Spelinloop wat is dat?
Gaan kleuters ook gymmen?
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Wat is het Cito?
Waarom doen de kinderen een ketting om?
Augustus 2015
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 1
OBS DE VLINDER
zomer
Beste ouders/verzorgers, Dit boekje is bedoeld om informatie te geven over het onderwijs aan uw kind. Zo krijgt u een beeld van het reilen en zeilen binnen de kleutergroep. Het boekje geeft antwoord op veel vragen en is een handig naslagwerk gedurende het schooljaar. Met vriendelijke groet, leerkrachten onderbouw: Mevr. T. Koolhof Mevr. L.Dijkstra Mevr. Y. Schomaker Mevr. M. Abelen Mevr. M.Bols
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 2
Heterogene groepen In het leerjaar 2015-2016 zitten kinderen in de leeftijdscategorie van 4,5 en bijna 6 jaar bij elkaar in de groep. Ter onderscheiding van de 3 groepen spreken we van een blauwe, gele en rode vlindergroep. Voor de indeling van de groepen laten wij ons leiden door onderwijskundige argumenten. Ter bepaling van de groepssamenstelling is het volgende van belang: In overleg met alle onderbouwleerkrachten wordt besloten in welke groep het kind komt. Wat het niveau betreft streven we naar gelijkwaardige groepen: dus goede en minder goede leerlingen worden - voor zover mogelijk - gelijk verdeeld over de 3 groepen. Broertjes en zusjes komen niet bij elkaar in de groep (met uitzondering van een tweeling). Jongens en meisjes worden - voor zover mogelijk – gelijk verdeeld over de 3 groepen. We verdelen het aantal kinderen – voor zover mogelijk - evenredig over de 3 groepen. We houden – waar het kan en voor zover mogelijk - rekening met vriendschappen. Het aantal leerlingen per groep. Bij de intake van nieuwe leerlingen vragen we de ouders naar informatie die van wezenlijk belang is om te komen tot een goede indeling. De indeling zal worden gemaakt door de onderbouwleerkrachten in overleg met de intern begeleider en de directeur. Het team probeert een grote zorgvuldigheid te betrachten bij het samenstellen van de groepen. Hierbij spelen zowel de belangen van de individuele kinderen, als de schoolbelangen een rol.
THEMA’S Een belangrijk gegeven is dat wij op De Vlinder werken met thema’s. Met thema’s werken we doelgericht aan de brede ontwikkeling van kleuters. Van motoriek tot creativiteit, van taal tot sociaal-emotionele ontwikkeling en van wereldoriëntatie tot rekenen. Voorop staan de volgende uitgangspunten: het het het het
welzijn van het kind bieden van veiligheid en geborgenheid geven van emotionele steun zorgen voor structuur en regels
Deze basis is nodig om onze jongste kinderen te ondersteunen bij hun ontwikkeling, zodat ze zelfstandig kunnen worden en leren probleemoplossend te denken. Voorwaarde is een gezellige en inspirerende speel/leeromgeving. U zult zien dat de hoeken en ook het materiaal in de kasten regelmatig veranderd worden. Het kind wordt zodoende uitgedaagd om te spelen en van daaruit te leren. Er wordt meestal vanuit een thema gewerkt, waarbij allerlei begrippen en vaardigheden aan de orde komen. Om het onderwijs voor kleuters boeiend te houden werken we aan de hand van thema’s.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 3
Deze thema’s proberen we dicht bij de belevingswereld van de kinderen te houden en samen op te bouwen. Door kinderen mee te laten denken en hun plannen mee te nemen wordt de betrokkenheid nog groter. Zo ’n thema zal ongeveer 3 weken duren, afhankelijk van de belangstelling van de kinderen. Aan ons de kunst om te zorgen dat alle ontwikkelingsgebieden binnen het thema voldoende aan bod komen.
‘Onderbouwd’ In het leerjaar 2011-2012 zijn we gestart met ‘ONDERBOUWD’. Met dit pakket kunnen we op school aanwezige ontwikkelingsmaterialen koppelen aan leerkaarten. Het pakket is gebaseerd op de kerndoelen, de subdoelen en leerdoelen voor de vakken taal, rekenen en (schrijfmotoriek) en vormen een doorgaande leerlijn. Het belangrijkste is misschien wel dat het leerpakket gebruik maakt van ontwikkelingsmaterialen waarbij doelgericht leren aan de orde is.
Hoe leren kleuters? Uw kind is vier jaar en gaat naar de basisschool. Begint het 'echte' leren dan ook? Voordat een kind naar school gaat, heeft het al heel wat ervaren. Vanaf de geboorte heeft een kind zich steeds verder ontwikkeld. Het heeft leren zitten, kruipen, lopen en praten. Het lijkt haast wel of alles vanzelf gaat, maar ook de omgeving en de zorg van de ouders werken er aan mee dat een kind allerlei activiteiten en vaardigheden ontplooit, experimenteert en al handelend de wereld om zich heen verkent. Deze ontwikkeling stopt niet ineens als een kind naar school gaat. Een kind blijft de wereld om zich heen nog volop ontdekken. In groep 1 en 2 wordt die ontwikkeling van de kinderen begeleid door de leerkracht. Een kleuter leert vooral door (nieuwe) dingen te ontdekken. Door een uitdagende leeromgeving op De Vlinder te creëren en door veelzijdig materiaal aan te bieden, wordt de kleuter uitgedaagd om van alles te gaan ontdekken en te ondernemen. De leerkracht begeleidt, stimuleert en activeert de kinderen hierbij.
De ontwikkelingsgebieden Er wordt aandacht besteed aan de volgende ontwikkelingsgebieden: Taal/spraakontwikkeling Rekenen Ontwikkeling van de motoriek Sociaal-emotionele ontwikkeling Expressie Functieontwikkeling Muzikale vorming
kringgesprek, voorlezen, rijmpjes, raadsels, klankgebaren, praten en heel diep nadenken begrippen, tijd, meten/wegen, hoeveelheden, tellen gymnastiek, spel, buitenspelen, tekenen, knippen, plakken, spelletjes spelen en met elkaar omgaan, rollenspel en toneelspel, groepsspelletjes werken met allerlei materialen, toneel, muziek en natuurlijk spelen met elkaar m.b.v. ontwikkelingsmaterialen, opdrachten, werkbladen maat en ritme ervaren, begrippen die bij muziek horen (hard/zacht, vlug/langzaam, vrolijk/verdrietig), instrumenten, bewegen en zingen
De ontwikkeling van een kind Een belangrijk aspect is het volgen van kinderen in hun ontwikkeling. Dit gebeurt dagelijks door observaties, gesprekjes en/of toetsen. Twee keer per jaar wordt het kleutervolgsysteem (van het Cito) gebruikt. Door de toetsen ( Taal voor kleuters en een Rekenen voor kleuters) onderzoekt de leerkracht of een kind zich in positieve zin ontwikkelt en op welke terreinen een kind eventueel hulp nodig heeft. Op deze manier krijgen we een goed beeld van het kind omdat alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen. Het zijn voor ons goede middelen om een kind te
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 4
volgen en achter eventuele problemen te komen. Het is ook zeker niet zo dat alles bijvoorbeeld van een toets afhangt. We kijken naar het complete beeld van het kind. Heeft een kind zijn of haar toetsen goed gemaakt, maar is er b.v. een achterstand op sociaal/emotioneel gebied dan kunnen we ervoor kiezen om een kind misschien een jaartje langer in een kleutergroep te houden. We vinden dat elk kind een goede basis moet hebben voor het door kan naar een volgend niveau. We hebben er wel voor gekozen om kinderen eerst een half jaar te laten wennen voordat ze echt ‘meegaan’ in de observaties en de toetsen. Een kind moet zich eerst goed voelen in een groep. Dit betekent uiteraard niet dat we een kind het eerste half jaar niet in de gaten houden. Als wij eerder ‘dingen’ zien die we met u willen bespreken dan komen we zeker naar u toe. Als de ontwikkeling van een kind niet goed dreigt te gaan, proberen wij dat eerst op school op te lossen. Hierbij kunnen we terugvallen op onze intern begeleider (IB- ‘er). Gaat onze kennis niet ver genoeg, dan kunnen we de hulp van Cedin (onderwijsbegeleidingsdienst) inschakelen. Zij beschikken over deskundigen om een kind te observeren, te toetsen/onderzoeken en een hulpplan te maken. Dit alles gaat uiteraard altijd in overleg met de ouders.
Werkwijze in de groep De kleuter wordt geleerd om zelfstandig keuzes te maken middels het gebruik van het planbord. Alle kinderen hebben een naamkaartje met een sticker (dezelfde sticker zit ook op de kapstok). Dit kaartje wordt gebruikt om een keuze te kunnen maken bij het plannen van activiteiten, spelen in hoeken en het uitvoeren van taakjes. Elke dag is een kleuter het “hulpje” van de juf, een “heel” belangrijke taak. De kinderen vinden het erg interessant om hulpje te zijn (vraag het maar aan uw kind).
Opdrachten maken De eerste opdracht die kinderen van ons “krijgen” is spelen. Spelen heeft een hele duidelijke plaats binnen ons kleuteronderwijs. Kinderen leren via spelen ontzettend veel vaardigheden. Denk maar eens aan winkeltje spelen: hoe ga je met elkaar om, duidelijk maken welke spullen je nodig hebt en hoeveel je wilt hebben, de spullen inpakken (sociaal/emotioneel, taalontwikkeling, rekenontwikkeling, motorische ontwikkeling). Toch vinden we ook dat kinderen moeten leren om regelmatig een opdracht te ‘doen’. Je komt dan al snel op de werkles waarin kinderen al knutselend allerlei vaardigheden leren. De spelletjes uit de kast komen ook regelmatig aan bod (of een leuk werkblad of een groepswerkje of een bouwopdracht of……). Een opdracht kan heel veel zijn, maar het is wel iets wat je op dat moment moet doen. Bij het voorbereiden van opdrachten houden we zeker rekening met het niveau van de kinderen. Tijdens een opdracht zitten de kinderen van hetzelfde niveau bij elkaar en voor ieder kind stel je andere eisen. De een kan al netjes over een lijn knippen terwijl het voor een ander al een hele prestatie is om een schaar vast te houden.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 5
Arbeid naar keuze Soms mogen de kinderen kiezen. De kinderen kunnen dan zelf bepalen wat ze gaan doen. Het kiezen wordt georganiseerd middels het planbord. Hierop staan allemaal afbeeldingen van activiteiten waaruit kinderen kunnen kiezen. De kinderen hebben zelf ook een plaatje waarmee ze een plekje op dat planbord kunnen ‘afhangen’. Per activiteit is er een beperkt aantal plaatsen. Zijn deze plaatsen vol, dan kies je iets anders. Met de kinderen is afgesproken dat ze niet meer dan twee keer iets anders mogen kiezen om te voorkomen dat ze steeds iets anders doen en nergens tot goed spel komenWat zijn dan de ‘dingen’ waaruit kinderen kunnen kiezen: huishoek, bouwhoek, leeshoek, spelletjes, tekenen, knutselen,………. Als leerkracht proberen we kinderen hierin zo goed mogelijk te begeleiden, te stimuleren en te volgen.
Spelinloop Op bepaalde donderdagochtenden van de maand willen we de ouders de gelegenheid geven om even een halfuurtje bij hun kind in de groep te kijken. We spreken dan van spelinloop. De inloop duurt van 8.30 uur tot 9.00 uur. Er is dan ook gelegenheid voor het geven van individuele hulp (pre-teaching) aan bepaalde kinderen op een bepaald terrein. Op deze donderdagochtend zijn de ouders/verzorgers van harte welkom bij de spelinloop. Het is dan de bedoeling dat u samen met uw kind ergens mee speelt (dus ouders hebben dan onderling géén gesprekjes met elkaar!). Op deze manier maakt u kennis met de wereld waarin uw kind leeft op school. Ook adviseren we de ouders geen jongere broertjes of zusjes mee te nemen. I.v.m. de enorme toeloop van het aantal leerlingen is de inloop dit jaar iets anders georganiseerd en zal ook de frequentie van het aantal inloopochtenden enigermate worden beperkt. De inloop wordt vanaf dit leerjaar voor elke groep apart gehouden. Het rooster van de inloopochtend ziet er als volgt uit:
Inloopochtend onderbouw donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag
3 september 2015 1 oktober 2015 5 november 2015 7 januari 2016 4 februari 2016 10 maart 2016 7 april 2016 12 mei 2016
groep groep groep groep groep groep groep groep
1 2 1 2 1 2 1 2
Dagindeling Als de kleuters binnen komen beginnen we met een grote en kleine kring. De grote groep kiest van het planbord en in de kleine groep neemt de leerkracht een paar kinderen apart om alvast het komende werk voor te bereiden of extra te oefenen van vaardigheden. Alle ochtenden starten we met een dagritme/kalender en daarna volgt een taalactiviteit. Dit houdt in dat we dan een boek/verhaal voorlezen, een gesprek over het thema voeren al dan niet met voorwerpen of een vertelplaat, bieden 2 woorden aan passend bij het thema. We gebruiken een roulatiesysteem voor het gebruik van het speel/gymlokaal. Mocht de groep zich in het speellokaal bevinden dan doen we aan “spel en beweging”. We gaan gymmen, spelen met groot materiaal of we spelen een spel-/fantasieles in het speellokaal. Bij goed weer spelen de kleuters op het plein.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 6
We spelen dan in de zandbak en/of met rijdend materiaal, ook doen we hier wel zangen/of tikspelletjes. Vrijdagmorgen krijgen de kleuters gymnastiek in het gymlokaal. Werkles: In de klas werken we in kleurgroepen. Dit kan zijn: Spelen/leren in een hoek (bouw-, huis-, luister-, en leeshoek. Passend bij het thema. Een creatieve activiteit met of zonder opdracht(tekenen, verven, kleurplaat, knippen en plakken) Werken met ontwikkelingsmateriaal aan een tafel: puzzelen, kralenwerk, bouwen, domino, memorie, werkblad behorende bij een thema, etc. Fruit eten doen we tussen 10.00 en 10.30 uur. Muzikale vorming: we zingen bekende liedjes of de kleuters leren een nieuw lied, waarbij we ook gebruik kunnen maken van muziekinstrumenten. Hierbij doen we allerlei oefeningen zoals hoog/laag, snel/langzaam, maat/ritme etc. ’s Middags beginnen we met een taalactiviteit, daarna hebben we arbeid naar keuze (planbord) en gaan we nog even binnen of buiten spelen.
Het schrijven van kleuters Op een gegeven moment willen kinderen graag zelf woordjes gaan schrijven met het risico dat er hoofd- en kleine letters door elkaar gebruikt gaan worden. We gebruiken de “leesletters” . De kinderen leren bij ons nog geen hoofdletters. Let op: Leren kinderen de foute schrijfwijze aan, dan is dit voor ons heel moeilijk om het kind de verkeerde schrijfwijze af te leren en de juiste schrijfwijze weer aan te leren. Leesletters
a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x ij z
Kleuters en letters De uitspraak van de letters is iets om even bij stil te staan. In groep 3 worden de letters fonetisch aangeleerd. Een paar voorbeelden: - de d spreek je uit als ‘du’ en niet als ‘dee’ - de f spreek je uit als ‘ff’ en niet als ‘ef’ - de i spreek je uit als ‘i’ en niet als ‘ie’ - de z spreek je uit als ‘zz’ en niet als ‘zet’ Op speelse manier worden kinderen bekend gemaakt met de letters. De letters worden namelijk heel veel gebruikt in de taalspelletjes die je met kleuters doet: als je naam begint met de d (‘du’), dan mag je je jas gaan halen; wie kent er een woord dat begint met de z (‘zz’) etc.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 7
Wetenswaardigheden, regels en rituelen Groepsindeling Maandagmorgen Maandagmiddag Dinsdagmorgen Dinsdagmiddag Woensdagmorgen Donderdagmorgen Donderdagmiddag Vrijdagmorgen vrijdagmiddag
Rode Blauwe vlindergroep vlindergroep
Gele vlindergroep
juf juf juf juf juf juf juf juf
juf juf juf juf juf juf juf juf
T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof T. Koolhof vrij
juf juf juf juf juf juf juf juf
Y. Schomaker Y. Schomaker Y. Bols Y.Bols Y. Bols Y. Schomaker Y. Schomaker M. Schomaker vrij
L. Dijkstra L. Dijkstra L. Dijkstra L. Dijkstra M. Abelen M. Abelen M. Abelen M. Abelen vrij
Wegbrengen en ophalen De kleuters komen ’s ochtends op het plein. We willen graag alle kinderen op het plein. U kunt wachten tot we naar binnen gaan, maar u bent ook vrij om alvast weg te gaan. Wees duidelijk naar uw kind: “Mama gaat nu, je mag even bij juf wachten”. Het is niet de bedoeling dat de ouders mee naar binnen gaan om de tassen weg te leggen of de jassen uit te trekken, want dit kunnen ze heel goed zelf en we willen zo zelfstandig mogelijke kinderen van ze maken. Aan het eind van de ochtend of middag komen de kleuters met de leerkracht naar buiten en de juf blijft tot iedereen opgehaald is. Mocht dat niet het geval zijn dan neemt ze het kind weer mee naar binnen. Geef even door als uw kind door iemand anders wordt gehaald of wanneer het mee mag met een vriendje/vriendinnetje.
Kapstokken De jassen hangen in een eigen “anti-luizencape” aan hun eigen kapstok. Alle kinderen hebben een sticker bij de kapstok waar hun jas hangt. Jas graag voorzien van een lusje. In de winter moeten de handschoenen, mutsen en sjaals, etc. in een tas (stof of plastic) aan de kapstok. Dit om het hoofdluisprobleem zo veel mogelijk voor te zijn. Is het laarzenweer, dan staan de laarzen onder de jas. In de klas worden geen laarzen gedragen en kunnen de kinderen sloffen of schoenen meenemen om in de klas te dragen. Wel willen we graag dat u een duidelijk herkenningsteken aanbrengt op de laarzen, mutsen, sjaals en handschoenen.
Spel en beweging Uw kind mag gymschoentjes meenemen, deze kunnen op school blijven (voorzien van naam). Liefst geen zware sportschoenen, want er zijn mogelijk klasgenootjes op blote voeten. Verder zijn er geen gymkleren noodzakelijk, want kleuters gymmen in hun ondergoed.
Plasongelukjes Mocht er een keer een ‘plasongelukje’ plaatsvinden, dan is dat geen probleem. Er zijn op school onder- en bovenbroeken aanwezig. We gaan er echter wel vanuit dat een kleuter zindelijk is! We willen wel graag de geleende spullen zo spoedig mogelijk schoon en droog weer terug, er raakt namelijk nog wel eens wat kwijt.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 8
Speelgoed Soms willen kinderen speelgoed meenemen. Dit kan, maar dan wel met mate. Wij kunnen echter geen verantwoording dragen voor het stukgaan of zoekraken van het speelgoed.
Fruit eten. De kleuters brengen in hun tas iets te eten en te drinken mee. Het is verstandig om uw kind goed te laten ontbijten, zodat het tussen door geen complete maaltijd nodig heeft (dit geldt uiteraard niet voor het overblijven). Is uw kind een trage eter dan kan het voorkomen dat uw kind zijn eten niet op krijgt. We kunnen uw kind niet alleen in de klas laten zitten zonder toezicht en de andere kinderen zullen door moeten gaan met het programma van die dag (effectieve leertijd). Dinsdag en donderdag zijn “fruitdagen”, we willen dan graag dat alle kinderen fruit, komkommer, wortels, etc. meenemen. Er wordt die dagen géén koekjes o.i.d. gegeten, brood mag ook als alternatief. Wij verzoeken u dringend de volgende ‘dingetjes’ niet mee te geven: priklimonade, snoep/chips, koekjes en chocolade-achtige ‘dingen’.
Verjaardagen Voor veel kinderen is hun verjaardag een hoogtepunt. Daar zal dan zeker aandacht aan geschonken worden. Als er een familielid jarig is, mag uw kind een kleurplaat kleuren.
Feesten Er wordt op gepaste wijze (openbare school) aandacht geschonken aan de volgende feesten: St. Maarten, Sinterklaas, Kerst, Carnaval en Pasen. Vaak is een feest ook onderdeel van een thema.
Schoolreis Ook de kleuters gaan op schoolreis. Elk jaar is de bestemming weer een verrassing.
Rapportage Kinderen in groep 1, die korter dan een half jaar op school zitten, krijgen een rapport met een tekening mee op het eind van het schooljaar. Voor deze kinderen vullen we nog geen ‘echt’ rapport in, omdat we er bewust voor kiezen om een kind eerst de kans te geven iets van zichzelf te laten zien. Kinderen in groep 1, die langer dan een half jaar op school zitten, krijgen op het eind van het schooljaar een rapport mee. De kinderen van groep 2 krijgen 2 x per jaar een rapport mee. Het is wel de bedoeling dat het rapport getekend en wel weer terug komt op school.
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 9
Spreekavonden Drie keer per jaar vindt er een spreekavond plaats (herfst, februari en juni/juli). Herfst: Alle ouders worden uitgenodigd voor een gesprek; het gaat bij deze gesprekken vooral om een wat bredere kennismaking en om de uitwisseling van informatie ter zake het welbevinden van het kind. Februari: Alle ouders worden uitgenodigd voor een gesprek. Juni/juli: Tien-minuten-gesprekken waarvoor iedereen zich vrijwillig in kan schrijven of de ouders worden uitgenodigd door de leerkracht.
Opmerking: Voor algemene regels: zie de schoolgids en let vooral op de activiteitenkalender en de nieuwsbrieven. Wilt u nog meer informatie over de groepen, aarzel dan niet om de juffen te vragen. Met vriendelijke groeten,
Thecla Koolhof Leonie Dijkstra Yvonne Schomaker Mineke Abelen Marlies Bols Wij wensen uw kind een fijne tijd op De Vlinder!
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 10
OBS DE VLINDER
INFORMATIEBOEKJE GROEPEN 1 EN 2
Pagina 11