Inhoudsopgave beleidsnota toerisme en recreatie

Inhoudsopgave beleidsnota toerisme en recreatie Voorwoord

1

Samenv atting

2

Hoofdstuk 1 – Inleiding 1.1. Aanleiding 1.2. Doelstelling 1.3. Werkwijze

5 5 5

Hoofdstuk 2 – Huidige situatie 2.1. Analy se v an toeristisch-recreatief aanbod 2.1.1. Inleiding 2.1.2. Verblijf srecreatie 2.1.3. Dagrecreatie en v rijetijdsbesteding 2.1.4. Stedelijke recreatie en ev enementen 12 2.1.5. Natuur en landschap 2.1.6. Inf rastructuur 2.1.7. Watersport 2.1.8. Partners in toerisme en recreatie/samenwerkingsv erbanden 15 2.1.9. Regio 2.2. Analy se v raag Hoofdstuk 3 – Beleidskader 3.1. Europees 3.2. Rijk 20 3.3. Prov incie 3.4. Regionaal 3.5. Gemeente 3.6. Analy se beleidskader 29

7 7 7

13 14 14

18 18

20

22 24 25

Hoofdstuk 4 - Toekomst toerisme en recreatie algemeen

4.1. Algemene trends 4.2. Algemene ontwikkelingen in de v raag

4.3. Algemene ontwikkelingen in het aanbod 4.3.1. Verblijf recreatie 4.3.2. Dagrecreatie en v rijetijdsbesteding

30 31 32 32

32

4.3.3. Stedelijke recreatie en dorpse gezelligheid 4.3.4. Natuurlijke recreatie 4.3.5. Agrotoerisme 4.3.6. Watersport Hoofdstuk 5 – Overzicht SWOT gemeente Oosterhout 5.1. Inleiding 5.2. Ov erzicht SWOT Hoofdstuk 6 – Ontwikkelingsvisie toerisme en recreatie gemeente Oosterhout 42

33 33 33 33

34 34

Hoofdstuk 7 – Doelstellingen en beleidsvoorstellen 7.1. Inleiding 7.2. Hoof ddoelstelling 7.3. Verblijf srecreatie 7.4. Dagrecreatie 48 7.5. Watersport 7.6. Prof ilering 7.7. Organisatie/samenwerking 7.8. Ov erig 7.9. Gemeentelijke rol bij v oorgesteld beleid 58 7.10. Financiering 2002 Bijlagen

2

45 45 45

52 53 56 58

58

Samenvatting nota toerisme en recreatie Hoofddoelstelling van het toeristisch- recreatief beleid is: Het verhogen van de aantrekkelijkheid en kwaliteit van Oosterhout voor zowel de eigen inwoners als voor bezoekers waardoor de verblijfsduur en het aantal bezoeken aan Oosterhout zal toenemen, wat een positief effect heeft op de toeristisch- recreatieve bestedingen in Oosterhout en daarmee op de werkgelegenheid. Algemeen staat in de visie kw aliteitsverbetering en differentiatie van het huidige aanbod in plaats van ‘meer van hetzelfde’ centraal. De nadruk w ordt gelegd op de volgende elementen: -

Versterking van de watersportfunctie. Voor w at betreft de ontw ikkeling van de w atersport w orden verschillende toeristischrecreatieve kansen gesignaleerd. Belangrijk hierbij is de realisatie van het toeristischrecreatief onderdeel van de Zw aaikom (uitbreiding passantenplaatsen, w andelpromenade, terras, w atergerelateerde w inkel, gecombineerde met bijzondere w oningbouw enz.), w aarvoor de mogelijkheden voor het verkrijgen van subsidies als positief w orden ingeschat. De nadruk bij de ontw ikkeling van de w atersport ligt op de relatie tussen landen w ateractiviteiten, bijvoorbeeld door koppeling met routegebonden recreatie vanuit de jachthaven, evenementen die de relatie w ater-land benadrukken. Aandachtspunt is het ontbreken van een imago als gemeente die w at te bieden heeft op het gebied van w atersport.

-

Behoud, versterking en differentiatie aanbod verblijfsrecreatie. Toerisme en recreatie dienen bij de belangenafw eging een nevengeschikte rol te spelen ten opzichte van andere belangen (ruimtelijke ontw ikkeling, ecologie, bestemmingsplan buitengebied) in tegenstelling tot de ondergeschikte rol die zij in het verleden heeft gehad. Het toeristisch- recreatief belang dient sterker dan nu te w orden benadrukt. Tevens w ordt geadviseerd om, uiteraard in overleg met betrokken organisaties, nader onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden van plattelandstoerisme en naar de haalbaarheid/w enselijkheid van een sfeervolle, comfortabele op de toerist ingestelde hotelaccommodatie. Dit w aar mogelijk in relatie tot al lopende initiatieven en ontw ikkelingen. Voor w at betreft het bestrijden van permanente bew oning w ordt het nader uitw erken van een handhavings- en controlebeleid geadviseerd. Tenslotte w ordt de mogelijkheid geopperd om toeristenbelasting aan te w enden als doelbelasting. Hiervoor is eerst een principe-uitspraak noodzakelijk. In ieder geval dient duidelijker dan nu te w orden uitgedragen w at de gemeentelijke (financiële) inspanningen op het gebied van toerisme en recreatie zijn.

-

Uitbreiden van dagrecreatieve voorzieningen Te benaderen als aanvulling op het bestaande dagrecreatieve aanbod. Waarbij in meer of mindere mate kansen w orden gezien voor de (verdere) ontw ikkeling van de routegebonden dagrecreatie (bijvoorbeeld uitvoeren verbetervoorstellen fietsquickscan), relatie w ateren landactiviteiten, cultuurtoerisme, plattelandstoerisme, (indoor-)kinderactiviteiten, industrieel toerisme, w inkeltoerisme, activiteiten in de “leisuresfeer” en arrangementen. Tevens w ordt ingegaan op de toeristisch- recreatieve betekenis van evenementen voor de uitstraling en het imago van de stad. Geadviseerd w ordt deze betekenis meer te benadrukken en nader te onderzoeken hoe dit en de 3

toeristisch- recreatieve aantrekkingskracht van de binnenstad kan w orden vergroot/versterkt.

-

Profilering. Met als doel de uitstraling van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente te optimaliseren. Oosterhout zal meer dan nu moeten uitdragen w at het te bieden heeft, een “toeristisch- recreatief gezicht” krijgen. Een goede promotie en publiciteit zijn belangrijke voorw aarden voor de verdere ontw ikkeling van toerisme en recreatie. Ook van de gemeente w ordt verw acht dat zij hierin een actievere rol gaat spelen. Een belangrijke rol w ordt hierbij toebedacht aan de communicatiemogelijkheden via internet. Tevens w ordt voorgesteld een w edstrijd uit te schijven om een nieuw e slogan te ontw ikkelen. Belangrijk is dat deze door zoveel mogelijk organisaties w ordt uitgedragen. In de promotie van Oosterhout speelt de unieke ligging ‘tussen alles in’ een uitermate belangrijke rol, Oosterhout als ‘uitvalsbasis’ voor uitstapjes in de regio. Deze kracht van Oosterhout moet w orden uitgedragen, zonder het aantrekkelijke van Oosterhout zelf over het hoofd te zien. Belangrijk aandachtspunt is de optimalisering van de promotie rondom evenementen en de optimalisering van de uitstraling van de stad. Ook hier is samenw erking de sleutel voor succes.

-

Samenwerking. Sleutelw oord bij het bereiken van de doelstelling op de verschillende terreinen is samenw erking. Verbeteren van de samenw erking tussen lokale, regionale en bovenregionale partners in toerisme en recreatie, meer ketensamenw erking. Voorgesteld w ordt de klankbordgroep om te zetten in een structureel platform toerisme en recreatie, w aarin zow el lokale als regionale organisaties vertegenw oordigd zijn. Voor w at betreft de samenw erking met de VVV w ordt geadviseerd om in overleg met de VVV te komen tot een contractsubsidie, w aarbij subsidie w ordt verleend op basis van vooraf gemaakte afspraken. Extra incidentele inspanningen die de VVV in opdracht van de gemeente verricht kunnen op projectbasis w orden gefinancierd. Voor w at betreft de samenw erking in het algemeen w ordt opgemerkt dat deze aanzienlijk kan w orden verbeterd. Voorgesteld w ordt dan ook om de samenw erking op verschillende niveau’s te optimaliseren en structureren, met tevens aandacht voor ketensamenw erking.

Als laatste w ordt geadviseerd om de toeristisch- recreatieve bew egw ijzering voor zow el de verblijfsrecreatie als voor de dagrecreatieve voorzieningen te verbeteren (duidelijke/uniforme bew egw ijzering). De beleidsvoorstellen w orden na vaststelling van de nota verder uitgew erkt in een actieplan. Voor de korte termijn w orden in de laatste paragraaf van de nota prioriteiten gesteld met het daarbij behorende gemeentelijke kostenplaatje. Uiteraard w ordt niet alleen van de gemeente maar ook van de ondernemers investeringsbereidheid verw acht. Voor uitvoering van de toeristisch- recreatieve activiteiten op korte termijn is ƒ 130.000,--/€ 58.991,43 geraamd. Daarbij ligt de nadruk op activiteiten op het gebied van profilering/promotie van de gemeente Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente, w aarbij een belangrijke rol is w eggelegd voor de mogelijkheden via internet. Tevens zullen overige promotie/pr-activiteiten w orden uitgebreid/verbeterd. Verder w ordt op het gebied van dagrecreatie voorgesteld om in 2002 een aanvang te maken 4

met het uitvoeren van de verbetervoorstellen van de fiets quickscan. Ambtelijke uren w orden op het gebied van dagrecreatie tevens besteed aan de evenementennota en aan een eerste aanzet voor (indoor-)kinderactiviteiten. Op het gebied van verblijfsrecreatie w ordt in 2001/2002 over de uitbreidingsplannen van de bestaande verblijfsrecreatie nader geadviseerd (in relatie tot bestemmingsplan buitengebied). Voor de ontw ikkeling van de w atersport w ordt prioriteit gegeven aan de toeristischrecreatieve ontw ikkeling van de Zw aaikom en aan de verbetering van de informatievoorziening vanuit de jachthaven. Voorgesteld w ordt om structureel gelden vrij te maken als w erkbudget voor het platform toerisme en recreatie en uren te besteden aan het verbeteren van de samenw erking in de regio.Tenslotte is er budget opgenomen om op korte termijn de toeristisch- recreatieve bew egw ijzering te verbeteren. Uiteraard zal in 2002 het actieplan t/m 2005 w orden opgesteld en w ordt geadviseerd over de ambtelijke capaciteit. Financieel meerjarenperspectief. Structureel is er jaarlijks een bedrag van € 59.000,-- nodig om verdere productontw ikkeling te kunnen uitvoeren.

5

Hoofdstuk 1 – Inleiding 1.1. Aanleiding De betekenis van toerisme en recreatie neemt toe, in economische zin (toerisme is een groeisector) maar ook bijvoorbeeld als mogelijkheid voor gemeenten om zich te onderscheiden van andere gemeenten. Ook de gemeente Oosterhout w ordt zich steeds meer bew ust van de betekenis van toerisme en recreatie voor de gemeente. Sinds 1995 is toerisme en recreatie speerpunt van gemeentelijk beleid. In 1996 is het Toeristisch Recreatief Actieplan (TRAP) opgesteld. Dit actieplan is gedeeltelijk uitgevoerd, maar vormt geen uitgangspunt meer voor nieuw te formuleren toeristisch-recreatief beleid. Nog actuele punten zijn uit het TRAP overgenomen. Dat het belang van toerisme en recreatie steeds meer w ordt onderkend, blijkt ook uit de onlangs door de gemeenteraad vastgestelde Stadsvisie-Plus w aarin een belangrijke rol w ordt toebedacht aan toerisme en recreatie. Daarnaast bieden regionale en landelijke ontw ikkelingen op toeristisch-/recreatief gebied diverse kansen om het toerisme en recreatie in de gemeente verder te ontw ikkelen, en daarmee ook doelstellingen op andere beleidsterreinen te bereiken. Het bevorderen van toerisme is vaak geen op zichzelf staand doel, maar veel eerder een middel om bij te dragen aan de invulling van veel ander doeleinden (bijv. imagobevordering, w erkgelegenheid). Om de kansen op het gebied van toerisme en recreatie optimaal te benutten en te sturen, is een goed integraal toeristisch-recreatief beleid van belang. 1.2. Doelstelling Doelstelling van de nota is: Het in samenspraak met intern en extern betrokkenen op het gebied van toerisme en recreatie tot stand komen van een integraal toeristisch- recreatief beleidsplan voor de gemeente Oosterhout tot 2010, met daaruit voortvloeiend een toeristisch- recreatief actieplan tot 2005. De toeristisch-recreatieve mogelijkheden van de gemeente zo optimaal mogelijk te benutten is daarbij het primaire doel.. 1.3. Werkw ijze Het toeristisch/recreatief product heeft een erg samengesteld karakter. Door dit samengestelde karakter hebben toerisme en recreatie raakvlakken met een groot aantal beleidsterreinen. Dit maakt een integrale aanpak noodzakelijk. Bij het totstandkomen van de nota zijn diverse intern en extern deskundigen op het gebied van toerisme en recreatie betrokken gew eest. De lijst met geïnterview de personen treft u aan in de bijlage (bijlage 1). Doel van deze gesprekken w as om inzicht te krijgen in de beleving van de betrokken partijen bij toerisme en recreatie in Oosterhout en om de mogelijkheden, ideeën en knelpunten in kaart te brengen. De concept-rapportage is tevens teruggekoppeld naar o.a. deze personen/organisaties.

6

Daarnaast is voor de begeleiding van het proces een klankbordgroep ingesteld. Dit om gedurende het traject draagvlak te creëren en feedback te ontvangen van een aantal belangrijke vertegenw oordigers in de toeristisch- recreatieve sector. De klankbordgroep bestaat uit: • portefeuillehouder toerisme en recreatie – w ethouder R. Broere; • afdeling R.E.M. – mevrouw D. van Dijk en mevrouw M. Wouters; • afdeling Sport en Recreatie – de heer J. Smout; • VVV-Oosterhout – mevrouw L. Simons; • Recron Noord-Brabant – de heer W. Harmsen; • Camping/bungalow park de Katjeskelder – de heer A. Polder (namens ondernemers campingoverleg); • Kamer van Koophandel West-Brabant – mevrouw E. Riedé; • SES-West-Brabant – de heer E. Willemsen; • Federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout – de heer J. de Bont. Bij het opstellen van de beleidsnota toerisme en recreatie zijn de volgende fasen doorlopen: • Fase 1 - Onderzoek (“wat zijn we?”); In fase 1 is informatie verzameld over de toeristisch-recreatieve vraag en het aanbod (interne/externe analyse). Aan de hand van deze analyse is een overzicht gemaakt van de sterkten, zw aktes, kansen en bedreigingen (SWOT). De informatie in deze fase is voornamelijk verkregen door middel van literatuuronderzoek en het houden van de genoemde interview s. Deze fase w ordt uitgew erkt in de hoofdstukken 2 t/m 5. • Fase 2 – Visie (“wat willen we zijn?”); In de visie w ordt aangegeven hoe toerisme en recreatie in de gemeente Oosterhout er op lange termijn (tot 2010) uit zouden moeten zien. De visie is verw erkt in hoofdstuk 6. • Fase 3 – Beleid (“hoe kunnen we dit bereiken?”). In de beleidsfase w ordt bepaald w elk beleid en w elke beleidsinstrumenten moeten w orden ingezet om te komen tot “w at w e w illen zijn”. Dit is nader uitgew erkt in hoofdstuk 7. In hoofdstuk 7 w ordt ook een aanzet gegeven voor w at betreft de benodigde financiën voor uitvoering van het beleidsplan voor 2002. Nadat het beleidsplan is vastgesteld w orden in fase 4 de beleidsplannen omgezet in actie/uitvoeringsplannen. De klankbordgroep (om te zetten in een structureel platform toerisme en recreatie) w ordt hierbij intensief betrokken. In fase 5 moet het beleid w orden geëvalueerd.

7

Hoofdstuk 2 – Huidige situatie 2.1. Analyse van toeristisch- recreatief aanbod. 2.1.1. Inleiding In dit hoofdstuk w ordt het toeristisch recreatief aanbod van de gemeente Oosterhout en de actuele ontw ikkelingen in dit aanbod in kaart gebracht. Tevens w ordt op hoofdlijnen ingegaan op het aanbod in de regio. Voor meer gedetailleerde informatie w ordt u verw ezen naar de bijlagen. 2.1.2. Verblijfsrecreatie De gemeente Oosterhout heeft een uitgebreid aanbod aan toeristische verblijfsmogelijkheden. Met name het aanbod aan campings en kamp-/buitenhuizen en in toenemende mate bungalow s is groot. Gezien dit uitgebreide verblijfsrecreatieve aanbod en de centrale ligging ten opzichte van diverse toeristische attracties is Oosterhout een belangrijke “uitvalsbasis” voor uitstapjes in de regio. Met name de ligging in een groene omgeving op geringe afstand van de Randstad maakt Oosterhout aantrekkelijk voor toeristen uit de Randstad. De campings zijn voor een groot deel gericht op vaste standplaatsen. De unieke ligging “tussen alles in” is uiteraard ook aantrekkelijk voor bezoekers uit andere delen van het land. Differentiatie van het aanbod maakt het toeristisch product aantrekkelijk voor een bredere groep mensen. Een aantal ondernemers speelt hier reeds op in. In Oosterhout zelf bevinden zich 3 campings (“de Katjeskelder”, “St. Hubertushoeve”, “Zonnew eelde”). In totaal gaat het hier om circa 330 toeristische plaatsen en 758 vaste standplaatsen. De Katjeskelder is naast camping met name ook een luxe bungalow park (168 bungalow s). In Dorst bevinden zich 4 campings; camping ’t Haasje”, “de Hannebroek”, “de Eekhoorn” en “Alliance” (circa 753 vaste standplaatsen/circa 45 mobiele standplaatsen). Camping ’t Haasje en Alliance hebben tevens recreatiew oningen (circa 140). In den Hout liggen natuurkampeerterrein de “Bergvlietse Bossen” (45 standplaatsen, w aarvan 15 vaste jaarplaatsen en 30 seizoensplaatsen) en de mini-campings ’t Kopske en “Vrachelen” (beiden 10 mobiele standplaatsen, met mogelijkheid tot uitbreiding in bepaalde periode hoogseizoen tot 15 mobiele standplaatsen). Aan de Salesdreef, in de nabijheid van natuurkampeerterrein de “Bergvlietse bossen”, is tevens een recreatieterrein met recreatiew oningen gevestigd. De gemeente Oosterhout heeft 5 kamphuizen/buitenhuizen (kamphuizen “de Singel”, “Ahoy” en “Dorest” en buitenhuis “Teteringen” en “Schiedamse School”) . Naast de aanw ezige kampeeraccommodatie heeft Oosterhout 3 hotels (AC hotel, hotel-café ’t Zonneke, Golden Tulip Oosterhout: totale capaciteit 294 bedden) en 4 pensions. Het grootste deel van de overnachtingen in de hotels zijn het gevolg van zakelijk verkeer.

8

In de diverse gehouden interview s is het gemis aangegeven van een hotelaccommodatie die qua sfeer en entourage meer inspeelt op de w ensen van de toerist. In de bosw achterij Dorst bestaat op drie terreinen van Staatsbosbeheer de mogelijkheid tot paalkamperen. Paalkamperen is een vorm van natuurgericht kamperen op een min of meer open ruimte in de natuur, w aarbij met minimale voorzieningen (w aterpomp) gedurende maximaal 72 uur in maximaal 3 tenten mag w orden overnacht op locaties die zijn aangegeven door een paal. Voor de Jachthaven zie 2.1.8. Watersport. Toeristenbelasting De heffing van toeristenbelasting is vastgelegd in de ‘Verordening op de heffing en invordering van Toeristenbelasting Oosterhout’. De gemeente heft een tarief op basis van het w erkelijke aantal overnachtingen en op basis van een forfaitair tarief (op basis van het aantal vakantie-eenheden). De opbrengst van de toeristenbelasting bedraagt ongeveer ƒ 350.000,-/€ 158.823,09 per jaar. In verband met het forfaitair tarief is het aantal overnachtingen groter dan 350.000. De toeristenbelasting is geen doelbelasting. De opbrengsten w orden niet direct besteed voor toeristich- recreatieve projecten. Ontwikkelingen Uitbreidingsplannen Algemeen West-Brabant In het rapport “De ruimtebehoefte van recreatiebedrijven in West-Brabant gekw antificeerd” (Kamer van Koophandel) is de ruimtebehoefte voor recreatiebedrijven in West-Brabant aangegeven. Hieruit blijkt dat ten minste 44% van de West-Brabantse recreatieondernemers binnen 5 jaar w il uitbreiden. De totale ruimtebehoefte van recreatiebedrijven in West-Brabant bedraagt ongeveer 94 hectare (w aarvan 69 ha. in de verblijfssector). Door middel van kw aliteitsverbetering w il de ondernemer inspelen op de veranderende marktvraag om zo de continuïteit van het bedrijf te kunnen w aarborgen (m.n. perfectionering voorzieningenniveau, vergroten van de oppervlakte per eenheid). Een groot deel van de uitbreidingsw ensen kan niet gehonoreerd w orden binnen de15%-norm die doorgaans gehanteerd w ordt bij de beoordeling van uitbreidingsplannen1. Knelpunten bij uitbreiding liggen met name op het vlak van bestemmingsplannen en gemeentelijk- en provinciaal beleid. Lokaal In de gemeente Oosterhout hebben de volgende ondernemers in het kader van de inventarisatie bestemmingsplan buitengebied of in een later stadium aangegeven in de toekomst hun bedrijf (mogelijk) te w illen uitbreiden: • camping ’t Haasje; • camping Hannebroek; • camping- en bungalow park de Katjeskelder; • camping de Eekhoorn; • kamphuis de Singel; • kamphuis Ahoy; 1

Tevens gemeentelijk beleid, visie buitengebied gemeente Oosterhout, blz. 43

9

• • • •

kampeerterrein Bergvlietse bossen; mini-camping ’t Kopske ; recreatiew oningen Allicance-Setersew eg ; recreatieterrein Salesdreef (Pheninckx) ;

Het AC-hotel heeft plannen voor uitbreiding met 40 hotelkamers. Voor het Paradijs aan de Bredasew eg bestaan plannen voor uitbreiding met hotelaccommodatie. Overige ontw ikkelingen In verband met het bestemmingsplan Vrachelen III w ordt de camping st. Hubertushoeve binnen afzienbare tijd verplaatst naar Hank. 2.1.3. Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding * Historie Oosterhout dateert al van voor het jaar 1000, zo blijkt uit verschillende opgravingen. Oosterhout is ontstaan op de grens van de hoge Brabantse zandgronden en de laaggelegen veen- en kleigebieden langs de Maas. Langs de oude w egen richting Dongen en Den Hout staat nog een aantal oude cultuurhistorisch belangrijke boerderijen en andere gebouw en en elementen. In de Middeleeuw en w as Oosterhout een knooppunt op de grens tussen het graafschap Holland en het hertogdom Brabant. Ongeveer 700 jaar geleden w erd het kasteel van Strijen hier gebouw d, w aarin o.a. Willem van Duvenvoorde heeft gew oond (13e eeuw ). Van dit kasteel is een deel van de verdedigingstorens nog intact (“De Slotbosse Toren”). Westelijk van Oosterhout zijn in voorgaande eeuw en verdedigingsw erken opgericht. De restanten van onder meer de Linie van den Munnikenhof en de Linie van Den Hout liggen tegenw oordig nog steeds duidelijk herkenbaar in het landschap. Oosterhout heeft tw ee karakteristieke marktpleinen: de Markt en de Heuvel. Op de Markt bevindt zich de St. Jansbasiliek uit de 17e eeuw . Een torenbeklimming en rondleiding is mogelijk via de VVV. Om het plein de Heuvel staan de fraaie patriciërshuizen. Achter de Heuvel strekt zich het Slotpark uit, begrensd door een viertal kastelen/landhuizen, de “Slotjes” genaamd. De Slotjes hebben een belangrijke rol gespeeld bij het tot stand komen van de structuur van Oosterhout. De VVV organiseert stadsw andelingen in de binnenstad. Ten Oosten van het centrum liggen drie kloosters, de “Heilige Driehoek” genoemd, w aarvan de terreinen aan elkaar grenzen: de Onze Lieve Vrouw e Abdij (o.a. gasthuis voor retraites en bezinning), de Sint Paulusabdij (retraite-verblijf/pottebakkerij) en Sint Catharinadal (calligrafieen restauratiew erkzaamheden). Dit cultuur-historisch gebied is tevens een aantrekkelijk w andelen fietsgebied. De kloosters zijn beperkt voor het publiek toegankelijk (bijv. met open monumenten dag). De VVV organiseert w andelingen langs de kloosters. Oosterhout heeft momenteel 38 rijksmonumenten en 100 gemeentelijke monumenten (mogelijke uitbreiding tot 55 rijksmonumenten en 200 gemeentelijke monumenten).

10

* Overig cultureel aanbod De gemeente Oosterhout kent talloze voorzieningen op sociaal-cultureel terrein. Te noemen zijn hier cultureel centrum “De Bussel”, H19 (centrum voor kunst en cultuur), galerie ’t Kijkhuis, een centrale bibliotheek met 2 filialen. Daarnaast is er een verscheidenheid aan kleinere accommodaties, zoals expositieruimtes, muziekruimtes, theaterruimtes, dansscholen en het Filmhuis (o.a. De Bronzen Beelden Boerderij in Dorst, Galerie Dorst naar Kunst, Theater de Schelleboom, Artotheek Atelier Riel, Galerie la Bonne Heure, stadstuin De Schelp, openluchttheater Oosterhout). Daarnaast heeft Oosterhout nog 3 musea: • Speelgoedmuseum “Op Stelten”; • Bakkerijmuseum; • Brabants Museum Oud-Oosterhout. Het spreekt voor zich dat cultuur en toerisme elkaar kunnen versterken. Cultuurhistorie sluit bovendien aan bij de huidige interessesfeer van de consument. * Sportieve vrijetijdsbesteding De gemeente Oosterhout heeft legio voorzieningen op sportief recreatief gebied. In eerste instantie vormen deze voorzieningen een aantrekkelijk sportief vrijetijdsaanbod voor de eigen bevolking, maar de toerist/recreant kan een aantal van deze voorzieningen ook gebruiken. Een volledig overzicht van gemeentelijke en particuliere sportaccommodaties is opgenomen in de bijlagen (bijlage 2). Recreatiepark Surae en recreatieoord de Warande Gezien het toeristisch- recreatief belang w ordt in dit kader nader ingegaan op het recreatiepark Surae en recreatieoord de Warande. Recreatiepark Surae is een natuurbad gelegen midden in de bosw achterij Dorst. Het w ordt geexploiteerd door Wava Oosterhout B.V.. Naast de mogelijkheid om te zw emmen en te spelen in een natuurlijke omgeving biedt Surae tevens de mogelijkheid voor ‘outdoor doeactiviteiten en arrangementen’, culturele activiteiten en georganiseerde kinderactiviteiten. Surae beschikt over divere speelgelegenheden. In 2001 hebben 60.000 dagrecreanten gebruik gemaakt van het recreatiepark. Recreatieoord de Warande is een verw armd openluchtzw embad met verschillende bassins. Naast deze zw emmogelijkheden biedt het park diverse speel- en spelmogelijkheden (speeltuinen, trampolines, basket- en beachvolleybalveld, enz.). In 2001 bezochten 110.000 bezoekers het recreatiepark. De verenigingsaccommodaties w orden niet/nauw elijks gebruikt door toeristen/recreanten buiten Oosterhout. Naast de vele sportaccommodaties zijn er in Oosterhout verschillende bew egw ijzerde of beschreven routegebonden structuren (fietsen, mountainbiken, w andelen, paardrijden, skaten)(zie bijlage 3). De omgeving van Oosterhout leent zich uitstekend voor deze actieve vormen van recreatie. Aantrekkelijk bosgebieden zijn de bosw achterij Dorst, de Vrachelse heide en landgoed Oosterheide. Daarnaast heeft Oosterhout verschillende parken (zie ook natuur en landschap). 11

In Oosterhout zijn vier aanbieders van sauna’s. Deze sauna’s zijn alle gekoppeld aan een sportschool en/of fitnesscentrum als nevenfunctie. De toeristische aantrekkingskracht is daarmee gering. Een luxe op zichzelf staande sauna ontbreekt in Oosterhout. Tenslotte w illen w e in dit kader de internationaal gekw alificeerde 18-holes golfbaan noemen. * Speelvoorzieningen kinderen Speeltuinen In de gemeente Oosterhout is, naast de op de verschillende campings/bungalow parken en recreatie-oorden aanw ezige speelvoorzienigen, geen (indoor) kinderspeeltuin aanw ezig. Uiteraard zijn er w el openbare speelgelegenheden in de w ijk. In de zomermaanden w orden w einig specifieke kinderactiviteiten georganiseerd. Overig Het Milieu Educatief Centrum (MEC) en Kinderboerderij richt zich op het in contact brengen van kinderen met vooral oud-Hollandse boerderijdieren en op het bevorderen van de kennis en het inzicht in de natuur en het milieu. • -

-

-

Overig dagrecreatie/vrijetijdsbesteding Door de VVV Oosterhout-Dorst w orden diverse arrangementen aangeboden, w aarin verschillende dagrecreatieve en verblijfsrecreatieve voorzieningen zijn opgenomen (zie bijlage 4). In Oosterhout zijn een aantal bedrijven te bezoeken (Van Gool BV Dorst, Drinkw aterproductiebedrijf Noordw est-Brabant, Rens Joosen Suikerw erken BV, Sint Paulusabij); Bijzondere tuinen zijn de Floraliatuin (model-/siertuin), de Kruidentuin bij het MEC en stadstuin De Schelp.

Ontw ikkelingen - Combibad de Warande De gemeente heeft opdracht gegeven aan een extern bureau om de haalbaarheid van een combibad op recreatieoord de Warande te onderzoeken. Daarbij w erd aangegeven de zw embaden te concentreren en de exploitatie aan marktpartijen over te laten. Recentelijk is uit het onderzoek gebleken dat dit op basis van het voorgestelde programma van eisen een financieel niet haalbare oplossing is. Voorgesteld is nu een onderzoek te verrichten naar andere mogelijkheden. Aan de gemeenteraad w orden enkele alternatieve modellen voorgelegd. Daarbij w ordt voorgesteld om zw embad De Blikken in Oosterhout-zuid in ieder geval een jaar langer geopend te houden dan aanvankelijk de bedoeling w as. - Ontwikkeling slechtweervoorzieningen camping/bungalowpark De Katjeskelder Uitbreiding zw embad “Tropikat”, inclusief een overdekte speelvoorziening en w aterspeeltuin (planning 2002), uitbreiding horeca (2001). - Sluiting recreatieoord Surae Conform de met Staatsbosbeheer gemaakte afspraken sluit recreatiepark Surae in 2005 haar deuren. Staatsbosbeheer is bezig met de planvorming voor invulling van dit gebied. Het gebied blijft toegankelijk (extensieve recreatie). 12

- Cultureel centrum de Bussel/overige culturele voorzieningen In het kader van de ombuigingsoperatie zijn er diverse ontw ikkelingen bij de culturele voorzieningen te noemen. Voor w at betreft de toekomstgedachten over diverse van deze voorzieningen verw ijzen w ij naar 2.1.4., actuele ontw ikkelingen, Santrijnhof. - Zandwinningsplas Vrachelse heide/ter Aalsterplas Aansluitend aan de Vrachelse heide ligt een grote zandw inningsplas. Op termijn zijn hier op beperkte schaal recreatieve ontw ikkelingen voorzien. Het gaat hier dan met name om extensieve vormen van recreatie (bijv. w andelen). Een gedeelte van het terrein heeft reeds een horecabestemming. Bezien w ordt in hoeverre optimalisatie van de situatie binnen de beoogde functie mogelijk is. - Uitbreiding golfbaan/diverse ontwikkelingen in de regio De golfclub heeft de w ens kenbaar gemaakt de golfbaan te w illen uitbreiden met 9-holes tot een 27 holes-golfbaan. Dit verzoek w as op het moment van het schrijven van deze nota in behandeling. De vereniging hanteert momenteel een w achtlijst. Tevens zijn er in de regio diverse ontw ikkelingen voor w at betreft de uitbreiding van bestaande of het aanleggen van nieuw e golfbanen. 2.1.4. Stedelijke recreatie en evenem enten (incl. horeca, detailhandel) De gemeente Oosterhout w ordt gezien als een aantrekkelijke w inkelstad. De kracht ligt met name in de gemoedelijke sfeer en het kleinschalige, compacte, voor een groot deel w eersonafhankelijk w inkelaanbod. Daarnaast is het in tegenstelling tot de grote steden nog vrij eenvoudig om de auto tegen een redelijk tarief te kunnen parkeren. Het “funshoppen”, het recreatief w inkelen vaak gecombineerd met een horecabezoek, krijgt ook in Oosterhout steeds meer betekenis. 50% van het w inkelend publiek is afkomstig van buiten Oosterhout. Oosterhout heeft op vrijdagavond koopavond. Op zaterdag is de grote w eekmarkt op de Heuvel. De gemeente Oosterhout heeft een gevarieerd aanbod aan horeca-activiteiten. De horeca heeft een belangrijke commerciële publieksverzorgende functie die bepalend is voor met name de belevingsw aarde van de binnenstad. De Brabantse gezelligheid, gemoedelijkheid en kleinschaligheid is ook hier een sterk punt. De meeste horeca-activiteiten in het centrum zijn geconcentreerd in de Klappeijstraat en rondom de Markt. De gemeente en de Federatie Detailhandel en Horeca zijn vertegenw oordigd in een stuurgroep. Deze manier van samenw erking heeft tot doel om op hoofdlijnen sturing te geven aan ontw ikkelingen in de binnenstad. In Oosterhout-Zuid bevindt zich een meubelboulevard. In de diverse gesprekken is herhaaldelijk het gebrek aan voldoende zaalaccommodaties ter sprake gekomen. In Oosterhout w ordt een groot aantal evenementen georganiseerd . De meeste evenementen hebben een lokale aantrekkingskracht. Daarnaast heeft een aantal evenementen een bovenlokale uitstraling. De belangrijkste evenementen treft u aan in bijlage 5.

13

De gemeente Oosterhout geeft 1 keer per jaar de culturele agenda uit. Deze agenda is in samenw erking met de culturele instellingen en verenigingen samengesteld. Daarnaast publiceert de VVV iedere maand in Het Kanton een evenementenkalender. Evenementen zijn tevens opgenomen in de maandelijkse “Op stap in Brabant” krant. De gemeente Oosterhout voert geen actief evenementenbeleid. Het Kanton geeft in samenw erking met de VVV aan het begin van het toeristenseizoen de Vrijetijdskrant uit. Ontwikkelingen - Reconstructie van de markt/kwaliteitsimpuls Heuvel In de Stadsvisie w ordt aangegeven dat de gemeente Oosterhout een uitbreiding van de horeca voorstaat, omdat deze een belangrijke functie heeft voor Oosterhout als ‘totaalstad’. De horeca blijft enerzijds geconcentreerd rondom de Markt, maar anderzijds kunnen nieuw e gelegenheden een plaats krijgen op de Heuvel, w aardoor dit plein een kw aliteitsimpuls krijgt2. Hierbij w ordt tevens gedacht aan versterking van het culturele karakter (gecombineerde cultuur/horecagelegenheden). Uitgangspunt hierbij is dat beide pleinen de van elkaar verschillende uitstraling zullen behouden. Voor de reconstructie van de markt ligt een concreet plan, “de Vluchtheuvel”. Doel van de reconstructie is om de verblijfsfunctie van de markt te vergroten. Als richtinggevende indicatie bij het ontw erp is de ontw ikkeling van de terrassenfunctie in zomer en w inter meegegeven. Ook uit toeristisch/recreatief oogpunt betekent dit een belangrijke impuls voor de verblijfsfunctie in het stadscentrum. - Santrijnhof Voor het Santrijngebied – het gebied tussen Strijenstraat, Torenstraat, Rutselboslaan en Donkerstraat – heeft de gemeente Oosterhout een w ensbeeld laten opstellen. Het w ensbeeld kenmerkt zich door een concentratie van voorzieningen met zoveel mogelijk multifunctioneel gebruik. Voorzieningen van belang voor het toeristisch/recreatief aanbod in Oosterhout zijn het “Huis van de kunsten”, w aar naast het theater ook ruimte is voor een bioscoop met tw ee middelgrote of drie kleine zalen (ook te gebruiken voor congresruimte), de muziekschool en een kunsten-/creativiteitscentrum. In de visie is ook ruimte voor een discotheek. Verder is er een horecagedeelte, w aar een speelautomatenhal indien gew enst inpasbaar is. Tevens is er (reeds bestaande) hotelaccommodatie. De Torenstraat w ordt hiermee een aantrekkelijke aanloopstraat voor het centrum. In combinatie met de reconstructie van de markt betekent dit een belangrijke toekomstige meerw aarde voor het toeristisch/recreatief product van Oosterhout. 2.1.5. Natuur en landschap Oosterhout is ontstaan op de grens van de hoge Brabantse zandgronden en de laaggelegen veen- en kleigebieden langs de Maas. Dit betekent een afw isselend landschap met de polders in het noorden en de bossen in het zuiden van Oosterhout.

2

In het horecabeleidsplan (blz. 17) is opgenomen dat nieuwe horecabedrijven moeten passen bij het rustieke karakter van de Heuvel.

14

De Willemspolder en Oranjepolder Met name voor de Oranjepolder is de actuele en potentiële natuurw aarden hoog.3 De polders w orden op toeristisch-recreatief gebied veel gebruikt om te fietsen, w andelen en te skeeleren. Bosgebieden en parken Aantrekkelijk bosgebieden zijn de bosw achterij Dorst, de Vrachelse heide en landgoed Oosterheide. Daarnaast heeft Oosterhout verschillende parken, zoals het Lukw elpark, het Oosterheidepark en het Slotpark. Deze parken hebben met name een recreatieve functie voor de eigen bew oners en een functie als uitstraling van een “groene” stad w aar het prettig vertoeven is. Boswachterij Dorst De bosw achterij Dorst is gelegen tussen Oosterhout en Dorst en is ongeveer 1.050 hectare groot. De bossen zijn bijzonder omdat in het gebied ook duinzandverstuivingen aanw ezig zijn. De bosw achterij is voor het grootste deel vrij toegankelijk. In de bosw achterij zijn diverse w andel-, fietsen ruiterroutes uitgezet. Het beheer w ordt gevoerd door Staatsbosbeheer. Voor de bosw achterij heeft Staatsbosbeheer een zoneringsplan opgesteld dat de leidraad vormt voor verdere toeristisch recreatieve ontw ikkelingen in dit gebied. Een groot deel van de Bosw achterij Dorst w ordt in de groene hoofdstructuur van het streekplan gerekend tot de zogeheten natuurkerngebieden Vrachelse heide Ten zuidoosten van de stad ligt de Vrachelse heide. Dit gebied is ongeveer 250 hectare groot. Het gebied is eigendom van defensie, de gemeente (beheer uitbesteed aan het Brabants Landschap), de Waterleiding Maatschappij en particulier bezit. In de Vrachelse heide zijn diverse w andel-, fietsen ruitermogelijkheden uitgezet. In de Stadsvisie w ordt uitgegaan van een verdere ontw ikkeling van de Vrachelse heide tot intensief recreatiegebied (w aardoor andere gebieden meer ontzien w orden). Aansluitend aan de Vrachelse heide ligt een grote zandw inplas (zie ook 2.1.3. Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding). Landgoed Oosterheide Het landgoed Oosterheide, ten zuiden van de w ijk Oosterheide, is ongeveer 92 hectare groot. Het landgoed w ordt beheerd door vereniging Natuurmonumenten. Actuele ontw ikkelingen Boswachterij Dorst Staatsbosbeheer is bezig met het opstellen van een visie voor de bosw achterij Dorst tot 2030. De sluiting van Surae in 2005 maakt hier onderdeel van uit. Tevens is Staatsbosbeheer bezig met de planvorming om de kw aliteit van de bosw achterij Dorst te verhogen (bijv. nieuw e uniforme bebording). 2.1.6. Infrastructuur Onder infrastructuur verstaan w ij hier de bereikbaarheid van Oosterhout. 3

Uit: Groen-Blauw in Oosterhout, ecologische structuurvisie

15

Oosterhout is gunstig gelegen ten opzichte door de ligging ten opzichte van de belangrijke autoverbindingen van zuid naar noord (A 27) en van w est naar oost (A59). Het ontbreken van een spoorverbinding w ordt als een gemis ervaren. Het dichtstbijzijnde station is dat van Breda. Een goede bereikbaarheid met het Openbaar Vervoer is voor Oosterhout erg belangrijk (zie actuele ontw ikkelingen). Een Interliner verzorgt de verbinding tussen Oosterhout en Utrecht CS. De gemeente is bovendien bereikbaar over het w ater (Wilhelminakanaal/Markkanaal). De toeristisch- recreatieve bew egw ijzering binnen de gemeente w ordt vaak als onduidelijk en onvolledig beoordeeld. Actuele ontw ikkelingen Voor w at betreft de openbaar vervoerverbindingen hebben de gemeenten Etten-Leur, Breda en Oosterhout de intentie om tussen deze plaatsen een Hoogw aardig Openbaar Vervoerverbinding te realiseren. Deze verbinding moet qua betrouw baarheid, frequentie, comfort en imago een forse verbetering ten opzichte van het huidige openbaar vervoer zijn. Het streven is om deze HOV 2005/2006 te laten rijden. Tot die tijd zal de huidige verbinding verbeterd w orden tot een Pre-HOV, een verbeterd openbaar vervoer. Om de toenemende autoverkeersbew egingen tussen Breda en Oosterhout het hoofd te kunnen bieden, w ordt gezocht naar mogelijkheden voor vergroting van de capaciteit. In eerste instantie w ordt ingezet op een parallelstructuur langs de A27. 2.1.7. Watersport. Oosterhout is omgeven door (w elisw aar voornamelijk onnatuurlijk) w ater. De ligging aan tw ee kanalen – het Wilhelminakanaal en het Markkanaal – biedt veel potenties op toeristischrecreatief gebied. In de Zw aaikom in Oosterhout is een jachthaven gesitueerd met ongeveer 130 ligplaatsen. Deze jachthaven w ordt beheerd door de w atersportvereniging Sluis I en is in eerste instantie een haven voor eigen leden. Met name in de zomermaanden, bij afw ezigheid van de vaste gebruikers, biedt de haven ook mogelijkheden voor passanten (alleen voor schepen tot 12 meter lengte en maximaal 3,5 meter breed). Vanuit de Zw aaikom w orden door Rondvaartboot De Durme en rederij Tonissen boottochten verzorgd naar o.a. nationaal park De Biesbosch. Tevens w orden met succes in samenw erking met het VVV-Oosterhout arrangementen aangeboden (bijv. vaar/fietsarrangementen). Oosterhout is aangesloten op de vaarroute West-Brabant. Ontw ikkelingen * Watersportvereniging “Sluis I” heeft de w ens uitgesproken om het aantal ligplaatsen in de jachthaven te vergroten, w aardoor o.a. ook ligplaatsen ontstaan die geschikt zijn voor grotere boten (boven 12 meter lengte, 3,5 meter breed). 16

* Ontw ikkelingen Zw aaikom. De Zw aaikom is een pilotproject in het kader van de experimenteerw et Stad en Milieu. Uitvoering van het plan zal de w aterrecreatie in de gemeente Oosterhout een belangrijke impuls geven. Het plan voorziet in een uitbreiding van de haven met passantenplaatsen, een promenade met bijvoorbeeld w atergelateerde w inkels, terrassenfunctie, café enz.. Dit gecombineerd met de bijzondere w oningbouw en eventuele culturele voorzieningen, betekent het plan een verrijking op toeristisch-/recreatief gebied. Voor ontw ikkeling van het recreatieve gedeelte van de Zw aaikom w orden de kansen voor het verkrijgen van een subsidie positief ingeschat. In het kader van Interreg III, Beleef ’t w ater (Brabants Bureau voor Toerisme) en met Stichting Recreatietoervaart Nederland zijn hiervoor reeds contacten gelegd. * De Vereniging Vaarroute West-Brabant is bezig met het samenstellen van een nieuw e gids, w aarbij de huidige kaart w ordt vervangen door een nautische cultuurhistorische vaarkaart. 2.1.8. Partners in toerism e en recreatie/sam enw erkingsverbanden Hieronder volgt een korte toelichting op de in het kader van deze nota belangrijkste partners in toerisme en recreatie en samenw erkingsverbanden. Uiteraard zijn ook de afzondelijke ondernemers in verblijfsrecreatie, dagrecreatie enz. onze gesprekspartners, maar die w orden in dit kader niet apart benoemd. VVV Oosterhout-Dorst De VVV Oosterhout-Dorst is voor de gemeente de belangrijkste partner bij het uitvoeren van het lokale toeristisch-recreatieve beleid. De VVV ontvangt hiervoor jaarlijks een subsidie bestaande uit een jaarlijks te indexeren bijdrage in de personeelslasten en een bijdrage ad ƒ 0,25 per inw oner van de gemeente (subsidiebedrag 2001: ƒ 120.812,--). Met de VVV zijn geen contractuele afspraken gemaakt over de te leveren diensten/resultaten. De activiteiten van de VVV bestaan uit: • Het voeren van een A.N.W.B.-agentschap; • Groepsdagtochten/reserveringen; • Bemiddeling (entreekaarten, bus, boot, theater, ev enementen enz.). • Winkel (kranten, kaarten, boeken, gidsen, NJHC enz.) • Back-office (informatie/administratie/directie); • Productontw ikkeling; • Promotie In het kader van de vorming van regio-VVV’s hebben de VVV-a kantoren in West-Brabant (Oosterhout, Bergen op Zoom, Breda, Roosendaal) onlangs een convenant afgesloten. De ANVV w il komen tot een fusie van de vier VVV’s. Federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout De federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout is een overkoepelende organisatie van de detailhandel- en horecaorganisaties in Oosterhout. De federatie is de gesprekspartner voor de gemeente met betrekking tot de detailhandel, horeca en aanverw ante bedrijvigheid. Ook door de Federatie w ordt het belang van toerisme en recreatie steeds meer onderkend. De Federatie is vertegenw oordigd in de klankbordgroep.

17

SES West-Brabant De Sociaal Economische Samenw erking West-Brabant is ontstaan uit het voormalige Streekgew est Westelijk Noord-Brabant en het voormalige stadsgew est Breda. Toerisme en recreatie is één van de beleidsvelden w aarop deze organisatie actief is. SES is in dit kader verantw oordelijk voor het opstellen van een regionale gemeentelijke toeristisch-recreatieve visie met een meerjarenuitvoeringsprogramma en een projectplan. Momenteel w erkt SES aan het opstellen daarvan. Jaarlijks stellen de aangesloten gemeenten ƒ 0,25 per inw oner beschikbaar als co-financiering voor de uitvoering van het projectplan van de Regiocommissie. Het voorzitterschap, management en secretariaat zijn ondergebracht bij SES. Daarnaast coördineert SES het beheer en onderhoud en uitbouw van een netw erk aan recreatieve w andelen fietsroutes in West-Brabant. Het procesmanagement van het REAP (Regionaal Actieprogramma West-Brabant) is ondergebracht bij het SES4 Kamer van Koophandel West-Brabant De Kamer van Koophandel voor West-Brabant heeft onder meer tot doel het bevorderen van een goed ondernemersklimaat voor het regionaal bedrijfsleven. Doel van de Kamer is om het beleidsterrein toerisme en recreatie actief te stimuleren en ondersteunen, zodat het regionaal inkomen en de w erkgelegenheid in de sector toeneemt en een bijdrage w ordt geleverd aan een aantrekkelijke leefomgeving en vestigingsklimaat. Regiocommissie Toerisme en Recreatie De regiocommissie Recreatie en Toerisme is in 1997 ingesteld door gemeenten uit de regio na de gelijktijdige opheffing van de Streek-VVV. Het regiomanagement w erd aangestuurd via het BBT. Al enige tijd is er gesproken over de omvorming van de huidige regiocommissie. Directe aanleiding is de onvrede van gemeentebesturen over de inzet en zeggenschap over het ‘kw artje’ per inw oner voor recreatie en toerisme. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een voorstel ‘Regiocommissie Recreatie en Toerisme nieuw e stijl’, per 1 januari 2002 om te vormen in de Regionale Adviescommissie Recreatie en Toerisme West-Brabant. Doel van deze adviescommissie is adviseren over de inhoud en uitvoering van een regionaal toeristisch meerjarenprogramma, gericht op realisering van concrete projecten, zoals promotie en productontw ikkeling. SES West-Brabant verricht het secretariaat en procesmanagement van de commissie: vaststellen beleidsvisie, programma en projectvoorstellen, en is eerst verantw oordelijke voor de gemeentelijke financiële middelen (ƒ 0,25 en cofinanciering derden). De Regionale adviescommissie Recreatie en Toerisme adviseert aan het bestuur van SES West-Brabant over de realisering van projecten. Het Brabants Bureau voor Toerisme en de gezamenlijke VVV’s in West-Brabant zijn de partners voor ontw ikkeling en uitvoering van de recreatief-toeristische taken. Bij de VVV’s ligt het accent op de aansturing van de informatievoorziening, de regio-promotie en de lokale produktontw ikkeling. Het BBT is partner op het gebied van strategische productontw ikkeling en de aansturing van de bovenlokale productontw ikkeling.

4

Sinds 1995 trekken de West-Brabantse gemeenten, de K.v.K. West-Brabant en de provincie gezamenlijk op in het REAP. Het REAP stimuleert praktijkprojecten die bijdragen aan het in stand houden, vernieuwen en verstevigen van de sociaal-economische structuur in West-Brabant. Een van de vier hoofdthema’s van het REAP is toerisme. Doel is om een structurele bijdrage te leveren aan de versterking van het toeristisch bedrijfsleven en de toeristische productontwikkeling.

18

Brabants Bureau voor Toerisme (BBT) De Stichting Brabants Bureau voor Toerisme is eind 1995 opgericht als opvolger van de Provinciale VVV Noord-Brabant. Het BBT bew eegt zich op het raakvlak tussen de publieke en private sector, hetgeen zich uit in de bestuurssamenstelling en in de te leveren producten en diensten. Het bestuur bestaat uit 3 burgemeesters (Oost-, West- en Midden-Brabant), de andere 50% van het bestuur bestaat uit ondernemers, voorgedragen door het Platform Toeristisch Bedrijfsleven. Het BBT coördineert vele taken rond de lokale VVV’s. Tevens heeft zij een traditionele promotietaak. Daarnaast richt het BBT zich steeds meer op het ontw ikkelen van innovatieve projecten ter stimulering van het toerisme in en naar de provincie op het gebied van toerisme en recreatie. Tenslotte heeft het BBT een commerciële touroperator functie. Deze activiteiten zijn verzelfstandigd in de Boekingscentrale Brabant BV. Het Brabants Bureau voor Toerisme streeft er naar om toerisme en recreatie naar en in Brabant te bevorderen. Zij heeft de ambitie het kenniscentrum voor de toeristische en recreatieve sector in Brabant te zijn. Provincie Noord-Brabant De provincie Noord-Brabant is een belangrijke partner op o.a. toeristisch/recreatief gebied. In het rapport “Ontspannend Brabant” geeft zij haar beleidskader aan. In 2001 volgt een Uitvoeringskader. Bij de provincie kunnen o.a. subsidieverzoeken w orden ingediend in het kader van het Uitvoeringsprogramma Economisch Beleid. Recron Noord-Brabant De Vereniging van Recreatieondernemers Nederland, afdeling Noord-Brabant is de belangenbehartiger van ondernemers in verblijfsrecreatie. In Oosterhout zijn drie organisaties bij de Recron aangesloten (Katjeskelder, kamphuis De Singel, Hubertushoeve). Stichting Recreatietoervaart Nederland (SRN) Deelnemers en partners van SRN zijn de ministeries van V. en W., L.N.V., V.R.O.M. en E.Z., de provinciale besturen, de Unie van Waterschappen, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, ANWB, KNWV en HISWA Vereniging. De Stichting Recreatietoervaart Nederland is in 1995 opgericht als uitvoerder van de Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederland (BRTN). SRN heeft jaarlijks middelen om investeringen in het routenetw erk en de omliggende voorzieningen te stimuleren. Vereniging Vaarroute West-Brabant De gemeente Oosterhout is lid van de vereniging Vaarroute West-Brabant. In november 1987 w erd de Stichting Vaarroute Binnenw ateren West-Brabant opgericht met het doel een economisch renderend en w ervend w atersportgebied in de regio West-Brabant te ontw ikkelen. Na een driejarige publiekrechtelijke samenw erking binnen de Stichting, bleek dat er naast deze samenw erking ook behoefte w as aan een samenw erking met het bedrijfsleven. Op initiatief van de Kamer van Koophandel is hiertoe in 1990 een ondernemersvereniging opgericht. Per 1 januari 1995 is de belangenbehartiging van de vaarroute overgegaan van de Stichting Vaarroute Binnenw ateren West-Brabant naar de Vereniging Vaarroute West-Brabant. De Vereniging is sinds deze datum ook opengesteld voor niet-ondernemers. Het doel van de vereniging is het bevorderen van de recreatie op en om de binnenw ateren van West-Brabant in het algemeen en het organiseren, stimuleren en uitvoeren van activiteiten ter bevordering van de recreatie en de daarmee samenhangende activiteiten van de aangesloten bedrijven in het bijzonder.

19

Natuur- en recreatieschap Nationaal Park de Biesbosch In 1970 hebben de provincie en een aantal gemeenten rondom de Biesbosch besloten ontw ikkelingen in en om de Biesbosch intensiever te gaan begeleiden. Daartoe hebben zij een gemeenschappelijke regeling vastgesteld. Op basis hiervan is het recreatieschap ingesteld. De opdracht van het recreatieschap w as het bew aren van de natuur en het reguleren van de recreatie. De intentie w as richting te geven aan de ontw ikkelingen in de regio en de regio daarbij duidelijk te betrekken. In 1996 heeft het dagelijks bestuur besloten tot een w ijziging in de w erkw ijze van het recreatieschap. Uitvoerende taken w erden afgestoten zodat het recreatieschap zich uitsluitend met beleidsmatige taken kon bezig houden. Het recreatieschap is de afgelopen tijd bezig gew eest met het ontw ikkelen van een nieuw e toekomstvisie. Hierbij w il zij zich meer dan voorheen gaan richten op de omgeving van de Biesbosch. Doelstelling is om de recreanten die in het gebied verblijven naar andere plaatsen in en rond de Biesbosch te “verleiden”. De portefeuillehouder heeft een bestuursfunctie. Het bestuur w erkt aan de ontw ikkeling van een strategie om te komen tot een versmelting van de recreatieschappen tot een zogenaamd Parkschap. 2.1.9. Regio. Het toeristisch/recreatief aanbod in de regio bepaalt direct de aantrekkelijkheid van de gemeente Oosterhout als “uitvalsbasis” voor de toerist/recreant. Het is daarom van groot belang om de regio te betrekken bij de promotie van Oosterhout. Oosterhout ligt gunstig ten opzichte van een aantal toeristische attracties. Trekpleisters in de regio zijn o.a.: * de Efteling in Kaatsheuvel; * Antw erpen; * Safaripark en speelland de Beekse Bergen in Hilvarenbeek; * Nationaal Park De Biesbosch; * Historische (vesting-)steden en plaatsen zoals Breda, ’s Hertogenbosch, Heusden, Geertruidenberg; * Autotron Rosmalen; * Land van Ooit in Drunen. Verschillende omliggende gemeenten of gemeenten in de regio zijn bezig of hebben onlangs een toeristisch-/recreatieve nota of visie vastgesteld. Daarmee w ordt het belang van toerisme en recreatie door steeds meer gemeenten onderkend. Door het zoeken van samenw erking met deze gemeenten op toeristisch-recreatief gebied kan een meerw aarde ontstaan voor het toeristisch/recreatief totaalproduct. Toeristen en recreanten houden immers geen rekening met bestaande bestuurlijke grenzen, maar zoeken naar een zo compleet mogelijke invulling van hun vrije tijd. 2.2. Analyse vraag In de gemeente Oosterhout zijn – naast de in het kader van de toeristenbelasting aanw ezige gegevens over het aantal overnachtingen – w einig schriftelijke gegevens over “de toerist/recreant” in Oosterhout. Wie is deze bezoeker (herkomst, leeftijd, sociale status enz.)? Wat is het doel van zijn bezoek? Wat vindt hij goed, w at minder goed enz.? Om een antw oord te krijgen op een aantal basisgegevens over de “vraagkant” is er in het kader van deze nota in samenw erking met de VVV een korte vragenlijst opgesteld voor de toeristisch/recreatieve 20

bezoeker in Oosterhout (zie bijlage6). De vragenlijst is uitgezet in juli/augustus. De resultaten kunnen w orden gebruikt bij de verdere uitw erking van het beleid. Hieronder volgt een korte analyse van de vraagkant in het algemeen, dus niet op lokaal niveau. Waar bekend w orden lokale gegevens toegevoegd. Vakanties van Nederlanders De vakantieparticipatie van Nederlanders is ruim 72%. Sinds 1990 is er een stabilisatie opgetreden. Met name bij ouderen en bij de laagste inkomensgroepen is de vakantieparticipatie lager. Gemiddeld gaan mensen 1,7 per jaar op vakantie. De spreiding door het jaar neemt toe, het aantal korte vakanties groeit aanzienlijk. Van alle vakanties w ordt 42% doorgebracht in eigen land (m.n. korte vakanties). Hierbij w ordt vaak gebruik gemaakt van een stacaravan. Voor langere vakanties is de vakantiebungalow favoriet. Noord-Brabant is de meest bezochte provincie voor korte vakanties (marktaandeel 19%). Het marktaandeel voor lange vakanties bedraagt 9%. Op het terrein van bungalow vakanties heeft Brabant een marktaandeel van 11%. Het marktaandeel voor vaste standplaatsen bedraagt 17%. Een aanzienlijk deel van de gasten is afkomstig uit de lagere sociale klasse, zij maken in grote mate gebruik van een vaste standplaats, relatief dicht bij huis. Nieuw e verhuurvormen zijn de laatste jaren sterk in opkomst. Het aantal toeristische overnachtingen in de gemeente Oosterhout bedroeg in 2000 meer dan 350.000 overnachtingen5. De opbrengst van de toeristenbelasting bedroeg ƒ 350.000,-- (tarief ƒ 1,-- per overnachting). Aangezien een gedeelte van de toeristenbelasting w ordt geïnd op basis van een forfaitair tarief (op basis van het aantal opgegeven vakantie-eenheden) is het aantal w erkelijke overnachtingen hoger. Vakanties van buitenlanders in Noord-Brabant Naar schatting 10% van de buitenlandse overnachtingen in Nederland komt in Brabant terecht. Vooral overnachtingen in een bungalow zijn daarbij favoriet. De vrije tijd van Nederlanders De gemiddelde hoeveelheid vrije tijd is 34 uur per w eek. Door de stijging van het aantal nietactieven neemt de totale vrije tijd van Nederlanders toe. Gemiddeld w ordt 11 uur per w eek van de vrije tijd buitenshuis doorgebracht. Dagtochten van Nederlanders Onder dagtochten w ordt verstaan activiteiten buitenshuis met als doel vrijetijdsbesteding en met een duur van tenminste 2 uur. Gemiddeld houden Nederlanders 63 dagtochten per jaar. Een op de drie dagtochten betreft sportieve recreatie. Een op de tien betreft het bezoeken van een attractiepunt of evenement. Een op de acht is recreatief w inkelen. 43% van de dagtochten vindt plaats in het w eekend. Fietsen en w andelen zijn favoriet. De recreatie in de directe w oonomgeving neemt sterk toe. Bij keuze van de w oonomgeving zijn de recreatieve mogelijkheden in de buurt een belangrijke factor gew orden. In Noord-Brabant w orden 132 miljoen dagtochten gehouden. Favoriet zijn ook hier fietsen en w andelen. Bovendien w ordt in Brabant meer paardgereden dan in overige provincies.

5

Bron: opbrengst toeristenbelasting 2000

21

Economische betekenis van toerisme/recreatie voor de gemeente Oosterhout Om de economische betekenis van toerisme/recreatie voor de gemeente Oosterhout in cijfers uit te drukken zijn meer lokale toeristisch/recreatieve gegevens benodigd dan op dit moment beschikbaar zijn. Aanbevelingen hiervoor w orden gedaan in hoofdstuk 7.6..

22

Hoofdstuk 3 – Beleidskader Om de positie van deze nota ten opzichte van andere beleidsdocumenten duidelijk te krijgen w orden hieronder de speerpunten van het beleidskader op Europees, rijks-, provinciaal, regionaal en gemeentelijk niveau geschetst. 3.1. Europees Toerisme heeft een internationaal karakter. Op Europees niveau ontbreekt een specifiek gemeenschappelijk toeristisch beleid. Diverse beleidsterreinen zijn echter van belang voor toerisme en recreatie. Bij het regionale beleid zijn investeringen op het gebied van toerisme en recreatie vaak een belangrijk instrument om regionale verschillen binnen Europa glad te strijken. Daarnaast kan de sector profiteren van ander sectorbeleid zoals het milieu- en het cultuurbeleid. De Europese Commissie hanteert een nieuw e aanpak met betrekking tot toerisme. Voorstellen van de Commissie over een communautair toeristisch beleid zijn vervangen door een meer inhoudelijk georiënteerd overleg tussen de lidstaten. Vijf w erkgroepen met deskundigen uit alle lidstaten behandelen toeristisch relevante onderw erpen en w isselen beleidsgegevens uit. De eindrapportage van deze w erkgroep zal naar verw achting in 2001 nog verschijnen. Ook in OESO-verband w isselen landen periodiek gegevens uit over toeristisch beleid. Binnen de Structuurfondsen is een aantal ontw ikkelingsdoelstellingen en grensoverschrijdende initiatieven (INTERREG en LEADER) van belang voor toerisme en recreatie. 3.2. Rijk Het rijksbeleid op het gebied van toerisme en recreatie is ondergebracht bij het ministerie van Landbouw , Natuurbeheer en Visserij (L.N.V.) en Economische Zaken (E.Z.). Zij zijn verantw oordelijk voor respectievelijk openluchtrecreatie en het toerisme. In het algemeen kan gezegd w orden dat door het Rijk in toenemende mate toeristisch-recreatieve taken w orden gedecentraliseerd naar provincie en gemeenten. De volgende beleidsnotities zijn van belang. * “Kiezen voor recreatie”, beleidsnota Openluchtrecreatie 1991-2010 (Ministerie van L.N.V., 1991) In deze beleidsnota w orden de uitgangspunten van het openluchtrecreatiebeleid tot het jaar 2010 w eergegeven. Hoofdlijnen van beleid zijn: • Bestaande recreatiemogelijkheden tenminste handhaven. • Ruimtelijke ontplooiingsmogelijkheden bieden aan het particulier initiatief dat bijdragen levert aan kw aliteit en diversiteit van het aanbod. • Vergroten recreatieve gebruiksmogelijkheden voor gebieden en objecten. Daar w aar het Rijk deze beheert, is recreatief medegebruik uitgangspunt.

23

• • •

Optimaliseren van de recreatiekw aliteiten en de gebruiksmogelijkheden van een geselecteerd aantal recreatief-toeristische gebieden. Ontw ikkelen van landelijke netw erken voor w andelen, fietsen en varen. Verbeteren van kw aliteit, deskundigheid en samenw erking van de recreatiesector.

Centraal staan de volgende beleidsthema’s: • Recreatie in natuur en landschap. • Nederland-w aterland. • Recreatie en verstedelijking. • Versterking van de sector: Voor de uitvoering van de beleidsthema’s is een aantal w aterrecreatiegebieden en routenetw erken geselecteerd die vanuit rijksoptiek het belangrijkst zijn en prioriteit krijgen. * Beleidsbrief Toerisme en Recreatie – ministerie van Economische Zaken en Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (juli 2001) Op 4 juli jl. hebben de staatssecretarissen van het ministerie van E.Z. en L.N.V. gezamenlijk de beleidsbrief Toerisme en Recreatie bij de Tw eede Kamer ingediend. De overheid ziet toerisme als een belangrijke economische sector, w aarbij de rol van de overheid zich vooral richt op het scheppen van randvoorw aarden. De primaire verantw oordelijkheid ligt bij de sector zelf. Recreatie vraagt om een meer directe publieke betrokkenheid. Een bundeling van krachten tussen de aanbieder van toeristische en recreatieve producten is noodzakelijk. TRN (Toerisme Recreatie Nederland) is hierin een belangrijke partij. Aan TRN is verzocht met een geactualiseerde inhoudelijke toekomstvisie op de toeristische sector te komen. De komende jaren zal een actief beleid gevoerd w orden om de mogelijkheden tot kw alitatief hoogw aardige openluchtrecreatie te vergroten. Gericht w ordt op het vergroten van de kw aliteit van de w oon-, w erken leefomgeving en de recreatieve w aarde van het landelijk gebied. Specifiek aandacht voor de w ensen van met name kinderen, ouderen en allochtonen Aandacht w ordt geschonken aan de kw aliteit en de toegankelijkheid van het landelijk gebied (doelstelling 2010 90% openstelling bos- en natuurgebieden). Belangrijk speerpunt is daarnaast het vergroten van de toegankelijkheid van het agrarisch cultuurlandschap, o.a. door uitbreiding van de lange afstand w andelen fietsroutes en het oplossen van fysieke knelpunten (Regeling Versterking Recreatie). Belangrijke kansen w orden gesignaleerd voor de w aterrecreatie. Voor w at betreft de verblijfsrecreatie w ordt opgemerkt dat er naast ruimte voor het accommoderen van nieuw e kampeermiddelen vooral ruimte nodig is voor de kw aliteitsverbetering van de bestaande verblijfsrecreatieverblijven. * Vijfde nota Ruimtelijke Ordening – ‘Ruimte maken, ruimte delen’ De nota die op 15 december 2000 door de Ministerraad is vastgesteld, bevat het ruimtelijk rijksbeleid tot 2020 met een doorkijk naar 2030. Het is een nota op hoofdlijnen, de nota geeft richting aan de ruimtelijke ontw ikkeling in Nederland. De belangrijkste besluiten zijn vastgelegd in de Ontw erp Planologische Kernbeslissing Nationaal Ruimtelijk Beleid.

24

In de nota w ordt de ruimtebehoefte tot 2030 geschetst voor zeven functies, w aaronder recreatie, sport, natuur en landschap. De extra ruimtebehoefte voor recreatie en sport w ordt geschat op in totaal 144.000 hectare (ruimtebeslag 1996: 82.705) en voor natuur en landschap op 333.000 hectare (ruimtebeslag 1996: 461.177). Uiteraard zijn er talrijke combinatiemogelijkheden w aardoor het totale ruimtebeslag kan w orden beperkt. De mogelijkheden voor recreatie en sportbeoefening w orden uitgebreid. De provincies w ordt gevraagd hiervoor in overleg met gemeenten gebieden aan te w ijzen en te ontw ikkelen. Het onderscheid tussen permanente en recreatieve w oningen is vaak een punt van discussie. Buiten de rode contouren blijft permanente bew oning verboden. Nieuw vestiging of uitbreiding van recreatiew oningen is aan voorw aarden geboden (bijv. niet binnen de groene contour). De resterende ruimte tussen beide typen contouren w ordt balansgebied genoemd. In de nota w orden de algemene beleidslijnen per landsdeel verder uitgew erkt. * Natuurbeleid/natuur voor mensen, mensen voor natuur Het natuurbeleid is uitgew erkt in het nationaal Natuurbeleidsplan (NBP). Hoofddoelstelling van het NBP is de realisatie van de ecologische hoofdstructuur door bescherming van bestaande natuurgebieden. Het kabinet gaat het huidige natuurbeleid verbreden, om beter recht te doen aan de betekenis van natuur voor de samenleving. Leidraad voor het natuurbeleid tot 2010 w ordt ‘natuur voor mensen, mensen voor natuur’. Hiermee w ordt bedoeld dat natuur moet aansluiten bij de w ensen van mensen en goed bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar moet zijn, terw ijl diezelfde natuur tegelijkertijd door mensen beschermd, beheerd, bew erkt en ontw ikkeld w ordt. 3.3. Provincie * Beleidskader toerisme en recreatie – Ontspannend Brabant In 2001 heeft de provincie het beleidskader toerisme en recreatie “Ontspannend Brabant” vastgesteld. Het beleidskader is een geactualiseerd vervolg op de Beleidsvisie Toerisme en Recreatie van 1995 en vormt een belangrijke bouw steen voor de integrale herziening van het streekplan. De provincie streeft naar kw aliteitsverbetering van het bestaande productenaanbod en op de vergroting van de productdifferentiatie. In het beleidskader w orden recreatiemilieus 6 als uitgangspunt genomen. Recreatiegedrag w ordt verklaard door middel van motieven w aarmee mensen hun vrije tijd inrichten (“versnellen”/”vertragen”). Er w orden 13 recreatiemilieus onderscheiden die met “doen”, “vermaak” en “verblijf” te maken hebben (zie bijlage 7). De provinciale beleidsinspanningen, die in dit kader op hoofdlijnen zijn uitgezet betreffen in hoofdzaak de volgende punten: a. Een compleet aanbod van recreatiemilieus over geheel Brabant. b. Stimulering van cultuurtoerisme. 6

Onder recreatiemilieus wordt verstaan: een set van min of meer samenhangende recreatiemotieven, recreatieactiviteiten en ruimtelijke verschijningsvormen daarvan, waarvoor relevant ontwikkelingsrichtingen en ruimtelijke implicaties kunnen worden gegeven/”ontmoetingsplaats” tussen het toeristisch-recreatieve aanbod en de vraag.

25

c. Stimulering van grensoverschrijdende activiteiten en projecten. d. Bevordering van een goed georganiseerde en professionele sector. e. Bredere inzet van het Brabant Bureau voor Toerisme. Daarnaast w ordt er specifiek aandacht geschonken aan de beheersing van de recreatieve mobiliteit en aan het milieu. Het provinciaal beleidskader w ordt in 2001 uitgew erkt in een uitvoeringskader. Jaarlijks heeft de provincie Noord-Brabant een bedrag van 1 miljoen gulden beschikbaar voor uitvoering van toeristisch projecten in het kader van het Uitvoeringsprogramma Economisch Beleid. * Revitalisering landelijk gebied/Hand aan de ploeg voor West-Brabant Een gedeelte van West-Brabant valt buiten het reconstructiegebied maar een gebiedsgerichte aanpak van het platteland is hier ook noodzakelijk. Een en ander is ingekaderd in Hand aan de Ploeg of de Provinciale Uitgangspuntennota voor West-Brabant (PUN-West). De tw ee gebiedscommissies in West-Brabant w erken Hand aan de Ploeg verder uit. Oosterhout is ingedeeld bij het gebied ‘w ijde-Biesbosch’. De nota geeft een beeld van het gebied en van de thema’s w aar de partijen in West-Brabant mee aan de slag w illen. Een van de thema’s is toerisme en recreatie. Per thema w ordt op basis van een analyse een beschrijving gegeven van het perspectief en de speerpunten w aarbij partijen in het kader van ‘Hand aan de ploeg’ mee aan de slag gaan. Voor w at betreft toerisme en recreatie w ordt aangesloten bij de nota ‘Ontspannend Brabant’. Als actiepunt voor recreatie en toerisme is opgenomen ontw ikkeling van recreatie en toerisme door bevordering van: éénduidig product, duidelijke regionale structuur en doorgaande routes. Recreatie en toerisme kunnen een onderdeel vormen van de reconstructie van het landelijk gebied en bijdragen aan de leefbaarheid van het platteland. Tegelijkertijd biedt het een kans om de gew enste toeristisch-recreatieve gebiedsverscheidenheid te bevorderen. * Streekplan Noord-Brabant – 1992 In het streekplan w ordt voor de diverse ruimtevragende sectoren per regio het gew enste ontw ikkelingsperspectief en de gew enste hoofdstructuur aangegeven. Het ruimtelijk beleid voor toerisme/openluchtrecreatie is gericht op het bereiken van meer samenhang in het totale toeristisch- recreatieve product. Tegelijkertijd w ordt een evenw ichtige spreiding van de voorzieningen voor de eigen bevolking nagestreefd. Aandacht voor kw aliteit, kw antiteit en diversiteit staat hierin centraal. Behoud en versterking van de kw aliteit van de bestaande voorzieningen staat centraal. Uitbreiding behoort tot de mogelijkheden. Daarnaast w ordt het realiseren van routestructuren en recreatief medegebruik en het integreren en combineren van verblijfsrecreatie en dagrecreatieve voorzieningen nagestreefd. Er is sprake van een selectief beleid, beleid gericht op de gebieden met de grootste potenties. In de toeristisch- recreatieve ontw ikkelingsgebieden w ordt speciaal ruimte geboden aan nieuw e ontw ikkelingen. Voor het Streekplan is een integrale en een partiele herziening voorbereid voortbouw end op de ruimtelijke ontw ikkeling die met het Streekplan van 1992 in gang is gezet. Dit ontw erpstreekplan is inmiddels gereed. Ontw erp streekplan 26

Hoofddoel van het provinciaal ruimtelijk beleid is dat er in de toekomst zorgvuldiger w ordt omgesprongen met de aanw ezige ruimte. Hiertoe w ordt uitgegaan van een vijftal leidende principes (lagenbenadering, zuinig ruimtegebruik, concentratie van de verstedelijking, zonering van het buitengebied, grensoverschrijdend denken en handelen). Toerisme en recreatie w orden in het streekplan gezien als nevengeschikte activiteiten in het buitengebied, die de economische vitaliteit van het buitengebied bevorderen. Voorzien moet w orden in de groeiende ruimtebehoefte voor toeristisch- recreatieve voorzieningen, w aarbij de mogelijkheden van zuinig ruimtegebruik optimaal benut moeten w orden en de natuur- en landschapsw aarden behouden en versterkt moeten w orden. De mogelijkheden w orden sterk afhankelijk gesteld van de specifieke kenmerken van een gebied. Centraal uitgangspunt is dat er geen significant negatieve effecten op de te beschermen natuur- en landschapsw aarden optreden. De provincie vindt het van belang dat toeristisch- recreatieve ontw ikkelingen aansluiten bij en afgestemd zijn op de ontw ikkelingen in de landbouw . Met name w ordt ingezet op de bevordering van kleinschalige verblijfsrecreatie en op vormen van extern gerichte verblijfsrecreatie. Daarnaast w il de provincie het toervaren, ook op de kanalen, bevorderen en dit in sterke mate verknopen met activiteiten op het land. Het buitengebied w ordt gezoneerd in tw ee hoofdzones: een groene hoofdstructuur (GHS) en een agrarische hoofdstructuur (AHS). In de GHS is alleen plaats voor recreatie met een groen karakter. In de AHS zijn meer mogelijkheden voor toerisme en recreatie. In het ontw erp-streekplan w orden voorw aarden genoemd w aaronder bepaalde toeristischrecreatieve ontw ikkelingen al dan niet mogelijk zijn. Een onderverdeling w ordt gemaakt in de verblijfs- en dagrecreatie in de GHS, de AHS-landschap en de RNLE’N (regionale natuur- en landschapseenheden), de verblijfs- en dagrecreatie in de AHS-landbouw en enkele bijzondere recreatievormen in het buitengebied (o.a. golfbanen, law aaisporten, recreatiew oningen, recreatie op en rond het w ater). Met name voor w at betreft de toeristisch- recreatieve mogelijkheden in de eerstgenoemde gebieden w orden beperkende voorw aarden opgelegd. * Over Ruimte Gesproken In mei 1998 is de provincie begonnen met de actualisering van haar ruimtelijk beleid. Het traject w at hiervoor doorlopen w ordt heet ‘Over Ruimte Gesproken’ (rapporten ‘Brabant Onverbloemd op schema, Brabant contrastrijk en Brabant uitgelijnd) 7. Een van de hoofdlijnen voor ruimtelijk beleid is aandacht voor recreatie. Er w ordt gestreefd naar bevordering van de toeristisch-recreatieve kw aliteiten, in samenhang met de andere kw aliteiten van Brabant. In de centra van de stedelijke regio’s w ordt de traditionele stedelijke gezelligheid bevorderd. Recreatiemogelijkheden in w ijken w orden vergroot. Groenstructuren rond de steden bevorderen eveneens de recreatiemogelijkheden dicht bij huis. Voor nieuw e grote publiekstrekkers, zoals centra voor vermaak en vertier, moet in de stedelijke regio’s een plek w orden gevonden. Gestreefd moet w orden om de verscheidenheid in recreatiemilieus in Brabant te vergroten door per gebied verschillende accenten te leggen. Van belang is dat met de recreatieve ontw ikkelingen de natuur- en landschapsw aarden behouden en versterkt w orden. 7

Rapport als voorloper op/bouwstenen voor het nieuwe Streekplan.

27

Betere samenw erking binnen de recreatiesector w ordt noodzakelijk geacht. 3.4 Regionaal Oosterhout valt onder de regio West-Brabant. Op regionaal niveau zijn diverse beleidsnotities/visies in het kader van deze nota interessant. Hieronder w orden deze in het kort w eergegeven. * Projectplan 2001 Regiomanagement West-Brabant Voor 2001 w orden de volgende prioriteiten voor het regiomanagement genoemd: 1. Promotie & communicatie. 2. Fietsen in West-Brabant. 3. Cultuurtoerisme. 4. Ketensamenw erking en professionalisering. * Rolbeschrijving West-Brabant, stuurgroep ‘Rolbeschrijving West-Brabant (december 2000) In de rolbeschrijving West-Brabant is onder het groen-blauw e netw erk een globale visie op toerisme/recreatie omschreven7 Deze globale visie w ordt door SES West-Brabant nader uitgew erkt in een toeristisch-recreatief beleidsplan/visie, w aarmee in 2001 een aanvang is/w ordt gemaakt. De volgende thema’s zijn opgenomen: • toeristisch-recreatieve knooppunten (A- en B- knooppunten); • cultuurhistorie; • w aterrecreatie; • natuurgerichte recreatie; • verblijfsrecreatie * ‘Eenheid door verscheidenheid’. Meerjarenbeleidsplan Recreatie en Toerisme 1998-2001 (Kamer van Koophandel West-Brabant, 1998) Doelstelling van de Kamer van Koophandel is het beleidsterrein toerisme en recreatie actief te stimuleren en te ondersteunen, zodat het regionale inkomen en de w erkgelegenheid in deze sector toenemen en een bijdrage w ordt geleverd aan een aantrekkelijke leefomgeving en vestigingsklimaat. Een belangrijk punt is de kw aliteitsverbetering van de sector. Prioriteit w ordt gegeven aan de thema’s stedelijk toerisme, cultuurtoerisme, industrieel toerisme en agrotoerisme, w aarbij specifieke aandacht w ordt gevraagd voor arrangementontw ikkeling (verlengen verblijfsduur). De periode van het meerjarenplan loopt t/m 2001. De kamer van Koophandel is zich aan het beraden over een nieuw e invalshoek/invulling van het beleidsveld toerisme en recreatie. * Visie ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie) agrotoerisme In de visie w ordt het inspelen op de veranderingen en mogelijkheden in markt en maatschappij centraal gesteld. Deze markt houdt in dat het platteland naast de agrarische productiefunctie ook die van natuur/landschap en recreatie/toerisme vervult. Duurzaamheidsstreven staat voorop. Naast agrotoerisme w orden bij de plattelandsvernieuw ing ook marktkansen ontw ikkeld voor streekproducten, huisverkoop, agrarisch natuurbeheer en de zorgfunctie op de boerderij. 28

Het Kaderplan Agrotoerisme biedt een kader w aarbinnen kansrijke agrotoeristische initiatieven kunnen w orden beoordeeld en vervolgens gestimuleerd/gefinancierd en begeleid/geadviseerd. De volgende kansrijke thema’s w orden genoemd: • Openstelling agrarische/agrotoeristische bedrijven. Hierbij speelt ook het imagoversterkende doel voor de primaire agrarische productie. • Het ontw ikkelen en vermarkten van (dag-)arrangementen. • Ontw ikkelen van ketens in de verblijfsrecreatie. • Centrale marketing o.a. via samenw erking met TREK-Brabant en het BBT. 3.5. Gem eente * Stadsvisie-plus De Stadsvisie-plus geeft de visie op de gew enste ruimtelijke, economische en sociale ontw ikkelingen van Oosterhout tot 2015. Toerisme en recreatie nemen een belangrijke plaats in binnen deze visie. De hoofdthema’s in de Stadsvisie zijn: • Het eigen Oosterhout (behoud/versterking eigen karakter, bekendheid aan identiteit door streekeigen producten, profileren met kw aliteiten die zij reeds heeft zoals o.a. de toeristisch-recreatieve aantrekkingskracht, de positie op culinair gebied, karakteristieke ligging). • Kw alitatief hoogw aardig Oosterhout (kw aliteiten voor toekomstige generaties bew aren/verder ontw ikkelen, intensief ruimtegebruik noodzakelijk, cultuurhistorische elementen als belangrijke inspiratiebron/uitgangspunt). • Veilig en leefbaar Oosterhout in stad en buitengebied (vergroten levendigheid w oonw ijken door stimuleren functiemenging, groeiende behoefte aan mogelijkheden voor ontspanning w aarvan recreatie in het buitengebied een belangrijk aspect is, recreatiegerichte voorzieningen in de kerkdorpen). • Oosterhout compleet (ruimte voor recreatie en ontspanning, sportvoorzieningen, recreatie als belangrijke peiler van de Oosterhoutse economie, toename mogelijkheden voor recreatie in stad en buitengebied, gezonde economische situatie met voldoende w erkgelegenheid). Voor de volgende ‘netw erken’ w ordt een visie op de ontw ikkelingen gegeven. Kort w ordt dit hieronder toegelicht voor zover van belang voor deze nota: 1. Landschapstypen (o.a. uitbreiden en verbeteren natuur. Geringe recreatieve druk in kw etsbare natuurgebieden/intensief recreatief gebruik op andere minder kw etsbare plekken). 2. Economische activiteiten en infrastructuur (o.a. eventuele toekomstige ontw ikkeling van vormen van sportieve recreatie op het industrieterrein Statendam, leisure-ontw ikkeling, intensivering en ontw ikkeling horeca; versterking historische sfeer door kleinschalige, ambachtelijke bedrijven en culturele activiteiten, bereikbaarheid per openbaar vervoer, toenemende fileproblemen tussen Breda en Oosterhout het hoofd bieden). 3. Wonen en beleving (o.a. Groene ruggengraad met parkenreeks, historisch centrum, nabijheid buitengebied voor ontspanning en recreatie, actieve vormen van buitenrecreatie op de Vrachelse heide en gedeeltes van Bosw achterij Dorst, extensieve natuurgerichte recreatie in de w at kw etsbaardere gebieden, verlengen fiets-/w andelpad Groene 29

Ruggengraat naar het zuiden door landgoed Oosterheide, behoud van historisch, kleinschalig karakter Heilige Driehoek, de Zw aaikom). 4. Sociaal-maatschappelijke aspecten (een verrassende binnenstand als drager van de Oosterhoutse identiteit, spreiding stedelijke culturele podia over het centrum uit het oogpunt van het leefbaar, divers en verrassend houden van het centrum, uitbreiding van de horeca (Markt, kw aliteitsimpuls Heuvel, van elkaar verschillende uitstraling behouden), breed scala aan culturele voorzieningen behouden dat moet w orden uitgebreid met een bioscoop, een discotheek en een zalencentrum, de school als spil in de w ijk, aantrekken en binden van jongeren en jonge gezinnen aan Oosterhout is van belang voor de dynamiek van de stad, plattelandsvernieuw ing/nevenactiviteiten individuele boeren). * Besluit op de openluchtrecreatie gemeente Oosterhout De aanleiding tot het formuleren van een kampeerbeleid voor de gemeente w as de inw erkingtreding van de Wet op de Openluchtrecreatie (Wet OR) per 1 november 1995. De w et geeft het kader aan w aarbinnen de gemeenten eigen kampeerbeleid vorm kunnen geven. In het besluit op de openluchtrecreatie gemeente Oosterhout (juli 1997) zijn een aantal voorw aarden voor het kleinschalig kamperen opgenomen (zie bijlage 8). * Visie op het buitengebied De gemeente Oosterhout is bezig met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan. In deze visie w orden de relevante thema’s voor het buitengebied beschreven en w ordt een ontw ikkelingsrichting aangegeven. Voor w at betreft de recreatie w ordt in de visie onderscheid gemaakt in verblijfs- en dagrecreatie. Ten aanzien van verblijfsrecreatie is het beleid gericht op behoud en versterking (bij uitbreiding afw eging tussen bedrijfs- en gebiedsbelang). In uitbreiding van het aantal verblijfsrecreatieve voorzieningen voorziet het gemeentelijk beleid niet. Ten aanzien van dagrecreatie w ordt als beleidslijn aangehouden dat de voorziening het algemene toeristischrecreatieve belang moet dienen en betekenis moet hebben voor het gebied w aarin deze dagrecreatieve voorziening zich bevindt. Met betrekking tot plattelandsontw ikkeling ondersteunt de gemeente nevenactiviteiten op het agrarisch bedrijf. Het bestemmingsplan zal een vrijstellingsregeling bevatten om dit binnen bepaalde voorw aarden mogelijk te maken. Visie op hoofdlijnen • Bestaande recreatiebedrijven. Alle bestaande, legale recreatiebedrijven krijgen een specifieke bestemmingsregeling. Een eenmalige vergroting van de bestaande bebouw de oppervlakte met maximaal 15% via een vrijstelling binnen het bestemmingsvlak is mogelijk (noodzakelijk voor continuïteit van het bedrijf/compensatieplicht). Met uitbreidingen buiten het bestemmingsvlak w ordt terughoudender omgegaan. Horecavoorzieningen als onderdeel van het bedrijf. Bestaande bedrijfsw oningen w orden positief bestemd, nieuw e bedrijfsw oningen w orden in principe niet toegestaan. • Geen vestiging van nieuw e verblijfsrecreatieve voorzieningen in het buitengebied. Uitzondering w ordt gemaakt voor verblijfsrecreatie als nevenactiviteit in het kader van de verbrede landbouw .

30

• Vestiging van nieuw e kleinschalige dagrecreatieve voorzieningen indien het een aanvulling betreft op het huidige dagrecreatieve aanbod (mogelijk in het gebied dat op de Streekplankaart is aangegeven als toeristisch-recreatief gebied). • Het beleid met betrekking tot het kleinschalig kamperen blijft in stand, alleen zal het gezien de praktijk beperken tot de agrarische bedrijven (ook in samenhang met plattelandsvernieuw ing). • Op dit moment w ordt in de gemeente een aantal recreatiew oningen permanent bew oond. De gemeente w il met een actiever handhavings- en controlebeleid permanente bew oning voorkomen. * Toeristisch Recreatief Actie Plan 1996 (TRAP) Op 17 december 1996 is het Toeristisch Recreatief Actie Plan door de gemeenteraad goedgekeurd. In het TRAP is naast een inventarisatie van betrokken partijen en het toeristischrecreatief product een overzicht opgenomen van de knelpunten. Hieraan is een actieplan gekoppeld. Belangrijkste aandachtspunten in het TRAP zijn: • ontw ikkeling van nieuw e toeristisch-recreatieve concentratiegebieden (ruimte voor nieuw e toeristische attracties); • inbouw en flexibiliteit in ruimtelijke ordeningsbeleid bij uitbreidingsplannen bestaande verblijfsrecreatie (integrale belangenafw eging bij herziening bestemmingsplan buitengebied); • uitbreiden voorzieningen voor de recreant/toerist, o.a. uitbreiding voorzieningen op het gebied van de w atersport, vestiging luxe sauna, bioscoop enz.. • Instellen overlegplatform toerisme/recreatie; Verschillende in het TRAP genoemde aandachtspunten zijn nog niet volgens planning gerealiseerd. Voor zover nog actueel w orden zij in deze nota en de hierop volgende uitvoeringsnota meegenomen. * Horeca beleidsplan In het in januari 1997 door de gemeenteraad vastgestelde horeca beleidsplan w ordt in het kort ingegaan op de relatie tussen horeca en toerisme. Gesteld w ordt dat de relatie tussen horeca en toerisme onmiskenbaar is en deze elkaar nadrukkelijk kunnen versterken. De horeca, zow el in het stadscentrum als in het buitengebied, kan een belangrijke rol spelen in de toeristischrecreatieve aantrekkingkracht van de gemeente. Door de Oosterhoutse horecaondernemers w erd de toeristisch-recreatieve functie van de horeca in Oosterhout destijds echter als zw ak beoordeeld. Uit de gesprekken met afgevaardigden van de horeca in Oosterhout blijkt dat het belang van toerisme voor de horeca nu steeds meer w ordt onderkend, en dat ondernemers meer dan in het verleden bereid zijn om hier op in te spelen. * Rapporten ‘Groen goud in Oosterhout’ (juli 1995)/’Groen-Blauw in Oosterhout’ (april 2000) Deze rapporten bevatten de ecologische structuurvisie voor de gemeente Oosterhout. Doel van de Ecologische Structuurvisie is om de kw aliteit en de samenhang van de aanw ezige natuurelementen inzichtelijk te maken en om aanbevelingen te doen voor het verbeteren van die kw aliteit en samenhang. In de nota’s w ordt ingegaan op de relaties met andere functies, w aarvan recreatie als een belangrijke nevenfunctie w ordt aangegeven. Een goede afstemming van de recreatieve structuur van Oosterhout op de voorgestelde ecologische structuur is gew enst.

31

* Warandevisie Voor het Warandegebied heeft de gemeente een visie op laten stellen, de “ontw ikkelingsvisie de Warande” Oosterhout. Doel van de visie is om op lange termijn helderheid te verschaffen over de doel en de functie van het gebied. In het gebied de Warande zijn vele recreatieve voorzieningen ondergebracht (recreatieoord de Warande, atletiekbaan, voetbal, korfbal, hockey, tennis, handbal, w ielerclub, openluchttheater, museum Oud Oosterhout). De in het kader van deze nota relevante onderw erpen uit de visie zijn: - Handhaven van het groene karakter van het gebied. Uitbouw van recreatieve ontw ikkelingen is w el mogelijk (bijv. combibad, versterking museum-functie en horeca). Het gebied w ordt opengelegd voor extensieve recreatie (w andelpaden natuurbeleving). Ook de beleving van de plas maakt hier onderdeel van uit (extensieve recreatie). De sportvoorzieningen w orden gehandhaafd. Deze terreinen zullen w aar mogelijk en w enselijk doorkruist w orden door een openbaar padenstelsel. Gebruik van onderdelen van de complexen is w enselijk. - Het gebied zal (meer dan nu het geval is) gebruikt w orden door de recreërende stedeling (“open leggen van het gebied”/toenemend gebruik van publieke recreatieve mogelijkheden). - De groene structuur heeft naast de ecologische betekenis ook betekenis voor de extensieve recreatie. De Warandevisie w ordt in 2002 aan de gemeenteraad ter vaststelling aangeboden. * Fietsnota gemeente Oosterhout (1998) In 1998 heeft de gemeente de “fietsnota gemeente Oosterhout” vastgesteld. Doelstelling van de fietsnota is om het fietsverkeer in de gemeente Oosterhout te bevorderen. In de fietsnota w ordt een inventarisatie van knelpunten gegeven. Bij de toeristische knelpunten w ordt opgemerkt dat er slechts drie routes zijn bew egw ijzerd en dat de routes tussen de Kerkdorpen en de kern Oosterhout niet zijn uitgerust met kw alitatief goede fietsvoorzieningen. Bovendien w ordt aangegeven dat in het buitengebied op veel w egen voorzieningen ontbreken. Dit terw ijl met name in het zomerseizoen fietsvoorzieningen in het buitengebied extra druk zijn. Daarnaast w ordt aangegeven dat de kruising voor de brug over rijksw eg 27, nabij de Beneluxw eg/Burg. Materlaan, naar het gebied Kalix Berna door onvoldoende opvallendheid, slechte verharding en een te smal profiel als toeristisch knelpunt aangemerkt kan w orden, met name gezien het grote aantal fietsroutes dat deze kruising passeert. Geadviseerd w ordt in de fietsnota o.a. om op basis van een bew egw ijzeringsplan alle primaire fietsroutes met een uniforme bew egw ijzering uit te voeren, en daar w aar dit logisch is deze routes door middel van secundaire routes aan elkaar te koppelen. * Overige beleidsmatige ontwikkelingen Op het moment van het schrijven van deze nota w aren diverse beleidsnotities in de maak die in meer of mindere mate een relatie hebben met de beleidsnota Toerisme en Recreatie, te w eten: • de nota Sport en Recreatie; • de actualisering integraal jeugdbeleid; • de cultuurnota; • het masterplan ouderen; • de evenementennota.

32

3.6.

Analyse beleidskader

Uit de beschrijving van beleid op Europees, nationaal, provinciaal, regionaal en gemeentelijk niveau blijkt dat toerisme en recreatie steeds meer in beeld zijn. Onderkend w ordt dat toerisme en recreatie ook een middel kunnen zijn om andere beleidsdoelstellingen te bereiken, zoals bijvoorbeeld een verbetering van de kw aliteit van de w oon- en leefomgeving voor de eigen bevolking (en daarmee ook voor toeristen), plattelandsvernieuw ing, creëren van draagvlak voor culturele en historische w aarden, vergroten van de regionale en nationale bekendheid enz.. Op alle niveaus is het voornemen om aan de hand van een geselecteerd aantal thema’s toerisme en recreatie te stimuleren, en de professionaliteit van de sector te vergroten. De gemeente Oosterhout moet daar met haar beleid op inspelen en op aansluiten.

33

Hoofdstuk 4 – Toekomst recreatie en toerisme 4.1. Algem ene trends - Demografische ontwikkelingen * Vergrijzing/ontgroening. De bevolkingsopbouw van Nederland zal de komende jaren drastisch w ijzigen. De omvang van het aantal 55+-ers zal sterk toenemen tot zo’n 32% van de bevolking in 2020. Ook de gemeente Oosterhout kent een boven gemiddelde vergrijzing (2000; 23,7% 55+/ 2015; 32,7% 55+). Deze ouderen zijn over het algemeen beter opgeleid en kunnen beschikken over voldoende inkomen. Zij zijn ten opzichte van nu langer vitaal, w aardoor het recreatiepatroon actief en veelzijdig kan blijven. - Sociaal-culturele ontwikkelingen * Het aantal jonge gezinnen zal sterk afnemen. Het aandeel gezinnen van niet-Nederlandse origine zal stijgen. * Gezinsverdunning en de daarmee samenhangende individualisering. Toename van de eenen tw eepersoonshuishoudens. De landelijk gemiddelde grootte van een huishouden zal dalen van 3,2 nu tot naar verw achting 2,3 in 2020. Het individu is de basiseenheid van de moderne samenleving gew orden, niet meer de groep of het gezin. - Sociaal-economische ontwikkelingen Naast verandering van de bevolkingsopbouw verandert ook de samenstelling van de bevolking. Het aantal mensen dat aan het arbeidsproces deelneemt zal dalen. Bovendien heeft de doorzettende flexibilisering van de arbeid gevolgen voor de vrije tijd. Tijd w ordt kostbaar en moet goed w orden besteed; iedere activiteit moet zoveel mogelijk voldoening opleveren. Het w ordt minder vanzelfsprekend dat leden van een gezin of groep op hetzelfde moment van hun vrije tijd kunnen genieten, w aardoor een toenemende individualisering en versnippering van het recreatiepatroon ontstaat. De w ens om te “onthaasten”, het zoeken naar rust, ruimte, natuur en authenticiteit zal in deze drukke en gehaaste maatschappij steeds groter w orden. - Ruimtelijke trends gerelateerd aan recreatie en toerisme * De vraag naar ‘buiten w onen’ stijgt, zow el voor tijdelijk als voor permanent. De grens tussen beiden vervaagt. * Vervagende grenzen tussen w onen, w erken en recreëren als gevolg van met name de nieuw e technologie. * Toerisme en recreatie w ordt steeds vaker ingezet als ‘instrument’ in de ruimtelijke ordening. Dit heeft te maken met het economisch potentieel van de recreatie. * Ruimtelijke nabijheid is vooral van belang bij de keuze van recreanten als het echt dichtbij is. Daarbuiten is afstand minder van belang. * Natuurlijke recreatiemilieus moeten zodanig ingericht w orden dat zij aansluiten op de karakteristieke kw aliteiten in de omgeving. * Werken w ordt minder plaatsbepalend voor w oonvoorkeur; w ellicht neemt recreatie de opengevallen plek in. - Informatie- en communicatietechnologie De consument maakt steeds vaker gebruik van moderne ICT-technieken, zoals internet, w aardoor het samenstellen van een w ensenpakket dat past bij zijn individuele eisen steeds

34

makkelijker w ordt8. De technologische ontw ikkelingen zorgen daarnaast voor meer internationaal toeristisch-recreatief verkeer en voor toename van de internationale concurrentie.

- Massa-individualisering/’belevingsconsument’ Op grote schaal w orden er individuele keuzes gemaakt rond toeristisch-recreatieve activiteiten en het gebruik van de daarvoor benodigde voorzieningen. Geconstateerd w ordt dat bijvoorbeeld prognoses over bevolkingsgroei, leeftijdsopbouw , samenstelling en herkomst van gezinnen en huishoudens onvoldoende houvast meer geeft voor het voorspellen van het recreatiegedrag. Traditionele gedragspatronen lijken te zijn verschoven of lopen door elkaar heen. De massa-individualisering heeft zijn intrede gedaan. De consument w ordt steeds minder voorspelbaar. Hij is grillig en heeft een korte interessetijd (impulsgedrag). Hij zoekt op maat gesneden activiteiten, w aarbij verschillende stijlen door elkaar heen kunnen lopen. Hij w ordt steeds kritischer, w aarbij kw aliteit als vanzelfsprekend w ordt beschouw d. De consument van de toekomst is zelfbew ust en kiest naar behoefte w aarbij de beleving en emotie centraal staan. Er ontstaat een ‘belevingsconsument’. - Mobiliteit Als gevolg van de toegenomen mobiliteit is afstand steeds minder een barrière (“de w ereld aan onze voeten”). De bereikbaarheid is belangrijk en daar vormt zich een knelpunt. Toenemend recreatief autoverkeer zorgt ook in Brabant steeds vaker voor files en is een aantasting van de kw aliteit van Brabant als toeristische provincie. Daarbij is de geconcentreerde vorm in tijd van de vrijetijdsbesteding een probleem. - Integratie vrijetijdsaanbod Er ontstaat in snel tempo een vrijetijds- of leisuremarkt. Grenzen vervagen. Het ontstaan van multifunctionele voorzieningen en de toenemende gezamenlijke profilering van verschillende bestaande voorzieningen in een gebied zijn hiervan de voorlopers - Toenemende concurrentie Als gevolg van globalisering en regionalisering en nieuw e intreders op de markt w ordt het speelveld w aarop Nederlandse toeristisch- recreatieve voorzieningen concurreren groter en complexer. Steeds grotere en professionelere organisaties - w aaronder veel buitenlandse zijn in de markt actief. - Politiek-bestuurlijke ontwikkelingen De overheid treedt steeds verder terug. De verzakelijking van de overheid is onder meer zichtbaar in zakelijkere subsidierelaties en het betrekken van private partijen bij van oorsprong publieke projecten. Ondernemers krijgen steeds meer te maken met regelgeving op het gebied van o.a. milieu, ruimtelijke ordening, veiligheid en gezondheid. Dit kan leiden tot kostenverhoging voor de sector en beperking in de uitbreidingsmogelijkheden. Ondernemen w ordt complexer. Een

8

Anderzijds wordt een toename van arrangementen gesignaleerd/package deal (inspelen op ketenontwikkeling).

35

groeiende aandacht voor milieu en veiligheid is echter een belangrijke voorw aarde voor kw aliteitsbehoud/-verbetering. 4.2. Algem ene ontw ikkelingen in de vraag. Het voorspellen van toekomstig recreatiegedrag is erg moeilijk. De bevolkingsgroep w aarin mensen passen is geen garantie meer voor een goede voorspelling van het gedrag. Steeds meer vertonen mensen recreatiegedag dat in eerste instantie niet verw acht zou w orden bij de leeftijd, het inkomen of de levensfase van het individu. De motieven w aarmee mensen hun vrije tijd inrichten zijn meer bepalend voor hun gedrag. Hiermee w ordt aangesloten bij het provinciaal beleidskader “Ontspannend Brabant’. De motieven voor recreatie en toerisme kunnen w orden opgesplitst in ‘versnellen’ en ‘vertragen’: * versnellen: De maatschappij is aan het ‘versnellen’ (toenemende mobiliteit, 24-uurseconomie, consumptie-maatschappij enz.) dus ook de vrije tijd ‘versnelt’ mee. Er w ordt korter en oppervlakkiger aan verschillende activiteiten deelgenomen. De beperkte beschikbare vrije tijd w ordt optimaal benut. * vertragen: Behoefte aan rust, niets hoeven als reactie op een steeds sneller w orden maatschappij. Met name komt een combinatie van recreatiegedrag dat past binnen versnellen en vertragen veel voor. Het motief op dat moment is bepalend voor de activiteit. De verw achting is dat de vraag naar vertragende activiteiten zal groeien en de vraag naar versnelling w at zal afnemen. De dualiteit zal echter toenemen (extreme versnellende activiteiten/uiterst vertragende activiteiten). 4.3. Algem ene ontw ikkelingen in het aanbod. 4.3.1. – Verblijfsrecreatie • Productverbreding. Toenemende variatie in het aanbod, w aarbij steeds meer mengvormen zullen ontstaan (tussen bijvoorbeeld kamperen en bungalow s). Het ruimtelijk beleid is niet altijd ingesteld op deze vormen van verblijfsrecreatie, w aardoor marktkansen niet optimaal kunnen w orden benut. • Toename van de verhuur van accommodaties. Het eigen bezit van een recreatiemiddel zal afnemen als gevolg van een steeds gevarieerder vakantiepatroon. Teruglopende markt van vaste staanplaatsen, m.n. op plekken met een verouderd aanbod. • De concentratie van vakanties op parken zal blijven liggen in enkele topw eken. Met name de kampeersector profiteert op die manier onvoldoende van de groei van korte vakanties. • Steeds meer gezamenlijk gebruik van voorzieningen met locale inw oners of met andere recreanten w ordt gebruikelijk (vanuit bedrijfseconomisch opzicht noodzakelijk). Ketensamenw erking. Op dit moment aanbod nog sterk op zichzelf gericht. Nog onvoldoende samenw erking gezocht voor onderlinge versterking. • Toenemende toekomstige ruimtebehoefte verblijfsrecreatie als gevolg van o.a. dalende gemiddelde bezetting per eenheid, andere eisen die aan het product gesteld w orden (bijv. grotere kampeerplaatsen, meer privacy enz.), toename voorzieningen, groeiende vraag naar toerisme en recreatie enz. (voor Noord-Brabant ruimtebehoefte verblijfsrecreatie berekent op 20 tot 25%). • Toename langdurig verblijf van senioren op vakantieparken. Toename verschijnsel recreatief w onen (vervagende grenzen tussen permanent en recreatief w onen). 36

• • •

•

Toenemende vraag naar groepsaccommodaties voor m.n. kleinere groepen (stijgend luxeniveau, meer privacy). Toename dorpshotels en herbergen. Toenemende behoefte aan gespreide vormen van verblijf, w aarbij de koppeling met het omliggende landschap of de natuur centraal staat (bijv. extensieve kampeervormen, aanlegplaatsen pleziervaart, hotel/goeikamer, losse verhuureenheden). Toename korte vakanties in met name voor- en najaar. De kampeersector profiteert onvoldoende van deze toename omdat de piek hier nog steeds in de zomermaanden ligt.

4.3.2. – Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding. • Een belangrijke vorm van vrijetijdsbesteding is de buitenrecreatie, m.n. fietsen en w andelen. Groei van voorzieningen met name in een steeds gevarieerder netw erk aan routes/knooppuntenssysteem. • Verdere ontw ikkeling en specialisatie dagattractiepunten. Authenticiteit en verbeelding in plaats van alleen maar steeds harder, hoger, enger en gevaarlijker (“kick”). De ligging van attracties in de nabijheid van andersoortige voorzieningen w ordt belangrijker (verschillende activiteiten tijdens verblijf ondernemen). • Concentratie van modegevoelige attracties, w aardoor snel op trends kan w orden ingespeeld. • Vervagen van de scherpe scheidingen tussen verschillende functies. Bijv. detailhandel als toeristische attractie (‘funshoppen’), agrotoerisme enz. . Deze vervagende grenzen zorgen voor vernieuw ing van het aanbod. Ruimtelijk beleid maakt de tussenvormen niet altijd mogelijk (te w einig flexibiliteit). • Groei golfsport. Goede mogelijkheden om de ontw ikkeling van golfterreinen meerdere doelen te laten dienen (bijv. als ‘buffer’ tussen stad en landschap, als groene zone met ecologische kw aliteit, recreatief medegebruik). • Toenemende belangstelling voor natuurw andelingen onder leiding. • Laatste jaren toename aantal indoor-speeltuinen. • Sterke toename in ‘verw en-arrangementen’/ ‘w eldaadtoerisme’ (onthaasten/compensatie voor dagelijkse druk); 4.3.3. - Stedelijke recreatie en dorpse gezelligheid. • De binnenstad is in toenemende mate een voorziening voor vrijetijdsbesteding (recreatief w inkelen, uitgaan, bioscoopbezoek, terrassen enz.). • Toename van oorsprong stedelijke voorzieningen buiten de stad (bijv. grote bioscoopcomplexen, megadisco’s, w oonboulevards enz.); • Dorpse gezelligheid. Bedreiging door de verstedelijking van het landschap. 4.3.4. – Natuurlijke recreatie • Naast behoud van de natuur of steeds meer het laten beleven van de natuur als kerntaak. Nieuw e vormen van natuurlijke recreatie, al dan niet met een educatief karakter (bijv. kinderspeelbos, struinnatuur, zw erfnatuur). • Landgoederen als nieuw e gebieden die door betere ontsluiting en grotere openbaarheid extra natuurgebied kunnen vormen. 4.3.5. – Agrotoerism e • Ontstaan sterk aanbodgericht. In de toekomst agrotoerisme als volw aardige tak aan de bedrijfsvoering. Nieuw e formules. Andere vormen van verblijfsrecreatie rondom ‘het erf’. Versoepeling van de huidige regelgeving zal het aanbod stimuleren.

37

•

Verdere groei en verbreding van agrotoeristische activiteiten op het terrein van dagrecreatie/verkoopactiviteiten.

4.3.6. – Watersport • Toervaren is sterk in opkomst. Groeiend aanbod in Noord-Brabant (nog relatief nieuw vaargebied)/m.n. groei verhuursector; • Steeds meer combinatie van verschillende activiteiten (combineren w atersport en landrecreatie); • Bedreiging door toenemende beroepsvaart en door natuurmaatregelen.

38

Hoofdstuk 5 – Overzicht SWOT gemeente Oosterhout 5.1. Inleiding Een overzicht van sterktes, zw aktes, kansen en bedreigingen is een bruikbaar hulpmiddel om een duidelijk overzicht te geven van de actuele situatie van een onderzoeksgebied, in dit geval toerisme en recreatie in de gemeente Oosterhout. Vraag en aanbod w orden tegen elkaar uitgezet om zo te kunnen bepalen w aar het beleid en de acties op gericht moeten/kunnen w orden. Het overzicht van sterktes en zw aktes is met name intern gericht (beïnvloedbaar), het overzicht van kansen en bedreigingen extern gericht (niet beïnvloedbaar). Dezelfde indeling is gehanteerd als die bij de analyse van het toeristisch/recreatief aanbod. 5.2. Overzicht SWOT

39

Sterkte

Zwakte

Verblijfsrecreatie a. Beperkte toeristisch-/recreatieve hotelaccommodatie (sfeer, entourage). b. Toeristenbelasting is geen doelbelasting. Gelden w orden niet aangew end voor toerisme/recreatie. Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding c. Te w einig dynamiek/vernieuw ing in de b. Sterke punten dagrecreatief aanbod: verblijfsrecreatiesector, gevaar van Heuvel, Houtse Heuvel en de Heilige verpaupering aanbod. Driehoek (o.a. ook gastenverblijven, Stacaravanproblematiek Westateliers). Brabant/verouderd caravanbestand. c. Mogelijkheden sportieve recreatie (m.n. Imagoprobleem verblijfsrecreatie. fietsen/w andelen). Kw aliteitsslag maken is noodzakelijk. d. Mogelijkheden golfsport lokaal en in de d. Probleem van permanente bew oning regio (arrangementen?). (vervagende grenzen tussen e. Ontw ikkeling “plas van Caron” (extensieve permanent/recreatief, hoe handhaven?). recreatie). Verblijfsrecreatie a. Uitgebreide verblijfsrecreatie in de vorm van camping/luxe bungalow park/kampeerhuizen.

Stedelijke recreatie en evenementen f. Aantrekkingskracht detailhandel/horeca (kracht: w eersonafhankelijk w inkelen, gezelligheid, intiem, kleinschalig). g. Positie op culinair gebied. Bourgondisch/”eerst eten”. h. Reconstructie van de markt, m.n. mogelijkheid voor uitbreiding terrassenfunctie. i. Mogelijke ontw ikkeling Santrijnhof (o.a. theater, bioscoop, horeca, cultuurplein). j. Benadrukken van de aanw ezigheid van een grote verscheidenheid aan evenementen. Natuur en landschap

Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding e. Beperkt aanbod cultuurhistorie. Ondervertegenw oordiging kunst. f. Beperkte zaalaccommodatie. g. Geen voorzieningen zoals congrescentrum/op toerist ingestelde hotelaccommodaties/luxe sauna. h. Te w einig kinderactiviteiten in de zomerperiode, m.n. bij slecht w eer. Te w einig (avontuurlijke) speelvoorzieningen voor kinderen (bijv. overdekte speeltuin, avontuurlijke speelroute in bos). i. Te w einig w eersonafhankelijke voorzieningen. j. Voortbestaan musea. Steun voor museum Oud Oosterhout en Speelgoedmuseum noodzakelijk.

Infrastructuur

Stedelijke recreatie en evenementen k. Evenementen, op enkele uitzonderingen Watersport na, te w einig regionale uitstraling. Actiever k. Succes rondvaartboot de Durme (verdere evenementenbeleid (aanhaken bij op te uitbreiding arrangementen). stellen nota evenementenbeleid). l. Aansluiting op vaarroute West-Brabant via l. Oosterhout zou meer kunnen ‘bruisen’ in Wilhelminakanaal/Markkanaal. de zomerperiode/stad moet plezier m. Mogelijke ontw ikkeling Zw aaikom. “Water uitstralen/terrassen te laat buiten. naar de stad brengen” (Stadsvisie). Medew erking ondernemers niet altijd optimaal. Partners in toerisme/recreatie m. Te w einig vertier na w inkelsluiting. n. Samenw erkingsverband de “8 van n. Parkeerbeleid binnenstad. Verw ijzingen Oosterhout”.

40

o. Enthousiaste/deskundige VVV. Regio p. Benadrukken van de regio. Promotie van Oosterhout als geheel, inclusief de regio. De regio is de voornaamste trekpleister (zonder daarbij het aantrekkelijke van Oosterhout zelf uit het oog te verliezen). q. Deelname recreatieschap de Biesbosch.

naar o.a. parkeergarage/fietsenstalling. o. Nog geen optimale samenw erking tussen detailhandel/horeca met andere sectoren, bijv. met verblijfsrecreatie (combinaties/arrangementen maken). p. Weinig voorzieningen voor de jeugd (bijvoorbeeld disco, bioscoop). q. Hoge huurbedragen detailhandel (leegstand moet voorkomen w orden om binnenstad aantrekkelijk te houden).

Overig Natuur en landschap Infrastructuur r. Bereikbaarheid met openbaar vervoer/ontbreken van een spoorverbinding met eigen station. s. Toeristisch/recreatieve bew egw ijzering. Watersport t. Waterrecreatie. Oosterhout is omgeven door w ater, maar daar w ordt relatief w einig mee gedaan. Weinig passantenplaatsen in jachthaven (=verenigingshaven). Beperkte informatievoorziening vanuit jachthaven. Openstelling sluis. u. Oosterhout heeft geen imago op het gebied van w atersport. Partners in toerisme/recreatie v. Te w einig (financiële) ondersteuning voor de VVV. Geen budgetsubsidiëring (w elke diensten w orden geleverd tegen w elke kosten?). Versterking financiële positie noodzakelijk. w . Nog te w einig gemeentelijke samenw erking in de regio op terrein toerisme/recreatie. x. Nog te w einig samenw erking met lokale partners op terrein toerisme/recreatie. Geen deelname gemeente in de ‘8 van Oosterhout’. y. Slechte georganiseerdheid verblijfsrecreatiesector. Moeizame w il tot samenw erking, w aardoor zaken minder snel van de grond komen. Regio

41

z. Samenw erking in de regio nog niet optimaal. Overig aa. Uitstraling van de gemeente gering. Te w einig stuw ende kracht vanuit de gemeente. Eigen gemeente meer promoten. Geen actief toeristisch/recreatief beleid. Te w einig lange termijn denken. bb. Oosterhout heeft niet echt een eigen “gezicht”. Waarom komt men naar Oosterhout. Onvoldoende bekend w at de toerist/recreant van Oosterhout vindt. Oosterhout w ordt eerder gezien als een industriestad dan als toeristische trekpleister. cc. Gemeente w erkt te veel aanbod- te w einig vraaggericht. dd. Beperkt gebruik mogelijkheden internet door diverse organisaties. ee. Oosterhout kent eigen markt niet goed genoeg. Wie is onze bezoeker? ff. Beperkte ambtelijke capaciteit toerisme.

42

Kans

Bedreiging

Verblijfsrecreatie a. Toename korte vakanties in voor- en naseizoen (als gevolg van de blijvende piek in het hoogseizoen profiteert de kampeersector hier onvoldoende van). b. Productverbreding. Toename variatie in het aanbod. Steeds meer mengvormen. Nieuw e vormen van verblijfsrecreatie. Plattelandstoerisme als verbreding van het aanbod (niet als concurrentie voor bestaande verblijfsrecreatie). Toename behoefte aan gespreide vormen van verblijf, w aarbij de koppeling met het omliggende landschap of de natuur centraal staat. c. Toename kort verblijf/toename vraag naar luxe en ruimte. Van mobiele kampeermogelijkheden naar bungalow s. Toename van de verhuur van accommodaties. Afname eigen bezit recreatiemiddel als gevolg van een steeds gevarieerder vakantiepatroon. d. Toename vraag naar groepsaccommodaties voor m.n. kleinere groepen. e. Toename gezamenlijk gebruik van voorzieningen met lokale inw oners of andere recreanten. f. Investeren in meer w eersonafhankelijke verblijfsrecreatie en voorzieningen voor bredere jaarexploitatie. g. Mogelijkheden toerisme/recreatie bij reconstructie Zandgronden (ook bij dagrecreatie). Tijdens de gesprekken w erd echter vermeld dat er veel al in regelgeving vastligt, zodat onvoldoende flexibiliteit ontbreekt.

Verblijfsrecreatie a. Toenemende regelgeving. Te w einig flexibiliteit in ruimtelijk beleid w aardoor kansen niet optimaal kunnen w orden benut. Streven naar meer pragmatische aanpak. Ondernemen w ordt complexer, vereist meer kw aliteiten dan vroeger (ook bij thema dagrecreatie). b. Toenemende toekomstige ruimtebehoefte verblijfsrecreatie. Uitbreiding verblijfsrecreatie bedrijfseconomisch vaak noodzakelijk, (o.a. als gevolg van ruimere parkeerplaatsen, meer privacy, meer aanvullende voorzieningen) maar moeilijk gezien afw eging met andere belangen (m.n. natuurbelangen). c. Belangstelling voor de stacaravan in particulier eigendom neemt verder af. d. Goedkopere buitenlandse vakanties (“de w ereld binnen handbereik”). Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding e. Sluiting van recreatieoord Surae als versobering van toeristisch- recreatief aanbod (gebied blijft w el openbaar toegankelijk). Stedelijke recreatie en evenementen f. Toenemende verstedelijking als bedreiging voor “dorpse gezelligheid”. g. Mogelijke afsluiting voor doorgaand verkeer Breda-Oosterhout via Teteringen (w egvallen groot potentieel w inkelpubliek, gezien ook uitbreiding Teteringen?). h. Grote w inkelagglomeraten aan rand van de stad als algemene bedreiging voor de binnenstad (ontvolking binnenstad). Klant moet geboeid blijven. i. Dorpse gezelligheid. Bedreiging door de verstedelijking van het landschap. j. Afnemend enthousiasme voor sponsoring van evenementen.

Dagrecreatie en vrijetijdsbesteding h. Groeiende belangstelling cultuurhistorie. Geschiedenis benutten voor toerisme (in combinatie met andere voorzieningen). i. Toename industrieel toerisme. Oosterhout heeft relatief veel bedrijven die interessant Natuur en landschap kunnen zijn voor de recreant. Evt. organisatie van open dagen gekoppeld Infrastructuur aan een thema.

43

j.

k.

l.

m.

n.

o. p. q.

r.

Watersport k. Bedreiging door toenemende beroepsvaart en door natuurmaatregelen.

Toenemende betekenis in dagrecreatieve voorzieningen plattelandstoerisme (bijv. kaasboerderij, rondleidingen, verkoop eigen producten). Leisure-ontw ikkeling. Combinatie van elkaar versterkend vrijetijdsvoorzieningen (clustering). Vervagende grenzen tussen verschillende functies. Concentratie van modegevoelige attracties, w aardoor snel op trends kan w orden ingespeeld. Toenemende behoefte aan “onthaasten, verw end w orden, ontvluchten aan de jachtige maatschappij” met de daarbij behorende voorzieningen (ook van toepassing op andere thema’s). Bijv. samenstellen van luxe-arrangementen (golf, sauna, congres enz.). Cultuur/historie. Integratie van de toenemende belangstelling voor cultuur/historie/kunst in het toeristisch/recreatief product (aanhaken bij cultuurnota/cultuurbeleid). Ontw ikkeling en specialisatie dagattractiepunten. Authenticiteit en verbeelding in plaats van steeds harder, hoger, enger en gevaarlijker. Verder samenstellen van arrangementen. Toename aantal indoorspeeltuinen. Uitbreiding routegebonden recreatie m.n. in uitbreiding/verfijning knooppuntensysteem routes. Landelijke toename golfsport.

Partners in toerisme/recreatie Regio Overig l. Massa-individualisering. Consument w ordt steeds minder voorspelbaar/kritischer. m. Toename mobiliteit. Toename autoverkeer w aardoor aantasting toeristischrecreatieve kw aliteit.

Stedelijke recreatie en evenementen s. Toename “funshoppen”/recreatief w inkelen. De binnenstad is in toenemende mate een voorziening voor vrijetijdsbesteding. Bijvoorbeeld kansen voor aanvullend nieuw detailhandelsbeleid om Oosterhout boven de doorsnee w inkelstad uit te laten steken (bijv. speciale w inkelstraat speciaalzaken, gedeelte startende ondernemers enz.). Belangrijk om kw aliteit vast te houden/klanten te blijven boeien. t. Stad aantrekkelijk houden voor jongeren. Bij aanbod niet alleen richten op senioren (w aar mogelijk aanhaken bij actualisering integraal jeugdbeleid). Ook voor andere

44

thema’s. Natuur en landschap u. Karakteristieke ligging op de overgang van zandrug-kleipolders. v. Aantrekkelijke groene bosrijke omgeving (Bosw achterij Dorst, Landgoed Oosterheide, Vrachelse heide). w . Toenemende belangstelling voor natuurw andelingen onder begeleiding. Steeds meer natuurbeleving naast het behoud van de natuur. Mogelijkheden Oosterheide/Vrachelse heide verantw oord benutten in samenw erking met natuurorganisaties (daarbij tevens visie Staatsbosbeheer betrekken). x. Landgoederen als extra natuurgebied (door betere ontsluiting/grotere openbaarheid). Infrastructuur y. Gunstige ligging nabij de belangrijkste autow egen. Goede ontsluiting. z. Op geringe afstand van de Randstad (groene omgeving). Watersport aa. Watersport/-w aterrecreatie. Landelijk sterk in ontw ikkeling. Toervaren sterk in opkomst. Groeiend aanbod in NoordBrabant. Combinatie land-w aterrecreatie. Subsidiemogelijkheden. Aanlegplaatsen dagrecreatie Ontw ikkeling kanovaart op Markkanaal/Mark? Verdere ontw ikkeling hengelsport/oeverrecreatie? bb. Ontw ikkeling van nautischcultuurhistorische vaarkaart (relatie w ater-land). Partners in toerisme/recreatie cc. Samenw erkingsverbanden/ketenvorming. Meer samenw erking in de regio. Regio dd. Inspelen op provinciaal/regionaal beleid/aanhaken bij visies en thema’s. ee. Gunstige ligging gemeente in de regio. “Oosterhout ligt overal tussenin”. In de onmiddellijke nabijheid van een groot

45

aantal attractieparken (Efteling, Beekse Bergen, Autotron, Land van Ooit), de Biesbosch en interessante steden/plaatsen (historie/cultuur). Overig ff. Toerisme en recreatie is speerpunt van beleid/(economisch) belang van toerisme en recreatie w ordt steeds vaker onderkend. Toerisme en recreatie als een van de aandachtspunten in de gemeentelijke herstart. gg. Invoering van de euro leidt tot een heldere markt. hh. Technische ontw ikkelingen. Mogelijkheden internet en andere vormen van nieuw e media (promotie toeristisch- recreatief product). ii. Vergrijzing/ontgroening. Toename 55+ers. In het algemeen hoger opleidingsniveau/inkomen. Actief en veelzijdig recreatiepatroon jj. Toerisme en recreatie steeds vaker ingezet als instrument in de ruimtelijke ordening (economisch potentieel recreatie). kk. Werk minder plaatsbepalend voor w oonvoorkeur, recreatie steeds belangrijker.

46

Hoofdstuk 6 – Ontwikkelingsvisie toerisme en recreatie gemeente Oosterhout Ontwikkelingsvisie Op basis van de interne en externe analyse en het hieruit voortgekomen overzicht van sterktes, zw aktes, kansen en bedreigingen (SWOT) is het mogelijk om een visie te ontw ikkelen voor het toeristisch-/recreatief beleid van de gemeente Oosterhout tot 2010. Uit deze analyse blijkt dat Oosterhout een gemeente is w aar het voor zow el eigen inw oners als voor bezoekers prettig is om te verblijven. Verschillende partners in Oosterhout zijn actief op het gebied van toerisme en recreatie en hebben daarmee reeds een aantrekkelijk toeristisch- recreatief aanbod neergezet. Oosterhout heeft echter nog vele toeristischrecreatieve kansen die ‘liggen te w achten’ om door de verschillende toeristisch- recreatieve partners opgepakt en verder ontw ikkeld te w orden. Met name door o.a. een optimale samenw erking tussen de verschillende partners, kw aliteitsverbetering en differentiatie van het aanbod, koppeling van voorzieningen en versterking van de relaties met de omgeving is het mogelijk kansen optimaler te benutten. Het huidig toeristisch- recreatief product w ordt met name gekenmerkt door de volgende elementen: -

-

Oosterhout heeft een groot aanbod aan campings, kamp-/buitenhuizen en bungalow s. Unieke ligging in de regio, op korte afstand van diverse attracties. Oosterhout is daardoor een belangrijke ‘uitvalsbasis’ voor uitstapjes in de regio. Daarnaast is Oosterhout gelegen in een groene omgeving in de directe nabijheid van de Randstad. Weersonafhankelijk, gezellig w inkelaanbod met divers aanbod aan horecagelegenheden (Bourgondische gezelligheid). Karakteristieke ligging op de overgang van zand (bossen) naar polders. Natuurlijke omgeving. Enkele aantrekkelijke dagrecreatieve voorzieningen zoals de Heilige Driehoek, uitgebreide routegebonden recreatie, tw ee recreatieoorden, internationaal gekw alificeerde golfbaan enz..

Toeristisch- recreatieve ontw ikkeling heeft als doel bij te dragen aan het verhogen van de aantrekkelijkheid en kw aliteit van Oosterhout voor zow el de eigen inw oners als bezoekers. Met name de betekenis van een aantrekkelijk toeristisch- recreatief aanbod voor het leefklimaat voor de eigen inw oners moet niet w orden onderschat. Doel is om de verblijfsduur te verlengen en/of het aantal bezoeken aan Oosterhout te laten toenemen w aardoor de toeristisch- recreatieve bestedingen in Oosterhout toenemen, w at w eer een positief effect heeft op de w erkgelegenheid. In het algemeen staat in de ontw ikkelingsvisie kw aliteitsverbetering en differentiatie van het huidige aanbod in plaats van ‘meer van hetzelfde’ centraal. Hiermee w illen w ij aansluiten bij het provinciaal beleid, w aarin w ordt uitgegaan van een divers aanbod aan recreatiemilieus, uiteraard binnen de Oosterhoutse mogelijkheden en schaal.

47

De nadruk in de ontw ikkelingsvisie ligt op de volgende elementen: -

Versterking van de w atersportfunctie. Oosterhout is omgeven door w ater. De ligging aan tw ee kanalen biedt veel mogelijkheden. Een aantal dagrecreatieve w ateractiviteiten w ordt reeds met succes georganiseerd. Er liggen echter nog verschillende toeristischrecreatieve kansen op het gebied van w ater die optimaler kunnen w orden benut. De ontw ikkeling van de Zw aaikom speelt hierbij een belangrijke rol. Met name dient ingespeeld te w orden op de relatie tussen het w ater en het land. Ook in het geschetste beleidskader op verschillende niveaus neemt de ontw ikkeling van de w atersport en de relatie tussen land en w ater een prominente plaats in. De tijd is nu dus gunstig voor Oosterhout om hierop in te spelen en kansen te grijpen.

-

Behoud, versterking en differentiatie aanbod verblijfsrecreatie. Het beleid zoals verw oord in de visie buitengebied is hierbij uitgangspunt. Bij uitbreiding van bestaande bedrijven w orden bedrijfs- en gebiedsbelangen tegen elkaar afgew ogen. In uitbreiding van het aantal verblijfsrecreatieve voorzieningen w ordt niet voorzien. Een uitzondering w ordt gemaakt voor bepaalde activiteiten in het kader van plattelandsontw ikkeling. Binnen de bestaande mogelijkheden dient flexibel ingespeeld te w orden op kw aliteitsverbetering van het verblijfsrecreatieve aanbod. Het toeristisch- recreatief belang dient meer dan nu benadrukt te w orden in de diverse ruimtelijke plannen. Het ontbeert Oosterhout aan een kw alitatief hoogw aardige, sfeervolle en comfortabele op de toerist ingestelde hotelaccommodatie. In het kader van de diverse ontw ikkelingen dient de markt hiervoor nader onderzocht te w orden.

-

Uitbreiden van dagrecreatieve voorzieningen. Voor het uitbreiden van dagrecreatieve voorzieningen w orden nog volop kansen gezien. Uit het beleidskader blijkt dat zow el op provinciaal, regionaal als gemeentelijk niveau hierop w ordt ingezet. Belangrijke elementen bij de uitbreiding van dagrecreatieve voorzieningen zijn hierbij de routegebonden dagrecreatie, relatie w ater m et het land (zie w atersport), cultuurtoerism e, plattelandstoerism e, (indoor)kinderactiviteiten. Tevens kan – gezien de goed ontw ikkelde industrie in Oosterhout – w orden onderzocht of er markt bestaat voor industrieel toerism e. Een kans w ordt gezien voor activiteiten in de “leisure-sfeer”, w aarbij uitgegaan w ordt van een concentratie van voorzieningen. Tevens w orden kansen gesignaleerd voor het verder ontw ikkelen van arrangem enten.

-

Profilering van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente. Oosterhout zal meer dan nu moeten uitstralen w at het te bieden heeft, een toeristisch- recreatief “gezicht” krijgen. De unieke ligging in de regio speelt hierbij een belangrijke rol (Oosterhout als “uitvalsbasis”), w aarbij het aantrekkelijke van Oosterhout zelf niet vergeten moet w orden. Ook de gemeente zal hierin een actievere rol moeten gaan spelen.

-

Samenw erking. Als rode draad door alle elementen loopt de structurele samenw erking tussen lokale, regionale en bovenregionale partners in toerisme en recreatie. De huidige gast vraagt steeds meer om op maat gesneden activiteiten, w aarbij verschillende stijlen door elkaar heen kunnen lopen. Samenw erking tussen partners in toerisme en recreatie is noodzakelijk om hieraan tegemoet te kunnen komen. Samenw erking houdt daarbij niet op bij de gemeentegrenzen.

Op basis van het bovenstaande is de ontw ikkelingsvisie toerisme/recreatie tot 2010 voor de gemeente Oosterhout als volgt geformuleerd: 48

De toeristisch- recreatieve ontwikkeling van de gemeente Oosterhout dient in het algemeen gericht te zijn op kwaliteitsverbetering van het huidige aanbod en differentiatie van het product in plaats van ‘meer van hetzelfde’. Doel is om het aantal bezoeken aan Oosterhout te laten toenemen en de verblijfsduur te verlengen waardoor de bestedingen zullen toenemen wat uiteindelijk een positief effect heeft op de werkgelegenheid. Om dit te bereiken wordt ingezet op: - versterking van de positie op het gebied van watersport, waarbij met name ingezet wordt op de relatie water-land; - uitbreiding van dagrecreatieve voorzieningen als aanvulling op het bestaande dagrecreatieve aanbod,; - behoud, versterking en differentiatie van het huidige verblijfsrecreatieve product. - profilering van Oosterhout als toeristich- recreatief aantrekkelijke gemeente. Dit alles wordt gezien als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, bedrijfsleven en overige partners op het gebied van toerisme en recreatie. Samenwerking staat hierbij centraal .

49

Hoofdstuk 7 – Doelstellingen en beleidsvoorstellen 7.1. Inleiding In hoofdstuk 6 is de ontw ikkelingsvisie geformuleerd. Deze visie geeft aan hoe Oosterhout zich in hoofdlijnen op toeristisch- recreatief gebied tot 2010 dient te ontw ikkelen. De ontw ikkelingsvisie w ordt in dit hoofdstuk vertaald in meer concrete beleidsvoorstellen. Deze beleidsvoorstellen dienen nader te w orden uitgew erkt in een nog op te stellen actieplan. De beleidsvoorstellen zijn gegroepeerd aan de hand van de volgende in de ontw ikkelingsvisie genoemde elementen: - verblijfsrecreatie; - dagrecreatie; - w atersport; - profilering; - organisatie/samenw erking. Tevens w orden in dit hoofdstuk aan de hand van de ontw ikkelingsvisie de hoofddoelstelling en de uitgangspunten van het toeristisch- recreatief beleid per thema aangegeven. 7.2. Hoofddoelstelling De doelstelling van het toeristisch- recreatief beleid is: Het verhogen van de aantrekkelijkheid en kwaliteit van Oosterhout voor zowel de eigen inwoners als voor bezoekers waardoor de verblijfsduur en het aantal bezoeken aan Oosterhout zal toenemen, wat een positief effect heeft op de toeristisch- recreatieve bestedingen in Oosterhout en daarmee op de werkgelegenheid. 7.3 Verblijfsrecreatie Versterking van de positie op het gebied van verblijfsrecreatie door kwaliteitsverbetering en differentiatie van het aanbod. Kw aliteitsverbetering en differentiatie aanbod. - Uitbreiding bestaande verblijfsrecreatie buitengebied Oosterhout heeft een groot aanbod aan met name campings, kamp-/buitenhuizen en in toenemende mate bungalow s. Gezien dit uitgebreide verblijfsrecreatieve aanbod en de centrale ligging ten opzichte van diverse toeristische attracties is Oosterhout een belangrijke “uitvalsbasis” voor uitstapjes in de regio. Met name de ligging in een groene omgeving op geringe afstand van de Randstad maakt Oosterhout aantrekkelijk voor toeristen uit de Randstad. De campings zijn voor een groot deel gericht op vaste standplaatsen. De unieke ligging “tussen alles in” is uiteraard ook aantrekkelijk voor bezoekers uit andere delen van het land. Differentiatie van het aanbod maakt het toeristisch product aantrekkelijk voor een bredere groep mensen. Een aantal ondernemers speelt hier reeds op in door voortdurende kw aliteitsverbetering en aanpassing van hun product. 50

Als gevolg van de samenstelling van het huidige, grotendeels w eersafhankelijke verblijfsrecreatieve product is de vakantiepiek met name in de zomermaanden. Van de toename in korte vakanties in voor- en naseizoen profiteert de kampeersector dus onvoldoende. Een aantal ondernemers heeft hierop ingespeeld door hun product hierop aan te passen of hebben daartoe plannen. Om de positie op het gebied van verblijfsrecreatie te behouden en te versterken is een voortdurende kw aliteitsverbetering en vernieuw ing van het product noodzakelijk. Vaak gaan deze kw aliteitsverbeteringen gepaard met de noodzaak tot uitbreiding. In het kader van de inventarisatie buitengebied hebben 6 campingondernemers/kamphuizen aangegeven in de toekomst te w illen uitbreiden. De mogelijkheden voor uitbreiding zijn in de meeste gevallen gerelateerd aan de natuurlijke omgeving w aarin het bedrijf gevestigd is. Het ruimtelijk ordeningsbeleid van de gemeente dient flexibel op ontw ikkelingen in de verblijfsrecreatieve sector in te kunnen spelen, w aardoor marktkansen optimaal kunnen w orden benut. Uiteraard is een integrale belangenafw eging hierbij van belang. Het mag echter niet zo zijn dat het toeristisch- recreatief belang van ondergeschikt belang is ten opzichte van de overige belangen. De gemeente moet hierin duidelijke keuzes maken. Uitgangspunt is het gemeentelijk beleid zoals verw oord in de visie op het buitengebied. Dit dient nader geconcretiseerd te w orden in de integrale herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Het toeristisch- recreatief belang dient sterker dan nu te w orden benadrukt. Wil de gemeente een actief beleid voeren op het gebied van toerisme en recreatie, dan zal zij randvoorw aarden moeten creëren om gew enste ontw ikkelingen mogelijk te maken. De toekomstige verplaatsing van camping st. Hubertushoeve naar Hank betekent een vermindering in het verblijfsrecreatieve aanbod van Oosterhout. De consequenties hiervan dienen in de belangenafw eging te w orden meegenomen. Planning: 2002 e.v. -

Plattelandstoerisme

Het beleid voorziet niet in vestiging van nieuw e verblijfsrecreatieve voorzieningen in het buitengebied, met uitzondering van verblijfsrecreatie als nevenactiviteit in het kader van de verbrede landbouw . Plattelandstoerisme is in Nederland een groeimarkt. Verblijfsrecreatieve mogelijkheden in het kader van plattelandstoerisme bieden mogelijkheden voor differentiatie van het product. Daarnaast is het een manier voor sommige agrariërs om neveninkomsten te genereren, al moeten deze extra financiën zeker niet overschat w orden. Uitgangspunt is dat voor vormen van plattelandstoerisme dezelfde eisen gelden als voor de reguliere verblijfsrecreatie. Plattelandstoerisme kan tevens een functie hebben voor de leefbaarheid van kleine kernen (bijvoorbeeld combinatiemogelijkheid met compensatie van vertrokken voorzieningen in de kerkdorpen). Nader onderzoek naar de mogelijkheden, de haalbaarheid en de uitbreiding van plattelandstoerisme is hiervoor noodzakelijk. Dit in overleg met betrokken partijen, o.a. de Z.L.T.O..

51

Wij stellen voor om de Z.L.T.O. te verzoeken om in het platform toerisme en recreatie plaats te nemen. Voor plattelandstoerisme zie ook “dagrecreatie en vrijetijdsbesteding”. De nadruk binnen plattelandstoerisme zal liggen bij de uitbreiding van dagrecreatieve voorzieningen. -

Luxe verblijfsaccommodatie

De provincie schets in haar beleidskader “Ontspannend Brabant” 13 recreatiemilieus (nader uitgew erkt in het “basisonderzoek recreatie en toerisme”), w aarvan o.a. “verw ennerij” w ordt gezien als zeer kansrijk. “Een dagje luxe na de drukte van alledag.” Voor Oosterhout beschouw en w ij dit recreatiemilieu als een kans (zow el voor verblijfs- als voor dagrecreatie). Het toeristisch- recreatief aanbod van de gemeente biedt reeds enkele elementen die passen binnen dit recreatiemilieu (bijvoorbeeld de internationaal gekw alificeerde golfbaan9). Van een compleet aanbod is echter nog geen sprake. Koppeling van deze elementen en uitbreiding hiervan biedt goede kansen op toeristisch- recreatief gebied. Zie ook dagrecreatie. Op het gebied van verblijfsrecreatie ontbreekt in Oosterhout een hotelaccommodatie die qua sfeer en entourage meer inspeelt op de w ensen van de toerist. Een dergelijke voorziening kan uitstekend inspelen op de toenemende vraag naar luxe en een toename in korte vakanties in voor- en naseizoen. De hotelaccommodatie kan uiteraard ook gebruikt w orden voor de congres- en vergadermarkt, een markt die zich nog steeds in een groeifase bevindt. Tevens dient hierbij aandacht te zijn voor het gebrek aan zaalaccommodatie. Gezocht moet w orden naar een combinatie van elkaar versterkende voorzieningen en onderlinge samenw erking. In Oosterhout zijn diverse ontw ikkelingen in gang gebracht. Onderzocht dient te w orden of een dergelijke hotelaccommodatie inpasbaar is binnen deze ontw ikkelingen. - Permanente bewoning O.a. met het oog op de gew enste kw aliteitsverbetering van het verblijfsrecreatieve product is permanente bew oning ongew enst. Ook in Oosterhout komt permanente bew oning van recreatiew oningen voor. De gemeente w il met een actiever handhavings- en controlebeleid permanente bew oning voorkomen. Op dit moment voert de gemeente geen actief handhavingsbeleid. Bestrijding van permanente bew oning is moeizaam. De omvang van het probleem is niet geheel bekend. Als de gemeente uitdraagt dat zij actiever w il handhaven/controleren op permanente bew oning, dan dient dit beleid ook w erkelijk nader te w orden uitgew erkt. Overleg met recreatieondernemers is hierbij gew enst. Het ministerie van VROM heeft onlangs een schrijven verstuurd aan gemeenten w aarin handreikingen/instrumenten voor handhaving w orden genoemd om permanente bew oning tegen te gaan. De gemeente zal hierin op korte termijn actie ondernemen.

9

De kanttekening hierbij moet worden gemaakt dat de golfclub een wachtlijst hanteert. Koppelingen met de golfbaan zullen pas mogelijk zijn bij uitbreiding of bij aanleg van een nieuwe golfbaan in de directe omgeving.

52

Toeristenbelasting De heffing van toeristenbelasting is vastgelegd in de “Verordening op de heffing en invordering van Toeristenbelasting Oosterhout”. De opbrengst van de toeristenbelasting bedroeg in 2000 ongeveer ƒ 350.000,--/€ 158.823,09. De toeristenbelasting is geen doelbelasting, d.w .z. gelden gaan naar de algemene middelen en w orden niet direct aangew end ten behoeve van toeristisch- recreatieve voorzieningen. De gemeente ziet toerisme en recreatie als speerpunt van beleid. Doel van het toeristischrecreatief beleid is om o.a. de verblijfsduur in en het aantal bezoeken aan Oosterhout te verlengen, w at o.a. de toeristisch- recreatieve bestedingen zal doen toenemen. Hiervoor is het noodzakelijk het toeristisch- recreatief product continu te verbeteren en daarvoor dient geïnvesteerd te w orden, zow el door overheid als bedrijfsleven. De mogelijkheid bestaat om de opbrengsten uit de toeristenbelasting hiervoor aan te w enden om zo inzichtelijk te maken w elke toeristisch- recreatieve (financiële) inspanningen w orden geleverd. Het is echter moeilijk om exact te definiëren w at onder toeristisch- recreatieve uitgaven w ordt verstaan. Wij vinden het belangrijker dat extra gelden w orden aangew end om toeristisch- recreatieve ontw ikkelingen mogelijk te maken. De gemeente moet duidelijker laten zien w at haar (financiële) inspanningen zijn op het terrein van toerisme/recreatie. Voor w at betreft het aanw enden van toeristenbelasting als doelbelasting zal allereerst een principeuitspraak benodigd zijn, voordat verder onderzoek kan plaatsvinden. Verblijfsrecreatie: - Uitbreiding verblijfsrecreatie. Bij uitbreiding verblijfsrecreatie in het buitengebied is de visie op het buitengebied uitgangspunt. Dit dient nader geconcretiseerd te worden in de integrale herziening van het buitengebied. Het toeristisch- recreatief belang dient sterker dan nu te worden benadrukt. Waar mogelijk dient het ruimtelijk ordeningsbeleid van de gemeente flexibel op ontwikkelingen in de verblijfsrecreatieve sector in te spelen. Integrale belangenafweging is hierbij uiteraad van belang. In deze afweging dient te worden meegenomen dat een voortdurende kwaliteitsverbetering voor de continuïteit van het verblijfsrecreatieve bedrijf noodzakelijk is. De consequenties van de verplaatsing van camping st. Hubertushoeve voor het verblijfsrecreatieve aanbod in Oosterhout dienen tevens in de belangenafweging te worden meegenomen. - Plattelandstoerisme. In overleg met betrokken partijen (o.a. de Z.L.T.O.) de mogelijkheden, haalbaarheid en de uitbreiding van plattelandstoerisme in relatie tot verblijfsrecreatie nader onderzoeken. Z.L.T.O. verzoeken om in het platform toerisme en recreatie plaats te nemen. - Onderzoeken of er voldoende markt bestaat voor een kwalitatief hoogwaardige, sfeervolle, comfortabele op de toerist ingestelde hotelaccommodatie en in hoeverre deze inpasbaar is binnen diverse lopende ontwikkelingen. - Nader uitwerken handhavings- en controlebeleid permanente bewoning in overleg met recreatieondernemers. - Principe-uitspraak over het aanwenden van de toeristenbelasting als doelbelasting. Gemeentelijke (financiële) inspanningen op het gebied van toerisme en recreatie duidelijker uitdragen.

7.4. Dagrecreatie Uitbreiden van dagrecreatieve voorzieningen als aanvulling op het bestaande dagrecreatieve aanbod. Uitbreiden van dagrecreatieve voorzieningen. In de Visie op het buitengebied is opgenomen dat de vestiging van nieuw e kleinschalige dagrecreatieve voorzieningen gew enst is, indien het een aanvulling betreft op het huidige 53

dagrecreatieve aanbod. Dit sluit ook aan op het gew enste beleid van kw aliteitsverbetering en differentiatie in plaats van ‘meer van hetzelfde’. Hieronder w ordt puntsgew ijs ingegaan op de gew enste dagrecreatieve ontw ikkelingen. - Routegebonden recreatie Fiets Quickscan Recreatief fietsen is in toenemende mate een van de belangrijkste peilers van toerisme en recreatie. De verw achting is dat deze activiteit steeds verder zal groeien en steeds meer verschillende vormen aan zal nemen. In de gemeente Oosterhout zijn diverse bew egw ijzerde en beschreven fietsroutes gelegen die op toeristisch- recreatief gebied een belangrijke functie vervullen. Deze fietsroutes houden niet op bij de gemeentegrenzen. Het is daarom van belang het product breder te bekijken. De regiocommissie Recreatie en Toerisme West-Brabant heeft in het najaar van 2001 een fiets quickscan in de regio Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout en Breda uitgevoerd. Door middel van de Fiets Quickscan is het fietsproduct tegen het licht gehouden, zijn knelpunten gesignaleerd en voorstellen aangedragen om het product te verbeteren. Uitvoering van de verbetervoorstellen is voorzien vanaf 2002. Planning: 2002 e.v. Bekeken w ordt of een soortgelijke analyse kan w orden uitgevoerd voor andere routegebonden routes (bijv. w andelen, skeeleren). - Relatie water met land Zie w atersport. - Cultuurtoerisme Er bestaat een groeiende belangstelling voor cultuurhistorie. Cultuur en toerisme kunnen elkaar versterken w aardoor een verdieping en verbreding van het toeristisch- recreatief product ontstaat. Cultuurhistorie is tevens een apart beleidsaandachtspunt in het provinciale beleidskader toerisme en recreatie “Ontspannend Brabant”. In de SWOT-analyse is aangegeven dat in het toeristisch- recreatief aanbod cultuur/-historie ondervertegenw oordigd zijn. Cultuurhistorie sluit echter aan bij de huidige interessesfeer van de toerist/recreant, en w ordt daarmee als een belangrijke toeristisch- recreatieve kans beschouw d. Ook Oosterhout heeft op cultureel/cultuurhistorisch gebied een aantal bijzondere dingen te bieden. De geschiedenis van Oosterhout kan meer dan nu op toeristisch- recreatief gebied w orden uitgedragen. In overleg met betrokken partijen dient onderzocht te w orden hoe verschillende elementen aan elkaar gekoppeld kunnen w orden (arrangementen) en kansen optimaal kunnen w orden benut. Waar mogelijk dient aansluiting te w orden gezocht bij de gemeentelijke cultuurnota. Tevens dient er aandacht te zijn voor het voortbestaan van de Oosterhoutse musea. Bekeken dient te w orden hoe de positie van de Oosterhoutse musea kan w orden verbeterd.

54

- Industrieel toerisme Oosterhout heeft een omvangrijke industrie. De industrie w ordt steeds meer als een toeristische trekpleister ontdekt. Veel toeristen/recreanten vinden het interessant om eens een kijkje in een fabriek te nemen. Binnen het bedrijfsleven bestaat vaak w einig animo voor industrieel toerisme. De totstandkoming van het product staat immers centraal. Voor ondernemers moet dan ook het belang van industrieel toerisme duidelijk zijn (bijv. verbetering naamsbekendheid en imago van bedrijf of product, w erving personeel, reclame). Bij een klein aantal bedrijven in Oosterhout is reeds een bezichtiging mogelijk. In overleg met betrokken organisaties dient onderzocht te w orden of dit aantal kan w orden uitgebreid en hoe het een en ander vorm kan w orden gegeven (bijvoorbeeld koppeling van elementen/arrangementen/thematische aanpak enz). - Plattelandstoerisme Zie ook verblijfsrecreatie. Naast de verblijfsrecreatieve mogelijkheden is plattelandstoerisme ook op dagrecreatief terrein een differentiatie van het toeristisch- recreatief aanbod (bijv. rondleidingen door het agrarisch bedrijf, verkoop van streekgebonden producten enz.). Ook hier dient in overleg met betrokken organisaties, o.a. het Z.L.T.O. onderzocht te w orden w at de mogelijkheden zijn en hoe dit gekoppeld kan w orden aan reeds bestaande elementen. - (Indoor)kinderactiviteiten Uit het onderzoek en de daaruit voortgekomen SWOT-analyse blijkt dat de gemeente Oosterhout op toeristisch- recreatief gebied w einig te bieden heeft voor de jonge toeristen/recreanten. Met name ‘slechtw eervoorzieningen’ voor kinderen w orden gemist (bijv. indoor-speeltuin). Aangezien gezinnen met jonge kinderen een belangrijke toeristisch doelgroep zijn en w e uiteraard ook de eigen jonge inw oners niet moeten vergeten dient in overleg met betrokken organisaties onderzocht te w orden w elke voorzieningen voor deze leeftijdsgroep kunnen w orden gecreëerd. Wellicht dat kan w orden aangesloten bij reeds bestaande initiatieven van ondernemers. Planning: 2002 e.v. - Leisure-activiteiten Voorspellen van recreatiegedrag w ordt steeds vaker gedaan aan de hand van de motieven ‘versnellen’ en ‘vertragen’, w aarbij met name een combinatie van recreatiegedrag veel voorkomt10. De verw achting is dat de vraag naar vertragende activiteiten zal groeien en de vraag naar versnelling w at zal afnemen. In Oosterhout zijn diverse ontw ikkelingen in gang gezet die passen binnen deze ontw ikkeling en die daarmee een belangrijke functie hebben voor toerisme en recreatie. De kracht w ordt gezien in de combinatie van elkaar versterkende voorzieningen. Tevens dienen verschillende ontw ikkelingen op toeristisch- recreatief niveau op elkaar te w orden afgestemd. Uit onderzoek kw am herhaaldelijk naar voren dat bepaalde voorzieningen voor de jeugd gemist w orden. In de genoemde ontw ikkelingen w ordt hierop tevens ingespeeld.

10

Bij voorspellen van recreatiegedrag speelt tevens “beleven en betrokkenheid” een belangrijke rol (Mommaas).

55

In het Toeristisch Recreatief Actie Plan is reeds opgenomen dat er behoefte bestaat aan de ontw ikkeling van toeristisch- recreatieve concentratiegebieden, w aarin ruimte bestaat voor nieuw e toeristische attracties. Uiteraard in de schaal die past bij de gemeente. In overleg met betrokken partijen dient onderzocht te w orden w elke gebieden hiervoor eventueel geschikt zijn en w elke ontw ikkelingen gew enst/niet gew enst zijn. Uiteraard dienen reeds bestaande initiatieven op dit terrein hierbij te w orden betrokken. - Evenementenbeleid/horeca en detailhandel Evenementen hebben een belangrijke economische betekenis en bevorderen een positief imago van een gemeente. In Oosterhout w orden veel evenementen georganiseerd. De meeste evenementen hebben een lokale uitstraling, een aantal een (boven-)regionale uitstraling. De gemeente Oosterhout gaat bezig met het opstellen van een evenementennota w aarin het beleid met betrekking tot evenementen w ordt geformuleerd. De toeristisch- recreatieve betekenis van evenementen dient in overleg met de opstellers van de nota nader te w orden uitgew erkt. Daarnaast is het uiteraard van belang dat organisaties van evenementen in een vroeg stadium bij de totstandkoming van de nota w orden betrokken. Evenementen dienen meer dan nu vanuit een toeristisch- recreatieve hoek te w orden bekeken. Communicatie is hierbij van groot belang. Planning: 2002. In overleg met betrokken organisaties en het platform toerisme en recreatie kunnen ideeën w orden uitgew erkt voor grootschaligere evenementen met een (boven-)regionale uitstraling, w aarbij het uiteraard niet de bedoeling is dat de gemeente op de stoel van de organisatoren van evenementen gaat zitten. Gedacht kan w orden aan de koppeling met het thema land-w ater. Daarnaast zouden organisatoren van evenementen met elkaar in contact kunnen w orden gebracht om ervaringen uit te w isselen w aaruit w ellicht innovatieve ideeën kunnen ontstaan. De rol van de gemeente hierbij is met name stimulerend en randvoorw aardenscheppend. Binnen de gemeente moet één duidelijk aanspreekpunt zijn w aar organisatoren van evenementen met al hun vragen terecht kunnen. Evenementen hebben een belangrijke functie voor de aantrekkelijkheid van de stad. De stad moet uitstralen dat er iets te doen is. De medew erking van de ondernemers in de binnenstad is daarvoor noodzakelijk. De federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout is vertegenw oordigd in de klankbordgroep. Voorgesteld w ordt deze te verzoeken om ook in het platform toerisme en recreatie plaats te nemen. Het belang van toerisme en recreatie voor horeca en detailhandel w ordt door de ondernemers steeds meer ingezien. Er bestaat een duidelijke link tussen het detailhandelsbeleid en het belang ervan voor toeristisch recreatieve functies. Oosterhout is een voor toeristen gezellige stad w aar het prettig, overzichtelijk en grotendeels overdekt w inkelen is met gezellige horecagelegenheden. Om dit te behouden en te versterken is een voortdurende kw aliteitsbew aking en -verbetering noodzakelijk. Aandacht voor leegstand van w inkels is daarbij van belang. De reconstructie van de markt, de voorgestane kw aliteitsimpuls van de Heuvel en de ontw ikkelingen in het Santrijngebied zijn daarbij ook vanuit toeristisch- recreatief oogpunt van belang (o.a. sterke impuls terrassenbeleid). Tevens kan gedacht w orden aan kansen op het gebied van aanvullend nieuw detailhandelsbeleid om Oosterhout meer dan nu 56

boven de doorsnee w inkelstad uit te laten steken. In overleg met betrokken partijen dient onderzocht te w orden in hoeverre en hoe de toeristisch- recreatieve aantrekkingskracht van de binnenstad kan w orden versterkt/vergroot. - Arrangementen Door het aan elkaar koppelen van meerdere toeristisch- recreatief aantrekkelijk activiteiten is het mogelijk de verblijfsduur van toeristen en recreanten in Oosterhout te verlengen en het aantal bezoeken en daarmee de bestedingen te laten toenemen. Waar een afzonderlijke activiteit onvoldoende toeristisch- recreatieve aantrekkingskracht kan bezitten, kan een combinatie van activiteiten een toeristisch- recreatief succes w orden. Door de VVV w orden in samenw erking met andere organisaties reeds een aantal succesvolle arrangementen aangeboden. Bij de gew enste uitbreiding van dagrecreatieve activiteiten zoals hierboven omschreven (bijv. cultuur(-historie), industrieel toerisme, plattelandstoerisme, leisureactiviteiten enz.) zien w ij een belangrijke rol toebedacht voor het ontw ikkelen van nieuw e arrangementen. Samenw erking is daarbij van groot belang, w aarbij ook verbetering van samenw erking in de regio een belangrijk aandachtspunt is. Bij de ontw ikkeling van nieuw e arrangementen w ordt met name gedacht aan het samenstellen van arrangementen met keuzemogelijkheden (geen ‘hapklare brokken’). Daarnaast zien w ij mogelijkheden voor ontw ikkeling van regionale thema’s in samenw erking met de regio. Dagrecreatie: uitbreiding van dagrecreatieve voorzieningen, indien een aanvulling op het huidige dagrecreatieve aanbod. - Uitvoeren verbetervoorstellen fiets quickscan regiocommissie Recreatie en Toerisme. - Uitbreiden watergerelateerde dagrecreatieve activiteiten (zie watersport). Cultuurhistorie. Geschiedenis van Oosterhout meer op toeristisch- recreatief gebied uitdragen. Met betrekking tot cultuur/-historie dient in overleg met betrokken partijen onderzocht te worden hoe elementen aan elkaar kunnen worden gekoppeld (arrangementen) en kansen optimaal kunnen worden benut. Waar mogelijk aansluiten bij gemeentelijke cultuurnota. Aandacht voor voortbestaan Oosterhoutse musea. - Industrieel toerisme. In overleg met betrokken organisaties onderzoeken of het aantal te bezichtigen bedrijven kan worden uitgebreid en hoe dit vorm kan worden gegeven. - Plattelandstoerisme. In overleg met betrokken organisaties onderzoeken wat de mogelijkheden zijn en hoe dit gekoppeld kan worden aan reeds bestaande elementen. - (Indoor-)kinderactiviteiten. In overleg met betrokken organisaties bekijken welke voorzieningen voor deze leeftijdsgroep kunnen worden gecreëerd en hoeverre hierbij kan worden aangesloten bij reeds bestaande initiatieven. - Leisure-activiteiten. Verschillende reeds lopende ontwikkelingen dienen op toeristischrecreatief niveau op elkaar te worden afgestemd. Ontwikkeling van toeristischrecreatieve concentratiegebieden, waarin ruimte voor nieuwe toeristische attracties. - Evenementenbeleid/horeca en detailhandel. Toeristisch- recreatieve betekenis van evenementen in evenementennota nader uitwerken. Evenementen meer vanuit toeristisch- recreatief oogpunt bekijken. In overleg met betrokken organisaties en platform toerisme en recreatie ideeën uitwerken voor grootschaligere evenementen met een (boven-)regionale uitstraling. Een aanspreekpunt binnen de gemeente voor evenementen. Federatie Detailhandel en Horeca verzoeken om in het platform toerisme en recreatie plaats te nemen. In overleg met betrokken organisaties onderzoeken in hoeverre en hoe de toeristisch- recreatieve aantrekkingskracht van de binnenstad kan worden vergroot/versterkt. - Arrangementen. Bij de gewenste uitbreiding van dagrecreatieve activiteiten is een belangrijke rol toebedacht voor het ontwikkelen van nieuwe arrangementen. Ontwikkelen van regionale thema’s in samenwerking met de regio.

7.5. Watersport

57

Versterking van de positie op het gebied van watersport, waarbij specifieke aandacht voor de relatie tussen land en water. Door de ligging aan tw ee kanalen – het Wilhelminakanaal en het Markkanaal – en aan de vaarroute West-Brabant heeft Oosterhout potenties om een grotere rol te vervullen op het gebied van de w aterrecreatie. Met name de ontw ikkeling in de Zw aaikom heeft veel toeristisch- recreatieve potenties. Het plan voorziet in een aanzienlijke uitbreiding van de haven met passantenplaatsen, een promenade met aan het w ater gerelateerde voorzieningen, w inkel, terras enz. en betekent een belangrijke meerw aarde voor het toeristisch- recreatief product. Over de subsidiemogelijkheden voor realisatie van het toeristisch- recreatieve onderdeel van het project zijn reeds gesprekken gevoerd en w orden als positief ingeschat (o.a. Interreg III ‘Beleef ’t w ater’ BBT, Stichting Recreatie Toervaart Nederland). Het onderdeel toerisme en recreatie van de Zw aaikom w ordt in een aparte brochure nader uitgew erkt. Waterrecreatie en met name de relatie w ater-land is in vele beleidskaders als speerpunt opgenomen. Dit is dus het moment om als gemeente kansen aan te grijpen. Om in aanmerking te kunnen komen voor deze subsidiemogelijkheden is uitvoering van het toeristischrecreatieve gedeelte van de Zw aaikom voor 2005 noodzakelijk. Naast de toeristisch- recreatieve ontw ikkeling van de Zw aaikom dient nader onderzocht te w orden hoe de relatie w ater-land verder ontw ikkeld kan w orden. Gedacht w ordt hierbij aan bijvoorbeeld de koppeling met routegebonden recreatie vanuit de jachthaven en in de sfeer van evenementen die de relatie w ater-land benadrukken. Tevens dienen de (uitbreidings)mogelijkheden van oeverrecreatie aan en langs de Donge nader onderzocht te w orden. Daarnaast is een goede informatievoorziening vanuit de jachthaven van belang. Bezoekers moeten w eten w at en w aar het te doen is in Oosterhout, zodat zij eerder zullen overw egen hun verblijf in Oosterhout te verlengen. Hierover is reeds overleg gew eest met de w atersportvereniging Sluis I, w aardoor nu een informatievitrine voor bezoekers is geplaatst. Hierin dient ook actuele informatie over evenementen e.d. te w orden opgenomen. Tevens dient onderzocht te w orden in hoeverre overige w atergerelateerde voorzieningen kunnen w orden ontw ikkeld (bijv. oeverrecreatie, kanovoorzieningen). In het kader van de w aterrecreatie kan tevens genoemd w orden de ontw ikkeling van de “ter Aalsterplas”, tussen de Vrachelse heide en het Markkanaal. Hier zijn natuurontw ikkeling en extensieve vormen van recreatie voorzien (w andelen, vissen), inclusief een horecavoorziening. Bekeken dient te w orden in hoeverre recreatieve ontw ikkelingen op een goede manier binnen dit kader ingepast kunnen w orden. Tenslotte noemen w ij de ontw ikkeling/uitbreiding van de “Nionplas”, w ellisw aar op grondgebied van Raamsdonkveer maar met een uitstraling naar Oosterhout. Met betrekking tot de w atersport in het algemeen merken w e tenslotte op dat Oosterhout geen w atersport-imago heeft. Dit is een aandachtspunt bij de profilering van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente. Planning diversen w atersport:

58

2002 e.v. Watersport: - Ontwikkeling de Zwaaikom als belangrijke kans om doelstelling watersport te realiseren. Verdere uitwerking toeristisch- recreatief onderdeel ten behoeve van het verkrijgen van subsidiemogelijkheden. Mogelijkheden onderzoeken om het toeristisch- recreatieve onderdeel naar voren te schuiven (i.v.m. subsidiemogelijkheden). - Verdere ontwikkeling relatie land-water, bijvoorbeeld door koppeling met routegebonden recreatie vanuit de jachthaven, ontwikkeling evenementen/arrangementen. - Optimaliseren informatievoorziening vanuit de jachthaven. - Onderzoek naar mogelijkheden overige watergerelateerde voorzieningen (bijv. oeverrecreatie, kanovoorzieningen). - Recreatieve ontwikkeling “ter Aalsterplas” binnen het geschetste kader (extensieve recreatie, horecavoorziening). - Imago Oosterhout op het gebied van watersport als aandachtspunt bij de profilering van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente.

7.6. Profilering Optimaliseren van de uitstraling van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente. Uit het onderzoek kw am naar voren dat Oosterhout niet genoeg uitgedragen w ordt als een toeristisch aantrekkelijke gemeente. Dat Oosterhout niet echt een “gezicht” heeft op toeristisch- recreatief gebied. Om dit te verbeteren w ordt een aantal voorstellen gedaan. Structureel onderzoek/registratiesysteem Naast het aantal toeristische overnachtingen dat in het kader van de toeristenbelasting w ordt verzameld zijn er geen/w einig statistische gegevens over toerisme en recreatie in Oosterhout. Wie is nu die toerist/recreant, w at zijn de (economische) effecten die met deze toeristischrecreatieve inspanningen gepaard gaan en hoe verhouden deze zich tot elkaar enz.? In het kader van deze beleidsnota en de daaruit voortvloeiende actienota is er een toeristischrecreatieve vragenlijst opgesteld voor toeristisch- recreatieve bezoekers aan Oosterhout. De resultaten van deze vragenlijst geven de eerste basisinformatie over het profiel van de toerist/recreant en over zijn mening/w ensen voor het toeristisch- recreatief product. De resultaten w orden gebruikt bij het opstellen van het actieplan. Planning: 2002 e.v. De resultaten geven geen inzicht in o.a. toeristische bestedingen. Een registratiesysteem is een belangrijk hulpmiddel voor de evaluatie en bijstelling van het beleid (bijvoorbeeld registratie van aantal dagtochten, bezoekersaantallen, verblijfsduur, bestedingen, profiel bezoekers enz.). Daarnaast kunnen de gegevens een belangrijke rol spelen bij de promotie van Oosterhout. Om een dergelijk registratiesysteem succesvol te laten zijn is medew erking van alle betrokken organisaties noodzakelijk. In overleg met betrokken organisaties moet nader onderzocht w orden hoe een dergelijk systeem moet w orden opgezet. Daarnaast w ordt in de eerstkomende burgerijenquête een rubriek opgenomen over recreatie. Internet De consument maakt bij het kiezen van een vakantiebestemming of voor het verkrijgen van meer informatie daarover steeds meer gebruik van moderne media, zoals internet. De 59

gemeente Oosterhout is bezig om de gemeentelijke w ebsite aan te passen aan het huidige internetgebruik. De site zal actiever en actueler w orden. Daarnaast kan de bezoeker van de site zelf aangeven w at zij op de site zouden w illen vinden. Bij de profilering van Oosterhout als toeristisch- recreatieve gemeente speelt de internetsite uiteraard een belangrijke rol. Wij stellen voor om in overleg met de afdeling communicatie een startpagina toerisme/recreatie op te nemen. Deze startpagina geeft met name algemene promotionele informatie over Oosterhout op toeristisch- recreatief gebied, w aarbij in deze promotie de ligging in de regio een belangrijke rol speelt (Oosterhout als ‘uitvalsbasis’ voor uitstapjes in de regio) en w aar Oosterhout w ordt geprofileerd als een gemeente w aar het voor toeristen/recreanten goed vertoeven is. Voor meer inhoudelijke, gedetailleerdere en actuele informatie kan de bezoeker doorlinken naar de nog aan te passen VVV-w ebsite. Tevens dient onderzocht te w orden in hoeverre het gew enst is om via de gemeentelijke w ebsite door te kunnen linken naar andere toeristischrecreatieve organisaties (bijv. verblijfsrecreatie). Planning: 2002 e.v. Slogan Een slogan w ordt gebruikt om de herkenbaarheid en de promotie van een plaats te vergroten en te verbeteren. De gemeente heeft de afgelopen jaren de slogan “Oosterhout, daar kun je niet aan voorbij” gehanteerd. Deze slogan heeft niet het beoogde resultaat gehad. Hij is ook niet overgenomen door andere organisaties. De borden zijn onlangs verw ijderd. Kenmerk van een goede slogan is dat hij in enkele w oorden een plaats typeert. Dat hij “eigen” is voor een plaats. Voor w at betreft de aankondiging van evenementen w ordt momenteel de slogan “Oosterhout, daar is het te doen” gebruikt. Deze slogan w ordt niet in de algemene promotie van Oosterhout gebruikt. Om een slogan succesvol te laten zijn dient deze door zoveel mogelijk organisaties te w orden uitgedragen. Voorgesteld w ordt om een w edstrijd uit te schrijven (scholen en andere geïnteresseerden) om een slogan te bedenken die Oosterhout in enkele w oorden typeert. Vooraf dient in overleg met de afdeling communicatie te w orden aangegeven w elke elementen minimaal in de slogan verw oord moeten zijn. Planning: 2002. Gemeentelijk toeristisch- recreatief beleid Toerisme en recreatie is speerpunt van gemeentelijk beleid. Het belang van toerisme en recreatie is echter in het verleden in daden onvoldoende onderkend. Er w erd geen actief toeristisch- recreatief beleid gevoerd. Het is van belang dat de gemeente meer de nadruk legt op het initiëren en stimuleren van toeristisch- recreatieve activiteiten, in overleg met de betrokken organisaties. Ook intern zal het belang van toerisme en recreatie duidelijker moeten w orden benadrukt. Binnen aanverw ante gemeentelijke beleidsterreinen zal voldoende ruimte moeten w orden geboden om toeristisch- recreatieve ontw ikkelingen mogelijk te maken. De beleidsmedew erkster toerisme zal bij de ontw ikkelingen met toeristisch- recreatieve potenties moeten w orden betrokken. 60

Daarnaast dient de samenw erking met de omliggende gemeenten op toeristisch- recreatief terrein vergroot te w orden. Toeristen kijken immers niet naar bestuurlijke grenzen (zie ook samenw erking). Uiteraard dient voor het voeren van een actief toeristisch- recreatief beleid voldoende menskracht aanw ezig te zijn. De beleidsmedew erkster kan in de huidige situatie ongeveer 0,3 fte besteden aan toeristisch- recreatieve taken. Gezien de toename van de te verrichten w erkzaamheden dient onderzocht te w orden of en in hoeverre uitbreiding van het aantal uren noodzakelijk is. Planning: 2002. Promotie overig Naast de genoemde aandachtspunten in het kader van de profilering van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente dient in het algemeen Oosterhout meer ‘uit te stralen’ w at zij de recreant/toerist allemaal te bieden heeft. Een goede promotie en publiciteit zijn belangrijke voorw aarden voor de verdere ontw ikkeling van het toerisme en recreatie. Een goede samenw erking tussen alle betrokkenen en daarmee een gezamenlijke presentatie van de toeristisch- recreatieve mogelijkheden is hierbij van belang. In verband met de goed ontw ikkelde verblijfsrecreatie in relatie tot de ligging ‘tussen alles in’ is Oosterhout een ideale ‘uitvalsbasis’ voor uitstapjes in de regio. Dit is een belangrijke kracht van Oosterhout, en moet ook als zodanig w orden uitgedragen zonder daarbij het aantrekkelijke van Oosterhout zelf over het hoofd te zien. Voor w at betreft evenementen geeft de gemeente 1 keer per jaar de culturele agenda uit. Daarnaast publiceert de VVV iedere maand in het Kanton een evenementenkalender. Evenementen zijn tevens opgenomen in de maandelijkse “Op stap in Brabant” krant. Of een aparte evenementenkalender daar bovenop nog een meerw aarde heeft vragen w ij ons af. De behoefte daaraan dient nader te w orden onderzocht. Meer zien w ij in de optimalisering van de promotie rondom evenementen en in de optimalisering van de uitstraling van de stad (de binnenstad moet uitstralen dat er iets bijzonders te doen is). Met name de grotere bovenregionale evenementen dienen Oosterhout op de kaart te zetten en dienen bij de promotie te w orden benadrukt. Zonder hierbij het belang van de lokale evenementen te onderschatten, die heel duidelijk de sfeer van een stad bepalen. Alhoew el de promotie van Oosterhout als toeristisch- recreatief aantrekkelijke stad in eerste instantie gezien w ordt als een aangelegenheid voor het VVV, zit de kracht in ‘het gezamenlijke’. Alle betrokken organisaties zullen hierin moeten participeren. Ook de gemeente zal een actiever promotiebeleid moeten gaan voeren. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit het participeren in en ondersteunen van promotieactiviteiten van derden. Hernieuw de deelname in de ‘8 van Oosterhout’ is hiervan een voorbeeld. Voor w at betreft de profilering van Oosterhout op het gebied van w atersportactiviteiten verw ijzen w ij naar hoofdstuk 7.5 w atersport. Planning diversen promotie: 2002 e.v.

61

Vestigingsbeleid bedrijven In haar vestigingsbeleid voor bedrijven kan de gemeente in het kader van deze nota een meer stimulerend beleid voeren om aan toerisme en recreatie gerelateerde bedrijven binnen de gemeentegrenzen te halen. Naast de positieve effecten op de w erkgelegenheid geeft dit ook een positieve impuls aan de profilering van de stad als toeristisch- recreatief aantrekkelijke gemeente.

Profilering: - Structureel onderzoek/registratiesysteem. De resultaten van de toeristisch- recreatieve bezoekersenquête gebruiken bij het opstellen van het actieplan. Een dergelijk onderzoek structureren. In samenwerking met betrokken organisaties opzetten van een registratiesysteem (bezoekersaantallen, toeristische bestedingen enz.). Opnemen van een rubriek “toerisme en recreatie” in de burgerijenquête - Internet. Opnemen startpagina toerisme/recreatie op gemeentelijk website, waarin met name algemene promotionele informatie over toerisme en recreatie in Oosterhout wordt gegeven. Voor meer inhoudelijke informatie doorlinken naar de aan te passen VVVwebsite. Onderzoeken in hoeverre doorlinken naar andere toeristisch- recreatieve organisaties gewenst is. - Slogan. Een wedstrijd uitschrijven om een slogan te bedenken die Oosterhout in enkele woorden typeert. - Gemeentelijk toeristisch- recreatief beleid. Meer nadruk op het initiëren en stimuleren van toeristisch- recreatieve activiteiten, in overleg met betrokken organisaties. Intern het belang van toerisme en recreatie duidelijker benadrukken. Betrekken van de beleidsmedewerkster bij ontwikkelingen met toeristisch- recreatieve potenties. Vergroten samenwerking met omliggende gemeenten. Onderzoeken of en in hoeverre uitbreiding van het aantal gemeentelijke uren te besteden aan toerisme en recreatie noodzakelijk is. - Promotie overig. De positionering van Oosterhout in relatie met de goed ontwikkelde verblijfsrecreatie uitstralen in de promotie, zonder daarbij het aantrekkelijke van Oosterhout zelf over het hoofd te zien. Nader onderzoek naar de meerwaarde van een aparte evenementenkalender. Optimaliseren van de promotie rondom evenementen en optimaliseren van de uitstraling van de stad. Actiever promotiebeleid gemeente. Hernieuwde deelname ‘8 van Oosterhout’. - Stimulerend vestigingsbeleid voor aan toerisme/recreatie gerelateerde bedrijven.

7.7. Organisatie/sam enw erking Bevorderen en optimaliseren van structurele samenw erking tussen overheid, bedrijfsleven en overige partners op toeristisch- recreatief gebied. Als rode draad door alle thema’s loopt het belang van het verbeteren van de samenw erking tussen alle partners die een relatie hebben met toerisme en recreatie. Klankbordgroep/platform toerisme en recreatie Voor het begeleiden van het opstellen van deze beleidsnota is een klankbordgroep opgericht. Naast vertegenw oordigers van de gemeente (portefeuillehouder, afdeling REM, afdeling Sport en Recreatie) bestaat deze klankbordgroep uit een vertegenw oordiging van de lokale campingondernemers de VVV, Federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout, Recron NoordBrabant, Kamer van Koophandel West-Brabant en SES West-Brabant. Het is van belang dat het beleidsplan, het daaropvolgende actieplan en de verdere uitvoering van het toeristischrecreatief beleid gedragen w ordt door alle betrokkenen. Wij stellen daarom voor om een structureel platform toerisme en recreatie in te stellen w aarin zow el lokale als regionale

62

organisaties vertegenw oordigd zijn. Van de deelnemers van dit platform w ordt verw acht dat zij de informatie terugkoppelen naar hun achterban. Aangezien de te behandelen onderw erpen zeer divers van aard kunnen zijn, denken w ij aan een vaste samenstelling van het platform, ad hoc aangevuld met organisaties die betrokken zijn bij het te behandelen onderw erp. De functie van de gemeente in deze projectgroep is met name coördinerend, stimulerend en voorw aardenscheppend. Het platform toerisme en recreatie dient een belangrijke rol te vervullen bij het uitw erken van het beleidsplan in het actieplan en bij de verdere uitvoering daarvan. Het voorzitterschap en het secretariaat zullen in ieder geval voorlopig door de gemeente w orden uitgevoerd. Planning: 2002 e.v. VVV Oosterhout-Dorst In 2.1.8. is reeds aangegeven dat de VVV Oosterhout-Dorst voor de gemeente de belangrijkste partner is bij het uitvoeren van het lokale toeristisch- recreatieve beleid. De VVV ontvangt hiervoor jaarlijks een subsidie (2001: ƒ 120.812,--). Uiteraard is de VVV lid van de klankbordgroep en zal zij gevraagd w orden om in het platform toerisme en recreatie plaats te nemen. Bij het opstellen van het actieplan en de verdere uitvoering van de plannen speelt zij dan ook een belangrijke rol. Met de VVV zijn geen contractuele afspraken gemaakt over de te leveren diensten/resultaten. Wij stellen voor om in overleg met het VVV te komen tot een contractsubsidie, w aarbij subsidie w ordt verleend op basis van vooraf gemaakte afspraken over de leveren diensten en resultaten. Extra incidentele inspanningen die de VVV in opdracht van de gemeente verricht kunnen op projectbasis w orden gefinancierd. Uiteraard w ordt van de VVV verw acht dat zij zelf een actief beleid voeren in het verw erven van zoveel mogelijk eigen financiële middelen. Samenw erking algemeen Zoals in de inleiding vermeld loopt samenw erking als rode draad door alle thema’s. Geen enkel beleidsvoorstel is te realiseren zonder samenw erking van de betrokken partijen. Door het optimaliseren van samenw erking kan men met hetzelfde product meer bereiken. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat de samenw erking op diverse punten kan w orden geoptimaliseerd. Het instellen van een structureel platform toerisme en recreatie is daartoe een eerste aanzet. Dit platform kan voorstellen doen hoe samenw erking verder gestructureerd kan w orden. Naast lokale samenw erking is regionale samenw erking op het gebied van toerisme en recreatie van groot belang, o.a. op het gebied van arrangementen. Oosterhout is vertegenw oordigd in diverse toeristisch- recreatieve overlegstructuren, maar op uitvoerend niveau is de toeristisch recreatieve samenw erking met bijvoorbeeld buurgemeenten nog onvoldoende ontw ikkeld. Planning: 2002 e.v. Organisatie/samenwerking: - Klankbordgroep/platform toerisme en recreatie. Instellen van een structureel platform toerisme en recreatie waarin zowel lokale als regionale organisaties vertegenwoordigd zijn. Het platform bestaat uit een vaste samenstelling, ad hoc aangevuld met organisaties die betrokken zijn bij het te behandelen onderwerp.

63

-

In overleg met de VVV komen tot een contractsubsidie. Extra incidentele inspanningen die de VVV in opdracht van de gemeente verricht kunnen dan op projectbasis worden gefinancierd. Optimaliseren en structureren van de samenwerking op lokaal en regionaal niveau.

7.8. Overig Toeristisch- recreatieve bew egw ijzering In het SWOT-overzicht is opgenomen dat de toeristisch- recreatieve bew egw ijzering in Oosterhout verbeterd kan w orden. Met de toeristisch- recreatieve bew egw ijzering w ordt hier zow el de bew egw ijzering voor de verblijfsrecreatie als voor dagrecreatieve voorzieningen bedoeld. Gestreefd w ordt naar een duidelijke, uniforme bew egw ijzering voor alle voorzieningen. Bekeken dient te w orden of combinaties gemaakt kunnen w orden met andere voorzieningen (bijv. met stadsw andeling, plattegronden). Planning: 2002 Ov erig: - Verbeteren v an de toeristisch- recreatiev e bew egw ij zering v oor zow el v erblij fsrecreatie als dagrecreatiev e v oorzieningen (duidelij ke/uniforme bew egw ij zering)

7.9. Gem eentelijke rol bij voorgesteld beleid Het spreekt voor zich verdere uitw erking en uitvoering van de beleidsvoorstellen een gezamenlijke verantw oordelijkheid is van overheid, bedrijfsleven/particulier initiatief en eventuele overige betrokkenen. De gemeente w il duidelijk partner zijn bij de stimulering van toeristisch- recreatieve ontw ikkelingen, maar verw acht van de ondernemers ook creativiteit en investeringsbereidheid. De rollen die de gemeente kan spelen in het proces zijn: - Initiërend, w aarbij de gemeente het initiatief neemt tot toeristisch- recreatieve ontw ikkelingen; - Stimulerend, w aarbij de gemeente andere partijen enthousiasmeert tot deelname aan toeristisch- recreatieve projecten/ontw ikkelingen, gemeente als aanjager; - Coördinerend, w aarbij gemeente partijen bij elkaar brengt; - Voorw aardenscheppend, w aarbij de gemeente de voorw aarden bevordert om een bepaalde ontw ikkeling mogelijk te maken; - Faciliterend, w aarbij de gemeente bijvoorbeeld een financiele impuls verleent aan bepaalde toeristisch- recreatieve activiteiten; - Regisserend, w aarbij de gemeente toeristisch-recreatieve ontw ikkelingen regisseert. De rol die de gemeente in het proces speelt is met name afhankelijk van de aard van het beleidsvoorstel dat w ordt uitgevoerd en de fase w aarin w e ons in het proces bevinden. Bij aanvang in het proces zal de gemeente duidelijk een stimulerende, initiërende en coördinerende rol moeten vervullen. Verschillende partijen moeten bij elkaar w orden gebracht en enthousiast w orden gemaakt. Zodra ondernemers en overige partijen initiatieven mede hebben opgepakt, zal de nadruk met name liggen op een voorw aardenscheppende rol van de gemeente (voorw aarden scheppen om ontw ikkelingen mogelijk te maken).

64

Om de beleidsvoorstellen succesvol te laten zijn is samenw erking op verschillende niveau’s noodzakelijk en w ordt van alle betrokken partijen een positieve inbreng verw acht. Het belang van samenw erking in de regio w illen w e in dit kader nogmaals benadrukken. 7.10. Financiering De beleidsvoorstellen zullen na vaststelling van de nota verder w orden uitgew erkt in een actieplan. In dit actieplan w ordt tevens aangegeven w elke activiteiten in w elk jaar w orden uitgevoerd. Uiteraard zullen voor de uitvoering van de in het actieplan opgenomen activiteiten de nodige financiële middelen beschikbaar moeten w orden gesteld. Aangezien uitvoering van het actieprogramma het gezamenlijk (economisch) belang dient, zullen de benodigde financiële middelen door de verschillende betrokken partijen moeten w orden opgebracht (overheid, bedrijfsleven/particulier initiatief, aanvullende financiering via subsidie en fondsen). Jaarlijks zullen bij de begrotingsbehandeling de financiële consequenties van de geplande activiteiten van het komende jaar nader w orden uitgew erkt en ter goedkeuring w orden voorgelegd. De bijdrage van de gemeente zal naast het ter beschikking stellen van ambtelijke uren voor het (mede) uitw erken, voorbereiden en uitvoeren van de verschillende beleidsvoorstellen tevens bestaan uit het ter beschikking stellen van aanvullende financiële middelen. In dit stadium zijn de volledige financiële consequenties van het beleidsplan niet inzichtelijk te maken. Hiervoor dienen de beleidsvoorstellen na vaststelling eerst te w orden uitgew erkt in actieplannen. In de nota van aanbieding blz. 17 is een bedrag van € 200.000 opgenomen als stelpost voor uitvoering van 3 beleidsnota’s, w aaronder de nota toerisme en recreatie. Toegezegd is dat bij het aanbieden van de nota’s concrete voorstellen hiervoor w orden gedaan (opgevoerd voor uitvoering actieplan nota toerisme en recreatie: ƒ 130.000,--/€ 58.991,43). Dit bedrag is opgevoerd naast de reeds opgenomen bedragen ten behoeve van toerisme en recreatie: Begroting 2002 - subsidie VVV Oosterhout-Dorst (subsidie 2002) 11 - subsidie VVV Oosterhout-Dorst (huur) - subsidie VVV vergoeding Wava-kracht - subsidie onderh. Recreatieve fiets/w andelroutes - subsidie Brabants Bureau voor Toerisme13

€ 56.08512/ƒ 123.595,-€ 18.151/ƒ 40.000,-€ 5.355/ƒ 11.801,-€ 1.583/ƒ 3.488,-€ 5.803/ƒ 12.788,--

Voor 2002 zullen de in de begroting opgevoerde gelden (en uren) besteed w orden aan de volgende projecten van het beleidsplan14. De opgenomen ambtelijke uren w orden in 2002 opgevangen binnen eigen formatie. 11

Door het bestuur van de VVV is een verzoek ingediend om de gemeentelijke subsidie structureel te verhogen en om evt. projecten voortvloeiend uit de beleidsnota op projectbasis te financieren. Dit verzoek was tijdens het schrijven van deze nota in behandeling. De financiele consequenties hiervan zijn niet in dit hoofdstuk meegenomen. 12 Bestaande uit ƒ 0,25 per inwoner en bijdrage personeelslasten 13 ƒ 0,25 per inwoner, wordt niet aan BBT maar aan SES West-Brabant uitbetaald (regiocommissie Toerisme en Recreatie). Tekst nog in begroting aan te passen. 14 Bedragen zijn globaal geraamd en dienen nog nader te worden ingevuld. Bij sommige onderdelen zijn alleen uren geraamd (waar ook kosten zijn opgenomen, worden ook uren aan

65

Verblijfsrecreatie - uitbreiding verblijfsrecreatie

ƒ uren

Dagrecreatie - nader onderzoek/uitvoeren verbetervoorstellen fiets quickscan - evenementennota (toeristisch- recreatieve betekenis) - aanzet (indoor-)kinderactiviteiten Watersport - aanzet Zw aaikom (ontw ikkeling toeristisch- recreatief gedeelte) 15 - Verbeteren informatievoorziening vanuit de jachthaven

Profilering/promotie - eerste aanzet verbetervoorstellen uitkomsten bezoekersenquête - opzetten toeristische recreatieve startpagina internet - onderhoud/update toeristisch recreatieve internetsite (structureel) - aanzet onderzoek-/registratiesysteem/structureel bez.enquete - slogan (w edstrijd/publieksactie) - deelname ‘8 van Oosterhout’ (structureel) - pr/advertenties/beurzendeelname - advies over benodigde ambtelijke uren Organisatie/samenwerking - platform toerisme en recreatie (structureel)

ƒ 35.000,-(€ 15.882,31) ƒ uren ƒ uren

ƒ uren ƒ 2.500,-(€ 1.134,45)

ƒ 10.000,-(€ 4.537,80) ƒ 15.000,-(€ 6.806,70) ƒ 5.000,-(€ 2.268,90) ƒ 10.000,-(€ 4.537,80) ƒ 6.000,-(€ 2.722,68) ƒ 1.500,-(€ 680,67) ƒ 5.000,-(€ 2.268,90) ƒ uren

- samenw erking in de regio (bijv. op gebied van arrangementen)

ƒ 15.000,-(€ 6.806,70) ƒ uren

Overig/onvoorzien - opstellen actieplan

ƒ uren

- verbeteren toeristisch- recreatieve bew egw ijzering - onvoorziene ontw ikkelingen Totale kosten 2002

ƒ 20.000,-(€ 9.075,60) ƒ 5.000,-(€ 2.268,90) ƒ 130.000,--

besteed). 15 De kosten voor uitvoering van het toeristisch- recreatieve gedeelte maken onderdeel uit van het totale plan van de Zwaaikom en zijn niet in deze kostenopzet meegenomen. In dit kader zijn alleen ambtelijke uren opgenomen.

66

(€ 58.991,43) Indien bepaalde projecten naar voren w orden geschoven in verband met externe ontw ikkelingen dient binnen het actieprogramma voldoende flexibiliteit te w orden ingebouw d om hierop in te kunnen spelen.

67

Bijlagen Bijlage 1. Geïnterview de organisaties/personen. Bijlage 2. Gemeentelijke en particuliere sportaccommodaties. Bijlage 3. Routegebonden recreatie (bew egw ijzerd/beschreven). Bijlage 4. Arrangementen. Bijlage 5. Evenementen. Bijlage 6. Toeristisch recreatieve bezoekersenquête. Bijlage 7. Recreatiemilieus. Bijlage 8. Besluit op de Openluchtrecreatie. Bijlage 9. Inspraakreacties nota toerisme en recreatie.

68

Bijlage 1 – Geïnterviewde organisaties/personen 1. Afdeling R.E.M. F. Versteegh/mevr. D. Bosmans 2. Afdeling R.E.M mevr. J. de Vries 3. Afdeling R.E.M. W. van Kempen 4. B.M.O. A. Rohder 5. Afdeling Sport en Recreatie J. Smout 6. Communicatie S. Kock 7. Afdeling Maatschappelijke Ontw ikkeling C. Sprangers 8. Afdeling Maatschappelijke Ontw ikkeling P. de Bruijne 9. Belastingen K. van der Velden16 10. Strategie en Projecten F. Elkhuizen 11. Bestuur w ethouder Broere 12. VVV-Oosterhout-Dorst 13. Delegatie ondernemers

mevr. L. Simons A. Polder (Katjeskelder) Mulder (Bergvl. Bossen) 14. Federatie Detailhandel en Horeca Oosterhout J. de Bont 15. Horeca Nederland, afdeling Oosterhout K. Cornelissen 16. Kamer van Koophandel West- Brabant mevr. E. Riedé 17. Provincie Noord-Brabant mevr. V. Drabbels 18 Brabants Bureau voor Toerisme A. van Disseldorp 19. SES West-Brabant E. Willemsen/J-W van der Werf 20. Staatsbosbeheer mevr. S. Evens 21. Vereniging Vaarroute West-Brabant B. van Gils 22. Recron, afdeling Noord-Brabant W. Harmsen 23. Z.L.T.O. H. Kusters 17 24. Watersportvereniging Sluis I T. van Aperen

16 17

Telefonische informatie Idem

69

Bijlage 2 - Gemeentelijke en particuliere sportaccommodaties Binnensportaccommodaties zw embad Arkendonk * zw embad de Blikken * zw embad Tropicat sporthal Arkendonk* sporthal Oosterheide* gymnastieklokaal Slotjesveld * gymnastieklokaal Ridderstraat * gymnastieklokaal Kruidenlaan * gymnastieklokaal Santrijnhof * gymnastieklokaal Dorst * zw embadhal de Warande * gymnastieklokaal de Zw aaikom+ gymnastieklokaal de Achthoek+ gymnastieklokaal Ridderstraat * gymnastiekzaal mavo ten Strijen gymnastiekzaal Frencken College gymnastiekzaal de Rank+ gymnastiekzaal St.Augustinus+ gymnastiekzaal Lievenshove gymnastiekzaal Hanze college gymnastiekzaal Oelbert tevens Voko - home Hamo tennishal ( ook buitenbanen) Heijl Sport met zw embad sportschool Verw ater met zw emw ater Willemsen Sport met zw embad schaakclub D’4+ schietvereniging Oosterhout Bow lingcentrum Sportschool Fitness 2000 dansschool Need dansschool Minneboo biljartcentrum Entree snooker - en poolcentrum de Nooduitgang * gemeentelijke accommodatie met gemeentelijk beheer + gemeentelijke accommodatie met zelfstandig beheer geen vermelding = particulier eigendom

70

71

Buitensportaccommodaties de Jachthaven Sluis I+ recreatieoord de Warande * recreatieoord Surae+ v.v. T.S.C.+ v.v. W.V.O.+ v.v.B.V.C.’54+ v.v.S.C.O.+ v.v. Irene’58+ v.v.O.V.V.’67+ v.v.Neerlandia + o.t.c. de Warande+ t.v. Strijdo+ t.v. den Hout t.v. Tendo+ t.v. den Horst t.v. de Koppelpaarden t.v. V.B.F. manège Buitenhorst manège Dorst Oosterhoutse manège Tw ins Sporting Club + m.h.c. de Warande + a.t.v. Scorpio+ k.v. de Voltreffers+ handbalvereniging Oosterhout + de Jonge Renner + golfclub Oosterhout handboogvereniging St.Sebastiaan + kruisboogvereniging Dorst kruisboogvereniging “geen schot verloren” scherpschuttersvereniging St.Joris hondentrainingscentrum Staw ski jeu de boulesvereniging le cochonnet de heuvelruitertjes Ijs - en skeelerclub IJSCO+ ruimte voor postduivenliefhebbers + * gemeentelijke accommodatie met gemeentelijk beheer + gemeentelijke accommodatie met zelfstandig beheer geen vermelding = particulier eigendom Bron: af deling Sport en Recreatie

72

Bijlage 3 - Routegebonden recreatie (bewegwijzerd/beschreven). Fietsen -

Door stad en land van Oosterhout. Op de grens van land en w ater. Vijf Eiken West-Brabant fietsroute. De linie van Den Hout, Fietsen en w andelen door historisch groen. Bosw achterij Dorst, Fietsen en w andelen door historisch groen. Coulissenlandschap Oosteind, Fietsen en w andelen door historisch groen. Fietsroute, Langs graven en begraafplaatsen. Fietscampingtocht Oosterhout 1. Fietscampingtocht Oosterhout 2. Fietscampingstocht Oosterhout 3. Amerlandenroute. Vrachel en Dongeroute. Langs Houtse akkers en Heilige Driehoek. Verborgen paden en verrassende musea. Langs historisch vaarw ater.

Mountainbikeroute - Bosw achterij Dorst 6 km. Wandelen - Stadsw andeling 6 km. - Niels Steenbergen 6 km. - Vrachelse heide 6/12/16 km. - Bosw achterij Dorst 6/12/18 km. - Achter de Keten 20 km. - De Vucht 18 km. Ruiterroutes - Bosw achterij Dorst. - Vrachelse heide.

73

Bijlage 4 – Arrangementen -

-

Dagarrangementen voor groepen. 10 compleet verzorgde dagjes uit voor groepen. In en om Oosterhout. Boekingen via VVV. Publiciteit via landelijke gids en lokale folders. Verblijfsarrangement. Diverse verblijfsarrangementen op bungalow park de Katjeskelder. Boekingen via VVV. Publiciteit via landelijke VVV-reisgids.

74

Bijlage 5 - Evenementen Evenementen gemeente Oosterhout Evenem enten Nieuw jaarsrevue Sportgala Carnaval Open Tennistoernooi T.C. de Warande Matthaus Passion Easterparade Paaspop Nationaal museumw eekend Oranjefeesten Festival Wereldw ijd Landelijke fietsdag Houtse jaarmarkt Oosterhouterie Avondw andelvierdaagse Fietsdriedaagse Kermis Jaarmarkt en kermis Voorstellingen openluchttheater Steprace Rotterdam-Den Hout Parkfeest Nachtzw emmarathon Avondw andelvierdaagse Open Jeugdtennistoernooi Lange-kar-tocht Torenbeklimming St. Jan Kloosterw andeling Fietscampingtocht Floralia Countryfestival Kermis Avondzw emvierdaagse/inter nationaal Waterpolotoernooi Blues & Roots Festival Open Monumentendag Muzendag Jaarmarkt Taptoe Kermis Najaarsactie binnenstad

Plaats Oosterhout Oosterhout Alle plaatsen Oosterhout

Periode Begin januari 1e kw artaal Februari Maart

Oosterhout Oosterhout Den Hout Oosterhout Alle plaatsen Oosterhout Oosterhout Den Hout Oosterhout Oosterhout Oosterhout Oosteind Dorst Oosterhout

2 w eken voor Pasen Paaszaterdag Pasen Medio april 30 april Mei 2e zaterdag mei Hemelvaart Vrijdag en zaterdag na hemelvaart Eind mei Begin juni 2e w eekend juni Medio juni Juni

Den Hout Oosterhout Oosterhout Dorst Oosterhout Oosteind Oosterhout Oosterhout Oosterhout Oosterhout Oosterhout Oosterhout

3e zaterdag juni Juni Eind juni 2e w eek juli Laatste w eek juli 1x per w eek juli/augustus 1x per w eek juli/augustus 1x per w eek juli/augustus 1e zondag augustus 2e w eekend augustus Medio augustus 1e w eek september

Ooserhout Oosterhout Oosterhout Oosteind Oosterhout Den Hout Oosterhout

2e w eekend september 2e w eekend september Medio september Medio september 3e zaterdag september 3e w eekend september Laatste w eekend

75

Abrahamdag Ronde van de Molen Jazz en Dance Indoor Oosteind Dutch Open Worldcup ‘Driebanden’ Kerstmarkt

Oosterhout Oosterhout Oosterhout Oosteind Oosterhout

september 1e zaterdag oktober 1e zondag oktober Laatste zaterdag oktober November December

Oosterhout

Medio december

76

Bijlage 6 - Toeristisch recreatieve bezoekersenquête.

77

Bijlage 7 – Recreatiemilieus provincie Noord-Brabant Recreatiem ilieu Doen 1. Buitenrecreatie 2. Bew egingsrecreatie 3. Natuurgerichte recreatie 4. Toervaren 5. Spanning en uitdaging Verm aak 6. Stedelijke gezelligheid 7. Dorpse gezelligheid 8. Vertier 9. Verw ennerij Verblijf 10. Onze buurt buiten 11. Einde van de w ereld 12. Recreatief verblijf als uitvalsbasis 13. Groepsverblijf

Motto Buiten zijn Sportieve prestatie Met de verrekijker Zw erven over het w ater Voor de kick Uit, met alles bij de hand Gezellig buiten Vermaakt w orden Ik ben het w aard, u toch ook Gezellig buiten w onen Met de rug naar de w ereld Van alles doen in de omgeving Samen de hei op

78

Bijlage 8 - Besluit op de Openluchtrecreatie.

79

Inhoudsopgave beleidsnota toerisme en recreatie

Recommend Documents