Deskundigheidsniveau medewerkers
Zorgtaken per deskundigheidsniveau Inleiding Dit document beschrijft de aard van de zorg die helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen bieden in zorgsituaties variërend van zeer laag complex niveau tot hoog complex niveau. Apart vermeld is de term “voorbehouden handeling”. Met name in zorgsituaties van gemiddeld complex tot hoog complex niveau komen deze handelingen voor. Voorbehouden handeling Een verpleegkundige of verzorgende individuele gezondheidszorg (VIG-‐er) mag binnen ABC-‐Zorgcomfort een voorbehouden handeling verrichten als voldaan is aan drie door de wet BIG gestelde voorwaarden: 1. De verpleegkundige/ VIG-‐er handelt in opdracht van een zelfstandig bevoegde (arts, tandarts of verloskundige) en kan dit aantonen met een uitvoeringsverzoek; 2. De verpleegkundige/ VIG-‐er handelt overeenkomstig de aanwijzingen van de zelfstandig bevoegde; 3. De verpleegkundige/ VIG-‐er mag een voorbehouden handeling alleen uitvoeren indien zowel hijzelf als de opdrachtgever redelijkerwijs mag aannemen dat hij beschikt over de bekwaamheid om de opdracht naar behoren uit te voeren. (onbekwaam is onbevoegd!) Er zijn drie voorbehouden handelingen die behoren tot de functionele zelfstandigheid van de verpleegkundige, hetgeen betekent dat de opdrachtgevende arts niet aan de eis van toezicht en tussenkomst hoeft te voldoen. Het gaat hierbij om injecties, catheterisaties en puncties. Verpleegkundigen/ VIG-‐ers mogen voorbehouden handelingen alleen uitvoeren als zij aantoonbaar hebben deelgenomen aan de twee jaarlijkse toetsing voorbehouden en risicovolle handelingen georganiseerd door of in opdracht van ABC-‐Zorgcomfort. Toetsing bekwaamheid ten aanzien van voorbehouden handelingen is onderdeel van het scholingsbeleid. 1 Versie 2
22-‐06-‐2012
In uitzonderlijke situaties kan het voorkomen dat de juiste deskundigheid ten aanzien van voorbehouden handelingen niet per direct beschikbaar is binnen het personeelsbestand. Dit is ter beoordeling van de zorgmanager. Om continuïteit van veilige en verantwoorde zorg te kunnen garanderen, wordt de zorg in deze situaties ingekocht.
Kwalificatieniveau 1 (huishoudelijke verzorging)
Zeer laag complexe zorg: Wordt toegepast wanneer er ondersteuning bij het huishouden nodig is. De zorgverlener werkt bij zorgvragers die redelijk zelfstandig zijn maar hulp nodig hebben bij de huishouding. Bijvoorbeeld wanneer men slecht ter been is, of snel moe. Signaleringsfunctie: de zorgverlener onderhoudt contact met de zorgcoördinator, zodat er door de zorgcoördinator snel gereageerd kan worden als er meer of andere zorg of ondersteuning nodig mocht zijn. Zorgtaken: -‐ Verzorging van het huishouden; -‐ Een wandeling maken met de cliënt; -‐ boodschappen doen; -‐ huisdieren verzorgen;
Kwalificatieniveau 2 (helpende)
Laag complexe zorg: Naast het ondersteunen bij de huishouding is de helpende bevoegd om in beperkte mate hulp te bieden bij verzorgende taken. De helpende is niet bevoegd om meer complexe handelingen te verrichten. De helpende mag ondersteunen bij de algemene dagelijkse levensbehoefte in laag complexe zorgsituaties. Voetverzorging is daarvan uitgesloten, evenals ondersteuning bij de voet-‐ en nagelverzorging van diabetici. De helpende onderhoudt contact met de zorgcoördinator. De signalerende functie van de helpende biedt de zorgvrager veiligheid; er kan direct door de zorgcoördinator ingespeeld worden op een veranderende zorgvraag. Zorgtaken: − Lichaamsverzorging en observatie; 2 Versie 2
22-‐06-‐2012
− − − − −
Aan-‐ en uittrekken van therapeutische kousen; Verwisselen van een blaaskatheterzak; Ondersteuning bij lichamelijke verzorging zoals wassen, aan-‐/uitkleden, haarverzorging, mondverzorging, nagelverzorging (handen); Ondersteuning bieden bij de maaltijd. Hulp en steun bieden aan de mantelzorg.
Kwalificatieniveau 3 (verzorgende), VZ-‐AG (agogisch werk) en VZ-‐IG (individuele gezondheidszorg) Laag tot gemiddeld complexe zorg De verzorgende biedt ondersteuning bij de huishouding en geeft hulp bij de persoonlijke verzorging. In de uitvoering ligt de nadruk minder op huishoudelijke zorg. Het begeleiden, opvangen en verzorgen van de kinderen binnen een gezin behoort ook tot de taken van de verzorgende. Opvoedkundige taken vinden altijd plaats onder verantwoordelijkheid van de ouders. Ook het helpen bij oefeningen die de arts aan de zorgvrager heeft voorgeschreven behoort tot de taken van de verzorgende. Samen met de zorgvrager wordt een zorgplan gemaakt en uitgevoerd. Sociale hulp en begeleiding nemen een belangrijke plaats in. Zorgtaken − Lichaamsverzorging en observatie; − Gereedmaken van injectie (risicovolle handeling, alleen VIG); − Injecteren subcutaan (huidplooitechniek, voorbehouden handeling, alleen VIG); − Injecteren subcutaan (loodrechttechniek, voorbehouden handeling, alleen VIG); − Injecteren intramusculair (voorbehouden handeling, alleen VIG); − Injecteren insuline subcutaan (voorbehouden handeling indien niet kant en klaar alleen VIG); − Sondevoeding (PEG, risicovolle handeling alleen VIG); − Aanbrengen van huidzalf met medicijnen; − Verwisselen en verzorgen van een extern katheter; − Bloedglucosewaarde bepalen (voorbehouden handeling); − Steunkousen aan-‐ en uittrekken; − Medicijnen uitzetten en toedienen per os; 3 Versie 2
22-‐06-‐2012
− − − − − − − − − − −
Toedienen van oogdruppels met medicijnen; Wondspoelen via katheter (voorbehouden handeling, alleen VIG); Zwachtelen; Verzorgen stoma (bij instabiele situatie alleen VIG); Toedienen zuurstof (niet bij kinderen), cylinder en concentrator klaarmaken voor gebruik (risicovolle handeling, alleen VIG); Reinigen trachea-‐binnencanule en verzorgen tracheastoma (voorbehouden handeling, alleen VIG); Vernevelen, m.u.v. vernevelen van Pentamidine; Palliatieve zorg; Kraamzorg; Ondersteuning bieden bij de maaltijd; Plannen van laag tot gemiddeld complexe zorg.
Kwalificatieniveau 4 (verpleegkundige MBO niveau) Gemiddeld tot hoog complexe zorg De verpleegkundige op niveau 4 mag gespecialiseerde verzorging bieden. Het uitgangspunt is dat de zorgvrager zich zoveel mogelijk zelfstandig kan redden. De verpleegkundige coördineert alle activiteiten rond het gemiddeld tot hoog complexe verpleegproces. Ook het begeleiden, opvangen en verzorgen van de kinderen binnen het gezin valt onder de verantwoordelijkheid van de verpleegkundige. Opvoedkundige taken binnen het gezin vinden altijd plaats onder verantwoordelijkheid van de ouders. Zorgtaken − Lichaamsverzorging en observatie; − Assisteren bij inbrengen van perifeer infuus; − Wondverzorging; − Palliatieve zorg; − Gereedmaken injectiespuit (risicovolle handeling); − Injecteren subcutaan (huidplooitechniek, voorbehouden handeling); − Injecteren subcutaan (loodrechttechniek, voorbehouden handeling); 4 Versie 2
22-‐06-‐2012
− − − − − − − − − − − − − − − − − − −
Injecteren intramusculair (voorbehouden handeling); Injecteren insuline subcutaan (voorbehouden handeling indien niet kant en klaar); Sondevoeding (PEG, risicovolle handeling); Aanbrengen van huidzalf met medicijnen; Verwisselen van een extern katheter; Bloedglucosewaarde bepalen; Steunkousen aan-‐ en uittrekken; Medicijnen uitzetten en toedienen; Toedienen van oogdruppels; Wondspoelen via katheter (voorbehouden handeling); Zwachtelen; Verzorgen stoma; Toedienen zuurstof, cylinder en concentrator klaarmaken voor gebruik (risicovolle handeling) Reinigen trachea-‐binnencanule en verzorgen tracheastoma (voorbehouden handeling) Verwisselen infuussysteem, verwijderen en overschakelen van een infuus (risicovolle handeling) Vernevelen, m.u.v. vernevelen van Pentamidine; Kraamzorg; Ondersteuning bieden bij de maaltijd; Het plannen van zorg in gemiddeld tot hoog complexe zorg.
Kwalificatieniveau 5 (verpleegkundige HBO niveau) Hoog complexe zorg De verpleegkundige op kwalificatieniveau 5 mag gespecialiseerde verzorging en verpleging bieden. De verpleegkundige observeert het totale functioneren van de zorgvrager. Daarnaast is hij of zij bevoegd om zorgvragers die afhankelijk zijn van apparaten te bewaken. Ook bij mensen bij wie de toestand door psychische of lichamelijke redenen instabiel is heeft de verpleegkundige een taak. Verder kan de verpleegkundige de 5 Versie 2
22-‐06-‐2012
zorgvrager instructies geven m.b.t. het zelfstandig uitvoeren van verpleegkundige handelingen zoals bijvoorbeeld injecteren. Het uitgangspunt is dat de zorgvrager zich zoveel mogelijk zelfstandig kan redden. De verpleegkundige coördineert alle activiteiten rond het hoog complexe verpleegproces. Zorgtaken − Lichaamsverzorging en observatie; − Aanreiken, uitzetten en toedienen van medicijnen; − Inbrengen, gereedmaken en verwisselen van infuus: perifeer infuus, CVK, veneus poortsysteem, epiduraal en intrathecaal, hyodermoclyse, subcutaan, pompen; (voorbehouden handeling) − Sondevoeding; − Injecteren intracutaan (voorbehouden handeling); − Injecteren subcutaan (huidplooitechniek, voorbehouden handeling); − Injecteren subcutaan bij een kind (voorbehouden handeling); − Injecteren intramusculair (voorbehouden handeling); − Injecteren intramusculair bij een kind (voorbehouden handeling); − Blaaskatheterisatie; (voorbehouden handeling); − Bloedglucosewaarde meten; − Zuurstof toedienen (risicovolle handeling); − Wondverzorging; − Drainage; − Zwachtelen; − Tractiebehandeling; − Verzorgen en spoelen stoma (risicovolle handeling); − Tracheacanule reinigen en verzorgen (risicovolle handeling); − Vernevelen; − Palliatieve zorg; − Ondersteuning bieden bij de maaltijd; − Het plannen van hoog complexe zorg. 6 Versie 2
22-‐06-‐2012
