Inhoud
DEEL 0
ACHTERGROND EN WETTELIJK KADER
1
WELKE JAARREKENINGEN WORDEN BESTUDEERD? .................................................
3
2 2.1 2.2 2.3 2.4
ONDERNEMINGEN: VOLLEDIGE VERSUS VERKORTE JAARREKENING ............... Ondernemingen ............................................................................................................................. Jaarrekening volgens het volledige schema ................................................................................ Jaarrekening volgens het verkorte schema ................................................................................. Te volgen rekeningenstelsel ..........................................................................................................
3 3 3 4 4
3 3.1 3.2 3.3 3.4
VERENIGINGEN (AL OF NIET INTERNATIONAAL) EN STICHTINGEN ZONDER WINSTOOGMERK: VOLLEDIGE VERSUS VERKORTE JAARREKENING .................. Verenigingen (al of niet internationaal) en stichtingen zonder winstoogmerk .................... Jaarrekening volgens het volledige schema ................................................................................ Jaarrekening volgens het verkorte schema ................................................................................. Te volgen rekeningenstelsel ..........................................................................................................
4 4 5 5 5
4
HOE WORDT DE JAARREKENING BESTUDEERD IN DIT BOEK? ..............................
5
DEEL 1
PASSIVA
HOOFDSTUK 1 KAPITAAL .............................................................................................................................................
Intersentia
9
1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Vorming van het kapitaal..............................................................................................................
10 10 10
2
KAPITAAL BIJ NATUURLIJKE PERSONEN OF BIJ BIJKANTOREN EN CENTRA VAN WERKZAAMHEDEN .......................................................................................................
11
ix
Inhoud
3
x
KAPITAAL IN DE NAAMLOZE VENNOOTSCHAP, DE BESLOTEN VENNOOTSCHAP MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID EN DE COMMANDITAIRE VENNOOTSCHAP OP AANDELEN .......................................................................................
12
4 4.1 4.2 4.3 4.4
PRIVÉ-UITGIFTE: OPRICHTING OF KAPITAALVERHOGING IN SPECIËN ............ Beschrijving van de oprichting en kapitaalverhoging............................................................... Boekhoudkundige verwerking van de oprichting of kapitaalverhoging ................................ Kosten van oprichting en van kapitaalverhoging ...................................................................... Vennoten in gebreke ......................................................................................................................
13 13 16 18 19
5 5.1 5.2
PRIVÉ-UITGIFTE: OPRICHTING OF KAPITAALVERHOGING DOOR INBRENG IN NATURA .................................................................................................................................. Beschrijving van inbreng in natura ............................................................................................. Boekhoudkundige verwerking van de inbreng in natura.........................................................
23 23 23
6 6.1 6.2
OPENBARE UITGIFTE: OPRICHTING OF KAPITAALVERHOGING IN SPECIËN .. Beschrijving van de openbare inschrijving ................................................................................ Boekhoudkundige verwerking.....................................................................................................
25 25 25
7 7.1
30
7.2 7.3
KAPITAALVERHOGING DOOR HERSCHIKKING VAN BESTAAND VERMOGEN Kapitaalverhoging door incorporatie van reserves, uitgiftepremies, herwaarderingsmeerwaarden en overgedragen winst ......................................................................................... Kapitaalverhoging door bestemming van de winst van het boekjaar ..................................... Kapitaalverhoging door incorporatie van schulden..................................................................
8 8.1 8.2 8.3 8.4
VERMINDERING VAN HET KAPITAAL .............................................................................. Kapitaalvermindering door terugbetaling.................................................................................. Kapitaalvermindering door ontheffing van de verplichting tot storten ................................. Kapitaalvermindering via aanzuivering van overgedragen verliezen ..................................... Kapitaalvermindering door aanzuivering van verliezen van het lopende boekjaar .............
32 32 33 34 35
9
VOORSCHOT OP DE VERDELING VAN HET NETTO-ACTIEF ....................................
36
10 10.1 10.2 10.3
VOORKEURRECHT ................................................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Theoretische prijsbepaling............................................................................................................ Niet-uitoefening van het voorkeurrecht .....................................................................................
37 37 38 38
11
RESULTATENREKENING .........................................................................................................
39
12
TOELICHTING ............................................................................................................................
40
13 13.1 13.2 13.2.1
KAPITAAL BINNEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ............................................ Voorstelling..................................................................................................................................... Begrip ’beginvermogen’ ................................................................................................................ Overgang voor verenigingen die vóór 1 januari 2004 bestonden ...........................................
42 42 43 43
30 32 32
Intersentia
Inhoud
13.2.2 13.2.3 13.3
Verenigingen opgericht vanaf 1 januari 2004 ............................................................................ Veranderingen binnen het beginvermogen................................................................................ Begrip ‘permanente financiering’ ................................................................................................
43 43 43
14
OEFENINGEN ..............................................................................................................................
44
HOOFDSTUK 2 UITGIFTEPREMIES ............................................................................................................................
45
1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Economische betekenis .................................................................................................................
46 46 46
2
KAPITAALVERHOGING VIA PRIVATE INSCHRIJVING.................................................
48
3
KAPITAALVERHOGING VIA OPENBARE INSCHRIJVING............................................
50
4
KAPITAALVERHOGING DOOR INCORPORATIE VAN SCHULDEN ..........................
53
5
AANWENDING VAN UITGIFTEPREMIES ..........................................................................
55
6
WARRANTS NIET VERBONDEN AAN NIEUW UITGEGEVEN AANDELEN............
55
7
RESULTATENREKENING EN TOELICHTING ....................................................................
56
8
CASE: KAPITAAL EN UITGIFTEPREMIES ..........................................................................
56
9
UITGIFTEPREMIE BINNEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ..............................
58
10
OEFENINGEN ..............................................................................................................................
58
HOOFDSTUK 3 HERWAARDERINGSMEERWAARDEN..........................................................................................
59
1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Juridische achtergrond ..................................................................................................................
60 60 60
2 2.1 2.2 2.3 2.4
DE GEWONE HERWAARDERING (ART. 57 KB 30/01/2001) ........................................... Begrip .............................................................................................................................................. Bespreking ...................................................................................................................................... Actiefgebonden rendabiliteitsvoorwaarde ................................................................................. Bijkomende rendabiliteitsvoorwaarde voor activa noodzakelijk voor de voortzetting van het bedrijf ................................................................................................................................ Boekhoudkundige verwerking.....................................................................................................
61 61 61 62
2.5
Intersentia
64 66
xi
Inhoud
3 3.1 3.2 3.3
HERWAARDERINGSMEERWAARDEN ONTSTAAN UIT TERUGNAME VAN GEBOEKTE WAARDEVERMINDERINGEN (ART. 100 KB 30/01/2001) ........................ Financiële vaste activa (deelnemingen en effecten) en geldbeleggingen (aandelen) ............ Immateriële en materiële vaste activa met onbeperkte levensduur ........................................ Immateriële en materiële vaste activa met beperkte levensduur .............................................
69 70 71 71
4 4.1 4.2 4.3
OMZETTING VAN HERWAARDERINGSMEERWAARDEN ............................................ Omzetting in kapitaal .................................................................................................................... Incorporatie in het kapitaal van herwaarderingsmeerwaarden en latere minderwaarden.. Aanrekenen van ‘14100 Overgedragen verlies’ op ‘121.. Herwaarderingsmeerwaarden’ ....
72 72 73 73
5 5.1 5.1.1 5.1.2 5.2
74 74 74 74
5.4 5.5
VERKOOP VAN GEHERWAARDEERDE VASTE ACTIVA ................................................ Algemene principes ....................................................................................................................... Verkoop van geherwaardeerde vaste activa................................................................................ Belastbaarheid van de meerwaarden .......................................................................................... Eerste voorbeeld: Afschrijvingsdeel in herwaarderingsmeerwaarden werd naar reserves overgeboekt ..................................................................................................................... Tweede voorbeeld: Afschrijvingsdeel in herwaarderingsmeerwaarden werd niet naar reserves overgeboekt ..................................................................................................................... Derde voorbeeld: Herwaarderingsmeerwaarde werd omgezet in kapitaal ............................ Diverse opmerkingen ....................................................................................................................
77 77 78
6
RESULTATENREKENING .........................................................................................................
79
7
TOELICHTING ............................................................................................................................
80
8
HERWAARDERINGSMEERWAARDE BIJ VERENIGINGEN EN STICHTINGEN.......
80
9
OEFENINGEN ..............................................................................................................................
80
HOOFDSTUK 4 RESERVES – OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) ..................................................................
81
1 1.1
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling.....................................................................................................................................
82 82
2
VAN RESULTATENREKENING NAAR RESULTAATVERWERKING ............................
82
3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.3
VENNOOTSCHAPSBELASTING ............................................................................................. Algemene principes van de vennootschapsbelasting ................................................................ Fiscale winst ................................................................................................................................... Tarieven van de vennootschapsbelasting ................................................................................... Globale vermeerdering en uitgespaarde vermeerdering .......................................................... Boekhoudkundige verwerking van de voorafbetaling .............................................................. Boekhoudkundige verwerking van de belastingberekening einde boekjaar .........................
83 83 83 84 84 86 88
5.3
xii
75
Intersentia
Inhoud
3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3
Intersentia
88 89 90 91 91 91 91
3.4.4
Voorafbetaling = belastingberekening ........................................................................................ Voorafbetaling < belastingberekening ........................................................................................ Voorafbetaling > belastingberekening ........................................................................................ Samenvattend ................................................................................................................................. Belasting over vorige boekjaren ................................................................................................... Afloop van de belastingcyclus ...................................................................................................... Regularisering via ontvangst van het aanslagbiljet.................................................................... Bericht van wijziging dat na controle volgt en waartegen de onderneming geen bezwaar indient ............................................................................................................................................. Betwiste aanslagen .........................................................................................................................
4 4.1 4.2 4.3 4.4
ANDERE BELASTINGEN VAN HET BOEKJAAR ................................................................ Onroerende voorheffing ............................................................................................................... Roerende voorheffing .................................................................................................................... Buitenlandse belastingen .............................................................................................................. Samenvatting van de rekeningen i.v.m. belastingen..................................................................
97 97 98 98 99
5 5.1 5.2 5.3
BEPALEN VAN HET ‘TE BESTEMMEN RESULTAAT’ ....................................................... Extracomptabel .............................................................................................................................. Boekhoudkundig ........................................................................................................................... Voorstelling.....................................................................................................................................
100 100 100 101
6 6.1 6.2 6.3 6.4
DE RESULTAATVERWERKING .............................................................................................. Algemene principes ....................................................................................................................... Verwerking bij een te bestemmen winst ..................................................................................... Verwerking bij een te verwerken verlies ..................................................................................... Samenvatting resultaatverwerking ..............................................................................................
102 102 103 106 108
7
UITKEERBARE WINST.............................................................................................................. 109
8
WETTELIJKE RESERVE ............................................................................................................. 112
9 9.1 9.2 9.3 9.4
BIJZONDERE VORMEN VAN DIVIDENDEN...................................................................... Interimdividend ............................................................................................................................. Tussentijds dividend ...................................................................................................................... Stockdividend ................................................................................................................................. Keuzedividend................................................................................................................................
113 113 116 118 119
10 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6
ONBESCHIKBARE RESERVE BIJ INKOOP VAN EIGEN AANDELEN .......................... Voorwaarde .................................................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking van de aankoop eigen aandelen ............................................. Dividenden voor de eigen aandelen ............................................................................................ Waardevermindering op eigen aandelen .................................................................................... Vervreemding van de eigen aandelen ......................................................................................... Waardeloos worden van de eigen aandelen ...............................................................................
120 120 123 124 125 125 128
96 97
xiii
Inhoud
11 11.1 11.2 11.3
ANDERE ONBESCHIKBARE RESERVES (13110) ................................................................ Statutaire onbeschikbare reserve ................................................................................................. Reserve tot aflossing van het kapitaal ......................................................................................... Het overschot op de kapitaalvermindering tot dekking van een voorzienbaar verlies ........
128 128 129 133
12 12.1 12.2 12.3 12.4
BELASTINGVRIJE RESERVES (13200) ................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Monetaire meerwaarden ............................................................................................................... Gedwongen meerwaarden............................................................................................................ Vrijwillig gerealiseerde meerwaarde ...........................................................................................
134 134 135 137 139
13
BESCHIKBARE RESERVES (13300) ......................................................................................... 139
14
OVERGEDRAGEN WINST (14000) – OVERGEDRAGEN VERLIES (14100) ................ 140
15 15.1 15.2
VOORSTELLING IN DE JAARREKENING ........................................................................... 140 Rapportering over belastingen ..................................................................................................... 140 Rapportering over de bestemming van de winst of de verwerking van het verlies .............. 143
16
CASE: RESERVES EN OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) .......................................... 144
17 17.1 17.2 17.3 17.4
BESTEMDE FONDSEN EN OVERGEDRAGEN WINST (VERLIES) BINNEN VERENIGINGEN ......................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Resultaatbepaling binnen de vereniging..................................................................................... Bestemming van het resultaat binnen de vereniging ................................................................ ‘Bestemde fondsen’ en hun aanwending .....................................................................................
18
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 148
145 145 146 147 148
HOOFDSTUK 5 KAPITAALSUBSIDIES ........................................................................................................................ 149
xiv
1 1.1 1.2 1.3 1.4
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Soorten subsidies ........................................................................................................................... Kenmerken van de kapitaalsubsidies .......................................................................................... Subsidierecht ..................................................................................................................................
150 150 150 151 151
2
EXPLOITATIESUBSIDIES .......................................................................................................... 152
3
RENTESUBSIDIES ....................................................................................................................... 153
4 4.1
KAPITAALSUBSIDIES ................................................................................................................ 153 Algemeen principe ........................................................................................................................ 153
Intersentia
Inhoud
4.2
Uitgewerkt voorbeeld .................................................................................................................... 153
5
KAPITAALSUBSIDIES ZONDER VRIJSTELLING VAN VENNOOTSCHAPSBELASTING .................................................................................................................................. 157 Algemeen principe ........................................................................................................................ 157 Uitgewerkt voorbeeld .................................................................................................................... 157
5.1 5.2 6 6.1 6.2 6.3
VERKOOP VAN EEN VAST ACTIEF WAARVOOR KAPITAALSUBSIDIE WERD VERKREGEN ................................................................................................................................ Algemeen principe ........................................................................................................................ Uitgewerkt voorbeeld .................................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld met uitgestelde belastingen....................................................................
161 161 161 162
7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5
BIJZONDERE GEVALLEN ......................................................................................................... Kapitaalsubsidie waarvan de toezegging na de eerste afschrijving gebeurt ........................... De toekenning wordt over verschillende jaren gespreid .......................................................... Kapitaalsubsidies op activa met onbeperkte levensduur .......................................................... Herziening van kapitaalsubsidies ................................................................................................ Wijziging van de belastingvoet ....................................................................................................
164 164 164 167 167 168
8
RESULTATENREKENING ......................................................................................................... 169
9
TOELICHTING ............................................................................................................................ 169
10
CASE: KAPITAALSUBSIDIES ................................................................................................... 170
11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5
SUBSIDIES BIJ (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .............. Voorstelling jaarrekening en rekeningenstelsel ......................................................................... Omschrijving van kapitaalsubsidies ............................................................................................ Waardering van kapitaalsubsidies ............................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Enkele voorbeelden .......................................................................................................................
12
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 174
172 172 172 173 173 173
HOOFDSTUK 6 VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN – UITGESTELDE BELASTINGEN....... 175 1 1.1 1.2 1.3
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Voorzieningen voor risico’s en kosten......................................................................................... Uitgestelde belastingen .................................................................................................................
2
VOORZIENINGEN VOOR PENSIOENEN EN SOORTGELIJKE VERPLICHTINGEN .................................................................................................................... 179 Actuele situatie ............................................................................................................................... 179
2.1 Intersentia
176 176 176 178
xv
Inhoud
2.2
Verplichtingen, voortvloeiende uit brugpensioen..................................................................... 180
3 3.1 3.2
VOORZIENINGEN VOOR BELASTINGEN .......................................................................... 180 Betwiste aanslagen (Advies 128/6) .............................................................................................. 180 Uitspraak ......................................................................................................................................... 181
4 4.1 4.2 4.3 4.4
VOORZIENINGEN VOOR GROTE HERSTELLINGS- EN ONDERHOUDSWERKEN ....................................................................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking bij de maandelijkse methode ................................................. Voorzieningen als uitzonderlijke kost .........................................................................................
183 183 183 187 188
5 5.1 5.2 5.3
VOORZIENINGEN VOOR OVERIGE RISICO’S EN KOSTEN ......................................... Voorzieningen voor technische waarborgverplichtingen ........................................................ Voorzieningen voor hangende geschillen................................................................................... Andere voorzieningen...................................................................................................................
189 189 192 192
6 6.1 6.2
UITGESTELDE BELASTINGEN ............................................................................................... 192 Uitgestelde belastingen op kapitaalsubsidies ............................................................................. 192 Uitgestelde belastingen op gerealiseerde meerwaarden ........................................................... 192
7 7.1 7.2
RESULTATENREKENING EN TOELICHTING .................................................................... 198 Resultatenrekening ........................................................................................................................ 198 Toelichting ...................................................................................................................................... 199
8
CASE: VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN ................................................. 199
9
9.1 9.1.1 9.1.2 9.2
VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN BINNEN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN............................................................................................................................. Voorzieningen voor risico’s en kosten......................................................................................... Algemeen ........................................................................................................................................ Voorzieningen voor schenkingen en legaten met terugnemingsrecht ................................... Uitgestelde belastingen .................................................................................................................
10
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 207
202 202 202 202 207
HOOFDSTUK 7 SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR ......................................................................................... 209 1 1.1 1.2 1.3
xvi
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Begrippen........................................................................................................................................ Waarderingsregels..........................................................................................................................
210 210 211 214
Intersentia
Inhoud
2
Intersentia
2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.2.8 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3
TERMIJNKREDIET MET GELIJKE KAPITAALAFLOSSING (DEGRESSIEVE PERIODIEKE BETALINGEN) ................................................................................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Afsluiten van een leningscontract en ontvangst van het provenu........................................... Kosten bij het afsluiten van de lening ......................................................................................... Rente op de lening in de jaarlijkse methode .............................................................................. Rente op de lening in de maandelijkse methode ....................................................................... Provisiekosten op het nog niet opgenomen kapitaal ................................................................ Aanduiden einde boekjaar van het gedeelte van de lening dat volgend boekjaar vervalt.... Aflossen van de lening .................................................................................................................. Samenvattend schema ................................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld: lening met gelijke kapitaalaflossing (postnumerando) ..................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode .................................................. Uitgewerkt voorbeeld: lening met gelijke kapitaalaflossing (prenumerando) ....................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
214 214 214 215 215 216 217 219 221 221 222 225 225 226 226 228 228 229 229
3 3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3
TERMIJNKREDIET MET ANNUÏTEITEN (GELIJKE BETALINGEN) ........................... Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Uitgewerkt voorbeeld: lening met annuïteiten .......................................................................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
230 230 232 232 232 233 234
4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3
TERMIJNKREDIET MET INTEGRALE AFLOSSING OP HET EINDE VAN DE LOOPTIJD (BULLET) ............................................................................................................................. 235 Omschrijving.................................................................................................................................. 235 Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... 236 Uitgewerkt voorbeeld: lening met integrale aflossing op het einde van de looptijd ............. 236 Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... 236 Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... 237 Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode .................................................. 238
5 5.1 5.2 5.3 5.3.1 5.3.2
WENTELKREDIETEN ................................................................................................................ Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Uitgewerkt voorbeeld: wentelkrediet .......................................................................................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking.....................................................................................................
238 238 239 239 239 240
xvii
Inhoud
6 6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.4.1 7.4.2 7.4.3 8
241 241 242 242 243 244 244 246 247
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR SCHULDEN WAARBIJ DE NOMINALE WAARDE DE RENTE OMVAT ................................................................................................. Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een lening, waarbij de nominale waarde de rente omvat ........... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
248 248 248 250 250 250 251 252
8.5.1 8.6 8.6.1 8.6.2 8.7 8.7.1 8.7.2
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR RENTELOZE SCHULDEN EN SCHULDEN MET EEN ABNORMAAL LAGE RENTE........................................................ Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een renteloze schuld, eenmalig terugbetaalbaar op einde looptijd ............................................................................................................................................ Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van schuld met een abnormaal lage rentevoet, eenmalig terugbetaalbaar op einde looptijd................................................................................................ Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een renteloze schuld, terugbetaalbaar in annuïteiten ................. Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een laag rentende schuld, terugbetaalbaar in annuïteiten .......... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking.....................................................................................................
9 9.1 9.2 9.3 9.3.1
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR OBLIGATIELENINGEN............................ Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Beslissing tot uitgifte .....................................................................................................................
8.1 8.2 8.3 8.4 8.4.1 8.4.2 8.5
xviii
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR LENING MET VASTE INTREST OP INITIEEL BEDRAG VAN DE LENING (FINANCIERINGSKREDIET) ............................ Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Berekening van de intrest ten laste van het resultaat ................................................................ Boekingswijze ................................................................................................................................. Uitgewerkt voorbeeld: lening met vaste intrest op initieel kapitaal ........................................ Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
252 252 252 256 259 259 259 260 260 263 263 264 266 266 267 268 268 271 272 272
Intersentia
Inhoud
9.3.2 9.3.3 9.3.4 9.3.5 9.3.6 9.4 9.4.1 9.4.2 9.4.3 9.5
Intekening en storting ................................................................................................................... Agio en disagio............................................................................................................................... Rentebetaling.................................................................................................................................. Terugbetaling op vervaldag .......................................................................................................... Samenvattend schema ................................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een obligatielening........................................................................... Gegevens en aflossingstabel (lineaire methode) ........................................................................ Aflossingstabel (volgens samengestelde intrest) ........................................................................ Boekhoudkundige verwerking (lineaire methode) ................................................................... Warrants bij uitgifte van obligaties ..............................................................................................
272 273 273 274 275 275 275 277 278 281
10 10.1 10.2 10.3 10.3.1 10.3.2
INTRESTSUBSIDIES ................................................................................................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een intrestsubsidie ........................................................................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode ..........................................................
284 284 285 285 285 287
11 11.1 11.2
RESULTATENREKENING EN TOELICHTING .................................................................... 288 Resultatenrekening ........................................................................................................................ 288 Toelichting ...................................................................................................................................... 289
12
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 291
APPENDIX: INLEIDENDE BEGRIPPEN UIT DE FINANCIËLE WISKUNDE ............................. 291 HOOFDSTUK 8 SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR ................................................................................. 299
Intersentia
1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.3
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Soorten ............................................................................................................................................ Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ................................................. Financiële schulden (43) ............................................................................................................... Handelsschulden (44) ................................................................................................................... Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten (45) ................... Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen (46) .................................................................. Schulden uit de bestemming van het resultaat (47) .................................................................. Diverse schulden (48) ................................................................................................................... Algemene waarderingsregels ........................................................................................................
300 300 301 301 301 302 302 302 302 302 302
2 2.1 2.2 2.2.1
BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING ............................................................................... Schulden op meer dan één jaar die binnen het boekjaar vervallen (42) ................................ Financiële schulden ....................................................................................................................... Promessen (431) ............................................................................................................................
303 303 303 303
xix
Inhoud
2.2.2 2.2.3 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.7.1 2.7.2 2.8 2.8.1 2.8.2
Acceptkredieten (432) ................................................................................................................... Schulden in rekening-courant (433) ........................................................................................... Handelsschulden (44) ................................................................................................................... Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten (45) ......................................... Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen (46) .................................................................. Schulden uit bestemming van het resultaat (47) ....................................................................... Diverse schulden (48) ................................................................................................................... Vervallen obligaties en coupons (480) ........................................................................................ Borgtochten, ontvangen in contanten (488) .............................................................................. Bijzondere gevallen........................................................................................................................ Schuld omvat rente ........................................................................................................................ Leningen op afbetaling en soortgelijke .......................................................................................
3
TOELICHTING ............................................................................................................................ 312
4
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR EN DE JAARREKENING VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .......................................... 314
5
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 314
DEEL 2
304 307 309 309 309 310 310 310 310 310 310 311
ACTIVA
HOOFDSTUK 9 OPRICHTINGSKOSTEN .................................................................................................................... 317
xx
1 1.1 1.2 1.3 1.4
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling: volledig en verkort schema ................................................................................... Definities ......................................................................................................................................... Waarderingsregels.......................................................................................................................... Andere gevolgen ............................................................................................................................
318 318 318 320 320
2 2.1 2.2
BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING EN WAARDERING BIJ VERWERVING ...... 321 Aanschaffing bij derden: de aankoopprijs (directe waardering) ............................................. 321 Herstructureringskosten ............................................................................................................... 321
3 3.1 3.2
BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING EN WAARDERING BIJ WAARDEDALINGEN ................................................................................................................................... 324 Afschrijvingen ................................................................................................................................ 324 Uitzonderlijke afschrijvingen ....................................................................................................... 324
4
TOELICHTING ............................................................................................................................ 326
5
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 326
Intersentia
Inhoud
HOOFDSTUK 10 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA ...................................................................................................... 327 1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... 328 Voorstelling..................................................................................................................................... 328 Definitie .......................................................................................................................................... 328
2 2.1 2.2 2.3
329 329 329
2.4
VERWERVING ............................................................................................................................. Aanschaffing door aankoop bij derden ....................................................................................... Aanschaffing door eigen werken ................................................................................................. Aanschaffing door inbreng of door verwerving van een bedrijfstak of ondernemingsgeheel ............................................................................................................................................... Samenvattend schema ...................................................................................................................
3 3.1 3.2 3.3
WAARDEDALINGEN ................................................................................................................. Waardeverminderingen ................................................................................................................ Afschrijvingen ................................................................................................................................ Samenvattend schema ...................................................................................................................
334 334 334 335
4 4.1 4.2 4.3 4.3
WAARDESTIJGINGEN............................................................................................................... Gewone herwaardering................................................................................................................. Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen (art. 100 KB 30/01/2001) ..... Terugneming van afschrijvingen (CBN Advies 2010/15) ........................................................ Samenvattend schema ...................................................................................................................
336 336 336 336 337
5 5.1 5.2
338 338
5.3
REALISATIE .................................................................................................................................. Verkoop van een niet-geherwaardeerd immaterieel vast actief .............................................. Verkoop van een immaterieel vast actief, geherwaardeerd volgens artikel 100 van het KB van 30/01/2001; de herwaarderingsmeerwaarde werd niet geïncorporeerd in het kapitaal...................................................................................................................................... Samenvattend schema ...................................................................................................................
6
KOSTEN VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING ......................................................... 340
7
SOFTWARE ................................................................................................................................... 344
8 8.1 8.2 8.3 8.4
MILIEUMAATREGELEN EN IMMATERIËLE VASTE ACTIVA ....................................... Emissierechten ............................................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking volgens de brutomethode ....................................................... Boekhoudkundige verwerking volgens de nettomethode........................................................ Groenestroom- en warmtekrachtcertificaten ............................................................................
9
OPBRENGSTEN EN KOSTEN, VOORTVLOEIENDE UIT IMMATERIËLE VASTE ACTIVA ............................................................................................................................ 349 Definities ......................................................................................................................................... 349 Boekhoudkundige verwerking van royalty-opbrengsten ......................................................... 349
9.1 9.2
Intersentia
331 333
339 340
345 345 346 348 348
xxi
Inhoud
9.3 9.4
Boekhoudkundige verwerking van royalty-kosten ................................................................... 352 Samenvattend schema ................................................................................................................... 354
10
TOELICHTING ............................................................................................................................ 355
11
CASE: IMMATERIËLE VASTE ACTIVA ................................................................................. 357
12
IMMATERIËLE VASTE ACTIVA BINNEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ..... 359
13
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 359
HOOFDSTUK 11 MATERIËLE VASTE ACTIVA ............................................................................................................ 361
xxii
1 1.1 1.2 1.3
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Begrippen........................................................................................................................................ Waardering .....................................................................................................................................
362 362 362 364
2 2.1 2.2 2.3
VERWERVING ............................................................................................................................. Aanschaffing door aankoop bij derden ....................................................................................... Aanschaffing door eigen werken ................................................................................................. Aanschaffing door inbreng of door verwerving van een bedrijfs- of ondernemingsgeheel ...............................................................................................................................................
364 364 365
3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.3
WAARDEDALINGEN ................................................................................................................. Waardeverminderingen ................................................................................................................ Afschrijvingen ................................................................................................................................ Begrip .............................................................................................................................................. Afschrijvingen en het boekhoudrecht......................................................................................... Fiscale afschrijvingen en het boekhoudrecht ............................................................................. Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Samenvattend schema ................................................................................................................... Vaste waardering ............................................................................................................................
370 370 371 371 372 372 373 375 375
4 4.1 4.2
376 376
4.3
WAARDESTIJGINGEN............................................................................................................... Gewone herwaardering (art. 57 KB 30/01/2001) ...................................................................... Waardestijging via terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen (art. 100 KB 30/01/2001) .............................................................................................................. Samenvattend schema ...................................................................................................................
5 5.1 5.2 5.2.1
BUITENGEBRUIKSTELLING EN REALISATIE ................................................................... Buitengebruikstelling .................................................................................................................... Realisatie ......................................................................................................................................... Gerealiseerd resultaat ....................................................................................................................
378 378 378 378
367
376 377
Intersentia
Inhoud
5.2.2 5.2.3
Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... 379 Samenvattend schema ................................................................................................................... 383
6
INTERCALAIRE INTRESTEN .................................................................................................. 384
7 7.1 7.2 7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.3.4 7.3.5 7.3.6 7.3.7
TERREINEN EN GEBOUWEN (III.A.) ................................................................................... Definities ......................................................................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Waardering en boekhoudkundige verwerking in geval van lijfrente...................................... Lijfrente en het boekhoudrecht.................................................................................................... Lijfrentecontracten ........................................................................................................................ Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Samenvattend schema ................................................................................................................... Technische aspecten van de berekening (conversietabellen) ................................................... Praktisch voorbeeld ....................................................................................................................... Voorbeeld van een lijfrentecontract ............................................................................................
388 388 388 389 389 389 390 391 392 394 398
8 8.1 8.2 8.3 8.4
INSTALLATIES, MACHINES EN UITRUSTING (III.B.)..................................................... Definities ......................................................................................................................................... Waardering en boekhoudkundige verwerking .......................................................................... Boekingen in het vast waarderingsstelsel ................................................................................... Boekingen in verband met verpakkingsmaterieel .....................................................................
402 402 402 402 403
9 9.1 9.2
MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL (III.C.) ................................................................ 407 Definities ......................................................................................................................................... 407 Waardering en boekhoudkundige verwerking .......................................................................... 407
10 10.1 10.1.1 10.1.2 10.2 10.3 10.4 10.4.1 10.4.2
LEASING EN SOORTGELIJKE RECHTEN (III.D.) .............................................................. Definities ......................................................................................................................................... Algemene definities ....................................................................................................................... Boekhoudrecht ............................................................................................................................... Waardering en boekhoudkundige verwerking bij de leasinggever ......................................... Waardering en boekhoudkundige verwerking bij de leasingnemer ....................................... ‘Sale and lease back’ ....................................................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Voorbeeld en boekingen ...............................................................................................................
407 407 407 408 409 416 421 421 421
11 11.1 11.2 11.3
OVERIGE MATERIËLE VASTE ACTIVA (III.E.) .................................................................. Definities ......................................................................................................................................... Waardering en boekhoudkundige verwerking .......................................................................... Boekingen in verband met buitengebruik- of buitenexploitatiestelling van materiële vaste activa (art. 65 KB 30/01/2001) ...........................................................................................
422 422 423
12 12.1 12.2
Intersentia
423
ACTIVA IN AANBOUW EN VOORUITBETALINGEN (III.F.) ......................................... 424 Definities ......................................................................................................................................... 424 Waardering en boekhoudkundige verwerking .......................................................................... 424
xxiii
Inhoud
13 13.1 13.2 13.3 13.3.1 13.3.2 13.3.3
MATERIËLE VASTE ACTIVA EN MILIEUASPECTEN ....................................................... Vaststellingen inzake milieuaspecten .......................................................................................... Activeerbaar of niet-activeerbaar ................................................................................................ Voorbeelden van ‘milieuaangelegenheden’ en haar jaarrekeningaspecten ............................ Bodemsanering en/of maatregelen in het kader van een investeringsproject (decreet 27/10/2006 – BS 22/01/2007) ........................................................................................ Sanering verontreinigde terreinen............................................................................................... Verplichting tot investeringen in installaties, machines en uitrusting ...................................
14
TOELICHTING ............................................................................................................................ 429
15
CASE: MATERIËLE VASTE ACTIVA....................................................................................... 437
16
16.3 16.4 16.4.1 16.4.2 16.4.3 16.4.4 16.5 16.6
MATERIËLE VASTE ACTIVA BINNEN HET BOEKHOUDRECHT VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .......................................... Algemene voorstelling .................................................................................................................. Materiële vaste activa onder ‘volle eigendom of onder leasing en soortgelijke contracten’ ...................................................................................................................................... Materiële vaste activa ‘overige’ ..................................................................................................... Bijzondere waarderingsregels....................................................................................................... Algemene regel ............................................................................................................................... Waarderingsstelsel constante waarde .......................................................................................... Materiële vaste activa verworven via schenking of legaat ........................................................ Materiële vaste activa verworven (geheel of gedeeltelijk) via ‘vrijwilligerswerk’ .................. Erfpacht ........................................................................................................................................... Gebouwen opgericht op gronden in erfpacht ............................................................................
17
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 448
16.1 16.2
426 426 427 427 427 428 428
440 440 440 441 442 442 442 443 444 445 448
HOOFDSTUK 12 FINANCIËLE VASTE ACTIVA .......................................................................................................... 449
xxiv
1 1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Bedrijfseconomische betekenis .................................................................................................... Definities volgens het boekhoudrecht......................................................................................... Verbonden ondernemingen (IV.A.) ............................................................................................ Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (IV.B.) ................................ Aandelen ......................................................................................................................................... Vorderingen en borgtochten in contanten .................................................................................
450 450 451 451 451 455 458 458
2 2.1 2.2 2.3
WAARDERING EN BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING BIJ VERWERVING ...... Deelnemingen en andere aandelen ............................................................................................. Vorderingen, vastrentende effecten en borgtochten ................................................................. Samenvattend schema ...................................................................................................................
459 459 460 461
Intersentia
Inhoud
3 3.1 3.2 3.3
WAARDEDALINGEN ................................................................................................................. Deelnemingen en aandelen .......................................................................................................... Vorderingen en borgtochten in contanten ................................................................................. Samenvattend schema ...................................................................................................................
461 461 463 465
4 4.1 4.2 4.3
WAARDESTIJGINGEN............................................................................................................... Gewone herwaardering (art. 57 KB 30/01/2001) ...................................................................... Waardestijging via terugneming van waardeverminderingen................................................. Samenvattend schema ...................................................................................................................
466 466 466 467
5
REALISATIE .................................................................................................................................. 468
6
OPBRENGSTEN UIT FINANCIËLE VASTE ACTIVA ......................................................... 471
7 7.1 7.2
ENKELE BIJZONDERE PROBLEMEN .................................................................................... 472 Inschrijvingsrechten ...................................................................................................................... 472 Bonusaandelen ............................................................................................................................... 474
8
TOELICHTING ............................................................................................................................ 475
9
CASE: FINANCIËLE VASTE ACTIVA ..................................................................................... 483
10
10.4 10.5
FINANCIËLE VASTE ACTIVA EN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN............................................................................................................................. Verenigingen en financiële vaste activa: basisbenadering ........................................................ Verbonden ‘entiteiten’: deelnemingen in verbonden vennootschappen en vorderingen..... Andere vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat: deelnemingen en vorderingen ............................................................................................................................... Overige financiële vaste activa: aandelen, vorderingen en borgtochten ................................ Aard van de gegevens te verstrekken in de jaarrekening..........................................................
11
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 487
10.1 10.2 10.3
486 486 486 487 487 487
HOOFDSTUK 13 VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR ................................................................................. 489
Intersentia
1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.3
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Begrippen........................................................................................................................................ Handelsvorderingen (290, V.A.) .................................................................................................. Overige vorderingen (291, V.B.) .................................................................................................. Waarderingsregels..........................................................................................................................
490 490 490 491 492 492
2 2.1
WAARDEDALINGEN OP VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR ....................... 493 Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... 493
xxv
Inhoud
2.2
Samenvattend schema, toegepast op de overige vorderingen.................................................. 499
3
3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.4 3.4.1 3.4.2 3.4.3
VORDERING OP TERMIJN MET GELIJKE KAPITAALAFLOSSING (DEGRESSIEVE PERIODIEKE ONTVANGSTEN) ............................................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Verstrekking van de lening ........................................................................................................... Aangerekende kosten bij afsluiten van het contract.................................................................. Opbrengsten uit vorderingen (jaarlijkse methode) ................................................................... Opbrengsten uit vorderingen (maandelijkse methode) ........................................................... Provisiekosten op het kapitaal dat door de genieter van de lening niet opgenomen wordt................................................................................................................................................ Aanduiden einde boekjaar van het gedeelte van de lening dat volgend boekjaar vervalt.... Inning van leningsaflossingen...................................................................................................... Samenvattend schema: ontstaan, opbrengsten, realisatie ......................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een verstrekte lening (lening u/g) met gelijke kapitaalaflossing: postnumerando............................................................................................................. Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode .................................................. Uitgewerkt voorbeeld van een lening met gelijke kapitaalaflossing: prenumerando............. Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking voor de jaarlijkse methode ..................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3
TERMIJNKREDIET MET ANNUÏTEITEN (GELIJKE BETALINGEN) ........................... Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een lening met annuïteiten ............................................................. Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
5
TERMIJNKREDIET MET INTEGRALE AFLOSSING OP EINDE VAN DE LOOPTIJD (BULLET) ................................................................................................................. Omschrijving.................................................................................................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ...................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een lening met integrale aflossing op het einde van de looptijd ............................................................................................................................................ Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode ..........................................................
3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8 3.3
5.1 5.2 5.3 5.3.1 5.3.2 6 6.1
xxvi
500 500 500 500 501 501 503 505 505 505 506 508 508 509 510 512 512 512 513 514 514 515 516 516 517 518
519 519 519 519 519 520
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR LENING MET VASTE INTREST OP INITIEEL BEDRAG VAN DE LENING (FINANCIERINGSKREDIET) ..................... 521 Omschrijving.................................................................................................................................. 521
Intersentia
Inhoud
6.2 6.2.1 6.2.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3
Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Berekening van de intrest ten laste van het resultaat ................................................................ Boekingswijze ................................................................................................................................. Uitgewerkt voorbeeld van een lening met vaste intrest op initieel kapitaal........................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
522 522 523 524 524 525 526
7
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR VORDERINGEN, WAARBIJ DE NOMINALE WAARDE DE RENTE OMVAT ......................................................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een lening u/g, waarbij de nominale waarde de rente omvat..... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode .......................................................... Boekhoudkundige verwerking in de maandelijkse methode ..................................................
526 526 527 528 529 529 530 530
7.1 7.2 7.3 7.4 7.4.1 7.4.2 7.4.3 8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.4.1 8.4.2 8.5 8.5.1 8.6 8.6.1 8.6.2 8.7
9 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2
9.3
Intersentia
SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR RENTELOZE VORDERINGEN EN VORDERINGEN MET EEN ABNORMAAL LAGE RENTE ............................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een renteloze vordering, eenmalig terugbetaalbaar op einde looptijd ................................................................................................................................. Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking volgens de jaarlijkse methode ................................................ Uitgewerkt voorbeeld van vordering u/g met een abnormaal lage rentevoet, eenmalig terugbetaalbaar op einde looptijd............................................................................... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van een renteloze vordering u/g, terugbetaalbaar in annuïteiten ..... Gegevens en aflossingstabel ......................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking volgens de jaarlijkse methode ................................................ Uitgewerkt voorbeeld van een laag rentende vordering u/g, terugbetaalbaar in annuïteiten ...................................................................................................................................... SPECIALE WAARDERINGSREGELS VOOR VORDERINGEN UITGEDRUKT DOOR OBLIGATIES ................................................................................................................... Omschrijving.................................................................................................................................. Speciale waarderingsregels ........................................................................................................... Onder welke rubriek van de activa kunnen obligaties voorkomen? ....................................... Tegen welke waarde moeten de obligaties in de boekhouding worden opgenomen; en hoe worden de verschillen tussen de uitgifteprijs en de terugbetalingswaarde (het agio en disagio) in de boekhouding opgenomen?............................................................. Overzicht van de boekhoudkundige verwerking ......................................................................
531 531 531 533 536 536 537 538 538 540 540 541 542
542 542 542 542
543 544
xxvii
Inhoud
9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.3.4 9.3.5 9.4 9.4.1 9.4.2 9.4.3
Verwerving van een obligatie ....................................................................................................... Agio en disagio............................................................................................................................... Renteontvangst............................................................................................................................... Ontvangst van terugbetaling op vervaldag ................................................................................ Samenvattend schema ................................................................................................................... Uitgewerkt voorbeeld van intekening op obligaties .................................................................. Gegevens en aflossingstabel (lineaire methode) ........................................................................ Tabel volgens samengestelde intrest berekend........................................................................... Boekhoudkundige verwerking in de jaarlijkse methode (lineaire methode) ........................
544 545 545 545 546 546 546 547 548
10
VORDERINGEN ALS GEVOLG VAN LEASINGCONTRACTEN EN SOORTGELIJKE CONTRACTEN........................................................................................................... 549
11 11.1 11.2
RESULTATENREKENING EN TOELICHTING .................................................................... 549 Resultatenrekening ........................................................................................................................ 549 Toelichting ...................................................................................................................................... 550
12
CASE: VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR ........................................................... 551
13 13.1 13.2
VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR BINNEN DE JAARREKENING VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .......................................... 553 Waarderingsregels.......................................................................................................................... 553 Voorstelling in de jaarrekening .................................................................................................... 554
14
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 554
HOOFDSTUK 14 VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING .............................................................. 555 1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... Voorstelling..................................................................................................................................... Begrippen........................................................................................................................................ Voorraden ....................................................................................................................................... Bestellingen in uitvoering .............................................................................................................
556 556 557 557 558
2 2.1
WAARDERINGSREGELS ........................................................................................................... Goederen bij derden aangekocht (grondstoffen, hulpstoffen, handelsgoederen en onroerende goederen bestemd voor verkoop)........................................................................... Goederen die binnen de onderneming geproduceerd worden (goederen in bewerking, gereed product, onroerende goederen bestemd voor verkoop) .............................................. Directe kosten ................................................................................................................................ Indirecte kosten ............................................................................................................................. Bijzondere regels ............................................................................................................................ Bestellingen in uitvoering ............................................................................................................. Samenvattend schema ...................................................................................................................
558
2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.4
xxviii
558 559 560 560 560 561 565
Intersentia
Inhoud
Intersentia
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7
WAARDERINGSTECHNIEKEN ............................................................................................... Geïndividualiseerde waarde ......................................................................................................... FIFO (first-in, first-out) ................................................................................................................ Gemiddelde waarde ....................................................................................................................... LIFO (last-in, first-out) ................................................................................................................. Andere voorraadcalculatietechnieken ........................................................................................ Samenvattend overzicht ................................................................................................................ Vervangingswaarde .......................................................................................................................
565 566 566 569 571 573 573 573
4 4.1 4.2 4.3
VOORRAADWIJZIGING........................................................................................................... Overzicht rekeningen .................................................................................................................... Toepassing bij zuivere handelstransacties (Advies 132/7) ....................................................... Toepassing bij productieondernemingen ...................................................................................
573 573 575 575
5 5.1 5.2
WAARDEDALINGEN ................................................................................................................. 577 Waardeverminderingen op voorraden ....................................................................................... 577 Voorbeelden ................................................................................................................................... 578
6
VOORUITBETALINGEN OP VOORRADEN ........................................................................ 580
7 7.1 7.2
ZICHTZENDING ......................................................................................................................... 580 Handelsgoederen onder zichtzending verzonden ..................................................................... 580 Handelsgoederen ontvangen onder zichtzending ..................................................................... 581
8 8.1 8.2 8.3
VERPAKKING .............................................................................................................................. Verpakkingsmaterieel en verpakkingsmateriaal ....................................................................... Verpakkingsmateriaal, verstuurd naar klanten.......................................................................... Verpakkingsmateriaal, ontvangen van leveranciers wegens aankoop van handelsgoederen..........................................................................................................................................
582 582 582
9 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.2.4
COMMISSIEHANDEL ................................................................................................................ Begrippen btw-stelsel .................................................................................................................... Boekhoudkundige verwerking..................................................................................................... Boekingen bij de aankoopcommissionair .................................................................................. Boekingen bij de committent van een aankoopcommissionair .............................................. Boekingen bij de verkoopcommissionair ................................................................................... Boekingen bij de committent van de verkoopcommissionair .................................................
583 583 584 584 585 586 587
10
TOELICHTING ............................................................................................................................ 588
11
CASE: VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING ......................................... 590
12
VOORRADEN BINNEN DE JAARREKENING VAN DE (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .................................................................................... 595
13
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 598
583
xxix
Inhoud
HOOFDSTUK 15 VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR ......................................................................... 599
xxx
1
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... 600
2 2.1 2.2
HANDELSVORDERINGEN (400, 401, 404, 406)................................................................... 601 Te innen opbrengsten (404) ......................................................................................................... 601 Vooruitbetalingen (406) (Advies 132/6) ..................................................................................... 601
3 3.1 3.2
DUBIEUZE DEBITEUREN (407) – GEBOEKTE WAARDEVERMINDERINGEN (409) ................................................................................................................................................ 602 Berekening ...................................................................................................................................... 602 Afwikkeling van dubieuze vorderingen ...................................................................................... 603
4
HANDELSVORDERINGEN, AFGESTAAN AAN EEN FACTOR ...................................... 604
5
HANDELSVORDERINGEN WAARIN RENTE VERVAT IS ............................................... 605
6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.3
HANDELSVORDERINGEN EN CLIËNTEN- EN LEVERANCIERSDISCONTO .......... Cliëntendisconto ............................................................................................................................ Begrip .............................................................................................................................................. Boekhoudkundige verwerking bij de trekker van de wisselbrief ............................................ Boekhoudkundige verwerking bij de betrokkene ..................................................................... Samenvattend overzicht van het cliëntendisconto .................................................................... Leveranciersdisconto – krediet .................................................................................................... Begrip .............................................................................................................................................. Boekhoudkundige verwerking van het leveranciersdisconto bij de trekker.......................... Boekhoudkundige verwerking leveranciersdisconto bij de betrokkene ................................ Overzichtsschema: leveranciersdisconto .................................................................................... Gewone incasso van wissels .........................................................................................................
606 606 606 606 609 610 611 611 611 613 616 617
7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7
BESPREKING VAN DE OVERIGE VORDERINGEN (41) .................................................. Opgevraagd, niet-gestort kapitaal (410) ..................................................................................... Terug te vorderen btw (411) ......................................................................................................... Terug te vorderen belastingen en voorheffingen (412) ............................................................. Te innen opbrengsten (414) ......................................................................................................... Dubieuze debiteuren (417) – Geboekte waardeverminderingen (419).................................. Borgtochten, betaald in contanten (418) .................................................................................... Diverse vorderingen (416) ............................................................................................................
617 617 617 618 618 618 620 620
8
TOELICHTING ............................................................................................................................ 621
9
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR EN DE JAARREKENING VAN DE (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN.................................... 622
10
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 622
Intersentia
Inhoud
HOOFDSTUK 16 GELDBELEGGINGEN ......................................................................................................................... 623 1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... 624 Begrip en soorten........................................................................................................................... 624 Algemene waarderingsregels ........................................................................................................ 625
2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4
BOEKINGEN................................................................................................................................. Eigen aandelen (50) ....................................................................................................................... Aandelen (51) ................................................................................................................................. Verwerving ..................................................................................................................................... Ontvangst dividend ....................................................................................................................... Waardevermindering .................................................................................................................... Realisatie ......................................................................................................................................... Niet-vastrentende beleggingen .................................................................................................... Vastrentende effecten .................................................................................................................... Obligaties ........................................................................................................................................ Zero-bonds ..................................................................................................................................... Effecten met mogelijkheid tot kapitalisatie ................................................................................ Termijndeposito’s ........................................................................................................................... Plaatsing van een deposito ........................................................................................................... Ontvangst van de intrest ............................................................................................................... Terugbetaling op vervaldag .......................................................................................................... Waardeverminderingen ................................................................................................................
3
TOELICHTING ............................................................................................................................ 631
4
CASE: GELDBELEGGINGEN.................................................................................................... 632
5
GELDBELEGGINGEN IN DE JAARREKENING VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .................................................................................... 634
6
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 637
625 625 625 626 626 626 627 627 628 628 628 629 630 630 630 630 631
HOOFDSTUK 17 LIQUIDE MIDDELEN ......................................................................................................................... 639
Intersentia
1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... 640 Begrip en soorten........................................................................................................................... 640 Algemene waarderingsregels ........................................................................................................ 641
2 2.1 2.1.1 2.1.2
BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING ............................................................................... Te incasseren vervallen waarden (54) ......................................................................................... Te incasseren dividenden, coupons, effecten ............................................................................. Te innen waarden, ontvangen van derden .................................................................................
641 641 641 642
xxxi
Inhoud
2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.3 2.4
Werking met betrekking tot Kredietinstellingen (55) en Postcheque- of girodienst (56) ... Algemeen principe ........................................................................................................................ Boeking van ontvangen cheques.................................................................................................. Boeking van betalingen van schulden door uitgifte van cheques ........................................... Compensatie ................................................................................................................................... Werking met betrekking tot Kassen (57) .................................................................................... Werking van ‘Interne overboekingen’ (58) .................................................................................
642 642 643 643 643 644 645
3
TOELICHTING ............................................................................................................................ 646
4
LIQUIDE MIDDELEN EN DE JAARREKENING VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .................................................................................... 646
5
OEFENINGEN .............................................................................................................................. 646
HOOFDSTUK 18 OVERLOPENDE REKENINGEN VAN HET ACTIEF EN VAN HET PASSIEF ........................ 647 1 1.1 1.2
BOEKHOUDRECHT ................................................................................................................... 648 Begrip .............................................................................................................................................. 648 Soorten ............................................................................................................................................ 648
2
BOEKHOUDKUNDIGE VERWERKING ............................................................................... 649
3
TOELICHTING ............................................................................................................................ 650
4
OVERLOPENDE REKENINGEN EN DE JAARREKENING VAN (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN .......................................... 650
DEEL 3
DE RESULTATENREKENING EN DE RESULTAATVERWERKING ...................... 651
HOOFDSTUK 19 DE RESULTATENREKENING EN DE RESULTAATVERWERKING BINNEN ONDERNEMINGEN ............................................................................................................................ 653 1 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.2 1.2.1 1.2.2
xxxii
BESPREKING VAN DE BEDRIJFSOPBRENGSTEN ............................................................. Omzet .............................................................................................................................................. Definitie van ‘70 Omzet’ ............................................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Bijzonderheden .............................................................................................................................. Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Wijzigingen in de voorraden en in de bestellingen in uitvoering ........................................... Definitie van ‘71 Wijzigingen in de voorraden en in de bestellingen in uitvoering’ ............ Waardering .....................................................................................................................................
654 654 654 654 654 655 657 657 658
Intersentia
Inhoud
1.3 1.3.1 1.3.2 1.4 1.4.1 1.4.2 1.4.3
Geproduceerde vaste activa .......................................................................................................... Definitie van ‘72 Geproduceerde vaste activa’ ........................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Andere bedrijfsopbrengsten ......................................................................................................... Definitie van ‘74 Andere bedrijfsopbrengsten’ .......................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ..............................................
658 658 659 659 659 661 661
2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.4 2.4.1
662 662 662 662 662 663 663 664 664 664 664 665 666 671 672
2.5.2 2.5.3 2.5.4
BESPREKING VAN DE BEDRIJFSKOSTEN ........................................................................... Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ................................................................................... Definitie van ‘60 Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen’ ..................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Bijzonderheden .............................................................................................................................. Diensten en diverse goederen ...................................................................................................... Definitie van ‘61 Diensten en diverse goederen’ ........................................................................ Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ............................................................................. Definitie van ‘62 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen’ ............................................... Waardering ..................................................................................................................................... Boekhoudkundig ........................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen voor risico’s en kosten .............. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa..................................................................................................................... Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering, op handelsvorderingen op meer dan één jaar, op handelsvorderingen op ten hoogste één jaar ..................... Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen, voor grote herstellingswerken en grote onderhoudswerken, voor andere risico’s en kosten...................................... Andere bedrijfskosten ................................................................................................................... Bedrijfsbelastingen, minderwaarden op courante realisatie van vaste activa, minderwaarden op realisatie van handelsvorderingen, diverse bedrijfskosten ................................. Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Definitie van ‘Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (–)’ .........................
3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3
BESPREKING VAN DE FINANCIËLE OPBRENGSTEN ..................................................... Opbrengsten uit financiële vaste activa ...................................................................................... Definitie van ‘750 Opbrengsten uit financiële vaste activa’ ...................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Opbrengsten uit vlottende activa................................................................................................. Definitie van ‘751 Opbrengsten uit vlottende vaste activa’ ...................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Andere financiële opbrengsten ....................................................................................................
677 677 677 677 677 677 677 677 678
2.4.2 2.4.3 2.5 2.5.1
Intersentia
672 673 674 675 675 676 676 676
xxxiii
Inhoud
3.3.1 3.4
Wisselresultaten en resultaten uit de omrekening van vreemde valuta.................................. 678 Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. 679
4 4.1 4.2 4.2.1 4.3 4.3.1 4.3.2
BESPREKING VAN DE FINANCIËLE KOSTEN ................................................................... Kosten van schulden...................................................................................................................... Waardeverminderingen op vlottende activa .............................................................................. Definitie van ‘Waardeverminderingen op vlottende activa’ ..................................................... Andere financiële kosten .............................................................................................................. Definitie van ‘652/9 Andere financiële kosten’ .......................................................................... Boekhoudkundig ...........................................................................................................................
680 680 681 681 681 681 681
5 5.1
BESPREKING VAN DE UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN .......................................... Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa..................................................................................................................... Definitie van ‘Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa’ ......................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa..................................... Definitie van ‘Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa’ ........... Waardering ..................................................................................................................................... Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten ................................ Definitie van ‘Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten’....... Waardering ..................................................................................................................................... Meerwaarden op de realisatie van vaste activa .......................................................................... Definitie van ‘Meerwaarden op de realisatie van vaste activa’ ................................................. Waardering ..................................................................................................................................... MAR – Andere uitzonderlijke opbrengsten ............................................................................... Definitie van ‘Andere uitzonderlijke opbrengsten’ .................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ..............................................
685
BESPREKING VAN DE UITZONDERLIJKE KOSTEN ........................................................ Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële vaste activa, op materiële vaste activa .............................................................. Definitie .......................................................................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Waardeverminderingen op financiële vaste activa .................................................................... Definitie van ‘661 Waardeverminderingen op financiële vaste activa’ ................................... Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten ............................................................... Definitie van ‘Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten’ ...................................... Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa ...................................................................... Definitie van ‘663 Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa’ ..................................... MAR ‘664 t.e.m. 668 Andere uitzonderlijke kosten’ ................................................................. Definitie van ‘Andere uitzonderlijke kosten’ ..............................................................................
688
5.1.1 5.1.2 5.2 5.2.1 5.2.2 5.3 5.3.1 5.3.2 5.4 5.4.1 5.4.2 5.5 5.5.1 5.5.2 5.5.3 6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.2.1 6.3 6.3.1 6.4 6.4.1 6.5 6.5.1
xxxiv
685 685 685 685 685 686 686 686 686 686 686 687 687 687 687 687
688 688 688 688 689 689 690 690 690 690 690 690
Intersentia
Inhoud
6.6 6.6.1
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten ............................................ 690 Definitie van ‘669 Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten’ ............ 690
7 7.1 7.1.1 7.1.2 7.1.3
BESPREKING VAN OVERBOEKING NAAR (ONTTREKKING AAN) DE UITGESTELDE BELASTING..................................................................................................... Overboeking naar de uitgestelde belastingenOnttrekking aan de uitgestelde belastingen.. Definitie van ‘Overboeking naar de uitgestelde belastingen’ ................................................... Definitie van ‘Onttrekking aan de uitgestelde belastingen’ ...................................................... Waardering .....................................................................................................................................
691 691 691 691 691
8 8.1 8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.2 8.2.1 8.2.2
BESPREKING VAN DE BELASTINGEN OP HET RESULTAAT........................................ Belastingen op het resultaat.......................................................................................................... Definitie .......................................................................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen .............................................. Regularisatie van belastingen en terugnemingen van fiscale voorzieningen ........................ Definitie .......................................................................................................................................... Waardering .....................................................................................................................................
692 692 692 692 693 694 694 694
9 9.1 9.1.1 9.1.2 9.1.3 9.1.4
BESPREKING VAN DE OVERBOEKING NAAR (ONTTREKKING AAN) DE BELASTINGVRIJE RESERVES .................................................................................................. Overboeking naar de belastingvrije reservesOnttrekking aan de belastingvrije reserves ... Definitie van ‘Overboeking naar de belastingvrije reserves’ .................................................... Definitie van ‘Onttrekking aan de belastingvrije reserves’ ....................................................... Belastingvrije reserves................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ..............................................
694 694 694 695 695 695
10 10.1 10.2 10.3
BESPREKING VAN DE RESULTAATVERWERKING ......................................................... Definitie resultaatverwerking ....................................................................................................... Waardering ..................................................................................................................................... Adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen ..............................................
696 696 696 696
11
DE RESULTATENREKENING IN DE (INTERNATIONALE) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN ...................................................................................................................... Bespreking van de bedrijfsopbrengsten ...................................................................................... Bespreking van de bedrijfskosten ................................................................................................ Bespreking van de financiële opbrengsten ................................................................................. Bespreking van de financiële kosten ........................................................................................... Bespreking van de uitzonderlijke opbrengsten .......................................................................... Bespreking van de uitzonderlijke kosten .................................................................................... Bespreking van overboeking naar (onttrekking aan) de uitgestelde belasting ...................... Bespreking van de bestemming van het resultaat .....................................................................
699 699 699 700 700 700 700 700 700
11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8
Intersentia
xxxv
Inhoud
DEEL 4
OEFENINGEN
Oefeningen bij hoofdstuk 1. Kapitaal ......................................................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 2. Uitgiftepremies ............................................................................................. Oefeningen bij hoofdstuk 3. Herwaarderingsmeerwaarden ................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 4. Reserves – Overgedragen winst of verlies ................................................ Oefeningen bij hoofdstuk 5. Kapitaalsubsidies ......................................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 6. Voorzieningen voor risico’s en kosten – Uitgestelde belastingen .......... Oefeningen bij hoofdstuk 7. Schulden op meer dan één jaar .................................................................. Oefeningen bij hoofdstuk 8. Schulden op ten hoogste één jaar .............................................................. Oefeningen bij hoofdstuk 9. Oprichtingskosten ....................................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 10. Immateriële vaste activa ........................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 11. Materiële vaste activa ................................................................................ Oefeningen bij hoofdstuk 12. Financiële vaste activa ............................................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 13. Vorderingen op meer dan één jaar .......................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 14. Voorraden en bestellingen in uitvoering ................................................ Oefeningen bij hoofdstuk 15. Vorderingen op ten hoogste één jaar ...................................................... Oefeningen bij hoofdstuk 16. Geldbeleggingen ........................................................................................ Oefeningen bij hoofdstuk 17. Liquide middelen.......................................................................................
xxxvi
705 727 735 745 775 783 791 807 815 821 827 851 859 869 883 889 893
Intersentia
