Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Slaapveiligheid
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Reglement Inbakeren van baby’s Fixeren van baby’s Wiegendood preventie Bedden en boxen
1 2 2 3 7 10 15
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Inleiding Met dit beleid geeft Villa Kakelbont inzicht, hoe binnen de organisatie de veiligheid- en gezondheidsaspecten ten aanzien van de slaapkamers op de KDV groepen zijn geborgd. De meetinstrumenten hiervoor zijn: RIV = Risico-inventarisatie veiligheid RIB = Risico-inventarisatie brandveiligheid. RI (=Risico-inventarisatie) Binnen de locaties van Villa Kakelbont wordt jaarlijks een risico inventarisatie uitgevoerd. Hiervoor is een schema ontwikkeld, waarop staat aangegeven op welk moment van het jaar de RI moet worden uitgevoerd. De coördinator laat door de pedagogisch medewerkers de RIV en RIB uitvoeren. Op de lijst die gebruikt wordt, staan de onderdelen die beoordeeld worden. Voor de kinderslaapkamers heeft Villa Kakelbont een reglement opgesteld waardoor de veiligheid van de kinderen gewaarborgd is. Reglement Kinderen die niet kunnen staan worden in de bovenste bedjes neergelegd. Kinderen die groot genoeg zijn, worden in de onderste bedjes gelegd. Indien de bedjes volledig kunnen worden afgesloten, geldt deze regel niet. Er zullen geen spullen voor het raam worden gezet. De slaapruimte dient niet te worden gebruikt als opslagruimte en mag alleen ten behoeve van het slapen worden gebruikt. Dus geen opslag in welke vorm dan ook. De koordjes (van raamdecoratie)worden hoog opgerold. Er worden geen hemeltjes gebruikt in de slaapkamers. Muziek-mobiels mogen alleen aan de wand worden gehangen zodat kinderen er niet bij kunnen vanuit het bedje. Alle bedjes die gebruikt worden in de slaapruimten van de KDV, zijn gekeurd. (keurmerkinstituut) Daarnaast worden ze ook 2x per jaar gecontroleerd door de locatie coördinator (formulier controle bedjes slaapruimte). Tijdens de slaapmomenten vindt ieder half uur een controle plaats. Bij slaapkamers buiten de opvangruimte, wordt gebruik gemaakt van een babyfoon. Om warmtestuwing te voorkomen tijdens extreem warme perioden wordt bij de baby’s uitsluitend gebruik gemaakt van lakens. Eventuele kleding gaat uit zodat het kind alleen in een rompertje ligt. Er worden geen lakens of dergelijke voor de slaapruimte gehangen. Ook niet voor de rust. Hierdoor komt zowel de ventilatie in het gedrang als de warmtestuwing. Er mag geen speelgoed meegenomen worden naar de slaapkamers. Kinderen mogen niet zonder toezicht de slaapkamer betreden. Er moet voldoende licht in de slaapkamer zijn. Ramen worden niet verduisterd. Eventueel wordt alleen en indien nodig de onderste helft van het raam verduisterd. Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Het hoeslaken dient goed om de matras vast te zitten. Wijde kleding gaat altijd uit. Kinderen mogen niet in een te grote slaapzak liggen. Ouders nemen zelf de slaapzak, waarin het kind dient te rusten, van huis mee. Kledingstukken waar koordjes aan bevestigd zijn, worden altijd uitgedaan. Kinderen worden nooit anders te rusten gelegd dan in een goedgekeurd bedje, beschikbaar bij of op de opvangplek. Er wordt nooit schoongemaakt als er kinderen liggen te slapen. Hiervoor wordt altijd een moment gekozen, waarop de slaapruimten niet in gebruik zijn. Gebreken worden altijd direct gemeld aan de locatieverantwoordelijke. De locatieverantwoordelijke zorgt er direct voor dat vervolgacties ten aanzien van de gebreken worden uitgevoerd en houdt hier de controle op. Alle eventuele stopcontacten zijn kindbeveiligde stopcontacten of zijn voorzien van een kindbeveiliging. Kinderen worden nooit aan de handen of armen uit bed gehaald. Worden uitsluitend onder de oksels opgetild uit bed. De kinderen worden naar bed gebracht door de medewerkers. Zolang de kinderen naar bed gebracht worden, is er constant zicht op de bedjes. Zodra een kindje in bed is gelegd, controleert de pedagogisch medewerker of het bedje goed gesloten is. Alle bedjes zijn gesloten te allen tijde. Het bedje wordt alleen open gemaakt als er een kindje in neergelegd moet worden. Tenslotte Bovengenoemde regels ten aanzien van de slaapruimten en de manier waarop er bij Villa Kakelbont mee om wordt gegaan zijn voor een groot deel ook onderdeel van de RI. Bovenstaande is een uitbreiding of verduidelijking op de in de RI genoemde items. Daar de items van de RI kunnen verschillen per locatie, doordat op de ene locatie iets kan zijn uitgesloten wat op een andere locatie aan de orde is, zijn deze regels opgesteld. Deze regels zijn organisatiebreed opgesteld en worden ook door de coördinatoren als zodanig beoordeeld.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
1. Inbakeren van baby’s 1.1 Voorwaarden inbakeren binnen Villa Kakelbont. Als ouders aan een pedagogisch medewerker vragen een kind op de door hen toegepaste wijze in te bakeren, dient allereerst te worden nagegaan of het inbakeren gedaan wordt in overleg met consultatiebureau of kinderarts en of de juiste, veilige methode, met goed materiaal en binnen veilige leeftijdsgrenzen, wordt toegepast. Inbakeren binnen Villa Kakelbont gebeurt alleen: Als het inbakeren gebeurt op indicatie van consultatiebureau of jeugdarts. Op initiatief van en op uitdrukkelijk schriftelijk verzoek van de ouders, middels het formulier 2.7 Verzoek tot inbakeren / fixeren. In het verlengde van de thuis gebruikte methode voor inbakeren. Met de door de ouders aangeleverde materialen voor inbakeren. Deze materialen zijn door de deskundigen geschikt geacht, voldoen aan de juiste leeftijdsindicatie en zijn voorzien van een duidelijke handleiding. De voorkeur gaat daarbij uit naar goedgekeurde kant en klare doeken (zoals de Safe T sleep). Door de vaste pedagogisch medewerkers (en vaste invalpedagogisch medewerker) die instructies hebben gehad. Als een baby niet in goede conditie is of bijvoorbeeld koorts heeft zal deze nooit worden ingebakerd. Definitie van inbakeren. Inbakeren is het van schouders tot en met voeten inwikkelen van een kind in doeken om zijn bewegingen te beperken zodat hij zich gemakkelijker kan overgeven aan de slaap. De huidige techniek van inbakeren, mits volgens de richtlijnen uitgevoerd, is niet meer belastend voor de groei en de heupontwikkeling. Er is voldoende informatie beschikbaar om warmtestuwing en buikligging tegen te gaan. Het hoofdje van het kind wordt niet meer ingebakerd. Inbakeren wordt wel gebruikt bij kinderen die Moeite hebben om zelf in slaap te vallen Steeds hazenslaapjes doen Snel overprikkeld zijn Veel huilen zonder dat er een aanwijsbare oorzaak is gevonden Door het inbakeren komen de kinderen tot rust en kunnen zich beter overgeven aan de slaap. De baby is daardoor beter uitgerust, huilt minder en kan, doordat het beter uitgerust is, rustiger en effectiever drinken. Onderzoek heeft uitgewezen dat vooral huilbaby’s baat hebben bij inbakeren, waardoor extreem huilen en onrustig gedrag kan worden voorkomen of beperkt worden. Inbakeren is niet zonder risico. Het is belangrijk dat inbakeren alleen gebeurt op advies van een deskundige zoals een wijkverpleegkundige. Alleen als de juiste techniek uitgevoerd wordt en alle aandachtspunten en adviezen bij het inbakeren opgevolgd worden kan een kind verantwoord ingebakerd worden. Het gaat naast de juiste materialen voor het inbakeren, daarbij vooral om aanwijzingen op het gebied van lichaamstemperatuur, omgevingstemperatuur, bed opmaken, kleding en bedbekleding i.v.m. mogelijke warmtestuwing. Op verkeerde wijze of met ongeschikte middelen inbakeren kan risicovol zijn en de kans op het ontwikkelen van een heupafwijking bevorderen. Strikte leeftijdsgrenzen zijn van belang: een al wat oudere Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
baby die er ingebakerd of losjes ingepakt in slaagt om te draaien, belandt in een potentieel gevaarlijke situatie. Algemene adviezen m.b.t. inbakeren. Er moet extra aandacht worden besteed aan de veiligheid i.v.m. een verhoogd risico op overlijden aan wiegendood als een ingebakerd kind zich op de buik draait. Sommige ouders kiezen er daarom voor om een ingebakerd kind vast te leggen (te fixeren). Richtlijnen hiervoor staan in hoofdstuk 2. Voor het starten met inbakeren dienen ouders/verzorgers de volgende stappen te nemen: 1. Medische oorzaak voor de onrust of het huilen uitsluiten (voor zover mogelijk). 2. Nagaan of er een medische reden is waarom het kind niet ingebakerd mag worden 3. Nagaan of de voeding de oorzaak is van de onrust of het huilen. 4. Alleen starten met inbakeren als alle informatie bekend en het inbakeren begeleid wordt door een deskundige, bijvoorbeeld de wijkverpleegkundige. Voor het consultatiebureau wordt hiertoe een landelijke standaard ontwikkeld, waarin wordt aangegeven op welke wijze de veiligheid- en gezondheidsrisico's kunnen worden beperkt, welke kinderen (eventueel) wel en welke beslist niet mogen worden ingebakerd en waarin leeftijdsgrenzen worden aangegeven. Alle consultatiebureaus zijn inmiddels over de nieuwe richtlijn en een veilige inbakermethode bijgeschoold, zodat zij ouders kunnen adviseren. Er zijn verschillende medische redenen om een kind niet in te bakeren: (Verhoogde kans op een) displastische heupontwikkeling Koorts Eerste 24 uur na D(K)TP, HIB of andere vaccinaties Ernstige luchtweginfectie en/of benauwdheid Voorkeurshouding (scoliose) door een afwijking in de wervelkolom Een kind dat eczeem heeft of spuugt mag alleen na overleg met een arts of deskundige ingebakerd worden. Het meest recente advies is om het inbakeren bij voorkeur na de vierde maand af te bouwen en uiterlijk na de 6e maand volledig na te laten. Bij kinderen ouder dan 6 maanden wordt het risico dat ze, ingebakerd en al, naar de buik draaien steeds groter en daarmee ook het risico ten aanzien van wiegendood. Als ouders besluiten tot inbakeren en/of fixeren moeten zij er altijd aan denken om overdag, onder toezicht, de wakkere baby wel regelmatig op de buik te leggen. Dat is nodig, opdat de baby zich kan oefenen in het optillen en wenden van het hoofd en in het omrollen van buik naar rug en omgekeerd. Verder is het van belang dat men na kiezen voor inbakeren en/ of fixeren dat ook elders, zoals op het kinderdagverblijf, moet doen. Inbakerdoeken Er worden verschillende materialen voor het inbakeren aangeboden. Geadviseerd wordt om alleen producten te gebruiken die door een deskundige (consultatiebureau of jeugdarts) worden aanbevolen. Er zijn verschillende soorten inbakerdoeken:
losse doeken Kant en klare doeken
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Materiaal inbakerdoeken De stof moet 100% katoen zijn. Alleen natuurlijk materiaal laat voldoende vocht en lucht door. Synthetische materialen zijn onveilig omdat ze niet ventileren wat de kans op warmtestuwing en verstikking sterk verhogen. Kenmerken van geschikte katoen: stevig, dun en geruwd. Stevige stof is nodig om snelle slijtage te voorkomen. Een inbakerdoek wordt intensief en veel gebruikt in korte tijd. Bovendien geeft rekbare stof onvoldoende rust. Stof van slechte kwaliteit gaat snel stuk als je veiligheidsspelden gebruikt. De stof mag niet te dik zijn omdat een kind het daarin te warm kan krijgen. Geruwde katoen (flanel) vormt zich beter om een kinderlijfje dan gladde katoen (lakenkatoen). Enkelzijdig geruwde katoen is iets minder warm dan dubbelzijdig geruwde katoen. Ook het gewicht, de mate van ruwen en de dichtheid van weven maken een stof meer of minder luchtig is. Hoe zwaarder, hoe warmer. Hoe ruwer, hoe warmer. Hoe dichter geweven, hoe warmer. Kortom: het kan zeer lastig zijn om goede stof te vinden als je zelf doeken wilt maken. Ontwerp kant en klare inbakerdoeken
De doeken moeten geheel gesloten kunnen worden aangezien te losse doeken of voetjes die uitsteken het een kind makkelijker maken om op zijn buik te draaien in de doeken en dit is risicovol met het oog op wiegendood. Let er op dat het kindje niet in de doek kan zakken of dat de stof tot voor het mondje kan komen. Er zijn veel verschillen in maten en pasvorm. Veel maataanduidingen kloppen niet, kindjes zijn dan veel eerder uit een doek gegroeid dan wordt aangegeven. Zorg dat de juiste maat gebruikt wordt. Let op de pasvorm rond schouders en armen. Als kinderen hun armen kunnen bewegen of bevrijden, dan vergroot dit de onrust. Bevat de gebruiksaanwijzing duidelijke plaatjes en voldoende informatie om op een veilige manier een kindje in te bakeren? Denk hierbij aan informatie over indicaties en contra-indicaties (wanneer wel en wanneer juist niet inbakeren?), wasvoorschriften, kleding en bedbekleding, warmtestuwing, slaaphouding, enz. Van de kant en klare inbakerdoeken voldoen alleen de Pacco inbakerdoeken en het TinyNanny inbakerslaapzakje aan al deze veiligheidseisen!
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
2.
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Fixeren van baby’s in bed Voorwaarden fixeren binnen Villa Kakelbont Binnen Villa Kakelbont worden baby’s in principe niet vastgelegd in bed. Alleen als ouders thuis op advies van het consultatiebureau of jeugdarts hun kind tijdens het slapen fixeren (al dan niet in combinatie met inbakeren) dan kan bij uitzondering in navolging van de behandeling thuis deze ook toegepast worden in het kinderdagverblijf. Fixeren binnen Villa Kakelbont gebeurt alleen: Als fixeren gebeurt op indicatie van consultatiebureau of jeugdarts (schriftelijk verzoek). Op initiatief van en op uitdrukkelijk schriftelijk verzoek van de ouders, middels het formulier in de bijlage. In het verlengde van de thuis gebruikte methode voor fixeren. Met de door de ouders aangeleverde materialen. Deze materialen zijn door de deskundigen geschikt geacht, voldoen aan de juiste leeftijdsindicatie en zijn voorzien van een duidelijke handleiding. Ouders blijven te allen tijden eindverantwoordelijk voor het vastleggen van hun kind. Definitie van fixeren Uit peilingen blijkt dat een beduidend aantal ouders kiest voor het tijdelijk fixeren (vastleggen) van hun baby in bed. De redenen lopen uiteen van tegengaan van buikligging, tot blootwoelen en uit bed klimmen of vallen. Aan fixeren kleven risico’s. Gebruik van ondeugdelijk materiaal of verkeerde toepassing kan tot fatale ongelukken leiden. Blootwoelen kan eenvoudig worden voorkomen door gebruik van een slaapzak; tegen uit bed vallen zijn aanpassingen van het bed verstandiger. Fixeren of vastleggen wordt in Nederland in beginsel afgeraden, omdat er te veel risico's voor de veiligheid en bezwaren inzake motorische ontwikkeling aan zijn verbonden. Wel kan (tijdelijk) fixeren worden overwogen bij zuigelingen die zich al op jonge leeftijd naar de buik draaien, bij zeer angstige ouders en bij ouders die eerder een kind aan wiegendood verloren. Ook voor huilbaby’s wordt voor het bevorderen van rust en regelmaat voor een beperkte periode een combinatie van inbakeren en fixeren gebruikt. Algemene voorwaarden fixeren Absolute voorwaarde is dat het vastleggen gebeurt op basis van een goede instructie, met deugdelijk materiaal, consequent en uiterst zorgvuldig. Omwille van de ontwikkeling van de baby is het raadzaam het fixeren uiterlijk tot de leeftijd van 9 maanden, maar liever eerder te beëindigen. Als ouders besluiten tot inbakeren en/of fixeren moeten zij er altijd aan denken om overdag, onder toezicht, de wakkere baby wel regelmatig op de buik te leggen. Dat is nodig, opdat de baby zich kan oefenen in het optillen en wenden van het hoofd en in het omrollen van buik naar rug en omgekeerd. Verder is het van belang dat men na kiezen voor inbakeren en/of fixeren dat ook elders, zoals op het kinderdagverblijf, moet doen. Manieren van fixeren Er worden thans verschillende manieren gebruikt om een kind vast te leggen in bed. De meeste methoden worden echter afgeraden.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Riemen of banden om een baby vast te leggen (fixeren), in combinatie met een al dan niet speciaal hiervoor aangepaste slaapzak. Waarschuwing: De Voedsel en Warenautoriteit heeft begin juli 2004 babyspeciaalzaken het verkopen van riemen en banden verboden, omdat zij werden aangeboden zonder of met een onjuiste gebruiksaanwijzing, en nadat er enkele dodelijk ongelukken waren gebeurd. Een riem door de armsgaten van een slaapzak werd altijd al afgeraden. Sinds het verbod van de riemen heeft Prénatal echter ook de speciaal voor fixeren ontworpen slaapzak-met-rugtunnel uit de handel genomen. Met deze slaapzak-met-riem waren voor zover bekend alleen ongelukken gebeurd met kinderen die in strijd met het veiligheidsvoorschrift boven de als uiterste geadviseerde leeftijd van 9 maanden of op onjuiste wijze waren vastgelegd. Met deze maatregelen zijn de mogelijkheden voor onveilig vastleggen niet weggenomen. Onveilig wil zeggen: met ondeugdelijk materiaal, op een riskante manier en/of op te hoge leeftijd, zeker als het gaat om baby's die al groot en sterk zijn, waardoor ze zich in een levensgevaarlijke situatie kunnen manoeuvreren. Fixeren d.m.v. Stabilisatierollen Consument en Veiligheid raadt het gebruik van stabilisatierolletjes in het bed niet aan. Van de stabilisatierolletjes (om het kind op de zij te laten slapen) is geen degelijk wetenschappelijk onderzoek bekend naar de effectiviteit en veiligheid. Uit buitenlands onderzoek blijkt wel dat kussens in bed tot problemen kunnen leiden als je baby daar met zijn gezicht tegen komt te liggen. Een stabilisatierol kan vergeleken worden met een kussen. Safe T Sleep Van alle middelen wordt momenteel alleen de SafeTsleep als bruikbaar aangemerkt, zowel door de Stichting Wiegdood als door Consument en Veiligheid.
Verwijzingen De procedure is gebaseerd op adviezen van: Jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau) Stichting Wiegedood o www.wiegedood.nl o www.veiligslapen.nl Site: www.inbakeren.nl Stichting consument en veiligheid: www.veiligheid.nl GGD: www.ggd.nl Voedsel- en warenautoriteit: www.vwa.nl
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Werkwijze Activiteit Ouders verzoeken om inbakeren/fixeren.
Wie 1. Verzoeken om inbakeren/fixeren. OU
Coördinator vraagt om een uitvoeringsverzoek tot fixeren plus een bevestiging van huisarts en/of jeugdarts. Villa Kakelbont handelt in het verlengde van de thuis gebruikte methode met de door thuis aangeleverde materialen, met een.
Pedagogisch medewerker controleert op geschiktheid van materialen. Inbakeren/fixeren gebeurt alleen door vaste pedagogisch medewerkers die instructies hebben gehad.
▼ 2. Vragen om uitvoeringsverzoek van jeugdarts en/of consultatiebureau CO ▼ 3. Aanleveren van methode en materialen.
OU ▼ 4. Controleren op geschiktheid. PM ▼ 5. Inbakeren/fixeren door vaste medewerker.
25/09/11 01/05/15
Werkdocumenten Slaapkamer veiligheid Formulieren slaapveiligheid, formulier verzoek tot inbakeren of fixeren baby Uitvoeringsverzoek
Slaapkamer veiligheid
2.7 Notitie inbakeren/fixeren
PM
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Notitie Wiegendood preventie. 1. Inleiding Helaas komt het in Nederland af en toe voor dat een baby tijdens kinderopvang overlijdt aan wiegendood. Aandacht voor preventie en voorzorgsmaatregelen kan het risico (dat in het bijzonder voor baby’s tussen 3 en 9 maanden relatief hoger blijkt uit te vallen dan in thuissituaties) tot het uiterste te beperken. In onze organisatie spannen we ons in om voldoende voorzorgsmaatregelen te nemen om de risico’s zo klein mogelijk te houden. We baseren ons daarbij op de preventieadviezen van de GGD, het consultatiebureau en de stichting Wiegendood.
2. Preventieve maatregelen in het kinderdagverblijf. 2.1 Leg een baby nooit op de buik te slapen.
Een baby op de buik laten slapen maakt het risico van wiegendood wel vier tot vijf maal groter dan gemiddeld. Bij een verkouden baby nog iets meer, bij een huilbaby aanzienlijk meer. Leg een baby dus niet eens een enkele keer op de buik te slapen, bij voorbeeld omdat het kind alleen dan troostbaar lijkt. Er zijn bepaalde, maar niet vaak voorkomende (aangeboren) afwijkingen waarbij buikligging (tijdelijk) wel wenselijk kan zijn. Vraag de ouders in zo’n geval om een schriftelijk verklaring van hun arts te overleggen en berg een kopie op in het kinddossier. Laat ouders ook het formulier verzoek buikligging ondertekenen. Wijs ouders die zonder medische reden buikligging wensen, nadrukkelijk op de preventieadviezen. Willen zij desondanks dat hun baby in buikligging slaapt (soms hebben zij hun kind daar al aan gewend), leg dan d.m.v. 2.8 formulier verzoek buikligging vast om welke reden het op de buik gelegd wordt en dat ouders door ondertekening van het formulier eindverantwoordelijk voor deze beslissing zijn. NB: kiest een ouder wordende baby, die gezond is, in goede conditie en motorisch ontwikkeld zodat vlot om en om draaien geen probleem is, regelmatig voor zelf op de buik slapen, dan is vasthouden aan steeds terugleggen op de rug niet zinvol. De baby steeds terug draaien zal dan telkens de slaap verstoren. Gemiddeld zijn baby’s met vijf maanden in staat om zelf van rug naar buik en weer terug te draaien, maar sommigen zijn er pas met 9 maanden aan toe. Let bij een buikslaper wel extra op de bedveiligheid! Gebruik het formulier 2.7 inbakeren/fixeren, als ouders willen dat hun baby wordt ingebakerd/gefixeerd. Het vastleggen van baby’s om rugligging te bevorderen wordt in Nederland in beginsel ontraden. Vraag ouders naar de reden voor het fixeren. Zie ook de procedure 2.7.a verantwoord inbakeren of fixeren. De schriftelijke verklaringen maken duidelijk hoe en waarom van de preventieadviezen wordt afgeweken en dienen om te kunnen aantonen dat het kinderdagverblijf of de gastouder zorgvuldig te werk is gegaan. In geval van aansprakelijkheidsstelling is dat van belang. Juridische aansprakelijkheidsstelling valt te toetsen aan de mate waarin men nalatig dan wel zorgvuldig is geweest, opzettelijk dan wel onopzettelijk. Bij beoordeling zal worden gekeken naar beleid en uitvoering. Wettelijke voorschriften zijn van een hogere orde dan raadgevingen/aanbevelingen, daarom is het verstandig dat interne regels niet afwijken. Naast juridische - is er morele aansprakelijkheid. In dat kader is van belang dat leiding en personeel zichzelf achteraf geen verwijten hoeven maken over zaken die hadden kunnen worden voorkomen.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Omdat veranderingen in routine duidelijk een risicoverhogend effect hebben, is het aan te raden om een baby die bij het slapen een fopspeen is gewend, die ook in de kinderopvang consequent voor het slapen te geven. Aanbevolen wordt het gebruik van een fopspeen na de leeftijd van 10 maanden af te bouwen. Gebruik voor een speen geen koord of lint dat langer is dan 10 centimeter. Voorkom oververmoeidheid van de baby door regelmaat en vaste gewoonten. Gebruikt een baby medicijnen, vraag dan of de ouders advies van de behandelend arts inwinnen en ga na of is gecontroleerd op een slaapverwekkende bijwerking. Geef geen hoestmiddel met slaapverwekkende bijwerking (gele sticker op de verpakking) aan kinderen onder de twee jaar: geen promethazine en alimemazine.
2.2 Voorkom dat een baby te warm ligt.
De factor warmtestuwing speelt een waarneembare rol bij baby’s die aan wiegendood overlijden. Door kou overlijdt een baby zelden. Zo lang de voetjes (geven uitsluitsel als het nekje doet twijfelen) van een baby in bed prettig (= lauw) aanvoelen, heeft deze het niet te koud. Een baby die zweet heeft het al gevaarlijk warm. Zorg dat het niet te warm is of wordt in de slaapvertrekken. De verwarming hoeft er vaak niet aan. De aanbevolen slaapkamertemperatuur is 15 tot 18 graden. Leg een baby te slapen in een babytrappelzak. Eventueel wordt een goed ingestopt laken met een dekentje gebruikt. Er worden geen dekbedjes gebruikt. Ook geen losliggende dekbedhoes met een dekentje erin. Combineer geen trappelzak met ander beddengoed. Laat een baby nooit met bedekt hoofd slapen!
2.3 Zorg voor veiligheid in het bed
Gebruik kinderbedjes die aan de veiligheidsnormen voldoen. Spijlen mogen niet verder van 7,5 cm uit elkaar staan. De matrassen mogen niet te zacht zijn en moeten goed in het bedje passen. De matrassen moeten in goede staat zijn en regelmatig (zie accommodatiebeleid) worden vervangen. Gebruik nooit een kussen, een kussenachtige knuffel, zachte hoofd- en zijwandbeschermers, zeiltjes, tuigjes, koorden of voorwerpen van zacht plastic in het bedje. Maak het babybed (bij gebruik van laken en deken) kort op: dat wil zeggen zo dat de voetjes vrijwel tegen het voeteneind liggen. Dit is bedoeld om te voorkomen dat het kind onder het beddengoed schuift. Vermijd ook het opvullen van ruimte aan het voeteneinde met dubbelgeslagen dekens of een kussen. Laat de slaapkamers en het beddengoed regelmatig luchten.
2.4 Voorkom gezondheidsschade door (mee) roken
Niet alleen voor wiegendood is roken een risicofactor. Rook kan een baby veel schade doen, (levenslang!) blijvende gevolgen. Daarom mag nergens binnen onze gebouwen worden gerookt. Ook buiten mag niet in de nabijheid van de verblijf- en slaapruimten van de kinderen worden gerookt.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
2.5 Houd voldoende toezicht
Kijk telkens als je een kindje naar bed brengt even in de andere bedjes. Houd nieuwkomers/ jonge baby’s zoveel mogelijk extra in het oog. Er zijn sterke aanwijzingen dat veranderingen in omstandigheden en routine bij (jonge) baby’s stress veroorzaken. De situatie tijdens kinderopvang verschilt in vrijwel alle opzichten van die in het ouderlijk huis. Het is daarom verstandig om met ouders van jonge baby’s wenafspraken te maken, waarin bij voorkeur een slaapperiode is opgenomen. Ga in elk geval eens per half uur ter controle langs alle kinderen. Maak gebruik van een babyfoon; zeker als er buiten wordt gespeeld of wanneer een pedagogisch medewerker even elders moet zijn.
3. Handelen in geval van calamiteiten
De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor het toepassen van deze regels. Zij worden geacht eventuele problemen in de praktijk te signaleren. Van belangrijke gebeurtenissen (ongelukken of bijnaongelukken) doen zij schriftelijk verslag en melden dit bij de direct leidinggevende. Als er ondanks alle voorzorgen toch een baby in ogenschijnlijk slechte conditie wordt aangetroffen, prikkel het kind dan door het aan te tikken, de voetzolen te kietelen en het op te pakken en zie of het zich herstelt. Zo niet, sla dan alarm (112 bellen) en begin met reanimeren. Het is van belang om actief te handelen, omdat er sprake kan zijn van een zogeheten ALTE (apparent life threatening event = ogenschijnlijk levensbedreigende gebeurtenis), die ten goede kan worden gekeerd. Een baby die bleek, blauw en/of slap wordt aangetroffen, kan na prikkeling betrekkelijk snel weer bijkomen. Roep andere pedagogisch medewerkers te hulp, maar laat andere kinderen niet zonder toezicht. De direct leidinggevende en/of de directeur wordt gewaarschuwd en zij neemt contact op met de ouders, en met medische instanties. Het is van belang om van begin af aan feiten te noteren zoals het tijdstip, de omstandigheden en de betrokkenen. De te hulp geroepen arts dient in het belang van de diagnostiek ook zo spoedig als mogelijk is de temperatuur van de baby op te nemen. Samenvatting handelen in geval van calamiteit: Blijf kalm. Prikkel de baby (zonder krachtig te schudden!). Roep de hulp in van collega’s. Bel direct 112. Pas bij niet reageren op prikkelen reanimatie en mond-op-mondbeademing toe. Laat de direct leidinggevende en/of directeur waarschuwen. Maak notities. In het geval dat een kind is overleden, dient gezorgd te worden voor opvang van de opvoeders door de locatieverantwoordelijke of de directeur. Het is belangrijk dat de arts en de betrokken pedagogisch medewerker hierbij aanwezig zijn voor de eerste informatie. Het contact houden met de opvoeders en over het gebeurde praten is eveneens van belang. Vaak hebben opvoeders behoefte aan een gesprek. Ook een goede opvang voor de betrokken pedagogisch medewerker is erg belangrijk. Vaak voelt zij zich ten onrechte schuldig. Ook voor haar kan het verwerkingsproces maanden of jaren duren. Medeleven en begrip van haar collega’s zijn dan een grote steun.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Tevens is het goed de getroffen opvoeders en betrokken pedagogisch medewerker op het bestaan te wijzen van de vereniging van Ouders van Wiegendoodkinderen. In het kader van het onderzoek naar de risicofactoren bij wiegendood worden alle gevallen van wiegendood gemeld bij de landelijke werkgroep wiegendood, tel. 06-51293788.
Regelmatig wordt het protocol aangepast op basis van de laatste richtlijnen van de GGD met betrekking tot de preventieve maatregelen ten aanzien van wiegendood. Ook worden de gegevens regelmatig geactualiseerd op basis van de adviezen op de websites: www.wiegendood.nl en www.veiligslapen.info.
4. Wat is Wiegendood? Wiegendood is het plotseling overlijden van een ogenschijnlijk ‘gezonde’ baby meestal tijdens een slaapperiode. Als er na uitgebreid onderzoek, waarvan sectie deel uit maakt, geen duidelijke verklaring voor het overlijden is gevonden, spreekt men van wiegendood of Sudden Infant Death Syndrome (SIDS). De meeste sterfgevallen doen zich voor in de eerste zes levensmaanden. Na de twaalfde levensmaand komt het nog nauwelijks voor. Soms is er een aantal risicofactoren aan te wijzen, die in onderlinge combinatie of apart tot wiegendood hebben geleid. Deze factoren zijn: Te vroeg geboren Behorende tot het mannelijke geslacht (wiegendood komt meer voor bij jongetjes) Buikslapen Warmtestuwing Onveilige slaapplaats Roken in de nabijheid van de baby Verkoudheid Oververmoeidheid. Om de kans op wiegendood zo veel mogelijk te verkleinen zijn alle medewerkers (inclusief invalpedagogisch medewerkers en stagiaires) en gastouders op de hoogte van de in dit protocol opgenomen praktische en preventieve maatregelen. De maatregelen worden regelmatig in overleggen besproken en op alle babyslaapkamers hangen ter herinnering de nodige instructies( zie bijlage). Bijlage: Preventieve maatregelen ter voorkoming van Wiegendood Leg nooit een baby op de buik te slapen zonder schriftelijk verzoek van de ouders. Voorkom dat een baby te warm ligt. Zorg voor goedgekeurde bedden. Geen kussen, grote knuffels, tuigjes, koorden of voorwerpen van zacht plastic in bed. Bed kort opmaken. Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Regelmatig ventileren. Houd voldoende toezicht; tenminste 1 keer per half uur kijken Voorkom gezondheidsschade door (mee) roken Werkwijze Leg een baby nooit op de buik te slapen. Ook niet een enkele keer. Vraag de ouder(s)/verzorger(s) om een schriftelijke verklaring van hun arts te overleggen en berg een kopie op in het kinddossier en laat ouder(s)/verzorger(s) ook het formulier verzoek buikligging ondertekenen indien buikligging toch gewenst is. Wijs ouders die zonder medische reden buikligging wensen, nadrukkelijk op de preventieadviezen. Willen zij desondanks dat hun baby in buikligging slaapt, leg dit dan d.m.v. 2.8 formulier verzoek buikligging vast en laat weten dat zij door ondertekening verantwoordelijk zijn. Gebruik het formulier 2.7 Verzoek tot inbakeren of fixeren, als ouders willen dat hun baby wordt gefixeerd. (zie dan ook 2.8 Notitie verantwoord inbakeren en fixeren). Voorkom oververmoeidheid van de baby door regelmaat en vaste gewoonten. Gebruikt een baby medicijnen, vraag dan of de ouders advies van de behandelend arts inwinnen en ga na of is gecontroleerd op een slaapverwekkende bijwerking. De factor warmtestuwing speelt een waarneembare rol bij baby’s die aan wiegendood overlijden. Door koude overlijdt een baby zelden. Een baby die zweet heeft het gevaarlijk warm. Zorg dat het niet te warm is of wordt in de slaapvertrekken. (15-18 oC) Leg een baby te slapen in een babytrappelzak. Eventueel wordt een goed ingestopt laken met een dekentje gebruikt. Er worden geen dekbedjes gebruikt. Combineer geen trappelzak met ander beddengoed. Laat een baby nooit met bedekt hoofd slapen! Gebruik kinderbedjes die aan de veiligheidsnormen voldoen. Spijlen mogen niet verder dan 7,5 cm uit elkaar staan. De matrassen mogen niet te zacht zijn en moeten goed in het bedje passen. Gebruik nooit een kussen, een kussenachtige knuffel, zachte hoofd- en zijwandbeschermers, zeiltjes, tuigjes, koorden of voorwerpen van zacht plastic in het bedje. Maak het babybed (bij gebruik van laken en deken) kort op: dat wil zeggen zo dat de voetjes vrijwel tegen het voeteneind liggen. Laat de slaapkamers en het beddengoed regelmatig luchten. Nergens binnen onze gebouwen mag worden gerookt. Ook buiten mag niet in de nabijheid van de verblijf- en slaapruimten van de kinderen worden gerookt. Kijk telkens als je een kindje naar bed brengt even in de andere bedjes Houd nieuwkomers/ jonge baby’s zoveel mogelijk extra in het oog. Ga in elk geval eens per half uur ter controle langs alle kinderen. Maak gebruik van een babyfoon; zeker als er buiten wordt gespeeld of wanneer een pedagogisch medewerker even elders moet zijn.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)
Villa Kakelbont Titel: Slaapveiligheid Status: Vastgesteld versienummer: 2 Doel: Bevorderen veiligheid in de slaapkamers Gebruiker: Pedagogisch medewerker Documenteigenaar: Locatieverantwoordelijke
Opvang Slapen Uitgiftedatum: Versiedatum:
25/09/11 01/05/15
Bedden en boxen De bedden en boxen voldoen aan de geldende wet - en regelgeving. Nieuwe aanschaf van bedden en boxen gaan via de directeur, i.v.m. specifieke eisen t.a.v. de Nederlandse wet- en regelgeving betreffende bedden en boxen waarin het eisenpakket voor kinderbedden en boxen duidelijk is omschreven.
Slaapveiligheid Akkoord MT (paraaf + datum)
Evaluatiedatum: 01-05-2016 Akkoord OR (paraaf + datum)
Akkoord Ouderraad (paraaf + datum)