Inhoudsopgave werkboek Pag

BASIS BUSINESSPLAN TALENTONDERNEMER

PERSOONLIJK WERKBOEK Stel maar liefst 234 vragen aan jezelf!

Optimaal Talent BV

|

www.optimaal-talent.nl

1

Inhoudsopgave werkboek

Pag.

Inleiding

3

Schema en tip voor uitwerken businessplan voor jou de talentondernemer

4

Hoofdstuk 1. Een andere visie op talent

5

Hoofdstuk 2. Hoe spring jij met je talenten om?

11

Hoofdstuk 3: Trends in het talenttijdperk

13

Hoofdstuk 4. Waarom bedrijven niet zonder talentmanagement kunnen

19

Hoofdstuk 5. Missie: wat bezielt jou?

21

Hoofdstuk 6. Identiteit: wie is jouw ware ik?

26

Hoofdstuk 7. Waarden en overtuigingen: je bent wat je gelooft!

31

Hoofdstuk 8. Kennis: hoe ga jij er mee om?

34

Hoofdstuk 9. Vaardigheden: wat kan ik?

45

Hoofdstuk 10. Gedrag: hoe de wetten van pijn en plezier jouw gedrag bepalen

51

Hoofdstuk 11. Het businessplan voor de talentondernemer

55

Hoofdstuk 12. Hoe zet je de kompasnaald in de juiste richting?

57

Hoofdstuk 13. Welke afslag op het kruispunt der vooruitgang?

64

Hoofdstuk 14. Talentplanning: drie aanvliegroutes voor je loopbaan

66

Hoofdstuk 15. Tien kansrijke strategieën om aan je droombaan te komen

72

Hoofdstuk 16. Hoe je je inkomen een BOOST geeft

74

Hoofdstuk 17. De optimale talentondernemer in actie!

80

Oefening: Het boek in 20 ezelsbruggetjes

90

Optimaal Talent BV

|


2

Inleiding Beste lezer, Hier ligt een werkboek voor je waarmee je je omgeving en je eigen schat aan talenten kunt analyseren. Deze analyses bieden een leidraad voor je idee-, plan- en besluitvorming. Zoals je kunt zien, hebben we de inhoudsopgave van het leesboek aangehouden. Pas nadat je de analyses, oefeningen en vragen in je persoonlijke werkboek hebt uitgewerkt, raden we je aan om deze leidraad te nemen voor je persoonlijke businessplan. Het schema voor een persoonlijk businessplan vind je op pagina 4. Talentbenutting gaat niet zonder actie. In dat kader wordt een belangrijk gegeven in het leesboek veelvuldig aangehaald: de kracht van planvorming. Zodra een vaag idee wordt geformuleerd, geconcretiseerd en ‘gesmartificeerd’ wordt de slagingskans tien keer groter. Bovendien doet een Chinees gezegde opgeld als gedachten, voornemens en woorden een vertaalslag krijgen in daden: “Als je iets hoort, vergeet je het. Als je iets ziet, onthoud je het. Als je iets doet, begrijp je het.” Wij wensen je veel plezier en wijsheid en wensen je veel succes met het interessante ‘karwei’ het beste uit jezelf te halen en het bereiken (of behouden!) van je droombaan. Met hartelijke talentgroet, Het Optimaal Talent team

Stephen Steijger

Peter van Oosterhout

Optimaal Talent BV

|

Viktor Steijger


3

BUSINESSPLAN TALENTONDERNEMER De vragen, testen en oefeningen in de 17 hoofdstukken uit het boek “Zó word je een optimaal talent” kunnen worden ingebed in een persoonlijk plan. De oefeningen kunnen tezamen met de praktijktheoretische handvatten, mits relevant in jouw specifieke situatie, dienen als ingrediënten voor een beknopt talentontwikkelingsplan. Of anders gesteld: in het persoonlijke businessplan dat jou vooruit helpt als ondernemer van je eigen talent!

Optimaal Talent BV

|


4

1. Een andere visie op talent Reflectie 1. Wat versta jij onder het begrip talent (p. 15)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 2. Uit welke aspecten denk je dat dit begrip bestaat (p.15)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 3. Indien van toepassing: in hoeverre gaan één of meerdere van bovengenoemde onderzoeksfeiten voor jou gelden (p. 16)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 4. Wat maakt dat jij het gevoel hebt of je wel of niet op de juiste werkplek zit (p. 16)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 5. Welke van jouw talenten zijn aangeboren (p. 19)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 6. Welke talenten zijn ‘aangeleerd’ (p. 19)?

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


5

7. In welke van je aanwezige talenten denk je dat er nog rek zit (p. 19)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 8. In hoeverre ligt jouw talent vast (p. 20)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 9. Zit er nog rek in jouw talenten en in hoeverre kun je deze ontwikkelen (p. 20)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 10. In hoeverre zijn jouw kernactiviteiten op het werk tevens jouw kerncompetenties (p. 26)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 11. In hoeverre matchen (in %) jouw kerncompetenties met jouw kerntalenten (p. 26)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 12. In hoeverre heb jij je eigen belangen en talenten in je huidige werk goed vertegenwoordigd (p. 26)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 13. Compenseer jij je zwaktes of ga je ‘op je sterktes’ zitten (p. 27)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


6

14. In hoeverre voel jij je energiek in je werk (p. 27)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 15. Welke (bekende) voorbeeldfiguren in de sport, film of werkomgeving kun je op basis van de zes talentfacetten beschrijven (p. 34)? Tip: kies trefwoorden. Missie: _________________________________________________________________ Identiteit: ______________________________________________________________ Overtuigingen: __________________________________________________________ Kennis: ________________________________________________________________ Vaardigheden: ___________________________________________________________ Gedrag: ________________________________________________________________ 16. Of nog dichter bij huis, in hoeverre kun jij jezelf analyseren aan de hand van de zes talentfacetten (p. 34)? Tip: kies trefwoorden. Missie: _________________________________________________________________ Identiteit: ______________________________________________________________ Overtuigingen: __________________________________________________________ Kennis: ________________________________________________________________ Vaardigheden: ___________________________________________________________ Gedrag: ________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


7

De diamanttest (p. 35)

Hoe voer jij talentontwikkeling in de praktijk uit? Hieronder tref je een vragenlijst met zes statements. Omcirkel per stelling het antwoord dat het beste met jouw situatie overeenkomt. Je kunt kiezen uit een getal van 1 (laag) tot 10 (hoog). De uitkomst bepaal je na afloop van de test. Deze praktijktest kun je zien als sneldiagnose en geeft een eerste globaal inzicht in de mate waarin jouw baan en jouw talent bij elkaar passen. Tip: denk niet te lang na bij een vraag. Meestal is je eerste ingeving de juiste. Vermijd sociale wenselijkheid. Je doet het voor jezelf, nietwaar? Statement

Omcirkel het juiste antwoord 1. Ik weet heel goed hoe ikzelf in elkaar zit. Mijn baan past uitstekend 1/2/3/4/5/ bij mijn persoonlijkheid. 6/7/8/9/10 2. Ik weet precies hoe mijn overtuigingen in elkaar zitten en heb helemaal 1/2/3/4/5/ door hoe deze mijn werk en loopbaankeuzes beïnvloeden. 6/7/8/9/10 3. Ik heb compleet helder hoe mijn gedrag tot stand komt op het werk. 1/2/3/4/5/ Ik weet precies waarom, hoe en wanneer ik de dingen doe, die ik doe. 6/7/8/9/10 4. Bij de kennisgebieden algemene ontwikkeling, strategische kennis, 1/2/3/4/5/ zelfkennis, ervaring, mensenkennis, vakkennis en praktijkkennis blink ik uit. 6/7/8/9/10 5. Ik beschik over alle gewenste vaardigheden voor mijn baan en beheers 1/2/3/4/5/ ze op ultieme wijze. 6/7/8/9/10 6. Ik weet precies en nauwkeurig wat m’n missie in het leven is. 1/2/3/4/5/ Ik heb volledig helder wat me in het werk bezielt. Ik ken mijn roeping. 6/7/8/9/10 Plaats je antwoorden in onderstaande omrekentabel. Missie

Identiteit Vraag 1:

Overtuigingen

Kennis

Vaardigheden

Gedrag

Vraag 2: Vraag 4: Vraag 5: Vraag 6: Score:

Score:

Score:

Optimaal Talent BV

Score:

|

Score:


Vraag 3: Score:

8

Zet een stip op de lijn van elk van de zes talentpijlers en trek van elk punt een lijn naar het volgende talentfacet (p. 36). Zo ontstaat een soort spindiagram. Je kunt de score interpreteren als de mate waarin jij je ruwe diamant geslepen hebt en geeft inzicht in je behoefte aan talentontwikkeling.

Reflectie 17. In hoeverre komt je huidige baan overeen met je talenten (p. 37)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 18. Wat kun je hieruit leren (p. 37)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 19. Indien van toepassing: welke stappen kun en wil je ondernemen om je talenten beter te laten matchen met je baan (p. 37)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


9

Ruimte voor aantekeningen ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


10

2. Hoe spring jij met je talenten om? Reflectie 20. In welke meetkundige situatie herken jij jezelf en waarom (p. 44)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 21. Een gewetensvraag: in welk van de drie scenario’s vind je jezelf het best passen (p. 44)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 22. Welke en hoeveel talentremmers herken jij in jouw situatie (p. 58)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 23. Welke soort talentremmers komen in jouw (werk)situatie het meest voor: persoonlijke, organisatiekundige of maatschappelijke factoren (p. 58)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 24. In hoeverre kun je deze talentremmers onschadelijk maken (p. 58)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


11


Optimaal Talent BV

|


12

3. Trends in het talenttijdperk 25. Doe jij aan levenlang leren? Hoe vaak en op welke wijze leer jij naast of tijdens je werk (p. 77)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 26. In hoeverre is jouw talent helemaal up-to-date en uniek (p. 77)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 27. As er een ontslagronde volgt bij een reorganisatie, zit jij dan bij de ‘blijvers’ (p. 77)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 28. In hoeverre heb jij kansen en mogelijkheden in de (mondiale) wedstrijd of zit je al in de ‘blessuretijd’ (p. 77)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 29. Welke dingen gaan je goed af (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 30. Wat zou je doen met 15 miljoen euro (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


13

31. In de positieve zin van het woord: welke personen maken je jaloers (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 32. Wanneer ervaar je flow (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 33. Bij welke activiteiten krijg je waardering (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 34. Welke studie zou je nu kiezen als je (opnieuw) kon/mocht studeren (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 35. Hoe wil je op je leven terugkijken als je ooit op je sterfbed ligt (p. 87)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ De KERN-test Hieronder tref je een vragenlijst aan met 12 statements. Geef per stelling je standpunt weer. Je hebt de keuze uit vier mogelijke antwoorden. Kies steeds één van de mogelijke antwoorden: 1. 2. 3. 4.

Helemaal mee oneens; Meer oneens dan eens; Meer eens dan oneens; Helemaal mee eens.

De uitkomst bepaal je na afloop van de test. Deze praktijktest kun je zien als sneldiagnose en geeft een eerste globaal inzicht van jouw positie op de arbeidsmarkt.

Optimaal Talent BV

|


14

Tip: Denk niet te lang na bij een vraag. Meestal is je eerste ingeving de goede. Vul de test eerlijk in. 12 statements

Antwoord

1. Ik volg de ontwikkelingen en houd mijn kennis en vaardigheden continu op het hoogste peil. 1/2/3/4 2. De arbeidsmarkt zit niet zo sterk op mijn talenten te wachten. Ik kan elders niet meteen aan de slag. Ik ben beperkt inzetbaar. 1/2/3/4 3. Als ik nu een nieuwe baan zou zoeken of (nieuw) bedrijf zou opstarten, weet ik precies wat ik wil en wat ik moet doen om werkplezier te krijgen. 1/2/3/4 4. Ik weet niet precies welke ontwikkelingen er op dit moment op mijn vakgebied of branche spelen. Ik weet niet welke kansen en gevaren er spelen. 1/2/3/4 5. Ik doe wat ik leuk vind en goed beheers. Ik maak sterk gebruik van m’n talenten. Ik heb uitdagend en interessant werk en doe dit met passie. 1/2/3/4 6. Ik heb een relatief lage productiviteit voor organisaties, blink niet uit in mijn werk of heb geen specifieke talenten die me zeer gewild maken. 1/2/3/4 7. Ik ben kritisch, leergierig en reflectief ingesteld. Permanent leren, aanpassen en verbeteren is mijn tweede natuur en doe ik bewust en actief. 1/2/3/4 8. Ik weet niet precies hoe sterk of hoe zwak mijn positie op de arbeidsmarkt is. Ik wil graag weten hoe gewild ik ben. Heb meer inzicht nodig. 1/2/3/4 9. Heftige concurrentie op de (mondiale) arbeidsmarkt vind ik overdreven. Het zal zo’n vaart niet lopen. 1/2/3/4 10. Naar het buitenland verhuizen om werk te behouden of te vinden vind ik geen probleem. 1/2/3/4 11. Ik ben me sterk bewust van mijn eigen talenten en weet hoe ik deze kan ontplooien en benutten. 1/2/3/4 12. Ik heb eigenlijk een inwisselbare en afhankelijke positie. Ik kan vervangen worden door Nederlandse arbeidskrachten, buitenlanders of computers. 1/2/3/4 Bereken nu de score. Plaats het puntenaantal voor elk antwoord per statement in het daarbij behorende vakje van de omrekentabel. Het nummer is gelijk aan het per antwoord gescoorde punten: 1. 2. 3. 4.

Helemaal mee oneens; Meer oneens dan eens; Meer eens dan oneens; Helemaal mee eens;

Kwetsbaarheid Vraag 2: Vraag 6: Vraag 12: Score:

Eigenheid Vraag 3: Vraag 5: Vraag 11: Score:

1 2 3 4

punt punten punt punten

Responsiviteit Vraag 1: Vraag 7: Vraag 10: Score:

Optimaal Talent BV

|

Naïviteit Vraag 4: Vraag 8. Vraag 9: Score:


15

Zet vervolgens in onderstaande figuur een stip op de lijn van elk van de vier kwadranten en trek van elk punt een lijn naar een ander kwadrant. Zo ontstaat een spindiagram.

De hoogte van je score op de twaalfpuntenschaal geeft aan hoe sterk een specifiek KERN-criterium voor jou opgaat (zie voor interpretatie p. 92). Vervolg reflectie 36. In hoeverre onderschrijf je de kansen en bedreigingen die voortvloeien uit de zes arbeidsmarkttrends (p. 94)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 37. Welke trends en omstandigheden kun jij in je meso- en micro-omgeving ontdekken (p. 94)? Wat betekenen deze voor jou en welke vervolgacties zijn (eventueel) noodzakelijk? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


16

38. Welke leerpunten heb je opgedaan met de KERN-test (p. 94)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 39. Hoe zien je (eventuele) verbeterpunten en vervolgacties eruit (p. 94)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


17


Optimaal Talent BV

|


18

4. Waarom bedrijven niet zonder talentmanagement kunnen 40. In hoeverre hanteert jouw organisatie de menselijke maat en is er sprake van een talentvriendelijke cultuur of van Taylorisme (p. 98)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 41. Welke voor- en nadelen heeft deze cultuur voor jou (p. 98)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Opdracht: De succesquotiënt

Formule: S = (T + L) / M 42. Tot welke succesquotiënt kom jij in je werksituatie (p. 112)? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 43. In hoeverre kan het talent, leiderschap en/of management verbeterd worden en zo ja: welke stappen zijn daarvoor nodig (p. 112)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


19


Optimaal Talent BV

|


20

5. Missie: wat bezielt jou? Reflectievragen diepere verlangens 44. Wat zou je veranderen als je geen financiële beperkingen had, nadat je bijvoorbeeld de loterij had gewonnen (p. 121)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 45. Hoe zou je je leven inrichten als je van je dokter te horen kreeg dat je - zonder ingrijpende gezondheidsproblemen – nog tien tot vijftien jaar te leven had? Zou je je leven drastisch veranderen? Zijn er dingen die je absoluut zou willen doen (p. 121)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 46. Stel, je hebt nog 24 uur te leven, wat zou je dan doen (p. 121)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Reflectie 47. Welke ‘agenda’ van jou komt iedere keer weer terug in je werk (p. 124)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 48. Welke opdracht heb jij in je loopbaan (p. 124)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 49. Waar is het je ècht om te doen met de werkzaamheden op je CV (p. 124)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


21

50. Welke betrokkenheid is op jou van toepassing (p. 130)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 51. In hoeverre ben je gedreven in je werk (p. 130)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 52. Wat maakt dat je deze mate van betrokkenheid hebt (p. 130)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 53. Wat leer je van het interview van Arash Rahmani (p. 132)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 54. Wat maakt dat hij opvalt (p. 132)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


22

De ‘AAN’-knoptest

Motivatiebarometer: jouw ‘pincode’ en je innerlijke stem 1. Beheersen Ik beheerste dat 2. Aan verwachtingen voldoen Ik heb indruk op hen gemaakt 3. Helpen realiseren Ik had een visie bij hoe het zou kunnen zijn en heb die helpen realiseren 4. Competitie/ de overhand krijgen Ik heb gewonnen 5. Effectief maken Nu werkt het 6. Erbij horen/meemaken Ik zat erbij 7. Aandacht en erkenning Mensen weten wie ik ben 8. Opzetten en ontwikkelen Ik heb dit opgezet 9. Anderen beter maken Ik heb iemand helpen groeien 10. Overwinnen/ doorzetten Iedereen zei dat het onmogelijk was 11. Pionieren/ verkennen Daarheen gaan waar nog nooit iemand is geweest 12. Applaus krijgen Ik kreeg een hartverwarmende reactie 13. Uitmunten/ de beste willen zijn Ik viel op 14. Helpen/dienstbaar zijn Deze wereld beter maken 15. De lijnen uitzetten Ik beslis 16. Beter maken/ perfectioneren Ik heb het beter gemaakt 17. Bezitten/ verwerven Dit is van mij 18. Vormen/ bijdragen Ze zullen me niet vergeten

Optimaal Talent BV

|


Cijfer 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/ 6/7/8/9/10

23

55. Bekijk de 18 motieven en geef aan in hoeverre dit motief op jou van toepassing is (p. 134)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 56. Bepaal je top-3 lijstje welke het meest van toepassing zijn (p. 134)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 57. Leg dit naast je huidige CV. In hoeverre hebben je activiteiten binnen je werk en je hobby deze motieven vervult (p. 134)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 58. Beschrijf hoe je ‘Curriculum Illusione’ eruit ziet (p. 134)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


24


Optimaal Talent BV

|


25

6. Identiteit: wie is jouw ware ik? Schaduwoefening (p. 141)

Aansprekende eigenschappen van de persoon die ik bewonder (stap 1.)

Irritante eigenschappen van de persoon waaraan ik me stoor (stap 2.)

1. 2. 3. 4. 5. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

1. 2. 3. 4. 5. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Drie onaantrekkelijke zaken

Drie aantrekkelijke zaken

11. 12. 13.

11. 12. 13.

Lichtkant

Schaduwkant 1. 2. 3.

1. 2. 3.

Optimaal Talent BV

|


26

Reflectie 59. In hoeverre ervaar je invloed van de zeven O’s (p. 144)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

60. Hoe sterk bepalen anderen wat jij vindt? Heeft je directe omgeving (partner, collega, chef) veel, weinig of geen invloed op je (p. 144)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: Wie ben ik (p.145)?

61. Neem een kinderheld uit je jeugd. Dat mag uit een boek zijn, een sprookje, tekenfilm, maakt niet uit wat. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 62. Bepaal voor jezelf waarom deze held zoveel impact op je had. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 63. Beschrijf nu de belangrijkste persoonlijke eigenschappen van je held. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


27

64. Schrijf op wat de eigenschappen van jouw jeugdheld zeggen over jouw persoonlijke eigenschappen. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Reflectie 65. In welk type herken jij jezelf het meest (p. 148)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 66. In hoeverre past jouw persoonlijkheid bij je beroep (p. 148)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: Hoe zie ik mezelf?

Een oefening om je karaktereigenschappen in kaart te brengen is om het cijfer van 1 t/m 10 te geven aan die eigenschappen hoe jij jezelf ziet. Vraag bijvoorbeeld ook twee andere mensen uit je omgeving onderstaande oefening in te vullen. Deel vervolgens de scores door het aantal personen. Maak tenslotte een topdrie van eigenschappen waar jij het meeste mee hebt. Deze karaktergebonden talenten komen ook terug in de kompastest van hoofdstuk 12. Beperkt aanwezig In enige mate aanwezig Ruim aanwezig

Optimaal Talent BV

1-5 5-8 8-10

|


28

Karaktergebonden gedrag

Cijfer

1. Samenwerken 2. Mensgerichtheid 3. Aanpassingsvermogen/flexibiliteit 4. Stabiliteit 5. Accuratesse 6. Betrouwbaarheid 7. Visie 8. Analytisch vermogen 9. Representativiteit 10. Tolerantie 11. Realiteitszin 12. Reflectief vermogen 13. Inzet 14. Motivatie 15. Ambitie 16. Volharding/ doorzettingsvermogen 17. Pro-activiteit (initiatief) 18. Positieve grondhouding 19. Dynamiek ( van invalshoeken) 20. Risicobereidheid (lef, durf) 21. Discipline 22. Zelfstandigheid 23. Interessebereik (breedte interesse) 24. Ondernemerszin (actief en daadkracht)

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10 1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Optimaal Talent BV

|


29


Optimaal Talent BV

|


30

7. Waarden en overtuigingen: je bent wat je gelooft! 67. In hoeverre herken je bij gesprekken dat mensen tussen de regels door hun overtuigingen verklappen (p. 160)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 68. Welke overtuigingen heb je onlangs gehoord (p. 160)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Oefening: Overtuigingen opsporen en managen Hieronder tref je tien versterkende en belemmerende overtuigingen of ‘levenslessen’ aan. Ga voor jezelf na waarom ze al dan niet versterkend of belemmerend zijn.

Overzicht versterkende overtuigingen Alles wat ik wil, is te realiseren

Overzicht belemmerende overtuigingen Schoenmaker, blijf bij je leest

Waar een wil is, is een weg. Willen is kunnen Alles wat je meemaakt, is je eigen keuze. De wet van oorzaak en gevolg Alles mag

Als je iets doet, doe het dan goed

Leef het leven

Kennis is macht

Je bent zo oud als je je voelt

Kinderen die vragen, worden overgeslagen

Optimaal Talent BV

|

De vuile was hangen we nooit buiten Eerst zien, dan geloven


31

Alles moet zo zijn. Niets gebeurt toevallig. De regie in eigen handen houden Eerlijkheid duurt het langst

Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg Alleen perfectie is goed genoeg Ik heb niet genoeg hersenen of ik ben dom. Wie A zegt, moet ook B zeggen

Gedane zaken nemen geen keer

69. Welke versterkende en belemmerende overtuigingen kun je voor jezelf bedenken (p. 162)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 70. Welke overtuigingen heb jij gehanteerd bij je loopbaankeuzes (p. 162)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: Bepaal de hiërarchie van je waarden

71. Stap 1. Denk aan je meest belangrijke activiteit op dit moment. Wat is dan het belangrijkste aan deze activiteit? _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ 71. Stap 2. Wat bedoel je met het gegeven antwoord van stap 1? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


32

72. Stap 3. Wat heb je daaraan? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

73. Stap 4. En waarom is het gegeven van stap 3 zo belangrijk? (Deze vraag kun je gerust drie keer achter elkaar stellen). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Ruimte voor aantekeningen ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ _______________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


33

8. Kennis: hoe ga jij er mee om? Reflectie 74. Hoe goed ken jij jezelf echt (p.175)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 75. In welke situaties was je verrast over je eigen gedrag (p. 175)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 76. In hoeverre ben jij voor anderen dezelfde als voor jezelf (p. 175)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 77. Wat zijn je belangrijkste levenservaringen (p. 176)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 78. Van welke leermeesters heb je qua kennis, opvattingen en inzichten het meest meegekregen (p. 176)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 79. Welke kennis uit ervaringen gebruik je in je werk (p. 176)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


34

80. In hoeverre ben jij in staat je intuïtie te volgen (p. 177)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 81. Welke voorbeelden heb je van momenten dat intuïtie je geholpen heeft bij het maken van een ‘juiste’ keuze (p. 177)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 82. Welke signalen van onbehagen herkende je toen bij jezelf (p. 177)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 83. Indien van toepassing: welke rol speelde intuïtie bij jouw sollicitatiegesprekken (p.177)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: Scan-je-kennis (p. 182) 84. Welke van de acht genoemde vormen in de kenniscirkel (zie figuur 8.2) kunnen bij jou een onderhoudsbeurt of APK gebruiken? ______________________________________________________________ ______________________________________________________________ 85. Geef voor elk van de vormen een kritisch cijfer op een schaal van 1-10. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


35

Tip: maak jouw kenniscirkel visueel door een spindiagram te schetsen. Het uiteinde markeert een hoge score van 10; bij de oorsprong is er sprake van een score van rond de 0.

86. Welke acties kun je ondernemen om deze op peil te krijgen en/of te houden? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 87. In hoeverre is kennis voor jou macht? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 88. Waar ligt bij jou het zwaartepunt: kennis, houding of vaardigheden? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Reflectie 89. Welke praktijkrol neem jij dikwijls aan (p. 189)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


36

90. In welke rol herken je jezelf het meest en waarom (p. 189)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 91. Indien van toepassing: welke kennisrollen kun je verbeteren (p. 189)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Kennistest A.: Achterhaal je favoriete leerstijl (p. 190)

Wil je inzicht krijgen in je favoriete leerstijl? Daartoe kun je de onderstaande leerstijltest maken. Je bepaalt de uitkomst na afloop van de test die je kunt zien als een sneldiagnose. Deze geeft een globaal inzicht in de manier waarop jij je leerproces ondergaat. Tip: Denk niet te lang na bij een vraag. Meestal is je eerste ingeving de beste. Hieronder tref je een vragenlijst aan met 16 statements. Geef per stelling je standpunt weer. Omcirkel steeds één van de mogelijke antwoorden en zet het in de rechterkolom. Je hebt de keuze uit de volgende vier antwoorden: 1. 2. 3. 4.

helemaal mee oneens: meer oneens dan eens; meer eens dan oneens; helemaal mee eens.

Optimaal Talent BV

|


37

Vragen leerstijltest: 16 statements

Nummer

1. Ik luister aandachtig en ik stel pas later vragen. 2. “Hoe doe jij dat nou?” en: ”Waar moet ik precies op letten?” zijn vragen die ik vaak stel en helemaal op mij van toepassing zijn als ik iets nieuws doe of leer. 3. Ik wil altijd weten waarop iets is gebaseerd.

1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

4. Voor mij geldt: eerst doen, dan denken.

1/2/3/4

5. Ik wil nog wel eens de kat uit de boom kijken met nieuwe projecten. 1/2/3/4 6. Ik ben iemand die leert door trial and error ofwel vallen en opstaan. 7. Bij boeken, artikelen of presentaties ben ik vooral gericht op conclusies, aanbevelingen en samenvattingen. 8. Ik ben rationeel georiënteerd. Eerst denken, dan doen.

1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

9. Ik heb een behoorlijke dosis intuïtie en verbeeldingskracht. 10. Bij trainingen en workshops vraag ik me continu af wat dit betekent voor mijn werksituatie. 11. Ik ben iemand die vlug geboeid is en ik ben snel enthousiast.

1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

12. Ik denk graag in modellen en theorieën. 1/2/3/4 13. Ik wil lekker actief zijn. Geef mij maar afwisseling, rollenspellen, praktijkvoorbeelden en interactie. 14. Ik ben het meest getriggerd door presentaties met veel voorbeelden en alternatieve invalshoeken. 15. Van mij mag iemand die iets aan mij presenteert de vaart erin houden. Tempo! 16. Bij presentaties zie ik graag onderzoeksresultaten, abstracties en bewijslast.

Optimaal Talent BV

|


1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

38

Kennistest B. : Achterhaal je favoriete leersituatie (p. 191) Naast je favoriete leerstijl, kun je ook je ideale leersituaties testen. Het gaat hier om de setting waarin jij het beste kunt of wilt leren. Om dit te achterhalen, kun je de onderstaande quick scan doen. Beantwoord daartoe de volgende lijst met statements en lees de instructies om te bekijken hoe je leerprofiel eruit ziet. Omcirkel ook hier steeds één van de mogelijke antwoorden die het beste bij je past en zet het in de rechterkolom.

Vragen ideale leersituatie: 15 statements 1.

De dagelijkse praktijk is voor mij de beste leeromgeving.

2. 3.

Ik vind een klassikale kennisoverdracht van een ervaren docent heel plezierig. Ik leer heel veel met én van andere collega’s.

4.

Ik draai niet warm voor rollenspellen of trainingsspellen.

5.

Ik kan heel goed kennis tot me nemen door een boek te lezen.

Nummer 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

6.

Ik wil kunnen oefenen en trainen en horen wat ik beter kan doen.

6. Ik heb andere mensen als klankbord nodig om mijn eigen ideeën nog scherper te krijgen. 8. Ik leer overal en continu, zelfs van elk gesprek leer ik weer.

1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

9. Ik ben helemaal in voor een vaardigheidstraining waarbij een trainer constructieve feedback geeft. 10. Ik hoef niet zo nodig op training of naar school. Laat mij maar mijn gang gaan op de werkplek. 11. Ik durf fouten te maken. Dan ontdek je manieren waarop iets beter kan. 12. Ik leer doorgaans het meest van ervaren collega’s.

1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

13. Ik typeer mezelf als een kennisvreter.

1/2/3/4

14. Ik wil alles bij voorkeur zoveel mogelijk zelf uitvinden. 15. Ik krijg veel ideeën als ik met andere mensen in gesprek ben.

Optimaal Talent BV

|


1/2/3/4 1/2/3/4

39

Berekening score: 1. 2. 3. 4.

helemaal mee oneens: meer oneens dan eens: meer eens dan oneens: helemaal mee eens:

1 2 3 4

punt; punten; punten; punten.

Omrekentabel kennistest A: Ideale leerstijl

Vraag

Reflector

1 + 5 + 9 + 14

Theoreticus

3 + 8 + 12 + 16

Pragmaticus

2 + 7 + 10 + 15

Doener

4 + 6 + 11 + 13

Score per dimensie (Maximaal 16 punten)

Omrekentabel kennistest B: Ideale leersituatie

Vraag

Kunst afkijken

1 + 4 + 12

Participeren

3 + 7 + 15

Kennis verwerven

2 + 5 + 13

Oefenen

6 + 9 + 11

Ontdekken

8 + 10 + 14

Score per dimensie (maximaal 12 punten)

Zie uitleg en interpretatie p. 192 en 193.

Optimaal Talent BV

|


40

Opdracht: De tweedimensionale leeranalyse (p. 194)

Stijl/ Situatie Kunst afkijken

Reflector

Theoreticus

Pragmaticus

Doener

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

Participeren

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

Kennis verwerven

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

Oefenen

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

Ontdekken

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

++/+/-/--

92. Geef in elk vakje weer in hoeverre je hier raakvlakken hebt. Doe dat door de volgende interpretatie: ++ veel raakvlakken + enigszins raakvlakken - weinig raakvlakken -- totaal geen raakvlakken 93. In welke favoriete leerstijl (test A) herken jij jezelf het meest? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 94. In welke favoriete leersituatie (test B) zie jij de meeste raakvlakken? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


41

95. Welke voorbeelden hebben jouw persoonlijke voorkeur in (werk)situaties: boeken lezen; training; instructie; voorbeeldgedrag; reflectie van anderen; intervisie; experimenteren; observeren; brainstormen; anders, namelijk…? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 96. Welke inzichten verkrijg je door vanuit twee invalshoeken naar je leervoorkeuren te kijken? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 97. In hoeverre was je je hier al van bewust? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 98. Welke acties kun je ondernemen om de manier waarop jij leert - en dus kennis op doet - (eventueel) verder te ontwikkelen? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


42

De dilemma-oefening (p. 195) Tien dilemmavragen om te overdenken. Probeer kleur te bekennen door per vraag hooguit één keuze te maken en aan te geven wat in hoofdlijn voor jou persoonlijk geldt. Ben je in essentie een:

99.

Denker of doener? __________________________________________________

100.

Specialist of generalist? ______________________________________________

101.

Beleidsmaker of uitvoerder? __________________________________________

102.

Innovator of routinier? _______________________________________________

103.

‘Kennisvreter’ of kenniscreator? ________________________________________

104.

Kennisdeler of kennisbewaker? ________________________________________

105.

IQ-, EQ- of SQ-uitblinker? ____________________________________________

106.

Brainstormer, criticus, beslisser of democraat? ____________________________

107.

Kennismens of een mensenmens? ______________________________________

108.

Slachtoffer of baas over kennis? _______________________________________

Optimaal Talent BV

|


43


Optimaal Talent BV

|


44

9. Vaardigheden: wat kan ik? Reflectie 109.

Welke karaktergebonden eigenschappen herken je nog meer in bovenstaand voorbeeld (p. 199)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 110.

Welke vaardigheden zijn er volgens jou nodig om een groot evenement te organiseren (p. 199)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: Inventariseer je vaardigheden (p. 201) Een oefening om inzicht te krijgen in jouw vaardigheden is om een cijfer te geven van 1 t/m 10 aan de eigenschappen die je bij jezelf ziet. Maak een topdrie van vaardigheden die bij jou het meest aanwezig zijn. Zie ook de tips voor omgevingsfeedback op p. 200. Voor verbetering vatbaar Voldoende vaardig (Zeer) vaardig

1-5 6-7 8-10

Interactieve vaardigheden Schriftelijke vaardigheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Mondelinge vaardigheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Overtuigingskracht

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Luistervaardigheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Onderhandelen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Contactueel gedrag

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Inlevingsvermogen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Assertiviteit

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Klantgerichtheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Netwerkgerichtheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Optimaal Talent BV

|


45

Uitvoeringsvaardigheden Uitoefening vakgebied

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Kwaliteit

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Doelrealisatie

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Ordelijkheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Organiseren

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Besluitvaardigheid

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Creativiteit

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Corrigeren

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Commerciële instelling

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Bestendigheid werkdruk

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Toepassen kennis

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Managementvaardigheden Coachen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Delegeren

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Controleren

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Organisatiesensitiviteit

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Beheersen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Leidinggeven

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Overzicht hebben

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Verandervermogen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Ontwikkelen medewerkers

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Verantwoordelijkheid nemen

1/2/3/4/5/6/7/8/9/10

Reflectie 111.

In welke vaardigheden blink jij uit (p. 201)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


46

112.

Van welke vaardigheden was jij je nog niet zo bewust (p. 201)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 113.

Welke vaardigheden gebruik jij in je werk of hobby (p. 201)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 114.

Welke vaardigheden zijn vereist in je huidige functie (p. 203)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 115.

In welke mate, primair, secundair of tertiair, bezit je deze (p. 203)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: De biografie van jouw vaardigheden Het voordeel van werken met een biografie is dat we middels een verhaal op een andere manier inzicht krijgen in onze vaardigheden. Het is een middel om erachter te komen uit welke vaardigheden je veel voldoening haalt en welke je leuk vindt. De ervaring leert dat de meeste medewerkers daar geen zicht op hebben. Je gaat nu zes willekeurige verhalen schrijven over je leven. Belangrijk daarbij is dat je voorbeelden kiest over verschillende leeftijden. Het is de bedoeling dat je per verhaal maximaal één A-4tje volschrijft. In ieder geval dien je twee jeugdverhalen uit te werken. Je kunt deze zes verhalen aan de hand van de START-methode uitwerken. START staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat en Terugkijken. Deze methodiek is zeer geschikt om feitelijke gebeurtenissen boven water te krijgen en goed naar jezelf te kijken. Het is de bedoeling dat je deze exercitie nog vijf keer uitwerkt. In het voorbeeld op p. 204 en 205 zie je zo’n uitgewerkt verhaal. Doe-tip: voeg jouw persoonlijke autobiografische verhalen 1 t/m 6 (van maximaal één A4tje) hiervan in je werkmap. Beantwoord daarna de volgende ‘START’-vragen per

Optimaal Talent BV

|


47

verhaal.

Situatie:

Bedenk een situatie waarin je verkeerde. Hoe oud was je? Hoe stond je in het leven? In welke (thuis)situatie bevond jij je?

Verhaal 1. _____________________________________________________________ Verhaal 2. _____________________________________________________________ Verhaal 3. _____________________________________________________________ Verhaal 4. _____________________________________________________________ Verhaal 5. _____________________________________________________________ Verhaal 6. _____________________________________________________________ Taak:

Welke opdracht of taak had je te vervullen? Dit kan van alles zijn. Denk bijvoorbeeld aan een werkstuk, je actieve rol bij de feestcommissie, je rol bij de schoolmusical, het organiseren van de buurtbarbecue, vrijwilligerswerk of verschillende werkfuncties die je al hebt gehad.

Verhaal 1. _____________________________________________________________ Verhaal 2. _____________________________________________________________ Verhaal 3. _____________________________________________________________ Verhaal 4. _____________________________________________________________ Verhaal 5. _____________________________________________________________ Verhaal 6. _____________________________________________________________ Actie:

Beschrijf hoe je te werk ging in die situatie om je taak te realiseren. Welke tegenslagen kwam je bijvoorbeeld tegen en wat deed je eraan om hiermee om te gaan? Verhaal 1. _____________________________________________________________ Verhaal 2. _____________________________________________________________ Verhaal 3. _____________________________________________________________ Verhaal 4. _____________________________________________________________ Verhaal 5. _____________________________________________________________ Verhaal 6. _____________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


48

Resultaat:

Schrijf op wat je bereikt hebt met je acties of wat het opleverde.

Verhaal 1. _____________________________________________________________ Verhaal 2. _____________________________________________________________ Verhaal 3. _____________________________________________________________ Verhaal 4. _____________________________________________________________ Verhaal 5. _____________________________________________________________ Verhaal 6. _____________________________________________________________ Terugkijken

Kijk terug op welke vaardigheden je hierbij gebruikte en hoe ze je afgingen.

Verhaal 1. _____________________________________________________________ Verhaal 2. _____________________________________________________________ Verhaal 3. _____________________________________________________________ Verhaal 4. _____________________________________________________________ Verhaal 5. _____________________________________________________________ Verhaal 6. _____________________________________________________________ Samenvatting vaardigheden zes autobiografische verhalen Top 10 vaardigheden

De mate waarin je functioneert

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Optimaal Talent BV

|


49


Optimaal Talent BV

|


50

10. Gedrag: hoe de wetten van pijn en plezier jouw gedrag bepalen? Reflectie 116. Hoelang werk jij door aan een klus of project terwijl je eigenlijk rust moet nemen (p. 216)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 117. Welke lichamelijke signalen krijg je als je teveel van jezelf vraagt (p. 216)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Test je gedrag bij tegenslag Doe de quick scan om te kijken hoe jij in de meeste gevallen met tegenslag omgaat. Beantwoord de volgende vragen en lees in de onderstaande uitleg welke stijlen er zijn en welke jouw meest voorkomende stijl is. De test heeft een tienpuntsschaalverdeling per stelling. Geef door middel van een cijfer van 1 t/m 4 aan in hoeverre dit op jou van toepassing is. Je kunt dit zien als een manier om te kijken hoe je omgaat met tegenslag. Bedenk per thema hoe je op dit punt acteert in je werkomgeving. Het gaat om je eerste ingeving. 1. helemaal mee oneens; 2. meer oneens dan eens; 3. meer eens dan oneens; 4. helemaal mee eens. Omcirkel steeds één van de mogelijke antwoorden. Stellingen

Cijfer

1.

Als er problemen zijn, grijp ik direct in.

1/2/3/4

2.

Maak je niet druk. Alles komt wel weer op zijn pootjes terecht.

1/2/3/4

3.

Dingen waar je mee zit, moet je met anderen delen.

1/2/3/4

4.

Ik keer het liefst helemaal in mezelf.

1/2/3/4

5.

Bij problemen heb ik de neiging om er even tussenuit te gaan.

1/2/3/4

6.

Ik geef graag lucht aan mijn ergernissen.

1/2/3/4

Optimaal Talent BV

|


51

7.

Ik kijk graag dingen nog even aan.

1/2/3/4

8.

Je moet je bedenken dat er ergere dingen zijn in het leven.

1/2/3/4

9.

Ik bekijk moeilijkheden vanuit meerdere invalshoeken.

1/2/3/4

10. Ik zie gauw beren op de weg.

1/2/3/4

11. Een lastige situatie zo uitleggen dat het best wel meevalt.

1/2/3/4

12. Ik zoek graag afleiding als dingen tegen zitten.

1/2/3/4

13. Een probleem kan mij helemaal van slag brengen.

1/2/3/4

14. Uiten wat je denkt en voelt.

1/2/3/4

15. Ik ga moeilijke situaties liever uit de weg.

1/2/3/4

16. Je boosheid uiten naar diegene die het probleem heeft veroorzaakt.

1/2/3/4

17. Ik spreek mezelf moed in bij tegenvallers.

1/2/3/4

18. Ik ga doelgericht te werk om een probleem op te lossen.

1/2/3/4

19. Je spanningen afreageren.

1/2/3/4

20. Als je iets hebt, bespreek het dan met vrienden of familie.

1/2/3/4

21. Als er spanningen zijn, probeer ik deze te verminderen door te roken, te drinken,

1/2/3/4

te eten of te sporten.

Berekening score De test bevat 21 stellingen of uitspraken. Hieronder is de score per vraag te herleiden en welke vraag bij welke stijl past. De totaalscores worden berekend door de score per bijbehorende vragen op te tellen. Zeven manieren voor tegenslag gaan Actief aanpakken

Vraag

Score per reactiepatroon

1+9+18 Palliatieve reactie of symptoom bestrijden 5+12+21 Vermijden 2+7+15 Sociale steun zoeken 3+14+20 Passief reactiepatroon 4+10+13 Expressie van emoties 6+16+19 Geruststellende gedachten 8+11+17

Optimaal Talent BV

|


52

Uitleg van de score In de test geeft de hoogste score (maximaal 12 punten per stijl) aan wat jouw voorkeursreactie is. Met deze test kun je kijken of je je gedragsuiting herkent. Het achterliggende idee hierbij is dat je je gedragsstijl opspoort. In stresssituaties komt je ongecensureerde IK naar boven. Mensen ontdoen zich dan van hun maskers. Reflectie 118. Welke gedragsuiting herken je bij situaties die te maken hebben gehad met je loopbaan (p. 221? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 119. Welke alternatieven zie je nu voor jezelf (p. 221)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


53


Optimaal Talent BV

|


54

11. Het businessplan voor de talentondernemer Tien tips voor het schrijven van je persoonlijke businessplan (TOP) Hieronder vind je enkele tips voor je persoonlijke businessplan als talentondernemer. Dit is in feite je eigen talentontwikkelingsplan (TOP), als tegenhanger van door bedrijven geïnitieerde persoonlijke ontwikkelplannen (POP). Notbene: op pagina 26 van het boek leggen we het voornaamste verschil uit tussen een TOP en POP. 1. Gebruik de opdrachten uit het werkboek als basis voor je persoonlijke businessplan als talentondernemer. 2. Ga in eerste instantie niet uit van het haalbare, maar het denkbare. Durf te ‘dromen’ en de lat hoog te leggen. Je zult versteld staan van wat veel mensen toch bereikt hebben, ondanks dat ze vooraf niet wisten of beseften dat ze zoveel kwaliteit hadden. De lat lager leggen kan altijd nog. 3. Onderscheid drie soorten uitkomsten ten aanzien van je toekomst en planvorming. In essentie heb je drie versies van een plan: een optimistisch, een pessimistisch en een realistisch scenario. 4. Maak je doelen en ambities zo concreet mogelijk door te ‘smartificeren’. Dat wil zeggen: maak je doelen specifiek, meetbaar, ambitieus, realistisch en tijdgebonden. 5. Je plan krijgt meer waarde als één of enkele secondanten met je meedenken en je een spiegel voor houden. Denk bijvoorbeeld aan een goede vriend, goede collega of familielid die je relevante feedback kan geven. 6. Gebruik die modellen, uitkomsten van zelftesten en strategieën die voor jouw specifieke situatie gelden en een toegevoegde waarde hebben voor jouw planvorming. 7. Durf te kiezen. Geen keuze is ook een keuze en alles kiezen is niet kiezen. Maak heldere keuzes, werk en voer deze consequent en consistent uit. 8. Schrijf een beknopt plan. Houd het laagdrempelig voor jezelf. 9. Een plan is de eerste stap op weg naar realisatie. Het realiseren ervan draait om ACTIE! 10. Een plan is slechts een plan. Bijstellen kan en moet. Anders was het immers geen plan. Voortschrijdend inzicht is immers ook vooruitgang. Zie op pagina 4 van dit werkboek hoe je businessplan (TOP) er schematisch uit kan zien.

Optimaal Talent BV

|


55


Optimaal Talent BV

|


56

12. Hoe zet je de kompasnaald in de juiste richting? Reflectie 120. In welke profielen herken jij jezelf en in welke mate? Flow, onverschilligheid, onderspanning of (over)belasting (p. 239)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 121. Hoe ziet het spindiagram van jouw belevingsprofiel eruit (p. 239)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Oefening: De Kompasnaald en talentprofiel scherp stellen Nu je een beeld hebt van persoonlijk meesterschap en beter inzicht hebt in je werkbeleving, is het nu de vraag in hoeverre jouw kompasnaald goed afgesteld staat. Je kunt nu de kompastest doen om meer inzicht te krijgen in:

• •

• een totaaloverzicht van je kwaliteiten, waaronder je kerntalenten; • de mate waarin je gemotiveerd bent; • de hoogte waarin je talenten materieel beloond worden in termen van primaire (salaris) en secundaire arbeidsvoorwaarden; de mate waarin je talenten immaterieel gewaardeerd worden, zoals trots, erkenning en aanzien; een scherp beeld van je talentprofiel: wat je kunt én wilt.

In de kompasmatrix in figuur 12.3 vind je een spectrum van zesenvijftig talenten (kolom A) verdeeld over de vier rubrieken: karaktergebonden gedrag, uitvoeringsvaardigheden, interactieve vaardigheden en managementvaardigheden. Het spectrum van talenten is vooral van toepassing op de breinwerkers van de beroepsbevolking. Pas verderop kun je de opdracht lezen hoe je je talentprofiel kunt bepalen.

Optimaal Talent BV

|


57

Figuur 12.3 Kompasmatrix en talentprofielmeter. Geef in de onderstaande matrix van elk van de zesenvijftig talenten een waarderingscijfer van één (weinig) tot vijf (veel) voor zowel beheersing (kolom B), motivatie (kolom C) en een totaalcijfer voor immateriële en materiële beloning (kolom D). Geef geen halve punten. Rond bij twijfel af naar beneden. Wees streng voor jezelf! Na het maken van de test, kun je de score van je talentprofiel (kolom E) berekenen, door de kolommen B, C en D met elkaar te vermenigvuldigen. Doordat je in de drie kolommen slechts vijf punten kunt geven, betekent dit dat je in kolom E een maximale waarde van 125 punten voor een talent kunt behalen. De top-8 hoogst scorende talentwaarden vormen je talentprofiel, hetgeen richting geeft aan je talentplanning die je in de volgende hoofdstukken gaat uitwerken. A: TALENT

Karaktergebonden gedrag 1. Samenwerken 2. Mensgerichtheid 3. Aanpassingsvermogen/flexibiliteit 4. Stabiliteit 5. Accuratesse (nauwgezetheid) 6. Betrouwbaarheid 7. Visie 8. Analytisch vermogen 9. Representativiteit 10. Tolerantie 11. Realiteitszin 12. Reflectief vermogen 13. Inzet 14. Motiveren 15. Ambitie 16. Volharding/ doorzettingsvermogen 17. Pro-activiteit (initiatief) 18. Positieve grondhouding 19. Dynamiek (van invalshoeken) 20. Risicobereidheid (lef, durf) 21. Ondernemerszin (actie, daadkracht) 22. Discipline 23. Zelfstandigheid 24. Interessebereik (breedte interesse)

Optimaal Talent BV

|

B:

C:

D.

E:

Beheersing: (kunnen)

Motivatie: (willen)

Beloning: materieel en immaterieel (krijgen)

Totaalscore :

1–5 punten

1–5 punten

1–5 punten

1-125 punten

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5


58

Uitvoeringsvaardigheden 25. Uitoefening vakgebied 26. Kwaliteit 27. Doelrealisatie (doelen afmaken) 28. Ordelijkheid 29. Organiseren 30. Besluitvaardigheid 31. Creativiteit 32. Corrigeren 33. Commerciële instelling 34. Bestendigheid werkdruk 35. Toepassen kennis

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

Interactieve vaardigheden 36. Schriftelijke vaardigheid 37. Mondelinge vaardigheid 38. Overtuigingskracht 39. Luistervaardigheid 40. Onderhandelen 41. Contactueel gedrag 42. Inlevingsvermogen 43. Assertiviteit 44. Klantgerichtheid 45. Netwerkgerichtheid (netwerken) 46. Veelzijdigheid (repertoire stijlen)

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

Managementvaardigheden 47. Coachen 48. Delegeren 49. Controleren 50. Organisatiesensitiviteit 51. Beheersen 52. Leidinggeven 53. Overzicht hebben 54. Verandervermogen 55. Ontwikkelen medewerkers 56. Verantwoordelijkheid nemen

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5

Optimaal Talent BV

|

1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5 1/2/3/4/5


59

122.

Bereken nu jouw score in de kompasmatrix en inventariseer op basis van de hoogste scores je talentprofiel. Deze bestaat uit de top-8 hoogst scorende talenten in kolom E. Zijn er talenten bij waar je 125 punten scoort (p. 245)?

Talent 1. _______________________________________________________________ Talent 2. _______________________________________________________________ Talent 3. _______________________________________________________________ Talent 4. _______________________________________________________________ Talent 5. _______________________________________________________________ Talent 6. _______________________________________________________________ Talent 7. _______________________________________________________________ Talent 8. _______________________________________________________________ 124.

Verifieer of deze talenten daadwerkelijk de talenten zijn die je echt wilt en kunt ‘exploiteren’ (p. 245).

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 125.

Heb je concrete bewijzen en voorbeelden voor deze talenten (p. 245)?

_______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 126. Ervaar je zelfvertrouwen bij deze talenten (p. 245).? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 127. Bevestigen je eventuele secondanten en/of anderen ook dat dit de talenten zijn die je in huis hebt (p. 245)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


60

128. Zie je deze acht talenten ook sterk terug in je hobby’s of in je CV (p. 245)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 129. Heb je al eerder succes gehad met deze talenten (p. 245)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 130. In hoeverre krijg je bij de uitoefening van deze talenten flow (p. 245)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 131. Noem twee kritische kanttekeningen van elk van de top-8 talenten (p. 245). Talent 1: _______________________________________________________________ Talent 2: _______________________________________________________________ Talent 3: _______________________________________________________________ Talent 4: _______________________________________________________________ Talent 5: _______________________________________________________________ Talent 6: _______________________________________________________________ Talent 7: _______________________________________________________________ Talent 8: _______________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


61

132. Bekijk de schaduwzijden en nadelen zodat je je kerntalenten in perspectief kunt zien (p. 245). Kerntalenten

Schaduwzijden kerntalenten

1.

1.

2.

2.

3.

3.

4.

4.

5.

5.

6.

6.

7.

7.

8.

8.

133. Noem, je huidige baan uitgezonderd, minimaal drie (uiteenlopende) baanalternatieven die bij je talentprofiel passen. Alternatief 1. ____________________________________________________________ Alternatief 2. ____________________________________________________________ Alternatief 3. ____________________________________________________________ Opdracht: Bepaling talentontwikkelingsplanner Stap 1. Benoem (voorlopig) vijf van al je talenten (niet persé je kerntalenten) die je graag verder wilt ontwikkelen in volgorde van prioriteit (p. 245). Stap 2. Beschrijf de actie die je wilt ondernemen om je talenten te ontplooien. Mogelijkheden zijn hier onder andere: opleiding, training, coaching en begeleiding, stages, deelname aan projecten, (tijdelijke) verandering van functie, gesprekken met anderen, boeken lezen, interviews met mensen met relevante ervaring, overige acties namelijk… Stap 3.

Maak een totaalplanning en/of een gefaseerde planningshorizon.

Stap 4.

Houd bij in hoeverre je je ontwikkelingsdoelen realiseert.

Optimaal Talent BV

|


62

Prioriteit talentontwikkeling 1.

Actie talentgroei

Ingangsdatum

Planning (sub)doelen

Realisatie/ resultaat ++ / + / 0 / - /--

2.

++ / + / 0 / - /--

3.

++ / + / 0 / - /--

4.

++ / + / 0 / - /--

5.

++ / + / 0 / - /--

Ruimte voor aantekeningen ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


63

13. Welke afslag op het kruispunt der vooruitgang? Oefening: Keuze op het kruispunt der vooruitgang

134. Welke van de drie A-keuzes is op jouw van toepassing: accepteren, ageren of actie ondernemen (p. 249) en waarom? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 135. Indien je een verandering wilt in je werk: welke afslag wil en kun jij maken en waarom (p. 250)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 136. Indien van toepassing: welk emotionele stadium herken jij in jouw werksituatie (zie figuur 13.2 p. 256)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


64


Optimaal Talent BV

|


65

14. Talentplanning: drie aanvliegroutes voor je loopbaan Oefening: De ADSL-methode toepassen

137. Formuleer je persoonlijke ADSL-marsroute (p. 260). Ambitie: ________________________________________________________________ Doel: __________________________________________________________________ Strategie: ______________________________________________________________ Lijst van acties:__________________________________________________________ 138. Wat kun je leren van deze methode (p. 260)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 139. Noem drie voor- en nadelen van deze methode (p.260). Voordelen ADSL-methode

Nadelen

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Optimaal Talent BV

|


66

Reflectie 140. In hoeverre herken je de Ontdekkingsreiziger in jezelf (p.261)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 141. Wat kun je leren van deze methode (p.261)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 142. Noem drie voor- en nadelen van deze methode (p.261). Voordelen ‘Backpacker-benadering’

Nadelen ’Backpacker-benadering’

1.

1.

2.

2.

3.

3.

Reflectie: Twee basisstrategieën talentplanning De Carrièremaker

Optimaal Talent BV

De Ontdekkingsreiziger

|


67

143. Welke aanvliegroute (veranderstrategie) heb je tot dusver in je studie- en/of loopbaan gekozen (p.264)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 144. Welke voor- en nadelen leverde deze aanpak je persoonlijk op (p. 264)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 145. Wat kun je leren van de ADSL-methode, de Backpacker-benadering of het Fordprincipe (p. 264)? ADSL-methode:__________________________________________________________ Backpacker-benadering:___________________________________________________ Ford-principe: ___________________________________________________________ 146. In hoeverre correspondeert je favoriete aanvliegroute met je daadwerkelijke handelwijze (p. 264)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 147. In hoeverre ben je je al bewust van je benadering ten aanzien van talentplanning? koos je hier expliciet of impliciet voor (p. 264)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 148. Welke van de drie veranderstrategieën voor talentplanning wil je in de toekomst gaan toepassen (p. 264)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


68

Oefening: De tien geboden en de gewenste (eind)klassering

149. Bepaal je gewenste positie op de arbeidsmarkt, branche, vakgebied of organisatie (p. 265). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 150. Schrijf nu je persoonlijke geboden op die als richtlijn gelden voor je handelswijze in je loopbaan (p. 265). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 151. Formuleer maximaal tien persoonlijke geboden (p. 265). 1. _____________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


69

5. _____________________________________________________________________ 6. _____________________________________________________________________ 7. _____________________________________________________________________ 8. _____________________________________________________________________ 9. _____________________________________________________________________ 10. ____________________________________________________________________ 152. In hoeverre hanteer jij (on)bewust principes of persoonlijke geboden (p. 265)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 153. Welke inzichten heeft deze tien-gebodenoefening je opgeleverd (p. 265)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


70


Optimaal Talent BV

|


71

15. Tien kansrijke strategieën om aan je droombaan te komen Reflectie 154. Welke strategieën spreken je het meest aan (p. 275)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 155. Paste je één of meerdere strategieën al (on)bewust toe (p. 275)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 156. Welke andere kansrijke springplankstrategieën kun je nog bedenken (p. 275)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 157. Welke strategie wil je in de (nabije) toekomst gaan toepassen (p. 275)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


72


Optimaal Talent BV

|


73

16. Hoe je je inkomen een BOOST geeft! Reflectie 158. In hoeverre is jouw creativiteit tijdens het werk gericht op de oplossing van (complexe) problemen, vraagstukken, pijnpunten, dilemma’s, conflictsituaties, ambities, dromen en patstellingen (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 159. Welke rol speelt oplossingsgerichte creativiteit bij jouw marktwaarde (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 160. Hoe vang jij ideeën af (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 161. Schrijf je ze op (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 162. Laat je ze weer even snel verdampen als ze opkwamen (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 163. Leg je ze vast in een notitieboekje (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


74

164. Maak je van je ideeën serieuze plannen (p. 278)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 165. Hoeveel ideeën heb jij in je leven geproduceerd en uitgewerkt tot een innovatie? Met andere woorden: weet je ideeën ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 166. In hoeverre heb jij plezier en voel je gedrevenheid en bezieling in je werk (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 167. Houd je van je werk (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 168. In hoeverre heb jij inzet, aandacht en energie voor je carrière (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 169. En heb je dan nog tijd en energie over voor vrienden, familie, sport, gezin en persoonlijke ontwikkeling (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


75

170. Zet jij je voor 100 procent in (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 171. In hoeverre kost het je energie, of levert het energie op (p. 279)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 172. Wat is de invloed van je netwerk op jouw werk (p. 280)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 173. Hoe goed kun jij jezelf verkopen (p. 280)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 174. Welke sociaal-emotionele vaardigheden kun je verbeteren (p. 280)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 175. Welke middelen zet jij in voor je public relations (p. 280)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


76

Oefening: De BOOST-formule berekenen

I=BxOxOxSxT

De inkomensformule luidt: je inkomen is het resultaat van de combinatie van bekendheid, ontplooiing, oplossingsgerichte creativiteit, stimulans en talent om jezelf bij relaties te verkopen. Bepaal - idealiter met een kritische secondant, hetgeen de betrouwbaarheid ten goede komt - een eerlijke en realistische score. Geef voor elke factor een cijfer (afgerond in helen) op de aangegeven schaal. 1. Bekendheid: schaal 1 – 100

_____

2. Ontplooiing: schaal 1 – 10

_____

3. Oplossingsgerichtheid (creativiteit): schaal 1 – 10

_____

4. Stimulans (energie): schaal 1 – 10

_____

5. Talent om jezelf te verkopen (pr): schaal 1 – 10

_____

Totaalscore:

_____

Vragen: 176. Bereken je persoonlijke score aan de hand van de BOOST-formule (p. 283). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 177. In hoeverre correspondeert jouw score globaal met je huidige inkomen (p. 283)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


77

178. Indien grote verschillen: welke verschillen kun je vaststellen tussen je huidige salaris en je berekende score (p. 283)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 179. Komt jouw inkomen overeen met het marktconforme salaris (p. 283)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 180. Hoeveel inkomensrek zit er bij jou nog in volgens een realistische toekomstinvulling van de formule (p. 283)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 181. In hoeverre speelt de streetwise-factor een rol bij de hoogte van jouw huidige inkomen (p. 283)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 182. Indien van toepassing: stel je persoonlijke verbeterpunten op en formuleer welke stappen je kunt ondernemen om je inkomen een opkikker te geven (p. 283). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


78


Optimaal Talent BV

|


79

17. De optimale talentondernemer in actie! Oefening: de rollen van de talentondernemer inventariseren (p. 288) Mens: 183. Voorziet de baan in mijn sociale behoeften? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 184. Krijg ik waardering en respect? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 185. Vind ik de werksfeer aangenaam? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 186. Hoe is de omgang met collega’s en klanten? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 187. Heb ik leuke sociale contacten? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Manager: 188. Hoe beheers en bewaak ik de ontwikkeling en exploitatie van mijn talent? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


80

189. Hoe manage ik mijn sterke en zwakke punten? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Uitvoerder: 190. Hoe voer ik mijn ambacht uit? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 191. Lever ik kwaliteit? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 192. Ben ik efficiënt en effectief? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 193. Voldoe ik aan mijn taken als vakman? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Strateeg: 194. Hoe stuur ik mijn loopbaan? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 195. Hoe waarborg ik mijn baanzekerheid en employability? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


81

196. Welke kansen en bedreigingen spelen er op de arbeidsmarkt? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 197. Hoe ziet mijn toekomstige werk eruit? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Aandeelhouder: 198. Wat is het dividend van mijn talentaandeel? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 199. Wat is het rendement uit mijn talent? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 200. Wat levert het materieel op (salaris, marktwaarde, perspectief)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 201. Zijn de activiteiten makkelijk of moeilijk realiseerbaar? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


82

De DAAD-Test: welk profiel talentondernemer ben jij? In deze DAAD-test bepaal je de uitkomst na afloop van de test. De uitkomst kun je zien als een sneldiagnose en geeft een globaal inzicht in jouw loopbaanbenadering. Tip: Denk niet te lang na bij een vraag. Meestal is je eerste ingeving de goede. Vermijd sociale wenselijkheid. Hieronder tref je een vragenlijst met twaalf statements. Geef per stelling je standpunt weer. Je hebt steeds de keuze uit vier mogelijke antwoorden: 1. 2. 3. 4.

helemaal mee oneens; meer oneens dan eens; meer eens dan oneens; helemaal mee eens.

Omcirkel steeds één van de mogelijke antwoorden en zet het in de rechterkolom. Vragen DAAD-test: 12 statements

Omcirkel het juiste antwoord

1. Ik ben een harde werker, ervaar vaak grote drukte op het werk en zie dikwijls dat bezinning en reflectie erbij inschieten door de hoge werkdruk. 2. Ik denk vaak aan een nieuwe baan die ik echt leuk vind, maar door omstandigheden krijg ik die niet binnen handbereik. 3. Ik stort me moeiteloos in een nieuw baanavontuur en zie wel waar ik uitkom. Ik ben totaal niet bezig met wat er allemaal kan misgaan. 4. Ik kies voor zekerheid in m’n baan, van onbezonnenheid word je niet wijzer. Je weet wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt. Ik ben kritisch en nuchter. 5. Ik ga nieuwe uitdagingen vol optimisme en vertrouwen tegemoet. Ik houd ervan nieuwe dingen actief te verkennen. 6. Ik mijmer vaak over de ideale werksituatie, maar ik doe er te weinig aan om dit te bereiken. 7. Ik ben iemand die erop afgaat, keihard werkt en teveel vasthoudt aan het vertrouwde. 8. Ik ben eigenzinnig en luister naar mezelf als beste raadgever. Ik denk altijd goed na en ga meestal geen ongewis avontuur aan. Ik ga vaak m’n eigen weg. 9. Ik hoef niet zo nodig anderen te volgen. Ik ga niet overal in mee. Ik kijk altijd eerst de kat uit de boom. Nieuw is niet altijd beter. 10. Ik ben iemand die graag in actie verkeert, hard werkt en grote daadkracht op bekend terrein toont. 11. Ik zie altijd veel kansen en uitdagingen ontstaan en ga er vaak onmiddellijk op af. Wat er ook gebeurt. 12. Ik heb altijd veel loopbaanplannen, maar merk dat ‘t er vaak niet van komt. Meestal constateer ik dat ik hier achteraf meer aan had kunnen doen.

Optimaal Talent BV

|


1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4 1/2/3/4

83

Bereken de score helemaal mee oneens: meer oneens dan eens: meer eens dan oneens: helemaal mee eens:

1 2 3 4

punt punten punten punten

Het puntenaantal per opgegeven antwoord plaats je in de omrekentabel (figuur 17.3). Dromer

Avonturier

Aanpakker

Domeinbewaker

Vraag 2:

Vraag 3:

Vraag 1:

Vraag 4:

Vraag 6:

Vraag 5:

Vraag 7:

Vraag 8.

Vraag 12:

Vraag 11:

Vraag 10:

Vraag 9:

Score:

Score:

Score:

Score:

Figuur 17.3 Omrekentabel DAAD-test Zet vervolgens een stip (figuur 17.4) op de genoteerde score in elk van de vier kwadranten. Verbind de vier punten nu door een doorlopende lijn. Zo ontstaat een spindiagram en heb je je eigen ondernemersprofiel gevisualiseerd.

Figuur 17.4 Spindiagram DAAD-profiel talentondernemer

Optimaal Talent BV

|


84

Interpretatie score DAAD-test De hoogte op de twaalfpuntenschaal geeft aan hoe sterk een specifiek DAAD-type op jou van toepassing is. De scores per kwadrant kun je als volgt interpreteren: 3-5 punten: weinig tot geen aansluiting met dit type talentondernemer; 6-9 punten: enigszins raakvlakken met dit type talentondernemer; 10-12 punten: duidelijke overeenkomsten met dit type talentondernemer. 202. In hoeverre herken je je in het totaalprofiel van het ontstane spindiagram (p. 294)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 203. Indien er bij jou een ondernemerstype uitspringt: benoem dan drie voor- en nadelen die inherent zijn aan dit type (p. 294). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 204. Welke valkuilen of zwakke punten van jouw ondernemersprofiel dien je te compenseren of te ondervangen (p. 294)? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 205. Formuleer, indien van toepassing, je beoogde vervolgacties om de gewenste daden in werk en loopbaan te realiseren (p. 294). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 206. Welke aspecten van de KARAAT-vuistregel behoeven verbetering bij jou (p. 296). _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


85

De Bulls eye-oefening (p. 297)

Bulls eye 1e ring 2e ring 3e ring

Droombaan

207. Definieer je bulls eye positie: wat is je droombaan? Stel jezelf de vraag: Mijn droombaan is bereikt als…______________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 208. Benoem criteria waaraan je droombaan moet voldoen. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


86

209. Schrijf je baanopties in de juiste positie in de juiste ring. (N.B.: Indien je een flipover gebruikt, dan is het raadzaam de bekende, gele, losse plakbriefjes te gebruiken). Baanoptie 1. ____________________________________________________________ Baanoptie 2. ____________________________________________________________ Baanoptie 3. ____________________________________________________________ 210. Plaats de optie die het meest overeenkomt met je droombaan dichtbij of op de bulls eye. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 211. Positioneer alle door jou bedachte opties in relatie tot de kern. Dus in relatie tot de gewenste baan in de toekomst. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 212. Analyseer en benoem voor elk alternatief welke positieve krachten, de zogenaamde pull-factoren, een baanoptie naar het midden trekken. Pull-factor 1. ____________________________________________________________ Pull-factor 2. ____________________________________________________________ Pull-factor 3. ____________________________________________________________ Pull-factor 4. ____________________________________________________________ Pull-factor 5. ____________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


87

213. Bekijk vervolgens welke belemmerende krachten, de zogenaamde push-factoren, de verschillende baanopties van de bulls eye positie wegduwen. Push-factor 1. ___________________________________________________________ Push-factor 2. ___________________________________________________________ Push-factor 3. ___________________________________________________________ Push-factor 4.____________________________________________________________ Push-factor 5. ___________________________________________________________ 214. Onderneem stappen om de baanopties richting bulls eye te trekken door de volgende vraag te beantwoorden: welke stappen dien ik te zetten om de gewenste baan daadwerkelijk te bemachtigen? Geef voor elke optie een slagingskans aan op een schaal van 1 -10. Stap 1._________________________________________________Slagingskans: ____ Stap 2._________________________________________________Slagingskans: ____ Stap 3._________________________________________________Slagingskans: ____ Stap 4._________________________________________________Slagingskans: ____ Stap 5._________________________________________________Slagingskans: ____ Stap 6._________________________________________________Slagingskans: ____

Optimaal Talent BV

|


88


Optimaal Talent BV

|


89

Oefening: het boek in 20 ezelsbruggetjes 1. Zeg ´s AAA: __________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

2. IQ, EQ, SQ: ___________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

3. De drie P´s in je werk: __________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

5. De zes talentfacetten: __________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

6. De ADSL-strategie: ____________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


90

7. De drie O´s: __________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

8. Het DAAD-model: ______________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

9. De BOOST-factoren: ____________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

11. De KERN-factoren: ____________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

12. Het HART-model: _____________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


91

13. De KARAAT-vuistregel: _________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 14. De drie A´s: __________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

15. De zeven O’s bij identiteit: ______________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 16. De DIP-er: __________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 17. De DIA-mant: ________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________

Optimaal Talent BV

|


92

18. De 8 taartpunten van de Kenniscirkel: _____________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 19. S = (T + L / M) _______________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ 20. De zes stappen van je TOP: _____________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

SUCCES MET HET BESTE UIT JEZELF HALEN! - HET OPTIMAAL TALENT TEAM -

Optimaal Talent BV

|


93

Inhoudsopgave werkboek Pag

Recommend Documents