1 Inhoud Ten Geleide 17 Hoofdstuk 1 Anatomie en fysiologie van de huid Inleiding Anatomie en fysiologie Epidermis Basaalmembraan Dermis Adnexen Haren ...
1.1 Inleiding 1.2 Anatomie en fysiologie 1.2.1 Epidermis 1.2.2 Basaalmembraan 1.2.3 Dermis 1.2.4 Adnexen 1.2.4.1 Haren 1.2.4.1.1 Typen haren 1.2.4.1.2 Anatomie van de haarfollikel 1.2.4.1.3 Fysiologie van de haargroei 1.2.4.2 Nagels 1.2.4.3 Talgklieren 1.2.4.4 Zweetklieren 1.2.5 Bloed- en lymfevaten 1.3 Functies van de huid 1.4 Immunologie van de huid 1.4.1 Aspecifieke immuunsysteem 1.4.2 Specifieke immuunsysteem 1.4.3 Allergische reacties 1.4.4 Auto-immuniteit 1.5 Genetica van de huid 1.6 De huid in de verschillende levensfasen 1.6.1 Van geboorte tot puberteit 1.6.2 Puberteit 1.6.3 Zwangerschap 1.6.4 Menopauze 1.6.5 Oudere leeftijd 1.7 De gepigmenteerde huid 1.7.1 Verschillen in structuur en functie van de blanke en negroïde huid 1.7.2 Huidaandoeningen en de donkere huid 1.7.3 Fysiologische verschijnselen in de donkere huid 1.7.4 De donkere huid en behandeling van huidafwijkingen 1.8 Gezonde huid
Hoofdstuk 18 De huid en niet-cutane maligne tumoren
235
18.1 18.2 18.3 18.4 18.5
235 235 235 236 239
Inleiding Ingroei van kanker in de huid Metastasering in de huid Paraneoplasieën Huidaandoeningen waaraan incidenteel of regelmatig een maligniteit ten grondslag ligt
Inleiding Infecties met het humanepapillomavirus (HPV) 21.2.1 HPV-infecties van de huid 21.2.2 HPV-infecties van de slijmvliezen Infecties met het herpessimplexvirus Herpes zoster Molluscum contagiosum Ecthyma contagiosum Melkersknobbels Virusziekten die gepaard gaan met exanthemen 21.8.1 De klassieke kinderziekten 21.8.1.1 Mazelen 21.8.1.2 Rodehond 21.8.1.3 Roodvonk 21.8.1.4 Erythema infectiosum 21.8.1.5 Exanthema subitum 21.8.1.6 Waterpokken 21.8.2 Andere virusinfecties die gepaard gaan met exanthemen 21.8.2.1 Mononucleosis infectiosa 21.8.2.2 Syndroom van Gianotti-Crosti 21.8.2.3 Hand-voet-mondziekte 21.8.2.4 Niet-specifieke virale exanthemen
Hoofdstuk 22 Schimmelinfecties
277
22.1
277
Inhoud
Inleiding
9
22.2
22.3
Dermatofytosen 22.2.1 Trichomycosen 22.2.1.1 Tinea capitis 22.2.1.2 Tinea barbae 22.2.2 Epidermomycosen 22.2.2.1 Tinea corporis en tinea faciei 22.2.2.2 Tinea manus 22.2.2.3 Tinea inguinalis 22.2.2.4 Tinea pedum 22.2.3 Onychomycosen 22.2.4 Behandeling van dermatomycosen en onychomycosen Candida-infecties 22.3.1 Candida-infecties van de slijmvliezen 22.3.2 Candida-infecties van de huid 22.3.3 Candida-infecties van de nagels 22.3.4 Behandeling van candida-infecties
Inleiding 309 Lepra 309 Cutane leishmaniasis 310 Cutane larva migrans 310 Filariasis 311 Myiasis 311 Tungiasis 312 Tropisch ulcus 313 Enkele andere importinfecties en -infestaties 313
Dermatologie en venereologie in de praktijk
Hoofdstuk 26 Afwijkingen aan de venen: flebologie
315
26.1 26.2
315 315 315 315 317 318 318 319
26.3 26.4 26.5 26.6
Inleiding Anatomie en fysiologie van het veneuze systeem in de benen 26.2.1 Anatomie 26.2.2 Fysiologie Varices Tromboflebitis Diep veneuze trombose Chronische veneuze insufficiëntie
Hoofdstuk 27 Afwijkingen aan de arteriën
325
27.1 27.2 27.3 27.4 27.5 27.6 27.7
325 325 327 328 329 330 330
Inleiding Arteriële insufficiëntie en ischemie Arteriële ulcera van het onderbeen en de voeten Diabetische voet en diabetisch voetulcus Thrombangiitis obliterans Blauwe-tenensyndroom Polyarteriitis nodosa
Hoofdstuk 28 Overige afwijkingen aan de bloedvaten en huidafwijkingen met een vasculaire component 331 28.1 Inleiding 28.2 Functionele afwijkingen aan de vaten 28.2.1 Livedo reticularis 28.2.2 Raynaudfenomeen 28.2.3 Perniosis 28.2.4 Acrocyanose 28.2.5 Erytrocyanose 28.3 Vaatafwijkingen met ontsteking: vasculitis 28.3.1 Cutane leukocytoclastische vasculitis 28.3.2 Henoch-schönleinpurpura 28.3.3 Urticariële vasculitis 28.3.4 Pityriasis lichenoides 28.3.5 Purpura pigmentosa chronica 28.4 Vasculaire malformaties 28.4.1 Naevus flammeus 28.4.2 Sturge-webersyndroom 28.4.3 Unnanaevus (ooievaarsbeet) 28.4.4 Syndroom van Klippel-Trenaunay 28.4.5 Veneuze malformatie 28.5 Prolifererende vaataandoeningen 28.5.1 Hemangioom 28.5.2 Granuloma teleangiectaticum 28.6 Afwijkingen met uitzetting van bloedvaten 28.6.1 Angiokeratoom 28.6.2 Angioma senile 28.6.3 Naevus araneus (spider naevus) 28.6.4 Teleangiëctasieën 28.7 Purpura senilis
Inleiding Te weinig haar / haaruitval 32.2.1 Vormen van haaruitval 32.2.2 Diffuse haaruitval / alopecie 32.2.2.1 Alopecia androgenetica 32.2.2.1.1 Alopecia androgenetica bij de man 32.2.2.1.2 Alopecia androgenetica bij de vrouw 32.2.2.2 Anageen effluvium 32.2.2.3 Telogeen effluvium 32.2.2.3.1 Acuut telogeen effluvium 32.2.2.3.2 Chronisch telogeen effluvium 32.2.3 Pleksgewijze haaruitval 32.2.3.1 Alopecia areata 32.2.3.2 Pleksgewijze haaruitval met verlittekening (cicatriciële alopecie) Te veel haar 32.3.1 Hypertrichose 32.3.2 Hirsutisme Overige afwijkingen in de beharing 32.4.1 Ingroei van de haren
Hoofdstuk 37 Huidafwijkingen in de regio anogenitalis
419
37.1 37.2 37.3 37.4 37.5
419 420 422 423 424 424 425 426 427
37.6 37.7
Inleiding Rode en schilferende uitslag in de liezen Pruritus ani Fissura ani Hemorroïden 37.5.1 Inwendige hemorroïden 37.5.2 Uitwendige hemorroïden Genitaal oedeem bij de man Seniele gluteale dermatose
Inleiding Fysiologische huidafwijkingen bij pasgeborenen Vesiculopustuleuze aandoeningen bij pasgeborenen Luiereczeem Seborroïsch eczeem bij kinderen Acne neonatorum en acne infantum
Dermatologie en venereologie in de praktijk
Hoofdstuk 40 Huidveranderingen en -afwijkingen in de zwangerschap
443
40.1 40.2 40.3 40.4
443 443 445 445 445 446 447 447 447 447 448
Inleiding Fysiologische veranderingen in de zwangerschap Invloed van zwangerschap op bestaande huidaandoeningen en tumoren Specifieke zwangerschapsdermatosen 40.4.1 Pemfigoïd gestationis 40.4.2 Polymorfe zwangerschapseruptie 40.4.3 Atopische eruptie van de zwangerschap 40.4.3.1 Prurigo gestationis 40.4.3.2 Jeukende zwangerschapsfolliculitis 40.4.3.3 Constitutioneel eczeem in de zwangerschap 40.4.4 Zwangerschapscholestase
Hoofdstuk 41 Huidafwijkingen bij diabetes mellitus
449
41.1 41.2
449 449 449 449 451
Inleiding Huidafwijkingen bij diabetes mellitus 41.2.1 Huidsymptomen van diabetische vaatafwijkingen 41.2.2 Huidinfecties bij diabetes mellitus 41.2.3 Dermatologische complicaties van de behandeling van diabetes mellitus 41.2.4 Overige manifestaties van diabetes mellitus en huidaandoeningen die in verhoogde frequentie bij diabetes voorkomen
Inleiding Invloed van psychologische stressfactoren op huidziekten Psychologische gevolgen van huidziekten Huidafwijkingen als uiting van een psychiatrisch ziektebeeld 43.4.1 Skin picking en acne excoriée des jeunes filles 43.4.2 Dermatitis artefacta 43.4.3 Trichotillomanie 43.4.4 Parasietenwaan 43.4.5 Stoornis in de lichaamsbeleving (body dysmorphic disorder)
