www.playpauzestop.be VEILIGHEIDSINSTITUUT Boomgaardstraat 22 2600 Berchem T +32 3 203 42 00
1
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
V.U. Gert Van Daele, projectcoördinator, Boomgaardstraat 22 2600 Berchem | Tekst en lay-out: impressantplus.eu
informatie voor ouders over beeldschermgebruik van jongeren
2
Op de school van je kind wordt op dit moment gewerkt rond gezond beeldschermgebruik. Onder de noemer ‘Laat jouw beeldscherm sporen na?’ leert je kind hoe je goed aan een scherm zit, dat je best regelmatig actief pauzeert en vooral stopt na twee uur beeldschermgebruik per dag (in je vrije tijd). We bieden je als ouder graag de nodige informatie aan om samen met je kind te ontdekken hoe gezond beeldschermgebruik ook thuis kan.
De campagne Laat jouw beeldscherm sporen na? richt zich tot jongeren (van 10 tot 14 jaar) om bij het gebruik van beeldschermen automatisch PLAY PAUZE STOP in hun hoofd te laten klinken. PLAY roept op om te variëren in je schermhouding, PAUZEER elke dertig minuten en STOP na twee uur beeldschermgebruik. In deze bundel geven we je voor elk van deze oproepen meer informatie over en tips hoe jullie thuis gezond beeldschermen kunnen gebruiken. Zo zal je de symbolen terugvinden met tips om zelf uit te proberen. Geef beeldschermen geen kans om sporen na te laten! Leer je kind om af en toe uit hun scherm te stappen, te bewegen én op tijd te stoppen. Vragen of op zoek naar meer informatie?
www.playpauzestop.be
3
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
Met computers, tablets, digitale lesborden, tv’s… kan je fijne en boeiende dingen doen! Zit je te lang in eenzelfde houding aan de computer of maak je te veel dezelfde en korte bewegingen bij het spelen van een spel, dan kan je hierdoor arm-, rug-, nek- of schouderpijn krijgen. Ook veel jonge kinderen hebben hierdoor last van duim, pols, elleboog, nek…
Laat je kind niet langer dan 2 uur per dag achter een beeldscherm zitten (in de vrije tijd) Alle beeldschermen tellen mee (desktop, laptop, tablet, spelcomputer, televisie, mobiele telefoon), verspreid over een dag. Langere tijd in een zelfde houding aan de computer zitten, op de tablet spelen of vaak muis of gamepad gebruiken betekent veel korte bewegingen na mekaar of voortdurend opspannen van bepaalde spieren. Hierdoor krijg je pijn in arm, nek en/of schouder. Langer schermgebruik maakt klachten erger en kan blijvende schade aanrichten. Ook bij kinderen! Zelfs wanneer kinderen voldoende bewegen (1 uur per dag), kunnen ze te veel zittende bezigheden hebben. Dit zitgedrag verhoogt de kans op overgewicht en ontwikkeling van obesitas.
4
Heb jij een idee hoeveel tijd per dag je kind beeldschermen gebruikt? Doe de Schermtijdtest op www.playpauzestop.be
doen! Laat je kind regelmatig veranderen van zithouding! Doe mee! Kinderen leren vaak en veel uit wat ze ‘zien’. Hoe en hoeveel gebruik jij beeldschermen thuis? Spreek af hoe lang, wanneer en waar in de ruimte je kind de computer/tv/ tablet/gamepad… mag gebruiken. Je kan een kookwekker zetten om hun schermtijd te bewaken, maar er zijn ook hulpmiddelen die nét iets meer kunnen. Op www.playpauzestop.be vind je hiervoor leuke apps. » Maak je kind duidelijk wat de gevolgen zullen zijn als hij/zij de regels overtreedt.
5
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
» » »
Zorg dat je kind elk half uur een actieve pauze neemt Spieren die steeds gespannen staan tijdens het gamen, typen of muisklikken geraken niet goed doorbloed. Elke 30 minuten een actieve pauze van 5 tot 25 seconden herstelt de doorbloeding. Af en toe uit je scherm stappen en bewegen is daarom heel belangrijk!
Pauzeert je kind thuis tijdens het gamen of computeren? doen! »
»
»
6
Zet een (kook)wekker in als extra herinnering om te veranderen van zithouding of om te pauzeren. Doe samen met je kind enkele rek- en strekoefeningen: rol je schouders, strek je nek en schud je handen even los. Bedenk samen met je kind een eigen kleine activiteit om te pauzeren. Bv. na een half uur gamen een glas water drinken, vijf koprollen en twee keer de trap op- en aflopen.
Leer je kind te stoppen wanneer het pijn voelt bij langdurende beeldschermactiviteiten
Doen! »
»
Merk jij signalen van pijn of ongemak bij je kind tijdens het spelen?
Links of rechts? Gebruik je muis eens met je niet gebruikelijke hand: als rechtshandige dus links en als linkshandige rechts. Zo belast je je meest gebruikte hand minder en geef je het wat rust. Vraag je kind tijdens of na het beeldschermgebruik of het ergens last van heeft. Probeer zo samen te luisteren naar hun lichaam.
7
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
Beeldschermactiviteiten kunnen je helemaal in beslag nemen. Je blijft verder surfen of spelen, waardoor je er niet (bewust) bij stilstaat dat je pijn hebt van het te lang in een bepaalde houding zitten. Stop wanneer je pijn voelt. En nog liever voordien! Stop sowieso na 2 uur!
Zet samen met je kind het scherm goed en leer jullie tafel manieren Om klachten aan nek, schouders en polsen te voorkomen is het essentieel dat de computerplek thuis juist is ingericht. Doe dit samen met je kind zodat je kind ook weet waarop je moet letten en zelf kan controleren of alles goed zit. Zet het computerscherm recht voor je kind, op (gestrekte) armlengte afstand en met de bovenrand van het scherm op ooghoogte. Laat (natuurlijk of kunst-)licht niet rechtstreeks op het scherm vallen of in de ogen schijnen. Langer dan 30 minuten een laptop of tablet nodig? Zet ze op een verhoog of in een houder en gebruik een extern toetsenbord en een aparte muis. Geef onderarmen voldoende plek om op tafel te steunen.
8
Wat is bij jullie thuis de gekste houding om tv te kijken? Zit je goed? Doe de Hoe zit het-test op www.playpauzestop.be.
doen! Doe de Hoe zit het-test op www.playpauzestop.be. Doorloop de tien stappen en ontdek of ieder van jullie thuis goed aan de computer kan zitten. » Geen laptop- of tablethouder in huis? Een kookboekhouder is een goed alternatief! Kijk ook op onze site om zelf een laptophouder te knutselen. » Een dik boek onder je computerscherm of het scherm op een lager tafeltje zetten achter de computertafel kan helpen om het scherm goed te zetten.
9
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
»
Zorg ervoor dat de voeten en de lage rug van je kind voldoende steun hebben Lang zitten is lastig voor je rug. Een rugleuning laat rugspieren af en toe rusten en zo kan je meer afwisselen van zithouding. Even grote kinderen kunnen erg verschillen in onderbeenlengte. Dit is een belangrijke maat om de stoelhoogte te bepalen. Jonge kinderen bengelen vaak met hun benen. Oudere kinderen zakken onderuit. Je zit goed op een stoel wanneer je je voeten plat op de grond kan zetten.
10
Voor wie van je gezin zit de stoel aan de computertafel goed?
» » »
Raken de voeten van je kind de grond niet, zoek dan enkele boeken of een stevige doos waarop ze kunnen rusten. Zit je kind te laag, leg dan een kussen op de stoel. Geeft een stoel te weinig steun in de lage rug, zet dan een klein kussentje tussen de rug van je kind en de rugleuning van de stoel.
Een goede stoel is belangrijk, maar variëren in je zithouding is nog belangrijker. » Laat je kind ook eens rechtstaand computeren » Liggend in de zetel of zittend tegen de muur een tablet gebruiken is niet fout, zolang ze hun nek maar niet te ver naar voor of naar achter kantelen.
11
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
doen!
Laat je kind de muis of gamepad niet te krampachtig vasthouden Bij het werken met een muis bevinden je armen zich best dicht tegen je lichaam. De meest geschikte plaats voor je armen is dus vlak naast het toetsenbord. De grootte van de muis is best aangepast aan de hand van de gebruiker. Zo bestaan er ook muizen speciaal voor kinderhanden. Een vlakke hand op de muis zorgt voor een neutrale positie van de pols. Door de muis zo los mogelijk vast te houden en je onderarm, pols en hand als één geheel te bewegen belast je ze zo min mogelijk. We gaan helemaal op in een spel en daardoor zitten we vaak in een verkrampte houding. Dit zie je vaak bij het gebruiken van een gamepad. Dit zorgt snel voor pijn in hand, pols en nek.
12
Welke tip doe jij al? Geef je muis een break! Oefen sneltoetsen met Sneltoets op www.playpauzestop.be.
doen! Links! Rechts! Laat je kind eens links van het toetsenbord muizen, dan weer rechts. » Geef je muis een break! Gebruik sneltoetsen om het aantal muisklikken te verminderen. Met het spel Sneltoets op www.playpauzestop.be kan je kind oefenen. » Speelt je kind games met vrienden? Laat geregeld een ander kind spelen. Zo kunnen de spieren van de anderen even op adem komen en ontspannen.
13
laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
»
Bronnen / meer info www.playpauzestop.be www.provincieantwerpen.be www.gezondopvoeden.be www.triplep.be www.datvoeltbeter.be www.ergonomiesite.be mijnkindonline.nl www.clicksafe.be www.mediawijs.be www.mediaopvoeding.nl
14
Colofon Deze folder werd uitgegeven in het kader van de campagne Laat jouw beeldscherm sporen na?, over gezond beeldschermgebruik bij jongeren. Dit is een initiatief van het Provinciaal Veiligheidsinstituut Antwerpen. www.playpauzestop.be tekst Provinciaal Veiligheidsinstituut ImpressantPlus lay-out en tekeningen ImpressantPlus | www.impressantplus.eu V.U. Gert Van Daele, projectcoördinator | Boomgaardstraat 22 | 2600 Berchem D/2014/0180/64
Laat jouw beeldscherm sporen na?
Laat je kind niet langer dan 2 uur per dag achter een beeldscherm zitten. (in de vrije tijd)
Zorg dat je kind elk half uur een actieve pauze neemt.
Zet samen met het scherm goed en leer jullie tafel manieren.
Laat je kind de muis of gamepad niet te krampachtig vasthouden.
Zorg ervoor dat de voeten en de lage rug van je kind voldoende steun hebben.
www.playpauzestop.be
V.U. Gert Van Daele, projectcoördinator,Boomgaardstraat 22, 2600 Berchem | Illustraties: impressantplus.eu, Bart Schoofs
Leer je kind stoppen wanneer het pijn voelt bij langdurende beeldschermactiviteiten.
