Inhoudelijk verslag. 19 Oct 18 Nov Maastricht and Heerlen The Netherlands. every evening hrs 6 INDOOR INSTALLATIONS

23 STREETPROJECTIONS 6 INDOOR INSTALLATIONS 6 SOUNDSCAPES


— Inhoudelijk verslag

19 Oct — 18 Nov 2012 every evening 18.00 — 23.00 hrs

Maastricht and Heerlen The Netherlands

2

Stichting viewmaster

inhoudelijk verslag Paraphrasing Babel

— Inhoudsopgave Pag 4

Pag 46

inleiding plattegronden en kunstenaars beknopte projectbeschrijving locaties doelstellingen extra programma educatie doelgroepen publiciteit en aandacht in de media colofon

Bijlage

media-aandacht Paraphrasing Babel

Bijlage

tentoonstellingsgids en uitnodiging Paraphrasing Babel financiële verantwoording

Pag 6

Pag 12 Pag 18 Pag 20 Pag 24 Pag 31 Pag 38 Pag 40

Bijlage

Benny Neremofsky Ramsay, Portrait of a Young Man - Boschstraat Maastricht - foto Moniek Wegdam

3

4



— Inleiding Voor u ligt de inhoudelijke en financiële verantwoording van de tentoonstelling Paraphasing Babel Video Art & Soundscapes on Language in Public Space. De video en geluidskunsttentoonstelling toonde van 19 oktober t/m 18 november 2012 in de openbare ruimte van de binnensteden van Maastricht en Heerlen in totaal 35 video en geluidskunstwerken. De werken bestonden uit 23 videoprojecties getoond vanuit grote ramen op straatniveau van (leegstaande) winkels, woningen en bedrijven/ kantoren en 6 geluidskunstwerken in straten, pleinen en steegjes. Ook toonde Paraphrasing Babel 6 video-installaties in bijzondere binnenlocaties.

Paraphrasing Babel was georganiseerd door Stichting Viewmaster (Maastricht). Projectleider was Bart van den Boom, de tentoonstelling was samengesteld door Bart van den Boom (Viewmaster) en Annet Dekker, (freelance curator en onderzoeker). Het tentoonstellingsteam bestond uit Ilona van den Brekel (algemene projectondersteuning), Floor van Dijk (projectmedewerker Heerlen) Mique Eggermont en Benny Nemerofsky Ramsay (inhoudelijke adviezen), Coen van der Gugten / Paul Koenen / Marc de Vree (techniek en installatie), Accu Educatie (educatie), Buro Walnoot (communicatie) en Ontwerpbureau B2B (grafische vormgeving catalogus, website en overige publiciteit). Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door de volgende fondsen en overheden: Mondriaan Fonds, VSBfonds, SNS Reaal Fonds, Provincie Limburg, Huis voor de Kunsten Limburg, Cultuurfonds BNG, Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg, Gemeente Maastricht, Gemeente Heerlen, Stichting Elisabeth Strouven.

Belangrijke projectpartners waren: Intro in situ, Academie Beeldende Kunsten Maastricht, Creative Drive Heerlen, Social Beta Heerlen, Filmhuis Lumière, Filmhuis de Spiegel, Belvedere Maastricht, Marres Projects, Schunck*. Met dank aan Museum Het Domein Sittard, Jan van Eyck Academie, Nederlands Instituut voor Mediakunst, gemeente Maastricht, gemeente Heerlen, Betahuis, en alle eigenaars, bemiddelaars/makelaars en huurders van de panden van waaruit de projecties te zien waren.

Zhou Tao - Chicken Speaks to Duck, Duck speaks to … Boschstraat Maastricht, foto Moniek Wegdam

De organisatie van Paraphrasing Babel hoopt, indien u de tentoonstelling niet gezien heeft, dat de informatie in dit verslag toereikend is om een goed beeld te geven van deze interdisciplinaire video- en geluidskunsttentoonstelling in de openbare ruimte. Stichting Viewmaster dankt u hierbij nogmaals voor het vertrouwen in het project en uw genereuze ondersteuning waardoor realisatie mogelijk was. De respons van kunstenaars, publiek en pers was zeer positief en wij vertrouwen erop te hebben voldaan aan de voorwaarden die gekoppeld zijn aan de subsidieverstrekking/sponsoring.

Young Hea Chang Heavy Industries - Smash the Gang for four Billion - Bongerd, Heerlen - foto Moniek Wegdam

5


6

plattegrond Heerlen

7


Straatprojectie buiten Geluidskunstwerk buiten

plattegrond Maastricht

Straatprojectie buiten

Binneninstallatie video

Geluidskunstwerk buiten

Binneninstallatie geluid

04

13

05 09 15

12

Maasboulevard

10

Bongerd

07

17 18

11

06

09

01

16

Bassin 13

Boschstraat

10

01

12

07

Promenade Pancratiusplein

05 02

Dr. Poelstraat

04

Maasboulevard

14

06

14

08

03

17

08

03

16

02 11 15

01 02 03 04 05 06 07 09 10

12 Jeroen Offerman (NL) Christopher Baker (US) 13 Nika Radić (HR) Natalie Bookchin (US) 14 Anna Raimondo (IT) Candice Breitz (ZA) 15 Thomson & Craighead (UK) Vera Frenkel (SK/CA) 16 17 YOUNG-HAE CHANG Gary Hill (US) Louise Lawler (US) HEAVY INDUSTRIES (KR/US) 08 Adam Leech (US) Christian Marclay (US) 11 Benny Nemerofsky Ramsay (CA)

01 02 03 04 05 06 07 08 09

Marc Alberto (NL) Christopher Baker (US) Natalie Bookchin (US) Candice Breitz (ZA) eddie d (NL) Mieke Gerritzen (NL) Gary Hill (US) Annja Krautgasser (AT) Adam Leech (US)

Marijn Moerbeek (NL) 11 12 Benny Nemerofsky Ramsay (CA) 13 Imogen Stidworthy (UK) 14 Zhou Tao (CN) 15 16 YOUNG-HAE CHANG HEAVY INDUSTRIES (KR/US) 17 18 Katarina Zdjelar (RS) 10

8


Christopher Baker - Hello World - Festivillage, Boschstraat Maastricht - foto Moniek Wegdam


9

10



Candice Breitz - Double Annie - Dr. Poelstraat, Heerlen- foto Moniek Wegdam

Candice Breitz - A-B-B-A- Boschstraat -Timmerfabriek, Maastricht - foto Moniek Wegdam

Benny Nemerofsky Ramsay - The Return - Soundinstallation - Onder de brug over Bassin, Maastricht - foto Moniek Wegdam

Marc Alberto - Delers / Dividers - Soundinstallation - Boschstraat, Maastricht - foto Paul Koenen

11

12


— Beknopte projectbeschrijving Stichting Viewmaster organiseert sinds 2010 videokunsttentoonstellingen in de openbare ruimte en verhoudt zich thematisch ook specifiek tot deze openbare ruimte en de gebruikers ervan. De tentoonstelling For Real in 2010 slechtte de spreekwoordelijke drempels van de ‘white cube’ en ‘blackbox’, en wist door het openbare karakter een divers publiek te bereiken door beschouwers te laten meevoeren in de fictieve (urbane), landschappen en psychologische fantasiewerelden van de kunstenaars. www.for-real.eu De tentoonstelling BodyTalks in 2011 brak deze mentale en concrete drempels nog verder af door een directe, bijna één op één communicatie tussen de personages op scherm en de beschouwer of passant op straat te bewerkstelligen. In BodyTalks stonden projecties centraal waarin non-verbale communicatie - of met andere woorden: lichaamstaal - het communicatiemiddel is tussen de maker en de toeschouwer. www.bodytalks.eu In 2012 heeft Viewmaster het contact met de publiek op een andere manier bewerkstelligt. Niet de non-verbale communicatie, voor vrijwel iedereen direct en instinctief leesbaar, maar gesproken taal, verbeelde taal en het geschreven woord, die vaak voor misverstanden en miscommunicatie zorgen, waren het vertrekpunt bij de samenstelling van de interdisciplinaire tentoonstelling Paraphrasing Babel - Video Art & Soundscapes on Language in Public Space. In de publieke ruimte, in twee steden tegelijkertijd, toonde Viewmaster aan een breed en gemengd publiek kunstwerken over taalverwarring, over herkenning en inzichten hoe taal ons denken en handelen bepaalt. De geselecteerde werken van gerenommeerde kunstenaars en jong talent gaven een divers beeld van de kracht en macht, maar ook van de beperkingen en grenzen van taal. In beeld, tekst en klankcomposities thematiseerden de kunstenaars de sociaal-politieke connotaties van taal, de manier waarop de media ons handelen en denken sturen en hoe taal door maatschappelijke en technische ontwikkelingen onze manier van communiceren beïnvloedt. Door deze uiteenlopende thematieken te bundelen gaf de tentoonstelling nieuwe inzichten in de reikwijdte en betekenisgeving van taal.

Paraphrasing Babel was een multidisciplinaire tentoonstelling met videoprojecties, video-installaties, bewegende grafische structuren en geluidskunstwerken in de openbare ruimte van de stedelijke tegenpolen Heerlen en Maastricht - twee steden in een grensstreek waar verschillende talen en dialecten gesproken worden en culturen samenkomen. De 35 projecties, video-installaties en ‘soundscapes’ zijn zelden buiten de muren van musea of kunstinstellingen getoond. Door hun specifieke inhoud zijn de werken uitermate geschikt voor vertoning in het (semi-) publieke domein. De straat is de plek waar verschillende talen elkaar raken of vermengen en waar de media en commercie zich tot het publiek richten. In deze omgeving gaan de kunstwerken een directe relatie aan met de toeschouwer of toevallige passant en spreken zo op een andere manier tot het publiek.


Deelnemende kunstenaars: Maastricht: Marc Alberto (NL) Christopher Baker (US) Natalie Bookchin (US) Candice Breitz (ZA) eddie d (NL) Mieke Gerritzen (NL) Gary Hill (US) Annja Krautgasser (AT) Adam Leech (US) Marijn Moerbeek (NL) Benny Nemerofsky Ramsay (CA) Imogen Stidworthy (UK) Zhou Tao (CN) YOUNG-HAE CHANG HEAVY INDUSTRIES (KR/US) Katarina Zdjelar (RS)

Heerlen: Christopher Baker (US) Natalie Bookchin (US) Candice Breitz (ZA) Vera Frenkel (SK/CA) Gary Hill (US) Louise Lawler (US) Adam Leech (US) Christian Marclay (US) Benny Nemerofsky Ramsay (CA) Jeroen Offerman (NL) Nika Radic’ (HR) Anna Raimondo (IT) Thomson & Craighead (UK) YOUNG-HAE CHANG HEAVY INDUSTRIES (KR/US)

Samenwerking In samenwerking met diverse culturele partners organiseerde Stichting Viewmaster een Open Call voor een soundscape (met Intro in situ), een Creative Drive project in Heerlen (met Social Beta) een filmprogramma in Maastricht en Heerlen, (met Filmhuis Lumière en Filmhuis De Spiegel) een serie Artist Talks met deelnemende kunstenaars uit de tentoonstelling (met de ABKM), een bijzonder diverse educatieve projecten en rondleidingen (met elf verschillende scholen en Accu Educatie).

Nika Radic, Pauze, Willemstraat, Heerlen - foto Moniek Wegdam

eddie d - Pas de Deux - Boschstraat, Maastricht - foto Moniek Wegdam

Primary - Gary Hill - Willemstraat, Heerlen - foto Moniek Wegdam

13

14



De afwezigheid van (gesproken) taal, of ‘talen’ bestaande uit codes die niet langer aan klank verbonden hebben ook een communicatieve waarde. Deze niet-taligheid zit vol met betekenisgevende codes. Kunstenaars die met deze taalvormen in Paraphrasing Babel uitspraken deden over de wijze waarop wij communiceren waren ondermeer Nika Radic (Cr) die in [Pause] (2003) een 45 minutendurende monoloog over haar persoonlijke denkbeelden verknipt tot een videowerk van vijf minuten waarin alleen de intermezzo’s zichtbaar blijven. Maar ook het werk Mixed Reviews (1999 - 2001) van Chistian Marclay (VS) toonde aan dat taal zonder klank poëzie kan zijn. Het werk Primary (1978) van Gary Hill (CA) was het oudste werk in de tentoonstelling en een ‘fysiek ervaring’ doordat het spreken het beeld, de kleur en het geluid stuurt. Het werk Je Changerais d’avis (2000) van Benny Nemeroksky Ramsay (CA) liet in vele taalvormen zien en horen hoe moeilijk het is om iemand de liefde te verklaren, dit omdat het simpelweg zeggen niet mogelijk was. Adam Leech (VS) toonde met verschillende werken de beeldende kracht van taal. In Speech Bubble (2008) speelt hij met de taal van vertegenwoordigers, in Introduction to Neuropsychology (Ned. en Eng. / 2012) zijn de beperkingen van de taal van neurowetenschappen onderwerp van een sterk beeldend werk.

Bijzonder waren ook die (geluids-)kunstwerken in de tentoonstelling die middels het nabootsen van dierengeluiden of sirenes een zeer politiek, feministisch of persoonlijk verhaal vertelden. De werken waarnaar gerefereerd wordt zijn Chicken speaks to Duck,.. (2005) van Zhou Tao (CH), Birdcalls (1972 - 1881) van Louise Lawler (VS) en 2 x The Return (2010 - 20..) van Benny Nemerofsky Ramsay.

Imogen Stidworthy - Get Here - Landbouwbelang, Biesenwal, Maastricht - foto Paul Koenen

Thema In het hedendaagse tijdgewricht kan ‘taal’ voor een kunstenaar een medium zijn waarmee verbindingen gelegd kunnen worden tussen verhaalstructuren (fictie, nonfictie, poëzie, etc), visuele kunst, interactiviteit en geluid. Elk van deze onderdelen heeft specifieke kenmerken waarmee informatie overgedragen en begrepen kan worden. Vanuit verschillende perspectieven en met verschillende technische middelen scheppen deze media mogelijkheden om duiding te geven aan complexe hedendaagse maatschappelijke structuren waarin communicatie tussen mensen centraal staat. De eigentijdse communicatiemiddelen en beeld- / taalcultuur hebben namelijk een grote invloed op onze omgangsvormen, sociale activiteiten en identiteit. Paraphrasing Babel bestond uit een drietal ‘pijlers’ maar kende ook werken die in thematiek overlapten. Centraal stond de reikwijdte en betekenisgeving van taal. De kunstenaars bevragen de constructies en connotaties van de taal, de ideeën over de leesbaarheid en hoe en of wij elkaar kunnen verstaan en begrijpen.

1) De eerste pijler werd gevormd door (video) kunstwerken die een filosofisch, artistiek, persoonlijk of antroposofisch onderzoek verrichten naar de connotaties van taal en naar de grenzen van communicatie. Paraphrasing Babel ging over de betekenis van gesproken en geschreven taal en geluid/klank die aan taal gerelateerd zijn, en daarmee samenhangend, de afwezigheid van taal. De geselecteerde kunstenaars onderzoeken het uitspreken, veranderen en vergeten van taal om noties van identiteit, autoriteit en gemeenschapsgevoel (of het gebrek daaraan) het ‘woord’ te geven. et spreken en/of verstaan van een bepaalde taal geeft H immers een sociale status, toegang (of uitsluiting) tot bepaalde sociale groepen. Taal kan manipulatief zijn en niet alleen mensen tot elkaar brengen, maar ook afstand scheppen en is nooit vrij van interpretatie, zowel bij degene die spreekt of schrijft als bij diegene die luistert of leest. Kunstenaars in Paraphrasing Babel die deze thematiek centraal stelden waren ondermeer Imogen Stidworthy, (GBr) met het geluidsinstallatie Get Here (2006) waarin noties van plaats en identiteit door acteurs, en Somalische vluchtelingen uitgelicht werden door authentieke Liverpoolse termen in het dialect aan te leren. Katarina Zdjelar (Ser) stelde in de twee geselecteerde werken Shoum (2009) en A Girl, the Sun and an Airplaine, Airplane (2007) de sociale en maatschappelijke waarde van taal en de betekenissen hiervan centraal. De werken gaan over het leren en vergeten van talen, en tonen aan dat taal en macht sterk met elkaar verweven zijn

15

Jeroen Offerman - The Stairway at St.Pauls - Geleenstraat, Heerlen - foto Moniek Wegdam

16



3) Een derde inhoudelijke pijler in Paraphrasing Babel was de eigentijdse, door technische ontwikkelingen in een vlucht geraakte taalvernieuwing.

Young Hae Chang Heavy Industries - The End - Maasboulevard, Maastricht - foto Paul Koenen

2) Naast werken over de intermenselijke (mis-) communicatie presenteerde Paraphrasing Babel ook werken die reflecteren op de eenzijdige en manipulatieve communicatiestrategieën van reclameuitingen en politieke ‘boodschappen’ middels slogans, leuzen en spreuken. Kunstenaars in Paraphrasing Babel eigenen zich de (beeld) technieken van de massamedia toe en zetten deze om naar artistieke beelden met een maatschappijkritische lading om de commerciële, dan wel propagandistische connotaties bloot te leggen. Voorbeelden zijn ondermeer Young-Hae Chang & Marc Voge (KOREA / VS) ), Mieke Gerritzen (NL), en Vera Frenkel (CA). Alle drie de kunstenaars werken met door bewegend beeld gedragen teksten (en beeld) waarin de frictie tussen het persoonlijke en de massamedia sterk uitgedragen wordt. Frenkel speelt met de verwantschap in This is your Messiah Speaking (1991) tussen religie en commercie. Met verschillende taalmiddelen en taalvormen (uit de commercie en uit de religie) suggereert Frenkel hoe commercie de nieuwe religie is geworden. Het kunstcollectief YHCHI (Chang & Voge) speelt met typografie, ritme en de methodieken van de massamedia. De bewegende teksten zijn sterk ironisch en politiek getinte vertellingen, in Paraphrasing Babel zijn vier werken van YHCHI getroond. Een andere inkijk in de wijze waarop de media hun boodschap verkondigen geeft Gerritzen, (NL) met Beautiful World (2006). Zij werkt met filosofische citaten, logo’s en iconische beelden. In een groot palet vol ‘media’-beelden geeft zij duiding aan de macht en

alomtegenwoordigheid van de grote corporaties, en hoe de massamedia werkt. Dit werk, net als de eerder genoemde werken, krijgt in de openbare ruimte een sterkere lading dan in een museale context. Een analyse van de technieken van de media in hun eigen domein, het domein waar ze de mensen bereiken, maakt beschouwers en passanten bewust van de beeldtaal van de politieke en economische macht. Hoe het vocabulair van de politiek met een knipoog ontleed kan worden toont Eddie d (NED) met het werk Pas de deux (2007) waarin een Tweede Kamerdebat tussen Marc Rutte en Geert Wilders ontdaan wordt van de inhoud. Door het verknippen van de teksten en de losse woorden als melodie en ritme als samplers te gebruiken presenteert de kunstenaar een nieuw ‘verhaal’ waarin de nietszeggendheid van politici geëtaleerd wordt. Zijdeling verbonden met de reclame, marketingstrategieën en politiek waren de presentaties van de werken die hun referentie vonden in de popcultuur en muziek. Voorbeelden hiervan zijn de twee werken van Candice Breitz (ZA) A-B-B-A (2003) en Double Annie (1985 - 2000) en het kunststukje The Stairway at St. Paul’s (2002) van Jeroen Offerman (NL). Offerman rekt de mogelijkheden van taal op, door een rockklassieker geheel achterstevoren fonetisch uit het hoofd te leren. Breitz maakt met haar deconstructivisme niet alleen een politiek-sociaal statement maar ook een nieuwe poëtische taal die actueel is. Anja Krautgasser (AUS) deed met het werk Prologue (2007) iets soortgelijks, haar inspiratiebron is niet de muziek maar de klassieke film. Zonder beeld, maar alleen in tekst maakt zij van versnipperde filmcitaten een geheel nieuw verhaal.

SMS, twitter en de manier waarop we data van computerprogramma’s visualiseren, dan wel communiceren, hebben de manier waarop we met elkaar communiceren drastisch veranderd. De werken in de tentoonstelling lieten radicale vernieuwingen zien van de mogelijkheden die ten grondslag liggen in de relatie tussen taal, beeld, maatschappij en kunst in de hedendaagse maatschappij. Een voorbeeld hiervan was het werk Hello World (2010) van Christopher Baker (VS); een grootschalige audiovisuele installatie bestaande uit duizenden unieke videodagboeken verzameld van het internet. Het werk is een reflectie op de hedendaagse democratische en participatieve media en de fundamentele menselijke verlangen om te worden gehoord. Volgens de kunstenaar scheppen de nieuwe mediatechnologieën zoals YouTube in een alarmerend tempo mogelijkheden om aan een groot publiek je persoonlijke verhaal te etaleren. De veelheid maakt luisteren onmogelijk. Natalie Bookchin (VS), werkt ook met beelden getraceerd op internet, haar specifieke zoektocht naar speciale output in videodagboeken, waarin niet alleen sociale actualiteiten naar voren komen, maar ook een bijzondere mengeling tussen intimiteit en anonimiteit - Laid Off (2009) en My Meds (2009). Op een andere manier, met alleen tekst en interactiviteit zijn de werken Urban Echo van Christopher Baker en Decorative Newsfeeds (2004) van Thomson & Craighead (UK). Het laatste werk is een onderzoek naar hoe technologie onze kijk op de wereld heeft veranderd. Met een barokke sliert ‘live newsfeeds’ stond een raam in Heerlen in contact met meerdere 24 uurs nieuwsdiensten over de wereld. Urban Echo speelde in Heerlen een interactief spel met vraag en antwoorden via twitter en projectie.

Mieke Gerritzen - Beautiful World - Boschstraat Maastricht foto Moniek Wegdam

Opmerkelijk is dat de twee geluidskunstwerken die vanuit de Open Call geselecteerd zijn - de Italiaanse Anna Raimondo en de Nederlandse Marijn Moerbeek allebei op een heel eigen manier werkten met Google translate. Hiermee pasten beide geluidskunstwerken respectievelijk False Friends (2011) en Lexeem (2012) sterk in de derde ‘pijler’. De geluidsinstallatie Delers / Dividers (2012) van Marc Alberto (1990- NL) is in samenwerking met - en in opdracht van - Intro in situ gerealiseerd. Artistiek directeur van Intro in situ, Bart van Dongen, heeft de jonge componist / geluidskunstenaar gevraagd een geluidssculptuur te maken dat kadert binnen Paraphrasing Babel. Marc Alberto heeft met samen met Bart van den Boom een locatie uitgezocht. Het thema van de tentoonstelling en de locatie (en locale meervoudige taalcultuur) zijn de inspiratiebron geweest voor Delers / Dividers. Door de 8 speakers klonken door mannen en vrouwen uitgesproken Nederlandse taalklanken.

Gary Hill - Mediations - Bassin, Maastricht - foto Moniek Wegdam

17

18


— Locaties Door de 35 videoprojecties, video-installaties en geluidskunstwerken uit een museale context te halen en ze in de openbare ruimte te plaatsen, bereikte Paraphrasing Babel een ander, een divers en een groot publiek. De projecties boden andere mogelijkheden om de ‘verhalen in de werken’ te lezen, te ervaren en nodigden de bezoekers en passanten uit om na te gaan hoe tekst en taal samenvloeit met de (openbare) ruimte waarin ze staan, luisteren, praten, kijken en bewegen. ‘Taal’ heeft voor de regio Zuid-Limburg een bijzondere lading. Zuid-Limburg, waarin Maastricht en Heerlen de twee grootste steden zijn, grenst letterlijk aan twee taalgrenzen en kent een sterk eigen zeer gevarieerd dialect dat zich door de Duitse en Franse invloeden duidelijk onderscheidt van het ‘Algemeen Nederlands’. In deze grensstreek waar drie talen, culturen en omgangvormen samenkomen is het spreken en verstaan van meerdere talen een belangrijke factor in het maatschappelijke leven; zeker nu de steden zich in de toekomst steeds meer tot elkaar verhouden op cultureel en maatschappelijk gebied. Taalgrenzen en cultuurverschillen, communicatiestructuren en een geschiedenis waardoor de bewoners van de steden nog sterk met de rug naar elkaar toestaan zijn de kracht en het struikelblok van deze drukbevolkte Euregio met 3,9 miljoen inwoners. Bewoners en bezoekers van deze steden krijgen dagelijks te maken met veel verschillende talen. Juist op straat, op pleinen of op locaties waar veel verschillende mensen samenkomen hoor je een mengelmoes van talen en streektalen. Ondanks de overeenkomst als grensstad/ grensregio zijn Maastricht en Heerlen in veel facetten elkaars tegenpool.

Heerlen is pas bij de opkomst van de mijnindustrie (1900-1930) sterk gegroeid en is de omringende Duistgeoriënteerde regio meertalig geworden, Italiaanse Spaanse en Oost-Europees sprekende mijnwerkers verrijkten de klanken en benamingen in de Mijnstreek. Met de naoorlogse sluiting van de mijnen (1966-1974) zijn er door de overheid gestimuleerd veel grote bedrijven in Heerlen gekomen waardoor er een grote toename van Nederlands sprekenden in de regio kwamen wonen. In de tweede generatie klinkt dit ‘Nederlands’ nog sterk door. Nergens in Limburg wordt er zo weinig dialect gesproken dan in Heerlen. Maastricht kent een totaal andere geschiedenis. De stad was een belangrijke vestingstad, op een kruispunt van belangrijke routes, en heeft diverse malen onder het bewind gestaan van vreemd(talige) machthebbers waarbij meerdere malen Frans als omgangstaal werd opgelegd. Het dialect dat naast veel Franse ook sterke Duitse invloeden kent is tot 30 jaar geleden de overheersende spreektaal geweest. Met de komst van internationale bedrijven, de internationaal georiënteerde Universiteit (met 6000 buitenlandse studenten) en toeristische ‘branding’ van de stad hoor je sinds een tiental jaren een kakofonie van verschillende talen in de stad. De oude en nieuwe taalcultuur vermengen in het staatleven van de stad. Door deze historische en culturele verschillen kreeg Paraphrasing Babel in beide steden een eigen presentatievorm die bepaald wordt door de lokale actualiteiten. Viewmaster presenteerde Paraphrasing Babel in de binnenstad van Heerlen die te kampen heeft met een grootschalige leegstand van winkels en kantoren. In Maastricht was het oud industriële gebied rondom de binnenhaven de aangewezen locatie. Een stadsdeel dat door de recessie een sterke vertraging oploopt in de herontwikkeling. In beide steden werden de projecties en getoond worden vanuit leegstaande panden (winkels, kantoren) en cultuuren kunstinstellingen. In Maastricht werden er ook een 6-tal grotere installaties in leegstaande panden getoond. De geluidssculpturen kregen in beide steden een locatie, een stedelijke context die het werk paste of zelfs versterkte. Op de twee plattegronden is duidelijk te zien waar en hoe de kunstwerken gepresenteerd werden. (Zie pagina 6 en 7)

Thomson & Craighead - Decorative Newsfeeds - Wilhelminaplein, Heerlen - foto Moniek Wegdam

20



— Doelstellingen Stichting Viewmaster heeft met Paraphrasing Babel een videokunsttentoonstelling gerealiseerd die, in navolging van BodyTalks in 2011 en For Real 2010, sterk afwijkt van de meeste urban screen-projecten of videotentoonstellingen die de laatste jaren georganiseerd zijn1. Viewmaster heeft hiermee vorm gegeven aan haar ambitie om voor zowel een breed publiek als voor een groeiende groep specifiek geïnteresseerden jaarlijks een videokunsttentoonstelling te organiseren in de openbare ruimte, een tentoonstelling waarbij maatschappelijke, artistieke en culturele actualiteiten centraal staan. Een belangrijke doestelling was dat Viewmaster een breed publiek van geïnteresseerden en passanten wilde bereiken met de zeggingskracht van kunstwerken over taal, tekst en stemgeluid. Viewmaster wilde de bezoekers en passanten in aanraking brengen met ‘tegenbeelden’ die de reikwijdte en rekbaarheid van taal visualiseren.

Een eveneens belangrijk doel van Paraphrasing Babel was twee kunstdisciplines video (in beeld en/of tekst) en geluidskunst, thematisch samen te brengen. Immers video en geluidskunst zijn disciplines die vaak tegen elkaar schuren maar zelden inhoudelijk verbonden worden. In Paraphrasing Babel vertelden beide disciplines zowel over noties van identiteit, sociale of culturele binding, als over (mis)communicatie, (spraak)verwarring, afstand en onbegrip. Viewmaster had ook tot doelstelling om met Paraphrasing Babel een interessant en zinvol nevenprogramma op te zetten, met de focus op onderwijs (en creatieve ontwikkeling) voor verschillende opleidingen in de twee steden. Naar onze mening is Viewmaster hierin geslaagd.

Vanuit de werkwijze van Viewmaster zijn de videowerken (en geluidssculpturen) niet achtereenvolgens op een enkel scherm getoond, zoals vaker gedaan is en wordt, maar werd ieder videowerk tegelijkertijd in de publieke ruimte geprojecteerd. Dit gebeurde op speciaal uitgekozen locaties die de video’s en geluidssculpturen nieuwe en andere betekenislagen konden geven. Stichting Viewmaster poogde de videowerken in de architectonische bebouwing te integreren zodat de werken zich niet alleen tot elkaar zouden verhouden, - zoals bij een museale presentatie, - maar dat ze ook een relatie zouden aangaan met de stad en de gebruikers van deze stedelijke ruimte. Aanvullend hierop is het project gerealiseerd in specifiek die straten met veel leegstand. Dit om deze staddelen voor een aantal weken een andere en levendige uitstraling te geven. Naast het integreren van de videowerken in het publieke domein, wilde Viewmaster ook de twee steden met elkaar in dialoog laten gaan en middels de dubbeltentoonstelling met elkaar verbinden, ‘cultuurtraffic’ op gang te krijgen en bezoekers een beeld te geven van de eigenheid en verbondenheid van de twee steden. Van veel kunstenaars was er in beide steden een werk opgenomen, of werken van verschillende kunstenaars gingen expliciet (of subtieler) met elkaar in dialoog in de andere stad. De openingavond vond plaats in twee steden op de zelfde avond. Maar ook het filmprogramma en veel nevenactiviteiten vonden plaats in zowel in Heerlen als in Maastricht ( zie hoofdstuk nevenactiviteiten / opening). De keuze voor Viewmaster om zich niet te ‘institutionaliseren’, maar vanuit het thema die plekken zoekt voor een presentatie die hier het best bij past, maakt dat Viewmaster een goede ‘vrije vorm’ is om de culturele achterban van beide steden te mobiliseren en samen te laten werken. De opkomst op de opening, waarbij er uit beide steden veel mensen kwamen - en de reacties van veel mensen die beide tentoonstellingsdelen bezocht hebben, is hier een goede indicatie van.

Actuele videokunst en nieuwe media worden in ZuidLimburg en de Euregio op weinig plaatsen vertoond. Paraphrasing Babel was door het openbare karakter een sterke katalysator zijn in het verkrijgen van een grotere bekendheid, vertrouwdheid en interesse voor het medium videokunst en aanverwante media. De tentoonstelling was (net als de voorgaande edities belangrijk voor de versterking van een netwerk voor deze kunstvormen in Heerlen, Maastricht, Zuid-Limburg en omringende regio’s in het buitenland. De reacties uit het publiek, de steeds groter wordende ‘fanbase’, en het vertrouwen van de gemeente Maastricht in Stichting Viewmaster geven aan dat het projectteam en het bestuur op de goede weg zijn. De gemeente Maastricht heeft Stichting Viewmaster opgenomen in de cultuurplanperiode 2013 -2016, en de organisatie voor de komende vier financieel ondersteuning toegezegd.

Young Hea Chang Heavy Industries -What now? Akerstraat, Heerlen foto Paul Koenen

Evenals in 2011 waren er deze episode ook een aantal videowerken in binnenruimtes te zien en te horen. Sommige werken vereisten dit (geluid, presentatievorm), bij anderen was een projectie ‘indoors’ soms wenselijk door de subtiele verhaallijn. In Maastricht werden zo totaal verschillende leegstaande of in gebruikzijnde locaties in de route opgenomen. De afwisseling versterk zowel de binnen- als buitenprojecties.

1)

Zie Urban Screens Reader (2009) en Pixels en Plaatsen (2010)

Jeroen Offerman - The Stairway at St. Pauls - Geleenstraat, Heerlen (grote afstand) - foto Moniek Wegdam

21

22


Adam Leech - introduction to Neuropsychology, Bongerd, Heerlen - foto Moniek Wegdam


23

24


— Extra programma Stichting Viewmaster heeft op verschillende manieren een uiteenlopend publiek, kunstenaars, studenten en scholieren proberen te betrekken bij Paraphrasing Babel. Dit ondermeer door middel van de organisatie van een drietal Artists Talks, een ‘dubbele openingsavond’ met gratis busvervoer tussen Maastricht en Heerlen en terug, een speciaal Filmprogramma, een uitgebreid educatieproject met studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht, educatiepakketten voor leerlingen van het voortgezet en middelbaar onderwijs in de vorm van gastlessen, lesbrieven en rondleidingen. Belangrijk waren ook de Europese Open Call die vanuit Intro in situ was uitgeschreven om jonge (geluidskunstenaars/ componisten bij het project te betrekken en het Creative Drive project om een groep talentvolle makers en denkers uit verschillende vakgebieden samen te laten werken aan een project.


Opening 19 oktober 2012

Open Call Soundscape

19.30 uur - 22.00 uur / Betahuis Heerlen 22.30 uur - 01.00 uur / Ontwerpbureau B2B Maastricht

Aug - sept 2012

Paraphrasing Babel kende een dubbel openingsprogramma: Het officiële programma startte in Heerlen om 20.00 uur, vanuit Maastricht reed en een volle bus naar Heerlen met 65 personen en nog een klein busje met 8 personen. In Heerlen hield Mique Eggermont, voorzitter van Viewmaster, een inleiding. Het curatorenteam Bart van den Boom en Annet Dekker spraken kort over de inhoud van de tentoonstelling. Bart Rutten, conservator Stedelijk Museum Amsterdam was uitgenodigd om te spreken over videokunst, en het medium in de openbare ruimte.

Intro in situ (werkplaats en productiehuis voor actuele muziek - Maastricht) heeft in samenwerking met stichting Viewmaster een Open Call uitgeschreven voor het inzenden van een klankkunstwerk dat reflecteert op het thema ‘taal en (mis)communicatie. Intro heeft via al haar kanalen kunstenaars en componisten uitgenodigd een werk te maken (of een relevant bestaand werk in te zenden. Intro heeft ook de coordinatie van het project op zich genomen en alle correspondentie geregeld. Uit de inzendingen vanuit heel Europa (21 stuks in totaal) zijn twee werken door een jury geselecteerd en opgenomen in Paraphrasing Babel. In Maastricht het werk Lexeem van Marijn Moerbeek (NL) en in Heerlen False Friends van Anna Raimondo (IT).

Op de openingsavond in Heerlen waren +/- 190 mensen aanwezig. Naast de volle bus uit Maastricht zijn er ook nog veel personen met eigen vervoer of openbaar vervoer naar de opening gekomen. Om 22.00 uur reden er twee bussen terug naar Maastricht voor de tentoonstelling aldaar en de informele afsluiting. Bij ontwerpbureau B2B, te midden van de tentoonstellingszone, kwamen in de loop van de avond veel mensen nog een afsluitende borrel drinken. Hier zijn ook nog +/- 60 mensen geweest die niet bij het openingsdeel in Heerlen zijn geweest. In totaal is de schatting dat er 250 mensen op de openingsavond zijn geweest.

De kwaliteit van de ingezonden composities was over het algemeen zeer hoog. De jury bestond uit Bart van Dongen (directeur Intro in situ) en de samenstellers van Paraphrasing Babel, Bart van den Boom en Annet Dekker. De jury was vrijwel unaniem over de twee winnaars. Zoals al eerder beschreven is het opmerkelijk dat de twee geselecteerde inzendingen beide Google translate als vertrekpunt gebruikten voor het ingezonden geluidskunstwerk. Vanuit Intro in situ’s programma ‘De Klankatlas van Limburg’ is opdracht gegeven aan een talentvolle jonge componist een speciale klankcompositie te maken binnen het thema van de tentoonstelling. Marc Alberto’s compositie Deler’s/ Dividers (20.00 min.) ging tijdens Paraphrasing Babel in première. De compositie is daarna nog een keer uitgevoerd in Intro in situ zelf en wordt hoogstwaarschijnlijk in het voorjaar van 2013 in zijn geheel uitgezonden op VPRO radio.

Inloopborrel tijdens openingdeel Maastricht (Na 23.00 uur) Ontwerpbureau B2B Maastricht - foto Ontwerpbureau B2B

Geluidskunstwerk ‘False friends’, Anna Raimondo, Uilegats, Heerlen foto Moniek Wegdam

Opening Paraphrasing Babel - Betahuis Heerlen (B.Rutten) - foto Moniek Wegdam

25

Opening Paraphrasing Babel - Betahuis Heerlen - foto Moniek Wegdam


26

Creative Drive / Viewmaster

Het Creative Drive / Viewmaster Team bestond uit ontwerpbureau Homo Ludens, film en multimedia ontwerpers Strictua (Hogeschool Zuyd - Communication and Multimedia Design) en Yvette Bosch (cultuurwetenschapper, Master Media Culture UM). Begeleiding: Egid van Houtem (Creative Drive) en Bart van den Boom / Ilona van den Brekel (Viewmaster). Op 18 november, tijdens de finissage van de tentoonstelling, werden de resultaten van het project gepresenteerd. Dit middels een presentatie en een filmpje. Vertrekkend van het thema van de tentoonstelling kwam het Creative Drive-team (CD Team) snel tot de conclusie dat ze iets wilden doen met beide steden waar de expositie plaatsvond. Evenals de tentoonstelling zelf wilde het CD Team een vorm van visuele communicatie in de openbare ruimte, zodat de bezoekers van de expositie of toevallige passanten direct geconfronteerd zouden worden met acties. Dit idee ontwikkelde zich steeds verder tot een ‘guerilla marketing concept’ waarbij de groene driehoek, kenmerkend van de bestaande communicatiemiddelen van Paraphrasing Babel, het uitgangspunt zou worden. Aan de hand van quotes wilde het team iets met het tekstuele aspect van de expositie doen en dus ook inhoudelijk er op in haken. In overleg met Viewmaster werd besloten gebruik te maken van zuignapjes, een vriendelijker middel dan stickers. Bovendien zouden quotes van beroemde kunstenaars, filosofen etc. goed aansluiten bij de tentoonstelling. Gekozen is voor originele, interessante of gewoonweg grappige uitspraken. Om stof tot nadenken te bieden of de kijker te prikkelen, werd besloten de quotes niet in zijn geheel op de driehoeken te vermelden, maar een deel ervan weg te laten. Op de achterkant werd een uitleg geplaatst waarin iedereen opgeroepen werd een eigen uitspraak over kunst te doen op een hiervoor speciaal gecreëerde website. Die quote konden gedeeld worden op Facebook. Dit maakte het communicatie middel meer interactief, iets wat vanaf het begin een doelstelling was. In een animatiefilmpje dat dmv layer (app) op een smartphone bekeken kon worden na het scannen van de driehoek, werd de quote compleet gemaakt. Alle driehoekjes zijn door het team zelf in de Jan van Eyck Academie (Maastricht) gezeefdrukt, voorzien van een zuignapje en verspreid in beide steden en het openbaar vervoer tussen de steden. Van dit proces is een filmpje gemaakt, te

27

Filmprogramma

Filmtheater Lumière - Boogaardenstraat 43 Maastricht Filmhuis de Spiegel Heerlen - Bongerd

experimental lab 18 sept - 18 nov 2012 Social Beta Heerlen organiseerde in samenwerking met Viewmaster Maastricht een Creative Drive innovatieproject gekoppeld aan het thema en de tentoonstellingsvorm van Paraphrasing Babel. Gedurende twee maanden, van 18 september t/m 18 november 2012, ging een team van jonge makers en denkers uit diverse creatieve disciplines uit Zuid-Limburg in Heerlen aan de slag met vraagstukken waarbij de grenzen van communicatie opgezocht en opgerekt worden. De reikwijdte van taal, experimentele vormen van publieksbereik en dito tentoonstellingscommunicatie waren de uitgangspunten van waaruit het team creatieve innovatieve oplossingen zocht.


Filmtheater Lumiere, Maastricht en Filmhuis de Spiegel, Heerlen organiseerden in samenwerking met Viewmaster een twee filmavonden over taal en communicatie.

Prepareren van de driehoekjes, met citaten over kunst van o.a. Jeff Koons, Any Warhol, Paul Gauguin, Oscar Wilde en Theodor Adorno.

Wild plakken in de stad, met zuignapjes.

Planet of Snail Maastricht: woensdag 8 november 19:30 uur (Nederlands ondertiteld) Heerlen: woensdag 24 oktober 20:00 uur (Nederlands ondertiteld) Seung-Jun Yi, Zuid-Korea 2011, 87 min., Korea. Van kinds af aan is Young-Chan doof en blind. Zoals hij het zelf verwoordt: “In het begin was er stilte en duisternis, en de stilte en duisternis waren met God. En toen ik op aarde kwam, waren ze met mij.” Young-Chan weet niet hoe hij zich in deze wereld moet bewegen, totdat hij Soon-Ho ontmoet, die eveneens kampt met een lichamelijke handicap. Hij trouwt met haar en leert via haar communiceren met de buitenwereld. Door zachtjes op elkaars vingers te tikken kunnen ze elkaar begrijpen, het oogt soms als het teder bespelen van een piano. De documentaire volgt de twee in het rustige tempo waarin Young-Chan zich door het gewone leven beweegt. Deze alledaagse scènes worden ondersteund door een poëtische voice-over van Young-Chan, waarin hij reflecteert op zijn bestaan zonder zicht en gehoor. Toch toont de film Young-Chan’s sterke gevoel voor de schoonheid in de wereld. Dit wordt ondermeer voelbaar als Young-Chan een boomschors aanraakt, met zijn hand door het zand gaat of als zijn vingers de regendruppels op het raam beroeren. ‘Planet of Snail’ is de winnaar van het IDFA 2011.

Die Frau mit den 5 Elefanten Maastricht: woensdag 24 oktober 19:30 uur (Engels ondertiteld) Vadim Jendreyko, Zwitserland/Duitsland 2009, 93 min., Duits/Russisch gesproken, Engels ondertiteld. Met: Svetlana Geier, Anna Götte, Hannelore Hagen, Jürgen Klodt De ‘vijf olifanten’ in de titel verwijzen niet naar ‘dikhuiden’ maar naar de vijf grote romans van Fjodor Dostojevski. De film is een subtiele en gevoelige documentaire over de vertaalster van deze meesterwerken, Svetlana Geier. Een fascinerende, hoog sensitieve vrouw die in 1923 in Oekraïne werd geboren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt Geier als vertaalster voor de Duitsers. Vanwege haar uitzonderlijke intelligentie, wordt ze door hen beschermd en mag ze in Freiburg studeren. Vanaf 1943 werkt ze in Duitsland als vertaalster en universitair docente. De laatste twintig jaar staan in het teken van Dostojevski’s vijf grote romans. Haar nauwgezette vertaalwerk ziet ze, zoals alles in haar leven, als heel bijzonder. Daarnaast worstelt ze ook met haar verleden. ‘Die Frau mit den 5 Elefanten’ is genomineerd voor Beste Documentaire tijdens de European Film Awards 2010 en behoorde tot de publieksfavorieten tijdens het IFFR 2010.

De foto kon gescand worden met layar, waardoor het gehele citaat gezien kon worden, en direct kon er ook een eigen inbreng geschreven worden die gepost werd op de website en naar keuze op facebook.

vinden op de website van Paraphrasing Babel. Creative Drive Team

Op de website www.creative-drive.eu en www.paraphrasing-babel.eu staat meer informatie over het project en eindpresentatie.

Planet of Snail

Presentatie Creative Drive Team, Heerlen

Die Frau mit den 5 Elefanten

28



Artists Talks okt – nov 2012 Tuinzaal - Academie Beeldende Kunsten, Maastricht Ateliergebouw De Steurs. In samenwerking met de Academie Beeldende Kunsten Maastricht organiseerde Viewmaster drie ‘Artists Talks’ van kunstenaars uit Paraphrasing Babel die reflecteren op het thema ‘taal’ en ‘het publieke domein’ en wat taal voor hen als kunstenaar betekent. Jeroen Offerman (25 okt.), Katarina Zdjelar (5 nov.) en Imogen Stidworty (12 nov.) hebben een lezing gehouden. (De ‘Talks’ waren gratis, begonnen om 19.30 tot 21.00 / 21.30 uur.) De lezingen waren goed bezocht, door studenten van de ABKM en door geïnteresseerden van buiten. In totaal zijn er ongeveer 100 personen naar de lezingen geweest. De Artists Talks stonden ook in het teken van het educatieproject van de ABKM (zie volgend hoofdstuk).

Katarina Zdjelar - ‘Shoum’ from outside Louise lawler - Birdcalls - Soundscape - Promenade, Heerlen - foto Paul Koenen

29


— Educatie Het projectteam van Paraphrasing Babel heeft zich nadrukkelijk ingezet om op verschillende niveaus en vanuit verschillende invalshoeken onderwijsinstellingen bij de tentoonstelling te betrekken. Zowel voor het hoger beroepsonderwijs als middelbaar beroepsonderwijs. Dit is in samenwerking gegaan met gastdocenten, lezingen van kunstenaars, lesbrieven, rondleidingen en maakopdrachten. Er zijn op verschillende niveaus onderwijsprogramma’s opgezet en uitgevoerd: Academie Beeldende Kunsten Maastricht - 3 x Artist Talk + Onderwijsmodule 2de jaars Autonoom (met gastles), 11 middelbare scholen (van VMBO tot VWO en MBO, met gastlessen, rondleidingen en eventueel een lesbrief / maakopdracht)

Onderwijsprogramma ABKM + presentatie opdracht

Groep 1: Stef van den Dungen, Julie Fassbender, Christiane Schupet / Titel: hypNOtalk / Duur: 42 min Groep 2: Emile Hermans, Eline Kersten / Titel: Smalltalk Groep 3: Renan Schulze, Kim Reijntjens, Anke Huntjens / Titel: flapping vainly instead of flying Groep 4: Hester van Tongerlo, Gladys Zeevaarders, Sara Bachour, Sophie Johns / Titel: EnCodeDeCode

Naast de drie Artist Talks heeft de ABKM (docent Paul Devens) een speciaal onderwijsprogramma georganiseerd rondom Paraphrasing Babel. Dit programma voor 2de jaars studenten Autonoom bestond ondermeer uit een introductieles van curator Bart van den Boom en gastdocent Bert van den Bosch, kunstenaar/webdesigner en communicatiedeskundige. Van den Bosch heeft ook nog een drietal gastlessen gegeven voor de studenten. Van den Boom heeft in Maastricht en Heerlen een rondleiding gegeven voor de studenten. ( 2 x 18 personen). Het onderwijsblok is afgesloten met de presentatie van de maakopdracht van de studenten, in vier groepen zijn en vier videowerken gemaakt. Deze videowerken zijn gepresenteerd in het laatste weekend van de tentoonstelling, op drie locaties:

Presentatie kelder Creative Drive

1) De open dag van de ABKM (18 nov.) 2) het afsluitend weekend op een binnenlocatie in de tentoonstellingszone Timmerfabriek (19 nov.) 3) tijdens de eindpresentatie van het Creative Drive Team in Heerlen, (17 nov.)

Presentatie van videowerk / ABKM in Timmerfabriek (in laatste weekend PB.) Benny Nemerofsky Ramsay - Je changerais d’avis, Willeminaplein, Heerlen, foto Moniek Wegdam

31

32


Lesbrief, introductielessen en rondleidingen 11 scholen

Educatieproject ism Accu

Stichting Viewmaster heeft in samenwerking met ACCUEDUCATIE een speciaal educatieproject ontwikkeld voor - en in samenwerking met - elf middelbare- en mbo onderwijsinstellingen in Heerlen en Maastricht. De ervaring uit 2011 leerde dat er meer aandacht aan scholen besteed diende te worden om scholen en leerlingen te motiveren er binnen en buiten schooltijd aandacht aan besteden. De inzet van Bart van den Boom en Monica Martens om veel scholen te enthousiasmeren is een succes gebleken. Daar waar vorig jaar ruim 80 leerlingen een rondleiding hadden, (3 scholen) en er geen gastlessen op scholen waren gegeven, is er bij Paraphrasing Babel op 11 scholen een gastles gegeven aan 500 leerlingen en zijn er 218 Leerlingen die een rondleiding hebben gehad in Maastricht of Heerlen. Sommige leerlingen hebben op eigen initiatief ook nog het andere tentoonstellingsdeel bezocht. Deelnemende scholen waren: Maastricht: Bernard Lievegoed School Bonnefanten College Stella Maris College Luzac College Cita Verde College Maastricht Notenboom Business school Vooropleiding Kunstacademie Kumulus Heerlen: Bernardinuscollege Grotius College Arcus College Cita Verde College Heerlen


BRIEF TER INFORMATIE Om de tentoonstelling onder de aandacht te brengen bij zoveel mogelijk jongeren uit de omgeving van Heerlen en Maastricht zijn er 13 verschillende onderwijsinstellingen benaderd; VMBO, HAVO, VWO en MBO. De opleidingen hebben een brief ontvangen waarin het concept van de tentoonstelling beschreven werd en informatie gegeven over het gratis aanbod voor een inleidend gesprek, een gastles op school, het vormgeven van een aan de tentoonstelling gekoppelde opdracht en een rondleiding door de tentoonstelling in Heerlen en / of Maastricht. KENNISMAKING EN GASTLES OP SCHOOL Van de 13 scholen hebben 11 positief gereageerd. Deze scholen zijn bezocht en in een persoonlijk gesprek is de tentoonstelling nader toegelicht en de kaders voor een gastles besproken. In deze introductieles stonden het concept en het thema van Paraphrasing Babel centraal, alsook videokunst in de openbare ruimte in het algemeen, dit ter voorbereiding op de rondleidingen door de tentoonstellingszones van Heerlen en Maastricht.

Scholier tijdens rondleiding voor projectie Hello World

Gastles bij Bonnefanten College Maastricht

Voor aanvang gastles Cita Verde College, Heerlen

Gastles Notenboom Maastricht 5/Havo - VWO

Rondleiding door Heerlen, met scholieren Cita Verde College

Rondleiding Maastricht, studenten ABKM

LESBRIEF Om docenten de mogelijkheid te bieden zelfstandig de leerlingen voor te bereiden op een bezoek aan de tentoonstelling was er een lesbrief ontwikkeld. Hierin wedr ingegaan op “Videokunst in de openbare ruimte” en “de grenzen van taal, (mis)communicatie en spraakverwarring”. KIJKWIJZERS Met de kijkwijzers die heel specifiek ingaan op de kunstwerken konden de leerlingen geheel zelfstandig de tentoonstelling (nog eens) bezoeken en middels het beantwoorden van de vragen zich verdiepen in de diverse aspecten van de werken. De achtergrondinformatie over de kunstwerken is bijgevoegd zodat ze hun antwoorden kunnen verifiëren. (zie bijalge) DE RONDLEIDINGEN Na zonsondergang waren er rondleidingen door de tentoonstellingszones in Maastricht en in Heerlen. Door een rondgang langs de verschillende locaties hebben de leerlingen het concept van de tentoonstelling in beeld en geluid zelf kunnen ervaren. Een aantal van de onderwijsinstellingen hebben een verwerkingsopdracht gekoppeld aan het concept van de tentoonstelling.

33

34


Rondleidingen

Rondleidingen:

Curator Bart van den Boom en de projectmedewerker educatie Monica Martens hebben diverse rondleidingen gegeven. Deze rondleidingen waren ondermeer op inschrijving, op uitnodiging of onderdeel van een educatieproject. Tijdens de rondleidingen werd inhoudelijk ingegaan op de thematiek van de tentoonstelling, de afzonderlijke kunstwerken en werd aandacht besteed aan de reden waarom voor bepaalde locaties gekozen was. Hierbij werd uitgelegd hoe de video’s in de openbare ruimte nieuwe interpretaties konden geven en hoe dit de architectuur en het publieke domein kon beïnvloeden. Hiermee samenhangend werd ook gesproken over de specifieke randvoorwaarden van dit project in de openbare ruimte en hoe het openbare karakter speciale benaderingen en werkwijzen voor het projectteam met zich meebracht.


19 oktober / Heerlen - tijdens opening uitleg gegeven over werken in tt 19 oktober / Maastricht - tijdens opening uitleg gegeven over werken in tt 22 oktober / Maastricht - Studenten ABKM Autonoom (25 personen) 23 oktober / Heerlen - Studenten ABKM Autonoom (25 personen) 31 oktober / Heerlen - Citaverde College Heerlen (15 personen) 01 november / Heerlen - Arcus College (7 personen) 02 november / Maastricht - Vooropleiding Kumulus (40 personen) 06 november / Maastricht - Stella Maris College (5 personen) 07 november / Maastricht - Bernard Lievegoed school (24 personen) 07 november / Maastricht - Bernard Lievegoed school (20 personen) 10 november / Heerlen - open inschrijving (6 personen) 12 november / Maastricht - groep op inschrijving (9 peronene) 14 november / Maastricht - Notenboom (17 personen) 14 november / Maastricht - Mandril / studenten UM (24 personen) 15 november / Heerlen - Grotius College (11 personen) 16 november / Maastricht - Bonnefanten College (39 personen) 16 november / Heerlen - Creative Drive - Open inschrijving (11 personen) 18 november / Maastricht - vrije groep inschrijving (25 personen)

Rondleiding door Heerlen (bij soundscape The Return - Benny Nemerosfky Ramsay) Zhou Tao - Chicken speaks to duck, Duck speaks… -Boschstraat, Maastricht - foto Paul Koenen

35

36


Katarina Zdjelar - A Girl, the Sun and a Airplane, Airplane - Bassin, Maastricht - foto Moniek Wegdam


37

38


— Doelgroepen Kunst- en cultuurliefhebbers / makers Vanzelfsprekend waren kunsten cultuurliefhebbers in het algemeen de grootste doelgroep voor het project. Specifieker sprak Paraphrasing Babel aan bij geïnteresseerden in beeldende kunsten, geluidskunst, video, nieuwe media, taal en ‘site-specific art’ maar ook veel passanten zijn stil blijven staan bij de projecties. De geïnteresseerden kwamen niet alleen uit de regio; Het unieke karakter, het thema, de kwaliteit van de videowerken en de faam van deelnemende kunstenaars, bracht ook andere cultuurliefhebbers en bezoekers vanuit Amsterdam, Brussel, Eindhoven, Luik en Aken naar Maastricht en/of Heerlen.

Nieuw publiek Viewmaster zette zich ook in om andere bevolkingsgroepen te bereiken. Dit ondermeer door de openbare ruimte in te zetten als tentoonstellingszone. De noordelijke rafelrand van binnenstad van Maastricht en het winkel/uitgaanscentrum van Heerlen hebben een aantrekkingskracht op een zeer divers en uiteenlopend winkelend, werkend, wonend en uitgaand publiek. Het dubbelproject werd gerealiseerd op locaties waar veel forenzen en bewoners met langzamer vervoer (fiets, lopend) de binnensteden in en uit gaan. De Boschstraat (en de Maasboulevard) zijn verbindingsroutes tussen de binnenstad en woonwijken in Noord-Maastricht (en aangrenzende regio in België.) Het geluidskunstwerk Delers/Dividers bijvoorbeeld was met de 8 speakers aan de gevels onontkoombaar voor iedereen die parkeerde achter het Monumentale Eifelgebouw. Doordat de projecties om 18.00 uur aangingen, trokken ze de aandacht van de winkelende en werkende mensen. De organisatie hoopte dat een vluchtige kennismaking bij deze grote groep mensen de interesse kweekte om later terug te komen. Doordat de kunstwerken tot 23.00 uur te bezichtigen waren, kon een bezoek aan de tentoonstelling gecombineerd worden met een bezoek aan het theater, de film, restaurant, café of een wandeling door de stad.

Studenten Studenten en scholieren in Maastricht en Heerlen waren ook een belangrijke doelgroep (zie hoofdstuk Educatie): Maastricht huisvest veel (internationale) studenten, heeft de Academie Beeldende Kunsten Maastricht, de Jan van Eyck Academie en de Faculteit der Cultuuren Maatschappijwetenschappen van de Universiteit Maastricht. Zoals gezegd, is er veel aandacht uitgegaan naar het betrekken van studenten van de ABKM, door onder meer het intensieve educatieproject. Deze doelgroep is ook actief betrokken bij de organisatie van het evenement. Aan de eerste lichting studenten van de iARTS opleiding heeft Bart van den Boom een lezing gegeven, (40 studenten in totaal).


Bezoekersaantallen Door het openbare karakter van het project zijn bezoekersaantallen niet te tellen. Gesteld kan worden dat er vrijwel op ieder moment dat iemand van het projectteam in de tentoonstellingzone was, er bezoekers waren, soms enkele, soms grotere aantallen. Dit met uitzondering van de tweede week van de tentoonstelling, het heeft toen vijf avonden hard geregend, de regen markeerde ook ingang van de wintertijd. Weinig bezoekers waren er in de tentoonstellingsdelen. Bijna iedere avond waren er projectmedewerkers aanwezig om bezoekers te informeren over de tentoonstelling, tentoonstellingsgidsen bij te vullen, passanten te voorzien van een gids en te controleren of alle projecties naar

behoren functioneerden. Ook zijn er op 12 avonden rondleidingen geweest. Een ruwe schatting geeft 15.000 bezoekers die meerdere werken bekeken hebben in de vier weken dat Paraphrasing Babel getoond werd. Ruim de helft daarvan heeft vrijwel alle videowerken bekeken en zich met de gids verdiept in de tentoonstelling. Paraphrasing Babel heeft geen publieksonderzoek. Gemaakte afspraken met leerlingen van een middelbare school zijn niet goed nagekomen. Het aantal vragenlijsten is te klein om op te nemen in dit verslag. Wel is het zo dat de suppoosten in de binnenlocaties en de projectorganisatie veel complimenten hebben ontvangen over het project. Ook heeft het team van veel personen gehoord dat ze beide tentoonstellingsdelen bezocht hebben.

Een aantal studenten van de UM en de ABKM (20 in totaal) hebben als suppoost gewerkt bij de binneninstallaties en ter plekke uitleg gegeven over de installatie en de tentoonstelling in het algemeen. Bezoekers / passanten zonder gids kregen van de studenten een gids mee. De groep suppoosten heeft zelf ook een rondleiding georganiseerd voor hen zelf en vrienden/ medestudenten.

Jongeren Door het openbare karakter en de raakvlakken van een aantal werken met de jeugdcultuur en de wijze waarop deze met elkaar communiceren had Paraphrasing Babel ook een aantrekkingskracht op jongeren. Deze doelgroep bevindt zich veelal vaak op straat. Paraphrasing Babel was voor sommigen een eerste aantrekkelijke en laagdrempelige kennismaking met kunstwerken die refereren aan hun eigen belevingswereld en manieren van communiceren. Tijdens de rondleidingen en gastlessen voor de scholieren zijn die werken die specifiek de jeugdcultuur visualiseren extra besproken, voorbeelden hiervan zijn de werken Hello World van Christopher Baker en Laid Off van Natalie Bookchin.

Candice Breitz - A-B-B-A - Timmerfabriek, Boschstraat,, Maastricht - foto Moniek Wegdam

Benny Nemerofsky Ramsay - Portrait of a Young Man - Boschstraat, Maastricht - foto paul Koenen

39

bezoekers bij werk van Vera Frenkel - This is Your Messias Speaking Dr.Poelstraat, Heerlen


40


— Publiciteit en aandacht in de media BVB015 WTK uitnodiging.indd 1

01-10-12 09:18

MARRES PROJECTS

Partners:

Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door de medewerking van veel bewoners, winkels, kantoren in Heerlen en Maastricht.

Paraphrasing Babel was made possible thanks to the cooperation of many residents, shops, and offices in Heerlen and Maastricht.

Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door:

INDUSTRIES (KR/US) -

17

Adam Leech (US) -

09

(ZA) -

10

eddie d (NL) -

05

Marc Alberto (NL) -

01

Zhou Tao (CN) -

14

15

Marijn Moerbeek (NL) -

Christopher Baker (US) -

02

12

07

03

(HR) -

YOUNG-HAE CHANG HEAVY

16

11

Mieke Gerritzen (NL) -

06

HEAVY INDUSTRIES (KR/US)

Katarina Zdjelar (RS)

18

Imogen Stidworthy (UK) -

13

Gary Hill (US) -

(SK/CA) -

Annja Krautgasser (AT)

08

Natalie Bookchin (US) -

04

14

Anna Raimondo (IT) -

Marclay (US) -

Benny Nemerofsky-Ramsay (CA)

Candice Breitz

01

Kunstenaars Maastricht

05

10

11

15

Thomson & Craighead (UK) -

Benny Nemerofsky-Ramsay (CA) -

Gary Hill (US) -


Louise Lawler (US) -

06

02

12

07


03

16

17

YOUNG-HAE CHANG

Jeroen Offerman (NL) -

08

Adam Leech (US) -

Candice Breitz (ZA) -

13

09

04

Nika Radić

Christian

Vera Frenkel

Kunstenaars Heerlen

11

02

16

03

08

03 14

14

Maasboulevard

Dr. Poelstraat

08

Pancratiusplein

Promenade

07

01

12

10

Boschstraat

01

11

Bassin

18

07

17

Bongerd 10

Maasboulevard

12

15

04 Image: Louise Lawler / Portrait (detail) / 1982 / Courtesy of the artist and Metro Pictures, New York — Design: Ontwerpbureau B2B, Maastricht

in public space Maastricht and Heerlen The Netherlands

gary Hill (cA)

09

13


05

Binneninstallatie video

Geluidskunstwerk buiten Straatprojectie buiten

Single-channel projection, 01:40 min.

Sinds het midden van de jaren 70 zoekt Vera Frenkel (1938) de grenzen op van de media waarmee ze werkt. Inhoudelijk gaat haar interesse uit naar migratie en ‘verplaatsing’ van mensen, het functioneren van het geheugen en het steeds toenemende regisseren van ervaringen. In This Is Your Messiah Speaking presenteert Frenkel een eigen tekst die is verweven met dezelfde boodschap in gebarentaal. De woorden worden gesproken of met de hand geschreven in krijt of verf en soms zijn ze ondertiteld. Er vinden herhalingen plaats, maar met subtiele veranderingen en met verschillende snelheden. De video vergelijkt en verbindt twee bezigheden waar mensen verlichting in proberen te vinden: consumeren en het zoeken naar een Messias. Met haar woordkeuzes probeert Frenkel deze activiteiten met elkaar te verbinden en onthult ze de psychische motor van de Westerse cultuur. De video is een poëtische en ironische mix van visuele energie, verhalende kracht en scherpe humor.

Primary is een performance video waarin Gary Hill (1951) de articulatie van gesproken taal associeert met de basiskleuren van het videosignaal: rood, blauw, groen. De veranderingen van de kleuren zijn aangepast aan de snelheid waarmee Hill de woorden “red, blue, green” uitspreekt. De montage van de eenlettergrepige woorden vormt de basis voor de asynchrone compositie. De afzonderlijke woorden zijn bijna niet te verstaan, maar zijn makkelijker te lezen door de veranderende kleuren en het bewegen van de mond. Primary was een van de eerste videowerken waarin gesproken tekst gebruikt wordt als een element voor het structureren van beeld en geluid. Hill analyseert niet de uitspraak, maar plaatst spraak terug in zijn context en maakt van taal een fysiek proces. Van Gary Hill is ook het werk Mediations (towards a remake of Soundings) te zien in Maastricht, Bassinkade 3.




19 Oct — 18 Nov 2012

Heerlen—Maastricht

Paraphrasing Babel is a sequel to For Real - 28 Utopian Projections in Public Space (2010, Maastricht / Hasselt) and BodyTalks - Video Art & Cinedans in Public Space (2011, Maastricht). www.for-real.eu / www.bodytalks.eu

19 October 2012

Paraphrasing Babel is een vervolg op de tentoonstellingen For Real - 28 Utopian Projections in Public Space (2010, Maastricht / Hasselt) en BodyTalks - Video Art & Cinedans in Public Space (2011, Maastricht). www.for-real.eu / www.bodytalks.eu

04

Primary is a performance video in which Gary Hill (1951) associates the articulation of spoken language with the main colours of video signal: red, bleu, green. The speed with which Hill articulates the words “red, blue, green” makes the colours change accordingly. The Maasboulevard editing of these one-syllable words serves as basis for the asynchronous composition. The individual words are almost inaudible, butBassin they are easier to read due to the changing colours and the movement of the lips. Primary was one of the first video works to use spoken language as an Boschstraat element for structuring image and sound. Hill does not provide an analysis of the articulation, but puts speech back in its context and makes it into a physical process. Besides Primary, another work of Hill, Mediations (towards a remake of Soundings) is on show in Maastricht, Bassinkade 3.

Straatprojectie buiten

Heerlen

Maastricht

Invitation

Since the mid-70s, Vera Frenkel (1938) has challenged the boundaries of the media she works with. She is interested in migration and the displacement of people, in how memory functions and the ever-increasing production of experiences. In This Is Your Messiah Speaking, Frenkel presents a text that she wrote, which is intertwined with the same message in gestural language. The words are spoken or handwritten in chalk or paint and sometimes they are subtitled. There are repetitions, but with subtle changes added and at different speeds. The video compares and connects two activities in which people try to find enlightenment: consuming and searching for a Messiah. With her wording, Frenkel tries to connect these activities with each other and she reveals the psychological motor of Western culture. The video is a poetic and ironic mix of visual energy, a compelling story, and witty humour.

every evening 18.00 — 23.00 hrs

Primary (1978)

Dual-Channel installation, 09:00 min.

Stichting Viewmaster Herbenusstraat 51, 6211 RB Maastricht, Nederland +31 (0)6 - 5202 5272 www.paraphrasing-babel.eu

This Is Your Messiah Speaking (1991)

Concept: Bart van den Boom Curated by: Bart van den Boom / Annet Dekker


04 Heerlen / dr. poelstraat 27 Concept: Bart van den Boom Curated by: Bart van den Boom / Annet Dekker05 Heerlen / Willemstraat, ‘onder de bogen’

Image: Louise Lawler / Portrait (detail) / 1982 / Courtesy of the artist and Metro Pictures, New York — Design: Ontwerpbureau B2B, Maastricht






Heerlen—Maastricht


16

06

13

09

Invitation


Stichting Viewmaster Herbenusstraat 51, 6211 RB Maastricht, Nederland

Geluidskunstwerk buiten Binneninstallatie video

13

05


09 15

12

10

17

Bongerd

07

18

11

09

01

13 01 06

10

16 12

07


05

02

08 14

06

Dr. Poelstraat

Maasboulevard

14 04

03

17

08

03

16

02

11

Kunstenaars Maastricht 01

Marc Alberto (NL) -

(ZA) -

Gids/Guide

05

02

eddie d (NL) -

06

03

Mieke Gerritzen (NL) -

07

Adam Leech (US) -

13

Imogen Stidworthy (UK) -

10

Marijn Moerbeek (NL) 17

Kunstenaars Heerlen


09

INDUSTRIES (KR/US) -

14 18

Zhou Tao (CN) -

11 15

Katarina Zdjelar (RS)

Natalie Bookchin (US) Gary Hill (US) 12

16

08

04

Candice Breitz

Annja Krautgasser (AT)

Benny Nemerofsky-Ramsay (CA) YOUNG-HAE CHANG HEAVY

01


(SK/CA) -

05

14

02

Gary Hill (US) -

Marclay (US) (HR) -

10

11


06

Louise Lawler (US) 15

03

07

Benny Nemerofsky-Ramsay (CA) -

Anna Raimondo (IT) -

12

Candice Breitz (ZA) -

04

Vera Frenkel

Adam Leech (US) -

09

Christian

08

Jeroen Offerman (NL) -

Thomson & Craighead (UK) -

16

17

13

Nika Radić

YOUNG-HAE CHANG

HEAVY INDUSTRIES (KR/US)

Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door:

Partners:

www.verafrenkel.com Vtape Distribution, Toronto, Canada / Met dank aan Woonpunt / Kurnig Licht

Belangrijk om hier te vermelden is dat de trailer op veel websites is ‘embedded’ in news of blogs van urbanculture / videokunst / en nieuwe media websites. Hiermee werkte de trailer als een gratis reclamemiddel. (Zie selectie websites en blogs bij het onderdeel over persaandacht ).

19 October 2012

Paraphrasing Babel is a sequel to For Real - 28 Utopian Projections in Public Space (2010, Maastricht / Hasselt) and BodyTalks - Video Art & Cinedans in Public Space (2011, Maastricht). www.for-real.eu / www.bodytalks.eu

every evening 18.00 — 23.00 hrs

Na drie episodes wil Viewmaster de websites bundelen, en een overkoepelende website maken, bij een volgende tentoonstelling wordt deze gepresenteerd.

Trailer Voorafgaand aan de tentoonstelling heeft Stichting Viewmaster een trailer laten maken door Strictua te Maastricht (zie website en youtube: http://www.youtube. com/watch?v=r75wcS09brI en vimeo: http://vimeo. com/51094063. Om Paraphrasing Babel aan te kondigen is de trailer voorafgaand aan de tentoonstelling gedurende een week op groot formaat getoond op twee locaties in de tentoonstellingszone (1 x Heerlen, 1 x Maastricht). Ook is de trailer gedurende de tentoonstelling regelmatig in een loop getoond op TV Maastricht. De trailer (met lengte 1 min. 06 sec) is in totaal 230 keer uitgezonden op TV Maastricht. De trailer is ook vertoond bij de participerende filmhuizen, Lumière in Maastricht en De Spiegel in Heerlen

05

Heerlen

Paraphrasing Babel is een vervolg op de tentoonstellingen For Real - 28 Utopian Projections in Public Space (2010, Maastricht / Hasselt) en BodyTalks - Video Art & Cinedans in Public Space (2011, Maastricht). www.for-real.eu / www.bodytalks.eu

+31 (0)6 - 5202 5272 Vera Frenkel (SK-cA) www.paraphrasing-babel.eu

Maastricht

Tentoonstellingsgids Paraphrasing Babel werd begeleid door de tentoonstellingsgids (full color - 4000 exemplaren). De gids gaf een inhoudelijke verantwoording over het project, plattegronden van de tentoonstellingszones in Heerlen en Maastricht, 35 beschrijvingen van de videowerken en soundscapes, een overzicht van het activiteitenprogramma en een colofon. De gids had hetzelfde formaat als de gids uit 2011 en 2010. Ook is er met een zelfde typografie en kleurstelling gewerkt, om de samenhang van de projecten aan te geven. De handzame, in de broek- of jaszak passende, tweetalige en gratis gids was gedurende de—gehele 19 Oct 18 Nov 2012 tentoonstellingsperiode verkrijgbaar bij de deelnemende en nabijgelegen cultuurinstellingen in beide steden, alle deelnemende bedrijven en bij diverse cafés in de every evening tentoonstellingszones. Ook werden de gidsen verspreid 18.00 — 23.00 hrs onder diverse musea en cultuurcentra in de Euregio. Ook hingen dit jaar weer folderrekjes bij een aantal projecties en aan lantarenpalen in de tentoonstellingszones. Deze zijn iedere avond bijgevuld.

19 Oct — 18 Nov 2012

02

17

04

Flyer / uitnodiging Ruim 3000 tweetalige uitnodigingen voor de opening en de aankondiging voor de tentoonstelling zijn verstuurd. De uitnodigingen zijn verstuurd vanuit verschillende mailinglijsten, waaronder die van Stichting Viewmaster zelf, maar ook die van NAiM/Bureau Europa, Huis voor de Kunsten Limburg, ABKM, KuS, 100 % Heerlens DNA, Jan van Eyck academie en Intro in situ. De uitnodigingen/ flyers zijn ook los verspreid in de stad en regio. 06

Dankzij een uitgebreid communicatiepakket heeft Stichting Viewmaster een divers en groot publiek weten te bereiken. Hieronder volgt een beknopte samenvatting van de publiciteitsacties.

Website Voor Paraphrasing Babel is een website ontwikkeld waarop naast informatie over de kunstwerken ook de trailer, een film over de opening en tentoonstelling, een plattegrond van Maastricht en van Heerlen, veel foto’s over het project en haar nevenactiviteiten te vinden zijn. Als naslagwerk blijft de website actief, ook met het oog op toekomstige projecten van Stichting Viewmaster. Zie: http://www.paraphrasing-babel.eu/

41

www.garyhill.com

BVB015 WTK uitnodiging.indd 1

Distribution NIMk, Amsterdam / Met dank aan Uni Invest, Interem en Beckflash fotografie

MARRES PROJECTS

Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door de medewerking van veel bewoners, winkels, kantoren in Heerlen en Maastricht.

Paraphrasing Babel was made possible thanks to the cooperation of many residents, shops, and offices in Heerlen and Maastricht.

01-10-12 09:18

Facebook Paraphrasing Babel heeft in de weken voorafgaand en tijdens de tentoonstelling uiteraard ook een Facebookpagina opgezet. Via deze sociale media zijn veel personen benaderd en op de hoogte gehouden van de activiteiten rondom Paraphrasing Babel. De Facebookpagina heeft momenteel 172 fans/volgers. Opmerkelijk is dat de facebookpagina van BodyTalks slechts 83 fans had en For Real in 2010 weer veel meer (262 in totaal). De ‘overkill’ van uitnodigingen via Facebook vanaf 2011 heeft hiermee te maken. Facebookgebruikers reageren selectiever op ‘I like buttons’. De 172 likes is meer dan een verdubbeling van vorig jaar. Opmerkelijk is dat alle drie de websites nog steeds ‘geliked’ worden. Dit betekent dat de informatie te vinden is en gewaardeerd wordt. http://www.facebook.com/pages/ ParaphrasingBabel/366630266751280

42


Creative drive - project (aandacht in de stad) Driehoeksborden in informatiekokers In zowel Maastricht als Heerlen was bij 10 projecties in de tentoonstellingszone een grote ronde informatiekoker geplaatst (voor iedere stad een eigen versie). Op de koker werd uitleg gegeven over het project, met plattegrond en alle deelnemende kunstenaars. Ook was aangegeven waar de bezoeker zich op dat moment bevond. Tevens was via de applicatie Layar meer informatie te verkrijgen op een smartphone. Het scannen van de poster of de papagaai, leidde tot een directe verbinding met de trailer en website van het project.

Advertenties In de volgende bladen / websites zijn advertenties geplaatst: Viewmaster heeft gezocht naar effectieve publiciteitsactivititeiten. Specifiek zijn die media uitgekozen die een groot potentieel publiek bereiken en in deze media is ook uitgebreid geadverteerd. Met name in de Zuiderlucht Cultureel Maandblad met oplage van 15.000 waar een twee pagina grote spread (2x A3) is besteed aan Paraphrasing Babel. In de advertentie stond uitgebreide informatie over het project, de kunstenaars, plattegronden en side-programma. Iets soortgelijks is gedaan met het culturele weekagenda Weekin-Weekuit. Naast de cover van de openingsweek is ook hier een spread geplaatst op de middenpagina met plattegrond enz. In de andere weken is ook geadverteerd in Weekin-Weekuit met extra aandacht voor de Artists Talks en ‘laatste dagen’. Verder is geadverteerd in MetropolisM, Kunstbeeld, Dia in / Lumière en Filmhuis De spiegel / C-ME (digitaal) / Charlzz digitaal / Eumedianet (groot scherm Heerlen).

Stichting Viewmaster presenteert

Kunstenaars

Heerlen

19 oct — 18 nov 2012 iedere avond gratis toegankelijk 18.00 — 23.00 uur

Bongerd


Dr. Poelstraat

Marc Alberto (NL) Christopher Baker (US) Natalie Bookchin (US) Candice Breitz (ZA) eddie d (NL) Vera Frenkel (SK/CA) Mieke Gerritzen (NL) Gary Hill (US) Annja Krautgasser (AT) Louise Lawler (US) Adam Leech (US) Christian Marclay (US) Marijn Moerbeek (NL) Benny Nemerofsky Ramsay (CA) Jeroen Offerman (NL) Nika Radić (HR) Anna Raimondo (IT) Imogen Stidworthy (UK) Zhou Tao (CN) Thomson & Craighead (UK) YOUNG-HAE CHANG HEAVY INDUSTRIES (KR/US) Katarina Zdjelar (RS)

23 STRAATPROJECTIES 6 BINNENINSTALLATIES 6 SOUNDSCAPES

Filmtheater Lumière, filmhuis de Spiegel Op de website en via de mailing van Lumière en filmhuis de Spiegel is veel aandacht besteed aan de tentoonstelling en de Paraphrasing Babel Filmavond. Ook werd er voor alle films gedurende de tentoonstellingsperiode een promotiedia getoond van Paraphrasing Babel. Film In opdracht van Stichting Viewmaster heeft Strictua (jonge talentvolle makers uit de regio) een 6,5-minuten durende film gemaakt over de tentoonstelling en de openingsactiviteiten. De film is te bezichtigen op Youtube (Stichting Viewmasterkanaal) en de website http://www.paraphrasing-babel.eu/ Partners In Maastricht hebben de cultuurinstelling Intro in situ, ABKM (Academie Beeldende Kunsten Maastricht), Marres, Lumière en Belvedere/ IPAL op hun websites en via mailings en nieuwsbrieven aandacht geschonken aan Paraphrasing Babel door informatie te geven en foto’s te plaatsen. Ook heeft de UM (partner in 2010 en 2011 middels interne nieuwsbrieven de tentoonstelling onder de aandacht gebracht van de studenten en medewerkers van de faculteiten. In Heerlen is er door de partners Social Beta /Creative Drive, kuS, Schunck*, 100% Heerlens DNA, Betahuis via hun eigen kanalen (website, nieuwsbrief, agenda’s) de tentoonstelling onder de aandacht gebracht van een groot netwerk.

Maastricht

in de binnenstad van Maastricht en Heerlen

Maasboulevard

Gids bij locatie projecties

Bassin

Boschstraat

Meer info en nevenprogramma:

Maasboulevard

www.paraphrasing-babel.eu Vanuit winkelramen, kantoren en woningen in de binnenstad van Maastricht en Heerlen zijn in de avonduren 28 videowerken en 7 soundscapes te zien en te horen. De kunstwerken gaan over de grenzen van taal, (mis)communicatie en spraakverwarring. Gerenommeerde kunstenaars en jong talent geven met divers werk een beeld van zowel de beperking als de kracht van taal als communicatiemiddel. Door de uiteenlopende benaderingen geeft Paraphrasing Babel nieuwe inzichten over de reikwijdte en betekenis van taal.

43


De tentoonstellingsgids is gratis verkrijgbaar in de tentoonstellingszones en bij cafés, winkels en culturele instellingen in de buurt.

OPENING 19 oktober om 19.30 uur Betahuis, Wilhelminaplein 25, Heerlen. 22.30 uur afsluitende borrel bij Ontwerpbureau B2B, Bassin 108, Maastricht. Voor de opening worden bussen ingezet van en naar Heerlen en Maastricht voor info www.paraphrasing-babel.eu en reserveren via [email protected] BVB015 WTK WiWu adv..indd 1-2

Aandacht in de media Paraphrasing Babel kreeg op veel verschillende manieren aandacht. In de regionale media is er ruimschoots aandacht geschonken aan het evenement. Dagblad de Limburger/ Limburgs Dagblad publiceerde meerdere artikels in de krant en op de website. De tentoonstelling was voor de krant aanleiding om een katern te wijden aan nieuwe vormen van ‘Kunst in de openbare ruimte’. Curator Bart van den Boom heeft een tv-interview bij TVLimburg gegeven. De veelgelezen webblog ‘Maastrichtactueel’ en in Heerlen de digitale kunstblog Zwart Goud besteedde ook ruimschoots aandacht aan het project. Op veel verschillende manieren is aandacht geschonken aan Paraphrasing Babel op het internet, via websites, blogs en sociale media. De websites die aandacht gaven aan Paraphrasing Babel waren niet alleen cultuuragenda’s, maar ook sites waar ‘urban culture’, videokunst en film centraal staan. De trailer is door veel verschillende sites en blogs overgenomen naar eigen mediakanalen. Mede door deze trailer en de verspreiding hiervan is de website Paraphrasing Babel over heel de wereld bezocht. Een ander facet dat opviel, is dat de landelijke traditionele media, waaronder de dagbladen en cultuurbladen, evenals in 2011 en 2010 geen aandacht aan de tentoonstelling hebben geschonken. Ondanks herhaaldelijke benadering (meermaals opsturen van persbericht, beeldmateriaal en tentoonstellingsgidsen) is er geen recensent naar Maastricht gekomen. Dit past in de actuele tendens waarbij er steeds minder aandacht voor kunst in de landelijke dagbladen is en de focus steeds meer op de Randstad ligt (of het buitenland). Gezien de omvang en inhoud van Paraphrasing Babel is de geringe landelijke aandacht teleurstellend te noemen. Paraphrasing Babel was de grootste Europese videokunsttentoonstelling in de openbare ruimte die tot op heden is georganiseerd (met ook nieuw werk van gerenommeerde kunstenaars). Stichting Viewmaster zal bij een volgend project wederom de landelijke media proberen te motiveren aandacht te schenken aan de tentoonstellingen. Mogelijk zijn de drie eerste geslaagde edities een reden om aandacht te schenken aan de videotentoonstellingen in de openbare ruimte.

11-10-12 14:34

Video- en geluidskunst in de openbare ruimte Binnenstad Heerlen en Maastricht

Artists’ tAlks

i.s.m. ABKM, Herdenkingsplein 12 19.00 - 20.30 uur (gratis)

25 oktober - Jeroen Offerman 5 november - katarina Zdjelar 12 november - imogen stidworthy Bezoek de tentoonstelling t/m 18 november

www.paraphrasing-babel.eu

Advertenties Week in - Week uit, Spread en extra adv. voor Artists Talks.

Advertentie Kunstbeeld

Bezoekers BodyTalks kijken naar Exercise - Lucia Nimcova, foto: Philip Driessen 44


45

Websites en links (Selectie) http://www.paraphrasing-babel.eu/ http://www.facebook.com/pages/ParaphrasingBabel/366630266751280 http://www.maastrichtaktueel.nl/video-tentoonstelling-paraphrasing-babel-heerlen-en-maastricht/ http://brankopopovic.blogspot.nl/2012/10/paraphrasing-babel.html http://uitwijzer.amuseerje.nl/expositie/paraphrasing-babel-openbare-ruimte-107646.html http://www.via2018.eu/nl/algemeen/alle-archieven/archief-nieuws/2012-nieuwsitems/paraphrasing-babel.aspx http://zwartgoud.net/2012/11/paraphrasing-babel-videokunst-over-taal-en-ander-ongemak/ http://parkstadlimburgbloeit.blogspot.nl/2012/10/start-19-10-paraphrasing-babel-met-35.html http://www.introinsitu.nl/paraphrasing-babel/ http://www.youtube.com/watch?v=r75wcS09brI http://greylightprojects.org/index/index.php/18-ext-news/51-jeroen-offermans-babel http://trendbeheer.com/2012/11/15/paraphrasing-babel-maastricht-heerlen/ http://www.facebook.com/events/203780413088377/ http://aaaan.net/?p=630 http://www.janvaneyck.nl/post/33709982675/paraphrasing-babel-from-19-october-to-18-november http://resonancenetwork.wordpress.com/2012/09/05/open-call-composition-soundscape-for-paraphrasing-babel/ http://schunck.nl/1034/agenda/paraphrasing-babel/_item/9521 http://www.charlzz.com/nl/stad-maastricht/kunst-en-cultuur/evenementen-kunst-cultuur/stichting-viewmaster/ paraphrasing-babel/ http://www.c-me.eu/cme/262 http://www.wattedoenvandaag.nl/agenda-2012-11-18-paraphrasing-babel/ http://annaraimondo.wordpress.com/2012/10/07/false-friends-shown-at-paraphrasing-babel-in-maastricht/ http://strictua.com/portfolio/paraphrasing-babel/ http://www.pimg.nl/index.php/heerlen/591-kunstlezing-herlijk-coriovallum-in-mondriaan http://vimeo.com/54552125 http://vimeo.com/51094063 http://thomson-craighead.blogspot.nl/2012/10/paraphrasing-babel-netherlands.html http://drimble.nl/regio/limburg/heerlen/11208189/video-tentoonstelling-paraphrasing-babel-in-heerlen-en-maastricht.html http://www.zzap-online.eu/1/homepage/_locid/13704/_cat/519/_p/1 http://www.pluginamp.com/network/node/15428 http://www.digicult.it/news/can-a-common-language-be-found-report-from-paraphrasing-babel-exhibition/ http://www.tumblr.com/tagged/paraphrasing-babel http://www.uitzinnig.nl/agenda/7101-paraphrasing-babel.aspx http://www.ikdoe.nl/activities/506ae8738de34b000200134c:Paraphrasing-Babel http://facestuff.me/opening-paraphrasing-babel-heerlen-limburg-netherlands.html http://liefdevollesmaastricht.wordpress.com/2012/10/28/event-paraphrasing-babel/ http://groups.yahoo.com/group/soundasart/message/4898 http://twitter.com/jonandali/status/258243253705519104 http://eventot.com/e.php/planet-of-snail-paraphrasing-babel/979040 http://www.maastrichtnet.nl/productie/paraphrasing-babel?language=english https://twitter.com/jve_academie/status/259414306800693249 http://www.wherevent.com/detail/Mandril-Cultural-Centre-Paraphrasing-Babel-Guided-Tour http://eventot.com/opening-paraphrasing-babel/940885 http://www.mail-archive.com/[email protected]/msg08079.html http://www.abkmaastricht.nl/bachelors-of-art/fine-arts/news http://web.grotius.nl/?p=3837 http://parkstad.amuseerje.nl/expositie/paraphrasing-babel-openbare-ruimte-107646.html http://www.lumiere.nl/film/die%20frau%20mit%20den%205%20elefanten_4745/ http://www.limburger.nl/article/20121011/REGIONIEUWS06/121019567/1007 https://twitter.com/soundblog/statuses/243418857270804480 http://www.webwiki.nl/paraphrasing-babel.eu http://nijmegen.amuseerje.nl/expositie/paraphrasing-babel-openbare-ruimte-107646.html http://www.facebook.com/events/419622574760031/ http://filmhuisdespiegel.nl/films/planet-of-snail.aspx http://www.tvl.nl/nl/programmas/limburg-vandaag/rubrieken/gasten/video-tentoonstelling-op-straat/#.URURnOgkPQM http://www.l1.nl/algemeen/194904-videokunst-etalages#.URURuugkPQM http://nemerofsky.ca/current-exhibitions-projects http://www.digicult.it/news/italiano-light-from-a-star/ http://www.creative-drive.eu/en/grant/success-drivers.html http://www.bonnefantencollege.nl/default.aspx?id=54&nid=1134&template=overig/nieuwsdetail.htm&sitecat=1 http://exinfoam.tumblr.com/post/41866785086/can-a-common-language-be-found-report-from http://katarinazdjelar.net/news

Christian Marclay - Mixed Reviews - Klompstraat, Heerlen - foto Moniek Wegdam

46


— Colofon


47

— Met dank aan Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt dank zij de genereuze ondersteuning van:

Projectteam

Tentoonstelling

Bart van den Boom Curator en tentoonstellingsvormgever (samenstelling, algehele projectleiding Paraphrasing Babel) Annet Dekker Independent curator & onderzoeker (Gastcurator Paraphrasing Babel / teksten gids) Ilona van den Brekel (projectmedewerker) Mique Eggermont & Benny Nemerofsky Ramsay ME: Kunsthistorica en freelance curator / BNR: Kunstenaar (inhoudelijke adviezen) Peter van Loon Zakelijk leider Bureau Europa (financieel en zakelijke begeleiding en opvolging) Monica Martens ACCU Educatie (Educatie opzetten en uitvoering) Adrienne Peters Buro Walnoot (pr en communicatie medewerker) Floor van Dijk Cultureel ondernemer (Projectassistent Heerlen)

Bart van den Boom, Ilona van den Brekel, AV&F - Maastricht, Atelier de Vree - Maastricht, Paul Koenen - Riemst, Etienne van Berlo - Maastricht Zuid Projecten - Sittard, Ontwerpbureau B2B Maastricht

Gids Samenstelling / coördinatie: Bart van den Boom Teksten: Bart van den Boom / Annet Dekker Redactie (ned & eng): Petra van der Jeught Ontwerp: Ontwerpbureau B2B

Bestuur Stichting Viewmaster Mique Eggermont Voorzitter Petra van der Jeught Secretaris Peter van Loon Penningmeester

Comité van aanbeveling Guus Beumer Directeur Het Nieuwe Instituut, Rotterdam Jan Boelen Directeur Z33 - Kunstencentrum, Hasselt Jo Coenen Architect / Voormalig Rijksbouwmeester Bart Rutten Conservator Stedelijk Museum, Amsterdam Imogen Stidworthy Kunstenaar / Advising Researcher Fine Art Jan van Eyck Academie, Maastricht

Campagnebeeld Louise Lawler / Portrait (detail) / 1982 / Courtesy of the artist and Metro Pictures, New York Stichting Viewmaster Herbenusstraat 51 6211 RB Maastricht Nederland Tel. 06 - 5202.5272

Projectverslag Paraphrasing Babel Tekst: Bart van den Boom Ontwerp: Ontwerpbureau B2B Foto’s: Moniek Wegdam / Paul Koenen / Bart van den Boom

MARRES PROJECTS

Met dank aan de kunstenaars: Marc Alberto (NL) - Christopher Baker (US) - Natalie Bookchin (US) - Candice Breitz (ZA) - eddie d (NL) - Vera Frenkel (SK/CA) - Mieke Gerritzen (NL) - Gary Hill (US) Annja Krautgasser (AT) - Louise Lawler (US) - Adam Leech (US) - Christian Marclay (US) - Marijn Moerbeek (NL) - Benny Nemerofsky-Ramsay (CA) - Jeroen Offerman (NL) - Nika Radić (HR) - Anna Raimondo (IT) - Imogen Stidworthy (UK) Zhou Tao (CN) - Thomson & Craighead (UK) - YOUNG-HAE CHANG HEAVY INDUSTRIES (KR/US) - Katarina Zdjelar (RS)

Paraphrasing Babel is mogelijk gemaakt door de genereuze medewerking van de deelnemende instellingen / winkels / bedrijven en particulieren. Ad Hoc / Bavaria, Amigo Creative Concepts, Belvédère Wijkontwikkelingsmaatschappij BV, Betahuis, Boek & Offermans, Peter van Bruggen Makelaardij, Dos Vastgoedmanagement, Gemeente Heerlen, Gemeente Maastricht, GonG-Records, Grouwels Vastgoed, Maddy Hanssen, de heer J.H.M. Heltzel, IPAL, de heer L. Kerckhoffs, Kurnig Licht, Landbouwbelang/Stichting 06, Theo Lenartz, Marres Projects,Metroprop Amsterdam, Ontwerpbureau B2B, Fam. Peeters-Udding, Phidec akelaardij, Uni Invest / Interim Vastgoedbeheer / Beckflash fotografie, Vaessen Juweliers, Schunck*, ReneÅL Thijssen architect, Vaessen Juweliers, Wijnhoven en Wijnhoven Coiffeurs, Woonpunt.

— Bijlage media-aandacht Paraphrasing Babel

Stichting Viewmaster Herbenusstraat 51 6211 RB Maastricht Nederland www.paraphrasing-babel.eu

— Financiële verantwoording

— Financiële verantwoording Deze bijlage bevat de financiële verantwoording van de videokunsttentoonstelling Paraphrasing Babel georganiseerd door Stichting Viewmaster in oktober / november 2012. In dit verslag zijn opgenomen: Een beknopt overzicht van de kosten en inkomsten en een hiermee corresponderende uitvoerige begroting met een nummering die verwijst naar alle bijgevoegde rekeningen en kostenposten. Zoals u kunt lezen is ook in financieel opzicht het project Paraphrasing Babel tot een goed einde gebracht. In totaal zijn ruim c 149.000,-- aan inkomsten gerealiseerd. Stichting Viewmaster dankt hiervoor het Mondriaan Fonds, het VSBfonds, het SNS Reaal Fonds, BNG fonds, de Provincie Limburg / Huis voor de Kunsten Limburg, Gemeente Maastricht en gemeente Heerlen, het Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg, en Stichting Elisabeth Strouven. Het kostenniveau heeft de inkomsten nauwgezet gevolgd. Het project sluit met een resultaat grenzend aan nihil. Mochten er nog vragen zijn naar aanleiding van het inhoudelijke verslag, de bijlagen of het financieel deel, neem dan contact op met het bestuur van Stichting Viewmaster. Dit kan via projectleider Bart van den Boom: [email protected] / 06-52025272 of via de penningmeester van Stichting Viewmaster Peter van Loon: [email protected] / 06-21295009. Onze dank gaat uit naar alle kunstenaars van Paraphrasing Babel, de gemeente Heerlen en Maastricht, de cultuurinstellingen en die belangeloos hun ruimtes ter beschikking hebben gesteld, winkels, bedrijven, particulieren en de vele personen die het project mede mogelijke hebben gemaakt. In het colofon van de bijgevoegde gids staan deze genoemd. Stichting Viewmaster dankt de inhoudelijke partners; Intro in situ en de ABKM uit Maastricht en Creative Drive uit Heerlen. Peter van Loon Penningmeester Stichting Viewmaster 29 januari 2013

Stichting Viewmaster Herbenusstraat 51 6211 RB Maastricht Nederland www.paraphrasing-babel.eu

Inhoudelijk verslag. 19 Oct 18 Nov Maastricht and Heerlen The Netherlands. every evening hrs 6 INDOOR INSTALLATIONS

Recommend Documents