Inhoud
p. DEEL I. BEGINSELEN VAN NOTARIE¨LE BOEKHOUDING. .
1
Hoofdstuk 1. Boekhouding – Algemeen (Johan Christiaens) . . . . . . . . .
3
§ 1. Basisbegrippen dubbele boekhouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Vermogensaanwendingen = Activa . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vermogensbronnen = Passiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Resultatenrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Registratie van verrichtingen in de balans en de resultatenrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. De rekeningen en het grootboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Rekeningenstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. De proef- en saldibalans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Analytische boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Gebruiksmogelijkheden van de boekhouding . . . . . . . . . . . . § 2. Boekhoudkader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Toepassingsgebied notarie¨le boekhouding: notaris natuurlijke persoon vs. notarisvennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Relatie met het algemeen boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . . . c. Conceptueel boekhoudkader. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Administratieve organisatie / interne controlesysteem . . . . . . . .
3 3 4 4 5 6
15 16 17 19
Hoofdstuk 2. Basisbeginselen notarie¨le boekhouding (Aloı¨ s Van den Bossche, m.m.v. Katrien Van Gorp). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
§ 1. Historiek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Vo´o´r 1 januari 2000. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Sinds 1 januari 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Sinds 12 januari 2002. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Basisbeginselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Nieuw koninklijk besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Relatie met het algemeen boekhoudrecht . . . . . . . . . . . . . .
21 21 23 24 24 24 25
Kluwer – Notarie¨le boekhouding
7 8 11 12 14 14 15
VII
INHOUD
c. Uiteenzetting van het reglement van 9 maart 2003 van de Nationale Kamer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. BTW-regeling notariaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26 33
Hoofdstuk 3. Het beroepsgeheim van de notaris en de fiscale controle in de inkomstenbelastingen (Michel Maus) . . . . . . . . . . . . .
35
§ 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Draagwijdte van het beroepsgeheid van de notaris . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Artikel 458 Swb. en het verbod informatie aan ‘‘derden’’ mee te delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Artikel 458 Swb. en het verbod ‘‘geheime informatie’’ aan derden mee te delen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het belang van de eerbiediging van het beroepsgeheim bij de fiscale controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het beroepsgeheim van de notaris en de controle van de eigen belastingtoestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Het boekenonderzoek uit artikel 315 W.I.B.92 en artikel 315bis W.I.B.92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. De vraag om inlichtingen uit artikel 316 W.I.B.92 . . . . . . . . c. De fiscale visitatie uit artikel 319 W.I.B.92 . . . . . . . . . . . . . § 5. Het beroepsgeheim van de notaris en het fiscaal derdenonderzoek § 6. De procedure van artikel 334 W.I.B.92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De fiscale doorbreking van het beroepsgeheim . . . . . . . . . . . . . a. Het getuigenis in rechte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. De wettelijke verplichting bepaalde gegevens kenbaar te maken 1. De meldingsplicht van de notaris inzake het witwassen van fiscale vermogensvoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De algemene aangifteverplichting van de notaris met betrekking tot fiscale fraude overeenkomstig artikel 29, eerste lid W.Sv. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35 36 36 36 37 39 41 42 44 44 46 47 49 49 50 51
53
DEEL II. BOEKHOUDING IN DE PRAKTIJK . . . . . . . . . . . . .
57
Hoofdstuk 1. Inleiding (Francis Heps) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Principes waaraan de notarie¨le boekhouding dient te voldoen . .
59 59
VIII
Notarie¨le boekhouding – Kluwer
INHOUD
§ 3. De vereiste om ‘‘te allen tijde de situatie van het kantoor weer te geven’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De vereiste om ‘‘de ontvangsten en uitgaven van alle aard vast te stellen’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De vereiste om ‘‘onmiddellijk de bedragen vast te stellen die verschuldigd zijn aan derden’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De vereiste om ‘‘het beschikbare saldo vast te stellen’’ . . . . . . . § 7. De vereiste om ‘‘op een betrouwbare en transparante wijze te worden gecontroleerd’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60 61 61 61 61
Hoofdstuk 2. Bewerkingen op clie¨ntenrekeningen . . . . . . . . . . . . . . .
63
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Clie¨ntenrekeningen voorzien in het rekeningenstelsel . . . . . . . . . § 3. Boekingen op ‘‘Niet-gerubriceerde clie¨ntenrekeningen’’ . . . . . . . 1. Ontvangst van een voorschot vanwege de clie¨nt . . . . . . 2. Ontstaan of verhogen van een vordering op de clie¨nt. . . 3. Ontstaan of verhogen van een schuld aan de clie¨nt . . . . 4. Uitbetaling aan de clie¨nt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Boekingen op ‘‘Dubieuze debiteuren’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Boekingen op ‘‘Geboekte waardeverminderingen op dubieuze debiteuren’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Boekingen op ‘‘Erelonen nog te ontvangen van confraters’’ . . . .
63 64 65 66 66 67 67 68
Hoofdstuk 3. Derdenrekeningen en Rubrieksrekeningen . . . . . . . . . . .
73
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Boekingen op ‘‘Gerubriceerde clie¨ntenrekeningen’’ . . . . . . . . . .
73 73
Hoofdstuk 4. Boekhoudkundige verwerking van de aktekosten . . . . . .
75
§ 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Methode van volledige verwerking der aktekosten via de klasse 4 § 3. De verwerking via de rekening ‘‘7040 – Te recupereren aktekosten’’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verwerking via de rekening ‘‘703 – Gerecupereerde aktekosten’’ § 5. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75 76 81 83 85
Hoofdstuk 5. De resultaatbewerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Doorlopende resultaatbewerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87 88
Kluwer – Notarie¨le boekhouding
IX
70 71
INHOUD
§ 3. Periodieke resultaatbewerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89 90
Hoofdstuk 6. De periodieke en jaarlijkse afsluiting . . . . . . . . . . . . . .
91
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Proef- en saldibalans voor afsluitingsverrichtingen . . . . . . . . . .
91 92
Bijlage 1. Proef- en saldi balans vo´o´r afsluitingsverrichtingen . . . . . .
102
Bijlage 2. Proef- en saldibalans na` eindejaarswerkzaamheden . . . . . .
110
Bijlage 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
120
DEEL III. HET BECOMMENTARIEERD REKENINGENSTELSEL (Andre´ Michielsens en Johan Christiaens) . . . . . . . . .
131
DEEL IV. BOEKHOUDING ALS INFORMATIE . . . . . . . . . . .
163
Hoofdstuk 1. Het toezicht op de notarie¨le boekhouding (Aloı¨ s Van den Bossche) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
165
Hoofdstuk 2. Financie¨le analyse van de jaarrekening (Johan Christiaens)
187
DEEL V. PRAKTISCH VOORBEELD (Katrien Van Gorp) . . . . . .
203
DEEL VI. WETGEVING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
213
Hoofdstuk 1. Wet tot regeling van het notarisambt . . . . . . . . . . . . . .
215
Hoofdstuk 2. Koninklijk besluit houdende goedkeuring van de reglementen van de Nationale Kamer van notarissen voor de organisatie van de notarie¨le boekhouding en voor het toezicht op de boekhouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
277
Hoofdstuk 3. Reglement van de Nationale Kamer van notarissen voor de organisatie van de notarie¨le boekhouding . . . . . . . . . . .
279
X
Notarie¨le boekhouding – Kluwer
INHOUD
Hoofdstuk 4. Reglement van de Nationale Kamer van notarissen voor het toezicht op de boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289
Hoofdstuk 5. Ministerieel besluit tot vastlegging van de door de notarissen bij te houden boekhouddocumenten . . . . . . .
295
Hoofdstuk 6. Koninklijk besluit betreffende de vergoeding voor de overname van een notariskantoor . . . . . . . . . . . . . . . .
299
Hoofdstuk 7. Koninklijk besluit betreffende het beheer van de door een notaris ontvangen sommen, effecten en geldswaardige papieren aan toonder en betreffende het toezicht op de boekhouding van de notarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . .
305
DEEL VII. BIJLAGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
315
Bijlage 1 bij het reglement voor de organisatie van de notarie¨le boekhouding (artikel 7) – minimum genormaliseerd rekeningenstelsel
317
Bijlage 2 bij het reglement voor de organisatie van de notarie¨le boekhouding – opgave van de boekhoudkundige toestand . . . . . . . . .
329
Bijlage bij het reglement voor het toezicht op de boekhouding (artikel 5, § 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
331
Bijlage: Aktekostenblad (Katrien Van Gorp) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
351
Kluwer – Notarie¨le boekhouding
XI
