INHOUDSOPGAVE 03 HET PROGRAMMA
08 FOR WOMEN IN SCIENCE IN BELGIË
10 LAUREATEN 2011
2
EEN BAANBREKEND PROGRAMMA VOOR DE PROMOTIE VAN VROUWEN IN DE WETENSCHAP De voorbije 13 jaar hebben de L’Oréal Corporate Foundation en de UNESCO zich ingezet voor de erkenning van vrouwelijke onderzoekers die door middel van hun onderzoek bijgedragen hebben tot het zoeken naar oplossingen voor de grote uitdagingen van onze planeet. Ieder jaar plaatst het For Women in Science-programma wetenschappelijke uitmuntendheid in het voetlicht en moedigt het talenten aan. Ondanks de wereldwijde uitdagingen zoals de versnelling van de nieuwe technologieën, de vergrijzing van de bevolking en de bedreigde biodiversiteit, blijven L’Oréal en de UNESCO ervan overtuigd dat deze onderzoeksters een grote impact zullen hebben en de steunpilaren van de toekomst vertegenwoordigen. Daarom willen L’Oréal en de UNESCO meewerken aan de erkenning van deze vrouwen en hun de middelen geven om zich met kracht en passie te blijven inzetten. Op 13 jaar tijd hebben de L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards 67 laureaten onderscheiden – 2 ervan werden Nobelprijswinnaars in 2009 – en 1019 beurzen uitgereikt aan jonge vrouwelijke wetenschappers uit 103 landen om hun onderzoekswerk verder te kunnen zetten. Zo is het programma een internationale referentie geworden op het vlak van wetenschappelijke uitmuntendheid en plaatst het ieder jaar de bijdrage van deze vrouwelijke wetenschappers in de kijker.
3
VROUWEN EN WETENSCHAP De verbintenis van L’Oréal en de UNESCO is ontstaan uit een paradoxale vaststelling: vrouwen blijven ondervertegenwoordigd binnen de hoogste rangen van het wetenschappelijk onderzoek hoewel ze in het hoger onderwijs op alle niveaus uitblinken. Wereldwijd vertegenwoordigen vrouwen doorgaans een minderheid van de onderzoekers: 33.9% in Europa, 45% in Zuid-Amerika, 32.7% in Afrika en 18% in Azië. Er worden ook zelden wetenschappelijke prijzen uitgereikt aan vrouwen. Het palmares van de Nobelprijs is hoofdzakelijk mannelijk. Van de 516 laureaten voor wetenschap en geneeskunde tussen 1903 en 2006 zijn er slechts 12 vrouwen: 7 voor geneeskunde, 3 voor chemie (Marie Curie, haar dochter Irène JoliotCurie en Dorothy Hodgkin), 2 voor fysica (Marie Curie en Marie Goeppert-Mayer).
“Onderzoeksters als wij krijgen maar zelden publieke erkenning. Maar ze stelt ons wel in staat om jongeren aan te spreken en de ‘advocaat’ te worden van alle jonge meisjes met belangstelling voor wetenschappen." Joanne Chory, Prijs L’ORÉAL-UNESCO 2000, Noord-Amerika.
“Dankzij deze langetermijnsamenwerking met de UNESCO belonen wij ieder jaar verdienstelijke vrouwen die de wereld blijven veranderen door de wetenschap. En gezien de steeds groter wordende uitdagingen van deze eeuw blijven wij hen meer dan ooit onze steun betuigen. Béatrice Dautresme Algemeen Directrice van de L’Oréal Stichting
De L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards was in 1998 de eerste internationale wetenschappelijke onderscheiding voor vrouwen.
4
ONZE WERELD ONTCIJFEREN VOORUITSTREVEND EN VEELBELOVEND ONDERZOEK Oplossingen voor de beheersing van zonne-energie, de eigen productie van benzine en de zuivering van het water, inzicht in de nauwe relatie tussen licht en materie, de analyse van het universum, … het zijn maar enkele van de onderzoeksdomeinen die dit jaar op de voorgrond geplaatst werden. Het palmares van 2011 herinnert ons aan het engagement en de ambitie van het L’Oréal-UNESCO programma For Women in Science. Dit jaar werden 5 onderzoeksters binnen het domein van de fysische wetenschappen beloond. Uit hun werk leren we dat de zo gezegde “harde” wetenschappen verre van hermetisch zijn en ons vaak concrete oplossingen aanreiken die van groot belang zijn in onze samenleving.
DE WETENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPPEN MET ELKAAR IN CONTACT BRENGEN In onze geglobaliseerde wereld worden steeds meer bruggen gebouwd en sterke banden gesmeed tussen de verschillende gemeenschappen. Dergelijke uitwisselingen maken innovatie en wetenschappelijk onderzoek mogelijk en dat stimuleert dan weer grote ontdekkingen. Met een gemeenschap van meer dan 1000 vrouwen steunt de L’Oréal Stichting deze uitwisselingen. Het bouwt zo bruggen tussen onderzoeksters en studentes in de wetenschappen, maar ook tussen verschillende disciplines waardoor wetenschap meer open en minder afgebakend wordt.
EEN DUURZAME VERBINTENIS Ieder jaar vernieuwen de L’Oreal Stichting en de UNESCO hun verbintenis. Ze blijven de uitmuntendheid van uitzonderlijke vrouwen erkennen, moedigen wetenschappelijke roepingen aan en identificeren en steunen de talenten van morgen. Door de nadruk te leggen op de vooruitgang die de vrouwelijke wetenschappers dag na dag boeken, dragen de L’Oréal-UNESCO awards bij tot het creëren van vrouwelijke voorbeelden en effenen ze het pad voor een hele generatie jonge meisjes. In 2009 werden twee Nobelprijzen uitgereikt aan laureaten van de L’Oréal-UNESCO awards. Elizabeth Blackburn kreeg de Nobelprijs voor Geneeskunde en Ada Yonath die voor Chemie. Deze onderscheiding vormt een heel belangrijke erkenning voor het programma.
5
DE DOELSTELLINGEN VAN HET PROGRAMMA EEN PROGRAMMA, TWEE DOELSTELLINGEN Het programma L’Oréal-UNESCO For Women in Science heeft twee doelstellingen: • het wil uitmuntendheid belonen met de Award L’Oréal-UNESCO, de stichtende as van het programma. Deze prestigieuze prijs wordt ieder jaar uitgereikt aan vijf uitzonderlijke onderzoeksters, één per continent, als erkenning voor de voorbeeldfunctie die ze vervullen voor de komende generaties. •
het wil talent aanmoedigen met het uitreiken van:
>> de internationale beurzen L’Oréal-UNESCO. Deze beurzen, die sinds 2000 jaarlijks worden uitgereikt aan 15 beloftevolle jonge onderzoeksters op doctoraats- of postdoctoraatsniveau, moedigen de wetenschappelijke samenwerking en de ontwikkeling van interculturele netwerken aan. >> de nationale beurzen van L’Oréal-UNESCO. Zij worden toegekend met de steun van de nationale commissies van de UNESCO en dienen als verankering van het programma For Women in Science in de hele wereld waarbij respect voor de specifieke kenmerken en de behoeften van ieder land centraal staat.
DE AWARDS L’ORÉAL-UNESCO : TOEWIJDING AAN DE UITZONDERLIJKHEID Ontwikkeld in 1998, hebben de L’Oréal-UNESCO Awards tot doel om elk jaar vijf onderzoeksters met een buitengewoon talent te erkennen, die bijgedragen hebben tot de vooruitgang van de wetenschap. Deze uitzonderlijke vrouwen dienen als voorbeeld voor de komende generaties en zij moedigen jonge vrouwen over de hele wereld aan om in hun voetsporen te treden. Het is de eerste internationale wetenschappelijke onderscheiding die aan vrouwen gewijd is. Meteen al na de lancering krijgt het programma de steun van de Nobelprijswinnaar voor Geneeskunde, Christian de DUVE, die het op zich neemt om de voorzitter te worden van de eerste Internationale Selectiejury. Van bij het begin beslissen L’Oréal en de UNESCO om niet één, maar vijf jaarlijkse prijzen toe te kennen. Zo belonen de L’ORÉAL-UNESCO Prijzen elk jaar vijf laureaten die vijf continenten vertegenwoordigen : Afrika, Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Azië en het Stille Zuidzeegebied, Europa. Met de Prijzen voor 2007 worden 47 wetenschapsters, van wie de uitzonderlijke carrières de opening betekende van natuurlijke en soms revolutionaire wegen om de levensvoorwaarden van de mensheid te verbeteren, onderscheiden. Elke laureate ontvangt 100.000 dollar.
6
“De toekenning van een prijs per continent maakt het vrouwen die in heel moeilijke omstandigheden werken, mogelijk om toch beloond te worden. Het is een heel mooi panorama van de wetenschap ten dienste van de mensheid: van het fundamentele onderzoek tot de klinische toepassingen, gaande over de ontwikkeling van ondersteunende ontwikkelingstechnologieën.” Professeur Christian de DUVE Nobelprijs voor Geneeskunde 1974 en Voorzitter-Stichter van de Award For Women in Science
De kandidates worden voorgesteld door een internationaal netwerk van meer dan 2000 leden van de wetenschappelijke gemeenschap. De laureaten worden geselecteerd door twee jury’s die elkaar om het jaar afwisselen. Eén jury van humane wetenschappen wordt op dit moment voorgezeten door de Nobelprijs voor geneeskunde Gunter BLOBEL en de andere jury van wetenschappen van de levende materie door de Nobelprijs voor scheikunde 1999 Ahmed H. ZEWAIL. In 2006 was de laureate voor Europa van de L’ORÉAL-UNESCO prijs Vrouwen en Wetenschap : Professor Christine VAN BROECKHOVEN van de Universiteit Antwerpen.
DE INTERNATIONALE L’ORÉAL-UNESCO BEURZEN De weerklank die de eerste editie van de prijzen onmiddellijk te beurt viel, stimuleert om het jaar daarop het project uit te breiden. Dankzij de impact die ze hebben gekregen, maken de L’Oréal-UNESCO awards het de laureaten mogelijk om het culturele gewicht van de vooroordelen te overstijgen die hen vaak tegenhoudt om naar voren te treden. Ze maken er onmisbare “rolmodellen” van voor jongeren voor wie er internationale beurzen in het leven werden geroepen vanaf het jaar 2000. Sinds deze beurzen in het leven zijn geroepen, steunen de toekenningcriteria op de wetenschappelijke waarde van de kandidate, het belang en de uitvoerbaarheid van het project en op de vooruitzichten voor de jonge onderzoekster om een wetenschappelijke carrière uit te bouwen die in de lijn ligt van haar thesis of postdoctoraat. Het is eveneens noodzakelijk dat de kandidate haar project start of verderzet in een laboratorium buiten haar land van oorsprong. Voor haar is het immers de kans om nieuwe technologische vaardigheden op te doen, om haar kennis op onderzoeksvlak verder uit te diepen en om te beantwoorden aan de vragen waarmee zij geconfronteerd wordt tijdens uitwisselingen met de onderzoekers van het instituut dat haar ontvangt. Deze beurzen worden toegekend aan vijftien postdoctoraalstudentes. De kandidates worden gekozen door een selectiecomité dat bestaat uit wetenschappers van hoog niveau. Het bedrag en de duur van de beurzen werd in 2006 verdubbeld en betekent een maximum van 40.000 dollar gespreid over twee jaar.
DE NATIONALE L’ORÉAL-UNESCO BEURZEN De lancering van de eerste nationale beurs in 2001 betekent een versterking van de steun aan de jonge generaties. In het leven geroepen op initiatief van de filialen van L’Oréal, helpen ze studentes in hun land van oorsprong om hun doctoraat in de wetenschappen te starten of verder te zetten. Er zijn vandaag bijna veertig van deze programma’s van nationale beurzen over de hele wereld.
7
FOR WOMEN IN SCIENCE IN BELGIË In 2007 werden de nationale L’Oréal-UNESCO beurzen in België gelanceerd. Het partnershipakkoord tussen de Commissies van de UNESCO in België, de Franse Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen (FWO), het Fonds de la Recherche Scientifique (FRSFNRS) en de onderneming L’Oréal Belgilux maakte het drie jonge vrouwelijke wetenschappers mogelijk om gedurende twee jaar elk van een beurs te genieten van 30.000 € per jaar. Deze drie doctoraalbeurzen worden om de twee jaar toegekend, afwisselend op het gebied van de Humane Wetenschappen en op het terrein van de Exacte en Toegepaste Wetenschappen en dat met het oog op de voorbereiding van een doctoraatsthesis aan een Belgische universiteit. Het FWO en het FRS-FNRS staan borg voor de promotie van dit programma bij de Belgische universiteiten en bij het wetenschappelijk corps maar ook voor de coördinatie van de oproep naar kandidates. Dit omvat eveneens de evaluatie van de kandidatuurstelling. Elk fonds stelt 10 kandidates voor aan de nationale L’Oréal-UNESCO jury.
Professor Christian de DUVE, Voorzitter en oprichter van de L’Oréal-UNESCO Awards en Nobelprijs voor Geneeskunde 1974, heeft het erevoorzitterschap van het Belgische For Women in Science programma op zich genomen. De drie beurskandidates werden door een nationale jury geselecteerd die voorgezeten wordt door Professor Christine VAN BROECKHOVEN, Laureate 2006 voor Europa van de internationale L’OréalUNESCO Award. De 3de editie van de L’Oréal Belgilux Beurzen startte in januari 2011. De 2011-editie heeft als doel drie jonge onderzoeksters die zich aan een wetenschappelijke carrière wijden een doctoraat in de humane wetenschappen te starten.
8
DE L’ORÉAL CORPORATE STICHTING De L’Oréal Corporate Stichting werd opgericht in 2007 en zet zich dag na dag in om van onze wereld een betere plek te maken. De stichting baseert zich op de waarden van L’Oréal en wil de burgerlijke verantwoordelijkheidszin van de L’Oréal-Groep versterken en bestendigen. De L’Oréal Corporate Stichting is met een meerjaarlijks budget van 40 miljoen euro de 2e ondernemingsstichting in Frankrijk. Ze is actief op drie domeinen: het promoten van het wetenschappelijk onderzoek en de plaats van de vrouwen binnen de wetenschap, mensen die kwetsbaar geworden zijn door een verandering van hun uiterlijk weer zelfvertrouwen geven zodat ze zich sociaal vlak opnieuw kunnen integreren en het bevorderen van de toegang tot opleiding.
9
DE LAUREATEN 2011 De prijsuitreiking heeft op 3 maart 2011 in het hoofdkantoor van de UNESCO in Parijs plaatsgevonden. Elke laureaat heeft 100.000 dollar ontvangt als erkenning voor haar bijdrage aan de wetenschap. Hieronder zijn de laureaten van de 13e jaarlijkse L’Oréal-UNESCO For Women in Science Awards 2011.
AFRIKA en de ARABISCHE STATEN Professor Faiza AL-KHARAFI Professor Chemie aan de Universiteit van Koeweit, Safat, KOEWEIT Voor haar onderzoek naar corrosie, een probleem dat van fundamenteel belang is voor de waterzuivering en de olie-industrie. Faiza Al-Kharafi werd geboren in Koeweit. Haar Bachelordiploma behaalde ze aan de universiteit Am Shams in Egypte. Daarna keerde ze terug naar Koeweit om haar masterdiploma en haar doctoraat te voltooien aan de universiteit van Koeweit. Vervolgens bekleedde ze onderwijs- en onderzoeksfuncties aan deze universiteit. Ze was onder andere de eerste vrouwelijke voorzitter van de universiteit van 1993 tot 2002. Het eerste Koeweit-Frankrijk Chemie Symposium werd in 2009 gehouden onder haar supervisie, en momenteel is ze vicevoorzitter van de Academy of Sciences of the Developing Countries.
AZIË / STILLE ZUIDZEE Professor Vivian Wing-Wah YAM Professor in de energetische chemie aan de universiteit van Hong Kong, CHINA Voor haar onderzoek naar lichtuitstralende materialen en de innoverende methodes voor het vasthouden van zonne-energie. Vivian Wing-Wah Yam werd geboren in Hongkong waar zij ook studeerde en haar doctoraat behaalde aan de universiteit van Hongkong. Na twee jaar aan de polytechnische school Hong Kong ging ze in 1990 aan de slag aan de universiteit van Hong Kong waar ze in 1997 professor werd en in 1999 voorzitster. Van 2000 tot 2005 was ze Hoofd Chemie en in 2009 kreeg ze de zetel Philip Wong Wilson Wong in energetische chemie aan de universiteit van Hong Kong. Ze is lid van de Chinese Academie voor Wetenschappen en van de Academy of Sciences of the Developing Countries. Haar onderzoek werd ook bekroond met een medaille van de Royal Society of Chemistry.
10
EUROPA Professor Anne L’HUILLIER Professor atoomfysica, Universiteit van Lund, ZWEDEN Voor haar onderzoek naar de ontwikkeling van de snelste camera, voor het opnemen van gebeurtenissen in attoseconden (een miljardste van een miljardste van een seconde). Anne L’Huillier behaalde haar doctoraat Natuurwetenschappen in haar geboorteland Frankrijk, aan de Université de Paris VI. Na postdoctoraal onderzoek in Zweden en de Verenigde Staten werkte ze gedurende 9 jaar als onderzoekster bij de Franse Commissie voor Atoomenergie. In 1997 werd ze hoogleraar Atoomfysica aan de Universiteit van Lund in Zweden. Ze kreeg talrijke onderscheidingen, is lid van de American Physical Society en lid van de Zweedse Academie voor Wetenschappen.
LATIJNS-AMERIKA Professor Silvia Torres-PEIMBERT Emeritus professor aan het Instituut voor Sterrenkunde van de universiteit van Mexico City (UNAM), Mexico Voor haar onderzoek naar de chemische samenstelling van nevels, dat fundamenteel is voor ons begrip van de oorsprong van het heelal. De Mexicaanse Silvia Torres-Peimbert behaalde haar doctoraat aan de University of California-Berkely in de Verenigde Staten. Hierna werd zij hoogleraar aan de Faculteit voor Exacte Wetenschappen en aan het Instituut voor Sterrenkunde van het UNAM. Nu is zij emeritus professor en sinds 2009 coördinator van de natuurlijke, wiskundige en technische wetenschappen aan de universiteit. Ze is lid van de American Astronomical Society, de Academy of Sciences of the Developing Countries en was vicevoorzitter van de International Astronomical Union.
NOORD-AMERIKA Professor Jillian BANFIELD Professor aard- en planeetwetenschappen, milieu- en beleidswetenschappen, grondstofwetenschappen en bouwkunde, University of California, Berkeley, VERENIGDE STATEN Voor haar onderzoek naar het gedrag van bacteriën en materie onder extreme omstandigheden, dat relevant is voor het milieu en de aarde. Jillian Banfield komt oorspronkelijk uit Australië en haalde haar bachelor- en masterdiploma geologie aan de Australian National University. Vervolgens rondde ze een doctoraat af in aarde- en planeetwetenschappen aan de John Hopkins University in de Verenigde Staten. Van 1990-2001 was ze professor aan de University of Wisconsin-Madison. Sindsdien is ze hoogleraar aan de University of California-Berkely en wetenschapper bij het Lawrence Berkely National Laboratory. Ze kreeg al heel wat prestigieuze prijzen waaronder een MacArthur-beurs, de Dana Medal van de Mineralogical Society of America en een beurs van de John Simon Guggenheim Foundation. Ook werd zij in 2006 verkozen door de U.S. National Academy of Sciences.
11
CONTACT L’Oréal Belgilux Mevrouw Brigitte Bekaert Corporate Communication & Media Director 02 210 05 37
[email protected]
Meer informatie: http://www.forwomeninscience.com http://unesco.org
12
