De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
De onstuitbare opmars van GIS Perspectieven voor optimale integratie van GIS in de gemeente
An Heirman,
[email protected]
Inhoud • Algemene evolutie van GIS • Open Standaarden / INSPIRE • OGC Standaarden • Wat is er nodig? • Enkele voorbeelden uit de praktijk • VERA en Open Standaarden
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
2
1
Algemene GIS-evolutie Korte historiek ‘60 - ‘70
‘80 - ‘90
2000
•Eerste experimentele systemen voor geautomatiseerde cartografie en GIS •1ste generatie commerciële GIS-systemen Aanbod-gedreven, nieuwe markt •Vanaf jaren ‘90: 2de generatie GIS-systemen Gebruiksvriendelijke desktop systemen GIS niet langer enkel voor specialisten •Opkomst 3de generatie GIS-systemen Integratie van geodata in databanken en integratie van geo-componenten in andere toepassingen •Opkomst van Open Standaarden / Open GIS De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
3
Algemene GIS-evolutie: rol van VERA • VERA als applicatie service bedrijf: bieden van oplossingen die voldoen aan een aantal voorwaarden: • ondersteuning open standaarden • gebaseerd op open architectuur • geen dure exploitatie licenties • prijs op basis van geleverde dienstverlening • op basis van open source software
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
4
2
Open Standaarden: wat? • De standaard wordt gehandhaafd door een not-for-profit organisatie met open besluitvormingsprocedure. • De standaard is gepubliceerd en over het document van de standaard kan vrijelijk worden beschikt. • Het intellectuele eigendom van de standaard wordt onherroepelijk en royalty-free ter beschikking gesteld. • Er zijn geen beperkingen omtrent het hergebruik van de standaard. European Interoperability Framework (EIF) gepubliceerd door het EC IDABC Programma (EC DG Ondernemingen)
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
5
Open Standaarden: wat? Bedrijfseigen Standaarden
Open Specificaties Vrije Specificaties
GIF
PDF
DOC
RTF
Open Standaarden XML TCP/IP
Advies 86 “Open Source Software” Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
6
3
Open Standaarden: wat niet? • Software die Open Standaarden implementeert is niet noodzakelijk Open Source • Open Source Software (OSS): • is software waarvan de broncode vrij beschikbaar is; • in het licentiemodel is het intellectueel eigendom en het (her)gebruik van de software/broncode dusdanig geregeld dat de licentienemer de broncode mag inzien, gebruiken, verbeteren, aanvullen en distribueren.
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
7
Open Standaarden voor geografie • ISO TC 211 • Open Geospatial Consortium (OGC): • Internationale non-profit organisatie • 336 actieve leden (overheid / privébedrijven) • Missie: “deliver spatial interface specifications that are openly available for global use”
• Beide worden geharmoniseerd!
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
8
4
Open Standaarden: waarom? Gemeente-toepassingen WFS WMS WCS CSW Interoperabiliteit - centrale services
Oracle Spatial
GeoTIFF/Bill/ HDF WMS: maps
PostGIS
xml
Metadata
Data WFS: features
DB
MIF/MID SHAPE/GML
WCS: coverages
CSW: catalog
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
9
Open Standaarden: waarom? • INSPIRE RICHTLIJN • “Infrastructure for Spatial Information in Europe” • Geodata en Geodata services
• INSPIRE principes: • Data éénmalig vergaren en beheren op één plaats • Verschillende databronnen naadloos combineren • Data moet bruikbaar zijn op verschillende schaalniveaus
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
10
5
Open Standaarden: waarom? • INSPIRE principes (vervolg): • Toegankelijk voor beleidsgebruik onder gepaste voorwaarden • Gemakkelijk te ontdekken welke geografische informatie beschikbaar is, voor welke doeleinden en onder welke voorwaarden • (Gemakkelijk te begrijpen en te interpreteren)
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
11
Open Standaarden: waarom? • INSPIRE architecturale visie: “De architectuur vooropgesteld door INSPIRE wordt opgezet met interoperabele diensten (web services) die helpen om geografische informatie te produceren, te publiceren, te ontdekken, toegang te verkrijgen tot en te gebruiken en dit via het Internet en voor geheel Europa op locaal, nationaal en Europees niveau.”
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
12
6
Open Standaarden: waarom? • INSPIRE status: • van voorstel tot richtlijn - 3 fases: • Voorbereidende fase (2004-2006) • Co-decision procedure • Voorbereiding van de implementatie regels • Transpositie fase (2007-2008) • Richtlijn wordt van kracht • Opname in nationale wetgeving • Implementatie fase (2009-2013)
SPATIAL DATA INTEREST COMMUNITIES (SDIC) De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
13
OGC Standaarden www.opengeospatial.org • “Abstract specifications” (17)
Feature, ISO Metadata
• “Implementation specifications” (18)
GML, WMS,...
• “Specification Profiles” (5)
GML Simple Features
• “Best Practices” (14)
SensorML, GML 3.1.1
• “Discussion papers” (61)
WCTS, SOS
• “Requests for Information/comments” • Deprecated documents (67) • Reference Model (1) GML: Vector data
WMS: Maps
Oude versies Overzicht
WTS: Terrain (3D)
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
WCTS: Coordinate Transformation
14
7
OGC Implementatie specificaties • Technisch en gedetailleerd • Beschrijven de interface tussen software componenten • Simple Feature (4 specs) (SFS) • Geography Markup Language (GML) • Web Map Service (WMS)
• Coordinate Transformation Services (CT) • Grid Coverage Services (GC) • Location Services (OpenLS)
• Web Feature Service (WFS) • Web Coverage Service (WCS)
• Geographic Objects (GO)
• Web Map Context Documents (WMC)
• Web Service Common (Common)
• Filter Encoding (Filter)
• GML in JPEG2000 (GMLJP2)
• Styled Layer Descriptor (SLD) • Catalog Service (CAT - CSW2.0) De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
15
Open <> onbeveiligd! • Concepten: • Authenticatie • Autorisatie • Integriteit • Confidentialiteit • Onbetwistbaarheid
• Methodes: • Webserver, applicatie, service (WMS/WFS), laag/feature niveau • HTTPS (basic/digest) • SSL/TLS • Authentication servers De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
16
8
Wanneer Open Stdn toepassen? • organisatie met diversiteit aan GIS platformen • projecten/toepassingen met verschillende geoinformatieleveranciers • toeleveren van geoinformatie aan grote diversiteit van gebruikers • openstellen van GIS Portaal • voldoen aan INSPIRE richtlijnen • toekomstgerichte toepassingen bouwen
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
17
Wat is er nodig? • client => klanttoepassingen, gebruiken gegevens en diensten • server => aanbieden van gegevens en diensten • client en server spreken met elkaar via open GIS standaarden (interoperabiliteitslaag) • server moet gegevens aanbieden via OGC-compliant interface • client moet gegevens kunnen opvragen via OGC-compliant interface
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
18
9
Wat is er nodig? client zijde • eenvoudige browser => WMS prentjes bekijken • Internet WMS Viewer zoals • GIM WebMapViewer • Intergraph: www.wmsviewer.com
• Desktop GIS (ArcGIS, Intergraph, Mapinfo, …) dat OGC standaarden ondersteunt • Specifiek gebouwde client toepassingen • gewone programmeer omgeving (Java, .NET, …) => WMS • specifieke tools (open source, commercieel) => WFS, WCS De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
19
Wat is er nodig? server zijde • gegevens • bestanden (shape, mapinfo tab, …) • databank (Oracle, ArcSDE, Postgres/PostGIS, MySQL …)
• ontsluiten van gegevens op Web via web map servers • "traditionele" web map servers die ook WMS/WFS/WCS ontsluiten (ArcIMS, MapXtreme, GeoMedia Web Map, MapGuide, …) • specifieke servers die rechstreeks OGC-compliant diensten leveren (IONIC RedSpider Web, Deegree, GeoServer…)
• mag gemend zijn!
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
20
10
Wat is er nodig? Metadata & cataloog • Opstellen Metadata Profiel • Encoderen Metadata • via Metadata Editor • Bestaande metadata omzetten naar ISO19139 via XSLT
• Installeren en configureren Cataloog (Open Source of COTS)
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
21
Open Standaarden in de praktijk • 3 praktijkvoorbeelden: • Octopusplan • Gemeentelijk WebGIS • GIM GeoServer
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
22
11
Praktijkvb: Octopusplan • Sensibiliseringscampagne Voetgangersbeweging vzw • Bevorderen van verkeersveiligheid schoolomgevingen • Open standaarden & Open Source • Geocodering - openLS • Kaartjes - Web Map Services • Editeren - Web Feature Services - transactioneel
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
23
Praktijkvb: Gemeentelijk WebGIS • Open Standaarden gebaseerd WebGIS bestaande uit: • Open Source geo-databank • Open Source WebServer (WMS/WFS) • GIM WebMapViewer • configuratietools
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
24
12
Praktijkvb: GIM-GeoServer • Kaartjes en geo-diensten aanleveren over het web • Web Map Services: • VHRSI • TeleAtlas Streetmaps
• Geocoding • Reverse geocoding • Adres generalisatie
• Hit-gebaseerd prijsmodel (monitor en control) • Webtoepassing voor opvolging van verbruik
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
25
VERA en Open Standaarden • Vroeger: diverse spelers met elk eigen aanpak • Vandaag: noodzaak tot samenwerking van verschillende spelers • via open markt mechanismen • obv zelfde open standaarden en basisarchitectuur
• via stappenplan ICT-visie uitbouwen • algemeen doel: komen tot betere software voor lokale besturen
De onstuitbare opmars van GIS, Leuven - 14-09-2007
26
13
