Inhoud: Pag 2.
1. werving opdrachten
Pag 3.
2. samenstelling groepen
Pag 4.
3. Methodiek storytelling
Pag 5. Pag 6.
3.1 vertellen als methodiek 3.2 Rol van de coach 3.3 Rol van het bedrijfsleven
Pag 7.
4. Uitvoering
Pag 9.
5. Participatie HBO 6. Participatie VMBO
Pag 10. 7. Tijdlijn
Pag 12 . Bijlage: Informatie voor deelnemers, inclusief prestatieformulier
Handboek voor externe prestaties in het tweede leerjaar Medisch Technicus. 1. Werving van opdrachten. Ziekenhuizen en product- en serviceorganisaties (convenantpartners) wordt gevraagd naar opdrachten. Het gaat om opdrachten die als externe prestatie door een groep van 3 -4 leerlingen gedurende ca. 10 weken kan worden uitgevoerd. Na de projectperiode (2008 – 2010) zal de leermeester (BPV-docent) hierin initiërend zijn. Iedere leermeester die deelnemers coacht tijdens de duale leerroute in het derde en vierde leerjaar bezoekt bedrijven. Bij dit bezoek kan de prestatie in het tweede leerjaar ter sprake komen en probeert de leermeester aan de hand van oude voorbeelden nieuwe opdrachten binnen te halen. De opdrachten moeten uiterlijk begin januari bekend zijn. Tevens is dan ook de contactpersoon vanuit het bedrijf bekend, die voor de deelnemers en docenten aanspreekbaar is. In het schooljaar 2008 – 2009 zijn de begeleidende docenten Hans Verduijn en Henrieke van Veenendaal.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
2
2. Samenstelling groepen. Alle deelnemers van het tweede jaar MIT worden aan het begin van het cursusjaar op de hoogte gebracht van dit project. Het doorgeven van de namen wordt in het cursusjaar 2008/2009 nog gedaan door de projectleider van het project MIT. Hierna moet dit worden gedaan door de teamleider of een docent die dit in zijn jaartaak als taak heeft gekregen. Welke leerlijnen er binnen het project worden afgedekt is afhankelijk van de opdracht. In januari worden de opdrachten intern doorgesproken. De begeleidend docenten maken een afspraak in het ziekenhuis/bedrijf om de opdrachten met de opdrachtgever door te spreken. Hierdoor kunnen zij de deelnemers beter begeleiden in het keuzeproces. Hierna zullen deze docenten in een groepssessie de opdrachten met de deelnemers doornemen. Deelnemers kunnen zelf hun voorkeur uitspreken voor een bepaalde opdracht en op die manier zijn eind januari de groepen bekend en kunnen de namen doorgegeven worden aan de bedrijven. De opdrachten worden door de deelnemers uitgewerkt op een zogenoemd prestatieformulier (zie bijlage). De deelnemers vermelden de precieze formulering van de opdracht en de te raken leer- en ontwikkellijnen.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
3
3. Methodiek Storytelling De methodiek die bij de externe prestatie wordt toegepast, is de methodiek van het storytellen of te wel verhalenvertellen. Voor sommigen klinkt het een beetje vreemd, maar eigenlijk is verhalen vertellen al heel lang aanwezig in het onderwijs. Immers, is het niet de docent met de mooiste verhalen die we ons het best weten te herinneren? Soms kunnen we die verhalen zelfs zo weer voor de geest halen, wat aantoont dat verhalen vertellen een prachtige manier is om informatie over te brengen. Even voor de duidelijkheid: de deelnemers aan deze prestatie leren niet om een verhaal in de vorm van een sprookje of legende te vertellen. Wat wel wordt gedaan is gebruik maken van technieken die een verhalenverteller gebruikt in de voorbereiding op, en het vertellen van zijn verhaal.
In grote lijnen doet een verteller het volgende: De verhalenverteller hoort of leest een verhaal. De verteller bekijkt of dit een verhaal is dat hij zou kunnen en willen vertellen. De verhalenverteller maakt van dat verhaal een eigen versie. In dat proces gaat de verteller dieper in op de elementen van het verhaal. De verhalenverteller vertelt het verhaal aan het publiek. Hij/ zij moet rekening houden met de samenstelling van het publiek, de plaats en de gelegenheid waarvoor verteld wordt. Het verhaal moet begrepen worden en het verhaal moet ook nog aanspreken. Het is een methode die helpt om kennis over te dragen en te rapporteren. Het stimuleert het brainstormen en samenvatten. Door de systematiek leert het deelnemers een manier om problemen aan te pakken.
3.1. Vertellen als methodiek Gedurende de externe prestatie werkt een groep deelnemers onder begeleiding van een docent/coach en een opdrachtgever/ praktijkbegeleider en eventueel een HBO-er. Tijdens de uitvoering van de externe prestatie beleven de deelnemers een verhaal dat zich verder ontwikkeld naarmate er gewerkt wordt aan de opdracht. Aan het eind van de opdracht wordt deze beleving gedeeld (verteld) in een rapportage en een presentatie aan de opdrachtgever. Wat voor een verhaal er uiteindelijk verteld wordt, is afhankelijk van het verloop van de externe prestatie. Het structureren van de opdracht, inwinnen van informatie, en de presentatie in geschreven en gesproken woord gaat met behulp van verteltechnieken, evenals de onderlinge communicatie. Deze methodiek
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
4
wordt structureel ingebed bij de uitvoering van prestaties. Van professionals zou een compleet uitgewerkt en afgerond geheel verwacht worden, maar het gaat hier om een eerste praktijkervaring van deelnemers in opleiding. Er wordt gepresenteerd wat er op dat moment bereikt is. Uit praktijkervaring is gebleken dat de manier van werken die tijdens de externe prestatie gebruikt wordt en de bundeling van ieders talenten goede resultaten oplevert. Om de opdracht goed te laten verlopen ligt de aandacht op oplossingsgericht denken en creatieve oplossingen. Belangrijk is dat iedereen naar vermogen een stukje bijdraagt aan het geheel. In het proces wordt aandacht gegeven aan verschillende competenties (ontwikkellijnen) die later belangrijk zijn in de beroepspraktijk MIT.
3.2 Rol als coach. De begeleiders in dit project (begeleidend docenten en praktijkbegeleiders) hebben een coachende rol. Van hen wordt ondersteuning en procesbewaking verwacht. De deelnemers echter zijn degenen die hun kennis en kunde aandragen en aanboren om het probleem op te lossen. Zij moeten de ruimte krijgen om zelf naar oplossingen te zoeken. Bij dit zoeken kunnen zij hulp krijgen van hun coach die naar hen luistert, hen vragen stelt (open vragen) of hen suggesties geeft, waar zij bijvoorbeeld zouden kunnen zoeken om antwoord te krijgen op hun vraag. Daarnaast zorgt de begeleidend docent dat een ieder van de groep een gelijkwaardige rol heeft, want iedereen moet de ruimte krijgen om zijn kennis te ventileren. Dat betekent, dat soms iemand de mond moet worden gesnoerd en een ander juist uitgenodigd moet worden om zijn zegje te doen. Concreet: De begeleidend docent: • Bespreekt van te voren de opdrachten door met het betreffende bedrijf of instelling waar mogelijk op de werkplek • Informeert de deelnemers over de opdrachten en begeleidt hen in het keuzeproces • Stelt de groepen samen • Heeft een coachende rol en past de methodiek storytelling toe • Ondersteunt de deelnemers tijdens het project en bewaakt het proces • Begeleidt de deelnemers, voor zover mogelijk, naar het bedrijf als de opdracht op het bedrijf wordt uitgelegd • Is verantwoordelijk voor het proces waarin de opdracht plaatsvindt
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
5
3:3. Rol van het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven zorgt voor opdrachten die tweedejaars deelnemers kunnen uitvoeren. Daarnaast wijst het betreffende bedrijf een contactpersoon aan , waar deelnemers afspraken mee kunnen maken en die tevens de deelnemers begeleidt op hun zoektocht naar oplossingen. Tevens zorgt het bedrijf ervoor dat een ieder in het bedrijf op de hoogte is van de opdracht van de deelnemers en hun aanwezigheid in het bedrijf. Het bedrijf spreekt de opdracht door met de begeleidend docent. Het bedrijf maakt afspraken met de deelnemers over de start van het project de tussenevaluatie en de afsluiting.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
6
4. Uitvoering.
•
De uitvoering van de opdracht zal deels op school en deels in het bedrijf plaats vinden. Als de deelnemers naar het bedrijf gaan worden zij zoveel als mogelijk begeleidt door een docent. Als zij niet naar het bedrijf gaan, zijn zij op school aanwezig en werken zij gedurende de geplande tijd op school aan de opdracht, absoluut niet thuis.
•
Iedere prestatiedag wordt afgesloten met een stukje in het logboek dat de groep bijhoudt. Als dat goed gebeurd zijn ook alle elementen voor de eindpresentatie snel en makkelijk bij elkaar te halen,.
Stap 1. In februari worden de groepen op het betreffende bedrijf of instelling ontvangen waar zij hun opdracht krijgen. De opdracht wordt toegelicht door de contactpersoon/opdrachtgever van het bedrijf. In overleg met de docenten wordt er door de projectleider MIT (straks coördinerend docent) hiervoor een afspraak gemaakt. Bij deze bijeenkomst is één van de docenten aanwezig. Naast de uitleg van de opdracht krijgen de deelnemers ook uitleg over het bedrijf en waar mogelijk een rondleiding. Het bedrijf zorgt ervoor dat de personeelsleden op de hoogte zijn van de opdracht en de komst van de deelnemers. Tevens geeft het bedrijf of de instelling aan met wie de deelnemers contact kunnen opnemen als ze vragen hebben of als ze een afspraak willen maken voor een bedrijfsbezoek. Stap 2. De deelnemers wijzen in de groep hun projectleider aan. Deze is degene die het proces bewaakt en er voor zorgt dat een ieder zijn/haar afspraken nakomt. Ook is deze degene die contact legt met het bedrijf waar nodig en afspraken maakt. Stap 3. De deelnemers maken een plan van aanpak, waarin in ieder geval is opgenomen: • Gepande afsluitingsdatum (uiterlijk eind mei) • 2 x een tussentijdse evaluatie met het bedrijf • Eventueel een langere periode, afhankelijk van de opdracht, om in het bedrijf aanwezig te zijn.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
7
• •
Moment waarop zij de eindpresentatie klaar hebben en oefenen met de begeleidend docent. Taakverdeling.
Let wel:
Zoals al eerder is gezegd zijn de groepen aan het werk in het bedrijf of instelling of op school. Hun begeleidende docent wordt op de hoogte gehouden waar zij zich bevinden.
Stap 4. Aan de slag met de opdracht. • Starten met een brainstormsessie. • Kiezen welke mogelijke oplossing wordt of oplossingen worden uitgewerkt. • Taken verdelen, wie gaat wat doen • Iedere bijeenkomst wordt gestart met een terugblik op de vorige bijeenkomst, o.l.v. de begeleidend docent • Iedere bijeenkomst wordt afgesloten met een korte samenvatting van de dag en er worden afspraken gemaakt voor de volgende keer o.l.v. de begeleidend docent. • Iedere bijeenkomst wordt er een kort verslag gemaakt in het logboek. Dit kan een digitaal logboek zijn. • Het project wordt afgesloten met een eindpresentatie, die van te voren wordt doorgesproken met de begeleidend docent of docent die hiervoor is aangewezen. • Eindpresentatie wordt zo mogelijk gehouden op het bedrijf of instelling. • Tijdens de eindpresentatie wordt het verslag aan het bedrijf of de instelling overhandigd.
Stap 5. Het resultaat wordt geëvalueerd en door de school beoordeeld. Nieuws De groep kan er voor kiezen om halverwege en aan het einde van de prestatie een nieuwsbericht te maken. In dat bericht melden ze wat de opdracht is en hoe het gaat en wat het eindresultaat is. Het bericht kan als nieuwsbericht op het intranet van Albeda College worden opgenomen.
5. Participatie HBO’ers. Vanaf schooljaar 2009 – 2010 willen we realiseren dat het mogelijk is om hbo’ers bij de opdracht in te zetten. Dit zou kunnen via het ontwerppersbureau (industrieel product ontwerpen) of via de projectenlijn GZT (gezondheidszorgtechnologie) bij de Hogeschool Rotterdam.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
8
De HBO’er kan als een soort meewerkend voorman de groepen MBO’ers ondersteunen. Dit betekent wel dat er in september van elk schooljaar al moet worden bepaald of er inzet van de HBO’ers wordt benut. Het is van belang dat de HBO’ers, indien deze worden ingezet, vanaf het begin van de opdracht gaan participeren in de projectgroep(en). De rol van de HBO’er is ondersteunend en adviserend. Tevens is een HBO’er in staat het proces te bewaken. Waar nodig zal hij /zij ook meewerken. De HBO’er is absoluut geen projectleider van de groep. Afspraken met de opdrachtgever etc. worden door de aangewezen projectleider van de groep MBO’ers gemaakt. Er moet kritisch gekeken worden of een HBO’er überhaupt voor bepaalde opdrachten een meerwaarde kan hebben.
6. Participatie VMBO. Door het laten participeren van het VMBO bij de externe prestaties is het meteen mogelijk VMBO’ers bekend te maken met de opleiding MIT. Bijvoorbeeld kan aan elke groep MBO’ers één of twee vmbo’ers worden toegevoegd. Dit zou goed passen in de verkorte route MIT in ontwikkeling met het Penta College. Hiermee wordt in het schooljaar 2008 – 2009 nog niet geëxperimenteerd.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
9
7. Tijdlijn externe prestatie.
Wat Bedrijven benaderen met de vraag een opdracht te bedenken en aan te leveren voor eind november
Wanneer Okt/nov.
Wie BPV-docenten klas 3 en 4
2
Bespreken opdrachten docent/coach met opdrachtgevers in het bedrijf
jan
BPV-docenten of begeleidend docenten
3
Voorlichting aan deelnemers en samenstellen groepen.
jan/febr
Begeleidend docent
4. Bedrijfsbezoek deelnemers, waarbij februari de deelnemers in het bedrijf uitleg krijgen over de opdracht.
Deelnemers i.s.m begeleidend docent en praktijk
5. Start uitvoering met maken van een plan van aanpak: Hierin opgenomen:
februari / maart
Deelnemers i.s.m docent/coach
Februari t/m mei
Deelnemers i.s.m docent/coach in nauw overleg met de bedrijven/instellingen
1
• • •
•
•
Gepande afsluitingsdatum (uiterlijk eind mei) 2 x een tussentijdse evaluatie met het bedrijf Eventueel een langere periode, afhankelijk van de opdracht, om in het bedrijf aanwezig te zijn Moment waarop zij de eindpresentatie klaar hebben en oefenen met de begeleidend docent. Taakverdeling.
6. Werken aan de opdracht: • •
• •
•
Starten met een brainstormsessie. Kiezen welke mogelijke oplossing of oplossingen word(en)(t) uitgewerkt. Taken verdelen, wie gaat wat doen Iedere bijeenkomst wordt gestart met een terugblik op de vorige bijeenkomst, o.l.v/ de docent/coach. Iedere bijeenkomst wordt afgesloten met een korte samenvatting van de dag en er worden afspraken gemaakt voor de volgende keer o.l.v. de coach.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
10
•
Iedere bijeenkomst wordt er een kort verslag gemaakt voor de website. Deze wordt direct doorgestuurd aan de webmaster.
6. Afsluiting projecten: • •
•
•
•
7
Door middel van een eindpresentatie Eindpresentatie wordt van te voren wordt doorgesproken met de docent/coach of docent die hiervoor is aangewezen. Eindpresentatie wordt zo mogelijk gehouden op het bedrijf of instelling. Tijdens de eindpresentatie wordt het verslag aan het bedrijf of de instelling overhandigd. De webmaster krijgt het verslag digitaal aangeleverd, zodat het op de website geplaatst kan worden.
Evaluatie en voortgang
*
Eind mei. (uitloop naar begin juni)
Deelnemers i.s.m docent/coach en praktijk
Mei/juni
School en bedrijven/instellingen
De prestatie vindt plaats in het vierde semester van de opleiding. De start hangt af van de wisseling van de semesters.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
11
Bijlage: Informatie voor de deelnemers. Informatie voor de deelnemers over de externe prestatie in het tweede jaar MIT. Wat gaan jullie doen? Je volgt de opleiding MIT. In het derde en vierde leerjaar ga je in een bedrijf een prestatie doen. In het tweede jaar leer je hoe je dit moet aanpakken. Het verschil is dat je het in het derde en vierde leerjaar zelf doet. In het tweede leerjaar doe je het in een groep van maximaal 4. De opdracht waar je aan gaat werken, wordt verstrekt door een ziekenhuis of een medisch technisch product- / serviceorganisatie. De begeleiding die je krijgt wordt grotendeels verzorgd door de docenten, maar ook door een praktijkbegeleider vanuit het betreffende bedrijf. De opdracht wordt deels uitgevoerd op school en deels in het bedrijf.
Aanpak bij de opdracht. De opdracht wordt verstrekt door de opdrachtgever op het bedrijf. De opdracht heeft een theoretisch karakter, maar ook een praktische uitwerking. Dit kan zijn dat er op een bedrijf iets moet worden gerealiseerd of iets op schaalmodel of in maquettevorm moet worden uitgewerkt. Je gaat de opdracht bekijken en analyseren met de hele groep. Vervolgens ga je aan de slag om een plan op te zetten hoe je het gestelde probleem kan gaan oplossen. Je maakt met de hele groep een plan van aanpak. Tevens verdeel je onderling taken en stel je een “projectleider” aan. Deze projectleider is degene die afspraken maakt met het bedrijf of de instelling, maar ook een ieder aanspreekt op de uitvoering van de vastgestelde taken. Let er goed op, dat de projectleider niet verantwoordelijk is voor het goede verloop van het project, daar ben je met elkaar voor verantwoordelijk. De prestatie zul je deels op school uitvoeren en deels in de praktijk. Er zijn vragen die je niet op school kunt stellen, maar specifiek in het bedrijf moet vragen. De vragen worden opgespaard. Er wordt contact gezocht met de contactpersoon in het bedrijf of instelling wanneer het schikt om de vragen te stellen of wie je daar voor moet hebben. Het kan noodzakelijk zijn om hiervoor naar het bedrijf te gaan. Ook hier wordt dan een afspraak over gemaakt.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
12
Tussentijds wordt twee maal toe een evaluatie gepland met de opdrachtgever of de uitwerking beantwoordt aan de vraagstelling. Deze evaluatiemomenten worden in het plan van aanpak opgenomen en afgestemd met de opdrachtgever. Zorg dat de docent/coach bij de tussentijdse evaluatie aanwezig is. De externe prestatie wordt afgesloten met een rapportage en een presentatie aan de opdrachtgever en het overdragen van het product. Je kan er voor kiezen daarnaast een nieuwsbericht te maken. In dat bericht meld je wat de opdracht is, hoe het is verlopen en wat het eindresultaat is. Zorg er voor dat je iets schrijft wat voor lezers interessant is. Het bericht kan als nieuwsbericht op het intranet van Albeda College worden opgenomen. Het rapport wordt tijdens de eindpresentatie aan de opdrachtgever overhandigd en de begeleidende docent krijgt het nieuwsbericht digitaal overhandigd. Hoe: De externe prestatie wordt uitgevoerd door middel van oa. “storytelling”. Storytelling betekent letterlijk verhalen vertellen, maar in wezen is het een manier van communiceren, waarbij ook het leren presenteren een belangrijk onderdeel is. De docenten zullen je hierin coachen. Wat wordt er van jullie verwacht? •
•
•
•
•
Je werkt met elkaar aan een door het bedrijf of instelling opgestelde opdracht en zoekt hier gezamenlijk een oplossing voor. Je moet je goed realiseren dat, als je naar het bedrijf gaat, je te gast bent in het bedrijf, ondanks dat er een opdracht wordt uitgevoerd die door het bedrijf is opgesteld. Met het bedrijf worden afspraken gemaakt over tijden dat je in het bedrijf aanwezig bent. Hier moet je je aan houden. Als je niet in het bedrijf aan de opdracht werkt ben je op school aan het werk. De begeleidend docent wordt op de hoogte gehouden waar er door de groep wordt gewerkt. Je wordt door docenten en een praktijkbegeleider gecoacht. Coachen wil zeggen dat zij je de weg wijzen waar je informatie kunt vinden en deels zullen zij het proces bewaken. Echter jullie bedenken zelf oplossingen voor het probleem, want de ervaring leert, dat jullie zelf al een heleboel kennis en kunde hebben om zelf oplossingen te bedenken. Uiteraard mag je daar ondersteuning bij vragen als je daar behoefte aan hebt. Om te komen tot oplossingen is het nodig om informatie in te winnen. De praktijkbegeleider van het bedrijf kan aanwijzingen
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
13
• •
• •
•
geven bij wie de informatie is in te winnen. Tevens is ook informatie op het internet op te zoeken. Belangrijk is dat je samenwerkt en samen tot een oplossing komt. Tijdens het proces wordt een logboek bijgehouden. Hierin meld je de voortgang en belangrijke besluiten en acties. Na iedere dag dat er aan de prestatie wordt gewerkt wordt deze dag afgesloten met een stukje in het logboek. Zorg ervoor dat iedereen om beurten deze taak op zich neemt. Je houdt je begeleiders op de hoogte houden door hen de (nieuwe) stukjes logboek te versturen. Je kunt dat ook naar anderen doen, waarvan je graag reactie op jullie voortgang wil krijgen. Tijdens de evaluaties wordt de voortgang gepresenteerd. Deze presentatie wordt gezamenlijk verzorgd. De externe prestatie wordt afgesloten met een rapportage. Ook deze wordt gezamenlijk verzorgd. Het eindrapport wordt tijdens de presentatie aan de opdrachtgever overhandigd Door de externe prestatie worden delen van leer- en ontwikkelingslijnen afgedekt en opgenomen inde portfolio.
Welke documenten lever je op? Tijdens het werken aan de externe prestatie lever je als groep de volgende documenten op: • Prestatieformulier (zie bijlage) • Planning • Vergaderverslagen • Logboek • Eindverslag • Presentatie
We wensen jullie veel succes met het project.
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
14
Prestatieformulier Titel prestatie:
Opdrachtgever Naam bedrijf: Adres: Postcode + Plaats Telefoonnummer: Contactpersoon: E-mail: Deelnemers Naam:
Naam:
Naam:
Telefoon:
Telefoon:
Telefoon:
e-mail:
e-mail:
e-mail:
ROC Leermeester: Telefoon: e-mail:
Gegevens prestatie Product of eindresultaat: Eisen opdrachtgever
Start en einddatum: Beschikbaar budget:
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
15
Leerlijnen
Ontwikkelingslijnen
Eerste gesprek met opdrachtgever: Hoe waar en wanneer wordt de prestatie afgesloten? Plan van aanpak (maken op de prestatiedag bij de start van de prestatie. Kopie eschikbaar stellen aan opdrachtgever, werkmeester en leermeester)
Paraaf:
Datum:
Akkoord opdrachtgever Akkoord leer/ werkmeester Akkoord deelnemer
MIT. Handleiding externe prestatie 2e leerjaar
16