Schoolondersteuningsprofiel Basisschool Natuurlijk! Datum mei 2014
1
Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................................. 3 MFC Op Expeditie Op 13 augustus 2013 zijn we gestart in multifunctioneel centrum Op Expeditie. Vanuit een gezamenlijke visie zijn we met alle partners aan de slag gegaan. ........................................................................... 3 Doel van MFC Op Expeditie ............................................................................................................................... 4 VVE ........................................................................................................................................................................ 5 Passend Onderwijs .............................................................................................................................................. 6 Waar staat bs Natuurlijk! voor? .......................................................................................................................... 7 De basisondersteuning ........................................................................................................................................ 7 Specifieke deskundigheid binnen de school zelf ................................................................................................. 7 De koers van Bs. Natuurlijk! ........................................................................................................................... 7 Concept ........................................................................................................................................................... 7 Praktijk ............................................................................................................................................................ 8 Speerpunten schooljaar 2013-2014 1. Uitdagende leeromgeving (uitdagende taal-leesomgeving) ......... 8 2. Uitdagende leeromgeving / Rekenen .............................................................................................................. 8 Ononderbroken ontwikkelingsproces ................................................................................................................ 10 Leerstrategieën, verwachtingen, feedback, vorderingen. .................................................................................. 11 Pedagogische aanpak en klimaat ....................................................................................................................... 13 Onderwijsondersteuningsstructuur en preventie ............................................................................................... 14 Kenmerken van cyclische processen ................................................................................................................. 14 Passend aanbod voor leerlingen ........................................................................................................................ 14 Handelingsgerichte Procesdiagnostiek .............................................................................................................. 15 Ouders ............................................................................................................................................................... 16 Samenwerken met scholencluster ..................................................................................................................... 16 Samenwerking met ondersteunde partijen ........................................................................................................ 17 Overige gegevens .............................................................................................................................................. 18
2
Voorwoord Voor u ligt het schoolondersteuningsplan van basisschool Natuurlijk! Dit document is opgesteld vanuit richtlijnen passend onderwijs en samenwerkingsverband Noord Limburg. Het schoolondersteuningsprofiel is tot stand gekomen vanuit, het inspectierapport d.d. 1 juni 2011, het strategisch beleidsplan 2011-2015, het jaarplan 2013-2014, de analyseverslagen, het missie-visie traject bs Natuurlijk!, missie, visie traject MFC Op Expeditie, de studiedagen met het team van bs Natuurlijk! en de studiedagen met alle partners van MFC Op Expeditie. In het proces om dit schoolondersteuningsplan te realiseren is er daarnaast inbreng vanuit het team en MR geweest. We hebben dit plan beschreven vanuit de huidige situatie en we kijken, vanuit missie en visie ook vooruit naar streefdoelen. Vanuit koers concept praktijk staan we regelmatig stil bij de ontwikkeling en opbrengsten. De koers is voor iedereen helder en in het jaarplan geven we de speerpunten aan voor schooljaar 2013 – 2014. We willen prioriteiten stellen om tot diepgang te komen en tijd en ruimte te nemen om zaken te laten beklijven en te verankeren.
MFC Op Expeditie Op 13 augustus 2013 zijn we gestart in multifunctioneel centrum Op Expeditie. Vanuit een gezamenlijke visie zijn we met alle partners aan de slag gegaan. De partners in MFC Op Expeditie zijn als volgt,
OBS De Ontdekking Bs Natuurlijk! PSZ Robinson Sportbedrijf Venlo VossenerOntmoetingscentrum
Onze gezamenlijke visie hebben we weergegeven in onderstaand gedicht. Op Expeditie Je gaat op expeditie met een rugzak vol talent Bij ons kun je jezelf zijn, je kunt zijn wie je bent De route is soms hobbelig, de weg is soms glad Maar je reist niet alleen, we zijn samen op pad Je weet niet precies waar je uitkomt misschien Maar onderweg is er veel avontuurlijks te zien Verwonder je over de groene natuur Sta open voor aarde, lucht, water en vuur Op deze tocht word je slimmer, je verandert en groeit 3
Dus voel, proef, ruik, luister en kijk altijd geboeid We houden van actie en plukken de dag We gaan met zijn allen graag flink aan slag Gebruik al je talent, maar vraag ook om je heen Want als je op reis bent, weten twee meer dan één Je ontdekt hier de wereld, ver weg en dicht bij Alleen in het weekend niet, want dan heb je vrij
Doel van MFC Op Expeditie MFC Op Expeditie heeft de functie van een kloppend hart in de wijk waar onderlinge samenwerking en cohesie gerealiseerd wordt. Sociale cohesie wordt in Op Expeditie bevorderd door ontmoetingsmomenten te organiseren tussen leerlingen van beide scholen op een natuurlijke wijze. Samenwerking tussen alle partners in het MFC maar ook onderlinge samenwerking tussen wijkbewoners en participanten van het MFC. We werken hierin intensief samen met alle MFC-partners in de vorm van vergaderingen, werkgroepen en studiebijeenkomsten. Onze missie en visie op het MFC Op Expeditie is uitgewerkt in een routeboekje. We gaan uit van de volgende kernwaarden:
Hart van de wijk de Vossener Veiligheid en sfeer Communicatie Inspirerende omgeving, zowel binnen als buiten Optimale ontwikkeling van het kind Passend onderwijs
Samenwerking leerlingen Leerlingen hebben samen gewerkt aan de kunstprojecten kletskrukken, prullenbakken pimpen en het ontwerpen van een Expeditie klimrek. Tijdens de opening is er een musical “Reis om de wereld” opgevoerd. Interne samenwerking professionals De scholen werken samen daar waar het kan maar we behouden onze eigen identiteit. Er is een inhoudelijke samenwerking met Obs de Ontdekking op het gebied van VVE en het ZAT-overleg. Er zijn regelmatig studiedagen om de gezamelijke visie en de koers verder te ontwikkelen en we hebben adfstemming over regels en afspraken. Ook zijn er informele ontmoetingen om elkaar beter te leren kennen en de samenwerking te intensiveren.
4
VVE Peuterspeelzaal Robinson werkt nauw samen met beide basisscholen. Er is sprake van een warme overdracht wanneer de kinderen instromen in groep 1/ 2. Dit gebeurt door middel van een gesprek waarbij de bevindingen van de psz gedeeld worden met de leerkracht. Wanneer een kind extra zorg krijgt op de psz gaat de teamleider onderbouw van de basisschool al een keer op bezoek in de groep. Ook is er dan een extra overleg tussen teamleider en leidsters van de PSZ. De groepsindeling wordt in overleg met de psz gemaakt. Een aantal maal per jaar wordt er samen gewerkt aan een thema. Verder is er vier keer per jaar een overlegmoment tussen leerkrachten en leidsters, hierin worden lopende zaken besproken.
5
Schoolondersteuningsprofiel Passend Onderwijs Op 1 augustus 2014 wordt de wet passend onderwijs van kracht. Doel van de nieuwe wet is dat alle leerlingen, dus ook leerlingen die extra ondersteuning in de klas nodig hebben, een passende onderwijsplek krijgen. Vroeger moesten ouders zelf op zoek naar een geschikte school. Vanaf 1 augustus 2014 melden ouders hun kind aan bij de school van hun keuze. De essentie van het onderwijs blijft hetzelfde: iedere leerling uitdagen het beste uit zichzelf te halen. Liefst op een basisschool, waar het kind indien nodig extra begeleiding krijgt. Mocht dat onvoldoende toereikend zijn, in het speciaal onderwijs. In het schoolondersteuningsprofiel wordt aangegeven welke mogelijkheden de school heeft voor de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Dit wordt opgenomen in de schoolgids, zodat het voor iedereen (ouders, leerlingen, andere partijen) inzichtelijk is wat de mogelijkheden van de school zijn voor extra ondersteuning. Het schoolondersteuningsprofiel is ook de basis voor de ontwikkeling van de school en leerkrachten om beter om te kunnen gaan met verschillen tussen leerlingen in hun groep. Daarbij staat het handelen van de leerkracht centraal. De school omschrijft in het schoolondersteuningsprofiel op welke manier zowel de basisondersteuning (niveau 1 en 2) als de extra ondersteuning (niveau 3) wordt gerealiseerd, versterkt en geborgd. In onderstaande omschrijving zijn de ijkpunten (waar een schoolondersteuningsprofiel op kan worden beoordeeld) van Passend Onderwijs NoordLimburg verwerkt.
Extra ondersteuning
Basisondersteuning
Basiskwaliteit
6
Waar staat bs Natuurlijk! voor? Uitgaande van de visie van basisschool Natuurlijk!, willen we hoogwaardig passend onderwijs bieden voor alle kinderen op bs Natuulijk! Wij willen het maximale uit kinderen halen door kinderen kansen te bieden en ruimte en vertrouwen te geven, zodat kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Kinderen ontwikkelen zich verschillend en we sluiten aan bij deze onderlinge verschillen. We werken vanuit een professionele cultuur aan schoolontwikkeling en professionele ontwikkeling vanuit het concept “actie, reflectie, verdieping en verankering”. Waarbij het team eigenaar van de visie is.
De basisondersteuning Hierin staat beschreven hoe de school vanuit Koers-Concept-Praktijk serieus werk maakt, van het versterken van het leerkrachthandelen bij het omgaan met verschillen tussen kinderen.
Specifieke deskundigheid binnen de school zelf Bs. Natuurlijk! heeft een team van leerkrachten waar veel ervaring zit. Er zijn leerkrachten met specifieke deskundigheden; op gebied van lezen, ICT, jonge kind, rekenen, omgaan met ontwikkelingsproblemen. De koers van Bs. Natuurlijk! De koers van bs. Natuurlijk! is: je talent ontwikkelen; kinderen krijgen ruimte om hun talenten te verkennen en te ontwikkelen. Koers van bs. Natuurlijk! is dat we een excellente school willen zijn, met excellente leerlingen en leerkrachten.
Concept Dit zijn de elementen van de visie van Basisschool Natuurlijk!. 7
Veiligheid / geborgenheid Samenwerkend leren Actief ruimte geven aan talenten Uitdagende leeromgeving Zelfstandigheid Aansluiten bij onderlinge verschillen
Praktijk We maken ieder jaar een jaarplan. De school ontwikkelt zich continu. We werken aan onze speerpunten volgens de PDCA-cyclus. Op deze wijze wordt steeds opnieuw gekeken naar ‘doen we de goede dingen, en doen we de dingen goed?’ In ons jaarplan staan de speerpunten beschreven. Het jaarplan wordt in december en aan het einde van het jaar geëvalueerd met team. De evaluatie is de opmaat voor het nieuwe jaarplan. Deze manier van werken bevordert de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Speerpunten schooljaar 2013-2014 1. Uitdagende leeromgeving (uitdagende taal-leesomgeving) Kwaliteitsverbetering leesonderwijs en leesmotivatie bij kinderen vergroten. Hoe? - Binnen de uitdagende taal-leesomgeving worden de groepsplannen technisch lezen, begrijpend lezen verder ontwikkeld. - Inslijpen strategieën van begrijpend lezen en kinderen leren om deze te hanteren en wendbaar toe te passen in de zaakvakken en andere teksten. - We werken met voordoen, nadoen in de vorm van moddelen en werken ook met het interactieve, gedifferentieerde directe instructie- model. (IGDM)
2. Uitdagende leeromgeving / Rekenen We werken met de methode pluspunt. We vinden dat leerlingen in het basisaanbod extra automatiseringsoefeningen nodig hebben om basisstof in te slijpen. We gaan uit van de SLO-doelen en stemmen hier ons lesaanbod op af. We zullen in de komende periode een nieuwe rekenmethode kiezen. Hierbij gaan we uit van onze visie. De criteria voor deze nieuwe rekenmethode worden vastgesteld door het team. De recente opvattingen over rekenen worden hierin mee genomen. Er wordt een plan van aanpak m.b.t. invoering opgesteld. 3. MFC Afspraken en routines in het mfc: gebruik personeelsruimte, plaats van de computers, werkruimtes buiten de klas. Werkgroep vieringen: - Hoe organiseren we Sinterklaas, kerst, carnaval, laatste schooldag? (gebruik ruimtes, planning vieringen). Verbinding teams, ontwikkeling van samenwerking.
8
4. Onderlinge verschillen Kindgesprekken Vanuit de koers, aansluiten bij kinderen, kinderen kunnen je zeggen wat ze denken en voelen, kinderen eigenaar maken van hun eigen leerproces willen we kindgesprekken voeren. Aan het einde van het jaar heeft iedere leerkracht inzicht in hoe je kindgesprekken voert en heeft dit ook al een aantal keren uitgevoerd in de klas. 4.A Hoogbegaafdheid Deskundigheidsbevordering t.a.v. hoogbegaafdheid in relatie tot aanbod. Wat is hoogbegaafdheid? Hoe signaleer je dit? Welke begeleiding kun je leerlingen bieden? 5. Jonge kind Het ontwikkelingsgericht werken met thema’s wordt verder verdiept en uitgebreid. De groepsplannen ondersteunen het ontwikkelingsgericht werken. De ontwikkeling van de kinderen wordt breed gevolgd door het kleutervolgsysteem Kijk. De leerkrachten zijn hierin geschoold. 6. VVE Samenwerking op activiteiten en inhoud. De doorgaande lijn in de ontwikkeling van kinderen wordt gewaarborgd. 7. ICT 1. Duidelijke koers bepalen over inzet van en omgaan met ict / social media internetprotocol 2. Internetprotocol borgen / m.n. omgang met social media 3. Diploma veilig internet starten in groep 5 4. Verbreding/ verdieping werken met digibord middels cursussen 5. Alle kinderen van groep 7 en 8 kunnen een presentatie maken en presenteren 8. Teamontwikkeling Verder ontwikkelen van eigenaarschap. We verwachten van alle leerkrachten dat ze zich blijven ontwikkelen. We werken in expertgroepen en iedere leerkracht zit in een coachgroep. Het leren van en met elkaar staat centraal, het bij elkaar in de groep kijken en binnen groepsdoorbrekende ontwikkelgesprekken elkaars deskundigheid delen en vergroten. Deze professionele ontmoetingen leiden tot een persoonlijk ontwikkelingsplan. Vanuit het jaarplan zijn speerpunten geformuleerd die de koers bepalen voor de expertgroepen. De persoonlijke ontwikkeling wordt altijd verbonden aan de schoolontwikkeling. Op gezette tijden, maar minimaal eens per 4 jaar, wordt deze persoonlijke ontwikkeling beoordeeld in een beoordelingsgesprek door de directeur.
9. Veiligheid / geborgenheid Vreedzame school Schoolbreed werken we met het programma Vreedzame School, het doel van dit programma is actief burgerschap. Kinderen zijn verantwoordelijk voor de sfeer in de klas en eigen gedrag. We vergroten de ouderbetrokkenheid bij dit thema zodat ook ouders dezelfde taal gaan spreken Aan de hand van thema’s die een aantal weken centraal staan worden kinderen gestimuleerd om op een respectvolle manier met elkaar om te gaan, waarin iedereen anders 9
mag zijn. Mochten er conflicten ontstaan worden de kinderen geleerd hoe ze deze op een constructieve manier kunnen oplossen, zodat het voor beide partijen goed voelt. De inzet van mediatoren(leerlingen gr.7 en 8) is daarbij van cruciaal belang. Mediatoren worden opgeleid, begeleid en gecoacht door leden van de expertgroep Vreedzame School. De leden van expertgroep nemen deel aan bovenschools overleg om de kwaliteit te waarborgen en te verdiepen. Specifieke kwaliteiten en expertise van het team op gebied van leerlingbeleleiding.
Vijf leerkrachten zijn opgeleid als coach Deze coaches worden ingezet als coach van de coachgroepen. Drie leerkracht hebben de cursus “open boek” gedaan Deze leerkrachten maken deel uit van de expertgroep Lezen. De expertgroep is eigenaar van de taalontwikkeling op bs Natuurlijk! Drie leerkrachten volgen training HGPD Deze leerkrachten volgen in dit schooljaar de training en passen de kennis toe in hun eigen groep. Verbreden en verankeren van deze kennis is de volgende stap. Team onderbouw volgt training KIJK. De inzichten vanuit de training KIJK worden ingezet in de eigen groep en wordt regelmatig in het team besproken en verder ontwikkeld. Enkele leerkachten hebben deelgenomen aan cursus leesproblemen en dyslexie. Deze kennis wordt vooral ingezet in de eigen groep. Enkele leerkrachten hebben specifiek scholing gehad op ICT. Deze kennis wordt deels ingezet om collega’s te coachen. In het team hebben we ervaring opgedaan met begeleiding autisme en met leerlingen met destructief gedrag. Deze kennis wordt gedeeld tijdens coachbijeenkomsten, ontwikkelgesprekken en BCO-consultatie. Het hele team is geschoold in het creëen van een veilig pedagogisch klimaat door scholing vanuit vreedzame school. We staan regelmatig in teamverband stil bij de ontwikkeling van de vreedzame school en bespreken de kwaliteit die wij als school bieden. De expertgroep vreedzame school stuurt dit proces aan.
Ononderbroken ontwikkelingsproces We zorgen ervoor dat de leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces doorlopen, door het volgen van doorgaande leerlijnen. Belangrijk hierbij zijn de overdrachtsgesprekken van de ‘oude’ leerkracht naar de ‘nieuwe’ leerkracht, van de PSZ naar de basisschool. Verder houden de leerkrachten in ons leerling-administratiesysteem de belangrijkste aandachtspunten over de leerlingen bij. De ontwikkeling in resultaten wordt gedurende de gehele schoolloopbaan bijgehouden door middel van de methode gebonden toetsen en het Cito Leerlingvolgsysteem. Naast het inzicht wat we krijgen in de individuele resultaten en de stand van zaken van de groep worden er ook vergelijkingen gemaakt op landelijk niveau. Analyse vanuit Cito wordt in het team 10
gemaakt op school en groepsniveau; van hieruit worden doelen gerelateerd aan SLO leerlijnen gemaakt voor de komende periode. Kinderen met specifieke onderwijsbehoefte worden daar waar nodig ondersteund. Het streven is om kinderen zoveel mogelijk en zo lang mogelijk binnen de eigen groep te houden en ondersteuning te bieden binnen het groepsplan, door de eigen groepsleerkracht. Kinderen die meer uitdaging nodig hebben, krijgen extra uitdagend werk aangeboden; ze maken een minimale hoeveelheid aan basisstof, waardoor er ruimte is om te verdiepen en te verrijken. Het verrijken gebeurt op basis van persoonlijke behoefte en interesse. Doorgaande lijn is te zien bij de inzet van coöperatieve werkvormen; kinderen worden gestimuleerd om samen te werken. Groepsdoorbrekend en schoolbreed, gebeurt dit door de inzet van tutors bij lezen. Lezen blijft ontzettend belangrijk, daarom wordt er schoolbreed het eerste half uur besteed aan lezen. Verder worden er werkvormen ingezet om het leesplezier te vergroten en het lezen van boeken te stimuleren. De inpandige bibliotheek vergroot de leesmotivatie en de bredere keuze aan boeken De beide teamleiders dragen gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de leerlingenzorg. Binnen de groepen 1-2 wordt ontwikkelingsgericht gewerkt aan de hand van thema’s; de ontwikkeling van de kinderen wordt gevolgd middels het Kijk! volgsysteem. Van daar uit worden groepsplannen op basis van beredeneerd aanbod gemaakt voor de volgende periode. We sluiten aan bij de zone der naaste ontwikkeling. Kinderen zitten binnen groep 12 bij dezelfde leerkracht. Op deze wijze kan de leerkracht de ontwikkeling van het kind goed volgen en hier op aansluiten. Lesdoelen op groepsniveau Groepsplannen worden in elke groep gemaakt voor lezen. In veel groepen wordt er gewerkt met een groepsplan rekenen; na invoering nieuwe methode rekenen gaat iedere groep aan de slag met een groepsplan rekenen. De groepsplannen worden opgesteld mbv. de doelen zoals die binnen SLO gesteld worden. Groepsplannen worden geevalueerd in de analysegesprekken tussen leerkracht en teamleider. Vanuit deze analyse worden de groepsplannen daar waar nodig bijgesteld en aangescherpt. De groepsplannen gaan uit van het ABC-model. Dit betekent dat de A-groep na een korte instructie aan het werk gaat. De B en de C groep krijgen een basisinstructie. Na de basisinstructie gaat de B-groep aan het werk. De C-groep krijgt vervolgens een verlengde instructie en gaat ook aan het werk. Uitgangspunt is dat de leerlingen onderling samenwerken en elkaar helpen.
Leerstrategieën, verwachtingen, feedback, vorderingen. Analyses van leerwinst worden structureel uitgevoerd. Schoolbreed wordt er gewerkt met het stappenplan lezen. Dit stappenplan neemt kinderen mee in het hanteren en begrijpen van teksten. De leerstrategieën worden als een rode draad in alle groepen hetzelfde geleerd en gehanteerd. Stappenplan lezen: 1. Voor het lezen Ik kijk naar de tekst; 11
Ik kijk naar de titel. Ik kijk naar de plaatjes
Waar gaat de tekst over? Wat weet ik al?
2. Tijdens het lezen Ik lees de tekst Begrijp ik de tekst? Wat weet ik al? Wat kan ik vragen?
Zie ik een moeilijk woord? Ik kijk dan in de woordhulp
3. Na het lezen
Waar ging de tekst over? Had ik gelijk? Begrijp ik de tekst? Wat weet ik nu?
Het handelen van de leraar is bepalend voor de kwaliteit van het onderwijs, zeker voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeftes. Om die kwaliteit te vergroten is een constant proces van samenwerking tussen leerkrachten noodzakelijk. Elke school werkt in het schoolondersteuningsprofiel uit, op welke manier dit proces binnen school wordt aangezet, versterkt en geborgd. Onderwerpen hierbij zijn: leren van en met elkaar, kennis delen, gebruik maken van elkaars sterke kanten, groepsoverstijgend differentiëren, HGPD als basis voor het handelen van elke leerkracht (in niveau 1), etc. De kinderen vanaf niveau 2 of hoger worden begeleidingsleerlingen genoemd. Niet alleen kindfactoren zijn van belang om te bepalen in welk begeleidingsniveau een kind is ingedeeld maar ook de mate waarin de leraar (school) in staat is om zelf de begeleiding op maat te bieden. Het handelen van de leerkracht en de kindkenmerken bepalen op welk ondersteuningsniveau een leerling wordt begeleid. Uitgangspunt is, dat elke leerkracht in de basis goed inspeelt op de ondersteuningsvragen van de aan hem of haar toevertrouwde kinderen (met inachtneming van kenmerken van de populatie van de school), waardoor het inzetten van ondersteuning op een hoger niveau kan worden vermeden. Om dit inzichtelijk te maken wordt elk kind ingedeeld in een van de ondersteuningsniveaus 1 t/m 5. Niveau 1 (onderdeel van de basisondersteuning)
Omschrijving Het kind krijgt ondersteuning binnen de groep of samenwerkende groepen die door (samenwerkende) leraren zijn ingericht. De leerkracht biedt onderwijs op maat, gebruik makend van de mogelijkheden die reguliere middelen, methodieken en activiteiten bieden. De leerkracht(en) beslist (beslissen) zelf of er aanpassingen in het programma nodig zijn en hoe deze het beste kunnen worden uitgevoerd. De leerkracht(en) kan (kunnen) hiervoor consultatief collega’s raadplegen. Verkorte tekst t.b.v. toelichting in Eduscope: Onderwijs en basisondersteuning door de leerkracht zelf, al dan niet in collegiale afstemming binnen de eigen school.
12
Niveau 2 (onderdeel van de basisondersteuning)
Omschrijving Na overleg tussen leerkracht en teamleider wordt ondersteuning geboden door medewerkers van de basisschool (binnen of buiten de groep). De algemene ondersteuning door de eigen leerkracht (zoals in niveau 1) is niet voldoende. De benodigde gegevens worden door de school zelf verzameld en bieden voldoende basis voor handelingsgerichte interventies. Waar nodig kan ook een buitenschools hulpverlener (uit ondersteuningsniveau 3) kortdurend consultatief worden geraadpleegd.
Verkorte tekst t.b.v. toelichting in Eduscope: De leerkracht doet een beroep op de basisondersteuning van de school zelf om tegemoet te komen aan de ondersteuningsbehoefte van het kind. 3 Een medewerker van de basisschool (leraar, teamleider) voert regelmatig (onderdeel van overleg met een buitenschools hulpverlener (bijv. BCO, co-teacher, de extra gezinscoach Jeugdzorg) om handelingsgerichte adviezen te verkrijgen. ondersteuning) Deze adviezen worden beoordeeld, in activiteiten vertaald en uitgevoerd door medewerkers van de school of door de buitenschools hulpverlener zelf. Hieruit volgt dat kinderen die extra ondersteuning ontvangen (dus uit middelen van het samenwerkingsverband) in dit ondersteuningsniveau worden ondergebracht.
4 (onderdeel van de extra ondersteuning) 5 (onderdeel van de speciale ondersteuning)
Verkorte tekst t.b.v. toelichting in Eduscope: De leraar en school doen een beroep op deskundigen van buiten school. Het kind is geplaatst in het Speciaal Basisonderwijs. Verkorte tekst t.b.v. toelichting in Eduscope: Het kind is geplaatst in het Sbo. Het kind is geplaatst in het Speciaal Onderwijs. Verkorte tekst t.b.v. toelichting in Eduscope: Het kind is geplaatst in het SO.
Schoolbreed wordt er gewerkt met het interactieve directe instructiemodel, waarbinnen modellen centraal staat. Leraren worden hierin begeleid en gecoacht door leden van de expertgroep lezen.
Pedagogische aanpak en klimaat Leerkrachten werken op Bs. Natuurlijk! vanuit pedagogisch optimisme. Ze denken in kansen. Verschillen mogen er zijn! Deze worden gezien en benut. Als een kind een specifieke begeleidingsvraag heeft, dan gaat de leerkracht samen met de ouders (en evt. teamleider) in gesprek. Vanuit het HGPD denken wordt een HGA opgesteld. Deze handelingsgerichte aanpak werkt doelgericht. Wat willen wij bereiken? Wat wil het kind bereiken? Wat willen de ouders bereiken? Er wordt een periode afgesproken waarin iedereen met zijn acties aan de slag gaat. In gezamenlijkheid wordt het HGA na deze afgesproken periode geëvalueerd en daar waar nodig bijgesteld. Wat zijn de compenserende en belemmerende factoren? Door gebruik te maken van de kansen krijgt de leerkracht nieuwe handelingsalternatieven voor het werken met het specifieke kind. Ouders spelen in dit proces een belangrijke rol. Ze worden bij de opzet van het plan betrokken evenals bij de tussen- en eindevaluatie. 13
Onderwijsondersteuningsstructuur en preventie Aan het begin van het schooljaar wordt een startgesprek gevoerd, tussen leerkracht en teamleider. Drie keer per jaar vinden analysegesprekken, na de signaleringsronde, plaats waarin de leerkracht eigenaar is en samen met de teamleider een analyse van de groep maakt. Deze analyse gebeurt breed op alle ontwikkelingsgebieden. Activiteiten die hieruit voortkomen, vallen onder verantwoordelijkheid van de leerkracht. Gedurende het gehele schooljaar komen teamleiders op groepsbezoek en bespreken hun observaties en eventuele opvallendheden met de leerkracht. Hieruit volgen acties, zowel op individueel leerling-gebied als op groepsniveau. De ontwikkeling van kinderen wordt gevolgd middels de leercyclus plan- do- check- act. Vanuit de doorgaande lijn worden leerlingen aan het einde van het schooljaar overgedragen naar de volgende groepsleerkracht. Vanaf begeleidingsniveau 2 is de teamleider incidenteel hierbij aanwezig om de doorgaande lijn te continueren.
Specifiek voor overdracht peuterspeelzaal en groep 1 en 2 De leerkrachten van groep 1-2 hebben met de ouders van startende kleuters een intakegesprek. Zij voeren ook overdrachtsgesprekken met de leidsters van de PSZ. Hier worden op alle ontwikkelingsgebieden vragen gesteld over het verloop van de ontwikkeling van betreffende kleuter. Alle kleuters worden door de sportconsulent van de gemeente Venlo op hun motorische ontwikkeling gescreend. Hieruit kan een advies volgen om binnen school extra ondersteuning te bieden of dit buiten school te realiseren. We werken daarin nauw samen met de kinderfysiotherapie, die deze therapie verzorgt binnen school. Alle kinderen van 5 jaar, worden door de schoolarts gescreend. Wanneer ouders toestemming geven volgt hier altijd een terugkoppeling. Binnen de groepen 1-2 worden alle kinderen gevolgd middels Kijk! Observatie vindt plaats op 17 ontwikkelingslijnen. Twee keer per jaar worden deze observaties geregistreerd. Hieruit volgt een overzicht waarin de ontwikkeling van ieder individueel kind, maar ook van de groep, overzichtelijk wordt weergegeven. Indien nodig kunnen we kinderen laten screenen door de logopediste van de GGD.
Kenmerken van cyclische processen
de ondersteuningscycli op het gebied van technisch lezen, begrijpend lezen, rekenen, spelling, worden gevolgd door Cito LOVS. Gedrag/sociaalemotionele ontwikkeling wordt in kaart gebracht door het invullen van gedragsvragenlijsten (niet gevalideerd) en het jonge kind wordt gevolgd door Kijk!. preventieve en licht curatieve interventies voor kinderen met een specifieke onderwijsbehoefte m.b.t. leer- en gedragsproblemen. Er wordt gewerkt met de leercyclus Plan-do-check-act.
Passend aanbod voor leerlingen
14
Kinderen die ernstige lees- en spellingsproblemen hebben (dyslexie), worden volgens het dyslexieprotocol begeleid. Dit houdt in dat er goed gekeken wordt naar de problematiek en hier via een HGA doelstellingen en acties voor geformuleerd worden. Het aanbod voor kinderen met een rekenprobleem is in ontwikkeling. Handelingsgerichte Procesdiagnostiek HGPD in hoofd en handen; centraal staat dit binnen de school. Vanuit pedagogisch optimisme altijd op zoek naar kansen en mogelijkheden. Deze worden benut en ingezet. De ambitie van bs. Natuurlijk! is om de talenten van kinderen ruimte te geven om te ontdekken, bewustwording te vergroten en te ontwikkelen. Tijdens groepsbezoeken, leerlingenbesprekingen en collegiale consultatie worden onderlinge vragen gesteld om te komen tot mogelijkheden. Binnen het team nemen 2 leerkrachten en de teamleider deel aan de werkplaats HGPD. Binnen deze werkplaats wordt gewerkt aan deskundigheidsbevordering. De kennis en vaardigheden die daar worden opgedaan, worden gedeeld binnen het team. HGPD-denken van alle leerlingen HGPD denken van leerkrachten Wat kan het kind? Denken in kansen
Handelen van de leerkracht Journaal
Groepsplan
HGA / HP HGPD-formulier
HGPD-denken: ALTIJD! -
Pedagogisch optimisme / met kinderen praten / relatie, competentie, autonomie Overzicht, inzicht, uitzicht Wat betekent dat voor mijn handelen? Wat zegt succes (falen) over mijn handelen?
De basis onder (speciale) interventies wordt gevormd door zogenaamde “weging” (inzicht, opgesteld na een overzicht over de voorgeschiedenis en verklaringsgebieden) met daaruit voortvloeiende doelen en activiteiten (uitzicht), evaluaties en zo nodig een bijgestelde weging (cyclisch proces). De leerkracht reflecteert op elk moment op het eigen handelen. Als het kind helemaal in beeld is gebracht, wordt er vaak een HGA (handelingsgerichte aanpak) opgesteld. In dit HGA/plan staat beschreven wat de probleemverklaring, de weging 15
is, welke doelen op korte termijn en op lange termijn er gesteld worden en met welke activiteiten deze doelen behaald worden. Ouders spelen in dit proces een belangrijke rol. Ze worden bij de opzet van het plan, de tussen- en eindevaluatie betrokken. Samen met ouders bekijken we wat de beste stappen zijn om te nemen. De leerlingenzorg monitoren we cyclisch. Dit staat in ons zorgprotocol uitgebreid omschreven. In het begin van het schooljaar vinden de screeningen plaats. De teamleiders bezoeken de groepen en hierop volgt een nagesprek met de leerkracht. In dit gesprek worden opvallendheden en zorgen rondom leerlingen tijdig besproken en acties op geformuleerd. Drie keer per jaar vinden analysegesprekken plaats. Dit houdt in dat de teamleider samen met 1 of meerdere leerkrachten in gesprek gaat over de groep (denk aan, groepsklimaat, resultaten, zorgvragen etc.). Ook hieruit volgen weer acties. Verder verwachten we van alle leerkrachten dat ze zich blijven ontwikkelen. Iedere leerkracht voert minimaal twee ontwikkelgesprekken per jaar met zijn teamleider. Ouders Vanuit onze visie nemen we ouders aan de voorkant mee in processen van leerlingen en schoolontwikkeling. Wij zien ouders veel onze school binnen komen. We organiseren Open Coffee momenten waarin ouders in gesprek kunnen gaan met MT en elkaar, over actuele onderwerpen. Er is veel ruimte om vragen te stellen en in gesprek te gaan. In de groepen 1 en 2 kunnen ouders soms mee kijken of een thema-afsluiting bijwonen. Ouders kunnen kinderen zelf naar de groep brengen. Door de laag drempelige uitstraling van de school en dus het team, merken wij dat wanneer de vragen lastiger worden er veel contact mogelijk is. Er is sprake van een groot gevoel van saamhorigheid. We zorgen samen voor onze kinderen! Iedere ouder heeft minimaal twee keer per jaar een oudergesprek. Daarnaast is er veel ruimte voor ouders om in gesprek te gaan met de leerkracht, de teamleider of de directeur. Met de ouders van leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte zijn er regelmatig gesprekken. We nemen ouders aan de voorkant mee in het proces. We zijn als team samen verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het kind. Ouders worden ook ingeschakeld bij schoolactiviteiten zoals sinterklaas, kerst, en thema’s waar we op school aan werken.
De extra ondersteuning Tot de extra ondersteuning behoren in elk geval (en wordt omschreven) de volgende uiteenlopende gebieden; leerproblemen, coachende vaardigheden, gespreksvaardigheden, kennis van het sociale netwerk, pedagogische deskundigheid. Samenwerken met scholencluster In het cluster passend onderwijs werken we als bs Natuurlijk! samen met OBS De Ontdekking en bs de Springbeek in Hout Blerick. Ambulant begeleider Mocht er meer nodig zijn dan dat de school aan kan, dan kan er extra ondersteuning aangevraagd worden (IAD, interne ambulante dienst) bij de commissie leerlingenzorg. Waar het nodig is maken wij gebruik van de deskundigheid van de ambulante begeleider. De ambulante begeleider verrijkt en verdiept de aanwezige kennis en vaardigheden. Soms 16
wordt er voor gekozen dat de ambulant begeleider met het kind werkt. De ambulant begeleider is de co-teacher van de leerkrachten en wordt aangestuurd door de teamleider. De ambulant begeleider hoogbegaafdheid is specifiek betrokken bij de deskundigheidsbevordering van het team en neemt deel in de expertgroep onderlinge verschillen.
Samenwerking met ondersteunde partijen De koers is dat we uitgaan van eigenaarschap t.a.v. de onderwijsbehoefte van het kind. We werken aan bewustzijn van de ontwikkeling van het kind door het kind te betrekken bij het onderwijsproces. We gaan uit van eigenaarschap bij de leerling, leerkracht en ouders. We nemen ouders aan de voorkant mee in de onderwijsbehoefte en begeleidingsproces van het kind.
Als de zorg die de school zelf kan bieden niet toereikend is voor een leerling, dan zal er altijd in samenspraak met de ouders externe hulp gezocht worden. Een eerste stap kan het inschakelen van een orthopedagoog zijn. Hij kan zelf een klein onderzoek doen (bv. een observatie en een gesprek met het kind), om daarna samen met de school en ouders te bekijken wat de beste vervolgstappen zijn. Op deze manier wordt de zorg voor leerlingen verbeterd en kan hulp zo nodig sneller tot stand komen. Verder kan de school commissie leerlingenzorg inschakelen. De commissie leerlingenzorg adviseert namens het bestuur de scholen (op afroep) bij het bieden van ondersteuning op maat. De school kan de commissie leerlingenzorg inschakelen als de school vragen heeft over de ontwikkeling van een kind, of over leerlingenondersteuning binnen onze school in het algemeen. Ook ouders kunnen de commissie leerlingenzorg inschakelen. Orthopedagogen en onderwijskundige van BCO begeleiden ons op processen met onderwijskundige inhouden, maar ook met leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte. Voor vragen omtrent leerlingenzorg hebben we 5x per jaar consultaties met de orthopedagoog van BCO. Daarnaast is BCO betrokken bij de expertgroepen jonge kind, lezen, rekenen en Vreedzame school. Het CJG heeft een wekelijks inloopspreekuur op school. Vragen van ouders die wij signaleren verwijzen wij snel en laagdrempelig door naar het CJG. Vaak hebben wij gezamenlijke gesprekken. Het CJG neemt deel aan ouderavonden waarbij zij op inhoud informatie geven. Verder is er drie keer per jaar een Zorgadviesteam (ZAT)-bespreking. In dit overleg worden leerlingen besproken waarbij problemen zijn die meerdere disciplines raken. Dit team is er voor leerlingen van 0 tot 14 jaar. Het team bestaat o.a. uit de teamleiders, de jeugdarts en een medewerker van bureau Jeugdzorg . De schoolmaatschappelijk werker, de leerplichtconsulent vertegenwoordigers van peuterspeelzaal zijn op afroep aanwezig. Ook andere instanties kunnen hierbij betrokken worden.
17
De jeugdregisseur van de gemeente Venlo en politie, wijkagent, hebben een duidelijke rol binnen en buiten school om de veiligheid te waarborgen. Intensieve samenwerking is er met de GGD en de leerplichtambtenaar.
Verwijzingen die in samenspraak met ouders gedaan worden naar externe deskundigen worden schriftelijk ondersteund. Vaak worden deze nog mondeling toegelicht. De teamleider is aanwezig bij externe besprekingen over leerlingen. Externe deskundigen worden uitgenodigd om deel te nemen aan interne overleggen. De school biedt de mogelijkheid om externe onderzoeken op school te laten plaatsvinden; in een voor het kind vertrouwde omgeving. Logistieke beperkingen mogen geen rol spelen. Overige gegevens In het schoolondersteuningsprofiel wordt verder opgenomen de kengetallen m.b.t. leerlingpopulatie, waar onder het aantal leerlingen, schoolgewicht en in- en uitstroomgegevens van de laatste drie schooljaren. Leerlinggewichten op 26 juni 2013 0 is 80, 30% 0,3 is 13.25 % 1,2 is 06, 39 % De schoolkenmerken op basis van de omschreven basiskwaliteit van de inspectie van onderwijs. De school heeft een basisarrangement. Dit betekent dat de inspectie haar vertrouwen in de school heeft uitgesproken. Sterk vindt de inspectie de leerlingenzorg en de kwaliteitszorg. De resultaten zijn voldoende.
Cito eind scores: Schooljaar 2013/ 2014: 536,5 Schooljaar 2012/ 2013: 531,4 Schooljaar 2011/ 2012: 533,1 Uitstroom Uitstroom per 1 augustus 2011 Praktijkonderwijs/ VSO Basisberoeps VMBO Kader-Theoretisch VMBO Theoretisch-Havo Havo-VWO
2% 23 % 25 % 25 % 25 %
Uitstroom per 1 augustus 2012 Praktijkonderwijs/ VSO Basisberoeps VMBO Kader-Theoretisch VMBO Theoretisch-Havo
18
3 % 22 % 33 % 16 %
Havo-VWO
24 %
Uitstroom per 1 augustus 2013 De uitstroom naar vervolgscholen kent globaal de volgende indeling:gebaseerd op enkelvoudige adviezen. (1 % is afronding) Praktijkonderwijs/ VSO 0 % VMBO Basisberoeps 8% VMBO Kader 47 % VMBO Theoretisch 11 % Havo 33 % VWO 0%
19
