Informatieblad Cursus Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 3

Informatieblad Cursus Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 3 Versie: juli 2011

Cursusdoel De cursus stralingsbescherming deskundigheidsniveau 3 leidt op voor het diploma dat is vereist om als toezichthoudend stralingsdeskundige in het kader van de Kernenergiewet te kunnen functioneren. Een niveau-3-deskundige kan verantwoordelijk zijn voor zowel gesloten als open bronnen. Voor bijvoorbeeld (toekomstige) toezichthouders van radionuclidenlaboratoria (C-laboratorium) is deze cursus relevant. Daarnaast biedt deze cursus een uitstekende basis voor beleids- en stafmedewerkers bij Ministeries, (semi-)overheidsinstellingen en onderzoeksinstituten die de toepassingen van ioniserende straling tot hun aandachtsgebied mogen rekenen. De cursus is ook interessant voor wetenschappers die ioniserende straling bij hun onderzoek toepassen of degenen voor wie ioniserende straling een onderzoeksthema is. Vanwege de brede introductie in het vakgebied van de stralingsbescherming is de cursus zowel theoretisch als praktisch van aard. Doelgroep Academici of hbo-opgeleiden (natuurwetenschappelijk, medischbiologisch, medisch) of daarmee vergelijkbaar. Het diploma stralingsdeskundigheid niveau 3 is ondermeer vereist voor nucleairgeneeskundigen, bedrijfsartsen die erkend stralingsarts willen worden en klinisch fysici. Cursusopzet De cursusinhoud is vastgesteld door de cursuscommissie van Boerhaave / IRS-stralingsbeschermingscursussen, mede op grond van de in het Besluit Stralingsbescherming Kernenergiewet genoemde eisen. Tijdens de cursus worden zowel hoorcolleges, werkcolleges, examentraining als een (wettelijk verplicht) practicum gegeven. De cursus omvat 27 cursusdagen (inclusief practicum en examen). Naast de vaste stafdocenten dragen er veel gerenommeerde gastdocenten bij.

Cursusinhoud De cursusinhoud is verdeeld over vier blokken, ieder met een eigen thema. De cursusdagen omvatten naast het bespreken van de theorie minstens één uur werkcollege en een uur training in het maken van examenopgaven. Deze examentraining is een belangrijk cursusonderdeel en wordt opgebouwd in drie fasen (zie cursusprogramma) van meer begeleid naar meer zelfstandig. Samenvattend is de inhoud per blok als volgt: Blok 1: Stralingsfysica: Kernfysica, radioactiviteit, basisbegrippen ioniserende straling, wisselwerking, stralingsgrootheden en eenheden, operationele grootheden, dosimetrie, röntgenstraling en -apparatuur, afscherming, detectie en kernenergie, persoonsdosimetrie. Blok 2: Radiobiologie: Basisbegrippen uit de radiobiologie, stochastische effecten, deterministische effecten, genetische effecten, prenatale bestraling en bedrijfsgeneeskunde. Blok 3: Inwendige besmetting: Inwendige besmetting, het werken in radionuclidenlaboratoria, radon, dosimetrische berekeningen. Blok 4: Praktische stralingsbescherming en wetgeving (OPAaspecten): Inspectie VROM, inspectie VWS, Arbeidsinspectie, achtergrondstraling, Richtlijn radionuclidentherapie, stralingsbelasting patiënt bij nucleaire geneeskunde, stralingsbelasting bij radiologisch onderzoek, niet-ioniserende straling, radioactief afval en transport van radioactieve stoffen. Voorcursus wiskunde Om de cursisten de gelegenheid te geven hun basiskennis wiskunde op peil te brengen, krijgen alle deelnemers vooraf een digitaal zelfstudiepakket wiskunde aangeboden. Deze training bevat naast een beknopte uitleg van de theorie, vele oefenopgaven. Indien de uitwerkingen van de opgaven nadere toelichting behoeven, kan de cursist per e-mail verdere uitleg krijgen.

2

Studiebelasting Van de deelnemers wordt een aanzienlijke tijdsinvestering gevraagd. Het aantal contacturen bedraagt circa 156 (inclusief practicum); voor het bestuderen van de aangeboden theorie en het maken van (oefen)vraagstukken etc. moet u (afhankelijk van uw vooropleiding en ervaring) rekenen op een studiebelasting van circa 250 uren. Cursusmateriaal Uiterlijk acht weken voor de cursus aanvangt (bij tijdige aanmelding door de deelnemer) krijgt u toegezonden: toegangscodes tot www.boerhaaveboard.nl om te kunnen inloggen op de digitale voorcursus wiskunde, gebaseerd op het “Cursusboek Stralingsbescherming deskundigheidsniveau 3: Voorcursus wiskunde”. Indien uw parate vwo-wiskundekennis hiaten vertoont, kunt u deze hier tevoren mee wegwerken, zie verder de toelichting op de website. Op de eerste cursusdag krijgt u uitgereikt:  Inleiding tot de stralingshygiëne, A.J.J. Bos et al. Sdu Uitgevers, Den Haag 2007.  Uitwerkingen van de vraagstukken in het boek Inleiding tot de stralingshygiëne (uitgave TU Delft/NCSV).  Handboek Radionucliden, A.S. Keverling Buisman. BetaText, Bergen NH, tweede geheel herziene druk 2007.  Bundel examentraining (O-codes).  Ringband met aanvullende documenten/werkcollege-opdrachten (D- en W-codes, met inhoudsopgave).  Bundel uitwerkingen.  Nuclidenkaart (voor gebruik gedurende de cursus, wordt na het examen ingeleverd). In de loop van de cursus ontvangt u:  Practicumhandleiding (Leids en Delfts deel)  Vervoer van radioactieve stoffen over de weg (NVS-publ. 32). Bij aanvang van het practicum wordt verstrekt (per practicumgroep één set):  Verslagbladen voor het practicum

3

Bovenstaande werken behoren integraal tot de verplichte examenstof (het Handboek Radionucliden als naslagwerk en de voorcursus wiskunde indirect). Practicum Het practicum wordt gesplitst over twee perioden gegeven, per deelnemer in totaal 4 dagen, ingedeeld volgens een practicumrooster. Een deel van het practicum wordt in Leiden gegeven (Onderzoeksgebouw LUMC) en een gedeelte bij de TU Delft. U verricht in groepsverband (groepsgrootte 2-3), waarvoor u wordt ingedeeld volgens een practicumrooster, een aantal stralingsexperimenten, waarover u een schriftelijk verslag maakt aan de hand van uitgereikte verslagbladen. Deelname aan het practicum en het inleveren van volledig ingevulde verslagen is verplicht voor een voldoende practicumbeoordeling. Het practicum is zodanig opgezet, dat onder normale omstandigheden de ontvangen effectieve dosis beneden 30 microsievert blijft. Bij aanvang van het practicum krijgt u een elektronische persoonsdosismeter uitgereikt, waarmee u de stralingsblootstelling kunt registreren en aflezen. Daarnaast kunt u eventueel ook uw eigen NRG-badge (of die van een andere dosimetrische organisatie) gedurende het practicum dragen, echter uitsluitend na overleg met en toestemming van uw werkgever / toezichthoudend stralingsdeskundige. Zwangerschap is in principe geen contra-indicatie om aan het practicum deel te nemen; wel wordt u dringend verzocht dit tevoren aan de practicumleiding te melden (er wordt met deze informatie vertrouwelijk omgegaan) en desgewenst kunt u tevoren de cursus-/ practicumleiding hierover consulteren. Examen De cursus wordt afgesloten met een schriftelijk examen. Dit examen bestaat uit een deel met meerkeuzevragen en een landelijk gecoördineerd gedeelte met vier vraagstukken. De examens worden tweemaal per jaar (mei en december) in Leiden afgenomen. Bij het examen wordt u verzocht zich te legitimeren met een geldig legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs). De practicumbeoordeling blijft 2¾ jaar geldig. Voor deelname aan een herexamen dient u zich tevoren aan te melden (zie www.boerhaavenet.nl voor data en inschrijfcondities). Gedurende de cursus, het practicum en het examen heeft u een rekenmachine nodig, waarmee u in staat bent berekeningen met emachten en natuurlijke logaritmen en met getallen in exponentiële notatie uit te voeren. Het meenemen van een liniaal of geodriehoek is

4

gewenst. Diploma De cursus is erkend in het kader van de Richtlijnen erkenning opleidingen deskundigen radioactieve stoffen en toestellen, Nederlandse Staatscourant no. 227 van 20 november 1984. Aan cursisten die met voldoende resultaat aan het practicum hebben deelgenomen (blijkens een voldoende beoordeling van het practicumverslag) en het examen met goed gevolg hebben afgelegd, wordt een diploma uitgereikt, dat mede wordt ondertekend door de gecommitteerden die zijn aangewezen door de betrokken ministeries. Inhoudelijke inlichtingen Voor inhoudelijke vragen kunt u contact opnemen met: drs. Simon van Dullemen Leids Universitair Medisch Centrum Afdeling Radiologie C2-S Postadres: Postbus 9600, 2300 RC Leiden Bezoekadres: Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden Telefoon: 071-526 2557 E-mail: [email protected] Of: Mw. ing. G.C.M. Warmerdam Leids Universitair Medisch Centrum Afdeling Radiologie C2-S Postadres: Postbus 9600, 2300 RC Leiden Bezoekadres: Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden Telefoon: 071 - 526 1464 E-mail: [email protected]

5