INHOUD Meditatie Activiteiten Zondagen Diensten Nieuws uit de gemeente Prikbord Commentaar bij de tijd

Van PKN gemeenten in Heerewaarden, Kerkdriel, Rossum-Hurwenen, Well-Ammerzoden en Zaltbommel

15de jaargang – 6 juni 2014 – no. 12

INHOUD • • • • • • •

Meditatie Activiteiten Zondagen Diensten Nieuws uit de gemeente Prikbord Commentaar bij de tijd

MEDITATIE PINKSTEREN Pinksteren is voor mij het feest van verbinding. Mensen worden met elkaar verbonden. Mensen die elkaar als min of meer vreemden beschouwden. Mensen die elkaar nooit verstonden. Mensen die in verschillende werelden leefden. Pinksteren gaat ver boven mijn voorstellingsvermogen van wat mogelijk is uit. Soms heb ik het idee ‘die mensen, die zullen elkaar nooit begrijpen’ of ‘dat stel komt er nooit uit’. Maar de Geest van Pinksteren verbindt het slachtoffer met de dader, de rijke met de arme, de dorpsbewoner met de stedeling, degene die het heeft gemaakt met de loser, de vluchteling met de grootgrondbezitter. Geraakt worden is in dit proces van verbinding een kernwoord. Geraakt worden door de Geest van God en ook: geraakt willen worden. Want Pinksteren betekent ook overgave. Mijn eigen ik en mijn eigen ik-gerichtheid hebben het hier niet voor het zeggen. Gods kracht wil zich in mensen uiten. Gods Woord wil vlees worden. Daarom is Pinksteren ook: overgave aan een Liefde die veel groter is dan ikzelf. Durf ik dat? wil ik dat? Die stap maken naar een ander toe?

De leerlingen van Jezus ervoeren een nieuwe roeping, waardoor zij als volwassen gelovigen een nieuwe stap konden zetten en een nieuwe richting in konden gaan. Verder dan ze ooit zelf hadden gedacht. Pinksteren doorbreekt onze grenzen, de Geest van God uit zich in een mateloze veelkleurigheid. Nationalisme heeft zijn tijd gehad. De discipelen worden niet geroepen om getuigen te zijn alleen in Israël, maar tot de uiteinden van de aarde. Pinksteren geeft ons een doorkijkje naar dat koninkrijk van God. Zoals ook te lezen staat in die prachtige tekst uit Efeze 3, 18-19: ‘Dan zult u met alle heiligen de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte kunnen begrijpen, ja de liefde van Christus kennen die alle kennis te boven gaat, opdat u zult volstromen met Gods volkomenheid’. We ontvangen met Pinksteren een doorkijkje naar Gods rijk, om nu alvast warm te worden en het enthousiasme te proeven en zelf in die Geest te gaan handelen. Tegelijkertijd roept dit ook de strijd met tegenkrachten op. Veranderen kan immers heel moeilijk zijn …. In dit besef is in de kerk vanouds op de eerste Pinksterdag gebeden om de gaven van de Geest. Om vanuit onze eigen weerbarstigheid onze hoop gericht te houden op Gods toekomst en het perspectief levend te houden van wereldwijde betrokkenheid en gerechtigheid. De zeven gaven van de Geest Om de gave van wijsheid bidden wij. Dat wij de dwaasheid onderkennen van het recht van de sterkste; dat wij de waanzin te boven komen van de paraatheid tot geweld zonder overlevenden. Om de gaven van kennis bidden wij. Dat wij ons intellect niet uitleveren aan racisten en handelaars in ongelijkheid; dat wij onze creativiteit niet uit handen geven aan de verachters van gerechtigheid. Om de gave van geloof bidden wij. Dat wij de droom niet prijsgeven over een mogelijke rechtvaardige wereld en een met respect bewoonde aarde; dat niet verstommen zal in ons het visioen van alles voor allen. Om de gave van geneeskracht bidden wij. Dat de arts in ons het wint van de beul; dat de liefde van de doden de moordenaars zal overleven. Om de gave van profetie bidden wij. Dat wij oog en oor hebben voor ongezienen en ongehoorden; dat wij in de minsten der mensen onze enige en eigen toekomst schouwen. Om de gave van het onderscheid bidden wij. Dat wij weten en scherp aanvoelen wat recht en slecht is,

PINKSTEREN, Onbekende goudsmid, Frans, middeleeuws, ca. 1150-1160 Champlevé emaille op verguld koper 11,4 x 11,4 cm. De emailleerkunst uit de Maasvallei was beroemd om het verfijnd werk in champlevé emaille. Dit schildje is een deel van een serie decoraties, waarschijnlijk voor een altaarstuk.

waarheid en leugen; dat wij onszelf mogen kennen en weten waar wij heersers en dienaars zijn. Om de gave van het enthousiasme bidden wij. Dat het geloof in bevrijding ons is aan te zien; dat het verlangen naar echte vrede uit onze solidariteit valt af te lezen; dat wij als gewone en hedendaagse stervelingen toch voelbaar, zichtbaar mensen van Gods toekomst zijn. Ik wens u en jullie een vreugdevol Pinksterfeest toe! ds. Lia Davidse

ACTIVITEITEN zaterdag 7 juni: zondag 22 juni 19.00 uur:

Als een lopend vuurtje; fietstocht langs kerken in Bommelerwaard, land van Heusden en Altena en de Alblasserwaard. (zie prikbord) Avondmuziek van de Stichting Maartenskerkmuziek in de St Maarten, Zaltbommel (zie prikbord)

ZONDAGEN zondag 8 juni Naam: Pinksteren Kleur: rood Psalm van de zondag: psalm 104, 25-35 zondag 15 juni Naam: Trinitatis Kleur: wit Psalm van de zondag: psalm 150

DIENSTEN Weeksluiting Wielewaal J. van Oldenbarneveldtstraat 1, Zaltbommel. Aanvang 19.00 uur vrijdag 6 juni Voorganger: ds. M. Tel vrijdag 13 juni Voorganger: ds. A. Boezewinkel

Kapeldienst in Verpleegtehuis Het Zonnelied, Hogesteeg 2, Ammerzoden. Aanvang: 14.30 uur. zondag 8 juni Voorganger: ds. C.J. van Aalsburg, den Bosch zondag 13 juni Voorganger: ds. Marten Tel

HEEREWAARDEN Zondag 8 juni 2014 - Pinksteren Aanvang: 10.00 uur Voorganger: ds. Gepke Kerssen Ouderling van dienst: mw. T. Amsing Organist: dhr. J. van Niekerk Collectes: zending en kerk m.m.v. hervormd kerkkoor o.l.v. Leen Groeneveld Zondag 15 juni 2014 Aanvang: Voorganger: Ouderling van dienst: Organist: Collectes:

10.00 uur ds. A.H. Looman- Graaskamp, Geldermalsen mw. R. de Koeijer dhr. H. Vuijk werelddiaconaat en kerk

ROSSUM/HURWENEN Zondag 8 juni - Pinksteren Aanvang: Plaats: Voorganger: Ambtsdragers: Organist: Autodienst: Oppasdienst: Uitgangscollecte:

10.00 uur kerk aan de Maasdijk ds. C.A. Davidse mw. I. Dell `Aira en dhr. M. van Sonsbeek dhr. J. Scheurwater dhr. J. v.d. Burgh (661542) mw. A. v.d. Sluijs (661575) Kerk-in-Actie - zending

Zondag 15 juni Aanvang: Plaats: Voorganger: Ambtsdragers: Organist: Autodienst: Oppasdienst: Uitgangscollecte:

10.00 uur kerk aan de Maasdijk mw. M. van Linde dhr. K. v.d. Sluijs en mw. W. van Boxel mw. D. van Mil mw. G. Beneder (tel. 662263) mw. J. Oldenboom (tel. 06 13647951) Kerk-in-Actie – werelddiaconaat

KERKDRIEL Zondag 8 mei - Pinksteren Aanvang: 10.00 uur Voorganger: ds. Maria Baan

Ouderling van dienst: Organist: Collecte: Deurcollecte Crèche: Autodienst:

Jeanne van Zanten Arie Hoek diaconie en kerk Pinksterzending Christel Grandia Heiltje Stevense (tel. 631891)

Zondag 15 juni - Oecumenische dienst Aanvang: 11.00 uur Plaats: r.-k. kerk Voorganger: ds. Maria Baan en pastor Jos Vriesema

WELL/AMMERZODEN Zondag 8 juni - Pinksteren Ochtenddienst: Plaats: Soort dienst: Voorganger: Collecte: Kinderoppas: Kindernevendienst: Kerkauto:

10.00 uur Well Pinksteren en Belijdenisdienst; koffiedrinken na de dienst ds. L.M. Aangeenbrug kerkvoogdij / pinksterzendingscollecte Jolanda & Corné / Bas (& Susan) Anja/Johan; oudste groep niet dhr. H. Vos (tel. 06-52380450)

Zondag 15 juni Ochtenddienst: Plaats: Voorganger: Collecte: Kinderoppas: Kindernevendienst: Kerkauto:

10.00 uur Well ds. J. Verdijk, 's-Hertogenbosch kerkvoogdij / werelddiaconaat (zie bericht) Petra & Anike & Willeke Saskia / Gerda / Christel; Gerda J. Van Loon (tel. 0418-552908)

ZALTBOMMEL - HET ANKER Zondag 8 juni - Pinksteren Aanvang: Plaats: Dienst: Voorganger: Ouderling van dienst: Collecte: Kindernevendienst: Crèche: Kerkauto:

10.00 uur het Anker schrift en gebed ds. A. Boezewinkel en H. Veltkamp A. Braspenning Pinkstercollecte, zending / ouderenwerk plaatselijk Inge Versteege (jongste groep); Bertine Philipsen (oudste groep) Janneke Boogaard / Sam Duvekot / Merel van Wolferen (tel. 642862) W. Nieboer / J. van Horssen

Zondag 15 juni Aanvang: Plaats: Voorganger: Ouderling van Dienst: Collecten: Kindernevendienst:

10.00 uur het Anker ds. A. Boezewinkel A. v.d. Vlist Kerk-in-Actie, werelddiaconaat / gemeenteopbouw plaatselijk Wilma v.d. Hengel (jongste groep); Cees van Domselaar (oudste groep)

Crèche: Kerkauto:

Hanna Erlings / Sara de Boer / Evi Kaasjager (tel. 516499) B. Kaasjager / A. Fernhout

ZALTBOMMEL - ST. MAARTEN Zondag 8 juni - Pinksteren Aanvang: Plaats: Dienst: Voorganger: Ouderling van dienst: Collecten: Autodienst: Kinderdienst:

10.00 uur het Anker Schrift en gebed ds. A. Boezewinkel en H. Veltkamp H. Vuuregge zending en werk in eigen gemeente L. Vuuregge (tel. 512051) Andrea (Ineke)

Zondag 15 juni Aanvang: Plaats: Dienst: Voorganger: Ouderling van dienst: Collecten: Geluidsopname: Autodienst:

10.00 uur schip Sint Maarten schrift en tafel ds. H. Veltkamp E. van de Werken diaconie en werk in eigen gemeente J. de Beun G. Bouman (tel. 643079)

Aanvang: Plaats: Dienst: Voorganger:

19.00 uur De Wielewaal schrift en tafel ds. H. Veltkamp

NIEUWS UIT DE GEMEENTE HEEREWAARDEN Bij de diensten - 8 juni Pinksteren: In deze dienst zal ons koor voor het laatst zingen. Dat stemt veel mensen droef: de mensen van het koor, maar ook veel anderen. In onze kerk moeten we steeds meer loslaten. Tegelijk is er ook het vertrouwen op de Geest van God. Elke tijd vraagt om een nieuw begin. Ooit is het kerkkoor begonnen. Meer dan veertig jaar mocht het zingen over de hoop die ons als mens en gemeenschap moed influistert. De Geest zal ook nu een nieuw begin maken, als adem die ons doet leven. Dankbaar kijken we terug en hoopvol kijken we naar de toekomst. We lezen het Pinksterverhaal uit Handelingen 2 en daarnaast uit 1 Petrus 5, waarin het gaat over mensen die vertrouwd zijn met de verhalen over God en over Jezus. Maar het mag natuurlijk niet bij hen stoppen! Zondag 15 juni hoopt ds. A. Looman- Graaskamp weer bij ons voort te gaan. Activiteiten - Gespreksgroep voor ouderen. Op 11 juni vanaf 15.00 uur vindt de gespreksgroep voor ouderen weer plaats in “het Huukske”. Opbrengst van de collecten in mei - Diaconie: 4 mei € 29,80 missionair werk; 11 mei € 11,10; Alle gevers hartelijk dank.

Agenda woensdag 4 juni: donderdag 5 juni 19.30 uur: woensdag 11 juni 15.00 uur:

ophalen oud papier. repetitie Kerkkoor in “de Gaarde”. gespreksgroep voor ouderen in “het Huukske”.

Gelezen God hoe dicht bent U bij mij, bij alles wat ik doe. Als ik opsta wacht u al op mij, waar ik ga bent U mijn reisgenoot, als ik spreek geeft U mijn woorden kracht. Zelfs in de nacht, als alles stil en verlaten lijkt, ook dan bent U er, als een lichtje bij mijn bed. Toen ik geboren werd, was U bij mijn wieg, heel mijn leven tot nu toe hebt U gevolgd, bij alle wonderen die er gebeurden was u erbij: de eerste woorden, de eerste stapjes, de eerste lach, de eerste tranen, de eerste pijn. Zo hebben we samen al veel meegemaakt… Onvoorstelbaar groot is de troost die U mij gaf. Maar waarom, o God is er nog zoveel kwaad in de wereld? Waarom hebt U, God, zoveel tegenstanders? Soms haat ik het kwaad in de wereld, het kwaad dat mensen elkaar aandoen. Maar is haat dan ook een vorm van kwaad? God help me, zodat ik niet verdwaal, houd mij op de juiste weg. Naar psalm 139 (bron Kind op Zondag)

Ten slotte Mede namens de Kerkenraad een warme groet aan u allen. ds. Gepke Kerssen en Trijnie Amsing-Kieffer.

ROSSUM/HURWENEN Bij de diensten - 8 juni collecte: Een nieuwe toekomst voor meisjes in Pakistan. Hoe zou een christelijk plattelandsmeisje ooit verpleegster kunnen worden? De mensen op het platteland vinden dat meisjes binnen de vier muren van hun eigen huis moeten blijven. Meisjes uit arme, christelijke gezinnen hebben nog minder kansen in dit overwegend islamitisch land. De kerk van Pakistan getuigt met woord en daad van Gods liefde. Discriminatie op religieuze gronden was heel normaal vertelt de Pakistaanse Shazia, die inmiddels verloskundige werd. Maar toen de kerk in ons dorp een gezondheidscentrum opende dat openstond voor alle inwoners, veranderde dat. De mensen gingen heel anders, positiever, tegen christenen aankijken. De kerk van Pakistan werkt op het platteland onder de allerarmste gezinnen. Gehandicapte kinderen worden opgevangen in een dagcentrum en meisjes uit plattelandsgezinnen kunnen terecht op een internaat. Hier krijgen zij niet alleen een beroepsopleiding, maar ze worden ook versterkt in hun geloof en weerbaar gemaakt. Collecte 15 juni: In Zimbabwe negeert de overheid haar verantwoordelijkheden voor de bevolking. De burgers van Harare zijn slachtoffers van vriendjespolitiek, uitbuiting en corruptie. De bewonersbeweging Harare Residents Trust (HRT) met bewonerscomités in 35 wijken komen iedere week bij elkaar om de problemen te bespreken en op te lossen. De medewerkers van HRT bemiddelen tussen de overheid en de inwoners, stimuleren de mensen om zelf in beweging te komen en op te komen voor hun

rechten. Ook informeert de HRT de lokale overheden over de rechten van bewoners en motiveert hen om te doen wat hun taak is, diensten verlenen aan de bevolking. HRT is partner van Kerk in Actie. Dit jaar ondersteunt Kerk-in-Actie de HRT met € 40.000,-. Uw bijdragen worden gebruikt voor dit doel en andere diaconale projecten. Pinksteren 8 juni - Vandaag vieren wij dat Gods Geest wordt uitgegoten over alle mensen. De geloofservaring van Pasen is: ‘Jezus is niet dood, Hij lééft!’ Met Hemelvaart: ‘Hij leeft bij Gód!’ Met Pinksteren: ‘Hij leeft in óns!’ Deze drie aspecten zijn met elkaar verweven. Vandaag vieren we dat de beweging van liefde en bevrijding die in Jezus is begonnen, in en door ons mensen gaat verder, de wereld in. Het thema voor deze dienst is: Uitzendkrachten van God. Er is een speciaal programma voor de kinderen. Met hen lezen we het verhaal van Pinksteren uit ‘Het hoogste Woord’. Daarna gaan ze naar hun eigen kring. De tweede lezing is Ezechiël 11, 17-20. Annet Vervoort en Maurice Hamilton zorgen voor de muzikale kant. We zullen o.a. een paar internationale liederen zingen. Een vraag aan iedereen: Als het mogelijk is, wilt u iets roods aantrekken? De kleur rood - Pinksteren is het feest van de Geest, het feest van vurige tongen, van enthousiasme en van liefde over alle grenzen heen. De liturgische kleur voor deze dag is rood. Daarom vragen we aan iedereen iets roods aan te trekken. Dat kan een overhemd of jurk zijn, of juist een klein accent: een streepje, een sjaal enzovoorts. Laat uw fantasie de vrije loop! Zondag 15 juni - Dit is zondag van de Drie-eenheid: Vader, Zoon en heilige Geest. We lezen Exodus 34, 4-9 en Mattheüs 28, 16-20. Huwelijk - Op vrijdag 20 juni trouwen Robert Jan Hofman en Tessa van de Wetering. Ze wonen in Hedel maar willen bij onze kerk betrokken zijn. In de Ruïnekerk van Ammerzoden willen zij hun liefde vieren en een zegen over hun huwelijk vragen. De dienst begint om 13.30 uur. Nu alvast wensen wij hen een mooie dag toe en veel zegen en geluk. Zieken - Mw. M. Verhoeven-Wijgerse heeft in het ziekenhuis gelegen. Gelukkig is ze weer thuis. We wensen allen die het moeilijk hebben om wat voor reden dan ook, veel sterkte en kracht toe. Wij hopen dat er mensen om u heen zijn als bomen, beschermend vaak bij storm en tegenwind. Bij wie u, wát u ook mag overkomen, een luis’trend oor, begrip en liefde vindt. Henny van Ommen

Verantwoording - Collecten diaconie in mei: 4 mei € 47,25; 11 mei € 32,60; 18 mei: € 41,63. Extra collecte op 18 mei voor Kameroen € 50,10. 25 mei € 44,50. De zendingsbussen zijn geleegd € 78,89 was het resultaat. Voor het bloemenfonds ontving mw. H. van Ommen € 10,- en € 5,-. Hartelijk dank. Bloemen - Het kerkboeket ging 25 mei naar Olivier Beneder, Burchtstraat 11 en 1 juni naar mw. R. Breddels-van Mil, Het Aarkeland 49. Tiny Hemels

KERKDRIEL Bij de diensten - Aankomende zondag vieren wij het feest van Pinksteren, het feest van de neerdaling van de Geest. Een bijzonder feest, waar je slechts in omtrekkende bewoordingen over kunt spreken. Het heeft wel altijd met liefde te maken. Met inzicht. Met wijsheid. Guillaume van der Graft vertelt erover op deze manier: Wij krijgen elkander lief als de bladeren van een boom

de aderen van een stroom de letters van een brief. Wij heten dezelfde naam wij nemen dezelfde loop langs groene oevers van hoop wij hebben dezelfde stam. De vader heeft ons geplant en de zoon plant ons voorst de heilige geest legt het woord van God in onze hand.

Wilhelmus (Willem) Barnard (1920 - 2010) was een Nederlands theoloog, schrijver en (vooral) dichter. Hij publiceerde veel werk onder het pseudoniem Guillaume van der Graft.

Het spreekt vanzelf dat een ieder welkom is op dit feest van de Geest! De viering van zondag 15 juni is een oecumenische viering, in de Katholieke Kerk. Aanvang is zoals gebruikelijk bij een oecumenische viering 11.00 uur. Het is dan zondag Trinitatis. De zondag Trinitatis (ook wel Hoogfeest van de Heilige Drie-eenheid of Drievuldigheidszondag genoemd) is de kerkelijke naam voor de zondag na Pinksteren. Na het feest van de gave van de Geest wordt op deze zondag de nadruk gelegd op de drie ‘verschijningvormen’ van God; het thema van de viering is dan ook: De drie gezichten van God. Bloemen - Deze gingen uit de dienst van zondag 25 mei met een hartelijke groet en ter bemoediging naar dhr. M. van Dockum, die weer thuis is uit het ziekenhuis en op zondag 1 juni werden ze bezorgd bij mw. van Zanten, die eveneens is teruggekeerd uit het ziekenhuis. Zieken - Mw. Verdonk ligt voor een langdurige behandeling nog steeds in het ziekenhuis. Wij wensen haar, maar ook allen die thuis ziek- of herstellende zijn heel veel sterkte toe, en bovenal de nabijheid van God. Financiële verantwoording diaconie - Collecte KIA werelddiaconaat: € 33,00; collecte KIA voorjaarszending: € 46,30; collectes KIA 40-dagentijd: € 256,57; paascollecte: € 27,85. Collecte’s mei: € 94,10. Allen hartelijk dank voor uw bijdragen. ` J. van Zanten Ten slotte - We hebben al veel mooie voorjaarsdagen mogen meemaken. En de vooruitzichten voor de Pinksterdagen zijn zeer hoopgevend. Veel mensen maken plannen om weg te gaan; een paar dagen of langere tijd. Met andere woorden: het zomerseizoen komt er aan! In het gemeenteleven merken we dit aan het gegeven dat we geen thema avonden etc meer organiseren. Dat ligt nu even stil. Maar voor de rest gaat het kerkelijk reilen en zeilen gewoon door! Kerkenraadsvergaderingen, bijeenkomsten van de HVD, bezoekwerk. U kunt ons blijven bereiken en benaderen. ds. Maria Baan

WELL/AMMERZODEN Bij de diensten - De hemelvaartdagdienst hadden we graag buiten gehouden. Ondanks dat het droog was, drupten de bomen nog door van de voorbijgegane buien. Plan B, het gebruiken van de kerk zelf, ging zonder problemen. De consistorie hebben we ingezet als oppas en plek voor de Kindernevendienst. Tijdens de Bijbellezing viel het me op dat iedereen zat mee te lezen in de liturgie. Blijkbaar is er behoefte aan. Misschien een gedachte om je/uw eigen Bijbel mee te nemen naar de kerk? Een kerkdienst is geen opvoering van de dominee; Hij gaat voor en het is ‘uw feestje’. Elk lied en elk onderdeel heeft een bepaalde functie en is elke week ook speciaal uitgezocht voor die plek. De ene keer spreekt een dienst meer aan dan de andere keer. Maar het mag nooit een opvoering van een enkeling worden. Het is een

oefening samen in het geloof tot eer van God. Zelf meelezen helpt daarbij, want het gaat om jouw/uw geloof. ds. L. Aangeenbrug Openbare Geloofsbelijdenis - De kerkenraad heeft de volgende leden toegelaten tot het doen van de openbare geloofsbelijdenis op zondag 8 juni aanstaande: Hannie (Johanna Antonia Eeleke) Brienen-van ’t Zand en Adri (Adriana Willemina) Quik-Plugers. We zijn dankbaar dat ook dit jaar 2 leden hun geloof willen belijden te midden van de gemeente. Wij wensen de toekomstige belijdende leden van harte Gods zegen toe. Na de kerkdienst is er gelegenheid de nieuwe lidmaten te feliciteren en hen Gods zegen toe te wensen in het dorpshuis Ons Huis te Well. de kerkenraad GEMEENTELEVEN Pinksterzendingscollecte - De Chinese kerken groeien hard. Over een paar decennia zou China de Verenigde Staten inhalen als het land met de meeste christenen. Eeuwenlang reisden er zendelingen naar China, en eeuwenlang boekten ze nauwelijks resultaat. Terwijl grote delen van Afrika kennismaakten met de God van Abraham en Jezus, bleven de Chinezen vasthouden aan het confucianisme en andere Chinese tradities. Althans, tot halverwege de twintigste eeuw. In de jaren '80 doken er ineens overal in China kerken op, van kleine huisgemeentes tot indrukwekkende kathedralen. Telde het land in 1949 naar schatting slechts 1 miljoen protestanten, in 2010 waren dat er volgens statistisch bureau Pew Forum zeker 58 miljoen. De erkende katholieke kerk zou gegroeid zijn tot 9 miljoen leden. ‘De groei in China is verbazingwekkend', vindt ook voormalig scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) Bas Plaisier. Hij werd in 2010 door de protestantse hulporganisatie Kerk in Actie uitgezonden naar Hong Kong. Daarna heeft Tjeerd de Boer zijn functie overgenomen. Al enkele jaren ondersteunen wij als zendingscommissie dit project via Kerk in Actie. De plotselinge verspreiding van het Chinese christendom is te danken aan de Chinezen zelf. 'In de jaren '80 en '90 begonnen enthousiaste bekeerlingen door het land te trekken. Westerlingen kwamen er nauwelijks aan te pas.' Niemand lijkt te weten waarom de boodschap toen ineens aansloeg. Vermoedelijk heeft dat te maken met de 'morele leegte in de samenleving'. 'In China draait alles nu om geld, om kapitalisme en economische groei. Zorg en liefde voor elkaar - dat zie je nauwelijks. De kerken bieden dat wel. De warme sfeer in de kerk en vriendelijke broeders en zusters. Vooral het gezamenlijk zingen in diensten is voor veel Chinezen volstrekt nieuw en een verademing. De mogelijkheid tot vrijwilligerswerk binnen de gemeente trekt nieuwe leden aan. Vooral jongeren biedt het een kans om hun talenten te ontwikkelen. De staat houdt de kerken nog wel in de gaten, maar worden steeds minder tegenwerkt. 'Gemeenten en parochies zijn voor de overheid steeds vaker interessante partners. Ze bouwen bejaardencentra en medische klinieken en zorgen voor kinderopvang. Die hulp is erg welkom.' Uit dit verslag blijkt hoe gewenst onze steun is aan dit project. Helpt u weer mee? En geef uw bijdrage tijdens de pinkstercollecte voor dit mooie project. de zendingscommisie Cursus geloofsopvoeding - Op 1, 15 en 29 oktober bieden we een cursus geloofsopvoeding aan die in samenwerking met de HGJB wordt gegeven. Drie avonden (vanaf 20.00 uur, inloop 19.45 uur) die gaan over ouderschap, gezinssituaties en hoe je geloof voordoet. In gesprekken blijken deze onderwerpen bij (jonge) ouders vaak te spelen. Zet deze data alvast in uw agenda. Nadere informatie volgt. KERKRENTMEESTERS Vrijwillige bijdrage 2014 - De eerste telling heeft het voorlopige bedrag opgeleverd van € 40,741.Opbrengsten collecte - De opbrengst van april waren nog niet geteld. Bij deze de opbrengsten op een rij: Zondag 6 april: kerkvoogdij: € 163,62; deurcollecte: € 122,05. Zondag 13 april: kerkvoogdij: € 160,41; deurcollecte: € 112,13. Goede Vrijdag 18 april: kerkvoogdij: € 84,10; deurcollecte: € 56,70. Zondag 20 april (1e paasdag): kerkvoogdij: € 312,64; deurcollecte: € 197,57. Zondag 27 april: extra kerkvoogdij (quotum PKN): € 123,28; deurcollecte: € 117,16 en Sing In (avonddienst): € 72,41. Collecten Sing-in: De Sing-In avonden worden steeds beter bezocht, wat natuurlijk geweldig is. De huur van de muziekinstal-

laties en dergelijke is erg duur. Wij willen dit graag onder uw aandacht brengen, dat als u die avonden bezoekt u ook misschien wat extra’s aan de collecte wilt schenken, alvast vriendelijk bedankt! Onderhoudsfonds - Voor het onderhoudsfonds is nog ontvangen € 30.50 Huisbezoek - Via ouderling W. Baijense is er € 50,- voor onderhoud ontvangen om de klok te luiden van de kerk in Well. Ook ouderling H. Veldhuizen ontving € 20,- voor de kerkvoogdij. College van Kerkrentmeesters DIACONIE Bloemengroet - De bloemen uit de dienst van 25 mei zijn met en hartelijke groet van de gemeente bezorgd bij Mw. H.C. Oomen-van Heijkop en Daniëlle van Loon-Verploegh te Zaltbommel. Op 1 juni bij Mw. W. v.d. Water-Wijburg te Well. Collecte 15 juni 2014 - 15 juni 2014 Collecte Kerk in Actie Werelddiaconaat: Rechten voor iedereen! Op zondag 15 juni is de landelijke collecte voor het werelddiaconale werk van Kerk in Actie. Centraal staat partnerorganisatie Harare Residents Trust (HRT) in Zimbabwe. HRT is een bewonersvereniging en helpt de inwoners van de hoofdstad Harare, die slachtoffer zijn geworden van corruptie en machtsmisbruik. Die hulp is hard nodig, want in Zimbabwe nemen politieagenten en ambtenaren het niet zo nauw met wetten en regels. HRT ondersteunt de bewoners om zich als buurt te organiseren, op te komen voor hun rechten en om het gesprek met de autoriteiten aan te gaan. Samen met de slachtoffers en in overleg met de overheid zoekt HRT naar oplossingen en werkt zo aan een rechtvaardig Zimbabwe. De collecte is bestemd voor HRT en andere werelddiaconale projecten van Kerk in Actie. We bevelen de collecte van harte bij u aan Uw diaconie Kerk&Nieuws - De kopij voor de volgende uitgave van Kerk&Nieuws mag u voor 13 juni 12.00 uur opsturen naar [email protected] of via kerkwell.nl/kopij. Het gebeurt regelmatig dat het via de mail van mij (dominee) binnenkomt. Kopij komt dan in de verkeerde inbox. In het weekend lees ik dat niet altijd direct en daardoor blijft er soms wat liggen. Zeker in de vakantie lees ik geen mail. De redactie wordt dan door iemand anders gedaan. Stuur kopij daarom altijd naar bovenstaande adressen. Wellingelicht - Na Pinksteren heb ik (weer) vakantie. Donderdag 26 juni begin ik weer. Dan heb ik de hele zomer geen verdere onderbrekingen, tot de nascholing in september en de geboorte van ons derde kind. We hebben nog geen concrete plannen, maar het zal iets anders zijn dan gemeentewerk.

ZALTBOMMEL – HET ANKER Bloemengroet - De bloemen van zondag 25 mei werden met een hartelijke groet en ter bemoediging bezorgd bij familie van Kraanen. Dhr. van Kraanen is al enige tijd ziek. De bloemen van zondag 1 juni werden met een hartelijke groet van de gemeente en ter bemoediging bezorgd bij mw. Heiltje Klop-van Zandwijk. De mobiliteit van Heiltje is al geruime tijd beperkt en lijkt ook niet meer te verbeteren en dat is vooral bij mooi weer een hard gelag. Wijknieuws - Andries Burnet moest afgelopen weekeinde in het ziekenhuis worden opgenomen en verblijft daar nog ter observatie. Mw. van Willegen moest ook met spoed worden opgenomen in het ziekenhuis met longklachten. Het gaat weer redelijk met haar maar ze moet nog wel even blijven. Mw. Stouten-Westveer verhuisde van haar tijdelijke verblijf in het zorgcentrum in Tiel naar Zaltbommel. Ze woont nu in de Wielewaal en heeft het daar erg naar haar zin.

Verjaardagen - Op Eerste Pinsterdag 8 juni hoopt mw. Miep Arendse-Buijs haar 82ste verjaardag te vieren. Op 12 juni aanstaande viert mw. Lijsje Engelen-Peereboom haar 83ste verjaardag. Van harte proficiat! Diaconiecollecte 15 juni - Op zondag 15 juni collecteren we voor Werelddiaconaat. Eén van de projecten van Kerk in Actie die daaronder valt, speelt zich af in Zimbabwe. Daar zijn mensen dagelijks het slachtoffer van corruptie en machtsmisbruik door bijvoorbeeld de politie. Harare Residents Trust (HRT), partnerorganisatie van Kerk in Actie, helpt slachtoffers van onrecht op te komen voor hun rechten. Waar buurtbewoners in probleemsituaties met de autoriteiten komen, helpt HRT hen om zich als buurt te organiseren en om het gesprek met de autoriteiten aan te gaan. Namens de diaconie, Janneke Boogaard Collecteopbrengst - In de maand april is aan diaconale collecten ontvangen voor het Kerk-in-Actie 40 dagen tijd: € 211,04, voor Geges (o.a. palmzondag St. Martinus): € 612,71, voor catechese en educatie: € 407,98 en voor eredienst en kerkmuziek: € 184,05. Leendert de Jong, Penningmeester Diaconie Doopviering - Op 15 juni aanstaande zal Levi Micha van Maaren in ons midden gedoopt worden. Familie en vrienden van Leon en Nienke (en Sarah en Levi) zullen een muzikale bijdrage leveren aan de dienst. U wordt verzocht wat eerder aanwezig te zijn; er zullen ook voorafgaande aan de viering liederen gezongen worden en muziek gemaakt worden. U bent zeer van harte welkom bij deze bijzondere dienst.

HET ANKER EN ST. MAARTEN Welkom - U bent allen zeer van harte welkom bij de viering van het pinksterfeest in het Anker op aanstaande zondag om 10.00 uur. Diaconiecollecte Pinksteren - In de gezamenlijke dienst op Pinksteren in Het Anker is de opbrengst van de eerste collecte voor het Zendingswerk van Kerk in Actie. In Pakistan zijn christenen een minderheid. De kerk vormt een krachtige geloofsgemeenschap die op wil komen voor de allerarmsten en zwaksten. Bijvoorbeeld voor plattelandsmeisjes. Deze meisjes mogen vaak niet naar school. De kerk van Pakistan biedt ze een opleiding aan. Bijvoorbeeld aan het dorpsmeisje Shazia: zij kon een opleiding tot vroedvrouw volgen. Een droom die uitkwam. Diaconaal project Geges - De reisdatum naar Roemenië komt dichterbij: op 19 juni vertrekken we. We hopen onder andere planken mee te nemen. Hebben ze die dan niet in Roemenië? Jawel, maar het zijn speciale, symbolische planken. U mag er namelijk een boodschap op schrijven. Dat kan alleen uw naam zijn of een wens voor de (kerk)gemeente in Geges. De prijs van de planken is ook speciaal: 1 euro per centimeter, met een minimum van 5 centimeter. U vindt de planken de komende zondagen in de hal van Het Anker. De jongste nieuwsbrief is op 1 juni uitgedeeld. Hebt u hem gemist: er zijn nog exemplaren in beide kerken. De nieuwsbrief is ook terug te vinden op www.geges.pkn-hetanker.nl Actie voedselbank - Op 22 juni is er een oecumenische dienst waarin door de drie kerken een actie voor de voedselbank wordt gehouden. Het laatste jaar is de vraag naar voedselpakketten gegroeid naar ruim 90 per week. Het wordt steeds moeilijker om deze pakketten wekelijks te kunnen vullen. De voedselbank kan van de financiële bijdragen die zij krijgt geen voedsel kopen (dit om verspilling tegen

te gaan) maar is afhankelijk van de producten die zij ontvangt. De drie gezamenlijke kerken willen de voedselbank helpen en starten daarom een actie. Als u naast uw reguliere boodschappen een paar extra producten koopt voor de voedselbank en op 22 juni in het Anker inlevert, maakt u mensen in onze omgeving die het niet zo breed hebben weer erg blij! Er is vooral behoefte aan pakjes soep- koffiethee- pannenkoekenmix- vis in blik- mix voor pasta- appelstroop. Alvast erg bedankt voor uw bijdrage! Namens de gezamenlijke kerken Ali Schriever. Koken en Kletsen van Jong voor Oud - Op zaterdag 14 juni organiseert de jeugd van Koken en Kletsen (15-18 jaar) een speciale editie van deze activiteit, namelijk: ‘Koken en Kletsen van Jong voor Oud’. Om geld in te zamelen voor het diaconale project Geges heeft de K+K-groep deze actie bedacht, speciaal voor ouderen in onze gemeenten Het Anker en Sint Maarten. Iedereen die zichzelf tot deze doelgroep rekent is van harte uitgenodigd op zaterdag 14 juni van 17.00 – 20.00 uur in Het Anker. Voor € 15,- geniet u van een driegangenmenu (Hollandse pot), kunt u deelnemen aan de Bingo (met leuke prijsjes) én steunt u het goede doel Geges. U kunt zich aanmelden bij onze jeugd of contactpersoon Eva Buwalda (tel. 0418641220). Als u wilt, wordt u thuis opgehaald en thuisgebracht. Steunt u dit mooie initiatief van onze jeugd? Haken voor couveusekinderen - Als een kind te vroeg geboren wordt breekt voor de ouders vaak een spannende en onzekere periode aan. Het is allesbehalve fijn om een kleintje op de neonatologie-afdeling in een couveuse aan allerlei slangetjes te zien liggen. Veel ouders hebben inmiddels kennisgemaakt met de Stichting Earlybirds Fotografie, die belangeloos mooie fotoreportages maakt. De begintijd in het ziekenhuis gaat vaak langs de ouders heen, maar dankzij een fotosessie hebben ze later toch nog een mooie herinnering. Sinds begin dit jaar ontvangen de ouders ook een cadeautje, namelijk een gehaakt vogeltje: een Earlybirdje. Dit vogeltje heeft gedraaide sliertjes als staartjes die doen denken aan de navelstreng. Kinderen worden hier rustig van en laten hun sonde en infuus met rust. Elk ziekenhuis moet een kast vol Earlybirdjes krijgen, en daarom hebben we uw hulp nodig. Kunt u haken? Kom dan op zaterdag 14 juni tussen 13.00 en 16.00 uur in Het Anker Earlybirdjes haken. Wij zorgen voor de patronen, koffie/thee en iets lekkers. Het is de bedoeling dat u uw eigen materiaal meeneemt. Niet elk materiaal is geschikt: een Earlybirdje moet gehaakt zijn met goedgekeurd 100% gemerceriseerd katoen, zoals van het merk Catania, Phildar en Cotone. Voor vragen over geschikte materialen kunt u contact opnemen met Marjanneke de Jong (e-mail: [email protected] tel. 06-18257745). Als u internet heeft kunt u ook meer informatie vinden op www.earlybirdsfotografie.nl/earlybirdjes , waar u ook verwezen wordt naar de speciale Facebook pagina. We hopen u te zien! Voor meer informatie over de stichting en over de Earlybirdjes, kijk op www.earlybirdsfotografie.nl Marjanneke de Jong, Carolien van Steenis en Mieke Erlings

ZALTBOMMEL – ST. MAARTEN Uit de gemeente - Dhr. C. Borneman mocht na een lange periode weer thuiskomen. Ook mw. Christel van Aquooij-Hobo is weer thuis met haar zoontje Bas, die op 25 mei geboren werd. Wij feliciteren Jeroen en Christel van harte en hopen dat Bas mag opgroeien tot vreugde van zijn ouders en iedereen in zijn omgeving. Wij wensen allen een volledig herstel, sterke en geduld bij moeilijke momenten voor

zieke gemeenteleden thuis en allen die zorgen hebben. Opname en/of ontslag uit het ziekenhuis kunt u melden bij Eike van de Werken (tel. 0418 561938 of e-mail: [email protected] ). U krijgt dan bezoek van de predikant of ziekenwerkgroep. Ria Maissan, Will van der Heiden en Eike van de Werken. Verhuisd - Na 54 jaar gewoond te hebben in de Pr. Julianastraat is Mw. Flierman-Viets onlangs verhuisd naar: "De vaste Burcht" (woonwaard) in Rossum. We hopen dat ze snel kan wennen op haar nieuwe plek en wensen haar daar een goede tijd toe. E.v.d.W-Gr. Bloemengroet - De bloemen uit de dienst van 11 mei waren voor Gijs en Gijsje van Wijnen, die 50 jaar getrouwd waren. Op 18 mei zijn de bloemen naar Sandra de Geus gegaan met een bemoediging en hoop op spoedig herstel. Ook waren er bloemen voor onze organist, Hugo Bakker, die geslaagd was voor klavecimbel. De bloemen uit de dienst van 25 mei zijn, met een hartelijke groet en bemoediging, bezorgd bij de heer en mevrouw Den Besten. Bij de kerkdiensten - Zondag 8 juni vieren we Pinksteren, gezamenlijk met de gemeente van Het Anker. Nadat we de Kerstnacht en de Paaswake gezamenlijk gevierd hebben in de Sint Maarten, zijn we met Pinksteren te gast in Het Anker. Voorganger is collega ds Afke Boezewinkel. Zondag 15 juni is er weer een dienst van Schrift en Tafel in de Sint Maarten. Deze zondag na Pinksteren heeft in de traditie de naam Trinitatis gekregen, “van de Drie-eenheid”. Hoe dat zo? Gaan we, na het feest van de Geest, nu ineens leerstellig doen? Dat lijkt mij niet de bedoeling. We volgen de lezingen van het oecumenisch leesrooster: Exodus 34:4-9, Mattheüs 28: 16-20 en 2 Korinthiërs 13: 11-13. Diezelfde zondagavond om 19.00 uur mag ik voorgaan in de gezamenlijke Avondmaalsviering voor de bewoners van de Wielewaal. Ook niet-bewoners zijn daar van harte welkom. ds. Henk Veltkamp Diaconale collecten - De opbrengst voor de maand mei 2014: Diakonie € 71,01, project Geges € 110,45, plaatselijk hulpfonds € 73,35, seniorenwerk € 116,44. Waarvoor hartelijk dank. Koffiepotje - De opbrengst van het koffiepotje over de maand mei bedraagt: € 83,85. Gezongen acclamaties - In de afgelopen maanden heeft u kennis kunnen maken met nieuwe melodieen bij de verschillende gezongen acclamaties. Zo leerden en zongen we een nieuwe melodie bij het "Heer ontferm”, maar ook bij "U komt de lof toe" na de lezing uit het evangelie, de acclamatie bij de voorbeden en het gezongen "Amen" aan het eind van de viering. Maar, melodieën die "week in week uit" worden herhaald, kunnen een beetje "sleets" worden, daarom is er in de werkgroep eredienst besloten twee keer per jaar een aantal van deze melodieën te "verversen". Het meest geschikte moment leek ons de zondag na Pinksteren, zondag Trinitatis. De cantorij is er dan ook en kan voor de nodige ondersteuning zorgen. Namens de werkgroep eredienst, Arie Hoek Het nieuwe Liedboek (23) - Een oude herinnering. Als kind mag ik mijn oom helpen op zijn hooizolder boven de deel. Schaars licht valt door een dakraam. Ineens komt de zon achter de wolken vandaan, en doet een baan van gouden licht naar binnen schijnen. In die baan zie ik, verwonderd, ontelbare dansende stofjes. Licht dat leeft! In de roman De eindigheid der dagen van Peter Hobbs kwam ik zo’n lichtbaan weer tegen, heel verrassend, als beeld van hoe Gods Geest in deze wereld aanwezig is en werkt. Minuscule lichtdeeltjes, heel ons leven doordringend. Wonder van Pinksteren. Geloof leeft van beelden. Wat is een goed geloofslied? Niet zomaar een reeks woorden op noten, maar levende beelden in taal en muziek. Zulke liederen zijn er volop, ook in de Pinksterrubriek van ons nieuwe Liedboek, 668 t/m 702. Meer dan twee keer zoveel als in het oude! Deels doordat er is geschoven: het Joël-lied van Jan Wit Vrees niet gij land, verheug u en wees blijde (678) stond in het oude Liedboek bij de Bijbelliederen en Geest van hierboven (675) bij de overige liederen. Oude bekenden zijn

gebleven, zoals Kom heilige Geest, gij vogel Gods (680) en De Geest des Heren heeft een nieuw begin gemaakt (686). Het lied van Tom Naastepad Geweldige, gedreven wind (679) kreeg een nieuwe melodie. Maar er is ook veel nieuws. Van Marijke de Bruijne zijn drie liederen opgenomen, waarvan we er twee al leerden kennen uit haar Pinksteroratorium, dat een paar jaar geleden heel wat zangers en hoorders in onze regio zo heeft geïnspireerd: Wij wachten op de Geest beloofd, de Geest van kennis, hulp en troost (692) en de canon Wij vieren vandaag het feest van het verschijnen van de Geest (693). Voor de kinderen is er ’t Is feest vandaag, ’t is pinksterfeest, van Hanna Lam (683). Van Jaap Zijlstra, wiens Wij leven van de wind (687) we al kenden, kunnen we nu ook, op een melodie van Willem Vogel, het transparante Taal op de tong, loflied op de lippen zingen (690). Zijlstra keert daarin een bekend gezegde om: Pinksteren is de dag prijzen vóór het avond is. Want Pinksteren is een zon die nacht en nevel overwint (690:3). De klassieke Pinksterhymne Veni creator spiritus is er in vele versies. Klassiek, in het Latijn (681). Op een middeleeuwse melodie (669). In de bewerking van Maarten Luther en Schulte Nordholt (670). Of vrij vertaald: door Huub Oosterhuis (689), Pieter van Hoof (696) of Sieds Prins (697), die er tegelijk een oud Indiaans lied doorheen vlecht. Je zou er een complete Pinkster-zangdienst mee kunnen vullen. Wat een weelde, meer dan ik kan noemen. Ik sluit af met een persoonlijke favoriet, een voor ons nieuw lied, van de Zweedse dichter en predikant Anders Frostenson (1906 - 2006), en door Andries Govaart vertaald. Het treft mij omdat het eenvoudig is van taal en glashelder in beelden en zeggingskracht. Zoals Jezus het uitlegde aan Nicodemus (Johannes 3:8): Gods Geest is als de wind: wij zien Haar niet, en toch … Laat de coupletten 4 en 5 in alle rust op u inwerken: De Geest, wij zien haar niet, maar zij waait alles schoon ik ben weer opgelucht, als na een enge droom. Vanuit de overkant, een land dat niemand ziet, ontvangen wij een kracht, de Geest die uitzicht biedt. ds. Henk Veltkamp

Ontvangen giften - U heeft wellicht even moeten wachten op de verantwoording: in de afgelopen periode contant ontvangen: € 20,- via mw. Dietz en € 5,- via mw. v.d. Werken. Verder € 5,- via mw. B. Regelrecht bij mij 2 maal € 10 van mw. J. en mw. van L. Voor alle bijdragen geldt: onze hartelijke dank! De collecten voor het werk in eigen gemeente hebben in mei opgebracht een totaalbedrag van € 356.34 Collectebonnen: In de vakantieperiode wordt niet regelmatig gekeken naar ontvangen bijdragen voor collectebonnen en kan het verstrekken van bonnen vertraagd zijn. Daarom kunt u de komende maanden regelrecht via mw. Lien May uw bonnen verkrijgen ( telefoon: 0418-513053). Betalingen lopen als gebruikelijk via onze bankrekening. Namens het College van Kerkrentmeester, Binnert Heldring, penningmeester.

PRIKBORD Bedankt Evenals voorgaande jaren heeft de Hervormde Gemeente Well-Ammerzoden de organisatie op zich genomen om in het Zonnelied de wekelijkse kerkdiensten op zondagmiddag te laten plaatsvinden, ondanks bezuinigingen en reorganisaties. Deze opzet is nu een paar jaar een feit en heeft ertoe geleid dat dit door heel veel gemeenten en bewoners van het Zonnelied wordt gewaardeerd. Graag willen wij dan ook onderstaande gemeenten bedanken voor hun financiële bijdragen, waardoor het mogelijk is deze diensten te blijven houden. Een mooi initiatief, dat gedragen wordt door de volgende gemeenten in de Bommelerwaard: Gereformeerde Kerk Gameren-Zuilichem, de Hervormde Gemeenten(PKN) van Bruchem, Gameren, Hedel, Heerewaarden, Kerkwijk-Delwijnen, Poederoijen, Zaltbommel en Zuilichem, de Hersteld Hervormde Gemeenten van Kerkwijk-Delwijnen, Nederhemert, Poederoijen, Nieuwaal en Zuilichem-Brakel en de Protestantse Gemeente Kerkdriel. Nogmaals bedankt! Hervormde Gemeente te Well-Ammerzoden

Avondmuziek op 22 juni Zondag 22 juni organiseert de Stichting Maartenskerkmuziek de derde avond uit het programma in de vorm van een bijzondere Avondmuziek. Uitgevoerd worden twee prachtige werken uit rijke traditie van de Franse klassieke muziek. Het bijzondere van in deze Avondmuziek is dat er twee missen worden uitgevoerd die volledig door een vrouwenkoor worden gezongen. Het betreft ‘Messe a Trois Voix’ van Andre Caplet en ‘Missa in Simplicata’van Jean Langlais. De vrouwenstemmen zullen weergaloos worden gedragen en klinken door de mooie akoestiek van de Sint-Maartenskerk. Hugo Bakker begeleidt deze koorwerken op het orgel, het geheel o.l.v. dirigent Arie Hoek. Aanvang: 19.00 uur; toegang uw gift. U bent van harte uitgenodigd

Als een lopend vuurtje …. fietst voor operaties van gehandicapte kinderen in Afrika Het is alweer even geleden dat u de eerste informatie las over de fietsdag in 2014 van Stichting Als een Lopend Vuurtje. Hopelijk hebt u de datum al in uw agenda gezet: 7 juni, Pinksterzaterdag. Evenals vorig jaar worden er fietsroutes van verschillende lengte uitgezet: 25, 40 en 100 km. Die routes voeren langs opengestelde kerken in het land van Heusden en Altena, de Alblasserwaard en de Bommelerwaard. In die kerken bent u van harte welkom om het interieur te bezichtigen, maar zeker ook voor een hapje en een drankje om de inwendige mens te versterken. Bovendien kunt u even uitrusten of gezellig ervaringen uitwisselen met andere fietsers.

In Zaltbommel kunt u starten bij de St. Maarten, vanaf 9.30 uur. Daar zijn ook de fietsroutes te verkrijgen. Het geld dat bijeengebracht wordt door de verkoop van fietsroutes, hapjes en drankjes is bestemd voor een goed doel. Alle deelnemende kerken hebben een goed doel mogen indienen. Het Anker en de St. Maarten hadden Geges aangemeld. Vervolgens is er gestemd. De uitslag was dat dit jaar gefietst zal worden voor de Stichting Njokuti. De Stichting Njokuti, gevestigd in Gorinchem, stelt zich ten doel om kinderen met een handicap te ondersteunen, zodat ze meetellen en een volwaardige plek krijgen in hun gemeenschap. De stichting is werkzaam in Tanzania en Kenia. De medewerkers van de stichting zijn Nederlandse artsen, die de ziekenhuizen en revalidatiecentra ter plaatse ondersteunen. De artsen reizen zelf één of twee maal per jaar, op eigen kosten, naar Afrika om de kinderen te opereren. Voor deze operaties kan het bijeengefietste geld goed gebruikt worden! Wilt u meer weten over de fietstochten of over de Stichting Als een lopend vuurtje, ga dan naar de website. Namens de werkgroep Zaltbommel, Ineke van der Zee

Humanitas zoekt vrijwilligers voor de thuisadministratie! In toenemende mate zijn er burgers in de Bommelerwaard die door allerlei oorzaken geen kans meer zien hun administratie op orde te houden en in de financiële problemen (dreigen te) komen. Humanitas zoekt daarom met spoed vrijwilligers die deze burgers willen helpen structuur aan te brengen in het voeren van een eigen administratie en het invullen van formulieren (géén belastingformulieren). Voor deze vrijwilligersfunctie is minimaal Praktijkdiploma Boekhouden of een MBO-diploma nodig. Daarnaast wordt om enig inzicht te hebben in financiële zaken en sociale wetgeving gevraagd. Scholing van een aantal facetten is natuurlijk mogelijk. Als persoon bent u meelevend, geestelijk en financieel stabiel en communicatief vaardig. Het is een uitdagende en dankbare functie met veel voldoening. Mocht u zelf niet de tijd of de kwaliteiten hebben die passen bij deze vacature, dan vragen wij u nadrukkelijk om in uw netwerk te kijken of zich daarin mogelijke geschikte vrijwilligers bevinden. Want de nood is hoog en Humanitas zou graag op korte termijn af willen van de wachtlijst die er nu is! Voor meer informatie kunt u terecht bij Erica Eykema (e-mail: [email protected] of tel. 06-12200119 of Cees van Zoest, bestuurder Humanitas (tel. 0418-842449 of e-mail: [email protected] )

In vuur en vlam! Evangelisatie en recreatie op Camping de Rietschoof in Aalst. Met dit thema gaan we het nieuwe seizoen in op verschillende plaatsen in Nederland. Ook op camping de Rietschoof in Aalst, wordt komende zomer vier weken lang door Dabar teams recreatie- en evangelisatie activiteiten georganiseerd. Dabar, Hebreeuws voor ”Woord en Daad”, is een landelijke organisatie uitgaande van de IZB-Dabar. In team verband zijn jongeren één week per team actief op camping de Rietschoof in Aalst. De periode dat de teams op de camping aanwezig zijn is van zaterdag 19 juli tot zaterdag 16 augustus. Zo maken zij deel uit van de wereld van de camping gasten en bouwen zij een band met hen op. Met woorden en daden geven zij door wat hen zelf heeft geraakt: het bijzondere cadeau van Gods liefde. Dat doen zij door het organiseren van een kinderclub of tieneruur, maar net zo goed met een poppenkastkwartiertje,voetbalwedstrijd of zeskamp. Het team wordt daarbij ondersteund door de plaatselijke begeleidende commissie. Dabar betekent soms hard werken,soms afzien. Maar ook; onder de indruk komen van Gods werk. Hij is aanwezig op de camping! Samen beleven de teamleden een

waarde volle tijd; ze genieten van het contact met tieners en kinderen en met het team bidden zij voor mensen die ze ontmoeten. Groeien in vertrouwen en ontdekken wat je gaven en talenten zijn en het is vaak een verdieping van je geloof in God. Als begeleidende commissie zijn wij op zoek naar jonge mensen die zich in willen zetten voor dit werk op camping de Rietschoof in Aalst. Er zijn nog plaatsen over in het team van 19 t/m 26 juli en in de week van 2 augustus t/m 16 augustus. Neem contact op tel. 0657247986 of e-mail: [email protected] of dabar.

Koor Eljakim zoekt spullen Ook dit najaar wil interkerkelijk koor Eljakim een bazaar organiseren. Ze houden zich dan ook aanbevolen voor spullen die u niet meer gebruikt, maar die u een tweede leven wil geven. Denkt u daarbij aan boeken, serviesgoed, gereedschap, speelgoed, kleine meubels, etc. Die spullen kunt u elke eerste zaterdag van de maand tussen 10.00 en 11.30 uur afgeven in zalencentrum Het Anker aan de Vergtweg 87 in Zaltbommel, te beginnen op 5 april. Zij zitten dan klaar om ze in ontvangst te nemen. De bazaar is op zaterdag 4 oktober van 9.00 tot 13.00 uur.

CLASSIS BOMMEL 400 JAAR Koorleden gezocht Zaterdag 27 september is een muzikale manifestatie “Er zit muziek in de kerk”, St. Maartenskerk Zaltbommel gepland en op zondag 28 september een viering in de plaatselijke gemeenten onder het thema “Gods trouw door de eeuwen heen”. Voor het projectkoor zijn we op zoek naar zangers en zangeressen die ongeveer 5x willen repeteren en op 27 september willen meezingen. Enige zangervaring zou prettig zijn. Bij opgave graag de stemsoort vermelden. Opgave voor 1 juli bij: [email protected]

Feestelijke muzikale inloopmiddag 27 september St. Maartenskerk in Zaltbommel Op zaterdag 27 en zondag 28 september viert de classicale vergadering van Bommel haar 400 jarig bestaan. Zie de artikelen die eerder in Kerk&Nieuws over de geschiedenis verschenen. Al die jaren is de lofzang gaande gehouden in ons gebied. Daarom wordt er een feestelijke muzikale inloopmiddag georganiseerd op 27 september In de Maartenskerk in Zaltbommel. Tussen 14.00 en 17.00 uur zullen verschillende koren uit onze regio optreden. Een projectkoor zal enkele psalmen zingen zoals ze in de traditie van het protestantisme werden gezongen. Marianne Schotsman uit Deil zal het koor leiden.

De Classis Bommel en het onderwijs (1) Tot een van de taken van de Classis Bommel behoorde de zorg voor het onderwijs. Mochten we denken dat de dominees en ouderlingen die de Classis bestuurden bezorgd waren over de geringe kennis van de dorpelingen op het gebied aardrijkskunde of rekenen, dan hebben we het mis. Het ging er-

gens anders om. De school was ‘een der voornaamste middelen om de eenvoudige menschen tot de goede beginselen der kennisse te brengen en om te ontwaken uit de onwetenheijt des pausdoms tot kennisse der waarheit’. Zoals de historicus Van Deursen in zijn meesterlijke boek over het dagelijks leven van gewone mensen in de Gouden Eeuw schrijft, dienden de gereformeerde scholen de leerlingen voor te bereiden op het kerklidmaatschap. Het ging er dus niet om of kinderen mooi konden schrijven of goed rekenen, dat was net zo belangrijk als het vlechten van een mand of het melken van een koe. Nee, er moesten schoolmeesters komen die de catechismus onderwezen en de kinderen psalmen leerden. En leren lezen was belangrijk! Want het ging er om dat men zelf de Bijbel pakte en deze las. In de vroege zeventiende eeuw moesten leerlingen er ook op worden gewezen dat de ‘papisten’ (de katholieken) dwaalden en dat er allerhande sektariërs waren die je van de ware weg trachten af te brengen. De plaatselijke gereformeerde gemeenten dienden daarom te zorgen voor betrouwbare onderwijzers. Had men een schoolmeester gevonden dan moest deze voor de classis examen doen en de belijdenisgeschriften van de gereformeerde kerk ondertekenen. Al vanaf het begin van het ontstaan van de Classis Bommel (1614) waren er zorgen. In de eerste plaats was er een gebrek aan schoolmeesters. In Wadenoijen wilde de kerkenraad wel een schoolmeester aanstellen maar een oprechte en bekwame gereformeerde onderwijzer was nergens te vinden. Dan waren er ook nog vrijbuiters onder de schoolmeesters die deden waar ze zin in hadden. De schoolmeester van Aalst liet niet de gezangen zingen die door de gereformeerde kerken waren goedgekeurd (1615). Omdat er zo weinig bekwame schoolmeesters waren, stelde de kerkenraad van Hellouw iemand aan die niet door de classis was geëxamineerd en ‘getest’ op zijn gereformeerd-zijn. Vaak wilden de kerkenraden voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, met als gevolg dat er nogal wat klachten te horen waren over de geringe salariëring. Meestal was het geen vetpot bij de meester thuis. De schoolmeester van Enspijk moest rondkomen van een ‘zeer sober tractement’. Daarom vertrok de goede man, met instemming van de Classis, naar Hurwenen waar men rijker was. Vanwege de sobere traktementen verrichten de meesters naast het lesgeven vaak andere taken. De schoolmeester van Nieuwaal , Antonius Ravestein, diende in 1620 bij de classis een verzoek in om ook voorlezer te mogen worden ‘ter verbetering van sijn gagie’. Helaas, zijn verzoek werd afgewezen. Toch wilde de classis hem ter wille zijn. Hij mocht in andere dorpen inspringen als de schoolmeester daar absent was. De schoolmeester van Rhenoy was wel voorlezer in de dorpskerk. Hij las ‘de bloote tekst der Heyligen Schriffture’ in de zondagse eredienst. Maar kon hij wel gehandhaafd blijven?, vroegen de broeders van de Classis zich af. Bij het begraven van de doden in Rhenoy was hij aanwezig, dat was prima, maar hij gedroeg zich daar niet als een gereformeerd man. Hij verrichtte ‘pauselijke ceremonien’. Waarschijnlijk sloeg hij een kruis over de kist en, zo lezen we enkele jaren later, sprak hij gebeden voor reeds gestorvenen uit. De meester werd verschillende malen vermaand de roomse ‘superstitiën’ (bijgelovigheden) achterwege te laten. Typisch een voorbeeld uit een overgangstijd. De gereformeerde leer had nog niet overal wortel geschoten. De kerk bestond rond 1600 nog uit tal van ‘onbeslisten’ of ‘liefhebbers’, die graag uit de Schrift of de Catechismus hoorden preken, maar geen afscheid konden of wilden nemen van de Moederkerk met haar rituelen. In Zuilichem woonde en werkte in 1618 nog een ‘paep’, een priester, die onderwijs gaf en bovendien trouwde en doopte hij er lustig op los. Als hij met dat laatste doorging moest de justitie maar worden ingeschakeld. Aldus geschiedde. De man werd gesommeerd de pastorie te verlaten en naar het roomse Brabant te vertrekken. Net als in Holland wilde men in Gelderland wel gereformeerde onderwijzers, maar als die er niet waren dan bleven de katholieke meesters zitten. Deze schoolmeesters moesten overigens wel uit goedgekeurde boekjes lesgeven. Dat voorschrift lezen we niet in de classicale notulen, maar andere Classes of Provinciale Synoden zetten die wel op papier, zoals de Noord-Hollandse Synode in 1596. De Bommelerwaard lag op de grens Rome –Reformatie. Zo roeiden bijvoorbeeld - en daarover was de classis zeer bezorgd – vaders en moeders in Kerkwijk met hun jonge kinderen de Maas over om die door de pastoor van Bokhoven te laten dopen. Wat als je kind ongedoopt of niet-katholiek gedoopt stierf? De kindersterfte was erg hoog. De vrees dat de ongedoopte zuigeling dan voor eeuwig verloren zou gaan, was voor de ouders reëel. In de doopboeken van het Brabantse Empel en Bokhoven staan heel wat namen opgetekend van kinderen uit de Bommelerwaard. Overigens gaf de gereformeerde schoolmeester van Kerkwijk in die jaren (1618-1619) geen goed voorbeeld. Hij, Jan Leendertsen, was voortdurend dronken en vloekte er op los. In de Synodale Kerkorde van 1619 werd de kerkenraden opgedragen voor schoolmeesters te zorgen die de kinderen in ‘Godt-saligheyt en in de Catechismo’ onderwezen. Maar wat was een goede schoolmeester? Ja, de schoolmeester moest de

gereformeerde belijdenis onderschrijven. Maar kon hij de kinderen dan ook leren lezen en spellen zodat zijde Bijbel en catechismus konden lezen? Dirck Valckoogh, een Hollandse schoolmeester die begin zestiende eeuw een boekje voor en over zijn vakgenoten schreef, was nogal somber. De dorpsoverheden stelden slechts één voorwaard e aan de onderwijzer, schrijft Valckoogh. Hij moest goedkoop zijn. Dan ligt het voor de hand dat de kwaliteit van de schoolmeesters te denken gaf. Aan het einde van de 17e eeuw kwam er een Schoolreglement voor de scholen ‘ten Platten Landen’ van Gelderland . Wat er nu precies van schoolmeesters en leerlingen verwacht werd, stond nu op papier. Ook daar over een volgende keer. (Wordt vervolgd) Aart Vos

COMMENTAAR BIJ DE TIJD Meriam Ibrahim Internationaal is er veel te doen over het vonnis dat in Soedan is uitgesproken over de 27-jarige Meriam Ibrahim. Zij werd op 15 mei 2014 veroordeeld tot honderd zweepslagen en de doodstraf. Tijdens haar veroordeling was zij nog zwanger, inmiddels hebben verschillende media gemeld dat zij in het gevangenisziekenhuis bevallen is van een meisje. Ze zou haar kind twee jaar mogen opvoeden in de gevangenis voordat ze zou worden opgehangen. Internationaal is dit doodvonnis scherp veroordeeld. Minister Timmermans (Buitenlandse Zaken) sprak er de Soedanese ambassadeur op aan. "Vrijheid van godsdienst is een universeel mensenrecht. Soedan heeft de VN-verdragen waar dat in staat ondertekend. En het staat zo in de grondwet van Soedan", zei Timmermans. Amnesty International startte een petitie. De secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken schreef de president van Soedan. Sindsdien doen verschillende berichten de ronde. Afgelopen zaterdag meldde de BBC dat een Soedanese autoriteit te kennen zou hebben gegeven dat de vrouw vrijgelaten zou worden. Kort daarna trok de advocaat van de vrouw dit in twijfel. Inmiddels melden media dat de Soedanese overheid het bericht van de vrijlating zodanig gecorrigeerd heeft dat er nauwelijks zicht op vrijlating meer is. Ook in onze kerk uitten velen hun zorg over de Soedanese moeder en dochter. Het is goed om te merken hoe onrecht ons aanspoort tot handelen. In veel kerken wordt gebeden. Het ondertekenen van de petitie ondersteunen we als kerk van harte. Bijzonder vind ik het om te merken hoe we er in Nederland vaak in slagen om dergelijke zorgen ook over de grenzen van de eigen geloofsgemeenschap heen te delen. Juist op dit soort momenten is contact met moslims in onze samenleving van belang. Zoals Joden zich niet alleen moeten voelen wanneer er een aanslag in Brussel gepleegd wordt. We hebben elkaar nodig. Pijnlijk is, dat we een concreet gezicht nodig hebben om ons bewust te worden van een situatie die veel verder gaat dan het verhaal van deze ene vrouw. Hoe zijn we structureel betrokken bij dergelijke vraagstukken? Moge de kwestie van Meriam Ibrahim niet alleen in haar geval uiteindelijk tot vrijheid leiden, maar ons ook de ogen openen voor de noodzaak van voortdurende waakzaamheid waar het gaat om de rechten van mensen waarop wij ons vanuit de Bijbel aangesproken weten. bron: www.pkn.nl 3 juni 2014 - ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland