Informatie voor vrijwilligers
Vrijwilligerswerk bij Radar
Website: e-mail:
www.radar.org/vrijwilliger
[email protected]
postadres:
Radar Randwycksingel 35, 6229EG Maastricht 088-350 5000
Tel.
radaractief
Inhoudsopgave 1
2
3
4
Vrijwilligerswerk bij Radar ........................................................................... 4 1.1 Hoe is het vrijwilligerswerk georganiseerd? .......................................... 4 1.2 Vrijwilligersloket) ................................................................................... 4 1.3 Wat mogen wij van jou verwachten? ..................................................... 4 1.4 Geheimhouding ..................................................................................... 5 1.5 Verantwoordelijkheid in het werken met cliënten en richtlijnen ............. 5 1.6 Waar kun je informatie halen?............................................................... 6 Vrijwilligershandboek .................................................................................. 7 2.1 Deskundigheidsbevordering .................................................................. 7 2.2 Onkostenvergoeding ............................................................................. 7 2.3 Wat te doen als je ziek bent (en weer beter bent)? ............................... 7 Algemene informatie Radar ......................................................................... 8 3.1 Missie van Radar .................................................................................. 8 3.2 De taal van Radar ................................................................................. 8 3.3 Het cliëntloket........................................................................................ 9 3.4 Cliënt: zorgplan en zorgplanbegeleiders ............................................. 10 Bijlage: In te leveren documenten bij vrijwilligerswerk .......................... 10
Voorwoord
Dit boekje is bestemd voor alle vrijwilligers binnen Radar. Als vrijwilliger draag je bij aan het welzijn van cliënten van Radar. Dit doe je actief door mee te helpen in de ondersteuning van cliënten: individueel, groepsgericht of indirect met een klus waar je goed in bent. Ter informatie en ter voorbereiding hiervan is dit informatieboekje samengesteld. Namens alle cliënten, vrijwilligers en medewerkers van Radar heten wij je van harte welkom en wensen we je veel plezier bij je werkzaamheden als vrijwilliger.
Jane Piets-Hardenberg Coördinator Vrijwilligers
[email protected] 06-52521018 088-3505825 Algemene e-mail:
[email protected]
1 Vrijwilligerswerk bij Radar Bij veel activiteiten leggen we een aantal taken ten behoeve van onze cliënten ook in handen van vrijwilligers. Vrijwillige inzet is mogelijk binnen locaties, in individuele- of groepsactiviteiten, in de vrije tijd, binnen club- en buurthuiswerk, bij begeleide vakanties, en vele andere activiteiten of klussen, maar ook daar waar het netwerk van de cliënten niet meer aanwezig is, Het werken als vrijwilliger impliceert verantwoordelijkheid. Als vrijwilliger wil je graag weten wat van je verwacht wordt, maar ook wat wel en niet je verantwoordelijkheid is. 1.1 Hoe is het vrijwilligerswerk georganiseerd? Plaatsbepaling: Vrijwilligers vallen organisatorisch onder verantwoordelijkheid van het hoofd van de voorziening waar ze werken 1.2
Vrijwilligersloket
Het vrijwilligersloket verzamelt en bemiddelt actief vraag en aanbod van vrijwilligerswerk Daarnaast adviseert en ondersteunt zij vrijwilligers en de voorzieningen van Radar, maar ook worden maatschappelijke ontwikkelingen naar vrijwillige inzet vertaald. Het vrijwilligersloket heeft hiermee een verbindende rol en verbreidt en verankert kennis en ervaring van het vrijwilligerswerk. Het vrijwilligersloket ondersteunt ook in het doorleiden naar andere werkplekken en bij exitgesprekken met vrijwilligers. Kerntaken vrijwilligersloket: - werven en bemiddelen van (potentiële) vrijwilligers; - verbinden van vrijwilligers met de cliënten en de voorzieningen waarin zij werken; - borgen van het vrijwilligerswerk. Daarbij stelt zij zich proactief en ondernemend op en zoekt samenwerking met partners (vrijwilligerscentrales, buurt- en sportverenigingen, onderwijs, bedrijven en eventueel andere organisaties) 1.3 Wat mogen wij van jou verwachten? Met de aandachtsfunctionaris vrijwilligers van jouw afdeling/voorziening maak je samen afspraken over je vrijwillige inzet. Je hebt zelf de verantwoordelijkheid om je werkzaamheden zo goed mogelijk uit te voeren. Om je verder te bekwamen in kennis en vaardigheden raden we je aan om zoveel mogelijk gebruik te maken van onze scholingsaanbod. Afhankelijk van het soort vrijwilligerswerk kunnen er verplichte scholingsonderdelen zijn. Zijn er zaken die bij jou vragen of onduidelijkheden oproepen, bespreek deze met je aandachtsfunctionaris. Mocht er reden toe zijn, dan is het ook mogelijk om voor advies het vrijwilligersloket in te schakelen. Afspraken/taken Omdat afspraken/taken per voorziening nog kunnen verschillen adviseren wij de voorziening om de afspraken/taken in de samenwerkingsovereenkomst te
4
beschrijven. Een verdere uitwerking van de afspraken/taken kan door de aandachtsfunctionaris en de vrijwilliger worden gemaakt. Omgaan met privacy Stel de zorg en aandacht voor de cliënten centraal: o respecteer de privacy van de cliënt. Werk je een woonvorm? In een woonvorm ben je de gast van de bewoner o de wijze van benaderen van de cliënt getuigt van respect o in overleg met de cliënt wordt vastgesteld welke zorg en ondersteuning nodig is o de cliënt neemt zelfstandig beslissingen en heeft zijn eigen verantwoordelijkheden. Dit betekent: o voer geen persoonlijke gesprekken met collega’s in het bijzijn van cliënten o wees duidelijk en vriendelijk in het geven van informatie aan cliënten o bij een cliëntvriendelijke benadering behoort een verzorgd uiterlijk en correcte kleding o praat niet met cliënten over persoonlijke problemen o neem een actieve opstelling in o neem initiatieven o streef naar zelfstandigheid o ben verantwoordelijk voor je eigen taken o meldt gemaakte fouten o ben assertief o social media: ga hier zorgvuldig mee om en stel altijd de privacy van cliënten voorop. 1.4 Geheimhouding Het woord zegt het al, het kan zijn dat tijdens je werkzaamheden als vrijwilliger een cliënt ondersteunt die je zaken toevertrouwt. Het kan ook zijn dat je dingen hoort of ziet die een vertrouwelijk karakter hebben. Denk er dan aan dat je een (art. 7 vrijwilligersovereenkomst) geheimhoudingsplicht hebt. Weet je je geen raad met datgene wat je gehoord of gezien hebt, bespreek dit dan zo snel mogelijk met je aandachtsfunctionaris, hoofd of coördinator vrijwilligers. Ga ook in privésituaties zorgvuldig om met privacy gevoelige informatie. Noem geen namen als je privé over je werk praat. 1.5 Verantwoordelijkheid in het werken met cliënten en richtlijnen Als we het hebben over verantwoordelijkheid in het werken met cliënten van onze organisatie kunnen we de opbouw hiervan als volgt aangeven: o Verantwoordelijkheid voor het verrichten van de handeling: de vrijwilliger o Verantwoordelijk voor de consequenties van het handelen: de begeleidende beroepskracht o Verantwoordelijk voor het geheel: de leidinggevende van de betreffende voorziening Onduidelijkheid op het gebied van verantwoordelijkheid kan leiden tot onzekerheid of twijfel. Zowel voor de beroepskracht als ook voor de vrijwilliger 5
is het belangrijk om aan te geven waar ieders verantwoordelijkheid begint en waar deze ophoudt. Doorgaans is het zo dat een beroepskracht verantwoordelijk is voor het resultaat van het werk. De volgende richtlijnen dienen daarbij als een leidraad: Handelingen waarbij de eerste verantwoordelijkheid WEL bij de vrijwilliger ligt: o de door hem geaccepteerde taken zo consciëntieus mogelijk uitvoeren o hulp inschakelen bij ongeval: dit omdat redelijkerwijs verwacht mag worden dat men bij een (ernstig) ongeval de daarbij horende hulp inschakelt. Er mag van een vrijwilliger worden verwacht dat hij/zij hiertoe in staat is o beheer van het clubbudget; de vrijwilliger die het clubbudget beheert is als eerste verantwoordelijk voor het clubbudget. Hij heeft deze taak op zich genomen o beheer zakgeld / vakantiegeld cliënt: de vrijwilliger heeft de verantwoordelijkheid op zich genomen het geld van de cliënt of van de vakantie te beheren en is daarmee eerstverantwoordelijk. Het geld dient altijd verzekerd te zijn tegen diefstal. In alle overige gevallen ligt de eerste verantwoordelijkheid NIET bij de vrijwilliger, maar bij de beroepskracht of de leidinggevende. Verder: o Een vrijwilliger mag nooit verpleegtechnische handelingen verrichten tenzij hij bekwaam en bevoegd is. o In voorkomende gevallen kan een vrijwilliger geschoold worden om specifieke handelingen te verrichten. Denk hierbij aan het tillen van een cliënt of het toedienen van stesolid. o Een vrijwilliger dient altijd de mogelijkheid hebben om ruggespraak te houden over een situatie met een beroepskracht. Dat betekent dat er altijd iemand op de achtergrond bereikbaar dient te zijn. 1.6
Waar kun je informatie halen? Bij je aandachtsfunctionaris www.radar.org/vrijwilliger Radar informeert je via de website www.radar.org, kies voor het menu Radar Live. In de Echo, Radar’s relatiemagazine (ook digitaal terug te vinden op de website van Radar) staan de actuele ontwikkelingen. Op aanvraag kan je diverse folders thuisgestuurd krijgen. Deze folders zijn toegespitst op de diensten die Radar levert. Deze folders zijn via e-mail op te vragen via
[email protected] Er zijn enkele websites die zich speciaal op de zorg voor verstandelijk gehandicapten richten. Een veelheid van adressen over gezondheidszorg en gehandicapten kun je eenvoudig vinden via www.startpagina.nl , vervolgens ‘dochters’ en dan ‘gezondheidszorg’ of ‘gehandicaptenzorg’ Uit het vrijwilligershandboek, kopie is aan te vragen bij het vrijwilligersloket. Bij het vrijwilligersloket of de coördinator vrijwilligers. 6
2
Bij het hoofd van de voorziening waar je als vrijwilliger werkzaam bent Bij een van de leden van de Vrijwilligersadviesraad.
Vrijwilligershandboek
De wijze waarop het vrijwilligerswerk binnen Radar geregeld is staat beschreven in het vrijwilligershandboek van Radar. Op aanvraag kan je via de coördinator vrijwilligers een printversie krijgen. In het vrijwilligershandboek lees je over het vrijwilligersbeleid, regelingen en afspraken. Hieronder lichten we een aantal uit. 2.1 Deskundigheidsbevordering Vrijwilligers kunnen deelnemen aan cursussen om de kennis en vaardigheden te vergroten in het werken met cliënten. Het algemene cursusaanbod wordt georganiseerd door het vrijwilligersloket, vaak in samenwerking met vrijwilligers, de voorzieningen/afdelingen en de Radaracademie. Indien het noodzakelijk is om een bepaalde cursus te volgen i.v.m. veiligheid en/of vereiste handelingen en/of vereiste kennis, dan kan het voorkomen dat Radar een vrijwilliger verplicht om een bepaalde cursus te volgen. 2.2 Onkostenvergoeding De vrijwilliger kan onkosten maken om naar een werkplek te komen Dit zijn onkosten in het woon-werkverkeer van de vrijwilliger (op basis van gebruik van openbaar vervoer of gereden kilometers). Bij aanvang van het vrijwilligerswerk zijn hierover afspraken gemaakt tussen de vrijwilliger en het hoofd van de voorziening (lees ook artikel 9 in de vrijwilligersovereenkomst). De vrijwilliger maakt soms daarnaast onkosten ten behoeve van activiteiten voor een groep of cliënt. Onkosten ten behoeve van de cliënt kunnen worden verhaald op de cliënt zelf. Ten behoeve van activiteiten kan het hoofd een bepaald budget toekennen. Kortom, zorg ervoor dat hierover met het hoofd van de voorziening en/of de begeleiding duidelijke afspraken zijn gemaakt. Onkosten worden doorgaans op basis van daadwerkelijk gemaakte kosten vergoed. 2.3 Wat te doen als je ziek bent (en weer beter bent)? geef dit door aan de aandachtsfunctionaris vrijwilligers (of aan een van zijn collega’s bij zijn afwezigheid) van de voorziening waar je je vrijwilligerswerk doet Heb je na het lezen van al deze informatie toch nog vragen, neem dan gerust contact op met de medewerkers van het vrijwilligersloket via: e-mail:
[email protected], tel.: 088-3505000 of kijk op de website www.radar.org/vrijwilliger 7
3
Algemene informatie Radar
Op 1 januari 2002 is Radar ontstaan uit Stichting Jan Baptist in Maastricht en Stichting Welzijnszorg in Heerlen. Circa 1000 medewerkers en meer dan 400 vrijwilligers bieden ondersteuning aan ruim 1600 kinderen en volwassenen met een verstandelijke en of lichamelijke beperking, niet aangeboren hersenletsel of aan cliënten met een autisme spectrum stoornis. Persoonlijk welbevinden van de cliënt staat centraal. Radar biedt professionele dienstverlening in de regio Maastricht-Heuvelland en de regio Oostelijk ZuidLimburg. Het dienstenpakket omvat onder meer wonen met begeleiding, logeren, dagbesteding voor kinderen en volwassenen, extern werken en vrijetijdsbesteding. 3.1 Missie en visie van Radar Onze missie luidt: 'We versterken de eigen kracht van cliënten' Met deze missie geven we kernachtig weer dat we onze cliënten niet zien als mensen met een beperking maar als mensen met mogelijkheden. We gaan dus uit van het talent van de cliënt, op welk gebied of op welk niveau dan ook. Ons streven is dat cliënten – met onze hulp en ondersteuning – zelf invulling geven aan hun leven. En dat is nu precies wat wij verstaan onder goede zorg. Een aangescherpte visie In onze visie lichten we toe hoe we de eigen kracht van cliënten willen versterken. Daartoe hebben we drie uitgangspunten geformuleerd: 1. We versterken de kracht rondom cliënten Om de kracht van onze cliënten daadwerkelijk te kunnen versterken, moeten we gebruik maken van de omgeving van de cliënt. Dat kan zijn het persoonlijk netwerk (begeleiders, familie, vrienden), maar ook de buurt, wijk en/of ketenpartners. Door deze hulpbronnen te mobiliseren en gericht in te zetten, genereren we samen meer energie rondom de cliënt en kunnen we meer en betere zorg leveren, met minder middelen.
2. We organiseren ons werk op maat en in nabijheid We bieden de cliënten een zorgaanbod dat goed is afgestemd op zijn zorgvraag. We leveren deze zorg vervolgens in nabijheid van zowel begeleiders als leidinggevenden. 3. We zijn authentiek en ondernemend Authentiek betekent dat we oprecht betrokken zijn en bereid zijn van elkaar te leren. We luisteren naar elkaar en zien de ander als gelijkwaardig. We beseffen dat we afhankelijk zijn van elkaar en proberen elkaar te inspireren waar dat kan. Authenticiteit is van belang in de relatie tussen cliënt en begeleider, maar ook in relatie tot partners en het netwerk rondom de cliënt. We zijn ook ondernemend: initiatieven ontwikkelen en acties uitzetten waarmee we de eigen kracht van de cliënten versterken en meer middelen en energie vrijmaken voor de zorg van cliënten.
8
Ondersteunen vrijwilligerswerk
Als vrijwilliger draag je met jouw inzet bij aan de missie en visie van Radar. Je draagt bij aan de versterking van de eigen kracht van de cliënt. Dit doe je door je inzet tijdens activiteiten, projecten of en diensten ten behoeve van cliënten. Het werken met vrijwilligers is binnen Radar een bewuste keuze. Vrijwilligers hebben een aantoonbare meerwaarde in het realiseren van de doelstellingen van Radar. In het algemeen kan gesteld worden dat het werken met vrijwilligers ons mogelijk maakt cliënten zowel kwantitatief als kwalitatief nog beter te ondersteunen. Waarom vrijwilligersbeleid? Het beleid zorgt voor duidelijkheid waardoor de kwaliteit van het werk van de vrijwilligers bevorderd kan worden. Wanneer er duidelijkheid is rondom rechten, plichten en verantwoordelijkheden komt dit in brede zin de kwaliteit van de dienstverlening ten goede. Een adequaat vrijwilligersbeleid betekent dat de vrijwilliger zich serieus genomen voelt omdat zijn positie binnen de organisatie duidelijk is bepaald. Daarin laat je ook zien wat je als organisatie voor je vrijwilligers te bieden hebt. Vrijwilligerswerk kan voor de vrijwilliger betekenen dat hij zich kan ontwikkelen. Het vrijwilligerswerk kan in sommige situaties de oriëntatie op een betaalde baan ondersteunen en een opstap vormen naar een betaalde baan. 3.2 De taal van Radar Binnen het zorgconcept van Radar is er sprake van één taal. Het gaat om de professionele taal die binnen Radar gesproken wordt. Deze taal geeft aan wat Radar belangrijk vindt, hoe we de cliënten bejegenen, op welke manier we samen met hen vorm geven aan hun leven en welke inzichten, vaardigheden en kennis daarbij van belang zijn. De taal van Radar is gebaseerd op 4 basisprincipes: Kwaliteit van bestaan van de cliënt; definiëren van het begrip kwaliteit van bestaan en het creëren van randvoorwaarden waarop een cliënt kan rekenen. Gentle teaching van J. McGee: mensen leren om zich veilig te voelen bij mensen om hen heen. Ervaringsordening theorie volgens Timmers- Huygens: aansluiten bij de mogelijkheden en vaardigheden van de cliënten. De wijze van ordening is het uitgangspunt oor het organiseren van ondersteuning Totale communicatie: mensen met een beperking hebben vaak hulpmiddelen nodig om op een goede manier te communiceren. Voor uitgebreider informatie over de taal van Radar verwijzen we naar het boekje 'De taal van Radar'. 3.3 Het cliëntloket Het cliëntloket is de voordeur van Radar. Hier kunnen verwijzers en cliënten terecht met vragen over de verschillende diensten van Radar. Het cliëntloket informeert over de mogelijkheden die Radar op het gebied van wonen, 9
werken, dagbesteding en vrijetijdsbesteding heeft. Het cliëntloket brengt vraag en aanbod bij elkaar en brengt cliënten in contact met medewerkers die specifieke vragen kunnen beantwoorden. Het cliëntloket geeft ook voorlichting over diverse financieringsvormen, budgetinformatie en indicaties. 3.4 Cliënt: zorgplan en zorgplanbegeleiders Een zorgplan is een uitwerking van het zorgarrangement in hulpvragen, doelen, activiteiten, randvoorwaarden en werkafspraken. Een zorgplan wordt opgesteld volgens de methodiek die binnen Radar gebruikelijk is. Het zorgplan wordt periodiek geëvalueerd met de cliënt/zorgvrager en zo nodig aangepast. De cliënt/zorgvrager werkt naar beste vermogen mee aan de totstandkoming, evaluatie en aanpassing van het zorgplan. Radar werkt met één zorgplan voor alle vormen van ondersteuning. De cliënt heeft te maken met één medewerker die verantwoordelijk is voor het zorgplan. Deze zorgplanbegeleider is de vaste contactpersoon en zorgt voor het tot stand komen, de controle, de evaluatie en aanpassing van het plan. Een goede match tussen cliënt en zorgplanbegeleider is belangrijk. Daarom zorgen wij altijd voor een zorgplanbegeleider met wie het klikt; iemand die de cliënt feilloos aanvoelt en begrijpt.
4
Bijlage: In te leveren documenten bij jouw aandachtsfunctionaris van jouw locatie/afdeling of bij het vrijwilligersloket van Radar
VOG (Verklaring omtrent Gedrag) Kopie ID of paspoort, kopie bankpas Vrijwilligersovereenkomst: ondertekend door de vrijwilliger en het hoofd van de voorziening. Aanmeldformulier met persoonsgegevens t.b.v. de administratie
10
Voor meer algemene informatie over Radar en vrijwilligerswerk: Kijk op onze website www.radar.org/vrijwilliger
Radar | Randwycksingel 35 | 6229 EG Maastricht | 088 - 350 5000 | www.radar.org
11