 269 271 271 273 276 279 279 279 279 281 281 283 284 287 289 292 292 292 295 295 296 296 296 298 303 307 307 307 313 316 316 316 316 318 318 320 322 322 324 325
137. Gereserveerd 138. Cass., 23 september 1974 139. Rb. Brussel, 8 november 1988 139bis. Cass. (Verenigde kamers), 1 april 2004 3) Persoonlijk 140. Cass., 9 februari 1948 141. Cass., 4 april 1990 142. Cass., (Volt. terechtzitting), 19 december 1962 B. Soorten schade 143. Cass., 3 februari 1987 144. Cass., 20 juli 1962 145. R.v.St., nr. 41.396, 16 december 1992 (het Paasch-Jetzenarrest) 145bis. Cass., 2e kamer, 6 november 2001 C. Bewijs 146. Cass., 31 mei 1943 VII. Het causaal verband A. Algemene principes 147. Cass., 5 maart 1953 (het klapstoelarrest) 148. Cass., 11 mei 1956 (het Baugnietarrest) 149. Cass., 11 juni 1956 (het Pelsserarrest) 150. Cass., 26 februari 1981 151. Cass., 15 mei 1990 B. Uitzonderingen en temperingen 152. Cass., 18 november 1963 (het butaangasarrest) 153. Cass., 2 september 1960 154. Cass., 6 september 1988 (het tractorarrest) 155. Cass., 11 oktober 1989 (het Poncinarrest) 156. Cass., 28 april 1978 (het Walter Kay-arrest) 157. Cass., 15 maart 1985 158. Cass. (Volt. terechtzitting), 13 april 1988 (het schrootarrest) C. Eigen fout benadeelde 159. Cass., 2e kamer, 6 november 2002 160. Cass., 7 november 1990 D. Voorbeschiktheid 161. Cass., 13 oktober 1981 (het hartlijdersarrest) VIII. Schadeloosstelling A. Algemeen principe 162. Cass., 26 juni 1980 163. Cass., 13 mei 1997 B. Tijdstip begroting schadeloosstelling 164. Cass., 31 maart 1952 165. Cass., 19 februari 1973 C. Schadebeperkingsplicht 166. Cass., 14 mei 1992 167. Rb. Bergen, 20 februari 1957 D. Berekening schadeloosstelling 168. Rb. Gent, 2° kamer, 9 juni 2006 169. Pol. Brugge, 10° kamer, 20 november 2000
326 326 327 331 338 338 339 341 343 343 345 346 351 354 354 355 355 355 358 359 361 364 365 365 367 368 371 373 375 378 379 379 383 384 384 387 387 387 388 392 392 393 394 394 395 398 398 414
11
E. Voordeelstoerekening 170. Cass. (Volt. terechtzitting), 25 mei 1971 171. Cass., 28 september 1982 F. Exoneratie- en vrijwaringsbedingen 172. Cass., 25 september 1959 (het garage Majesticarrest) 173. Cass., 3 december 1982 174. Antwerpen, 23 januari 1985 (het Antwerp Towerarrest) IX. Teksten 175. De artt. 1382-1386bis B.W. 176. De Wet van 25 februari 1991 betreffende de aansprakelijkheid voor produkten met gebreken (B.S., 22 maart 1991) 177. Schadevergoedingen bij gemeen recht - Indicatieve tabel 2004 178. Wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst
12
421 421 423 424 424 427 429 431 431 431 434 455
