Inhoud. Gebiedsontwikkeling in transitie Duurzame energie Problematiek Verdienmodellen Praktijk cases Synthese Conclusies Aanbevelingen

Lisanne Snoeijen | TU Delft | Brink Groep | 5 juli 2012

Inhoud 2



Gebiedsontwikkeling in transitie



Duurzame energie



Problematiek



Verdienmodellen



Praktijk cases



Synthese



Conclusies



Aanbevelingen

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Gebiedsontwikkeling in transitie 3

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Gebiedsontwikkeling in transitie 4

De fasen van het ontwikkelingsproces (naar Peek, 2012)

Duurzame energie in een nieuwe realiteit Transitiemodel (naar Rotmans, 2006)

Duurzame energie 5

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Duurzame energie 6

Verdeling energieverbruik (Rockwool Group, 2010)

Verloop EPC woningbouw in de tijd sinds invoering in 1994 (Merosch, 2010)

Geïndexeerde energieprijsstijgingen voor huishouden 2000-2009 (2000=100) (van de Griendt, 2011)

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Duurzame energie 7

Huib Jans, MEC studio

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Problematiek 8

Probleem: Duurzame energie lijkt momenteel moeilijk realiseerbaar in gebiedsontwikkeling doordat actoren enkel naar de voordelen in het heden kijken.

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Circle of Blame (naar SCFG, 2000)

Doel 9

Doel: Bevorderen van de implementatie van duurzame energie in gebiedsontwikkeling.

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Huib Jans, MEC studio

Onderzoeksvraag 10

Hoofdvraag: In hoeverre kan het betrekken van de gebiedsexploitatie bij het verdienmodel van een gebiedsontwikkeling de haalbaarheid van de implementatie van duurzame energie in de nieuwe realiteit van gebiedsontwikkeling bevorderen? Subvraag: In hoeverre speelt de keuze van gebouwgebonden of gebiedsgebonden energetische maatregelen hierbij een rol?

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

?

Verdienmodellen 11

Regulier verdienmodel

Naar Bruggema, 2011

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Verdienmodellen 12

Ontwikkeling prijzen koopwoningen: jaar op jaar (totaal woningen) (CBS, 2012)

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Verdienmodellen 13

Huib Jans, MEC studio

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Verdienmodellen 14

Huib Jans, MEC studio

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Verdienmodellen 15

Naar een nieuw verdienmodel

Naar Peek, 2012

Duurzame energie in een nieuwe realiteit Naar van der Leij, 2009

Analysekader 16

Hypothese: Het betrekken van de gebiedsexploitatie bij het verdienmodel van een gebiedsontwikkeling kan de haalbaarheid van duurzame energie in gebiedsontwikkeling bevorderen. Ongeacht de keuze voor gebouwgebonden of gebiedsgebonden duurzame energetische maatregelen is het voor de haalbaarheid van het nieuwe verdienmodel noodzakelijk dat traditioneel betrokken en nieuwe actoren samenwerken en nieuwe rollen aannemen. Dit vereist dat alle exploitaties van een gebied in één hand gaan en een gebiedsonderneming wordt opgericht.

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Praktijkcases 17

 RijswijkBuiten  Stadsoevers Roosendaal  Nijmegen Waalfront

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

RijswijkBuiten 18

 Gebouwgebonden energetische maatregelen: all electric, Smart Grid voorbereid;  EPC 0,0 woningen (ambitie EPC 0,4);  Bouwclaim ‘nieuwe stijl’.

Programmabureau RijswijkBuiten, 2012

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Naar Trouw, 2012

Stadsoevers Roosendaal 19

    

Gebiedsgebonden energetische maatregelen: Smart Climate Grid (SCG); Ambitie: verlaging CO2 uitstoot; CB/BV Stadsoevers en Energiebedrijf Stadsoevers; Totale investeringskosten: € 14.275.800; Subsidies: € 6 miljoen.

Naar Merosch, 2012

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

www.stadsoevers.nl

Nijmegen Waalfront 20

    

Gebiedsgebonden energetische maatregelen: warmtenet; Ambitie: EPL 8,0; Ontwikkelingsbedrijf Waalfront en ‘Infrabedrijf’; Totale investeringskosten (incl. Waalsprong): € 100 miljoen; Subsidies: € 3,5 miljoen.

Naar Gemeente Nijmegen, 2012

Gemeente Nijmegen et al. 2006

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Synthese 21

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Synthese 22

1. Koppeling vastgoed en energie  Split incentives 2. Koppeling energie en gebruik  Noodzakelijke schaal en realisatie binnen afzienbare tijd;  Risico’s te hoog waardoor subsidies vereist zijn;  Geen optimale balans;  Onbekendheid onder betrokken actoren: consumenten. 3. Koppeling vastgoed, energie en gebruik of volledige scheiding vastgoed en energie  Lost split incentives probleem op

4. Koppelen vastgoed, energie en gebruik  Lost belemmeringen niet op

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Conclusies 23

 Gebouwgebonden maatregelen zijn het meest kansrijk in de ‘nieuwe realiteit’;  Nieuwe verdienmodellen kunnen “split incentives” probleem oplossen;

 Nieuwe rollen en samenwerkingsvormen;  Voorbereiden van woningen op het treffen van energetische maatregelen op gebiedsniveau ten behoeve van energie-uitwisseling;  Verzilver toekomstwaarde niet NU, maar wanneer dat rendabel is.

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Aanbevelingen 24

 Andere rollen en samenwerkingsvormen, rol van belegger centraal  Gebiedsonderneming, bijvoorbeeld: 1. Eén partij (belegger) investeert en huurt ontwikkelaars en energie gerelateerde bedrijven in (DBFMO contracten); 2. Ontwikkelaar als belegger van vastgoed, energie gerelateerd bedrijf als belegger in energetische maatregelen (Green Lease contracten, Esco’s); 3. Joint venture.  Consumentenbewustzijn bevorderen

Duurzame energie in een nieuwe realiteit

Bedankt voor uw aandacht! 25

Huib Jans, MEC studio

Duurzame energie in een nieuwe realiteit