Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. DataTech........................................................................................................................6 1.1 De GPS logger..........................................................................................................................6 1.2 De camera's...............................................................................................................................6 1.3 Het DataTech programma.........................................................................................................6 Hoofdstuk 2. Bediening van de GPS logger........................................................................................7 2.1 Betekenis van de status-LEDs en schakelaar............................................................................7 2.2 Opladen van de GPS logger......................................................................................................8 2.3 Instellen en wissen van de GPS logger.....................................................................................8 2.4 Bevestigen van de GPS logger..................................................................................................8 2.5 Uitlezen van de GPS logger......................................................................................................8 Hoofdstuk 3. Installeren van het DataTech programma......................................................................9 3.1 Installeren van het programma vanaf CD.................................................................................9 3.2 Downloaden van nieuwe versies...............................................................................................9 3.3 Ingeven van de serienummers.................................................................................................14 3.3.1 Serienummer van het programma...................................................................................14 3.3.2 Licentiecode van de GPS unit.........................................................................................15 Hoofdstuk 4. Werken met het DataTech programma........................................................................16 4.1 Organiseren van het opslaan van metingen............................................................................16 4.1.1 Mappenstructuur.............................................................................................................16 4.1.2 Naamgeving van de metingen.........................................................................................17 4.2 Algemene werking van het programma..................................................................................18 4.2.1 De menubalk...................................................................................................................18 4.2.1.1 Menu 'Bestand'........................................................................................................18 4.2.1.2 Menu 'Bewerken'.....................................................................................................18 4.2.1.3 Menu 'Analysis'.......................................................................................................19 4.2.1.4 Menu 'Measurements'..............................................................................................19 4.2.1.5 Menu 'Help'.............................................................................................................19 4.2.2 Analysevensters...............................................................................................................20 4.2.2.1 Dialoogbox - rechter muisknop...............................................................................20 4.3 Wissen van de GPS unit..........................................................................................................21 4.4 Doe een meting.......................................................................................................................21 4.5 Uitlezen van de camera('s)......................................................................................................21 4.6 Uitlezen van de GPS unit........................................................................................................22 4.7 Koppelen van een video-bestand............................................................................................22 4.8 Afknippen van overtollige data...............................................................................................23 4.9 Opslaan van een meting in een bestand..................................................................................28 4.10 Laden van een meting uit een bestand..................................................................................28 4.11 Laden van een beeldschermlayout........................................................................................28 4.12 Maken van een eigen beeldschermlayout.............................................................................29 4.12.1 Openen van nieuwe vensters.........................................................................................29 4.13 GPS vensters.........................................................................................................................30 4.13.1 Het Snelheids/versnellings/RPM venster......................................................................30 4.13.1.1 Snelheid.................................................................................................................30 4.13.1.2 Acceleratie / afremmen..........................................................................................30 4.13.1.3 Optimaal toerental / versnelling............................................................................30 4.13.1.4 De Meetlijn............................................................................................................31 4.13.1.5 Interval aanpassen.................................................................................................31
4.13.1.6 Acceleratie en Remmen.........................................................................................34 4.13.1.7 Kanalen selecteren.................................................................................................35 4.13.1.8 Versnellingsbak instellingen..................................................................................35 4.13.2 Het Circuit venster........................................................................................................37 4.13.2.1 De finishlijn...........................................................................................................37 4.13.2.2 Sectormarkeringen.................................................................................................37 4.13.2.3 Opslaan / laden van sectormarkeringen.................................................................38 4.13.2.4 Rempunten en midcornerspeed.............................................................................38 4.13.3 Het Rondetijden venster................................................................................................39 4.13.3.1 Rondetijden...........................................................................................................39 4.13.3.2 Ronde snelheid......................................................................................................39 4.13.3.3 Sectortijden............................................................................................................39 4.13.3.4 Laatste gedeeltelijke ronde....................................................................................39 4.13.3.5 Optimale ronde......................................................................................................40 4.13.3.6 Selecteren van een of meerdere ronden.................................................................40 4.13.3.7 Selecteren van een enkele sector...........................................................................41 4.13.3.8 Vergelijken van ronden uit verschillende metingen..............................................42 4.13.4 Het Snelheids/RPM balk venster..................................................................................43 4.14 Het Video venster..................................................................................................................43 4.14.1 Synchroniseren van het video-venster..........................................................................43 4.14.1.1 Draaien van het videobeeld...................................................................................46 4.14.1.2 Pijltoetsjes in het video-venster.............................................................................46 4.15 Het Commentaar venster......................................................................................................46
Created from a Passion for Motor Sport, Driven by Success on the Track Focused on Innovation & Quality Inspired by the way to Perfection Infotronic Datatech presents the smallest Racing Datalogger system in the World made for you! Infotronic DataTech Postbus 73 7650 AB Tubbergen Nederland Tel: Mobiel: Email: Web:
074-2434155 (Bedrijf) 06-53605259 (Ing. Jan Maathuis Data Engineer)
[email protected] http://www.infotronic.nl
VOORWOORD: Geachte Race liefhebber, In de racerij wordt veel gebruik gemaakt van datalogging. Door mijn werk als data engineer heb ik met diverse systemen gewerkt. Na de nodige negatieve ervaringen met de reeds op de markt zijnde systemen heb ik besloten zelf een datasysteem op de markt te brengen waarmee iedereen in 5 minuten kan werken en dat niet iedere keer vastloopt. De onnodige complexiteit en vele onzinnige metingen en ingewikkelde presentatie hebben mij hiertoe gebracht. Ik wil een zeer eenvoudig datasysteem met zoveel mogelijk functies waar U wat mee kan in een oogopslag dus zonder uren achter de computer te moeten zitten om de data te analyseren. Een sensor aansluiten kan eenvoudig gedaan worden bij ons systeem, geen 3 tot 4 dimensionale formules invullen als interface etc, maar echt plug and play. De software is zeer eenvoudig ontwikkeld (in korte tijd te leren). De analyse is in een paar minuten klaar. Vele NUTTIGE analysemogelijkheden. De video-opname van de race is 100% gesynchroniseerd met de opgenomen data. Het systeem dat U nu heeft aangeschaft is DataTech-1. Dit haalt het maximum aan mogelijkheden uit een GPS-logger en on-board camera's. Wilt U meer, bijvoorbeeld toerental, veringsensoren, IR-temperatuursensoren op banden, gyrosensor voor het meten van de lean angle (hoek in de bocht) , div. acceleratie en Hallsensoren, etc, etc, dan hebben wij het DataTech-2 systeem beschikbaar, zie hiervoor onze website: http://www.infotronic.nl, of stuur een mailtje naar
[email protected]. Nog uitgebreider, inclusief compleet motor-management-systeem om het maximum aan performance uit uw motor te halen, is DataTech-3, dat volop in ontwikkeling is. Wij wensen U een voortvarend gebruik van het Infotronic DataTech Racelogger systeem en hopen U zo snel mogelijk op het podium te zien! Met vriendelijke groeten, Ing. J.A.M. Maathuis Infotronic Datatech-engineer
Hoofdstuk 1. DataTech Hartelijk dank voor het aanschaffen van het Infotronic DataTech racing-analyse programma. Het systeem is te gebruiken met alles wat beweegt in de open lucht, paarden, fietsen, motoren, lopen, voetballen, rally, karten etc. Het systeem werkt niet in afgesloten ruimtes door metaaldaken, carbon, kooi van Faraday metaalwerken. Dit programma stelt u in staat om op eenvoudige wijze informatie te krijgen die u nodig heeft om gereden races te analyseren, en zo inzicht te krijgen hoe de prestaties nog verder verbeterd kunnen worden. Het totale systeem bestaat uit drie onderdelen: •
de GPS logger, die de beweging van de auto, motor of fiets (in het vervolg te noemen: voertuig) vastlegt.
•
eventueel een of meer camera's, die gesynchroniseerd met de GPS data de volledige race in beelden vastlegt. Hierdoor is precies te zien wat er op welk moment gebeurde.
•
Het DataTech analyse-programma, waarmee de opgenomen data geanalyseerd kan worden. De totale opzet van het systeem is zodanig, dat er op het voertuig geen enkele draad aangesloten hoeft te worden. Deze handleiding is zo opgebouwd, dat u alles tegenkomt in de volgorde waarin het gebruikt gaat worden. Lees hem dus eerst van voren naar achteren door, bij voorkeur met de logger en het programma bij de hand.
1.1 De GPS logger De GPS logger is een kastje ongeveer ter grootte van een lucifersdoosje, dat via de satellieten van het Global Positioning System (GPS) continue de positie en snelheid van het voertuig vastlegt. De beste plek voor de GPS unit is ergens waar hij een volledig vrije blik op de hemel heeft (belangrijk voor de nauwkeurigheid van de meting), en niet in de buurt van stoorbronnen als de ontsteking zit. Voor een motorfiets is de beste plek dus achterop het zitje. De GPS unit wordt uitgelezen en opgeladen met een USB kabel naar de computer.
1.2 De camera's Voor de camera's van het DataTech systeem geldt: klein maar fijn. Ze nemen de beelden op tijdens de race, en slaan die op op een micro-SD geheugenkaart. Ook de camera's worden uitgelezen en opgeladen via een USB-kabel. Gezien het grote aantal verschillende camera's dat voor gebruik met het DataTech systeem in omloop is, wordt voor de camera een aparte handleiding meegeleverd.
1.3 Het DataTech programma Het DataTech programma is het hart van het DataTech systeem. Hiermee worden alle gegevens, die door de datalogger en de camera's opgenomen zijn, op een overzichtelijke manier in beeld gebracht.
Hoofdstuk 2. Bediening van de GPS logger
Licentie code
Aan/uit
LEDs
USB aansluiting
2.1 Betekenis van de status-LEDs en schakelaar De GPS-logger heeft vier LEDs: •
De linker LED is groen, en geeft de status van het geheugen weer. Tijdens het loggen knippert deze eenmaal per seconde (als er met 5 Hz gelogd wordt) Zodra hij continue brandt, is het geheugen helemaal vol, en wordt er geen data meer geregistreerd.
•
De tweede LED heeft is geel, en geeft de ontvangst van de satellieten aan. Als de gele LED continu brandt, is de unit nog naar satellieten aan het zoeken. Tijdens deze periode is het het beste om de unit volledig zicht op de hemel te geven, en nog niet te snel te bewegen. Als tijdens het zoeken naar satellieten de unit al snel beweegt, wordt het zoekproces bemoeilijkt, en duurt het langer voor alle satellieten gevonden zijn, of kunnen de satellieten helemaal niet meer gevonden worden. Ga dus niet direct vanuit een plek zonder ontvangst (pitbox!) meteen rijden. Leg zo nodig de logger eerst buiten, en monteer deze dan pas als de motor uit de pitbox komt. Als de gele LED knippert, zijn de satellieten gevonden. Pas dan wordt de data opgenomen!
•
De rechter LED heeft twee kleuren: rood en groen. Wanneer de rode LED brandt, is dat een teken dat de ingebouwde accu leeg is, en moet worden opgeladen. Deze LED zal ook kort branden na aanzetten van de GPS unit. Wanneer de groene LED brandt, geeft dat aan dat de accu wordt opgeladen. Zodra de accu vol is, gaat de LED weer uit.
•
De vierde (rechter) LED is blauw, en geeft de status van de ingebouwde Bluetooth verbinding aan. Deze wordt bij het DataTech systeem niet gebruikt.
De GPS-logger heeft een aan/uit schakelaar: Om aan- of uit te schakelen, deze schakelaar vier seconden ingedrukt houden.
2.2 Opladen van de GPS logger Voor gebruik moet de GPS logger worden opgeladen. Dit gebeurt via de USB kabel, en gaat dus automatisch zodra de unit aan de computer wordt uitgelezen. Opladen is ook mogelijk met een speciale USB-lader. Het opladen duurt ongeveer een uur. Met een volle accu kan ca. 4 uur worden gemeten.
2.3 Instellen en wissen van de GPS logger Voordat de GPS unit gebruikt wordt, moet eerst de oude data uit de logger gewist worden, en moet de logger worden ingesteld op 5 Hz. Wanneer dit niet gebeurt, zal het beeld van circuit heel 'hoekig', en niet mooi glad zijn. Dit wissen van de unit gebeurt vanuit het DataTech programma, en wordt in het hoofdstuk over het programma beschreven (§4.3, blz 16)
2.4 Bevestigen van de GPS logger De GPS unit moet daar bevestigd worden waar hij horizontaal zit, en een vrij uitzicht op de hemel heeft. Belemmering van dit uitzicht leidt tot een minder nauwkeurige meting, waarbij zowel in de positie als in de snelheid grotere of kleinere meetfouten zullen ontstaan. De beste positie is achterop het zitje. Zorg voor een voldoende stevige bevestiging! Het zal nodig zijn om, behalve het klitteband, ook een stuk (duck-)tape over de unit aan te brengen. Beter iets te stevig vastgezet, dan tijdens de race verloren! Let bij het plakken van de tape er op dat die geen knopjes indrukt. Plak ook de USB connector af zodat er geen stof of zand in komt. De logger is niet waterdicht. Als er kans op regen is, moet hij dus in een plastic zakje gemonteerd worden.
2.5 Uitlezen van de GPS logger Om de GPS unit uit te lezen, wordt hij met een USB-kabel verbonden met de computer waar het DataTech programma op staat. De rest van deze procedure wordt verderop beschreven, in het hoofdstuk over het DataTech programma (§4.6, blz. 17)
Hoofdstuk 3. Installeren van het DataTech programma 3.1 Installeren van het programma vanaf CD Om het programma vanaf CD te installeren, eenvoudig de CD inleggen. Afhankelijk van de Windows-versie zal de computer nu meteen met installeren beginnen, of vragen wat er moet gebeuren. Kies dan ... Bij het installeren kan telkens voor 'volgende' gekozen worden.
3.2 Downloaden van nieuwe versies Het DataTech programma is continu in ontwikkeling. Om nieuwe versies van het programma zo snel mogelijk bij alle klanten te kunnen krijgen, wordt het ter download beschikbaar gesteld via onze website: http://www.infotronic.nl Op deze hoofdpagina, kies 'Racing':
Op deze pagina, kies 'Software':
Hier bent u op de pagina waar het programma gedownload kan worden. Bij iedere versie die beschikbaar is staan de wijzigingen ten opzichte van voorgaande versies aangegeven:
Onderaan deze pagina's zijn ook de drivers voor video en de GPS unit beschikbaar.
3.3 Ingeven van de serienummers 3.3.1 Serienummer van het programma De licentie voor het DataTech programma is gekoppeld aan de computer waarop het programma geïnstalleerd wordt. Bij de eerste keer starten van het programma zal gevraagd worden om het serienummer van het programma. Stuur hiervoor de aangegeven code (in dit geval M6-3Y8-LLJ) naar Infotronic per email aan
[email protected]. U ontvangt dan het bijbehorende serienummer (in dit geval 2287402266). Na het ingeven van het serienummer zal het programma afsluiten. Bij een volgende keer starten van het programma zal - indien het serienummer juist was - het programma niet opnieuw om het serienummer vragen.
Let op: Per aangeschaft pakket wordt eenmalig gratis een licentiecode gegeven. Indien er later een nieuwe licentie nodig is, bijvoorbeeld omdat het programma op een andere computer geïnstalleerd moet worden, dan kan deze tegen een licentie vergoeding bij Infotronic worden aangevraagd. Stuur hiervoor een email naar
[email protected]. 3.3.2 Licentiecode van de GPS unit De eerste keer dat een GPS unit wordt uigelezen, zal het programma vragen om de licentiecode van de unit. Het programma geeft een serienummer aan van drie groepen van vier letters, bijvoorbeeld IPRI-KONI-APAL Dit serienummer staat op een sticker op de GPS unit, samen met de bijbehorende licentiecode. Voor de unit die hierboven als voorbeeld gebruikt is, is de licentiecode 1373095392. Geef deze licentiecode in. Deze code wordt dan intern door het programma geregistreerd, en bij een volgende keer uitlezen van de unit zal er niet meer om de licentiecode vragen. Het is een goed idee om het serienummer en de licentiecode ook zelf te noteren. Als dan de sticker ooit eens kwijt mocht raken, heeft u de gegevens toch nog. Zonder licentiecode zal het DataTech programma de GPS unit niet kunnen uitlezen.
Hoofdstuk 4. Werken met het DataTech programma Deze beschrijving is voor versie 3.31 van het DataTech programma. Het programma is continue in ontwikkeling; doorgaans komen er meerdere nieuwe versies per jaar uit. Deze updates zijn te downloaden vanaf de website van Infotronic; zie §3.2, blz 8 Het kan dus zijn dat deze handleiding wat achterloopt op de functies van de nieuwste versie van het programma. Hiervoor bij voorbaat onze excuses; maar het lijkt ons beter dat de nieuwe functies zo snel mogelijk beschikbaar gemaakt worden, ook al zijn ze nog niet (volledig) in de handleiding beschreven.
4.1 Organiseren van het opslaan van metingen Het hoofddoel van het gebruiken van een data-analysesysteem zal zijn, om de prestaties te verbeteren. Je kunt nog zoveel metingen doen, als je er niet sneller door wordt, heb je er weinig aan. Hiervoor is het van het grootste belang, dat alle metingen in een vaste structuur worden opgeslagen. Om te kunnen zien of je vooruitgang boekt, en om te kunnen analyseren waar verbetering vandaan komt of mogelijk nog te halen is, is het essentieel dat je iedere meting a la minute terug kunt vinden, ook al is hij van vorig jaar of meerdere jaren geleden. Daarnaast is het zeer belangrijk, om alle relevante gegevens te noteren. Welke coureur reed de motor? Welke motor? Liep hij lekker? Welke banden zijn er gebruikt bij deze meting? Wat was de toestand van de banden aan het begin en eind van de meting? Wat was de temperatuur van het circuit? Neerslag / zon / wind etc. etc. etc. Het DataTech programma maakt het mogelijk om heel gedetailleerd metingen te vergelijken. Maar dat heeft alleen zin als je ook de omstandigheden terug kunt vinden waaronder de metingen gedaan zijn. Vandaar dat we hier op hameren voordat we ook maar iets over de werking van het programma uitleggen. 4.1.1 Mappenstructuur Als het programma vers geïnstalleerd is, wordt data standaard opgeslagen in C:\Datatech Data. Het is goed mogelijk data elders op te slaan. Het programma onthoudt de plek waar het laatste bestand is opgeslagen, en zal dat de volgende keer ook als standaardlocatie gebruiken. Over het algemeen bevelen wij aan binnen de map C:\Datatech Data per seizoen een nieuwe map aan te maken, en daarbinnen weer per race een map. Op die manier zijn de gegevens van een bepaalde race later altijd makkelijk terug te vinden. Dus: binnen C:\DataTech Data een map 2011 aanmaken. Dan volgend jaar beginnen met een map 2012 aan te maken, enz. Binnen die map 2011 dan een map 1-Assen-Lenterace 2011 2-Francorchamps-Bikers Trophy 2011 3-Assen-Ducati Clubraces 2011
voor de eerste race, voor de tweede race, etc, etc, etc.
Zo blijft alles op volgorde, en is het terug te vinden.
Nieuwe map maken
M ap voor het seizoen
M ap voor het race-weekend
4.1.2 Naamgeving van de metingen Binnen deze map komen dan alle metingen die tijdens dat betreffende raceweekend gemaakt zijn. Bijv: 1-Assen-BW-T1-Do morgen 10u13-GPS.ult 2-Assen-BW-T2-Do morgen 10u53-GPS.ult BW zijn hier dan de initialen van de coureur, T1 eerste training, T2 tweede training, Q1 eerste kwalificatie, R1 eerste race, WU warming up etc. Maak hier een duidelijke structuur in, EN HOUD DIE AAN! Later weet je niet meer wat wat is en kun je niets terugvinden. Als je deze standaard aanhoud kun je altijd alles terug vinden. Geef ook videobestanden dezelfde basisnaam te geven als de meting waar ze bij horen. Bij voorbeeld: 1-Assen-BW-T1-Do morgen 10u13-voor.avi (voor de camera voorop) 1-Assen-BW-T1-Do morgen 10u13-achter.avi (voor de camera achterop)
4.2 Algemene werking van het programma Wanneer het programma in gebruik is, zijn de volgende drie items zichtbaar: De menubalk, de analysevensters en de metings-icoontjes. Deze worden hieronder na elkaar behandeld. 4.2.1 De menubalk Boven in beeld staat de menubalk van het programma. Deze heeft de hoofdmenus 'File', 'Edit', 'Analysis', 'Help' In het vervolg van deze handleiding zal een keuze uit een menu worden aangegeven door de naam van het menu, een '-' en de naam van de keuze uit het menu, bijv 'File - Open'. 4.2.1.1 Menu 'Bestand'
•
'Bestand - Open' Zie ook §4.10, blz. 19 Hiermee wordt een bestaande meting, die eerder is opgeslagen, geopend.
•
'Bestand - Opslaan' Zie ook §4.9, blz. 19 Hiermee wordt de huidige meting opgeslagen.
•
'Bestand - Opslaan als' Zie ook §4.9, blz. 19 Hiermee wordt de huidige meting onder een nieuwe naam opgeslagen. Als de meting eerder onder een andere naam opgeslagen was, blijft die onveranderd aanwezig
•
'Bestand - Interval opslaan als' Zie ook §4.8, blz. 18 Hiermee wordt alleen het stuk meting dat momenteel geselecteerd (en zichtbaar) is opgeslagen.
•
'Bestand - Sluiten' Zie ook §... Hiermee wordt de huidige meting gesloten. Veranderingen sinds de laatste keer opslaan gaan verloren.
•
'Bestand - metingen uitlezen' Zie ook §4.6, blz. 17 Hiermee wordt de GPS unit uitgelezen, en de data in de GPS unit als meting weergegeven.
•
'Bestand - GPS logger wissen' Zie ook §4.3, blz. 16 Hiermee wordt de GPS unit gewist, en van de juiste instellingen voorzien.
•
'Bestand - Screen Layout laden' Zie ook §4.11, blz. 19 Hiermee kan een bestaande schermlayout geladen worden.
•
'Bestand - Screen Layout opslaan' Zie ook §4.12, blz. 20
4.2.1.2 Menu 'Bewerken'
Hier is met name 'Bewerken - kopiëren' van belang. Hiermee wordt de inhoud van het huidige venster in meerdere formaten op het klembord gezet, zodat het bijvoorbeeld in Word of Excel te gebruiken is.
4.2.1.3 Menu 'Analysis'
Dit menu toont een lijst met de beschikbare analyses die horen bij het aktieve venster. Het aktieve venster is het venster dat het laatst is aangeklikt. Over het algemeen is het te herkennen aan een balk die donkerder blauw is dan de balken van de andere vensters. Als dus een GPS venster aktief is, zal het menu 'Analysis' de GPS-analyses bevatten: Circuit, Datawaarden, Rondetijden, Snelheid en Speedbars en Commentaar. Als daarentegen een video venster aktief is, zal hier 'Camera 1', 'Camera 2' (etc) en Commentaar staan. 4.2.1.4 Menu 'Measurements'
Hier wordt een lijst gegeven van de metingen die in het geheugen geladen zijn. In deze lijst kun je een van de metingen selecteren; deze meting wordt dan als eerste in de geselecteerde schermlayout weergegeven. Hiermee is dus snel tussen de verschillende metingen te wisselen. Dit wisselen kan nog op een tweede manier: voor iedere meting staat een nummer. Door de
-toets samen met dit nummer in te toetsen, wisselt u direct naar de meting met dit nummer. Dit gaat op voor de metingen 1 tm 9 (10 en hoger is niet direct in te toetsen). 4.2.1.5 Menu 'Help'
Hier is hulp te vinden over het programma. Het hulpsysteem zal in de toekomst zo ingericht worden, dat het naar de juiste pagina van deze handleiding verwijst. Onder 'Help - Info' is de huidge programmaversie te vinden, onder 'Help - Versie Info' een overzicht wat er in de verschillende versies van het programma allemaal gewijzigd is.
4.2.2 Analysevensters De gemeten data wordt weergegeven in de verschillende analyse-vensters. Er zijn vensters voor snelheid, circuit, rondetijden, video, commentaar, etc.
4.2.2.1 Dialoogbox - rechter muisknop
In een venster klikken met de rechter muisknop
Dialoogbox verschijnt
Bij elk type analyse-venster (behalve commentaar) hoort een dialoogbox. Hierin kunt u instellingen doen die specifiek voor dat type analyse-venster zijn. Deze dialoogbox kan worden opgeroepen of weer verborgen worden door met de rechtermuisknop in het betreffende analyse-venster te klikken. Het programma onthoudt de positie van de dialoogbox in de beeldscherm-layout-file. Als u dus een dialoogbox naar een andere plaats versleept, bijvoorbeeld omdat hij daar minder in de weg staat, dan zal hij naar sluiten en weer opnieuw openen ook weer op diezelfde plek verschijnen.
4.3 Wissen van de GPS unit Voordat een meting gedaan gaat worden, is het belangrijk dat de voorgaande metingen uit de GPS unit gewist zijn. Gebeurt dit niet, dan kunnen er vreemde effecten optreden zoals beschreven in §4.8, blz. 18, Afknippen van overtollige data. Sluit de GPS unit met de USB kabel aan op de computer, en schakel de GPS unit aan (zie §2.1, blz 6). Als dit de eerste keer is, dat deze GPS unit op deze computer wordt aangesloten, zal om het licentienummer van de GPS unit gevraagd worden (§3.3.2, blz 10). Kies menu 'Bestand - GPS logger wissen'. Klik op 'GPS unit volledig wissen'. Er verschijnt dan een venstertje dat aangeeft dat de GPS gewist wordt:
Zoals aangegeven kan het wissen enige minuten in beslag nemen. Wanneer het klaar is, krijgt u daar weer een bevestiging van.
4.4 Doe een meting Na het wissen van de logger kan deze op de motor bevestigd worden. Houd er rekening mee, dat de logger enige tijd goede ontvangst moet hebben voor u begint met rijden! In een pitbox is over het algemeen geen ontvangst. Als de motor dus meteen vanuit de pitbox aan de race/training begint, kan het nodig zijn om de logger enige tijd buiten te hebben liggen zodat de ontvangst goed is, en pas op de motor te bevestigen als deze uit de pitbox komt. Dit zal niet nodig zijn als de motor aan de rand of buiten de pitbox voldoende lang stilstaat om alle satellieten te 'vangen' voor de race begint. Zet de camera('s) pas vlak voor het begin van de meting aan. Videobeelden nemen verreweg het grootste gedeelte van de schijfruimte in beslag (meer dan 99,9%!). Verder zijn er bepaalde typen camera's met een begrenzing op de maximale tijdsduur van opnemen. Hoe later de camera wordt aangezet, hoe minder last je daarvan hebt.
4.5 Uitlezen van de camera('s) Het is verstandig om, na het doen van een meting die met camera('s) is opgenomen, te beginnen met het uitlezen van de videobestanden van de camera('s) naar de harde schijf. Tijdens het uitlezen van de GPS unit zal namelijk gevraagd worden om deze videobestanden, zodat ze aan de meting gekoppeld kunnen worden. Het is dan het handigst als ze dan al op de computer staan. Als de meting zonder video is opgenomen kunt u deze stap uiteraard overslaan, en meteen doorgaan naar de volgende paragraaf. Sluit de camera met een USB kabel aan op de computer. De camera zal nu als externe harde schijf gedetecteerd worden.
De videobestanden staan in een map op deze externe schijf. De naam van de map kan verschillen, afhankelijk van het type camera. Versleep het videobestand naar de map op de harde schijf waar de meting zal worden opgeslagen. Hierna kan het videobestand van de camera gewist worden, zodat er weer ruimte is voor nieuwe opnamen.
4.6 Uitlezen van de GPS unit Om de GPS unit uit te lezen, sluit deze aan met de USB kabel op de computer. Zet pas daarna de GPS unit aan. Indien dit andersom gebeurt, kan het zijn dat Windows de GPS unit als muis herkent, en er geen data uitgelezen kan worden. Selecteer dan in menu 'Bestand - Metingen uitlezen'. U krijgt een dialoogboxje dat nogmaals oproept de GPS unit aan te sluiten en aan te zetten (is dus al gebeurd). Ook kunt u hier het aantal video camera's die tijdens de meting opgenomen hebben opgeven. Als u OK geklikt hebt, en het is de eerste keer dat deze GPS unit op deze computer wordt uitgelezen, wordt nu om de licentiecode van de GPS unit gevraagd. Als dat gebeurt: zie §3.3.2, blz. 10. De meting wordt nu uitgelezen. Afhankelijk van de lengte van de meting kan dit enkele minuten duren.
4.7 Koppelen van een video-bestand Als er video is opgenomen, zal het programma nu vragen om de naam van het bijbehorende videobestand: Selecteer hier het bestand dat u in §4.5, blz 16 hebt opgeslagen. Als het goed is, heeft u dit bestand toen ook al de naam gegeven die u straks aan deze meting gaat geven.
4.8 Afknippen van overtollige data Als een meting net is uitgelezen, zit er aan het begin en het eind van de meting nog allerlei data die niet interessant is. Rijden vanuit de pits naar de start, opwarmronde, uitloopronde, etc. Het kan zelfs gebeuren dat het circuit lijkt te bestaan uit een enkele lange lijn. Dit gebeurt als de GPS aan het begin van de meting nog geen goede ontvangst had, of als er nog een voorafgaande meting van een ander circuit in de GPS unit stond toen de meting gestart werd. Het is dan zaak, om de meting aan voor- en achterzijde zover af te kappen, dat de niet-relevante gedeelten er af vallen.
Lijn ipv circuit
Opwarmronden
Tweede meting in unit Eventueel later apart opslaan Nu afknippen.
Dit gaat op de volgende manier: selecteer het interval met het 'interessante' stuk, zodanig dat het circuit goed zichtbaar is, en er geen 'uitschieters' aan begin en eind meer voorkomen. Om dit te doen: klik met de rechtermuisknop in het 'Snelheids'-venster, zodat de dialoogbox tevoorschijn komt. Klik nu met de linkermuisknop op de plek waar de meting moet beginnen. Klik dan op 'Start Interval' in de dialoogbox. Klik met de linkermuisknop op de plek waar de meting eindigt. Klik op 'End interval' in de dialoogbox. Nu is alleen het 'interessante stuk' nog zichtbaar. BELANGRIJK: Selecteer vervolgens in het menu 'File - Save interval as'. Hiermee wordt alleen het geselecteerde gedeelte opgeslagen. Als deze meting later weer ingelezen wordt, zijn de niet relevante gedeelten aan begin en eind verdwenen. Met 'Reset' in de dialoogbox komt de hele meting weer in beeld. Dit is zo gemaakt om U de mogelijkheid te geven meerdere sessies stuk voor stuk te kunnen opslaan voor een zuivere analyse. Sommige rijders rijden een hele dag en gaan s’avonds pas alle sessies analyseren. Als de interessante stukken zijn uitgeknipt, sluit dan de hele meting met menu 'Bestand - Sluiten', en open via menu 'Bestand - Open' het stuk dat u net met 'Bestand - interval opslaan als' heeft opgeslagen. Nu zijn alle niet relevante gedeelten verdwenen.
Circuit nu zichtbaar
Alleen het interessante stuk is nu over
4.9 Opslaan van een meting in een bestand Opslaan van een bestaande meting gaat via menu File - Save. De meting die wordt opgeslagen is de meting van het aktieve venster (waar het laatst in is geklikt). Als een meting na de laatste keer opslaan nog wordt gewijzigd (bijvoorbeeld doordat de finishlijn, de sectorpunten of het commentaar zijn veranderd), dan moet de meting opnieuw worden opgeslagen, of de wijzigingen gaan verloren.
4.10 Laden van een meting uit een bestand Bestanden die zijn opgeslagen, zijn later weer via het menu 'Bestand - Open' in te laden. Als het bestand verplaatst is (bijvoorbeeld van de ene computer naar de andere, of naar een externe harde schijf, of USB stick) en eventuele videobestanden zijn niet gelijk meegekopieerd, dan zal het programma bij het openen van het bestand vragen om het videobestand. Als dit gebeurt, moet de meting opnieuw worden opgeslagen om de locatie van het nieuwe videobestand ook op te slaan. Gebeurt dit niet, dan zal in het vervolg bij iedere keer openen van het databestand de vraag om het videobestand blijven komen.
4.11 Laden van een beeldschermlayout Iedere computer is anders, en iedere gebruiker is anders. Daarom zal iedereen zijn eigen voorkeuren hebben met betrekking tot de ideale beeldschermindeling, onder andere afhankelijk van de grootte van het beeldscherm, of welke gegevens weergegeven moeten worden (wel/geen video, video rechtop / gekanteld, etc). Een bestaande beeldschermlayout kan worden geladen met 'Bestand - Schermlayout laden'.
4.12 Maken van een eigen beeldschermlayout Belangrijk: voor u begint aan het maken van een nieuwe beeldschermlayout is het belangrijk dat er ofwel maar één meting geladen is, ofwel dat de eerste meting de actieve is (zie §4.2.1.4, blz 14). Als bij het opslaan van een beeldschermlayout een andere meting dan de eerste de actieve meting is, krijgt u een waarschuwing dat dit problemen op kan leveren. Het is verstandig om bij het maken van een schermlayout maar één meting ingeladen te hebben. 4.12.1 Openen van nieuwe vensters Bij het maken van een beeldschermlayout kunnen bestaande vensters verplaatst worden, of een andere afmeting krijgen. Ook kunnen er nieuwe vensters geopend worden. Dit gaat via het menu 'Analysis'. Dit menu bevat alle analyses van het data-type van het aktieve venster. Als er geen venster aktief is, is er ook geen menu 'Analysis'! Per meting die wordt ingeladen, komen er onder in beeld per meting-type icoontjes die de meting bevatten. In het geval van een GPS meting met video zijn dat er dus twee: een met de GPS data en een met de video. Als er meerdere metingen tegelijk open zijn, zijn er dus ook meerdere van die icoontjes aanwezig. De icoontjes zelf zien er uit alsof het een venster is dat is geminimaliseerd. Met deze data zelf kun je nog niets doen. Je hebt ze nodig als je een nieuw venster wilt openen voor een meting-type waar nog geen vensters van open zijn. Voorbeeld: je leest een meting uit, en er is nog geen (geldige) schermlayoutfile geladen. Dan krijg je onder in beeld alleen de icoontjes voor GPS en Video, maar nog geen open vensters. Door nu op een icoontje met 'GPS' te klikken, verschijnen boven in de menubalk onder het menu 'Analysis' alle beschikbare analyses voor de GPS module. Als je dan bijv. 'Analysis Circuit' selecteert, wordt er een nieuw venster met het circuit voor de huidige geselecteerde meting geopend. Als er eenmaal een venster met een analyse open is, kun je ook dat selecteren om het 'Analyse'-menu te laten verschijnen, en andere analyse-vensters te openen. Zo kunnen een voor een de gewenste vensters geopend worden, om vervolgens naar de juiste plek te worden gesleept. Als u tevreden bent met de layout, slaat u deze op met menu 'Bestand - Beeldschermlayout opslaan' op. Deze layout zal dan ook voor volgende metingen gebruikt worden. Het kan handig zijn om meerdere layouts te maken, bijv. met en zonder video, met camera rechtop of gekanteld, enz.
4.13 GPS vensters Hier laten we een voor een de verschillende vensters voor GPS met hun mogelijkheden zien. 4.13.1 Het Snelheids/versnellings/RPM venster Dit venster laat een of meer grafieken tegen de tijd zien, die uit de GPS data berekend worden.
Gemiddelde acceleratie
Tijd van de meetlijn
Remmen in m/s2 (in rood)
Gemiddelde afremmen Acceleratie in m/s2 (in groen)
Start van een ronde (groen) M eetlijn (blauw) Optimale versnelling
Snelheid op de meetlijn
Versnelling / vertraging
Optimaal toerental
Versnelling op de meetlijn
Start van een ronde
4.13.1.1 Snelheid
De bovenste grafiek (Snelheidsgrafiek) geeft de snelheid op ieder moment. In de snelheidsgrafiek kunnen ook nog extra gegevens worden weergegeven, zoals de rondemarkeringen (zie §4.13.2.1, blz. 25), de Acceleratie- en Remvertragingswaarden (zie §4.13.2.4, blz. 26) 4.13.1.2 Acceleratie / afremmen
De tweede grafiek (Acceleratie) geeft de versnelling (positief) of (rem)vertraging (negatief) op ieder moment. 4.13.1.3 Optimaal toerental / versnelling
In de derde grafiek worden het optimale toerental en de daarbij behorende versnelling weergegeven. DataTech-1 heeft geen kabelverbinding met de ontsteking. De hier weergegeven waarden zijn dus berekende toerentallen / versnelling, dus het optimale toerental dat op die plek gebruikt zou kunnen zijn (er van uit gaand dat het hoogste toerental het hoogste vermogen oplevert). Deze zijn afhankelijk van de ingegeven schakelpunt RPM waarden voor het maximale toerental in elke versnelling, en de gegevens van de versnellingsbak (zie §4.13.1.8, blz. 24)
4.13.1.4 De Meetlijn
In het Speed venster bevindt zich in elk van de (maximaal 3) grafieken een meetlijn. Deze kan met de muis heen en weer gesleept worden. Het tijdstip waar de meetlijn zich bevindt wordt bovenin het Speed venster weergegeven. Voor elke grafiek (snelheid, versnelling, optimaal toerental) wordt de waarde voor het moment van de meetlijn rechtsboven in de grafiek weergegeven. De tijd-cursors in alle grafieken en de video zijn altijd gesynchroniseerd met de meetlijn. Door de meetlijn te verschuiven, kun je dus door de meting heen lopen. Dit kan zowel met de muis, als met de pijltoetsjes (links / rechts). Om met de pijltoetsjes te kunnen werken, is het wel nodig dat er een analysevenster (bijv. snelheid) aktief is (dus met donkerder blauwe titelbalk). De pijltoetsjes schuiven de meetlijn één sample op. Dat is 0,2 seconde bij 5 Hz-GPS, en 0,04 seconde bij 25 Hz video. Als het videobeeld aktief is, gaan de pijltoetsjes dus beeld voor beeld door de video heen! 4.13.1.5 Interval aanpassen
Het tijdsinterval dat wordt weergegeven, kan op verschillende manieren worden aangepast. De eerste manier is, om met de muis de meetlijn in het Speed-venster op de gewenste plek te zetten, en vervolgens in de dialoogbox van het Speed-venster (zie ...) te klikken op de knop 'Start Interval' voor het begin van het geselecteerde stuk, en dit te herhalen met verzetten van de meetlijn naar het eind en te klikken op 'End Interval'. Het is ook mogelijk om begin en eind in te stellen met de scrollbalkjes onder de knoppen 'Start Interval' en 'End Interval', of door de begin- en eindtijd rechtstreeks in te typen daaronder. Als een nieuwe waarde direct wordt ingetypt, moet hierna de toets worden ingetoetst om het veld te verlaten, zodat de nieuwe waarde aktief wordt.
Ingezoomd op iets meer dan één ronde
Hier kan de tijdbalk verschoven worden
Interval instellen
4.13.1.6 Acceleratie en Remmen
Gemiddelde van alle Acceleratie
Gemiddelde acceleratie over aangegeven stuk
Gemiddelde remvertraging over aangegeven stuk
Gemiddelde van alle Remmen
Hier de Grenswaarden invullen voor snelheid Accel en Remmen
In de Speed grafiek wordt automatisch de acceleratie en remvertraging berekend. Dit gebeurt iedere keer wanneer er tussen een op te geven minimum- en maximumsnelheid wordt geaccelereerd of geremd. Deze waarden zijn in te geven in de dialoogbox van het snelheidsvenster. In het voorbeeld hierboven wordt de versnelling berekend iedere keer wanneer er zonder onderbreking wordt opgetrokken van 120 tot 220 km/h, of wordt afgeremd van 210 tot 110 km/h. Dat 'zonder onderbreking' is belangrijk: stel dat u wel optrekt van bijv 90 tot 210 km/h, maar halverwege even het gas loslaat, zodat de snelheid daar even terugloopt. Dit zal dan niet als 'Acceleratie' in de grafiek worden weergegeven, omdat er een onderbreking in zat. De berekende waarde voor Acceleratie wordt in groen weergegeven onder de grafiek op het punt dat de snelheid net het minimum overschreden heeft, Remmen staat in rood boven de grafiek. Als er meerdere stukken in de grafiek zijn waar Acceleratie en Remmen wordt berekend, staat het gemiddelde links helemaal boven in groen voor Acceleratie, Remmen rechts helemaal boven in rood. De waarden voor Min en Max die ingevuld zijn, kunnen worden opgeslagen; dit gaat via de instellingen van de versnellingsbak (zie §4.13.1.8, blz. 24). BELANGRIJK: Wanneer de versnellingsbakgegevens worden opgeslagen, worden deze acceleratie/rem voorwaarden automatisch mee opgeslagen, en ook voor nieuwe metingen als standaardwaarde gebruikt. Wanneer een meting wordt opgeslagen, worden de waarden voor acceleratie/rem voorwaarden ook in die meting opgeslagen, zodat ze een volgende keer weer hetzelfde terugkomen. BELANGRIJK: Om metingen onderling te kunnen vergelijken, is het nodig dat de instellingen ook hetzelfde zijn, een 50 cc heeft nu een keer heel andere waarden dan een 1000 cc. Ook binnen eenzelfde categorie geldt: optrekken van 100 tot 150 km/h gaat nu een keer veel sneller dan van 150 tot 200 km/h. Je kunt geen appels met peren vergelijken!
Deze instelling is ook sterk circuit afhankelijk. Voor een 1000 cc adviseren wij een verschil van 100 km/h te gebruiken, dus van 100 tot 200 met accelereren en bijv van 240 tot 140 met remmen. Dit kan dan afgebouwd worden al naar gelang het vermogen van het voertuig of de uitvoering van het circuit. 4.13.1.7 Kanalen selecteren
Standaard worden alle drie grafieken (snelheid, acceleratie en optimale RPM) weergegeven. Als u een of twee van deze drie beter wilt bekijken, kunnen de andere grafieken uitgezet worden. Iedere combinatie is mogelijk. Wanneer een beeldscherm-layout wordt opgeslagen (zie §4.12, blz. 20), dan worden daarin ook de instellingen voor de geselecteerde kanalen opgeslagen. 4.13.1.8 Versnellingsbak instellingen
Met de knop 'Versnellingsbak' in de dialoogbox van het Snelheidsvenster worden de instellingen van de versnellingsbak naar voren gehaald. Hier kunnen de primaire reductie, de overbrengverhouding en maximum toerental van iedere versnelling, de eindgearing en de wielomtrek worden ingegeven. Hieruit kan dan het optimale toerental voor iedere snelheid worden berekend. Zo is het dus bijvoorbeeld mogelijk, om hier andere waarden voor de gearing te proberen, en dan te kijken of een bepaalde bocht met een andere gearing nog gehaald kan worden zonder extra te hoeven schakelen. De berekende maximum snelheden in elke versnelling houden geen rekening met de wielslip die optreedt. Om hiervoor te compenseren kan een kleinere wielomtrek ingegeven worden, bijv 180 ipv 190 cm bij 5% slip. Deze waarde kan men zeer goed ijken door met de motor op het einde van het rechte stuk in een bepaalde ronde de toerenteller af te lezen. Vervolgens de meetlijn in deze ronde zetten op het moment van maximale GPS speed. Nu op datzelfde moment de op de motor afgelezen RPM waarde en de door het programma berekende gelijk maken door de bandomtrek kleiner te maken tot de gemeten waarden en de afgelezen RPM waarden daar aan elkaar gelijk zijn. Op dat moment is de bandenslip en de afwijking van de toerenteller aangepast in het Datatech programma. Nu is het mogelijk een zeer betrouwbare uitspraak te doen mbt de gearing. Let op dat het schakelpatroon RPM goed is ingevuld anders klopt het niet. Eenmaal gemaakte instellingen kunnen weer, net als overal elders in het programma, met de knoppen 'Opslaan' en 'Openen' bewaard en weer teruggeroepen worden. Nieuwe metingen krijgen altijd de laatst opgeslagen of weer ingeladen instellingen.
4.13.2 Het Circuit venster Het Circuit venster geeft de vorm van het circuit weer, zoals opgenomen door de GPS ontvanger. in het Circuit venster worden de finishlijn, de sectorpunten, de rempunten en midcornerspeed aangegeven.
M idcornerspeed (in groen) Positie van de rijder
Finishlijn
Rempunt (in rood)
Sectormarkering (s1..s7, in zwart)
4.13.2.1 De finishlijn
Voor het berekenen van de juiste rondetijden is het noodzakelijk dat het programma weet waar de finishlijn zich bevindt. Dit kan in het Circuit-venster worden aangegeven door met de linkermuisknop op je juiste plaats van het circuit te klikken, terwijl u de -toets ingedrukt houdt. Als hierna de meting opgeslagen wordt, wordt de aangegeven plek van de finishlijn ook in de meting opgeslagen, zodat die een volgende keer niet opnieuw ingegeven hoeft te worden. Bij het opslaan van de sectormarkeringen (zie hier onder) wordt ook de plaats van de finishlijn als default-waarde opgeslagen, zodat deze bij het uitlezen van volgende metingen automatisch goed staat. 4.13.2.2 Sectormarkeringen
Om te kunnen analyseren in welk gedeelte van het circuit er winst of verlies behaald wordt, kan het circuit worden opgedeeld in sectoren. Het DataTech programma rekent dan automatisch per ronde per sector de behaalde tijd uit. Om een sectormarkering te plaatsen, of een bestaande te verwijderen, klikt u met de linkermuisknop in het Circuit-venster, terwijl u de <Shift>-toets ingedrukt houdt. (ezelsbruggetje: Shift begint met de S van Sector) De eerste sector loopt vanaf de finish tot aan sectorpunt s1. De laatste sector loopt vanaf het laatste sectorpunt tot aan de finish. (Nooit teveel sectoren plaatsen, max 6 a 7 al naar gelang de lengte van het circuit.) De sectoren kunnen ook allemaal tegelijk verwijderd worden met de knop 'Clear Sectors'.
Indeling sectoren advies: Het beste is de indeling te maken van rempunt tot rempunt omdat de baan vanaf een rempunt tot een ander rempunt alles te maken heeft met het aanremmen vd bocht, het bocht in remmen, vanaf de apex de bocht uittrekken en naar volgas toe gaan incl. schakelmomenten tot het volgende rempunt. Hier in zit alles wat je een snellere sectortijd kan geven. Bij het volgende rempunt begint alles weer helemaal opnieuw! Op deze manier kan men elke bocht kwantificeren en zien of er winst gehaald wordt na een verandering van strategie of bv. afstelling vd vering etc. Gebruik geen tientallen sectorindelingen van elk circuit. Het beste is er maar een te maken. Advies: Bij de eerste sessie bij elk rempunt een sectorpunt leggen, dan kun je zien in de volgende sessies hoeveel de rijder later remt tov de eerste sessie.
4.13.2.3 Opslaan / laden van sectormarkeringen
Als voor een bepaald circuit eenmaal een goede finishlijn en een goede set sectormarkeringen is gemaakt, kan dit worden opgeslagen voor later gebruik vanuit de dialoogbox van het Circuit-venster (oproepen met rechts-klik in het Circuit-venster). Dit zorgt er tevens voor dat deze finishlijn en sectormarkeringen automatisch voor volgende metingen gebruikt zullen worden. Als u later weer eens terugkomt op een circuit waar u eerder al sectormarkeringen had geplaatst, kunt u via de knop 'Load' in de Circuit-dialoogbox deze weer inladen. Ze gaan dan ook automatisch voor nieuwe metingen gebruikt worden.
4.13.2.4 Rempunten en midcornerspeed
Het programma berekent automatisch de rempunten en midcornerspeed, en geeft die aan in het Circuit venster. Een punt wordt gezien als rempunt, als de snelheid daar maximaal is, en minimaal 10 km/h hoger dan de omgeving. Op dezelfde manier wordt een punt gezien als midcornerspeed, als de snelheid daar minimaal is, en minimaal 10 km/h langzamer dan de omgeving. Rempunten worden aangegeven met een rood lijntje, midcornerspeed in groen. Naast het lijntje wordt de snelheid van het desbetreffende punt aangegeven.
4.13.3 Het Rondetijden venster
4.13.3.1 Rondetijden
Het programma kan automatisch de rondetijden voor elke gereden ronde berekenen als de finishlijn op de juiste plek gelegd is (zie §4.13.2.1, blz. 25) De rondetijd van de snelste ronde wordt in rood aangegeven. 4.13.3.2 Ronde snelheid
Uit de rondetijd en de afgelegde weg in die ronde (berekend uit de GPS data) wordt ook de gemiddelde snelheid per ronde uitgerekend. Deze staat in het Laptimes venster in de kolom 'Speed'. 4.13.3.3 Sectortijden
Als er op een circuit sectormarkeringen geplaatst zijn (zie §4.13.2.2, blz 25), dan zal het programma voor iedere sector van iedere ronde automatisch de tijd berekenen. De sectortijd van de ronde waar deze sector het snelst gereden is, wordt in rood aangegeven. 4.13.3.4 Laatste gedeeltelijke ronde
Soms gebeurt er nog iets na de laatste keer passeren van de finishlijn dat nader bekijken waard is (bijv. een crash!). Dit gebeurt dus na de laatste volledige ronde. Als er alleen volledige ronden weergegeven zouden worden, zou het lastig zijn te analyseren wat daar precies gebeurd is. Daarom wordt na de eigenlijke laatste ronde nog een 'ronde' in de rondetijden tabel opgenomen. Hierin staat het stuk dat nog is afgelegd na het voor de laatste keer passeren van de finishlijn. Voor alle complete sectoren die nog afgelegd zijn, worden hier nog sectortijden berekend; voor alle sectoren die niet gemaakt zijn, komt er '0' als sectortijd te staan. De totale rondetijd is niet te berekenen (want de ronde is niet afgemaakt). Om toch verschillende ronden goed te kunnen vergelijken wordt van deze gedeeltelijke ronde de rondetijd gelijkgesteld aan die van de langzaamste 'normale' ronde. De snelheid die voor de gedeeltelijke ronde wordt aangegeven heeft geen betekenis.
4.13.3.5 Optimale ronde
Na de laatste ronde van een meting staat er nog een ronde 'Optim'. Hierin zijn de snelste tijden van iedere sector aangegeven. De rondetijd die hier aangegeven wordt is de som van deze snelste sectortijden. Dit geeft een idee wat de optimale rondetijd zou kunnen zijn als iedere sector optimaal gereden zou zijn. 4.13.3.6 Selecteren van een of meerdere ronden
In het Rondetijden venster kan met de muis een ronde geselecteerd worden. Deze ronde wordt dan ook in de andere analyses als enige weergegeven. Wanneer er één ronde geselecteerd is, en het Rondetijden venster aktief is, kun je met de pijltoetsen (op/neer of links/rechts) door de ronden heenlopen. De tijdcursor (en daarmee ook het videobeeld) wordt telkens op dezelfde afstand vanaf het begin van die ronde gezet. Zo kun je snel de gebeurtenissen op een bepaald punt van verschillende ronden met elkaar vergelijken. Wanneer de -toets ingedrukt gehouden wordt tijdens het aanklikken, wordt die ronde aan de geselecteerde ronden toegevoegd (of weer weggehaald als hij al geselecteerd was). Iedere geselecteerde ronde krijgt een eigen kleur, die ook in de andere vensters gebruikt wordt. M et Control-click meerdere ronden selecteren
De geselecteerde ronden worden in elk venster met dezelfde kleuren aangegeven
Aan de kruisjes in het circuit is te zien hoe ver je in de ene ronde bent uitgelopen ten opzichte van de andere ronden. Door met de muis de meetlijn door de ronde te bewegen kun je de onderlinge verschillen in het circuit duidelijk visualiseren.
4.13.3.7 Selecteren van een enkele sector
Door bovenin het Rondetijden venster te klikken op een sector, wordt die sector uitvergroot. Dit werkt ook als er meerdere ronden geselecteerd zijn. De tijdcursors (kruisjes) in het circuit lopen nu vanaf het begin van de sector gelijk op. Zo is goed te zien waar in een sector er winst of verlies geboekt is. Door op 'Laptime' te klikken, wordt weer de hele ronde geselecteerd.
Selecteer een enkele sector
In ronde 2 (zwart) lig je in sector 2 na 10.8 sec al zo ver achter op ronden 3 (rood) of 9 (blauw)
Snelheid op meetlijn voor elke ronde
M eetlijn op 10.8 sec vanaf het begin van de sector
Zie hier de verschillende lijn die in de drie ronden gereden wordt Speedbar venster
4.13.3.8 Vergelijken van ronden uit verschillende metingen
Door met de rechter muisknop in het Rondetijden venster te klikken, komt de dialoogbox van het Rondetijden venster omhoog. Deze dialoogbox wordt gebruikt om andere metingen te koppelen aan de huidige meting, zodat ze onderling vergeleken kunnen worden. In deze dialoogbox zijn alle andere metingen die ingeladen zijn zichtbaar. De meting die zelf hoort bij het rondetijdenvenster staat hier dus niet tussen! De metingen die hier geselecteerd worden, komen in het Rondetijdenvenster erbij te staan.
Naam van de hoofdmeting
Naam van de gekoppelde meting
Zwart remt verder door: tijdverlies
In dit voorbeeld is ronde 6 van de hoofdmeting (3-Marinelli-Race-17-8-08-Assen, in rood) vergeleken met ronde 4 uit de gekoppelde meting (1-Marinelli-T1-17-8-08-Assen, in zwart) Zoals te zien worden nu beide ronden uit verschillende metingen samen in één venster weergegeven. Er is nu ook duidelijk te zien waar het verschil in rondetijd vandaan komt. Ook hier kan weer per sector worden ingezoomd. Als er meerdere metingen gekoppeld zijn, en er is een videovenster, dan geeft dit altijd de video weer van de hoofdmeting!
4.13.4 Het Snelheids/RPM balk venster
Speedbar venster Balken zijn gevuld als percentage van de maximum snelheid van de meting
Snelheid / RPM als getalswaarde
Om tijdens het bewegen door een meting snel een visuele indruk van de snelheid en het optimale toerental te krijgen, is er het venster met snelheids- en RPM-balkjes. (het Speedbars venster). Het is handig om dit venster zo breed mogelijk uit te rekken. Met de dialoogbox van het Snelheids / RPM balk venster kan het toerental aangegeven worden, waarboven de toerentalbalk rood wordt ipv groen.
4.14 Het Video venster In het Video venster wordt het videobeeld van de camera gesynchroniseerd met de meetlijn weergegeven. Het synchroniseren van de video moet eenmalig gebeuren, zie hieronder. De hoogte/breedte-verhoudingen van het video venster worden automatisch aangepast aan de gebruikte camera. Zo zal bij gebruik van een breedbeeld-camera het beeld ook breder weergegeven worden. De aanpassing van deze verhouding vindt alleen plaats op het moment dat het Video venster van afmeting gewijzigd wordt. Als er dus een meting met breedbeeld-video wordt ingeladen, terwijl de beeldschermlayout gemaakt is met een 'normale' camera, dan zal het beeld er wat in elkaar gedrukt uitzien. Dit is dan eenvoudig te verhelpen door het video venster iets groter of kleiner te maken. Het is dus nuttig om - als er zowel breedbeeld- als gewone camera's gebruikt worden, verschillende schermalyouts daarvoor te maken. 4.14.1 Synchroniseren van het video-venster Om te zorgen dat het videobeeld gelijkloopt met de meetlijn, moet deze eenmalig gesynchroniseerd worden. Als daarna de meting wordt opgeslagen, wordt ook de synchronisatie mee opgeslagen, zodat dit de volgende keer niet opnieuw hoeft te gebeuren. Dit synchroniseren gaat als volgt:
Zoom in op de start van de race:
Opwarm ronden (niet afgeknipt) Inzoomen op de start
Zet de meetlijn (met de linker muisknop) op het punt waar de motor begint te bewegen. Haal dan met de rechtermuisknop in het videovenster de video dialoogbox naar voren, en schuif met de <<<, <<, <, >, >>, >>> knoppen het videobeeld zover naar voren / achteren tot je het punt hebt waar de motor begint te bewegen. Zorg er voor dat 'Synchroniseer met meetlijn' geselecteerd is.
1. M eetlijn zetten waar beweging begint
De meting is nu gesynchroniseerd.
3. Videobeeld verschuiven tot waar beweging begint
2. Rechtermuisknop in video-venster om video dialoogbox op te roepen
Het is ook mogelijk om een ander punt als synchronisatie te nemen, bijvoorbeeld de finishlijn als u zeker weet dat die exact goed is ingegeven. Zet dan de meetlijn zo, dat het kruisje in het circuit-venster exact op de finish staat, en verschuif het videobeeld tot ook de motor daar exact over de finishlijn gaat. Als u twee camera's gebruikt heeft, synchroniseer dan de andere video op dezelfde manier. Na synchroniseren van de video moet de meting met 'Bestand - opslaan' opgeslagen worden. Dan is de meting voor altijd met de video gesynchroniseerd! 4.14.1.1 Draaien van het videobeeld
Soms is het handig om de camera gedraaid of op de kop te monteren aan de motor. In dat geval zou het beeld ook gedraaid worden weergegeven, wat natuurlijk niet de bedoeling is. Om deze reden kan in de dialoogbox van het Video venster het beeld weer in de goede richting teruggedraaid worden. Als het beeld gedraaid is, kan het nodig zijn om het venster weer even in de goede breedte / hoogte te trekken. Hierna eventueel beeldschermlayout opnieuw opslaan. 4.14.1.2 Pijltoetsjes in het video-venster
De pijltoetsjes schuiven de meetlijn één sample op. Dat is 0,2 seconde bij 5 Hz-GPS, en 0,04 seconde bij 25 Hz video. Als het videobeeld aktief is, gaan de pijltoetsjes dus beeld voor beeld door de video heen!
4.15 Het Commentaar venster In het commentaar venster kunnen alle dingen worden opgenomen die van belang zijn bij het later terugkijken van een race. Denk hierbij aan: Welke coureur reed de motor? Welke motor? Liep hij lekker? Welke banden zijn er gebruikt bij deze meting? Wat was de toestand van de banden aan het begin en eind van de meting? Wat was de temperatuur van het circuit? Neerslag / zon / wind etc. etc. etc. Het DataTech programma maakt het mogelijk om heel gedetailleerd metingen te vergelijken. Maar dat heeft alleen zin als je ook de omstandigheden terug kunt vinden waaronder de metingen gedaan zijn. Vandaar dat we hier nogmaals op hameren. Als het commentaar gewijzigd of aangevuld is, moet de meting met 'Bestand - Opslaan' opnieuw worden opgeslagen. Zo niet, dan gaan de wijzigingen verloren bij afsluiten van de meting.
4.16 Afdrukken Om interessante (stukken) meting op papier af te drukken, is momenteel de beste optie: menu 'Bestand - Beeldscherm afdrukken'. Dit doet precies wat het zegt: het drukt de volledige inhoud van het beeldscherm af. Er is een uitgebreidere rapportgenerator in de maak; deze zal komen onder 'Bestand - Rapport afdukken'. Momenteel is de functionaliteit hiervan beperkt. We raden u aan om gebruik te maken van Beeldscherm afdrukken. Houd de site www.infotronic.nl in de gaten voor updates; deze verschijnen regelmatig!
Hoofdstuk 5. Veel voorkomende fouten: •
Bij video niet vergeten aan te geven hoeveel cameras er zijn aangesloten. Bij de nieuwe programmaversies wordt hiernaar gevraagd tijdens het uitlezen van de meting. Als u bent vergeten dit correct in te stellen, lees dan de logger gewoon nog een keer uit, en stel dan het aantal camera's wel goed in.
•
Laad altijd eerst de videofile naar de harddisk op exact de zelfde plaats als de logger file bv: (1-Valencia 2-3-10 T1 S3 Bas Winkel.AVI of .MOV) (of andere extensie= afh. vd camera.) Deze hoort dan bij de race file: (1-Valencia 2-3-10 T1 S3 Bas Winkel.ult) Geef deze file dus dezelfde naam; alleen de extensie verschilt: .AVI/.ULT, Anders kun je de videofile later niet terug vinden.
•
Software start niet meer op: Kijk eerst of het programma niet al loopt (onder in de balk) want dubbel opstarten kan niet! Als de computer de software niet meer wil starten, reset dan de gehele computer, dus echt volledig uitschakelen en vervolgens opnieuw opstarten.
•
De COM-poort voor de datalogger wordt niet herkend Altijd dezelfde USB poort gebruiken waarop de logger is aangesloten tijdens installatie (Windows probleem). Als de datalogger op een 'nieuwe' USB-poort wordt aangesloten, is de kans groot dat Windows de driver opnieuw wil installeren. De COM-poort voor de datalogger moet geregistreerd staan als Infotronic DataTech Logger A+ (COMx) Als de logger door Windows onder een andere naam herkend wordt, maar in deze naam komt 'GPS' voor, dan is dit voor nieuwe versies van het programma ook geen probleem.
•
Als niet het circuit in beeld verschijnt, maar slechts een enkele lijn, kijk dan in §4.8, blz 18, “Afknippen van overtollige data“ om te zien hoe dit opgelost kan worden.
•
Vraag: Ik zie geen gemiddelde rem- en acceleratiekracht. Hoe krijg ik dit zichtbaar? Antw: Waarschijnlijk staan de minimum- en maximumsnelheid voor accelereren en remmen niet goed ingesteld. Zie §4.13.1.6, blz. 23, “Acceleratie en Remmen“ voor verdere informatie over hoe dit correct in te stellen.
Belangrijk: Het programma wordt erg zorgvuldig getest in de praktijk door onze eigen mensen. Bij het bouwen van nieuwe functies kan er toch wel eens een fout ontstaan die niet meteen herkend wordt. Het is in ieders belang dat deze fouten er zo snel mogelijk uitgehaald worden. Als u dus een fout vindt, meld deze dan! Bij voorkeur door de meting per email naar ons op te sturen ([email protected]) met een beschrijving wat er fout gaat en wat u gedaan heeft waarna het fout ging. Als wij weten van een fout, en weten hoe deze te reproduceren is, dan kan deze over het algemeen snel verholpen worden.
Index Analysevensters................................................14 Circuit...............................................................24 Commentaar.....................................................32 Dialoogbox.......................................................14 Finishlijn...........................................................24 GPS logger.........................................................4 GPS logger........................................................... bediening.......................................................5 uitlezen.........................................................16 Meetlijn............................................................21
Menubalk..........................................................12 Metings-icoontjes.............................................19 Midcornerspeed................................................25 Optimale ronde.................................................27 Rempunten........................................................25 Rondetijden......................................................26 Sectormarkeringen............................................24 Sectortijden.......................................................26 Serienummers.....................................................8 Speedbars..........................................................30
