In Nederland verspreid door Stichting Dong Xi Oost West / Den Haag De stichting beoogt verantwoord gebruik van oosterse en westerse fytotherapie te bevorderen. Zij stelt daartoe practici in de gelegenheid hun ideeën naar buiten te brengen op ideële basis. De stichting kan geen verantwoordelijkheid aanvaarden voor de inhoud van haar publicaties. © Dr. Luc Vangermeersch & Dr. Sun Pei Lin Informatie over uitgaven van Dong Xi kunt u schriftelijk aanvragen. Adres : Prinses Mariestraat 13 2514 KC Den Haag. 1 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Hoe dit Formularium te gebruiken? Het boekje is ingedeeld op indicatie in de hoofstukken A t/m M. Op deze manier is het relatief eenvoudig om een passende formule te vinden uit deTraditionele Chinese Geneeskunde gebaseerd op traditie en hedendaagse inzichten. Recente aanpassingen en extra’s zijn door Dr. Luc. Vangermeersch zijn in mei 2007 toegevoegd. Wij hopen dat dit Formularium uw praktijkvoering mag ondersteunen. Index op indicatie A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L. M.
Tonica .....................................................................................pag 3 Reumatologie .........................................................................pag 4 Psychiatrie ..............................................................................pag 5 Gyneacologie .........................................................................pag 6 Circulatiestoornisssen - cardiovasculaire aandoeningen .......pag 7 Respiratoire aandoeningen - O.R.L. .......................................pag 8 Hepato-biliaire en uro-genitale aandoeningen .......................pag 9 Digestieve - gastro-intestinale aandoeningen ......................pag 10 Hoofdpijn en migraine ..........................................................pag 11 Immunodeficientie - Allergieën .............................................pag 12 Dermatologie ........................................................................pag 13 Traumatologie ......................................................................pag 14 Oftalmologie .........................................................................pag 15
Index van de Formules op alfabet pagina 16 en 17 Bibliografie pagina 18
2 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
COURANTE CHINESE REMEDIES Therapeutische Index A.
Tonica
YIN YANG BU JI / YIN YANG BU JI ( vernieuwde versie ) ................ p. 20 / 22 Insufficiëntie van YIN en YANG, Bloed en Energie (algemeen, evenwichtig tonicum) SI JUN ZI TANG ........................................................................... ................ p. 24 QI-Insufficiëntie (algemeen, van Milt en Maag in het bijzonder; asthenisch 'anorexie' type) SI WU TANG................................................................................................. p. 27 Bloed-Insufficiëntie (asthenisch-anemisch type) BA ZHEN TANG ........................................................................................... p. 31 QI- en Bloed-Insufficiëntie (combinatie van twee voorgaande formules) GUI PI TANG / GUI PI TANG JIA JIAN ( gewijzigde versie ) ............ p. 33 / 37 Insufficiëntie van QI en Bloed van Hart en Milt (psychiatrische en/of digestieve stoornissen met bloedingen gepaard) BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN ............................................................... p. 39 QI-Insufficiëntie van Milt en Maag (asthenie, diarree, ptosen en prolapsen) LIU WEI DI HUANG TANG........................................................................... p. 43 Nier-YIN Insufficiëntie (zwakte van lage rug en knieën, vertigo, tinnitus, nachtelijke transpiratie) QI JU DI HUANG TANG ............................................................................... p. 47 YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met vorming van Lever-Vuur (idem LIU WEI DI HUANG WAN, met bijkomend oogproblemen t.g.v. Lever-Vuur) MING MU DI HUANG WAN .......................................................................... p. 49 YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met vorming van Lever-Vuur en Lever-Wind (idem QI JU DI HUANG WAN, met bijkomend tremor, krampen, spasmen t.g.v. Lever-Wind) JIN GUI SHEN QI WAN ................................................................................ p. 52 Nier-YANG en Nier-QI Insufficiëntie (ouderdomsstoornissen, impotentie, diabetes, astma, lumbago) ZAN YU DAN / ZAN YU DAN JIA JIAN ( gewijzigde versie ) ............ p. 57 / 59 Nier-YANG Insufficiëntie (impotentie, steriliteit, frigiditeit) YANG FA JI .................................................................................................. p. 61 Nier-YIN en Lever-YANG Insufficiëntie (haaruitval, kaalhoofdigheid, vroegtijdig grijze haren) QI BAO MI RAN DAN ................................................................................... p. 62 Verrijkt Nier-YIN en voedt het Lever-Bloed (haaruitval, vroegtijdig grijze haren, losstaande tanden)
3 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
B.
Reumatologie
JIAN BU HU QIAN WAN JIA JIAN (Chien Pu Wan) .................................... p. 64 Chronische reumatische pijn in de onderste lichaamshelft (gangstoornissen) wegens aantasting door de factoren Wind-Koude-Vochtigheid op een verzwakt terrein van Lever- en Nier-YIN Insufficiëntie DU HUO JI SHENG TANG ........................................................................... p. 68 Chronische reumatische pijn wegens aantasting door de factorenWind-Koude-Vochtigheid SAN BI WAN JIA JIAN druppels .................................................................. p. 71 Acute en chronische reumatische pijn wegens aantasting door de factoren Wind-Koude-Vochtigheid LEI FENG WAN druppels ............................................................................. p. 74 Reumatoïde artritis wegens aantasting door de factoren Wind-Koude-Vochtigheid YAO TONG LING ......................................................................................... p. 76 Acute en chronische lage rugpijn (lumbago) van diverse oorsprong GE GEN TANG JIA JIAN ............................................................................. p. 80 Cervicartrose, cervicalgie WANG QIU ZHOU TANG ............................................................................. p. 82 Tennis-elbow, golf-elbow XUE MAI TONG .......................................................................................... p. 104 Reumatische pijn met Bloedstagnatie (te associëren met een specifiek anti-reumatische formule)
4 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
C.
Psychiatrie
AN SHEN WAN............................................................................................. p. 86 Stress, nervositeit, insomnia door Nier-YIN Insufficiëntie met Hyperactiviteit van Hart-Vuur GUI PI TANG ................................................................................................ p. 33 Angstneurose, fobie, neurasthenie door gelijktijdige Insufficiëntie van QI en Bloed van Hart en Milt XIAO YAO SAN ............................................................................................ p. 92 Nerveuze depressie, hypochondriasis, prikkelbaarheid door Lever-QI Stagnatie
5 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
D.
Gynaecologie
XIAO YAO SAN ............................................................................................ p. 92 Premenstrueel syndroom, ongemakken van de vrouw - depressie, frustratie, pijn in de ribbenkast, pijnlijke zwelling van de borsten, menstruatiestoornissen met relatief sterk uitgesproken spijsverteringsstoornissen - door Lever-QI Stagnatie SHU GAN WAN JIA JIAN ............................................................................ p. 95 Premenstrueel syndroom, ongemakken van de vrouw - depressie, frustratie, pijn in de ribbenkast, pijnlijke zwelling van de borsten, menstruatiestoornissen met minder sterk uitgesproken spijsverteringsstoornissen - door Lever-QI Stagnatie JUE JING TANG........................................................................................... p. 99 Menopauzaal syndroom (warmteopwellingen) door Nier-YIN Insufficiëntie met vorming van Secundair of Hol Vuur GUI PI TANG ................................................................................................ p. 33 Menstruatiestoornissen met depressie en neurasthenie door Insufficiëntie van QI en Bloed van Hart en Milt ZAN YU DAN JIA JIAN ................................................................................ p. 59 Steriliteit, frigiditeit door Nier-YANG Insufficiëntie XUE MAI TONG .......................................................................................... p. 103 Menstruatiestoornissen (dysmenorree, amenorree), spataders door Bloedstagnatie
6 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
E.
Circulatiestoornisssen - cardiovasculaire aandoeningen
XUE MAI TONG .......................................................................................... p. 103 Cerebro- en cardiovasculaire aandoeningen (coronaire hartziekten, arteriële hypertensie, arteriosclerosis, hypercholesterolemie) door Bloedstagnatie ZHEN GAN QIAN YANG WAN................................................................... p. 109 Arteriële hypertensie, hypertensieve hoofdpijn, hypertensieve encephalopathie door Inwendige Agitatie van Lever-Wind en Hyperactiviteit van Lever-Vuur
7 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F.
Respiratoire aandoeningen - O.R.L.
ZHI KE LING siroop/druppels ..................................................................... p. 113 Produktieve hoest, bronchitis van het Wind-Koude of Wind-Warmte type WAI FENG HAN TAN LU/TANG siroop-druppels....................................... p. 117 Infecties van de bovenste luchtwegen, griep, verkoudheid van het Wind-Koude type (met heldere, waterige fluimen, voorkeur voor warmte, rillingen en koorts met overwegend rillingen) WAI FENG TAN RE LU/TANG siroop-druppels.......................................... p. 119 Infecties van de bovenste luchtwegen, griep, verkoudheid van het Wind-Warmte type (met gele, kleverige fluimen, algemeen warmtegevoel, voorkeur voor warmte, rillingen en koorts met overwegend koorts) GUO MIN BI YAN TANG ............................................................................ p. 122 Chronische en acute rinitis, allergische rinitis, chronische en acute sinusitis van het Wind-Koude type JIA WEI CANG ER SAN............................................................................. p. 124 Chronische en acute rinitis, allergische rinitis, chronische en acute sinusitis van het Wind-Koude of Wind-Warmte type ZHI XIAO PING CHUAN FANG ................................................................... p. 126 Astma van het Warmte-Flegma type (met dikke, gele en kleverige fluimen) PING CHUAN JIANG QI TANG.................................................................. p. 128 Astma van het Flegma-Vochtigheid, Warmte-Flegma of Koude-Flegma type JIN GUI SHEN QI WAN ................................................................................ p. 52 Astma door QI- en YANG-Insufficiëntie van de Nier die niet meer in staat is de QI van de Long te onderscheppen (eventueel te combineren met een meer specifiek anti-astmatische formule) LONG DAN XIE GAN TANG ...................................................................... p. 134 Otitis door Vuur-Exces in Lever- en Galblaasmeridiaan
8 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
G.
Hepato-biliaire en uro-genitale aandoeningen
LONG DAN XIE GAN TANG ...................................................................... p. 134 Acute hepatitis, acute cholecystitis door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in Lever- en Galblaasmeridiaan Cystitis, uretritis, prostatitis, orchitis, vaginitis, leukorree door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in de Onderste Verwarmer (genitale zone) WU LIN TANG ............................................................................................. p. 138 Prostatitis, cystitis, uretritis, urolithiasis, nefrolithiasis door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in de Onderste Verwarmer (genitale zone) XIAO YAO SAN ............................................................................................ p. 92 Chronische hepatitis, chronische cholecystitis, cholelithiasis door Lever-QI Stagnatie SHU GAN WAN JIA JIAN ............................................................................ p. 95 Chronische hepatitis, chronische cholecystitis, cholelithiasis door Lever-QI Stagnatie
9 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
H.
Digestieve - gastro-intestinale aandoeningen
HE ZHONG LI WEI WAN............................................................................ p. 142 Functionele digestieve stoornissen, gastralgie, gastro-enteritis, maag- en darmzweren door gelijktijdige Accumulatie van Warmte en Koude in Milt en Maag HUAI HUA SAN .......................................................................................... p. 145 Hemorroïden, anale fissuren en fistels, anale en rectale prolaps door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid, Toxische Hitte of Wind-Toxines in de Darmen SI JUN ZI TANG ........................................................................................... p. 24 Spijsverteringsstoornissen (eetlustgebrek, dyspepsie, abdominale distensie, waterige diarree) en asthenie door QI-Insufficiëntie van Milt en Maag BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN ............................................................... p. 39 Anale en rectale prolaps, gastroptosis, diarree door Milt-QI Insufficiëntie XIAO YAO SAN ............................................................................................ p. 92 Spijsverteringsstoornissen (eetlustgebrek, oprispingen, nausea) door Lever-QI Stagnatie
10 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
I.
Hoofdpijn en migraine
ZHI TOU TONG FANG ............................................................................... Hoofdpijn en migraine door Inwendige Agitatie van Lever-Wind en/of stijgen van Lever-YANG en Lever-Vuur, al dan niet met Bloedstagnatie (passe-partout formule voor hoofdpijn, met uitzondering van hoofdpijn door Externe aandoening, zoals b.v. bij verkoudheid of griep) PING GAN XI FENG WAN.......................................................................... Hoofdpijn, migraine, vertigo, Ménière syndroom door Inwendige Agitatie van Lever-Wind en stijgend Lever-YANG ZHEN GAN QIAN YANG WAN................................................................... Hypertensieve hoofdpijn en migraine met nerveuze opwinding door Hyperactiviteit van Lever-YANG XUE MAI TONG .......................................................................................... Hoofdpijn door Bloedstagnatie (basisformule, te combineren met enkele meer specifiek hoofdpijnstillende kruiden) WAI FENG HAN TAN LU/TANG siroop-druppels....................................... Hoofdpijn door Externe Wind-Koude aandoening WAI FENG TAN RE LU/TANG siroop-druppels.......................................... Hoofdpijn door Externe Wind-Warmte aandoening
11 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
p. 150
p. 152 p. 109 p. 103 p. 117 p. 119
J.
Immunodeficientie - Allergieën
YU PING FENG SAN .................................................................................. p. 157 Allergieën en recidiverende infecties door Insufficiëntie van de Defensieve Energie (immunodeficiëntie) – basisformule, te combineren met een meer specifiek terreingerichte formule GUO MIN BI YAN TANG ............................................................................ p. 122 Allergische rinitis van het Wind-Koude type JIA WEI CANG ER SAN............................................................................. p. 124 Allergische rinitis van het Wind-Koude of Wind-Warmte type ZHI XIAO PING CHUAN FANG ................................................................... p. 126 Allergisch astma van het Warmte-Flegma type (met dikke, gele en kleverige fluimen) PING CHUAN JIANG QI TANG.................................................................. p. 128 Allergisch astma van het Flegma-Vochtigheid, Warmte-Flegma of Koude-Flegma type YIN XIE TANG YI ........................................................................................ p. 162 Huidallergieën door Accumulatie van Hitte in het Bloed en vorming van Inwendige Wind - sterk uitgesproken Hitte- en Wind-symptomen (sterk rode huid met hittegevoel en jeuk) YIN XIE TANG ER ...................................................................................... p. 165 Huidallergieën door Accumulatie van Hitte in het Bloed met vorming van Inwendige Wind en Droogte (minder rode maar sterk droge huid, lichte jeuk)
12 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
K.
Dermatologie
YIN XIE TANG YI ........................................................................................ Psoriasis en dermatosen door Accumulatie van Hitte in het Bloed en vorming van Inwendige Wind - sterk uitgesproken Hitte- en Wind-symptomen (sterk rode huid met hittegevoel en jeuk) YIN XIE TANG ER ...................................................................................... Psoriasis en dermatosen door Accumulatie van Hitte in het Bloed met vorming van Inwendige Wind en Droogte - minder sterk uitgesproken Hitte- en Wind-symptomen (minder rode maar sterk droge huid, lichte jeuk) BAI DIAN FENG WAN................................................................................ Vitiligo, allerhande dermatosen met witte huidvlekken door gelijktijdige Insufficiëntie van Nier-YIN, Nier-YANG, Nier-JING en Lever-Bloed KU SHEN TANG JIA JIAN ......................................................................... Acuut en chronisch eczeem door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in het Bloed en Externe Wind Aanval (met jeuk, etteren en lichte zwelling van de huid t.t.z. vochtig eczeem) HUANG LIAN SU GAO crème.................................................................... Psoriasis, vitiligo, brandwonden YIN XIE BING YU JI crème......................................................................... Psoriasis DIAN DAO SAN crème ............................................................................... Acne vulgaris, acne rosacea LONG DAN XIE GAN TANG ...................................................................... Zona, eczema aan de oren en in de genitale zone door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in Lever/Galblaas Meridiaan ('vochtig' eczeem, met ettering en lichte zwelling van de huid)
13 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
p. 162
p. 165
p. 168
p. 170
p. 172 p. 173 p. 174 p. 134
L.
Traumatologie
ZHENG GU SHUI lotion ............................................................................. p. 177 Zwelling en pijn door fysisch trauma (botbreuken, verstuikingen, verrekkingen, hematomen ...) GU AN FANG ............................................................................................. p. 178 Osteoporose, botbreuken, fysisch trauma XUE MAI TONG .......................................................................................... p. 103 Zwelling en pijn door fysisch trauma (hematomen, verstuikingen, sequelae van cerebro-vasculaire aandoeningen) met Bloedstagnatie
14 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
M.
Oftalmologie
ZHEN ZHU MING MU YE ........................................................................... p. 182 Vermoeide, pijnlijke en geïrriteerde ogen, chronische conjunctivitis, atrofie van de traanklieren QI JU DI HUANG TANG ............................................................................... p. 47 Gezichtsstoornissen door YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met stijgend Lever-Vuur MING MU DI HUANG WAN .......................................................................... p. 49 Gezichtsstoornissen door YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met stijgend Lever-Vuur en vorming van Inwendige Wind
15 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
COURANTE REMEDIES Alfabetische Index Pagina AN SHEN WAN ................................................................................86 BA ZHEN TANG ...............................................................................31 BAI DIAN FENG WAN....................................................................168 BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN ...................................................39 CHIEN PU WAN ...............................................................................64 DIAN DAO SAN crème ..................................................................174 DU HUO JI SHENG TANG ...............................................................68 GE GEN TANG JIA JIAN .................................................................80 GU AN FANG ................................................................................178 GUI PI TANG ....................................................................................33 GUI PI TANG JIA JIAN ....................................................................37 GUO MIN BI YAN TANG ................................................................122 HE ZHONG LI WEI WAN................................................................142 HUAI HUA SAN ..............................................................................145 HUANG LIAN SU GAO ..................................................................172 JIA WEI CANG ER SAN.................................................................124 JIAN BU HU QIAN WAN JIA JIAN ..................................................64 JIN GUI SHEN QI WAN....................................................................52 JUE JING TANG...............................................................................99 KU SHEN TANG JIA JIAN .............................................................170 LEI FENG WAN ................................................................................74 LIU WEI DI HUANG TANG...............................................................43 LONG DAN XIE GAN TANG ..........................................................134 MING MU DI HUANG WAN..............................................................49 PING CHUAN JIANG QI TANG .....................................................128 PING GAN XI FENG WAN .............................................................152 QI JU DI HUANG TANG...................................................................47 QI BAO MEI RAN DAN ....................................................................62 SAN BI WAN JIA JIAN.....................................................................71 SHU GAN WAN JIA JIAN ................................................................95 SI JUN ZI TANG ...............................................................................24 SI WU TANG.....................................................................................27 WAI FENG HAN TAN LU/TANG ....................................................117 WAI FENG TAN RE LU/TANG .......................................................119 WANG QIU ZHOU TANG .................................................................82 WU LIN TANG ................................................................................138 XIAO YAO SAN ................................................................................92 XUE MAI TONG..............................................................................103 YANG FA JI ......................................................................................61 YAO TONG LING .............................................................................76 YIN XIE BING YU JI .......................................................................173
16 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
YIN XIE TANG ER ..........................................................................165 YIN XIE TANG YI............................................................................162 YIN YANG BU JI...............................................................................20 YIN YANG BU JI ( vernieuwde versie ) ..........................................22 YU PING FENG SAN......................................................................157 ZAN YU DAN ....................................................................................57 ZAN YU DAN JIA JIAN ....................................................................59 ZHEN GAN QIAN YANG WAN.......................................................109 ZHEN ZHU MING MU YE ...............................................................182 ZHENG GU SHUI............................................................................177 ZHI KE LING...................................................................................113 ZHI TOU TONG FANG ...................................................................150 ZHI XIAO PING CHUAN FANG......................................................126
17 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
COURANTE REMEDIES Bibliografie AUTEROCHE Bernard, Matière Médicale Chinoise, Ed. Maloine, Paris, 1992. BENSKY Dan & BAROLET Randall, Chinese Herbal Medicine - Formulas & Strategies, Eastland Press, Seattle, 1990. BENSKY Dan, GAMBLE Andrew & KAPTCHUK Ted, Chinese Herbal Medicine - Materia Medica, Eastland Press, Seattle, 1986. FRATKIN Jake, Chinese Herbal Patent Formulas - A Practical Guide, Institute for Traditional Medicine, Portland, Oregon, 1986. HSU Hong Yen & HSU Chau Shin, Commonly Used Chinese Herb Formulas with Illustrations, Oriental Healing Arts Institute, Los Angeles, California, 1980. LIANG Jian Hui, Manuel de Dermatologie Traditionnelle Chinoise, SATAS, Bruxelles, 1990. LIANG Jian Hui, Handbook of Traditional Chinese Dermatology, SATAS, Bruxelles, 1990. MACIOCCIA Giovanni, The Practice of Chinese Medicine, Churchill Livingstone, 1994. MARIE Eric, Grand Formulaire de Pharmacopée Chinoise, Ed. Paracelse, Vitré, 1991. SHEN De Hui, WU Xiu Fen & WANG Nissi, Manual of Dermatology in Chinese Medecine, Eastland Press, Seattle, 1995. VANGERMEERSCH Luc, BI-Syndromes or Rheumatic Disorders treated by Traditional Chinese Medicine, SATAS, Brussels, 1994. YEUNG Him Che, Handbook of Chinese Herbal Formulas, Institute of Chinese Medicine, Rosemead, California, 1995.
18 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
A.
Tonica
YIN YANG BU JI.......................................................................... p. 20
Tonifieert YIN en YANG, QI en Bloed, tonifieert YIN en YANG van de Nier, versterkt Nier-JING, voorkomt vroegtijdige ouderdom. YIN YANG BU JI ( vernieuwde versie )...... ................................... p. 22 Tonifieert YIN en YANG, QI en Bloed, tonifieert YIN en YANG van de Nier, versterkt Nier-JING, voorkomt vroegtijdige ouderdom.
SI JUN ZI TANG....................................................................... ....p. 24 Tonifieert de QI, activeert de Milt.
SI WU TANG............................................................... …............ p. 27 Voedt en reguleert het Bloed, harmoniseert de Lever, stilt pijn.
BA ZHEN TANG....................................................................... ....p. 31 Tonifeert de Qi, Verrijkt het bloed GUI PI TANG ( a. originele formule ).................................... ..........p. 33 Tonifeert de Qi en verrijkt het bloed, activeert de milt, voedt het Hart en bedaart de Geest, stopt bloedingen. GUI PI TANG JIA JIAN ( b. gewijzigde formule )..........................p. 37 Versterkt de Milt en voedt het Hart. Verrijkt de Qi en het Bloed.
BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN.......... .....................................p. 39 Tonifieert Milt- en Maag-QI, stopt diarree, verheft verzonken YANG-QI, sterkt de ledematen.
LIU WEI DI HUANG TANG...........................................................p. 43 Voedt het YIN van Lever en Nier.
QI JU DI HUANG WAN................................................................ p. 47 Voedt het YIN van Lever en Nier.
MING DU DI HUANG WAN.......................................... ................p. 49 Verrijkt het YIN van Lever en Nier, versterkt Nier-JING, bedaart Lever-Wind en Lever-Vuur, klaart het zicht.
JIN GUI SHEN QI WAN................................................................p. 52 Tonifieert de Nier-QI, warmt en tonifieert Nier-YANG, verdrijft Inwendige Koude, bevordert de sexuele functies. ZAN YU DAN ( a. originele formule )...............................................p. 57 Verwarmt en tonifieert Nier-Yáng, versterkt het Yáng ZAN YU DAN JIA JIAN ( b. gewijzigde formule ) ...........................p. 59 Tonifieert het YANG van den Nier, tonifieert de QI.
YANG FA JI .................................................................................p. 61 Voedt Nier-YIN en Lever-bloed.
QI BAO MI RAN DAN ..................................................................p. 62 Verrijkt Nier-Yīn en voedt het Lever-Bloed.
19 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 34B
YIN YANG BU JI YIN/YANG Tonicum
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) Samenstelling Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..................... 15 g (8.0%) Radix Ginseng, REN SHEN.............................................. 6 g (3.2%) Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG........... 12 g (6.5%) Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO................. 12 g (6.5%) Fructus Corni, SHAN ZHU YU ........................................ 10 g (5.4%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................. 10 g (5.4%) Fructus Amomi Villosi, SHA REN ..................................... 6 g (3.3%) Fructus Lycii, GOU QI ZI ................................................ 10 g (5.4%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 10 g (5.4%) Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ........................ 10 g (5.4%) Semen Cuscutae, TU SI ZI............................................. 10 g (5.4%) Herba Epimedii, YIN YANG HUO ................................... 12 g (6.5%) Os Draconis, LONG GU ................................................. 15 g (8.0%) Concha Ostreae, MU LI .................................................. 15 g (8.0%) Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ................... 15 g (8.0%) Cornu Cervi Pantotrichum, LU RONG .............................. 3 g (1.6%) Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ....................... 15 g (8.0%) Hoofdwerking Tonifieert YIN en YANG, QI en Bloed, tonifieert YIN en YANG van de Nier, versterkt Nier-JING, voorkomt vroegtijdige ouderdom. Secundaire Werking Bevordert de sexuele functies, het geheugen en de ontwikkeling bij kinderen, bedaart de Geest. Hoofdindicaties Insufficiëntie van YIN, YANG, Bloed, Energie en Nier-JING. Sleutelsymptomen Algemene zwakte, vermoeidheid, duizeligheid, vervroegde ouderdom, debilitas, verminderde sexuele functie, impotentie, steriliteit, lumbago, geheugen- en concentratiestoornissen, vertraagde groei bij kinderen, geestelijke achterstand. Algemene Symptomen Bleke en vale gelaatskleur, dyspnoe, voorkeur voor warmte en afkeer van koude OF - daarentegen - voorkeur voor koude en afkeer van warmte, warmteopwellingen, hartkloppingen, slapeloosheid, spontane transpiratie, vroegtijdig grijze haren, haarverlies, doofheid, tinnitus, gebrekkige eetlust. 20 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Bleke tong met tandindrukken en een dun en wit beslag, indien de YANGInsufficiëntie overheerst; rode, gebarsten tong, wanneer de YIN-Insufficiëntie overheerst. Pols Diep, Fijn en Zwak (CHEN-XI-RUO). Moderne Geneeskunde Asthenie, neurasthenie, menopauzaal syndroom, anemie, steriliteit, impotentie, arteriosclerosis cerebralis, constitutieziekten, vervroegde ouderdom, seniliteit, chronische lage rugpijn. Contra-indicaties Accumulatie van Flegma-Vochtigheid. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van overwegende QI-Insufficiëntie, gekenmerkt door kortademigheid, zwakke stem, bleke gelaatskleur enz., voeg toe : + Rhizoma Polygonati Sibirici, HUANG JING .............................10 g + Semen Coicis, YI YI REN ........................................................10 g teneinde de QI te tonifiëren. 2/ In geval van overwegende YANG-Insufficiëntie, gekenmerkt door koude handen en voeten, afkeer van koude, bleke gelaatskleur, impotentie enz., voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................5 g + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g teneinde het YANG te tonifiëren en de Koude te verdrijven. 3/ In geval van overwegende Bloed-Insufficiëntie, gekenmerkt door onregelmatige of schaarse menstruatie, vale gelaatskleur, palpitaties, duizeligheid enz., voeg toe : + Fructus Mori, SANG SHEN .....................................................10 g + Semen Sesami, HEI ZHI MA ...................................................10 g teneinde het Bloed te voeden. 4/ In geval van overwegende YIN-Insufficiëntie, gekenmerkt door warme handpalmen en voetzolen, nachtelijke transpiratie, rode tong met schaars beslag, warmteopwellingen enz., voeg toe : + Fructus Schizandrae, WU WEI ZI............................................10 g + Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO..............................................10 g teneinde het YIN te voeden.
21 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 34B2 (VERNIEUWDE VERSIE)
YIN YANG BU JI (vernieuwde versie) YIN/YANG Tonicum
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België);herwerkt in juni 2006 Samenstelling Radix Astragali Membranacei, HUANG QI .................................15 g Radix Ginseng, REN SHEN..........................................................6 g Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG.......................12 g Radix Rehmanniae recens, SHENG DI HUANG ........................15 g Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO.............................12 g Fructus Corni, SHAN ZHU YU ....................................................10 g Fructus Lycii, GOU QI ZI ............................................................10 g Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI........................................10 g Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ....................................10 g Semen Cuscutae, TU SI ZI.........................................................10 g Herba Epimedii, YIN YANG HUO ...............................................12 g Herba Cistanchis, ROU CONG RONG .......................................10 g Herba Cynomorii, Suo Yang .......................................................10 g Radix Morindae officinalis, BA JI TIAN .......................................10 g Rhizoma Zingiberis recens, SHENG JIANG .................................6 g Fructus Ziziphi jujabae, DA ZAO...................................................6 g Traditionele werking Vertsterkt het YANG en voedt bijkomend ook het YIN ( de klemtoon ligt op het versterken van het YANG). Tonifieert ook de QI en het Bloed (XUE), tonifieert meer bepaald Nier-YANG en Nier-Yin versterkt het Nier-JING, tonifieert de YUAN-QI van de Nier. Verbetert alle vitale functies, versterkt het hele organisme. Versterkt de groei en de ontwikkeling bij kinderen. Stimuleert de hersenen, verbetert het geheugen, gaat het vroegtijdig verouderen tegen. Bevordert ook het sexuele vermogen. Versterkt de lage rugzone (lumbale regio). Hoofdindicaties Deficiëntie van YANG (in eerste instantie) samen met Deficiëntie van YIN ( bijkomend) Deficiëntie van QI (Energie), Bloed en Nier-JING. Sleutelsymptomen Algemene zwakte of asthenie, vermoeidheid, duizeligheid, vroegtijdig verouderen, zwak gestel, verminderde sexuele functie, impotentie, steriliteit, lage rugpijn, zwakte van de onderste ledenmaten, geheugenen concentratiestoornissen, vertraagde groei bij kinderen, niet tijdig sluiten van de fontanellen, geestelijke achterstand.
22 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Bleke en vale gelaatskleur, dyspnoe, spontaan of overvloedig transpireren (overdag en/of ’s nachts) , vroegtijdig grijze haren, haarverlies, doofheid, tinnitus, gebrekkige eetlust. Tong Bleke tong eventueel gezwollen met tandindrukken, en een dun, wit en wat vochtig, glibberig beslag Pols Diep, Fijn en Zwak Moderne Geneeskunde Asthenie (zowel fysiek als psychisch ), neurasthenie, menopauzaal syndroom, anemie, steriliteit, impotentie, arteriosclerosis cerebralis, constitutieziekten, vervroegde ouderdom, seniliteit, chronische lage rugpijn. Contra-indicaties Opstapeling van Flegma en Vochtigheid (tong met dik vettig beslag) slaapstoornissen, nervositeit, Liefst met toedienen aan patiënten met Lever-Vuur of Hart-Vuur door Yin-Deficientie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60-80 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3-4 gram/dag.
23 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Formule 1 (met Dăng Shēn ) / Formule 16 (met Rén Shēn )
SI JUN ZI TANG Decoct der Vier Edellieden
Andere Benamingen SZU CHUN TZU TANG (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) JIAN PI YI QI TANG (Decoct om de Milt te Sterken en de QI te Verrijken) MAJOR FOUR HERB COMBINATION/FOUR MAJOR HERB COMBINATION FOUR GENTLEMEN FORMULA Herkomst TAI PING HUI MIN HE JI JU FANG (11de eeuw) Samenstelling Radix Ginseng, REN SHEN............................................ 9 g (27.3%) of : Radix Codonopsis, DANG SHEN ................................. 12 g (33.4%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU.. 9 g (27.3%/25.0%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ...................... 9 g (27.3%/25.0%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO .. 6 g (18.1%/16.6%) Opmerking : Codonopsis heeft een analoge, maar minder sterke werking dan Ginseng. Hoofdwerking Tonifieert de QI, activeert de Milt. Secundaire Werking Harmoniseert de Middenste Verwarmer (ZHONG JIAO), droogt Vochtigheid. Hoofdindicaties Insufficiëntie van de QI in het algemeen, van Milt- en Maag-QI in het bijzonder. Secundaire Indicaties Milt/Maag Disharmonie, Accumulatie van Flegma in de Milt. Sleutelsymptomen Vermoeidheid, asthenie, koude ledematen, bleke gelaatskleur, gebrekkige eetlust, slappe stoelgang of diarree. Algemene Symptomen Epigastrische en abdominale volheid, gebrekkige spijsvertering, nausea, borborygmi, zwakte van de ledematen, spontane transpiratie, duizeligheid, geheugenstoornissen. Tong Bleke tong met tandindrukken en een wit en vettig of wit en dun beslag.
24 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Pols Fijn en Glad (XI-HUA), Fijn en Mals (XI-RU), Fijn en Zwak (XI-RUO) of Glad en Zwak (HUA-RUO). Moderne Geneeskunde Asthenie, spijsverteringsstoornissen, chronische gastritis, chronische enteritis, chronische gastroenteritis, chronische duodenitis, duodenumzweer, maagzweer. Contra-indicaties Overmatig lang gebruik van deze formule kan droge mond, dorst en prikkelbaarheid in de hand werken. Tegenaangewezen bij samengaande Warmtesyndromen (hoge koorts of secundaire Warmte door Yīn-Deficiëntie) en bij een combinatie van prikkelbaarheid, dorst en constipatie. Bij samengaande Opstapeling van Vochtigheid dienen vochtafdrijvende kruiden bijkomend toegevoegd. Bij samengaande Warmte-Vochtigheid in de Middelste Verwarmer is de formule ontoereikend, en dienen de specifieke kruiden tegen deze disharmonie ook toegevoegd. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 35 druppels/dag, kinderen 2 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. Granulaat : 3 x 2 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van QI-Stagnatie in Milt en Maag, gekenmerkt door thoracale volheid, epigastrische distensie en pijn, voeg toe : + Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI.....................................6 g Het aldus bekomen vijf-ingrediënten-voorschrift heet YI GONG SAN, 'Wonderbaar Doeltreffend Poeder' (XIAO ER YAO ZHENG ZHI JUE, 12de eeuw). 2/ In geval van Accumulatie van Flegma-Vochtigheid in Long en Milt, gekenmerkt door hoest met opgeven van witte fluimen, thoracale volheid, voeg toe : + Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..............................10 g + Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI.....................................6 g Het aldus bekomen zes-ingrediënten-voorschrift heet LIU JUN ZI TANG, 'Decoct der Zes Edellieden' (JIAO ZHU FU REN LIANG FANG, 16de eeuw). Dit voorschrift versterkt Milt en Maag en elimineert Flegma-Vochtigheid die ook vaak in de Long opstapelt. Een andere versie van deze formule, waarbij nog twee andere kruiden worden bijgevoegd, versterkt nog de werking, vooral op het gebied van de vertering: + Rhizoma Zingiberis recens, Shēng Jiāng .................................6 g + Fructus Ziziphi jujubae, Dà Zăo .................................................6 g Deze wijziging bevat dus 8 ingrediënten maar bewaart toch dezelfde naam (Bron: Yī-Xué Zhèng-Chuán,‘De Echte Medische Overlevering’, 16de eeuw).
25 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
3/ In geval van Milt/Maag Disharmonie met QI-Stagnatie, gekenmerkt door zure oprispingen, nausea, braken, epigastrische volheid, abdominale distensie, diarree, wit en vettig tongbeslag, Gladde pols, voeg toe : + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN ..............................................6 g + Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..............................10 g + Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI.....................................6 g Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift heet XIANG SHA LIU JUN ZI TANG, 'Decoct der Zes Edellieden met Aucklandia en Amomum' (ZHANG SHI YI TONG, 17de eeuw). Dit voorschrift versterkt Milt en Maag, reguleert de Qì (meer bepaald de MaagQì) en stopt het braken. Het is aangewezen bij Milt-Deficiëntie met retentie van Koud Flegma in de Middelste Verwarmer. Onder dezelfde naam bestaat er een andere versie, met de bijkomende toevoeging van: + Rhizoma Zingiberis recens, Shēng Jiāng .................................6 g Deze bestaat dan uit 9 ingrediënten (bron: Zōng-Căo Yī-Xué Dà-Cí-Diăn, ‘Encyclopedie van de Chinese geneeskrachtige kruiden’). 4/ In geval van Bloed-Insufficiëntie, gekenmerkt door een vale gelaatskleur, troebel zicht, geheugenstoornissen, palpitaties, insomnia, onregelmatige, weinig overvloedige maandstonden met lichtrood bloedverlies, bleke tong, Fijne en Zwakke pols, voeg toe : + Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.....................................10 g + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ..................6-10 g + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................12 g + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................10 g Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift heet BA ZHEN TANG, 'Decoct der Acht Kostbare Ingrediënten' (ZHENG TI LEI YAO, 16de eeuw). 5/ In geval van koudegevoel in onderbuik en ledematen, voorkeur voor warmte, voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................5 g teneinde het Inwendige te warmen. 6/ In geval van een overwegend slappe stoelgang of diarree, voeg toe : + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................12 g + Semen Dolichoris Album, BIAN DOU ......................................12 g
26 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F2
SI WU TANG Vier Ingrediënten Decoct
Andere BenamingenSì Wù Wán (Vier Ingrediënten Pil) Szu Wu Tang/Wan (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) Tang-Kuei Four Combination/Formula Four Agents Herkomst Tài-Píng Huì-Mín Hé-Jì-Jú Fāng, (Voorschriften van het Bureau van Volksgezondheid, 11de eeuw) Samenstelling Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng ..........................12 g Radix Angelicae sinensis, Dāng Guī ............................................9 g Radix Paeoniae albae, Bái Sháo Yào ..........................................9 g Rhizoma Ligustici chuanxiong, Chuān-Xiōng................................6 g Hoofdwerking Voedt de Lever (Yăng Gān) en tonifieert het Bloed (Bŭ Xuè), activeert de circulatie van het Bloed (Huó Xuè) en heft de blokkades op (Xíng Zhì ). N.B.: Dit laatste houdt in dat de formule naast het Bloed, in mindere mate ook de Qì helpt circuleren en zo een eventuele stagnatiepijn door blokkade van Qì en Bloed kan bestrijden. Hoofdindicaties Deficiëntie en Stagnatie van Bloed, vooral in de Lever. Regeling van de menstruatie. Sleutelsymptomen Duizeligheid, wazig zicht en/of vermoeide ogen, vaalbleke matte gelaatskleur, schaarse of onregelmatige menstruatie. Algemene Symptomen Abdominale pijn (periumbilicaal of laag abdominaal), pijn en/of gespannen gevoel in het hypochondrium (onder de ribben), veralgemeende spanning in de spieren; maandstonden: onregelmatig (met weinig en bleek bloed) of afwezig (amenorree), soms pijnlijk door de Bloed-Stagnatie (dysmenorree) ; bleke lippen; nagels: bleek, broos en zonder glans; hartkloppingen; tendens naar depressie, neiging tot angst, vermoeidheid. N.B.: Met de nodige modificaties kan deze formule nuttig zijn om harde massa’s in het abdomen (door Stagnatie van Bloed) te helpen bestrijden. Tong Bleke tong.
27 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Pols Fijn (Xì ) wijzend op Leegte van Bloed, en/of koordvormig (Xián ), wijzend op Stagnatie in de Lever. Hij kan ook fijn en zwak (Ruò ) zijn, wijzend op Leegte, of fijn en ruw (Sè ), wijzend op Leegte samen met Stagnatie van Bloed. Moderne Geneeskunde Asthenie, anemie van diverse oorsprong, menstruatiestoornissen (amenorree, dysmenorree), dreigende abortus, puerperale zwakte, levercirrose, goedaardige abdominale gezwellen, fibromyoom (vleesboom). Voorzorgsmaatrelen en tegenaanwijzingen Deze formule is vooral aangewezen bij chronische en milde toestanden van Bloed-Deficiëntie en Lever-Bloed Stagnatie. Ze is niet geschikt tegen de ernstige gevallen, noch tegen acuut of zeer profuus bloedverlies (zoals b.v. te frequente en overvloedige maandstonden). Een steeds bloedend fibromyoom zal zelden door deze formule verholpen worden. Maligne tumoren in het abdomen zijn een formele tegenaanwijzing. Bij Deficiënt Bloed ten gevolge van Milt-Qì Deficiëntie dient de formule aangevuld met kruiden die de Middelste Verwarmer versterken. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 35 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. Granulaat : 3 x 2 gram per dag. Modificaties 1/ In aanwezigheid van Hitte-verschijnselen, kan men de Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng vervangen door: + Radix Rehmanniae recens, Shēng Dì Huáng .............................. 15 g om de warmte af te koelen. 2/ Bij overwegende Bloed-Stagnatie, kan men de Radix Paeoniae albae, Bái Sháo vervangen door: Radix Paeoniae rubrae, Chì Sháo .................................................... 9 g om het Bloed nog beter te laten circuleren. 3/ In geval van samengaande Deficiëntie en Stagnatie van het Bloed, gekenmerkt door onregelmatige of schaarse menstruatie (oligomenorree, amenorre), of een verkorte cyclus met veel menstrueel verlies dat donkergekleurde, purperen stolsels bevat (metrorragie door Stagnatie van Bloed), vaak met stekende onderbuikpijn gepaard (dysmenorree), een fijne en ruwe pols, of een fijne en koordvormige pols, voeg toe: + Semen Persicae, Táo Rén....................................................6-10 g + Flos Carthami, Hóng Huā ......................................................3-5 g
28 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Het aldus bekomen zes-ingrediënten-voorschrift heet Táo Hóng Sì Wù Tāng, 'Het Vier Ingrediënten Decoct met Saffloerbloesem en Perzikpit'. (Bron:Yī-Zōng Jīn-Jiàn ‘De Gouden Spiegel van de Geneeskunde’, geschreven door een staf van 80 auteurs onder de leiding van Wú Qiān, in +1742). Dit voorschrift tonifieert het Bloed, heft de Bloed-Stagnatie op en regelt de menstruatie. Deze formule kan ook aangewend worden bij bloedingen van de retina met plotselinge vertroebeling van het zicht, te wijten aan Stagnatie van Bloed (thrombose). In dergelijk geval kan men best de Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng en de Radix Paeoniae albae, Bái Sháo Yào weglaten, en vervangen door: en:
Radix Rehmanniae recens, Shēng Dì Huáng ................................. 15 g Radix Paeoniae rubrae, Chì Sháo .................................................... 9 g
4/ In geval van samengaande Qì-Deficiëntie, gekenmerkt door een bleek aangezicht, moeheid, een onverschillige en teruggetrokken houding, constante pijn in de onderbuik tijdens of na de maandstonden, een pijn die verbetert door druk (wijzend op een Leegte-syndroom), te vroege maandstonden met schaars en bleek, helderrood bloedverlies, een bleke tong met een dun beslag, een fijne en zwakke pols, verhoog de dosis Radix Angelicae sinensis, Dāng Guī tot 15 g, verwijder Radix Paeoniae albae, Bái Sháo Yào, en voeg toe: + Radix Ginseng, Rén Shēn .........................................................9 g + Radix Astragali membranacei, Huáng Qì.................................15 g + Radix Rehmanniae recens, Shēng Dì Huáng ..........................12 g Het aldus bekomen zes-ingrediënten-voorschrift heet Shèng Yù Tāng, 'Het Decoct dat wijselijk geneest' ( Bron: Lán-Shì Mì-Cáng, ‘De Geheimen uit de Orchideeën Kamer’, door Lĭ Găo, gepubliceerd in + 1276 ). Deze formule tonifieert de Qì en het Bloed, en beschermt het Bloed. N.B.: De brontekst beveelt deze formule aan bij kwetsuren die hevig bloeden en met prikkelbaarheid en slapeloosheid gepaard gaan. 5/ In geval van samengaande algemene Qì-Deficiëntie, gekenmerkt door asthenie (vermoeide ledematen), duizeligheid (leeg hoofd), vaalbleke schijn van het gezicht (anemie), kortademigheid, zwakke stem, geringe spraakzaamheid, hartkloppingen (met of zonder angst), eetlustgebrek, bleke tong met een dun en wit beslag, een fijne ( Xì ) of kleine (Wēi ) en zwakke ( Ruò ) pols, of een grote ( Dà ) en lege ( Xū ) pols, zonder kracht ( Wú Lì ), voeg toe : + Sì Jūn Zĭ Tāng, Het Decoct van Vier Edele Ingrediënten Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift heet Bā Zhēn Tāng, 'Het Decoct van Acht Kostbare Ingrediënten' ( Bron: Zhèng Tĭ Lèi Yào, Classificatie en Behandeling van Traumatische Ziekten, door Xuē Jĭ +1529 ). Bijkomend kunnen worden toegevoegd : + Rhizoma Zingiberis recens, Shēng Jiāng .................................. 6 g + Fructus Ziziphi jujubae, Dà Zăo ................................................. 6 g om de verteerbaarheid van de bereiding te bevorderen.
29 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
6/ In geval van Qì- en Bloed-Deficiëntie met tendens naar Inwendige Koude, gekenmerkt door moeheid, uitputting, koude ledematen, voorkeur voor warmte, zwakte van lenden en knieën, spermatorree, gebrekkige eetlust, zwakke vertering, chronische hoest met uitmergeling, een bleke tong, een lege ( Xū ) en zwakke ( Ruò ) pols, voeg toe: + Sì Jūn Zĭ Tāng, Het Decoct van Vier Edele Ingrediënten evenals : + Radix Astragali membranacei, Huáng Qì ................................15 g + Cortex Cinnamomi, Ròu Guì......................................................6 g Het aldus bekomen tien-ingrediënten-voorschrift heet Shí Quán Dà Bŭ Tāng, ‘Het Allesomvattende Groot Tonisch Decoct van Tien Ingrediënten’ ( Bron: TàiPíng Huì-Mín Hé-Jì-Jú Fāng, ‘Voorschriften van het Bureau van Volksgezondheid’, 11de eeuw ). Hieraan kunnen worden toegevoegd : + Rhizoma Zingiberis recens, Shēng Jiāng .................................. 6 g + Fructus Ziziphi jujubae, Dà Zăo ................................................. 6 g om de verteerbaarheid van de bereiding te bevorderen. Dit voorschrift wordt frequent aangewend bij algemene Qì en Bloed Deficiëntie met bijkomende Koude-verschijnselen. Vaak ten gevolge van een chronische ziekte, een heelkundige ingreep, een bevalling of een uitputtende toestand (chemotherapie, radiotherapie, enz…). Ook tegen wonden die slecht genezen en permanente druppelsgewijze metrorragie ( spotting ). 7/ In geval van samengaande Qì -Stagnatie, gekenmerkt door dysmenorree of amenorree ten gevolge van Deficiëntie en Stagnatie van Bloed, voeg toe: + Rhizoma Cyperi rotundi, Xiāng Fù...........................................10 g + Rhizoma Corydalis, Yán Hú Suŏ .............................................10 g + Herba Leonuri, Yì Mŭ Căo .......................................................10 g teneinde de Lever-Qì Stagnatie op te heffen en de circulatie van Qí en Bloed te activeren. Een andere mogelijkheid associeert Sì Wù Tāng met: + Rhizoma Cyperi rotundi, Xiāng Fù........................................... 10 g + Radix Notoginseng, Sān Qī ..................................................... 10 g voor een gelijkaardige werking. 8/ In geval van zwangerschap met ‘hyperactieve of rusteloze fetus’ (Tāi Dòng Bù Ān ) en vaginale bloedingen (dreigende abortus), veroorzaakt door Deficiënt Bloed met aanwezigheid van Hitte, verwijder Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng, en voeg toe: + Radix Scutellariae, Huáng Qín.................................................. 9 g + Rhizoma Atractylodis macrocephalae, Bái Zhú ......................... 5 g om de Hitte weg te klaren en de fetus te kalmeren. Dit voorschrift staat bekend als Dāng Guī Săn, ‘Het poeder met Angelica sinensis’ (Bron: Jīn-Kuì Yào-Lüè, ‘Synopsis van Voorschriften uit de Gouden Kamer’, door Zhāng Zhòng-Jĭng, begin 3de eeuw na onze tijdrekening). Dit voorschrift tonifieert het Bloed, versterkt de Milt, klaart de Hitte en kalmeert de vrucht. Het werd destijds aanbevolen bij tengere vrouwen met chronische Bloed- en Yīn-Deficiëntie die tijdens de zwangerschap bedreigd werden met de zogenaamde ‘rusteloze fetus’ (dreigende abortus). De brontekst adviseert het voorschrift regelmatig te nemen tijdens de zwangerschap, als preventieve maatregel. 30 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F3
BA ZHEN TANG Decoct met Acht Kostbare Ingrediënten
Andere Benamingen PA CHEN TANG (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) NU KE BA ZHEN WAN (Pil met Acht Kostbare Ingrediënten voor de Vrouw) TANG-KUEI & GINSENG EIGHT COMBINATION/FORMULA WOMEN'S PRECIOUS PILLS EIGHT TREASURE TEA EIGHT TREASURES Herkomst ZHENG TI LEI YAO (16de eeuw) Samenstelling Radix Ginseng, REN SHEN............................................. 12 g (17%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU................ 9 g (13%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING .................................... 9 g (13%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ................ 6 g (7%) Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG............ 12 g (17%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO ............................ 9 g (13%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................... 9 g (13%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ................ 6 g (7%) Hoofdwerking Tonifieert de QI, verrijkt het Bloed en activeert de Bloedcirculatie. Hoofdindicaties Qì- en Bloed Deficiëntie (vaak door een chronische, uitputtende ziekte of ten gevolge van bloedingen). Sleutelsymptomen Duizeligheid, vertigo, vermoeidheid, vaalbleke gelaatskleur, geheugenstoornissen, onregelmatige maandstonden. Algemene Symptomen Oorsuizen (tinnitus), hartkloppingen, concentratiestoornissen, slapeloosheid, eetlustgebrek, slappe stoelgang, lichte abdominale pijn. Tong Bleke tong met tandindrukken en een wit, vettig of dun beslag. Pols Diep, Fijn en Zwak (CHEN-XI-RUO) of Diep, Fijn en Ruig (CHEN-XI-SE).
31 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Asthenie, chronische vermoeidheid (chronic fatigue syndrome), chronische debiliterende ziekten (eventueel met koorts en rillingen gepaard), uitmergeling, gewichtsverlies, anemische toestanden, menstruatiestoornissen (metrorragie met continue ‘spotting’), chronische abcedatie (abcessen die moeilijk genezen of niet etteren). Contra-indicaties Onregelmatige maandstonden met overvloedig bloedverlies (hypermenorree). Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 40 druppels/dag, ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 2 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van samengaande Koude-symptomen zoals afkeer voor koude en voorkeur voor warmte, koude ledematen, rillingen, hoest, verminderde eetlust, zwakte van lenden en knieën, spermatorree, voeg toe : + Radix Astragali membranacei melle tosta, Zhì Huáng Qí ....... 15 g + Cortex Cinnamomi, Ròu Guì...................................................... 6 g De aldus bekomen formule heet Shí Quán Dà Bŭ Tāng , ‘Het Allesomvattende Groot Tonisch Decoct van Tien Ingrediënten’ (Bron: Tài-Píng Huì-Mín Hé-Jì-Jú Fāng, ‘Voorschriften van het Bureau van Volksgezondheid’, 11de eeuw). Dit voorschrift wordt frequent aangewend bij algemene Qì en Bloed Deficiëntie met bijkomende Koude-verschijnselen. Vaak ten gevolge van een chronische ziekte, een heelkundige ingreep, een bevalling of een uitputtende toestand (chemotherapie, radiotherapie, enz…). 2/ In geval van schaarse of onregelmatige maandstonden, al dan niet met buikpijn (abdominale distensie) en ‘spotting’ (permanente druppelsgewijze metrorragie) gepaard, of buikpijn met stolsels in het menstrueel verlies, voeg toe: + Herba Leonuri, Yì Mŭ Căo ....................................................... 15 g De aldus bekomen formule heet Bā Zhēn Yì Mŭ Tāng, 'Het Decoct van Acht Kostbare Ingrediënten met Leonurus' (in feite telt dit voorschrift 9 kruiden). Yì Mŭ Căo vertaalt men letterlijk als ‘het kruid dat de moeder bevoorrecht’. Deze toevoeging maakt het voorschrift meer specifiek tegen Qì en Bloed-Deficiëntie met terzelfdertijd ook Bloed-Stagnatie bij gynecologische aandoeningen met de bovenvermelde symptomen. Het wordt o.a. ook aangewend bij onvruchbaarheid (infertiliteit) en ‘rusteloze fetus’ (dreigende abortus). 3/ In geval de vermoeidheid met een abdominale distensie en/of pijn gepaard gaat, voeg toe: + Radix Aucklandiae seu Saussureae seu Vladimiriae, Mù Xiāng10 g + Rhizoma Corydalis, Yán Hú Suŏ ............................................. 10 g om de Qì- en Bloed-circulatie te activeren en zo de Stagnaties, oorzaak van pijn, op te heffen. 32 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 61
GUI PI TANG Decoct om de Milt te Herstellen
Andere Benamingen GUI PI WAN (Pil om de Milt te Herstellen) KUEI PI TANG/WAN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) GINSENG & LONGAN COMBINATION Herkomst JI SHENG FANG (13de eeuw) Samenstelling Radix Ginseng, REN SHEN.............................................. 6 g (6.5%) Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ................... 12 g (12.5%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU........... 12 g (12.5%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ............................... 12 g (12.5%) Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ................. 12 g (12.5%) Arillus Longan, LONG YAN ROU...................................... 9 g (9.4%) Radix Aucklandiae, MU XIANG ........................................ 6 g (6.0%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 6 g (6.0%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.............................. 9 g (9.4%) Radix Polygalae, YUAN ZHI ............................................. 6 g (6.0%) Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG.................... 3 g (3.1%) Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO..................................... 3 g (3.1%) Opmerking : Er bestaat een gewijzigde, verkorte versie van dit klassieke voorschrift met name GUI PI TANG JIA JIAN, voorgesteld door Professor CHEN KAI YAN. Zij bevat een analoge, zij het iets minder krachtige werking. Hoofdwerking Tonifieert de QI en verrijkt het Bloed, activeert de Milt, voedt het Hart en bedaart de Geest, stopt bloedingen. Hoofdindicaties Angst, vergeetachtigheid, palpitaties, insomnia, allerhande bloedingen door QIen Bloed-Insufficiëntie met gelijktijdige Insufficiëntie van Hart en Milt, namelijk Hart-Insufficiëntie met agitatie van de Hart-Geest en Milt-Insufficiëntie door zorgen en stress, met zwakte van de Milt-QI die als dusdanig niet meer in staat is het Bloed onder controle te houden en aanleiding geeft tot bloedingen. Sleutelsymptomen Vergeetachtigheid, insomnia, palpitaties (met of zonder angst), vermoeidheid, vale gelaatskleur, eetlustgebrek, chronische bloedingen met lichtrode kleur van het bloed, purpura, hematomen.
33 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Door dromen verstoorde slaap, nachtmerries, angst, neurasthenie, fobieën, lusteloosheid, lichte depressie, zwijgzaamheid, teruggetrokkenheid, introversie door overdreven piekeren en bezorgdheid, obsessie; duizeligheid, zwakke ledematen, kortademigheid, lichte abdominale distensie en pijn, slappe stoelgang; bloederige stoelgang, melena, bloedend tandvlees, bloedneus (epistaxis), onregelmatige maandstonden nl. schaarse (oligomenorree) of overvloedige maandstonden (hypermenorree) met lichtrood bloedverlies, uitblijven van de maandstonden (amenorree), langdurige maandstonden met constant druppend bloedverlies, voortijdige maandstonden. Tong Bleke tong met tandindrukken en een dun, wit beslag. Pols Fijn en Zwak (XI-RUO). Moderne Geneeskunde Neurasthenie, neurosen, angstneurose, vasomotorische neurose, compulsieve neurose, hartneurose, hypochondrie, fobie, obsessie, nerveuze depressie, nietgeagiteerde depressie, depressieve stupor, involutionele melancholie, amnesie, chronisch vasomotorisch onevenwicht, stress, insomnia, palpitaties, Da Costa syndroom (neurocirculatore asthenie, hyperventilatie, irritable heart), lichte vormen van hartinsufficiëntie, atriale fibrillatie; maag- en darmzweren, debiliteit, asthenie, psychasthenie, myasthenia gravis, myasthenie, chronische neurocirculatore asthenie; anemie, ferriprieve anemie (ijzertekort), nutritionele anemie, aplastische anemie, chronische hemorragieën, gingivitis, epistaxis, melena, onregelmatige maandstonden (menoxenie), nl. metrorragie, menorragie, menometrorragie, amenorree, oligomenorree of hypermenorree, thrombocytopenische purpura, allergische purpura, Henoch-Schönlein purpura, hematomen, chronische onderhuidse bloedingen. Contra-indicaties Accumulatie van Warmte of Warmte-Vochtigheid, YIN-Insufficiëntie, Hyperactiviteit van Lever-Vuur. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van palpitaties, insomnia, voeg toe : + Magnetitum, CI SHI .................................................................20 g + Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ............................10 g + Caulis Polygoni Multiflori, YE JIAO TENG ...............................15 g teneinde het Hart te voeden en de Geest te bedaren.
34 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
2/ In geval van duizeligheid, bleke of vale gelaatskleur, geheugenstoornissen, voeg toe : + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g + Colla Corii Asini, E JIAO ..........................................................10 g + Cornu Cervi Pantotrichum, LU RONG .....................................10 g teneinde het Bloed te tonifiëren en de Hersenen te stimuleren. Om het tonifiërend effect op het Bloed te verhogen, kan eveneens worden toegevoegd : + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g 3/ In geval van menorragie of lang aanhoudende menstruatie, voeg toe : + Colla Corii Asini, E JIAO ..........................................................10 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g + Herba Leonuri, YI MU CAO ....................................................15 g teneinde het bloeden te stoppen. In geval van plotse verandering in het volume en onophoudend bloedverlies kan men eveneens toevoegen : + Fructus Corni, SHAN ZHU YU.................................................10 g + Fructus Schizandrae, WU WEI ZI............................................10 g teneinde de Bloed-Essentie te weerhouden en de Uterus samen te trekken. Wanneer de onregelmatige maandstonden worden gekenmerkt door overvloedig verlies van lichtrood gekleurd bloed, voeg toe : + Colla Corii Asini, E JIAO ..........................................................10 g + Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG...........................................10 g + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g teneinde het bloeden te stoppen. 4/ In geval van donkerrood bloedverlies, voeg toe : + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................6 g + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g + Fructus Gardeniae, ZHI ZI .......................................................10 g teneinde de Hitte in het Bloed te klaren en de Bloedcirculatie te activeren. 5/ In geval van dysmenorree met klonters in het bloed, voeg toe : + Radix Curcumae, YU JIN.........................................................10 g + Rhizoma Cyperi, XIANG FU ....................................................10 g teneinde Bloed- en QI-circulatie te activeren. 6/ In geval van moeilijk te stelpen hemorragie (hematomen, onderhuidse bloedingen), voeg toe : + Semen Persicae, TAO REN ......................................................6 g + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................6 g + Radix Notoginseng, SAN QI ....................................................10 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen en het bloeden te stoppen.
35 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
7/ In geval van bloedingen ten gevolge van maag- of darmzweren, verwijder : - Radix Aucklandiae, MU XIANG en voeg toe : + Colla Corii Asini, E JIAO ..........................................................10 g + Radix Sanguisorbae, DI YU.....................................................10 g + Cacumen Biotae, CE BAI YE...................................................10 g + Os Sepiae, HAI PIAO XIAO.....................................................15 g teneinde het bloeden te stoppen. 8/ In geval van een bloederige stoelgang, bloedende hemorroïden, voeg toe : + Flos Sophorae Immaturus, HUAI HUA MI ...............................10 g + Radix Sanguisorbae, DI YU.....................................................10 g teneinde de Hitte in de Dikke Darm te klaren en het bloeden te stoppen. 9/ In geval van kortademigheid, voeg toe : + Rhizoma Polygonati Sibirici, HUANG JING .............................10 g teneinde de YUAN QI te tonifiëren. 10/ In geval van een slappe stoelgang of diarree, voeg toe : + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN ............................................10 g + Fructus Psoraleae, BU GU ZHI ...............................................10 g teneinde de Milt te activeren en de stoelgang te verstevigen. 11/ In geval van hematurie, voeg toe : + Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO ...................................................................10 g teneinde de hematurie te stoppen. 12/ In geval van asthenie met bloedingen door Insufficiëntie van Bloed en Energie, gepaard met een Leegte-Koude syndroom (Insufficiëntie van Milt- en Nier-YANG), gekenmerkt door een vaalbleke gelaatskleur, onderhuidse bloedingen, paarse bloedvlekken vnl. op de benen, koude handen en voeten, lage rugpijn, chronische waterige diarree, lichtpaarse en gezwollen tong, Diepe, Fijne en Zwakke pols, voeg toe : + Herba Cistanchis, ROU CONG RONG ....................................10 g + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g teneinde het YANG te tonifiëren en het lichaam te warmen.
36 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 61
GUI PI TANG JIA JIAN Decoct ter versterking van (Hart en) Milt versie Chen Kai Yan
Andere Benamingen GUI PI WAN jia jian (Pil om de Milt te Herstellen) KUEI PI TANG/WAN jia jian (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) GINSENG & LONGAN COMBINATION versie Chen Kai Yan Herkomst DE TRADITIONELE CHINESE FYTOTHERAPIE volgens Chen Kai-Yan (notaas door Dr Luc Vangermeersch, SATAS 1988) Samenstelling Radix Codonopsitis pilosulse, DANG SHEN................... 9 g (11.6%) Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..................... 9 g (11.6%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU............. 9 g (11.6%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 9 g (11.6%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................. 9 g (11.6%) Radix Rehmanniae praeparata, SHU DI HUANG ........... 9 g (11.6%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............. 6 g (7.2%) Arillus Longan, LONG YAN ROU.................................... 9 g (11.6%) Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ................... 9 g (11.6%) Hoofdwerking Versterkt de Milt en voedt het Hart. Verrijkt de Qi en het Bloed. Hoofdindicaties 1. Gelijktijdige insufficiëntie van Milt en Hart gepaard met een gebrek aan Qi en Bloed : Psychiatrie : Neurasthenie, zwijgzame depressies bij vermoeide, in zichzelf gekeerde patiënten, die teveel piekeren en aan insomnia lijden; Angst, vrees, concentratiestoornissen, dromen, verstrooidheid, vergeetachtigheid, gebrek aan initiatief, gebrek aan eetlust, zwijgzaamheid en sombere gedachten. 2. Gebrek aan Bloed van het Hart en aan Qi van de Milt : Gynaecologie : Dysmenorree, amenorree of functioneel uterien bloedverlies : overvloedige, bleke, rozige metrorragie. Gastro-enterologie : Eetlustverlies, abdominale opzetting, waterige diarree, hemorragie (mond, stoelgang : tandvleesbloedingen, bloederige stoelgang, melaena). Longziekten : Sommige gevallen met hoest te wijten aan Qi-insufficiëntie van de Milt, epistaxis. Cardiologie :Hartkloppingen.
37 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene symptomen Vermoeidheid, anemie, vertigo, hemorragie, purpura, onderhuidse bloedingen, spontaan transpireren, bleke gelaatskleur, doffe huid, oedeemvorming, krachteloze ledematen; zwijgzaamheid. Tong Bleek, vlak, breed, vochtig; dun en wit tongbeslag. Pols Leeg, zwak of dun, zonder kracht. Moderne Geneeskunde Neurasthenie, neurosen, angstneurose, vasomotorische neurose, compulsieve neurose, hartneurose, hypochondrie, fobie, obsessie, nerveuze depressie, nietgeagiteerde depressie, depressieve stupor, involutionele melancholie, amnesie, chronisch vasomotorisch onevenwicht, stress, insomnia, palpitaties, Da Costa syndroom (neurocirculatore asthenie, hyperventilatie, irritable heart), lichte vormen van hartinsufficiëntie, atriale fibrillatie; maag- en darmzweren, debiliteit, asthenie, psychasthenie, myasthenia gravis, myasthenie, chronische neurocirculatore asthenie; anemie, ferriprieve anemie (ijzertekort), nutritionele anemie, aplastische anemie, chronische hemorragieën, gingivitis, epistaxis, melena, onregelmatige maandstonden (menoxenie), nl. metrorragie, menorragie, menometrorragie, amenorree, oligomenorree of hypermenorree, thrombocytopenische purpura, allergische purpura, Henoch-Schönlein purpura, hematomen, chronische onderhuidse bloedingen. Contra-indicaties Accumulatie van Warmte of Warmte-Vochtigheid, YIN-Insufficiëntie, Hyperactiviteit van Lever-Vuur. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. Granulaat : 3 x 3 gram per dag.
38 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 169
BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN Decoct om het Midden te Sterken en de QI te Verrijken - Gewijzigde Versie
Andere Benamingen PU CHUNG I CHI TANG CHIA CHIEN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) BU ZHONG YI QI WAN JIA JIAN - PU CHUNG I CHI WAN CHIA CHIEN (Pil om het Midden te Sterken en de QI te Verrijken - Gewijzigde Versie) BU ZHONG YI QI TANG - PU CHUNG I CHI TANG (Decoct om het Midden te Sterken en de QI te Verrijken - met Ginseng, Gember en Jujube) BU ZHONG YI QI WAN - PU CHUNG I CHI WAN (Pil om het Midden te Sterken en de QI te Verrijken - met Ginseng, Gember en Jujube) AROUSE VIGOR (met Ginseng, Gember en Jujube) CENTER-SUPPLEMENTING, QI-BOOSTING (met Ginseng, Gember en Jujube) GINSENG & ASTRAGALUS COMBINATION/FORMULA CENTRAL QI PILLS Herkomst PI WEI LUN (13de eeuw) Samenstelling Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ................... 15 g (18.5%) Radix Ginseng, REN SHEN.......................................... 10 g (12.4%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU........... 10 g (12.4%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.......................... 10 g (12.3%) Rhizoma Cimicifugae, SHENG MA................................... 6 g (7.4%) Radix Bupleuri, CHAI HU.................................................. 6 g (7.4%) Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI............................ 6 g (7.4%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 6 g (7.4%) Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG.................... 6 g (7.4%) Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO..................................... 6 g (7.4%) Opmerking : De originele formule (BU ZHONG YI QI TANG) bevat 'Radix Codonopsis, DANG SHEN' in plaats van 'Radix Ginseng, REN SHEN' en bevat ook geen gember (Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG) noch jujube (Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO). Zij heeft analoge, zij het iets mildere eigenschappen. Hoofdwerking Tonifieert Milt- en Maag-QI, stopt diarree, verheft verzonken YANG-QI, sterkt de ledematen. Secundaire Werking Bestrijdt chronische lage koorts. Hoofdindicaties Vemoeidheid, duizeligheid, zwakte van de ledematen, dysenterie, (chronische) diarree door Insufficiëntie van Milt- en Maag-QI; prolaps (anaal, rectaal, uterien) door Collaps van Milt- en Maag-QI. 39 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Secundaire Indicaties Vlottende YANG koorts of chronische lage koorts door QI-Insufficiëntie. Sleutelsymptomen Vermoeidheid, asthenie, lusteloosheid, duizeligheid, zwijgzaamheid, zwakke stem, bleke gelaatskleur, kortademigheid (dyspnoe), eetlustgebrek, diarree, intermitterende koorts, afkeer van koude, zwaar, trekkend gevoel ter hoogte van de onderbuik, uteriene, anale of rectale prolaps. Algemene Symptomen Dorst naar warme dranken, voorkeur voor warmte, lichte spontane transpiratie, afkeer van koude, lichte chronische koorts, neiging tot opgekrulde houding, licht oedeem ter hoogte van de onderste ledematen, zwakte van spieren en ledematen, spieratrofie. Tong Bleke tong met een dun, wit beslag. Pols Diep, Fijn en Zwak (CHEN-XI-RUO). Moderne Geneeskunde Peptische zweer (ulcus pepticum), twaalfvingerige darmzweer (ulcus duodeni), maagzweer, chronische gastritis, chronische enteritis, chronische colitis, hernia, visceroptosis, gastroptosis, nefroptosis, anale prolaps, uteriene prolaps, rectale prolaps, functionele uteriene bloedingen, leukorree, habituele abortus, anemie, hemorroïden, varicosis, slechte genezing van wonden, leukopenie, urinaire incontinentie, aanhoudende malaria, chronische gonorree, koorts van ongekende oorsprong, lichte chronische koorts, ephidrosis (hevige transpiratie) bij teringsziekten, anorexie, zwakke constitutie, immunodeficiëntie, neurasthenie, myasthenie, oftalmoplegie, monoplegie, multiple sclerosis. Contra-indicaties Accumulatie van Vochtigheids-Phlegma, Warmte-Vochtigheid of Hitte-Exces, YIN-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's Milt en Maag zijn gelegen in de Middenste Verwarmer (ZHONG JIAO). De Milt staat in voor 'het vervoer en de omzetting' van het voedsel en het water (SHUI GU) die door de Maag zijn voorverteerd. Zodoende liggen Milt en Maag samen aan de basis van de vorming van Bloed en Energie. De transport- en omzettingsfunctie van de Milt berust op haar QI, die gekenmerkt wordt door een opwaartse beweging. Deze stijgende eigenschap stelt de Milt in staat de Heldere YANG-QI naar het hoofd te sturen en de ZANG-FU Organen op hun plaats te houden. 40 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
De Milt bestuurt ook de Spieren en de Vier Ledematen. Wanneer de Milt-QI zwak is, worden de Spieren en de Vier Ledematen niet voldoende gevoed en zullen symptomen als vermoeidheid, zwakte of zelfs atrofie van de spieren optreden, zoals gezien kan worden in gevallen van myasthenie en diverse degeneratieve ziekten van het centraal zenuwstelsel. Zwakte van de Milt-QI kan tevens de transport- en omzettingsfunctie van de Milt verstoren en als dusdanig aanleiding geven tot eetlustgebrek, epigastrische of abdominale distensie na de maaltijd, slappe stoelgang of zelfs chronische diarree. In geval van Milt-QI Insufficiëntie wordt ook het lichaam niet voldoende opgewarmd, vermits dit één van de voornaamste functies van de YANG-QI is. Daarom zullen in die gevallen een afkeer van koude en een voorkeur voor warmte, kouwelijkheid en een bleke gelaatskleur worden genoteerd. Een andere belangrijke rol van de QI is de voedselvoorziening van de huid. Wanneer ze hierin tekort schiet, kan een lichte spontane transpiratie door zwakte van de huid optreden. Bij Collaps d.w.z. ineenstorting van de Milt-QI, stijgt de YANG-QI niet zoals het hoort, hetgeen aanleiding geeft tot duizeligheid, een trekkend gevoel in de onderbuik, eventueel vergezeld van uteriene of vaginale prolaps (met cystokele en enterokele), rectale prolaps (rectokele, al dan niet met hemorroïden gepaard) of prolaps van andere organen of weefsels, zoals b.v. van de uretra (uretrokele), de urineblaas (vesicokele), de maag (gastroptose), de inguinale of umbilicale weefsels (inguinale of umbilicale hernia). Hemorroïden en spataders zijn ook voor een deel te wijten aan een bruuske val van de Milt-QI, die als dusdanig niet meer in staat is de aderen op hun plaats te houden. Volgens de moeder-zoon regel uit de Vijf Elementenleer kan Milt-QI Insufficiëntie ontaarden in een Long-QI Insufficiëntie; in dat geval zullen bijkomend een zwakke, krachteloze stem en kortademigheid worden genoteerd. Voor wat ten slotte de lichte chronische koorts betreft, ook deze is te wijten aan het Vlotten van de YANG-QI. Analyse van de Formule 'Radix Astragali Membranacei, HUANG QI', 'Radix Ginseng, REN SHEN', 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' en 'Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU' stimuleren de Milt en tonifiëren de QI. 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI' en 'Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO' tonifiëren het Bloed en reguleren het Voedend YING systeem. 'Rhizoma Cimicifugae, SHENG MA' en 'Radix Bupleuri, CHAI HU' doen de heldere YANG-QI stijgen. 'Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI' en 'Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG' harmoniseren de Maag. Modificaties 1/ In geval van een bleke gelaatskleur, vermoeidheid, voeg toe : + Rhizoma Polygonati Sibirici, HUANG JING .............................10 g + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g teneinde het JING te verrijken.
41 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
2/ In geval van koude ledematen, afkeer van koude, voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................5 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................6 g teneinde de Middenste Verwarmer te warmen en de Koude te verdrijven. 3/ In geval van chronische diarree, voeg toe : + Semen Dolichoris Album, BIAN DOU ......................................10 g + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g teneinde de Milt te warmen en de diarree te stoppen. 4/ In geval van eetlustgebrek, voeg toe : + Fructus Oryzae Germinatus, GU YA .......................................15 g + Fructus Hordei Germinatus, MAI YA .......................................15 g teneinde de Maag te stimuleren en de eetlust te bevorderen. 5/ In geval van vatbaarheid voor verkoudheden, voeg toe : + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................6 g + Herba Schizonepetae, JING JIE..............................................10 g teneinde de Oppervlakte te verstevigen en verkoudheid te voorkomen. 6/ In geval van leukorree, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU............................10 g + Cortex Phellodendri, HUANG BAI ...........................................10 g teneinde de leukorree te stoppen. 7/ In geval van uteriene, rectale prolaps of maagptose, voeg toe : + Fructus Aurantii Immaturus, ZHI SHI..................................15-30 g of : + Fructus Aurantii, ZHI KE .....................................................15-30 g plus, in geval van uteriene prolaps : + Herba Leonuri, YI MU CAO .....................................................10 g 8/ In geval van Zwakte van de Milt om het Bloed te controleren, gekenmerkt door chronische bloedingen, spotting, dreigende abortus, voeg toe : + Colla Corii Asini, E JIAO .....................................................10-15 g + Folium Artemisiae Argyi, AI YE.............................................6-15 g teneinde de bloedingen te stoppen en het foetus te bedaren.
42 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F5
LIU WEI DI HUANG WAN Zes Smaken Decoct met Rehmannia
Andere Benamingen Liù Wèi Dì Huáng Wán (Zes Smaken Pil/Bolus met Rehmannia) Liu Wei Ti Huang Wan/Tang (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) Rehmannia Six Formula Six Flavor Tea Six Flavors Rehmannia Herkomst Xiăo Ér Yào Zhèng Zhí Jué, ‘De Geneeskunst met Werkzame Geneesmiddelen in de Pediatrie (door Qián Yĭ, één van China’s grootste kinderartsen (+10321113). Het werk werd pas in +1119 gepubliceerd door een leerling). Samenstelling Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng...........................20 g Fructus Corni, Shān Zhū Yú .......................................................12 g Rhizoma Dioscoreae oppositae, Shān Yào ................................12 g Sclerotium Poriae albae, Fú Líng..................................................9 g Cortex Moutan radicis, Mŭ Dān Pí ................................................9 g Rhizoma Alismatis, Zé Xiè............................................................9 g Hoofdwerking Voedt en versterkt het Yīn van de Nier (Zī-Bŭ Shèn-Yīn). Secundaire werking Tonifieert bijkomstig het Yīn van de Lever en de Qì van de Milt. Kalmeert het Oplaaiende Lege Vuur als gevolg van de Nier- en Lever-Yīn Deficiëntie. Hoofdindicaties Yīn-Deficiëntie van de Nier (Shèn-Yīn Xū). Secundaire indicaties Lever-Yīn en Nier-Yīn Deficiëntie (Gān Shèn Yīn Xū) met Oplaaiend Leeg Vuur (Xū-Huŏ Shàng-Yán, Xiàng-Huŏ Wàng-Dòng). Sleutelsymptomen Duizeligheid, vertigo, oorsuizen (tinnitus), spontane, vooral nachtelijke transpiratie, lage rugpijn.
43 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Verminderd gehoorvermogen, oorsuizingen, gevoel van leegte in het hoofd, troebel of wazig zicht, gezichtschitteringen, zwakte en pijn van de lage rug, warme handpalmen en voetzolen, malaire flush (rode kleur van de wangen), opvliegingen, intermitterende koorts, koortsigheid, kortademigheid, onwillekeurige ejaculatie vooral ‘s nachts (spermatorree), keelpijn met al dan niet een gevoel van zwelling gepaard, droge keel, droge mond, dorst, verkwijning en dorst (Xiāo-Kĕ), nachtelijk urineren (nycturie), polyurie, losstaande tanden, tandpijn. Tong Rode, droge tong met weinig of geen beslag. In erge gevallen: tong zonder beslag (gepelde tong). Pols Diep ( Chén ), Fijn ( Xì ) en Zwak ( Ruò ). Moderne Geneeskunde Arteriële hypertensie, groeistoornissen, groeiachterstand bij kinderen, ziekte van Addison, diabetes ( Xiāo-Kĕ Bìng ), longtuberculose, niertuberculose, chronische nefritis, chronische glomerulonefritis, urinaire infecties, chronische doofheid, chronische lage rugpijn, neurasthenie, hyperthyroïdie, menopauzaal syndroom, menorragie, functionele uteriene bloedingen, neuritis optica, nervus opticus atrofie, centrale retinitis, amblyopie, periodontitis. Voorzorgsmaatrelen en tegenaanwijzingen Omdat het voorschrift moeilijk verteerbare, walgelijke kruiden bevat (zoals Rehmannia), is voorzichtigheid aangewezen bij gevallen van Milt-Deficiëntie met indigestie, diarree en een wit en vettig tongbeslag. Ook in gevallen met duidelijke Opstapeling van Vochtigheid vermijdt men best dit voorschrift. Bij Nier-Yáng Deficiëntie dienen sterk opwarmende kruiden toegevoegd, zoals: + Ramulus Cinnamomi, Guì Zhī.................................................... 3 g + Radix Aconiti praeparata, Fù Zĭ ................................................. 3 g Het aldus bekomen voorschrift staat bekend onder de naam Jīn-Guì Shèn-Qì Wán, of de ‘Nier-Qì Pil uit (het Voorschriftencompendium van) de Gouden Kamer’, kortweg ‘Nier-Qì Pil’ of Shèn-Qì Wán genoemd (zie verder in deze tekst). Deze pil werd ontworpen door Zhāng Zhòng-Jĭng in het begin van de 3de eeuw van onze tijdrekening, en de formule van Liù Wèi Dì Huáng Tāng werd er veel later uit afgeleid. Vandaag de dag wordt Ramulus Cinnamomi in Shèn-Qì Wán doorgaans vervangen door het nog veel sterker de Nier-Yáng warmende kruid: + Cortex Cinnamomi, Ròu Guì...................................................... 3 g N.B.: Indien Radix Aconiti praeparata niet voorhanden is, kan hij eventueel vervangen worden door: + Rhizoma Zingiberis (exsiccatum), Gān Jiāng ............................ 3 g samen met: + Herba Cynomorii, Suŏ Yáng .................................................... 10 g + Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī ................................................. 10 g 44 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 40-60 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. Granulaat : 3 x 3 gram per dag. Modificaties 1/ In geval van hyperactiviteit van het Lege of Asthenische Vuur ( Xū-Huŏ Shàng-Yá ), gekenmerkt door intermitterende koorts, hevige nachtelijke transpiratie, lage rugpijn, ‘Stomende Botten’ syndroom ( Gŭ Zhēng ), voeg toe: + Rhizoma Anemarrhenae, Zhī Mŭ .................................................. 6 g + Cortex Phellodendri, Huáng Băi ................................................... 6 g Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift staat bekend als Zhī-Băi DìHuáng Wán, of de ’Anemarrhena, Phellodendron en Rehmannia Pil’ ( Bron: Zhèng Yīn Mài Zhì , Pathogenie, Oorzaken, Pols en Behandeling, door Qín JĭngMíng, +1702 ). 2/ In geval van Nier-Qì en Nier-Yīn Deficiëntie, gekenmerkt door kortademigheid, en piepende ademhaling bij de minste inspanning (wheezing), lage rugpijn, hik, nachtelijke transpiratie, voeg toe: + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ ..................................... 6 g Het aldus bekomen zeven-ingrediënten-voorschrift heet Dū Qì Wán, 'Pil voor de Algemene Qì ' (Yī-Fāng Jí-Jiĕ, ‘Het Voorschriftencompendium met Uitleg’, door Wáng Áng, in +1682 ). 3/ In geval van Long- en Nier-Deficiëntie, gekenmerkt door niet-produktieve hoest d.w.z. hoest met weinig of geen fluimen, moeizame expectoraties, eventueel met wat bloederige fluimen, borstkaspijn, droge keel, dorst, warme handpalmen en voetzolen, nachtelijke transpiratie, lage rugpijn, rode tong met schaars beslag, een fijne ( Xì ) en snelle ( Shuò ) pols, voeg toe: + Radix Ophiopogonis, Mài Dōng, Mài Mén Dōng............................ 9 g + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ .................................... 6 g Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift heet Mài Wèi Dì Huáng Wán, 'Ophiopogon, Schizandra en Rehmannia Pil', alias Bā Xiān Cháng Shòu Wán, 'Pil der Acht Onsterfelijken om de Levensduur te Verlengen' (Yī-Zōng Jīn-Jiàn, ‘De Gouden Spiegel van de Medische Traditie’, door Wú Qiān in +1742). 4/ In geval van Yīn-Deficiëntie van Lever en Nier, gekenmerkt door duizeligheid, een troebel zicht al dan niet met pijnlijke, droge of tranende ogen, fotofobie (lichtschuwheid), hoofdpijn, tinnitus (oorsuizingen), geheugenstoornissen, lage rugpijn, een rode tong met weinig beslag, een fijne (Xì ) en snelle (Shuò ) pols, voeg toe: + Fructus Lycii, Gŏu Qĭ Zĭ ................................................................. 9 g + Flos Chrysanthemi morifolii, Jú Huā .............................................. 9 g Het aldus bekomen acht-ingrediënten-voorschrift heet Qĭ Jú Dì Huáng Wán, 'Lycium, Chrysanthemum en Rehmannia Pil' (Bron: Yī-Jí Băo-Jiàn, ‘De Kostbare Spiegel van Medische Vooruitgang’ kortweg ook Yī-Jí genoemd, geschreven door Dŏng Xī-Yuán in +1777). 45 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
5/ In geval van Yīn- en Bloed-Deficiëntie en overmatig transpireren, meer specifiek na een bevalling (post partum), voeg toe: + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ ..................................... 9 g + Radix Astragali membranacei melle tosta, Zhì Huáng Qí ............ 20 g Dit acht-ingrediënten voorschrift staat bekend onder de naam van Bā Wèi Dì Huáng Wán of ‘Acht Smaken Pil met Rehmannia’ (Bron: Fù Qīng-Zhŭ Nǚ-Kē, ‘Fù Qīng-Zhŭ’s Obstetrica en Gynecologie’, geschreven door Fù Shān, alias Fù Qīng-Zhŭ in de 17de eeuw, maar pas gepubliceerd in +1827). Zo staat hij beschreven in “Formulas and Strategies” van Bensky en Barolet en in “The Chinese Herbalist’s Handbook” van Ehling. Deze formule mag niet verward worden met een andere die dezelfde naam draagt, maar een geheel andere werking bezit : In “Notes from South Mountain” van Ellis en in “Handbook of Chinese Herbal Formulas” van Yeung wordt onder Ba Wei Di Huang Wan een formule beschreven die conform is aan de Rehmannia Eight Formula ofwel Jin Gui Shen Qi Wan.
46 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F6
QI JU DI HUANG WAN Lycium, Chrysanthemum en Rehmannia Pil
Andere Benamingen QI JU DI HUANG TANG (Lycium, Chrysanthemum en Rehmannia Decoct ) CHI CHU TI HUANG WAN/TANG (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) LYCIUM, CHRYSANTHEMUM & REHMANNIA FORMULA/COMBINATION LYCIUM & CHRYSANTHEMUM TEA LYCIUM-REHMANNIA PILLS Herkomst YI JI BAO JIAN, ‘De Kostbare Spiegel van Medische Vooruitgang’ kortweg ook YI JI genoemd. Geschreven omstreeks 1777 door DONG XI YUAN. Samenstelling Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG......... 20 g (22.5%) Fructus Corni, SHAN ZHU YU ...................................... 12 g (13.5%) Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO............... 12 g (13.5%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................. 9 g (10.1%) Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ............................... 9 g (10.1%) Rhizoma Alismatis, ZE XIE............................................. 9 g (10.1%) Fructus Lycii, GOU QI ZI ................................................ 9 g (10.1%) Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.............................. 9 g (10.1%) Hoofdwerking Verrijkt en voedt het YIN van Lever en Nier. Voedt het Lever-Yin en bevordert het zicht Secundaire Werking bevordert het zicht. Opmerking : De werking van deze formule is analoog met die van LIU WEI DI HUANG WAN, maar is meer gericht op de lever en de daarmee samenhangende oogpathologie. Het is heilzaam voor de ogen en verbetert het zicht. Hoofdindicaties YIN-Deficiëntie van Lever en Nier, met predominantie van Lever-Yin Deficiëntie. Hyperactiviteit van Deficiënt vuur. Secundaire Indicaties Hyperactiviteit van Deficiënt vuur. Sleutelsymptomen Duizeligheid, oorsuizen, troebel zicht, lage rugpijn. Algemene Symptomen Pijnlijke, gezwollen, droge of tranende ogen, fotofobie (lichtschuwheid), geheugenstoornissen, hoofdpijn, doofheid. 47 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Rode tong met een droog en schaars, eventueel geel beslag. Pols Fijn en Snel (XI-SHUO) ter hoogte van Lever en Nier, lichtjes Koordvormig (XIAN) ter hoogte van de Lever. Moderne Geneeskunde Amblyopie, nyctalopie, conjunctivitis, iridocyclitis, oculaire hyperemie, glaucoom, neuritis optica, neurasthenie, neuroretinitis, chronische doofheid, arteriosclerosis cerebralis, arteriële hypertensie, diabetes. Contra-indicaties Deficiëntie van Milt- en Nier-YANG, Opstapeling van vochtigheid. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Opmerking : Voor vermoeide, pijnlijke en geïrriteerde ogen, is het aangewezen deze inwendige behandeling te combineren met de remedie voor uitwendig gebruik ZHEN ZHU MING MU YE, 'Oogdruppels met Parelmoer om het Zicht te Klaren'. Modificaties 1/ In geval van Lever- en Nier-Insufficiëntie, voeg toe : + Fructus Ligustri, NU ZHEN ZI ....................................................9 g + Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO................................................9 g teneinde Lever en Nier te sterken. 2/ In geval van nachtelijke transpiratie, insomnia, voeg toe : + Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ................................20 g + Os Draconis, LONG GU ..........................................................20 g teneinde de Geest te bedaren en de transpiratie te stoppen. 3/ In geval van warmteopwellingen in het aangezicht, hoofdpijn, voeg toe : + Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA .................................................9 g + Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ..............................9 g + Concha Haliotidis, SHI JUE MING...........................................20 g teneinde het opstijgen van Lever-YANG en Lever-Vuur te bedaren. 4/ In geval van droge en pijnlijke ogen, troebel zicht, voeg toe : + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ...................................9 g + Semen Celosiae, QING XIANG ZI.............................................9 g + Semen Cassiae, JUE MING ZI ..................................................9 g + Folium Mori, SANG YE ..............................................................9 g teneinde de Lever en de ogen te voeden, Lever-Vuur te bedaren en het zicht te klaren. 48 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 172
MING MU DI HUANG WAN Pil met Rehmannia om het Zicht te Klaren
Andere Benamingen MING MU TI HUANG WAN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) REHMANNIA TEA Herkomst WAN BING HUI CHUN,, ‘Therapeutische maatregelen voor Ontelbare Ziekten gepubliceerd door Gong Ting-Xian omstreeks 1587. Samenstelling Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG......... 16 g (18.3%) Fructus Corni, SHAN ZHU YU .......................................... 8 g (9.1%) Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO................... 8 g (9.1%) Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ................................. 6 g (6.8%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................... 6 g (6.8%) Rhizoma Alismatis, ZE XIE............................................... 6 g (6.8%) Fructus Lycii, GOU QI ZI .................................................. 6 g (6.8%) Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA................................ 6 g (6.8%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.............................. 6 g (6.8%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO........................... 6 g (6.8%) Fructus Tribuli, BAI JI LI ................................................... 6 g (6.8%) Concha Haliotidis, SHI JUE MING.................................... 8 g (9.1%) Hoofdwerking Verrijkt het YIN van Lever en Nier, versterkt Nier-JING, voedt Lever-Bloed bedaart Lever-Wind en Lever-Vuur, klaart het zicht. Hoofdindicaties Verminderd gezichtsvermogen, troebel zicht, droge en pijnlijke ogen, fotofobie (lichtschuwheid), tranende ogen door Insufficiëntie van Nier-JING of Nier- en Lever-YIN. Sleutelsymptomen Gebrekkig en wazig zicht, droge en pijnlijke ogen, vertigo, tinnitus, geheugenstoornissen, nachtblindheid. Algemene Symptomen Vermoeidheid, haaruitval, vroegtijdig grijze haren, lage rugpijn, zwakte van lage rug en knieën, nachtelijke transpiratie, warme handpalmen en voetzolen, blozende wangen. Tong Malse, bleke of rode tong met weinig of geen beslag. Pols Fijn en Zwak (XI-RUO), in het bijzonder ter hoogte van Lever en Nier. 49 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Glaucoom, cataract, amblyopie, nyctalopie (nachtblindheid), keratitis, xeroftalmie, opacitas vitreusa, neuritis optica, neuroretinitis, diabetes, arteriosclerosis cerebralis, seniele arteriosclerosis retinalis, centrale sereuze retinopathie, dacryagogatresie, atrofie van de traanklieren. Contra-indicaties Hyperactiviteit van Lever-Vuur (Exces-toestand), Bloedstagnatie, Hitte in het Bloed, Externe Wind-Warmte of Wind-Koude Aanval. Bij samengaande Stagnatie van Bloed ( retineale bloeduitstortingen, thrombusvorming, enz… ), dienen Bloedcirculerende kruiden aan het voorschrift toegevoegd te worden (zie modificaties). Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Opmerking : Voor vermoeide, pijnlijke en geïrriteerde ogen, wordt aanbevolen deze inwendige behandeling aan te vullen met de remedie voor uitwendig gebruik ZHEN ZHU MING MU YE, 'Oogdruppels met Parelmoer om het Zicht te Klaren'. Verklarende Nota's De Lever bergt het Bloed en opent zich in de ogen d.w.z. dat de goede werking van de ogen door de toestand van de Lever wordt bepaald. Er bestaat ook een nauwe verwantschap tussen Lever en Nier, hetgeen in de T.C.G. wordt weergegeven door de uitdrukking 'Lever en Nier zijn van dezelfde herkomst' (GAN SHEN TONG YUAN). Dit omdat het Lever-Bloed door Nier-JING wordt gevoed en vice versa. Vermits Lever en Nier mekaar onderhouden, is het duidelijk dat een Insufficiëntie van de Nier het Lever-Bloed kan uitputten en dat anderzijds Lever-Bloed Insufficiëntie ook aanleiding kan geven tot zwakte van het Nier-JING. In dit opzicht staat de werking van de ogen - die door de Lever worden bestuurd - ook rechtstreeks in verband met de goede werking van de Nier. Het zicht, de voornaamste fysiologische functie van de ogen, kan door verschillende factoren van zowel Externe als Interne oorsprong worden verstoord. De Externe oorzaken omvatten voornamelijk Aanvallen door WindKoude, Wind-Warmte of Toxische Hitte, terwijl de Interne factoren in regel neerkomen op een Hyperactiviteit van Lever-Vuur, Bloed-Insufficiëntie of Nier- en Lever-YIN Insufficiëntie. Wanneer het YIN van Lever en Nier zwak is, worden de ogen niet meer naar behoren gevoed, zodat een gebrekkig en wazig zicht, nachtblindheid, droogte en pijn van de ogen kunnen optreden. Bovendien, in geval van JING-, Lever-YIN en Nier-YIN Insufficiëntie, worden ook de Hersenen niet meer voldoende gevoed, hetgeen aanleiding geeft tot geheugenstoornissen, oorsuizen, duizeligheid enz. YIN-Insufficiëntie kan ook Inwendige Hitte veroorzaken, de zogenaamde 'Lege Hitte' of 'Leeg Vuur' (XU RE, XU HUO), beeld dat voornamelijk wordt gekenmerkt door warme handpalmen en voetzolen. Hyperactiviteit van Leeg Vuur geeft eerder aanleiding tot nachtelijke transpiratie, rode wangen, droogte van mond en keel. Zwakte van lage rug en knieën, lage rugpijn, vroegtijdig grijze haren of 50 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
haaruitval tenslotte, zijn een gevolg van Nier-JING Insufficiëntie. Analyse van de Formule MING MU DI HUANG WAN is gebaseerd op het klassieke voorschrift QI JU DI HUANG WAN, 'Lycium, Chrysanthemum en Rehmannia Pil', hoewel dit later gepubliceerd werd, namelijk in de YI JI BAO JIAN in 1777. QI JU DI HUANG WAN is op zijn beurt afgeleid van de bekende formule LIU WEI DI HUANG WAN, 'Zes Ingrediënten Pil met Rehmannia' (XIAO ER YAO ZHENG ZHI JUE, 1119 n.Chr.). De werking van de individuele kruiden in het voorschrift is als volgt: 'Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG' voedt het YIN en verrijkt het Bloed. 'Fructus Corni, SHAN ZHU YU' tonifieert het YIN van de Nier en verzacht de Lever. 'Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO' en 'Sclerotium Poriae Albae, FU LING' versterken de Milt en bevorderen de produktie van QI en Bloed. 'Rhizoma Alismatis, ZE XIE' bevordert de mictie en blust het Nier-Vuur. 'Fructus Lycii, GOU QI ZI' sterkt Lever en Nier en voedt de ogen. 'Concha Haliotidis, SHI JUE MING' en 'Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA' bedaren de Lever en temperen het Lever-Vuur, dat de ogen aantast. 'Fructus Tribuli, BAI JI LI' klaart het zicht. 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI' en 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' tonifiëren het Lever-Bloed. Modificaties 1/ In geval van vertigo, tinnitus, voeg toe : + Magnetitum, CI SHI .................................................................20 g + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g teneinde de Hersenen te voeden en de duizeligheid en het oorsuizen te bedaren. 2/ In geval van hypochondrische pijn, voeg toe : + Fructus Meliae, CHUAN LIAN ZI .............................................10 g + Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO ..........................................10 g teneinde de Lever te verzachten en de pijn te verlichten. 3/ In geval van nachtelijke transpiratie, voeg toe : + Fructus Schizandrae, WU WEI ZI............................................10 g + Radix Ephedrae, MA HUANG GEN ...........................................6 g teneinde de transpiratie te stoppen. 4/ In geval van warmteopwellingen, voeg toe : + Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ................................20 g + Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU ...........................................10 g + Cortex Phellodendri, HUANG BAI ...........................................10 g teneinde het YIN te voeden en het Leeg Vuur te bestrijden. 5/ In geval van Bloedstagnatie, voeg toe : + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................6 g + Semen Persicae, TAO REN ....................................................10 g + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .....................10 g teneinde de Bloedcirculatie te activeren en Bloedstagnatie op te heffen.
51 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 62
JIN GUI SHEN QI WAN Pil uit de Gouden Kamer om de Nier-QI te versterken
Andere Benamingen Chin Kuei Shen Chi Wan (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) Shèn-Qì Wán (Nier-Qì Pil) Fù Guì Dì-Huáng Wán (Aconitum, Cinnamomum en Rehmannia Pil) Rehmannia Eight Formula Golden Book Tea Rejuvenate 8 Sexotan Herkomst Jīn-Guì Yào-Lüè Fāng-Lùn, "Discussie over de Voorschriften van de Gouden Kamer" door Zhāng Zhòng-Jĭng (begin 3de eeuw van onze tijdrekening). Samenstelling Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng...........................24 g Rhizoma Dioscoreae oppositae, Shān Yào ................................12 g Fructus Corni, Shān Zhū Yú .......................................................12 g Rhizoma Alismatis, Zé Xiè............................................................9 g Sclerotium Poriae albae, Fú Líng..................................................9 g Cortex Moutan radicis, Mŭ Dān Pí ................................................9 g Cortex Cinnamomi, Ròu Guì.........................................................3 g Radix Aconiti carmichaeli praeparata, Fù Zĭ .................................3 g Opmerkingen: 1) De oorspronkelijke tekst vermeldt het gebruik van verse, gedroogde Rehmannia, Gān Dì Huáng, in plaats van de geprepareerde vorm, Shú Dì Huáng en van Ramulus Cinnamomi, Guì Zhī in plaats van de Cortex Cinnamomi, Ròu Guì. 2) Indien Radix Aconiti carmichaeli praeparata, Fù Zĭ niet beschikbaar is, kan dit kruid eventueel vervangen worden door één of meerdere van volgende ingrediënten: Herba Cynomorii, Suŏ Yáng .......................................................10 g Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī ....................................................10 g Rhizoma Zingiberis (exsiccatum), Gān Jiāng ...............................3 g Werking Warmt en tonifieert Nier-Yáng (Wēn-Bŭ Shèn-Yáng). Hoofdindicatie Nier-Yáng Insufficiëntie Sleutelymptomen Lumbago, zwakte van lage rug en knieën, koudegevoel aan de onderste ledematen, oligurie (weinig urine) of polyurie (overvloedige urine). 52 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Asthenie, lusteloosheid, bleke of donkere kleur van het gezicht, vertigo, tinnitus, dorst, dorst met vermageren (Xiāo-Kĕ). Typisch zijn ook een koudegevoel in de onderste lichaamshelft, koude handen en voeten, een afkeer voor koude, een koudegevoel en pijn in de lage rug en/of de onderbuik, al dan niet met diarree gepaard. Op urinair vlak observeert men dikwijls frequent en overvloedig urineren (polyurie), zowel ’s nachts (nycturie) als overdag; soms is er zelfs incontinentie. Maar omgekeerd kan ook schaars en moeizaam urineren (oligurie / dysurie) optreden, met eventueel vorming van oedemen en zelfs Flegma (door niet metaboliseren en opstapeling van de Lichaamsvochten). Op genitaal vlak is er vaak impotentie, frigiditeit, steriliteit, onregelmatige maandstonden. Op respiratoir vlak zijn kortademigheid, in het bijzonder na inspanning (inspanningsdyspnoe), en bepaalde vormen van astma mogelijk. Tong Bleke, gezwollen en malse tong met eventueel tandmarkeringen (Chĭ Hén Shé) en een fijn, wit en vochtig beslag. Pols Diep (Chén Mài) en Fijn (Xì), Zwak (Ruò) of Leeg (Xū), in het bijzonder ter hoogte van de Nier-positie aan de Cùn-Kŏu (plaats van de polspalpatie aan de arteria radialis). Moderne Geneeskunde Volgende aandoeningen, beschreven in de moderne geneeskunde, kunnen in aanmerking komen bij Nier-Yáng Deficiëntie: Chronische nefritis, chronische cystitis, chronische uretritis, chronische prostatitis, goedaardige hypertrofie van de prostaat, steenvorming in de urinewegen, urinaire incontinentie, uremie, hyperaldosteronisme (syndroom van Conn), chronische diarree, hypothyroïdie, ziekte van Addison, menopauzaal syndroom, impotentie, steriliteit, frigiditeit, diabetes mellitus of insipidus, cardiaal oedeem, nefrotisch oedeem, levercirrose, beriberi, arteriële hypertensie, cardiaal astma, hartzwakte, debiliteit, bronchiaal astma, chronische bronchitis, longemfyseem, neurasthenie, depressie, arteriosclerose, osteoartritis, chronische lage rugpijn, heupzenuwpijn, wervelschijfbreuk, chronische gehoorstoornissen, doofheid. Voorzorgsmaatrelen en tegenaanwijzingen Bij een duidelijke Yín-Deficiëntie is dit voorschrift minder aangewezen, vermits het in hoofdzaak ontworpen is tegen Yáng-Deficiëntie. Volgens sommige auteurs bezit deze formule echter een evenwichtig tonifiërend effect zowel op het Yīn als op het Yáng.Opstapeling van Warmte-Vochtigheid is een duidelijke tegenaanwijzing. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag; kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. Granulaat : 3 x 3 gram per dag. 53 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Modificaties 1/
In geval van lumbago, voeg toe : + Cortex Eucommiae, Dù Zhòng ................................................10 g + Ramulus Loranthi seu Visci, Sāng Jì Shēn..............................10 g + Radix Dipsaci, Xù Duàn...........................................................10 g
om de Nier en de lage rugzone nog meer te versterken . 2/
In geval van astma of inspanningsdyspnoe, voeg toe : + Gecko, Gé Jiè............................................................................6 g + Concha Cyclinae, Hăi Gé Ké ..................................................10 g
om de Nier-Qì en -Yáng te tonifiëren, de Long-Qì te doen dalen en de Nier te helpen de Qì te onderscheppen. Indien genoemde ingrediënten niet voorhanden zijn, kan men gebruik maken van: + Semen Juglandis regiae, Hú Táo Rén ..................................... 10 g + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ ............................... 10 g 3/
In geval van impotentie, voeg toe : + Colla Cornus Cervi, Lù Jiăo Jiāo .............................................10 g + Herba Epimedii, Yín Yáng Huò................................................15 g + Herba Cynomorii, Suŏ Yáng ....................................................10 g
om Nier-Yáng te tonifiëren en de sexuele drang te bevorderen. Indien Colla Cornus Cervi (Lù Jiăo Jiāo) niet voorradig is, kan met dit ingrediënt vervangen door de eerste twee kruiden uit volgende groep. Ofwel vervangt men gewoon de gehele eerste groep door de volgende: + Radix Morindae officinalis, Bā Jĭ Tiān ......................................10 g + Herba Cistanchis, Ròu Cōng Róng..........................................10 g + Herba Cynomorii, Suŏ Yáng ....................................................10 g 4/ In geval van gezwollen benen, moeizame mictie, zwaartegevoel in de lenden, voeg toe : + Semen Plantaginis, Chē Qián Zĭ .............................................10 g + Radix Cyathulae, Chuān Niú Xī ..............................................10 g om Nier-Yáng op te warmen en te versterken, de Qì te helpen het Vocht om te zetten, de diurese te bevorderen en het oedeem te verminderen. Het aldus bekomen tien-ingrediënten-voorschrift heet Jì Shēng Shèn-Qì Wán, ‘De Nier-Qì Pil uit de Levensreddende Recepten’ (Jì Shēng Fāng, ‘De Levensreddende Recepten’ gepubliceerd door Yán Yòng-Héin +1253). Als het zwellen van de onderste ledematen te wijten is aan een cardiaal of nefrotisch oedeem, kan men ook nog volgende formule toevoegen: + Cortex Poriae albae, Fú Líng Pí ...........................................................20 g + Pericarpium Arecae, Dà Fù Pí ..............................................................10 g + Cortex Acanthopanacis radicis, Wŭ Jiā Pí ............................................10 g + Cortex Lycii radicis, Dì Gŭ Pí................................................................10 g + Cortex Zingiberis recens, Shēng Jiāng Pí.............................................. 6 g 54 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
om de diurese nog meer te stimuleren en de overtollige Vochtigheid uit de Meridianen en het hele lichaam weg te drijven, door eveneens de Milt te versterken. Deze laatste groep kruiden vormt een voorschrift op zich, namelijk Wŭ Pí Yĭn, ‘Het Vijf Schillen Decoct’ (uit de Hé-Jì-Jú Fāng, de Voorschriften van het Bureau van Volksgezondheid, een compilatiewerk van Chén Shī-Wén et al., in +1151). 5/
In geval van overmatig frequent urineren (pollakisurie), voeg toe : + Fructus Rosae laevigatae, Jīn Yīng Zĭ ....................................10 g + Semen Euryales, Qiàn Shí ......................................................10 g
om de functionele activiteit van de Nier te versterken en het overmatig urineren te verminderen (Gù Shèn Suō Niào). Als een te frequente mictie ook overvloedig en helder is en met vermagering gepaard gaat, voeg toe : + Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī .................................................10 g + Cornu Cervi pantotrichum, Lù Róng ..........................................3 g om Nier-Yáng krachtiger te versterken. Als een te frequente mictie schaars, pijnlijk en constant druppend is ten gevolge van een ophoping van Koude in de Onderste Verwarmer, voeg toe : + Cornu Cervi pantotrichum, Lù Róng ..........................................3 g + Lignum Aquilariae resinatum, Chén Xiāng.................................3 g om de Qì te activeren, het Yáng te verwarmen, de pijn te verzachten en de urinelozing te bevorderen. Het hertegewei (Cornu Cervi pantotrichum, Lù Róng) is een krachtig ingrediënt om de Nier te versterken en het Yáng te tonifiëren. Als het niet voorhanden is kan het moeilijk door een ander kruid, dat even doeltreffend zou zijn, vervangen worden. Eventueel kunnen hier één of meerdere van de volgende middelen dienst doen als ersatz: Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī .................................................... 10 g Herba Cynomorii, Suŏ Yáng ....................................................... 10 g Fructus Alpiniae oxyphyllae, Yì Zhì Rén ..................................... 10 g 6/
In geval van nycturie, voeg toe : + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ ...............................10 g
om de ontsnapping van Kwintessens te weerhouden en zo het overmatig nachtelijk urineren te stoppen (Sè Jīng ). 7/
In geval van abdominale pijn met koudegevoel, voeg toe : + Rhizoma Zingiberis (exsiccatum), Gān Jiāng ............................6 g + Rhizoma Cyperi rotundi, Xiāng Fù ..........................................10 g + Fructus Evodiae, Wú Zhū Yú.....................................................6 g
om de Qì te activeren, het Inwendige op te warmen en de Koude te verdrijven. 55 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
8/ In geval van ernstige vormen van uitputting met vermagering, een donkere, vaalgrauwe gelaatskleur, lage rugpijn, slappe knieën en benen, moeizame mictie (dysurie, oligurie), oedemen aan de onderste ledematen, oorsuizingen en verminderd gehoorvermogen (tot soms doofheid toe) door gezamenlijke Deficiëntie van hoofdzakelijk Nier-Qì, Nier-Yáng, en zelfs in mindere mate ook Nier-Yīn, voeg toe: + Cornu Cervi pantotrichum, Lù Róng ..........................................3 g + Fructus Schizandrae sinensis, Wŭ Wèi Zĭ ...............................10 g om Nier-Yáng te verwarmen en Nier-Qì en -Yīn te voeden. Dit tien-ingrediëntenvoorschrift heet Shí Bŭ Wán, ‘Pil met Tien Tonische Ingrediënten’; (komt uit Jì Shēng Fāng, ‘De Levensreddende Recepten’ geschreven in +1253 door Yán Yòng-Hé). Opmerking Jīn-Guì Shèn-Qì Wán wordt vaak verward of gelijk gesteld met een ander achtingrediënten voorschrift, bekend onder de naam van Bā Wèi Dì Huáng Wán, de ‘Acht Smaken Pil met Rehmannia’, maar een andere samenstelling heeft en niet met bovengenoemde mag worden verward. Uit de bespreking van Liù Wèi Dì Huáng Tāng, het ‘Zes Smaken Decoct met Rehmannia’, 5de modificatie: Dit acht-ingrediënten voorschrift staat bekend onder de naam van Bā Wèi Dì Huáng Wán of ‘Acht Smaken Pil met Rehmannia’ (Bron: Fù Qīng-Zhŭ Nǚ-Kē, ‘Fù Qīng-Zhŭ’s Obstetrica en Gynecologie’, geschreven door Fù Shān, alias Fù Qīng-Zhŭ in de 17de eeuw, maar pas gepubliceerd in +1827). Zo staat hij beschreven in “Formulas and Strategies” van Bensky en Barolet en in “The Chinese Herbalist’s Handbook” van Ehling. Deze formule mag niet verward worden met een andere die dezelfde naam draagt, maar een geheel andere werking bezit : In “Notes from South Mountain” van Ellis en in “Handbook of Chinese Herbal Formulas” van Yeung wordt onder Ba Wei Di Huang Wan een formule beschreven die conform is aan de Rehmannia Eight Formula ofwel Jin Gui Shen Qi Wan.
56 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 21A (ORIGINELE FORMULE)
ZAN YU DAN Pil om de Vruchtbaarheid te Bevorderen - Originele Versie
Herkomst Jĭng-Yuè Quán-Shū,‘Het Volledige Werk van Jĭng-Yuè’ gepubliceerd in +1624 door Zhāng Jiè-Bīn, alias Zhāng Jĭng-Yuè. Samenstelling Radix Rehmanniae praeparata, Shú Dì Huáng...........................12 g Rhizoma Atractylodis macrocephalae, Bái Zhú ..........................12 g Radix Angelicae sinensis, Dāng Guī...........................................10 g Fructus Lycii, Gŏu Qĭ Zĭ ..............................................................10 g Cortex Eucommiae, Dù Zhòng....................................................10 g Rhizoma Curculiginis, Xiān Máo .................................................10 g Radix Morindae officinalis, Bā Jĭ Tiān .........................................10 g Herba Epimedii, Yín Yáng Huò ...................................................10 g Herba Cistanchis, Ròu Cōng Róng.............................................10 g Fructus Cnidii, Shé Chuáng Zĭ....................................................10 g Semen Allii tuberosi, Jiŭ Zĭ .........................................................10 g Fructus Corni, Shān Zhū Yú .......................................................10 g Radix Aconiti carmichaeli praeparata, Fù Zĭ ................................3 g Cortex Cinnamomi, Ròu Guì.........................................................3 g N.B.: Indien Radix Aconiti praeparata, Fù Zĭ niet voorhanden is, kan hij eventueel vervangen worden door: + Herba Cynomorii, Suŏ Yáng .................................................... 10 g + Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī ................................................. 10 g Hoofdwerking Verwarmt en tonifieert Nier-Yáng (Wēn-Bŭ Shèn-Yáng); versterkt het Yáng (Zhuàng Yáng ). Hoofdindicaties Impotentie, steriliteit, gedaalde sexuele functie door verminderd Mìng-Mén Vuur (Mìng-Mén Huŏ-Shuāi ) en Deficiëntie-Koude van Jīng en Qì (Jīng-Qì Xū-Hán). Secundaire Indicaties Qì- en Bloed Deficiëntie (Qì Xuè Xū Ruò ). Ook bij gevallen van Lever- en Nier Deficiëntie (Gān Shèn Kuī Xū Afwaartse Afvloei van Koude-Vochtigheid (Hán Shī Xià Zhù )
) en van
Sleutelsymptomen Verminderde libido, impotentie, vroegtijdige ejaculatie, oligospermie, steriliteit, lage rugpijn, zwakte van de onderste ledematen.
57 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Afkeer van koude, koude ledematen, slappe en atrofische onderste ledematen, lumbago, inspanningsdyspnoe, asthenie, apathie, vaalbleke gelaatskleur, slappe smakeloze smaak, verminderd geheugen, troebel zicht, draaiingen (vertigo), duizeligheid, oorsuizingen (tinnitus), haaruitval, vroegtijdig vergrijzen van het haar, frequent urineren ’s nachts (nycturie), oedemen van de onderste ledematen, onregelmatige maandstonden, menorragie, dun en helder vaginaal verlies (leukorree), minder gebonden stoelgang. Tong Dikke en bleke tong met tandmarkeringen op de tongboorden (Shé Pàng Dàn Chĭ Xíng) en een wit-grijs, vettig tongbeslag (Tāi Bái Nì). Pols Fijn (Xì), Diep (Chén ) en Traag (Chí ) of Zwak (Ruò ), Diep (Chén ) en Traag (Chí ). Moderne Geneeskunde Impotentie, steriliteit, verminderde libido, frigiditeit, hypogonadisme, neurasthenie, debilitas, zwakte en atrofie van de onderste ledematen, oedemen van de onderste ledematen, tuberculose van het kniegewricht, anemie, osteomalacie (ten gevolge van vitamine D deficiëntie), hypothyreosis, menopauzaal syndroom, endometritis, menorragie, leukorree. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/
In geval van koude handen en voeten, voeg toe : + Ramulus Cinnamomi, Guì Zhī....................................................6 g + Caulis Akebiae, Mù Tōng...........................................................6 g
om de Meridianen op te warmen en ze te doen circuleren. 2/ In geval van Qì-Deficiëntie met dyspnoe, vermoeidheid, bleke gelaatskleur enz., voeg toe : + Radix Astragali membranacei, Huáng Qí.................................12 g + Rhizoma Dioscoreae oppositae, Shān Yào .............................12 g om de Qì te versterken en de Milt te activeren. 3/ In geval van abdominale pijn met koudegevoel door Interne KoudeAccumulatie, voeg toe: + Radix Aucklandiae seu Saussureae seu Vladimiriae, Mù Xiāng..10 g + Fructus Meliae toosendan, Chuān Liàn Zĭ ...............................10 g + Fructus Foeniculi, Xiăo Huí Xiāng .............................................6 g om de Koude te verdrijven, de Qì te doen circuleren en de pijn te verlichten.
58 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 21B
ZAN YU DAN JIA JIAN Pil om de Vruchtbaarheid te Bevorderen - Gewijzigde Versie
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China); gebaseerd op het gelijknamig origineel voorschrift ZAN YU DAN (JING YUE QUAN SHU, 7de eeuw). Samenstelling Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG......... 15 g (11.1%) Semen Cuscutae, TU SI ZI............................................. 12 g (8.9%) Fructus Lycii, GOU QI ZI ................................................ 12 g (8.9%) Rhizoma Curculiginis, XIAN MAO................................... 12 g (8.9%) Radix Morindae, BA JI TIAN ........................................... 12 g (8.9%) Herba Epimedii, YIN YANG HUO ..................................... 9 g (6.7%) Herba Cistanchis, ROU CONG RONG ........................... 12 g (8.9%) Fructus Cnidii, SHE CHUANG ZI...................................... 9 g (6.7%) Semen Allii Tuberosi, JIU ZI ............................................. 9 g (6.7%) Fructus Corni, SHAN ZHU YU ........................................ 12 g (8.9%) Radix Aconiti carmichaeli praeparata, FU ZI .................... 6 g (4.4%) Cortex Cinnamomi, ROU GUI........................................... 6 g (4.4%) Radix Ginseng, REN SHEN.............................................. 6 g (4.4%) Cornu Cervi Pantotrichum, LU RONG .............................. 3 g (2.2%) Hoofdwerking Verwarmt en tonifieert Nier-YANG, versterkt het Yang. Secundaire Werking Versterkt Nier-JING, voedt het Bloed. Hoofdindicaties Impotentie, steriliteit, verminderde sexuele functies door Nier-YANG, QI- en Bloed-Insufficiëntie. Secundaire Indicaties Qi- en Bloed Deficientie Sleutelsymptomen Verminderde libido, impotentie, vroegtijdige ejaculatie, oligospermie, steriliteit, lage rugpijn, zwakte van de onderste ledematen. Algemene Symptomen Afkeer van koude, koude ledematen, inspanningsdyspnoe, asthenie, vaalbleke gelaatskleur, verminderd geheugen, troebel zicht, vertigo, tinnitus, vroegtijdig grijze haren, haaruitval, onregelmatige maandstonden, menorragie, frequent urineren ’s nachts (nycturie), oedemen van de onderste ledematen, onregelmatige maanstonden, dun en helder vaginaal verlies (leukorree), minder gebonden stoelgang
59 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Dikke en bleke tong met tandmarkeringen op de tongboorden en een wit-grijs, vettig tongbeslag. Pols Fijn, Diep en Traag (XI-CHI) of Zwak, Diep en Traag (RUO-CHI). Moderne Geneeskunde Impotentie, steriliteit, verminderd libido, frigiditeit, hypogonadime, neurasthenie debilitas, zwakte en en atrofie van de onderste ledematen, oedemen van de onderste ledenmaten, tuberculose van het kniegewricht anemie, osteomalacie ( ten gevolge van vitamine D deficiëntie), hypothyreosis menopauzaal syndroom, endometriosis menorragie, leukorree. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van koude handen en voeten, voeg toe : + Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ..................................................6 g + Caulis Akebiae, MU TONG........................................................6 g teneinde de Meridianen te warmen en Inwendige Koude te verdrijven. 2/ In geval van QI-Insufficiëntie met dyspnoe, vermoeidheid, bleke gelaatskleur enz., voeg toe : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................12 g + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................12 g teneinde de QI te sterken en de Milt te activeren. 3/ In geval van abdominale pijn met koudegevoel door Interne KoudeAccumulatie, voeg toe: + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Fructus Meliae, CHUAN LIAN ZI .............................................10 g + Fructus Foeniculi, XIAO HUI XIANG .........................................6 g teneinde de Koude te verdrijven en de pijn te verlichten.
60 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 957
YANG FA JI Haartonicum
Herkomst Variant op de traditionele formule QI BAO MEI RAN DAN, 'Pil der Zeven Kostbaarheden voor Mooie Bakkebaarden' (14de eeuw). Andere Benamingen HAIR PHYTO Samenstelling Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ....................................18 g Radix Scrophulariae, XUAN SHEN.............................................10 g Fructus Ligustri, NU ZHEN ZI .....................................................10 g Cacumen Biotae, CE BAI YE........................................................7 g Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG................................5 g Werking Voedt Nier-YIN en Lever-Bloed. Indicaties Vroegtijdig grijs haar, haaruitval, alopecia, losstaande tanden, zwakte en pijn van de lage rug. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 40 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 2 gram/dag.
61 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 957
QI BAO MEI RAN DAN ‘Speciale Pil van Zeven Kostbaarheden voor Mooie Bakkebaarden’
Herkomst Yī-Fāng Jí-Jiĕ, “Het Voorschriftencompendium met Uitleg”, gepubliceerd door Wāng Áng in +1682. Andere Benamingen Yăng Fā Jì , ‘Haartonicum’ Hairphyto Samenstelling Radix Polygoni multiflori, Hé Shŏu Wū .......................................15 g Sclerotium Poriae albae, Fú Líng..................................................9 g Radix Achyranthis bidentatae, Niú Xī , Huái Niú Xī ......................9 g Radix Angelicae sinensis, Dāng Guī.............................................9 g Fructus Lycii, Gŏu Qĭ Zĭ ................................................................9 g Semen Cuscutae, Tù Sī Zĭ............................................................9 g Fructus Psoraleae, Bŭ Gŭ Zhī ......................................................6 g Opmerking: De oorspronkelijke tekst vermeldt zowel het stomen van Radix Polygoni multiflori ( Hé Shŏu Wū ) als het droogbakken van Fructus Psoraleae ( Bŭ Gŭ Zhī ) in de aanwezigheid van zwarte sesamzaden, alvorens alle ingrediënten te verbrijzelen tot poeder om er met honing pillen van te rollen. De hier opgegeven doseringen zijn echter bestemd voor het maken van een decoct. Werking Verrijkt Nier-Yīn en voedt het Lever-Bloed. Indicaties Vroegtijdig vergrijzen van het haar, haaruitval, alopecia, losstaande tanden, spontane nachtelijke lozingen (spermatorree), zwakte en pijn van de lage rug en van de knieën. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 50 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Variaties Deze succesrijke formule heeft in het verleden heel wat variaties (toevoegingen en weglatingen) gekend. Een moderne variatie, gebaseerd op recente fytofarmacologische gegevens is Yăng Fā Jì, of ‘Medische bereiding tegen haaruitval’: R/
S/
Radix Polygoni multiflori, Hé Shŏu Wū........................................15 g Radix Scrophulariae, Xuán Shēn , Yuán Shēn ........................9 g Fructus Ligustri lucidi, Nǚ Zhēn Zĭ.................................................9 g Cacumen Biotae, Cè Băi Yè..........................................................7 g Rhizoma Zingiberis recens, Shēng Jiāng ......................................5 g Hydrofiel Concentraat : 3 x 50 druppels/dag. 62 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
B.
Reumatologie
JIAN BU HU QIAN WAN JIA JIAN (CHIEN PU WAN) ................p. 64 Tonifieert Lever en Nier, verrijkt Nier-JING, verstevigt Botten en Pezen, verlicht reumatische pijn in de onderste lichaamshelft.
DU HUO JI SHENG TANG ........................................................ ..p. 68 Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, bestrijdt het BI-syndroom, stilt reumatische pijn.
SAN BI WAN JIA JIAN.................................................................p. 71 Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, verdrijft Wind, elimineert Vochtigheid,verzacht reumatische pijn, bestrijdt het BI-syndroom, voedt het Bloed,verrijkt de QI, verstevigt Botten en Pezen, activeert de Bloedcirculatie en heft Bloedstagnatie op.
LEI FENG WAN ........................................................ ...................p. 74 Verdrijft Wind-Koude, harmoniseert de Meridianen, activeert de Bloedcirculatie, stilt de pijn.
YAO TONG LING ........................................................ ................p. 76 Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, activeert de Bloedcirculatie, harmoniseert Meridianen en Collateralen, tonifieert Nier-JING, versterkt de spieren en de lage rug, stopt pijn.
GE GEN TANG JIA JIAN ........................................................ ....p. 80 Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, harmoniseert de Collateralen.
WANG QIU ZHOU TANG ........................................................ ....p. 82 Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, activeert de Bloedcirculatie. heft Bloedstagnatie op.
XUE MAI TONG .........................................................................p. 104 Activeert de Bloedcirculatie, heft de Bloedstagnatie op, verlicht pijn.
63 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 109
JIAN BU HU QIAN WAN JIA JIAN (Chien Pu Wan) Verborgen Tijger Pil om de Stappen te Sterken - Gewijzigde Versie
Andere Benamingen CHIEN PU HU CHIEN WAN CHIA CHIEN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) JIAN BU WAN JIA JIAN-CHIEN PU WAN CHIA CHIEN (Pil om de Stappen te Sterken - Gewijzigde Versie) HU QIAN WAN JIA JIAN-HU CHIEN WAN CHIA CHIEN (Verborgen Tijger Pil Gewijzigde Versie) PHELLODENDRON & TERRAPIN SHELL COMBINATION MODIFIED TIGER PILLS Herkomst Institute of Chinese Pharmaceutical Sciences, China Medical College, Taichung (Taiwan R.O.C.). Het betreft een variant van het gelijknamig origineel voorschrift HU QIAN WAN (DAN XI XIN FA, 15de eeuw). Samenstelling Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG........... 15 g (6.9%) Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI ................................... 15 g (6.9%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG .................................... 10 g (4.7%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 10 g (4.7%) Cortex Phellodendri, HUANG BAI................................... 10 g (4.7%) Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU................... 10 g (4.7%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO......................... 10 g (4.7%) Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..................... 10 g (4.6%) Fructus Psoraleae, BU GU ZHI ...................................... 10 g (4.6%) Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO ................ 10 g (4.6%) Fructus Schizandrae, WU WEI ZI ................................... 10 g (4.6%) Fructus Lycii, GOU QI ZI ................................................ 10 g (4.6%) Radix Ginseng, REN SHEN............................................ 10 g (4.6%) Semen Cuscutae, TU SI ZI............................................. 10 g (4.6%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU............. 10 g (4.6%) Os Tigris, HU GU............................................................ 10 g (4.6%) Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ....................... 20 g (9.3%) Fructus Chaenomelis, MU GUA........................................ 5 g (2.3%) Rhizoma Drynariae, GU SUI BU ...................................... 5 g (2.3%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ................................. 6 g (2.8%) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO ................. 10 g (4.6%) Opmerking : De originele formule bevat 'Radix Aristolochiae, TU QING MU XIANG'. Vanwege de bezwaren tegen het gebruik van deze plant wordt zij in deze formule vervangen door de substanties 'Fructus Chaenomelis, MU GUA' en 'Rhizoma Drynariae, GU SUI BU'. Hoofdwerking Tonifieert Lever en Nier, verrijkt Nier-JING, verstevigt Botten en Pezen, verlicht reumatische pijn in de onderste lichaamshelft.
64 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Secundaire Werking Elimineert in mindere mate ook Warmte-Vochtigheid. Hoofdindicaties Reumatische pijn in de onderste lichaamshelft, moeizame gang, WEI-syndroom (multiple sclerose) en BI-syndroom door Insufficiëntie van Nier-JING, QI en Bloed. Secundaire Indicaties Bovenvermelde ziektebeelden en symptomen met een lichte vorm van WarmteVochtigheid Accumulatie. Sleutelsymptomen Zwakte van lage rug en onderste ledematen, lage rugpijn, pijnlijke knieën, moeizame gang, spieratrofie in de benen, vermagering. Algemene Symptomen Afkeer van koude, verergering van de pijn bij vochtig weer, warme handpalmen en voetzolen, algemeen warmtegevoel, nachtelijke transpiratie, dorst, bleke gelaatskleur, duizeligheid, oorsuizen, zwak geheugen, frequente mictie 's nachts, impotentie, droge huid, haaruitval. Tong Rode tong met weinig beslag of bleke en malse tong met tandindrukken en een dun en wit beslag. Pols Fijn en Zwak (XI-RUO), in het bijzonder ter hoogte van de Nier. Moderne Geneeskunde Chronische reumatische pijn, reumatische lumbago, osteoartritis, spinale osteoartritis, spinale osteofytose, jicht, ischias, gonartrose, gonartritis, coxartrose, coxartritis, spierdystrofie, (myodystrofie), spieratrofie (myoatrofie), myasthenie, verlamming bij kinderen, sequelae van polio, multiple sclerose. Contra-indicaties Bloedstagnatie, ernstige vormen van Warmte-Vochtigheid Accumulatie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's De Lever bergt het Bloed en bestuurt de Pezen, de Nier bergt het JING en bestuurt de Botten, m.a.w. de toestand van Botten en Pezen wordt door de toestand van Lever en Nier bepaald. Omdat het Bloed dat in de Lever is opgeslagen en het JING dat door de Nier wordt gebergd deze beide Organen voeden, geldt het gezegde dat 'Lever en Nier dezelfde oorsprong hebben'. Bijgevolg zullen zowel Bloed- als JING-Insufficiëntie leiden tot zwakte van Botten en Pezen. 65 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
De knie is de plaats waar alle Pezen samenkomen. Vandaar dat in geval van uitputting van Bloed of JING - door slechte levensgewoonten of ouderdom, bijvoorbeeld - steeds zwakte van de knieën en de lage rug zal worden genoteerd. Wanneer de Pezen niet voldoende worden gevoed, zullen de knieën zwak zijn en kunnen gangstoornissen optreden. Gaat dit bovendien gepaard met een Insufficiëntie van QI- en Bloed, dan worden ook de Spieren onvoldoende gevoed, hetgeen vermagering, een droge huid en spieratrofie met zich meebrengt. De functie van de QI bestaat erin het lichaam te warmen. Wanneer zij hierin tekort schiet, kunnen een veralgemeend koudegevoel met rillingen, een afkeer van koude en een bleke gelaatskleur worden genoteerd. QI, Bloed en Nier-JING zorgen ervoor dat de Hersenen worden gevoed. In geval van uitputting van deze lichaamsaspecten, zullen de Hersenen niet naar behoren worden bevoorraad en zullen duizeligheid, oorsuizen, geheugen- en concentratiestoornissen enz. optreden. Nier-JING Insufficiëntie kan bovendien ook aanleiding geven tot vroegtijdig haarverlies. Nier-JING omvat niet enkel QI en Bloed, maar ook YIN en YANG. Indien vooral het YANG- of QI-aspect van de Nier tekort schiet, zal voornamelijk impotentie worden genoteerd. Is echter de Nier-YIN Insufficiëntie predominant, dan zal dit eerder aanleiding geven tot een veralgemeend warmtegevoel, warme handpalmen en voetzolen, nachtelijke transpiratie enz. Deze beide verschillende toestanden kunnen overigens ook duidelijk uit de toestand van tong en pols worden afgeleid. Door de QI-, Bloed- en JING-Insufficiëntie is het lichaam bovendien ook extra onderhevig aan Externe Pathogene factoren, die oorzaak kunnen zijn van een BI-syndroom met reumatische klachten die verergeren bij vochtig weer, of zelfs een WEI-syndroom met spieratrofie. JIAN BU HU QIAN WAN is aangewezen voor zowel BI- als WEI-syndroom, op voorwaarde dat deze zich in de onderste lichaamshelft (lage rug en onderste ledematen) voordoen. Analyse van de Formule In het kader van de hierboven beschreven pathologie is JIAN BU HU QIAN WAN een formule die zowel QI, Bloed en Nier-JING tonifieert, als ook de potentiële oorzaken van een BI-syndroom - Wind, Koude, Vochtigheid en in mindere mate ook Warmte - uitschakelt. Op die manier is zij in staat Botten en Pezen te verstevigen en de pijn te verlichten, dit echter vooral ter hoogte van de onderste lichaamshelft. 'Radix Ginseng, REN SHEN', 'Radix Astragali Membranacei, HUANG QI', 'Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU' en 'Apis Sinensis, FENG MI' tonifiëren het Bloed en activeren de Milt, teneinde de produktie van QI en Bloed te bevorderen. 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI' en 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' verrijken het Bloed. 'Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG', 'Cortex Eucommiae, DU ZHONG', 'Semen Cuscutae, TU SI ZI', 'Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO' en 'Fructus Psoraleae, BU GU ZHI' versterken Nier-JING. 66 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Fructus Lycii, GOU QI ZI', 'Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN' en 'Fructus Schizandrae, WU WEI ZI' voeden het YIN. 'Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI' en 'Os Tigris, HU GU' verstevigen Botten en Pezen. Bovendien verdrijven zij ook Wind-Koude-Vochtigheid en verlichten zij reumatische BI door deze factoren veroorzaakt. 'Cortex Phellodendri, HUANG BAI' en 'Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU' verdrijven Warmte-Vochtigheid. 'Fructus Chaenomelis, MU GUA' ontspant Spieren en Pezen, activeert de circulatie in de Meridianen, elimineert Vochtigheid en verlicht krampen en reumatische pijn ter hoogte van de onderste lichaamshelft. 'Rhizoma Drynariae, GU SUI BU' versterkt Botten en Pezen en tonifieert de Nier. 'Radix Ledebouriellae, FANG FENG' en 'Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO' verdrijven Wind-Koude-Vochtigheid.
67 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F9
DU HUO JI SHENG TANG Decoct met Angelica Pubescens en Loranthus Parasiticus
Andere Benamingen DU HUO JI SHENG WAN (Pil met Angelica Pubescens en Loranthus Parasiticus) TU HUO CHI SHENG TANG/WAN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) TUHUO & VAEICUM COMBINATION Herkomst BEI JI QIAN JIN YAO FANG (7de eeuw) Samenstelling Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ........................... 9 g (6.8%) Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG................................ 18 g (13.6%) Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO ....................... 9 g (6.8%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ................................. 9 g (6.8%) Herba Asari, XI XIN .......................................................... 3 g (2.3%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.............................. 6 g (4.6%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO........................... 9 g (6.8%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .............. 6 g (4.6%) Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ......... 15 g (11.4%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG ...................................... 9 g (6.8%) Radix Achyranthis Bidentatae, HUAI NIU XI..................... 9 g (6.8%) Radix Ginseng, REN SHEN............................................ 12 g (9.0%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................... 9 g (6.8%) Cortex Cinnamomi, ROU GUI........................................... 3 g (2.3%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 6 g (4.6%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, bestrijdt het BI-syndroom, stilt reumatische pijn. Secundaire Werking Tonifieert Lever en Nier, tonifieert QI en Bloed. Hoofdindicaties Syndroom der Drie Reumatische BI's (SAN BI) wegens aantasting door de Externe factoren Wind-Koude-Vochtigheid. Secundaire Indicaties Gewrichtspijn door Lever- en Nier-, QI- en Bloed-Insufficiëntie. Sleutelsymptomen Beperkte beweeglijkheid, pijnlijke gewrichten, verlamd gevoel van de ledematen, lage rugpijn.
68 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Algemene Symptomen Verspringende pijn, verergering van de pijn 's nachts, stijve, zwakke ledematen, spierspasmen, veralgemeend koudegevoel, afkeer van koude en voorkeur voor warmte, koude handen en voeten, vertigo, tinnitus, vaalbleke gelaatskleur. Tong Bleke tong met een dun en wit, eventueel vochtig beslag. Pols Glad (HUA) of Diep (CHEN), en Fijn en Zwak (XI-RUO). Moderne Geneeskunde Chronische reumatische aandoeningen, ischias, chronische reumatoïde artritis, osteoartritis, spondylartritis ankylopoietica, papegaaiebekken, spit, atrofie van de onderste ledematen, gonartrose, coxartrose, wervelzuilartrose. Contra-indicaties Hitte-BI (RE BI), Lever- en Nier-YIN Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van overwegende Koude, gekenmerkt door verkleumd gevoel in de gewrichten, uiterst koude handen en voeten, bleke tong, Diepe en Trage pols, voeg toe : + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................6 g teneinde het YANG te warmen en de Koude te verdrijven. 2/ In geval van overwegende Vochtigheid, gekenmerkt door een zwaar aanvoelend lichaam, oedeem, stijve gewrichten, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU..............................9 g + Cortex Erythrinae, HAI TONG PI ...............................................9 g + Rhizoma Alismatis, ZE XIE........................................................9 g teneinde de Vochtigheid op te drogen en om te vormen. 3/ In geval van hevige pijn, vermeerder de dosis van : + Herba Asari, XI XIN ..............................................................tot 6 g en voeg toe : + Zaocys, WU SHAO SHE............................................................9 g + Agkistrodon, BAI HUA SHE .......................................................9 g + Scolopendra, WU GONG...........................................................2 g + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................6 g teneinde de Wind te verdrijven, de Collateralen te harmoniseren, de Bloedcirculatie te activeren en de pijn te stillen. 69 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
4/ In geval van ontwikkeling van Hitte door langdurige aanwezigheid van Vochtigheid, gekenmerkt door pijnlijke spieren en gewrichten, voorkeur voor koude, rode tong met een schaars beslag, Fijne, Snelle en Gladde pols, verwijder : - Cortex Cinnamomi, ROU GUI - Herba Asari, XI XIN - Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG en voeg toe : + Caulis Lonicerae, REN DONG TENG......................................15 g + Ramulus Mori, SANG ZHI..........................................................9 g + Radix Scrophulariae, XUAN SHEN............................................9 g teneinde de Wind te verdrijven en de Hitte te klaren.
70 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 106B
SAN BI WAN JIA JIAN Drie Reumatische BI Pil
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op het gelijknamig origineel voorschrift SAN BI TANG, 'Drie Reumatische BI Decoct ' (FU REN LIANG FANG, 13de eeuw). Samenstelling Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ....................... 10 g (6.80%) Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO ................... 10 g (6.80%) Radix Clematidis, WEI LING XIAN ............................... 10 g (6.80%) Fructus Chaenomelis, MU GUA.................................... 10 g (6.80%) Caulis Trachelospermi, LUO SHI TENG....................... 10 g (6.80%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG .................................. 10 g (6.80%) Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ................... 10 g (6.80%) Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG................................ 10 g (6.80%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.......................... 10 g (6.80%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ............................. 10 g (6.80%) Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ..................................... 10 g (6.80%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............. 3 g (2.04%) Herba Asari Sieboldii, XI XIN .......................................... 3 g (2.04%) Radix Achyranthis Bidentatae, HUAI NIU XI................. 15 g (10.2%) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO ............... 10 g (6.80%) Rhizoma Ligustici Chuangxiong, CHUAN XIONG ........... 6g (4.08%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, verdrijft Wind, elimineert Vochtigheid, verzacht reumatische pijn, bestrijdt het BI-syndroom, voedt het Bloed, verrijkt de QI, verstevigt Botten en Pezen, activeert de Bloedcirculatie en heft Bloedstagnatie op. Hoofdindicaties Syndroom der 'Drie Reumatische BI' i.e. BI wegens aantasting door de Externe Pathogene factoren Wind-Koude-Vochtigheid, gepaard met Bloedstagnatie in de Collateralen. Sleutelsymptomen Beperkte beweeglijkheid, lage rugpijn, zwelling, stijfheid en pijn van spieren, gewrichten en ledematen, verdoofd gevoel van spieren en ledematen, koudegevoel in de gewrichten, voorkeur voor warmte en droogte, afkeer van koude, wind en vochtigheid, onderhevigheid aan weersveranderingen nl. verergering van de pijn door koude, wind en vochtigheid, verergering van de pijn 's nachts. Algemene Symptomen Vervorming van de gewrichten, zwaartegevoel van gewrichten, spieren, ledematen en het lichaam in het algemeen, zwakte van Botten en Pezen, ledematen en gewrichten, bleke gelaatskleur, kortademigheid, vermoeidheid, palpitaties. 71 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Bleke of lichtpurperen tong met een dun en wit, eventueel licht vettig beslag. Pols Fijn en Zwak (XI-RUO) of Fijn en Glad (XI-HUA). Moderne Geneeskunde Chronische en acute reumatische aandoeningen, chronische en acute reumatische pijn, niet-gewrichtsgebonden reumatische aandoeningen, chronische en acute lage rugpijn, reumatische lumbago, osteoartritis van de lumbale wervelzuil, spondylartritis ankylopoietica, papegaaiebekken, chronische reumatoïde artritis, periartritis scapulo-humeralis, artrose, fibrositis, tendinitis, tenosynovitis, bursitis, ischias, nervus ischiadicus letsels, jicht. Contra-indicaties Warmte-Vochtigheid Accumulatie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's De term BI-syndroom verwijst naar een aandoening die zijn oorsprong vindt in een Externe Aanval door de pathogene klimatologische factoren Wind, Koude en Vochtigheid op een moment dat de lichaamseigen Energie, de zogenaamde 'Correcte Energie' (ZHENG QI) op een laag pitje staat. De symptomen van de ziekte stemmen overeen met het westers beeld van reumatische aandoeningen : beperkte beweeglijkheid, pijnlijke spieren en gewrichten, verergering van de pijn bij koude, vochtigheid en wind. 'BI' betekent letterlijk 'blokkade' of 'obstructie' ter hoogte van de Meridianen, de Collaterale en de Spieren. 'SAN BI - Drievoudige BI' - verwijst naar het BIsyndroom te wijten aan de Drie Externe Pathogene Factoren Wind, Koude en Vochtigheid, die het lichaam aanvallen, hetzij elk afzonderlijk, hetzij in combinatie, wat meestal het geval is. Met andere woorden, men kan slechts van BI spreken wanneer deze drie factoren aanwezig zijn. Wanneer slechts twee pathogene factoren aan bod komen, b.v. Wind en Koude, heeft men niet te maken met een BI-syndroom, maar in dit geval b.v. met een Oppervlakkige Wind-Koude aandoening. Na in de Meridianen te zijn doorgedrongen (vnl. via de SHU-YUAN punten van de YANG Meridianen), volgen de Drie Pathogene Factoren de normale weg van Uitwendig (BIAO) in het beginstadium, naar Inwendig (LI) i.e. via de Weefsels (tussenstadium) naar de ZANG-FU Organen (eindstadium). Ten gevolge van de obstructie ter hoogte van Kanalen, Collateralen en Spieren, worden QI- en Bloedcirculatie lokaal verstoord en zal een Stagnatie van beide QI en Bloed, Bloed in het bijzonder - worden genoteerd. De aard van de pijn kan variëren naargelang één of andere pathogene factor predomineert. De formule SAN BI WAN werd zodanig geconcipieerd dat met alle factoren rekening werd gehouden, teneinde elke reumatische pijn van het type Wind-Koude-Vochtigheid te kunnen bestrijden. 72 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Analyse van de Formule 'Radix Ledebouriellae, FANG FENG', 'Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO', 'Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO', 'Radix Clematidis, WEI LING XIAN' en 'Cortex Erythrinae, HAI TONG PI' verdrijven Wind en elimineren Vochtigheid. 'Fructus Chaenomelis, MU GUA' elimineert Vochtigheid en vermindert zwellingen. 'Caulis Trachelospermi, LUO SHI TENG', 'Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI' en 'Caulis Spatholobi, JI XUE TENG' activeren de circulatie in de Meridianen en heffen Stagnaties op. 'Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI' warmt de Kanalen en verdrijft Koude. Het activeert ook sterk de circulatie van Bloed en Energie in de Kanalen en Collateralen. 'Cortex Eucommiae, DU ZHONG', 'Radix Astragali Membranacei, HUANG QI', 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI', 'Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG' en 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' tonifiëren QI en Bloed en verstevigen de Pezen. 'Angelica Sinensis' activeert bovendien ook de Bloedcirculatie en warmt het lichaam. 'Eucommia' tonifieert het YANG van Lever en Nier, sterkt Botten en Pezen en harmoniseert de Bloed- en QI-circulatie. 'Taxillus' tonifieert het Nier- en Lever-YIN en verdrijft Wind-Vochtigheid en is als dusdanig bijzonder aangewezen ter versterking van lage rug, knieën, Botten en Pezen. Modificaties 1/ In geval van koudegevoel van het lichaam, afkeer van koude, voeg toe : + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................5 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................6 g teneinde de Kanalen te warmen en de Koude te verdrijven. 2/ In geval van hevige pijn, voeg toe : + Scorpio, QUAN XIE ...................................................................5 g + Zaocys, WU SHAO SHE..........................................................10 g + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................5 g teneinde de Bloedcirculatie te activeren en de Wind te verdrijven. 3/ In geval van vaste, stekende pijn of pijn die verergert 's nachts, voeg toe : + Resina Olibani, RU XIANG ........................................................6 g + Resina Myrrhae, MO YAO .........................................................6 g teneinde de Bloedcirculatie te activeren en Bloedstagnatie op te heffen. 4/ In geval van algemene lichaamszwakte, voeg toe : + Radix Ginseng, REN SHEN.......................................................6 g teneinde de QI te tonifiëren en het lichaam te sterken.
73 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1000
LEI FENG WAN Reumatoïde Artritis Pil
Herkomst Dokter Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China). Samenstelling Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 10 g (6.5%) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO ................. 15 g (9.8%) Caulis Piperis Futokadsurae, HAI FENG TENG ............. 15 g (9.8%) Caulis Trachelospermi, LUO SHI TENG......................... 15 g (9.8%) Zaocys, WU SHAO SHE................................................. 10 g (6.5%) Agkistrodon, BAI HUA SHE ............................................ 10 g (6.5%) Radix Tripterygii, LEI GONG TENG................................ 10 g (6.5%) Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ........... 10 g (6.5%) Scorpio, QUAN XIE .......................................................... 5 g (3.3%) Os Draconis, LONG GU ................................................. 15 g (9.8%) Fructus Schizandrae, WU WEI ZI ..................................... 6 g (4.0%) Fructus Corni, SHAN ZHU YU ........................................ 10 g (6.5%) Lumbricus, DI LONG ...................................................... 10 g (6.5%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (4.0%) Resina Myrrhae, MO YAO ................................................ 6 g (4.0%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude, harmoniseert de Meridianen, activeert de Bloedcirculatie, stilt de pijn. Hoofdindicaties BI-syndroom wegens aantasting door de Externe Pathogene Factoren WindKoude-Vochtigheid gepaard met Bloedstagnatie. Sleutelsymptomen Veralgemeende of lokale, stekende pijn die verergert 's nachts, vervorming van de gewrichten, afkeer van koude. Algemene Symptomen Hevige pijn in de kleine gewrichten, spieratrofie, koude ledematen, voorkeur voor warmte, zwelling van de ledematen, beperkte beweeglijkheid, moeizame gang, vermagering. Tong Licht of donker purperen tong met een fijn, vettig en wit beslag. Pouls Fijn en Koordvormig (XI-XIAN) of Ruw (SE). Moderne Geneeskunde Reumatische artritis, reumatoïde artritis, periartritis scapulo-humeralis, ischias.
74 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Accumulatie van Warmte of Warmte-Vochtigheid. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van koude ledematen en afkeer van koude, verwijder : - Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG - Fructus Schizandrae, WU WEI ZI en voeg toe : + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................6 g teneinde het lichaam te warmen en de Koude te verdrijven. 2/ In geval van zwelling van de ledematen, voeg toe : + Cortex Acanthopanacis Radicis, WU JIA PI ............................10 g teneinde de Vochtigheid te elimineren en het oedeem te verminderen. 3/ In geval van zwakke ledematen, voeg toe : + Rhizoma Polygonati, HUANG JING.........................................10 g + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................10 g teneinde de QI te tonifiëren en de ledematen te sterken. 4/ In geval van spasmen van de ledematen, voeg toe : + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................15 g + Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO........................5 g teneinde de spasmen te bedaren. 5/ In geval van hittegevoel in de gewrichten, voeg toe : + Caulis Lonicerae, REN DONG TENG......................................15 g teneinde de Hitte te klaren.
75 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 144B
YAO TONG LING Wonderbaar Middel tegen Lage Rugpijn
Herkomst SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China) Samenstelling Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ....................... 15 g (10.5%) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO ............... 15 g (10.5%) Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO ..................... 10 g (7.0%) Caulis Piperis Futokadsurae, HAI FENG TENG ........... 15 g (10.5%) Caulis Spatholobi, JI XUE TENG.................................... 10 g (7.0%) Flos Carthami, HONG HUA .............................................. 5 g (3.5%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 10 g (7.0%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ............ 10 g (7.0%) Herba Asari, XI XIN .......................................................... 3 g (2.1%) Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ......................................... 6 g (4.2%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG .................................... 10 g (7.0%) Fructus Psoraleae, BU GU ZHI ...................................... 10 g (7.0%) Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG........... 12 g (8.3%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (4.2%) Resina Myrrhae, MO YAO ................................................ 6 g (4.2%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, activeert de Bloedcirculatie, harmoniseert Meridianen en Collateralen, tonifieert Nier-JING, versterkt de spieren en de lage rug, stopt pijn. Hoofdindicaties Chronische of acute lage rug- en heuppijn pijn door één of meerdere van volgende factoren : Externe Wind-Koude-Vochtigheid, Bloedstagnatie en/of NierJING Insufficiëntie. Sleutelsymptomen Stekende lage rug- en/of heuppijn die verergert 's nachts en verbetert bij druk, beperkte beweeglijkheid, plaatselijk koudegevoel, voorkeur voor warmte en afkeer van koude. Algemene symptomen Zwakte en stijfheid van lage rug en knieën, uitstraling van de pijn naar de benen, stramme ledematen, spierspasmen, tinnitus, nycturie. Tong Purperen of bleke tong met een dun en wit, eventueel vettig beslag. Pols Glad (HUA) of Koordvormig (XIAN) of Fijn en Zwak (XI-RUO).
76 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Acute of chronische lage rugpijn, acute of chronische lumbago, reumatische lumbago, artritische lumbago, lumbago van traumatische oorsprong, spit, osteoartritis vertebralis, osteophytosis vertebralis, ischias, discus hernia, heupzenuwletsels, sacrale letsels, sequelae van wervelkolombreuk, papegaaiebekken. Contra-indicaties Lage rugpijn door Wind-Warmte-Vochtigheid Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's Lage rugpijn is één der meest geziene ziektebeelden gezien in de dagelijkse praktijk. Volgens de Chinese geneeskunde kan zij door diverse factoren worden veroorzaakt, hetzij door de Externe factoren Wind-Koude-Vochtigheid, WindWarmte-Vochtigheid of traumata, hetzij door Interne factoren zoals Nier-JING Insufficiëntie of Bloedstagnatie. De Externe oorzaken geven aanleiding tot lage rugpijn van het Volheids- of Exces-type (SHI), terwijl de Interne factoren eerder aanleiding geven tot lage rugpijn van het Leegte- of Insufficiëntie-type (XU). Ten gevolge van een Externe Aanval of traumatisme, worden de Kanalen en de Collateralen geblokkeerd en ontstaat er Bloedstagnatie, i.e. een Interne pathogene toestand die eveneens lage rugpijn kan veroorzaken of de reeds aanwezige pijn kan verergeren. Bovendien kan een Extern veroorzaakte rugpijn ook het Nier-JING - dat in de lage rug gelegen is - beschadigen, wat eveneens oorzaak of catalysator van lumbago kan zijn. Hieruit blijkt dat lage rugpijn meestal een gemengd beeld van een Extern en Intern veroorzaakte m.a.w. van een Exces- en Insufficiëntie-type toestand vertoont. Het bekende voorschrift DU HUO JI SHENG TANG, 'Decoct met Angelica Pubescens en Loranthus Parasiticus' (QIAN JIN YAO FANG, 7de eeuw) houdt rekening met deze ambiguë klinische toestand, hetgeen wellicht ook de reden is van zijn wijdverbreid en eeuwenlang succes. YAO TONG LING is gebaseerd op deze formule, maar werd verrijkt met enkele zorgvuldig uitgekozen kruiden, teneinde een nog sterker effect op de pijn en de circulatie in de Meridianen te bekomen. Analyse van de Formule 'Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO', 'Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO' en 'Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO' verdrijven Wind-KoudeVochtigheid en verzachten de pijn; het zijn de drie traditionele 'BI' bestrijdende middelen uit de Chinese geneeskunde die praktisch aan elk antireumatisch voorschrift worden toegevoegd. 'Caulis Piperis Futokadsurae, HAI FENG TENG' en 'Caulis Spatholobi, JI XUE TENG' bevorderen de circulatie in de Meridianen en hebben - afgezien van hun algemeen antireumatische werking - een uitgesproken gunstig effect op spierspasmen.
77 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Flos Carthami, HONG HUA', 'Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG', 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI' en 'Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI' activeren de Bloedcirculatie, heffen Bloedstagnatie op en verlichten pijn. Zij zijn hier toegevoegd omdat - volgens de T.C.G. - langdurige pijn aanleiding kan geven tot Bloedstagnatie en Blokkade van de Meridianen. Zij worden in hun werking bijgestaan door 'Caulis Spatholobi, JI XUE TENG', dat eveneens het Bloed activeert. Hoewel bovenvermelde substanties reeds op zich de pijn verzachten, wordt bijkomend ook 'Herba Asari, XI XIN' toegevoegd, plant die volgens moderne farmacologische opzoekingen een uitgesproken pijnstillend effect vertoont. Ten slotte bevat de formule ook twee kruiden die de Nier tonifiëren en zodoende de lumbale zone versterken : 'Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG' en 'Cortex Eucommiae, DU ZHONG'. Klinische en Farmacologische Research YAO TONG LING is een formule op punt gesteld door de professoren aan het 'Instituut voor Traditionele Chinese Geneeskunde' in Nanjing (Volksrepubliek China). Alvorens op de markt te worden gebracht, werd zij gedurende verschillende jaren uitgetest, teneinde haar doeltreffendheid met die van andere gelijkaardige middelen te vergelijken. De resultaten waren verbluffend : meer dan 85% van de patiënten vertoonden een opmerkelijke verbetering van de pijn na 3 à 4 weken behandeling; na 2 à 3 maand was de pijn volledig verdwenen en kon de toestand volledig worden gestabiliseerd, mits handhaving van een kleine onderhoudsdosis. Vanuit wetenschappelijke hoek is bewezen dat sommige ingrediënten een uitgesproken antireumatische werking vertonen, zoals b.v. 'Radix Gentianae Macrophyllae,', dat alkaloïden bevat die via het zenuwstelsel de hypofyse stimuleren en zodoende een hyposecretie van adrenocorticosteroïden teweeg brengen. Andere substanties zijn goede analgetica, zoals o.a. 'Herba Asari', dat een lokaal verdovend effect bezit. Modificaties 1/ In geval van koude handen en voeten, koudegevoel in de lage rugzone, voeg toe : + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g teneinde het lichaam te warmen en de Koude te verdrijven. 2/ In geval van spierspasmen en -krampen, voeg toe : + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................15 g + Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO........................5 g teneinde de spasmen te bedaren. 3/ In geval van een verdoofd gevoel in de spieren, voeg toe : + Scorpio, QUAN XIE ...................................................................3 g + Lumbricus, DI LONG ...............................................................10 g + Fructus Chaenomelis, MU GUA ..............................................10 g teneinde de circulatie in de Collateralen te activeren en het verdoofd gevoel op te heffen.
78 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
4/ In geval van vaste, stekende pijn ten gevolge van Bloedstagnatie, die verergert 's nachts, voeg toe : + Eupolyphaga, TU BIE CHONG................................................10 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen en de pijn te verlichten.
79 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 101
GE GEN TANG JIA JIAN Pueraria Decoct - Gewijzigde Versie
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op het gelijknamig origineel voorschrift GE GEN TANG (SHANG HAN LUN, 3de eeuw). Composition Radix Puerariae, GE GEN .............................................. 10 g (9.1%) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO ................. 10 g (9.1%) Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO ..................... 10 g (9.1%) Ramulus Mori, SANG ZHI............................................. 15 g (13.5%) Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ....................................... 10 g (9.1%) Rhizoma Curcumae, JIANG HUANG.............................. 10 g (9.1%) Herba Asari, XI XIN .......................................................... 3 g (2.7%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (5.5%) Resina Myrrhae, MO YAO ................................................ 6 g (5.5%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO......................... 10 g (9.1%) Fructus Chaenomelis, MU GUA...................................... 10 g (9.1%) Fructus Psoraleae, BU GU ZHI ...................................... 10 g (9.1%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, activeert Bloedstagnatie op, harmoniseert de Collateralen.
de
Bloedcirculatie,
heft
Hoofdindicaties BI-syndroom en stijfheid van de nek door Externe Wind-Koude-Vochtigheid (SAN BI) met Bloedstagnatie. Sleutelsymptomen Cervicalgie, nekstijfheid, nekhoofdpijn, beperkte beweeglijkheid. Algemene Symptomen Stekende pijn in de nek, zwaar aanvoelend hoofd, lipothymie, verergering van de pijn 's nachts en bij vochtig weer. Tong Purperen tong met een fijn, wit en licht vettig beslag. Pols Koordvormig (XIAN) of Glad (HUA). Moderne Geneeskunde Cervicartrose, ontaarding van de cervicale wervels, osteophytose (met radiologisch waarneembare letsels). Contra-indicaties Warmte-Accumulatie.
80 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen & Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van afkeer van koude, voeg toe : + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g + Rhizoma Curculiginis, XIAN MAO ...........................................10 g teneinde het YANG te warmen en de Koude te verdrijven. 2/ In geval van hoofdpijn, voeg toe : + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .....................10 g + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .......................................10 g teneinde de hoofdpijn te bedaren. 3/ In geval van een zwaar aanvoelend hoofd, voeg toe : + Rhizoma Ligustici Sinensis, GAO BEN....................................10 g teneinde de YANG-Blokkade in het hoofd op te heffen. 4/ In geval van Nier-JING Insufficiëntie, voeg toe : + Rhizoma Drynariae, GU SUI BU..............................................10 g + Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG...........................................10 g teneinde het Nier-JING te sterken.
81 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1005
WANG QIU ZHOU TANG Tennis-elbow Decoct
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Ramulus Mori, SANG ZHI............................................. 15 g (14.7%) Caulis Piperis Futokadsurae, HAI FENG TENG ........... 15 g (14.7%) Caulis Spatholobi, JI XUE TENG.................................... 10 g (9.8%) Herba Siegesbeckiae, XI XIAN CAO .............................. 10 g (9.8%) Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ....................................... 10 g (9.8%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ............ 10 g (9.8%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO......................... 10 g (9.8%) Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO ...................... 10 g (9.8%) Resina Myrrhae, MO YAO ................................................ 6 g (5.9%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (5.9%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude-Vochtigheid, Bloedstagnatie op.
activeert
de
Bloedcirculatie.
heft
Hoofdindicaties Tennisarm (tennis-elbow, epicondylitis), golfarm (epitrochleïtis) door Externe Wind-Koude-Vochtigheid en/of Bloedstagnatie. Sleutelsymptomen Kloppende of verspreide pijn in de elleboog die verergert 's nachts, verlies aan kracht in de handspieren, beperkte beweeglijkheid van de handen. Algemene Symptomen Afkeer van wind, koude en vochtigheid, zwaartegevoel van de handen, gevoeligheid van de aangetaste zone, verlichting van de pijn door beweging. Tong Licht purperen tong met een fijn, wit en vettig beslag. Pols Glad (HUA) of Koordvormig en Ruw (XIAN-SE). Moderne Geneeskunde Tennisarm (epicondylitis), golfarm (epitrochleïtis). Contra-indicaties Inwendige Warmte- of Hitte-Accumulatie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 50 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. 82 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Modificaties 1/ In geval van afkeer van wind, koude en vochtigheid, voeg toe : + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g + Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ..................................10 g teneinde de Externe symptomen te verdrijven. 2/ In geval van koudegevoel in de elleboog, voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................5 g + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................6 g teneinde de Meridianen te warmen en de Koude te verdrijven. 3/ In geval van zwaartegevoel in de ledematen, in het bijzonder het aangetaste lidmaat, voeg toe : + Cortex Acanthopanacis Radicis, WU JIA PI ............................10 g teneinde de Vochtigheid te elimineren.
83 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 134 - XUE MAI TONG Zie 'Circulatiestoornissen/cardiovasculaire aandoeningen' p. 103
84 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
C.
Psychiatrie
AN SHEN WAN ........................................................ ...................p. 86 Voedt het Hart, bedaart de Geest, klaart Hitte in het Hart, bevordert het geheugen,herstelt communicatiestoornissen tussen Hart en Nier.
GUI PI TANG ........................................................ .......................p. 33 Tonifeert de Qi en verrijkt het bloed, activeert de milt, voedt het Hart en bedaart de Geest, stopt bloedingen.
XIAO YAO SAN........................................................ ....................p. 92 Verzacht de Lever, spreidt de Lever-QI, harmoniseert Lever en Milt, sterkt de Milt, stopt pijn, verlicht depressie.
85 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 137B
AN SHEN WAN Pil om de Geest te Bedaren
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...................................... 6 g (4.5%) Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ..................... 20 g (15.0%) Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ......... 15 g (11.5%) Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN ......................... 10 g (7.5%) Sclerotium Poriae Pararadicis, FU SHEN....................... 10 g (7.5%) Radix Ginseng, REN SHEN.............................................. 6 g (4.5%) Medulla Junci, DENG XIN CAO...................................... 10 g (7.5%) Semen Nelumbinis, LIAN ZI ........................................... 10 g (7.5%) Os Draconis, LONG GU ............................................... 20 g (15.0%) Radix Polygalae, YUAN ZHI ............................................. 6 g (4.5%) Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ................... 10 g (7.5%) Semen Biotae, BAI ZI REN............................................. 10 g (7.5%) Hoofdwerking Voedt het Hart, bedaart de Geest, klaart Hitte in het Hart, bevordert het geheugen, herstelt communicatiestoornissen tussen Hart en Nier. Secundaire Werking Voedt het YIN in het algemeen, het YIN van Hart en Nier in het bijzonder. Hoofdindicaties Stress, nervositeit en insomnia door Zwakte van het Hart dat niet meer in staat is om de Geest te bedaren, gepaard met Hart/Nier-disharmonie t.t.z. afwezigheid van wederzijdse controle tussen de elementen Water (Nier) en Vuur (Hart). Sleutelsymptomen Emotionele stress, stress, rusteloosheid, angst, hartkloppingen, depressie, slapeloosheid, verstoorde slaap, overmatig dromen. Algemene Symptomen Inslaapstoornissen, lichte, onrustige slaap met veelvuldig ontwaken, nachtmerries, nachtelijke transpiratie, prikkelbaarheid, nervositeit, emotionele labiliteit, schrikachtigheid, angst, geheugen- en concentratiestoornissen, vergeetachtigheid, kortademigheid, mond- en tongzweren, vertigo, tinnitus, warme handpalmen en voetzolen, droge keel. Tong Rode tong, vooral aan de tip, met een droog en schaars of lichtgeel beslag. Pols Diep, Koordvormig en Snel (CHEN-XIAN-SHUO) of Fijn en Snel (XI-SHUO).
86 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Insomnia, stress - emotioneel en mentaal -, neurose, angstneurose, fobie, hysterie, nervositeit, neurasthenie, nerveuze depressie, palpitaties, hartneurose, pseudoangor, functionele hartziekten, angina pectoris, extrasystoles, nerveus hart atriale fibrillaties, aritmie, mitralisklep prolaps, tachycardie, sympathische stoornissen (AZS functionele stoornissen), amnesie, Da Costa syndroom, chronische neurocirculatoire asthenie, prikkelbaar hart (irritable heart), hyperventilatie. Contra-indicaties Accumulatie van Hitte-Flegma (TAN-RE) in het Hart (formeel!), QI- en/of YANGInsufficiëntie (relatief). Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Opmerking : Profylaxie van stress : gebruikelijke dosis, in te nemen bij het ontbijt of bij de maaltijden die aan de activiteit voorafgaan. Bij insomnia : eenmalige dosis voor het slapengaan, eventueel 2 à 3 maal te herhalen bij veelvuldig ontwaken 's nachts. Verklarende Nota's Volgens de TCG bergt het Hart de Geest (SHEN), m.a.w. het bestuurt de geestelijke functies. Het begrip 'Geest' in de traditionele Chinese zin is overigens ruimer dan de overeenkomstig westerse term : het omvat het geheel der mentale en intellectuele vermogens, de 'spirit', het bewustzijn, het denkvermogen, het geheugen en de slaap. Wanneer het Hart verstoord is, kan het de Geest niet meer bergen, hetgeen slapeloosheid, piekeren, geheugenstoornissen enz. met zich meebrengt. De pathogene factoren die een verstoring van de Hart-functie kunnen teweegbrengen zijn over het algemeen Vuur (Lever- of Hart-Vuur), Hitte-Flegma, QI- en/of Bloedstagnatie, QI- en/of Bloed-Insufficiëntie. Bij ontregeling van de Hart-functie door één of meerdere van bovenvermelde factoren, zal doorgaans en bovenal insomnia worden genoteerd m.a.w. insomnia is één van de sleutelsymptomen van het feit dat 'het Hart de Geest niet meer kan bergen'. Niettemin dient dit niet als een afzonderlijk of louter met het Hart gerelateerd symptoom worden beschouwd. Andere stoornissen kunnen evengoed slapeloosheid teweegbrengen, zoals b.v. oplaaiend Lever-Vuur, waarbij het Hart slechts in tweede instantie zal worden aangetast en een HartVuur Exces zal ontstaan. Een ander voorbeeld is dat van Nier-YIN Insufficiëntie, waarbij het Nier-Water niet meer in staat is het Hart-Vuur te blussen, i.e. het zogenaamde 'Hart/Nier disharmonie' syndroom, waarvan insomnia eveneens één van de voornaamste symptomen is. Uit het voorgaande blijkt dat de oorzaak van insomnia in feite meestal een combinatie is van Insufficiëntie en Exces (XU-SHI). Bovendien kan een Hart-QI Stagnatie ook aanleiding geven tot insomnia als gevolg van het fysiologisch onvermogen van het Hart om de Geest te bergen. 87 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Analyse van de Formule 'Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN', is het hoofdingrediënt (de keizer) van het voorschrift : van nature Koud en Bitter, heeft het een sterk kalmerende invloed op het Hart-Vuur en bestrijdt het prikkelbaarheid en insomnia ten gevolge van Hart/Nier disharmonie, hierin bijgestaan door 'Medulla Junci' (cf. infra). Verder verdrijft het tevens Warmte-Vochtigheid en Toxische Hitte uit het Bloed. Zijn voornaamste actief bestanddeel, berberine, uitgetest op proefdieren, vertoont een bloeddruk- en cholesterolverlagend effect. 'Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN' en 'Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG' zijn de ministers : zij voeden het YIN. Schildpadschaal (GUI BAN) voedt het YIN van Lever en Nier en ankert het YANG (m.a.w. voorkomt stijging van Lever-YANG). Verse Rehmanniawortel (SHENG DI) voedt zowel Bloed als YIN en bevordert de produktie van de Lichaamsvloeistoffen. Beide kruiden hebben Bloed-koelende, Hitte-klarende en Hart-Vuur bedarende eigenschappen. Bovenvermelde substanties zijn de voornaamste actieve elementen uit het voorschrift : zij blussen het oplaaiend Hart-Vuur en versterken de lichamelijke substanties (Bloed, YIN en Lichaamsvloeistoffen ), die door deze zijn aangetast. De overige ingrediënten vervullen de rol van assistenten : zij versterken de werking van de voorgaande en zorgen voor een meer uitgesproken kalmerend effect. 'Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN' activeert de Bloedcirculatie in het algemeen, de circulatie van Hart-Bloed in het bijzonder; verder klaart het ook Hitte, verdrijft prikkelbaarheid en zenuwachtigheid, vnl. in geval van YINInsufficiëntie van Hart en Nier. Tegenwoordig in China hét middel bij uitstek voor het hart. 'Radix Ginseng, REN SHEN' tonifieert de QI, de Hart-QI incluis, voedt het YIN en de Lichaamsvloeistoffen, bedaart de Geest. Hoewel zeer laag gedoseerd, is zijn aanwezigheid noodzakelijk om het overwicht aan YIN-tonica te compenseren. 'Sclerotium Poriae Pararadicis, FU SHEN', het deel van de Poria-champignon groeiend op de wortelschors, bezit een meer uitgesproken kalmerend effect op Hart en Geest dan de gehele plant. Zijn diuretisch en tonisch effect op de Milt blijft niettemin aanwezig, zij het in mindere mate. 'Medulla Junci, DENG XIN CAO' klaart Hitte in de Hart- Meridiaan en bevordert de mictie : bijzonder aangewezen voor de behandeling van slapeloosheid en rusteloze slaap ten gevolge van een Hart/Nier communicatiestoornis (i.e. NierYIN Insufficiëntie met Hart-Vuur Exces). 'Semen Nelumbinis, LIAN ZI', lotuszaad, voedt de Nier en klaart het Hart-Vuur, dus eveneens aangewezen bij palpitaties, prikkelbaarheid en insomnia door Hart/Nier onevenwicht, vooral indien geassocieerd met Coptis- en Ginsengwortel. 'Os Draconis, LONG GU'- letterlijk 'drakebot', in feite fossiele gebeenten van zoogdieren -, heeft een sterk kalmerende invloed op Hart en Geest. Daarnaast kalmeert het ook de Lever en voorkomt het stijgen van Lever-YANG. In combinatie met schildpadschaal (GUI BAN) en Polygala (YUAN ZHI), is het voornamelijk aangewezen bij de behandeling van vergeetachtigheid, geheugenverlies, hartkloppingen, slapeloosheid en door dromen verstoorde slaap. 'Radix Polygalae, YUAN ZHI' bedaart de Geest en bevordert de Hart-QI circulatie. Wordt frequent toegepast in gevallen van rusteloosheid, agitatie, insomnia, hartkloppingen met angst en geestelijke desoriëntatie; bijzonder 88 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
doeltreffend bij uiterst depressieve, gefrustreerde of overdreven bezorgde personen. In associatie met Poria Pararadicis (FU SHEN), Zizyphus- en Biotazaad (SUAN ZAO REN-BAI ZI REN), zorgt het voor een betere voorziening van Hart-Bloed en heft het eventuele (Hart)-QI Blokkades ten gevolge van frustratie op. 'Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN', zuur jujubezaad, voedt Hart en Lever en bedaart de Geest. Aangewezen bij de behandeling van nervositeit, prikkelbaarheid, insomnia en hartkloppingen met angst door Hart-Bloed of HartYIN Insufficiëntie met oplaaiend Lever-Vuur. Gezien zijn zure smaak (SUAN), vertoont het eveneens een Lever-tropisme en voedt het het Bloed, dat in dit Orgaan wordt geborgen. Bestrijdt ook spontane nachtelijke transpiratie. 'Semen Biotae, BAI ZI REN', arborvitazaad, heeft een analoge werking als het zure jujubezaad (SUAN ZAO REN) en wordt hier overigens vaak mee geassocieerd. Weliswaar blijkt deze laatste meer specifiek YIN-voedend en adstringerend bij nachtelijke transpiratie, terwijl de eerste meer uitgesproken Bloed-tonifiërende eigenschappen bezit. Arborvitazaad bevochtigt ook de Darmen en is als dusdanig aangewezen bij de behandeling van constipatie door Droogte, zoals vaak gezien bij YANG- of Vuur-Exces toestanden met onderliggende YIN-Insufficiëntie. Modificaties 1/ In geval van meer uitgesproken YIN-Insufficiëntie, voeg toe : + Fructus Ligustri, NU ZHEN ZI ..................................................10 g + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g teneinde het YIN-tonifiërend effect te versterken. 2/ In geval van verzwering van de tong, voeg toe : + Herba Lophatheri, DAN ZHU YE ...............................................6 g + Indigo Naturalis, QING DAI........................................................2 g teneinde het Hart-Vuur te blussen en het helingsproces te bevorderen. 3/ In geval van thoracale volheid, voeg toe : + Radix Curcumae, YU JIN.........................................................10 g + Fructus Aurantii, ZHI KE ..........................................................10 g teneinde de borstkas te ontspannen. 4/ In geval van constipatie, voeg toe : + Fructus Cannabis, HUO MA REN............................................10 g + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g teneinde de Hitte te klaren en de ontlasting te bevorderen. 5/ In geval van Hitte-Flegma Accumulatie, gekenmerkt door een geel en vettig tongbeslag, voeg toe : + Fructus Trichosanthis, GUA LOU ............................................10 g + Concretio Silicea Bambusae, TIAN ZHU HUANG .....................6 g teneinde de Hitte te klaren en het Flegma op te lossen.
89 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 61 - GUI PI TANG Zie 'Tonica' p. 33
F 53 - XIAO YAO SAN Zie 'Gynaecologie' p. 86
90 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
D.
Gynaecologie
XIAO YAO SAN . ..........................................................................p. 92 Verzacht de Lever, spreidt de Lever-QI, harmoniseert Lever en Milt, sterkt de Milt, stopt pijn, verlicht depressie.
SHU GAN WAN JIA JIAN ...........................................................p. 95 Harmoniseert de Lever, spreidt de Lever-QI en heft Lever-QI Blokkade op, harmoniseert de Maag, activeert de QI-circulatie, stilt pijn.
JUE JING TANG ..........................................................................p. 99 Voedt het YIN, onderdrukt het YANG, tempert Vuur, tonifieert Lever en Nier.
GUI PI TANG ...............................................................................p. 33 Tonifeert de Qi en verrijkt het bloed, activeert de milt, voedt het Hart en bedaart de Geest, stopt bloedingen.
XUE MAI TONG ...........................................................................p. 59 Activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, verlicht pijn.
ZAN YU DAN JIA JIAN .............................................................p. 103 Tonifieert het YANG van den Nier, tonifieert de QI.
91 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 53
XIAO YAO SAN Relax Poeder
Andere Benamingen XIAO YAO WAN (Relax Pillen) HSIAO YAO SAN/WAN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) BUPLEURUM & TANG-KUEI FORMULA/TANG-KUEI & BUPLEURUM FORMULA BUPLEURUM SEDATIVE PILLS FREE WANDERER Herkomst TAI PING HUI MIN HE JI JU FANG (11de eeuw) Samenstelling Radix Bupleuri, CHAI HU.............................................. 10 g (13.5%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.......................... 10 g (13.5%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO....................... 15 g (20.3%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU........... 10 g (13.5%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ............................... 15 g (20.3%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 6 g (8.1%) Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG.................... 6 g (8.1%) Herba Menthae, BO HE.................................................... 2 g (2.7%) Hoofdwerking Verzacht de Lever, spreidt de Lever-QI, harmoniseert Lever en Milt, sterkt de Milt, stopt pijn, verlicht depressie. Secundaire Werking Harmoniseert het YING-systeem, voedt het Bloed, bestrijdt stoornissen op het SHAO YANG niveau. Hoofdindicaties Depressie door Lever-QI Stagnatie; hypochondrische, epigastrische distensie door Lever/Milt Disharmonie.
abdominale
en
Secundaire Indicaties Invasie ter hoogte van het SHAO YANG Kanaal, Bloed-Insufficiëntie. Sleutelsymptomen Depressie, frustratie, hypochondrische, epigastrische en abdominale distensie en pijn. Algemene Symptomen Verspringende distensie en pijn, gespannen en pijnlijke borsten, fibrokystische borsten, lendenpijn, bittere smaak in de mond, nausea, gebrekkige eetlust, boeren, droge mond en keel, intermitterende koorts, rillingen en koorts, duizeligheid, hoofdpijn, nervositeit, rusteloosheid, prikkelbaarheid, vermoeidheid, slappe stoelgang of diarree bij nervositeit (neurotische diarree), onregelmatige maandstonden. 92 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Rode tong met een dun en wit of dun en geel beslag. Pols Koordvormig en Zwak (XIAN-RUO). Moderne Geneeskunde Hypochondriasis, neurasthenie, nerveuze depressie, nervositeit, insomnia, menopauzaal syndroom, menoxenie (onregelmatige maandstonden), functionele uteriene bloedingen, dysmenorree, hyperplasie van de borstklieren, borstnoduli, fybrokystische borsten, mastitis, chronische hepatitis, chronische cholecystitis, cholelithiasis, chronische gastritis, duodenitis, maag- en darmzweren, chronische ontsteking van de pelvis, herhaalde koorts, koorts door chronische infectie, chronische lage koorts, anemie. Contra-indicaties Lever-YANG Exces. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van ernstige vormen van Lever-QI Stagnatie, voeg toe : + Fructus Aurantii, ZHI KE ..........................................................10 g + Radix Curcumae, YU JIN.........................................................10 g + Rhizoma Cyperi, XIANG FU ....................................................10 g teneinde de QI-circulatie te bevorderen. 2/ In geval van Lever-QI Stagnatie met Insufficiëntie van Bloed en Lichaamsvloeistoffen en vorming van Inwendige Hitte ten gevolge van Lever-QI Blokkade of periodische YIN-Insufficiëntie, gekenmerkt door hectische koorts, koorts, congestie van het bindvlies, warmteopwellingen, onregelmatige menstruatie, hoofdpijn, voeg toe : + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g + Fructus Gardeniae, ZHI ZI .......................................................10 g teneinde de Lever-QI te spreiden, de Milt te sterken, het Bloed te voeden en de Hitte te klaren. Het aldus bekomen tien-ingrediënten-voorschrift heet DAN ZHI XIAO YAO SAN, 'Relax Poeder met Moutan en Gardenia' alias JIA WEI XIAO YAO SAN, 'Verrijkt Relax Poeder' (NEI KE ZHAI YAO, 19de eeuw). 3/ In geval van Lever-QI Stagnatie met ernstige Bloed-Insufficiëntie, gekenmerkt door premenstruele buikkrampen, overmatig menstrueel bloedverlies, bleke tong, Koordvormige en Zwakke pols, voeg toe : + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g of, in geval van duidelijke Hitte-tekenen : + Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ....................15 g teneinde de Lever-QI te spreiden, de Milt te sterken, het Bloed te voeden en de menstruatie te reguleren. Het aldus bekomen negen-ingrediënten-voorschrift heet HEI XIAO YAO SAN, 'Zwart Relax Poeder' (YI LUE LIU SHU, auteur en datum van publikatie onbekend). 93 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
4/ In geval van borstgezwellen, voeg toe : + Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU.............................10 g + Fructus Trichosanthis, GUA LOU ............................................10 g + Radix Trichosanthis, TIAN HUA FEN ......................................10 g teneinde harde massa's te verzachten. 5/ In geval van depressie, insomnia, voeg toe : + Cortex Albizziae, HE HUAN PI ................................................10 g + Caulis Polygoni Multiflori, YE JIAO TENG ...............................20 g + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ............................10 g teneinde de Geest te bedaren. 6/ In geval van nervositeit, hoofdpijn, voeg toe : + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................6 g + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g + Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ............................10 g teneinde het Lever-Vuur te temperen en de Lever te bedaren. 7/ In geval van een slappe stoelgang of diarree bij nervositeit, voeg toe : + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................15 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g teneinde Lever en Milt te harmoniseren en de diarree te stoppen. 8/ In geval van epigastrische pijn, boeren, gebrekkige eetlust, voeg toe : + Fructus Amomi Villosi, SHA REN ..............................................6 g + Massa Fermentata Medicinalis, SHEN QU..............................15 g + Flos Inulae Britannicae, XUAN FU HUA ..................................10 g teneinde de Maag te harmoniseren en de spijsvertering te bevorderen. 9/ In geval van chronische hepatitis, voeg toe : + Radix Rubiae, QIAN CAO........................................................10 g + Os Sepiae, HAI PIAO XIAO.....................................................12 g + Radix Codonopsis, DANG SHEN ............................................15 g teneinde de Lever-QI te spreiden, het Bloed te voeden en te activeren en de Milt te stimuleren. 10/ In geval van overmatige transpiratie verergerd door nervositeit en stress, voeg toe : + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ...............................10-15 g + Concha Ostreae Ustum, DUAN MU LI ....................................15 g + Fructus Schizandrae, WU WEI ZI............................................10 g teneinde de Geest te bedaren, de Oppervlakte te adstringeren en de transpiratie te stoppen.
94 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 174B
SHU GAN WAN JIA JIAN Pil om de Lever te Harmoniseren - Gewijzigde Versie
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op de traditionele remedies SHU GAN WAN, 'Pil om de Lever te Harmoniseren' (Lanchow Chinese Medicine Works-Tientsin Drug Manufactory), SI NI SAN 'Vier Averechtsen Poeder' (SHANG HAN LUN, 3de eeuw) en CHAI HU SHU GAN SAN, 'Poeder met Bupleurum om de Lever te Harmoniseren' (JING YUE QUAN SHU, 17de eeuw). Samenstelling Radix Bupleuri, CHAI HU.............................................. 12 g (12.1%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO....................... 15 g (15.2%) Pericarpium Citri Reticulatae Viride, QING PI.................. 6 g ( 6.1%) Fructus Aurantii, ZHI KE ............................................... 10 g (10.1%) Rhizoma Cyperi, XIANG FU ......................................... 10 g (10.1%) Radix Linderae, WU YAO ............................................. 10 g (10.1%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .......... 10 g (10.1%) Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO ............................... 10 g (10.1%) Radix Curcumae, YU JIN.............................................. 10 g (10.1%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO .............. 6 g ( 6.1%) Hoofdwerking Harmoniseert de Lever, spreidt de Lever-QI en heft Lever-QI Blokkade op, harmoniseert de Maag, activeert de QI-circulatie, stilt pijn. Secundaire Werking Activeert de Bloedcirculatie en regulariseert de maandstonden. Hoofdindicaties Epigastrische, abdominale en hypochondrische pijn, onregelmatige en pijnlijke maandstonden door Lever-QI Stagnatie met gelijktijdige Bloedstagnatie. Sleutelsymptomen Spanning en licht stekende pijn ter hoogte van epigastrium, abdomen en hypochondriën, thoracale volheid, zuchten, zure oprispingen, onregelmatige maandstonden, dysmenorree, depressie, verergering van de symptomen door emotionele shock. Algemene Symptomen Braken, oprispingen, indigestie, gebrekkige eetlust, emotionele stress, melancholie, frustratie, opgekropte gevoelens, nervositeit, agressiviteit, prikkelbaarheid, insomnia, hoofdpijn, constipatie of - daarentegen - slappe stoelgang, leukorree, klonters in het bloed. Tong Licht purperen of normaal gekleurde tong met licht rode randen en dun, wit of lichtgeel beslag. 95 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Pols Koordvormig (XIAN), licht Ruw (SE) of licht Snel (SHUO). Moderne Geneeskunde Premenstrueel syndroom, menopauzaal syndroom, dysmenorree, nerveuze depressie, nervositeit, neurasthenie, angstneurose, hysterie, hypochondrie, psychopathisch gedrag, maagzweer, chronische gastritis, chronische hepatitis, chronische cholecystitis, intercostale neuralgie, pleuresie, mastodynie, mastitis, fibrokystische borsten, kystische hyperplasie van de borstklieren. Contra-indicaties YIN-Insufficiëntie, Hyperactiviteit van Lever-Vuur of Lever-YANG. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 50 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's Volgens de TCG zorgt de Lever ervoor dat de QI van alle ZANG-FU Organen vrij kan bewegen, zodat deze harmonisch functioneren. Wanneer de Lever-QI stagneert, zal een volheidsgevoel in de borstkas worden waargenomen. Bovendien kan een Blokkade van de Lever-QI ook de Maag aanvallen en haar werking ontregelen, met allerhande spijsverteringsstoornissen zoals epigastrische distensie en pijn, eetlustgebrek, misselijkheid, braken, boeren en zure oprispingen tot gevolg. Deze toestand kan op haar beurt aanleiding geven tot QI-Stagnatie in de Dikke Darm, hetgeen zich uit in de vorm van abdominale pijn, een slappe stoelgang of constipatie. De Lever is gelegen in het rechterhypochondrium en is gekoppeld aan de Galblaas. Lever-QI Stagnatie wordt dan ook voornamelijk gekenmerkt door hypochondrische distensie en pijn. Ook neiging tot zuchten wordt beschouwd als een teken van Lever-QI Stagnatie. Lever-QI Blokkade kan ook aanleiding geven tot vorming van Lever-Vuur dat naar het hoofd stijgt en er het Heldere YANG verstoort, zodat symptomen als nervositeit, prikkelbaarheid, hoofdpijn en insomnia kunnen worden waargenomen. Niettemin dient opgemerkt dat deze formule enkel het beginstadium van dit pathologisch beeld behandelt; zuivere Lever-QI Stagnatie blijft de hoofdindicatie. Volgens de TCG bestuurt de QI het Bloed m.a.w. een gezonde Bloedcirculatie wordt door de goede werking van de QI bepaald. Dit houdt meteen ook in dat QIStagnatie aanleiding kan geven tot Bloedstagnatie, hetgeen zich uit in de vorm van onregelmatige maandstonden, dysmenorree, klonters in het menstrueel bloedverlies enz. Bovendien, indien de Lever-QI Blokkade ook de CHONG en REN Kanalen aantast, zal vaak een premenstrueel syndroom worden opgemerkt. Verder geldt ook dat de Lever de Ziel (HUN) en het Hart de Geest (SHEN) bergt m.a.w. op psychisch niveau zijn Lever en Hart nauw met elkaar verbonden. Wanneer de QI van de Lever stagneert, kan deze de Ziel niet meer bergen en zal ook de werking van het Hart worden ontregeld, zodat symptomen als insomnia, palpitaties enz. kunnen worden waargenomen.
96 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Depressie van de Lever-QI wordt ook beschouwd als één van de voornaamste oorzaken van psychoneurotische en psychosomatische klachten, depressie, een hypochondrisch gedrag door emotionele shock etc. Tong en pols zijn vooral kenmerkend voor Stagnatie van de Lever-QI, maar kunnen ook lichte tekenen van Bloedstagnatie vertonen. Analyse van de Formule Voor de behandeling van de hierboven beschreven symptomen - of ze nu afzonderlijk of gezamenlijk optreden - zijn in de eerste plaats kruiden vereist die de Lever harmoniseren en de circulatie van de Lever-QI bevorderen. De werking van elk afzonderlijk kruid is als volgt : 'Radix Bupleuri, CHAI HU', 'Pericarpium Citri Reticulatae Viride, QING PI', 'Fructus Aurantii, ZHI KE' en 'Rhizoma Cyperi, XIANG FU' activeren de Lever-QI circulatie en harmoniseren de Maag. 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' verzacht en harmoniseert de Lever. Door het te combineren met 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' bekomt men het klassieke voorschrift SHAO YAO GAN CAO TANG, 'Decoct met Pioenroos- en Zoethoutwortel (SHANG HAN LUN, 3de eeuw), dat een pijnstillend en stuipwerend effect bezit. 'Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG', 'Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO' en 'Radix Curcumae, YU JIN' activeren de Bloedcirculatie en heffen Bloedstagnatie op. Zij zijn licht verschillend van de overige middelen uit hun categorie, daar zij zowel de QI- als de Bloedcirculatie bevorderen. Kruiden die het Bloed 'breken' d.w.z. die de Bloedcirculatie krachtig activeren zijn hier niet vereist, aangezien het slechts om lichte vormen van Bloedstagnatie gaat. 'Radix Linderae, WU YAO' ten slotte activeert de QI-circulatie in de LeverMeridiaan. Modificaties 1/ In geval van nervositeit, prikkelbaarheid, opvliegendheid, voeg toe : + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................6 g teneinde het Lever-Vuur te temperen. 2/ In geval van hoofdpijn, voeg toe : + Concha Haliotidis, SHI JUE MING...........................................20 g + Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI ............................................10 g teneinde het stijgend Lever-YANG te onderdrukken. 3/ In geval van slapeloosheid, depressie, voeg toe : + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Concha Margaritifera Usta, ZHEN ZHU MU ............................30 g teneinde de Lever te bedaren en de Geest te kalmeren. 4/ In geval van braken, boeren en nausea, voeg toe : + Flos Inulae Brittanicae, XUAN FU HUA ...................................10 g + Haematitum, DAI ZHE SHI ......................................................10 g teneinde de Maag-QI te doen dalen.
97 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
5/ In geval van zure oprispingen, voeg toe : + Os Sepiae, HAI PIAO XIAO.....................................................10 g + Concha Arcae, WA LENG ZI ...................................................12 g teneinde het zuur in Maag en slokdarm op te lossen. 6/ In geval van hypochondrische pijn, voeg toe : + Fructus Meliae, CHUAN LIAN ZI .............................................10 g teneinde de QI-circulatie te bevorderen en de pijn te stillen. 7/ In geval van thoracale distensie en pijn, voeg toe : + Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN ..................................10 g + Fructus Hordei Germinatus, MAI YA .......................................30 g teneinde de Lever-QI te spreiden en de Bloedstagnatie in de Borstkas op te heffen. 8/ In geval van een bittere smaak in de mond, verwijder de warmende kruiden, nl.: - Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG - Radix Linderae, WU YAO - Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO en voeg toe : + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................3 g + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ..........................10 g teneinde Warmte-Vochtigheid uit Lever en Galblaas te verdrijven. 9/ In geval van een SHAO YANG syndroom, gekenmerkt door wisselkoorts, een bittere smaak in de mond enz., verwijder de warmende kruiden, nl.: - Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG - Radix Linderae, WU YAO - Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO en voeg toe : + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ..........................10 g + Herba Artemisiae Annuae, QING HAO....................................10 g teneinde de Hitte in de Galblaas te klaren.
98 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1013
JUE JING TANG Menopauzaal Syndroom Decoct
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op de klassieke formule ZHI BAI DI HUANG WAN, 'Annemarrhena, Phellodendron en Rehmannia Pil' (ZHENG YIN MAI ZHI, 18de eeuw). Samenstelling Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU...............................................10 g Cortex Phellodendri, HUANG BAI...............................................10 g Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG .......................15 g Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG.......................10 g Fructus Corni, SHAN ZHU YU ....................................................12 g Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ...................................20 g Carapax Trionycis, BIE JIA.........................................................20 g Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ....................................10 g Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO.............................10 g Sclerotium Poriae Albae, FU LING .............................................10 g Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU .......................................20 g Concha Ostreae Usta, DUAN MU LI...........................................20 g Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ...........................................10 g Rhizoma Alismatis, ZE XIE...........................................................6 g Fructus Amomi Villosi, SHA REN .................................................6 g Hoofdwerking Voedt het YIN, onderdrukt het YANG, tempert Vuur, tonifieert Lever en Nier. Hoofdindicaties Menopauzaal syndroom en slaapstoornissen door YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met secundair Hyperactiviteit van Lever-YANG (Hol Vuur) en Nier/HartDisharmonie. Sleutelsymptomen Warmteopwellingen, nachtelijke transpiratie, prikkelbaarheid, rusteloosheid, slapeloosheid, uitblijven van de menstruaties tijdens de menopauze. Algemene Symptomen Duizeligheid, wazig zicht, droge mond en keel, hartkloppingen, emotionele labiliteit, depressiviteit, nerveuze spanning, warmtegevoel in handpalmen, voetzolen en precordiaal (Vijf Harten), spontane transpiratie, namiddagkoorts, nachtelijke opwellingen, onregelmatige maandstonden, ontregeling van de waarnemingen via de huid. Tong Rood tonglichaam, zonder of met een weinig geel beslag. Pols Fijn (XI), Koordvormig (XIAN) en/of Snel (SHUO).
99 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Menopauzaal syndroom, hot flushes, emotionele stoornissen, depressie.
insomnia,
nachtelijke
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag.
100 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
transpiratie,
F 61 - GUI PI TANG Zie 'Tonica' p. 33
F 21B - ZAN YU DAN JIA JIAN Zie 'Tonica' p. 59
F 134 - XUE MAI TONG Zie 'Circulatiestoornissen/cardiovasculaire aandoeningen' p. 103
101 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
E. Circulatiestoornissen / Cardiovasculaire aandoeningen XUE MAI TONG .........................................................................p. 103 Activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, verlicht pijn.
ZHEN GAN QIAN YANG WAN ..................................................p. 109 Bedaart de Lever, onderdrukt Lever-YANG, tempert Lever-Wind, voedt het YIN van Lever en Nier.
102 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 134
XUE MAI TONG Formule om de Circulatie in de Bloedvaten te Bevorderen
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); basisformule voor de behandeling van diverse aandoeningen ten gevolge van Bloedstagnatie, afgeleid van de klassieke formules XUE FU ZHU YU TANG, 'Decoct om Bloedstagnatie in het Bloed-Reservoir op te Heffen' (YI LIN GAI CUO, 19de eeuw) en SHI XIAO SAN, 'Verloren Lach Poeder' (TAI PING HUI MIN HE JI JU FANG, 11de eeuw). Samenstelling Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN ....................... 15 g (10.1%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ............ 10 g (6.6%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 10 g (6.6%) Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO ...................... 10 g (6.6%) Semen Persicae, TAO REN ........................................... 10 g (6.6%) Flos Carthami, HONG HUA .............................................. 6 g (4.0%) Radix Curcumae, YU JIN................................................ 10 g (6.6%) Rhizoma Corydalis, YAN HU SUO ................................. 10 g (6.6%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (4.0%) Resina Myrrhae, MO YAO ................................................ 6 g (4.0%) Pollen Typhae, PU HUANG ............................................ 10 g (6.6%) Faeces Trogopteri, WU LING ZHI................................... 10 g (6.6%) Fructus Aurantii, ZHI KE ................................................. 10 g (6.6%) Rhizoma Cyperi, XIANG FU ........................................... 10 g (6.6%) Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ........... 15 g (9.9%) Radix Glycyrrhizae, GAN CAO ......................................... 3 g (2.0%) Hoofdwerking Activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, verlicht pijn. Secundaire Werking Activeert QI- en Bloedcirculatie, 'breekt' Bloedklonters. Hoofdindicaties Elke vorm van pijn te wijten aan Bloedstagnatie : angina pectoris, Thorax-BI, abdominale pijn, hypochondrische pijn, dysmenorree of amenorree (QI- en Bloedstagnatie), perifere pijn zoals opgemerkt in tromboangeïtis, spataders, reumatische aandoeningen enz.; eveneens aangewezen bij verwondingen en hematomen; ondersteunend middel bij de behandeling van carcinomen ten gevolge van Bloedstagnatie. Sleutelsymptomen Scherpe, stekende, borende en vaste, duidelijk gelokaliseerde pijn, die wordt verlicht door beweging en verergert bij rust, 's avonds en 's nachts. Algemene Symptomen Algemene verstijfdheid, koorts 's namiddags, thoracale volheid, aanhoudende hik, verstikkend gevoel bij het drinken, warmtegevoel, rusteloosheid, prikkelbaarheid, insomnia, palpitaties, wisselend humeur, zwaarmoedigheid, depressie, donkere gelaatskleur, paarsachtige lippen, droge, 103 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
schilferende huid met paarse vlekken, chronische doffe hoofdpijn, pijn in borstkas, epigastrium, hypochondrium en abdomen, hevige t.t.z. acute en koliekachtige abdominale pijn, vaste en tastbare abdominale massa, onregelmatige maandstonden, schaarse menstruatie, amenorree, dysmenorree met paarsrode of donkere klonters, post partum abdominale pijn, retentie van de lochia, stijfheid en pijn van lichaam en gewrichten, chronische pijn in armen of benen, chronische reumatische pijn, pijnlijke benen wegens spataders, chronische lage rugpijn, acute lumbago, acute pijn na verwonding, plaatselijke kneuzingen (blauwe plekken), pijnlijke zwelling na verwonding. Tong Donkerrode of paarse tong met eventueel donkerrode, paarse vlekken; groene of paarse sublinguale aders. Pols Ruw (SE), Koordvormig (XIAN) of Fijn en Gespannen (XI-JIN). Moderne Geneeskunde Coronaire hartziekten, angina pectoris, arteriosclerose, hartinfarct, cor pulmonale, reumatische valvulaire hartziekten, hypercholesterolemie, arteriële hypertensie, hersentrombose, sequelae van cerebrovasculaire aandoening, intercostale neuralgie, costochondritis, hoofdpijn na hersenschudding, plaatselijke stekende hoofdpijn, migraine, trigeminusneuralgie, hepatosplenomegalie, levercirrose, leveraandoeningen door alcoholmisbruik, slokdarmvarices, hepatische neoplasmata, gastro-intestinale neoplasmata, chronische hepatitis, chronische pancreatitis, chronische cholecystitis, chronische gastritis, gastroduodenale zweren, peptische zweren, onregelmatige maandstonden, endometriosis, dysmenorree, amenorree, fibromyoma (vleesboom), polycystische eierstokken, ectopische zwangerschap, retentie van placentaire fragmenten in de uterus, lochiochesis, inductie van de partus, pijnlijke uteriene contracties post partum, pelvisch inflammatoir syndroom (P.I.S.), chronische salpingitis, chronische endometritis, thromboangeïtis obliterans, thromboflebitis, ziekte van Buerger, varicosis, chronische reumatische aandoeningen, chronische stijfheid en pijn van de gewrichten, ischias, osteoartritis, acute lumbago, traumata, traumata van het weke weefsel, hematomen, kneuzingen en verzweringen. Contra-indicaties Formeel tijdens de zwangerschap! Eveneens tegenaangewezen in geval van bloedende diathese of elke vorm van hemorragie zoals b.v. overvloedig menstrueel bloedverlies (menometrorragie), eender welke toestand zonder echte Bloedstagnatie. Voorzichtigheid is tevens aangewezen in geval van ernstige QI-Insufficiëntie, in het bijzonder Insufficiëntie van Nier-QI en Nier-YANG, waar te sterke of teveel Bloedcirculatie-bevorderende kruiden aanleiding kunnen geven tot een moeizame erectie of zelfs impotentie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 à 80 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 a 4 gram/dag. 104 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Modificaties 1/ In geval van fysieke zwakte door gelijktijdige QI-Insufficiëntie, voeg toe : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................15 g + Radix Codonopsis, DANG SHEN ............................................10 g of : + Radix Ginseng, REN SHEN..................................................6-10 g teneinde te QI te tonifiëren en te activeren. 2/ In geval van ernstige vormen van Bloedstagnatie, voeg toe : + Rhizoma Zedoariae, E ZHU.....................................................10 g + Rhizoma Sparganii, SAN LENG ..............................................10 g teneinde de QI-circulatie te bevorderen en het Bloed te 'breken'. 3/ In geval van echte hartpijn (angina pectoris, hartinfarct) door Bloedstagnatie en retentie van Flegma in de Borstkas, gekenmerkt door paroxysmale pijn in de hartzone, verstikkend of gespannen gevoel in de borstkas, paarse tong met een kleverig, wit beslag, Koordvormige en Gladde pols (XIAN-HUA), verwijder eventueel : - Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI - Resina Olibani, RU XIANG - Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG wijzig de dosering van : + Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN .............................. in 30 g + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ................. in 15 g + Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO........................... in 15 g + Flos Carthami, HONG HUA ................................................. in 10 g en voeg toe : + Fructus Trichosanthis, GUA LOU ............................................15 g + Bulbus Allii Macrostemonis, XIE BAI .......................................10 g + Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..............................10 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen en het Flegma in de Borstkas op te lossen. 4/ In geval Flegma in een Hitte-toestand ontaardt, gekenmerkt door dorst, prikkelbaarheid, rusteloosheid, rode tong met een geel, kleverig beslag, voeg aan voorgaande modificatie volgende kruiden toe : + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN............................................3-6 g + Rhizoma Arisaematis Felle Bovis, DAN NAN XING.................10 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen, de Hitte te klaren en het Flegma-Vuur in het Hart op te lossen. 5/ In geval van chronische en vaste, stekende, borende en vliemende hoofdpijn, verwijder eventueel : - Faeces Trogopteri, WU LING ZHI - Radix Curcumae, YU JIN en voeg toe : + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .......................................10 g + Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA ...............................................10 g + Scorpio, QUAN XIE ................................................................3-6 g teneinde de Bloedcirculatie te bevorderen, Inwendige Wind te bedaren en de pijn te verzachten. 105 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
6/ In geval van gynaecologische stoornissen zoals onregelmatige maandstonden, amenorree of dysmenorree, gekenmerkt door stekende pijn in de onderbuik en donkerrood bloedverlies met klonters, verwijder : - Radix Curcumae, YU JIN en voeg toe : + Herba Leonuri, YI MU CAO .....................................................10 g + Fructus Corni, SHAN ZHU YU.................................................10 g teneinde de CHONG en REN Kanalen te regulariseren en de maandstonden te harmoniseren. 7/ In geval van menstruele stoornissen ten gevolge van Inwendige Koude, zoals laattijdige menstruatie, stekende abdominale pijn, lichte maar aanhoudende uteriene bloedingen met paars of donkerrood bloedverlies, koudegevoel in de onderbuik, onvruchtbaarheid enz., verwijder : - Radix Curcumae, YU JIN - Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN - Resina Myrrhae, MO YAO - Resina Olibani, RU XIANG en voeg toe : + Fructus Evodiae, WU ZHU YU ................................................10 g + Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ................................................10 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................6 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen, de CHONG en REN Kanalen te harmoniseren en de maandstonden te warmen. 8/ In geval van Bloedstagnatie door Inwendige Koude met gelijktijdige QIInsufficiëntie en Milt/Maag-Disharmonie, voeg aan voorafgaande modificatie volgende kruiden toe : + Radix Ginseng, REN SHEN.......................................................6 g + Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..............................10 g teneinde de QI te tonifiëren en de basis van produktie en transformatie te consolideren. De aldus bekomen formule is een variant op WEN JING TANG, 'Decoct om de Maandstonden te Warmen' (JIN GUI YAO LUE FANG LUN, 3de eeuw). 9/ In geval van hevige abdominale Koude en pijn met constant bloedverlies, verwijder uit de vorige modificatie : - Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG en voeg toe : + Folium Artemisiae Argyi, AI YE................................................10 g + Fructus Foeniculi, XIAO HUI XIANG .......................................10 g teneinde de Bloedingen te stoppen en de Onderste Verwarmer (XIA JIAO) te warmen.
106 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
10/ In geval van hevig menstrueel bloedverlies zoals gezien in bloedende uteriene fibromen, verwijder de voornaamste 'Bloed-brekende' kruiden, die hemorragieën zouden kunnen teweegbrengen, namelijk : - Semen Persicae, TAO REN - Flos Carthami, HONG HUA - Resina Olibani, RU XIANG - Resina Myrrhae, MO YAO - Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO - Faeces Trogopteri, WU LING ZHI en eventueel zelfs : - Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI en voeg toe : + Caulis Spatholobi, JI XUE TENG.............................................10 g + Herba Leonuri, YI MU CAO .....................................................10 g + Sanguis Draconis, XUE JIE .....................................................10 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g + Flos Sophorae Immaturus, HUAI HUA MI ...............................10 g + Cacumen Biotae, CE BAI YE...................................................10 g evenals : + Folium Artemisiae Argyi, AI YE (bij Koude-toestanden) ..........10 g of : + Colla Corii Asini, E JIAO (bij Warmte-toestanden)...................10 g teneinde de Bloedcirculatie in de Onderste Verwarmer te bevorderen en de bloedingen te stoppen. 12/ In geval van stekende epigastrische, hypochondrishce en/of abdominale pijn, zoals gezien in gastro-intestinale ulcera, ontstekingen van lever, galblaas of pancreas met naar de rug toe uitstralende pijn, verwijder : - Resina Olibani, RU XIANG - Resina Myrrhae, MO YAO - Pollen Typhae, PU HUANG - Faeces Trogopteri, WU LING ZHI en voeg toe : + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................10 g + Fructus Meliae, CHUAN LIAN ZI .............................................10 g + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN ............................................10 g teneinde de QI van Lever en Maag te regulariseren en de QI-circulatie in de Middenste Verwarmer (ZHONG JIAO) te bevorderen.
107 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
13/ In geval van levercirrose of tastbare abdominale massa met Inwendige Koude, verwijder : - Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN - Radix Curcumae, YU JIN - Resina Olibani, RU XIANG - Fructus Aurantii, ZHI KE - Radix Glycyrrhizae, GAN CAO en voeg toe : + Fructus Foeniculi, XIAO HUI XIANG .........................................6 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................3 g + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g + Radix Linderae, WU YAO ........................................................10 g + Fasciculus Vascularis Luffae, SI GUA LUO.............................10 g teneinde de Bloedstagnatie op te heffen, het Inwendige te warmen en abdominale massa's te verminderen. Het aldus bekomen voorschrift is een variant op SHAO FU ZHU YU TANG, 'Decoct om Bloedstagnatie in de Onderbuik op te Heffen' (YI LIN GAI CUO, 19de eeuw). 14/ In geval van carcinomata ten gevolge van Bloedstagnatie, voeg toe : + Carapax Trionycis, BIE JIA......................................................20 g + Concha Ostreae, MU LI ...........................................................20 g + Herba Hedyotis, BAI HUA SHE SHE CAO ..............................20 g + Herba Scutellariae Barbatae, BAN BIAN LIAN ........................15 g teneinde harde massa's te verzachten en Toxines te verwijderen.
108 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 173B
ZHEN GAN QIAN YANG WAN Pil om de Lever te Bedaren en het YANG te Onderdrukken
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ................... 12 g (9.8%) Semen Cassiae, JUE MING ZI ....................................... 10 g (8.2%) Spica Prunellae, XIA KU CAO ....................................... 10 g (8.2%) Herba Siegesbeckiae, XI XIAN CAO .............................. 10 g (8.2%) Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.............................. 10 g (8.2%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO......................... 12 g (9.8%) Concha Haliotidis, SHI JUE MING................................ 15 g (12.3%) Radix Achyranthis Bidentatae, HUAI NIU XI................... 10 g (8.2%) Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG........... 10 g (8.2%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG .................................... 10 g (8.2%) Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG.................................. 10 g (8.2%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 3 g (2.5%) Hoofdwerking Bedaart de Lever, onderdrukt Lever-YANG, tempert Lever-Wind, voedt het YIN van Lever en Nier. Hoofdindicaties Hoofdpijn, migraine, duizeligheid en arteriële hypertensie door YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met Hyperactiviteit van Lever-YANG. Secundaire Indicaties Hoofdpijn, migraine, duizeligheid, convulsies en coma door Inwendige Agitatie van Lever-Wind. Sleutelsymptomen Spanningshoofdpijn, duizeligheid, prikkelbaarheid, insomnia, rusteloosheid, nervositeit, tinnitus, stijve nek. Algemene Symptomen Algemeen warmtegevoel o.a. warme handpalmen en voetzolen, warmte van hoofd, gelaat en borstkas, warmteopwellingen, roodheid van ogen en aangezicht, koorts, nachtelijke transpiratie, beperkte beweeglijkheid, verdoofd gevoel in de ledematen, ongecontroleerde bewegingen, spasmen van de ledematen, stijve rug, lumbago, apoplectisch coma, convulsies, hemiplegie, dysartrie (spraakstoornissen), zuchten, dorst, bittere smaak in de mond, constipatie, vermoeidheid, troebel zicht. Tong Rode of normaal gekleurde tong met rode randen en een schaars geel beslag. Pols Koordvormig en Snel (XIAN-SHUO) of Koordvormig en Fijn (XIAN-XI). 109 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Migraine, hoofdpijn, vasculaire hoofdpijn, hypertensieve hoofdpijn, hypertensieve encephalopathie, arteriële hypertensie, sequelae van apoplexie, apoplectisch coma, cerebrovasculaire aanvallen, arteriosclerosis cerebralis, facialis paralyse, hemiplegie, emotionele of mentales stress. Contra-indicaties Accumulatie van Hitte-Exces, QI- of YANG-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's Volgens de TCG is de Lever YIN voor wat haar substantie en YANG voor wat haar werking betreft. Dit omdat de Lever enerzijds de 'reservoir van het Bloed' is (Bloed = YIN), terwijl de werking en pathologische veranderingen van de Lever van warme, hyperactieve en stijgende aard d.w.z. YANG zijn. Wanneer het YIN van de Lever tekort schiet, wordt haar YANG niet meer door het YIN in bedwang gehouden en zal deze te hevig worden en de neiging vertonen om naar het hoofd te stijgen. Heel vaak gaat deze zogenaamde Hyperactiviteit van Lever-YANG gepaard met vorming van Lever-Wind. De symptomen van Lever-YANG Exces zijn hoofdpijn, migraine, nervositeit, rusteloosheid, prikkelbaarheid, insomnia, een rood aangezich enz. Inwendige agitatie van Lever-Wind wordt voornamelijk gekenmerkt door duizeligheid, tinnitus, een verdoofd gevoel in de ledematen, spasmen, krampen, convulsies, scheve mond, apoplectisch coma enz. ZHEN GAN QIAN YANG WAN is bedoeld als een algemene formule die deze pathologie - Lever-YANG Exces met vorming van Lever-Wind - in haar geheel kan behandelen. Analyse van de Formule 'Spica Prunellae, XIA KU CAO', 'Semen Cassiae, JUE MING ZI', 'Herba Siegesbeckiae, XI XIAN CAO', 'Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA' en 'Concha Haliotidis, SHI JUE MING' bedaren de Lever en onderdrukken het stijgend LeverYANG. 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' en 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' verzachten en harmoniseren de Lever. 'Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG' bedaart de Lever, tempert LeverWind en blust Lever-Vuur. 'Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG', 'Radix Achyranthis Bidentatae, HUAI NIU XI', 'Cortex Eucommiae, DU ZHONG' en 'Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG' tonifiëren Lever en Nier.
110 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Klinische en Farmacologische Research Modern farmacologisch onderzoek heeft uitgewezen dat 'Ramulus Uncariae cum Uncis', 'Spica Prunellae', 'Semen Cassiae', 'Herba Siegesbeckiae', 'Flos Chrysanthemi Morifolii', 'Radix Paeoniae Albae', 'Radix Achyranthis Bidentatae', 'Radix Rehmanniae Praeparata', 'Cortex Eucommiae' en 'Ramulus Taxilli' een zeker bloeddrukverlagend effect vertonen. Modificaties 1/ In geval van een rood aangezicht, warmteopwellingen, warm aanvoelend lichaam, voeg toe : + Plastrum Geoclemys Reevesii, GUI BAN ................................15 g + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ..........................10 g + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................3 g teneinde het YIN te voeden en de Hitte te klaren. 2/ In geval van hevige hoofdpijn, voeg toe : + Scorpio, QUAN XIE ...................................................................3 g + Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA .................................................6 g teneinde de Wind te temperen en de hoofdpijn te verlichten. 3/ In geval van insomnia, voeg toe : + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Sclerotium Poriae Pararadicis, FU SHEN................................10 g teneinde de Geest te bedaren.
111 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F.
Respiratoire aandoeningen / O.R.L.
ZHI KE LING ..............................................................................p. 113 Verdrijft Wind-Warmte en Wind-Koude, lost Flegma op, spreidt de Long Qi, bedaart hoest.
WAI FENG HAN TAN LU/TANG ...............................................p. 117 Verdrijft Wind-Koude, lost Koude-Flegma op, verdrijft Externe Symptomen, bevrijdt de Oppervlakte, stilt hoofdpijn, bedaart de hoest.
WAI FENG TAN RE LU/TANG ..................................................p. 119 Verdrijft Wind-Warmte, lost Warmte-Flegma op, bedaart koorts, stilt hoest, activeert de produktie van de Lichaamsvloeistoffen.
GUO MIN BI YAN TANG ...........................................................p. 122 Verdrijft Wind-Koude, warmt de Long, ontstopt de neus, bevordert nasale secreties.
JIA WEI CANG ER SAN ............................................................p. 124 Bevordert de nasale secreties, ontstopt de neus, verdrijft Wind.
ZHI XIAO PING CHUAN FANG .................................................p. 126 Spreidt de Long-QI en richt ze neerwaarts, elimineert Hitte-Flegma, stopt astma en wheezing, bedaart dyspnoe, tonifieert de YUAN Bron Energie.
PING CHUAN JIANG QI TANG ................................................p. 128 Bedaart astma, richt de Long-QI neerwaarts, lost Flegma op, droogt Vochtigheid, stilt de hoest, tonifieert de QI van Long en Nier.
JIN GUI SHEN QI WAN ...............................................................p. 52 Tonifieert de Nier-QI, warmt en tonifieert Nier-YANG, verdrijft Inwendige Koude, bevordert de sexuele functies.
LONG DAN XIE GAN TANG .....................................................p. 134 Tempert het Vuur-Exces in Lever en Galblaas, verdrijft Vochtigheid uit de Onderste Verwarmer (XIA JIAO).
112 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1003
ZHI KE LING Wonderbaar Middel om de Hoest te Bedaren
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China). Samenstelling Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..................... 10 g (8.6%) Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI.......................... 10 g (8.6%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................. 10 g (8.6%) Semen Armeniacae Amarum, XING REN ...................... 10 g (8.6%) Folium Mori, SANG YE ................................................... 10 g (8.6%) Radix Platycodi, JIE GENG ............................................ 10 g (8.6%) Radix Peucedani, QIAN HU............................................ 10 g (8.6%) Herba Houttuyniae, YU XING CAO ................................ 10 g (8.6%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN.................. 10 g (8.6%) Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU .................... 10 g (8.6%) Folium Perillae, ZI SU YE ............................................... 10 g (8.6%) Semen Sinapis Albae, BAI JIE ZI ..................................... 6 g (5.4%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Warmte en Wind-Koude, lost Flegma op, spreidt de Long Qi, bedaart hoest. Hoofdindicaties Hoest door Wind-Koude of Wind-Warmte Aanval met Accumulatie van Flegma in de Long. Sleutelsymptomen Acute hoest of chronische hoest met acute verergering, expectoratie van witte of gele fluimen, thoracale pijn, lichte koorts, afkeer van koude. Algemene Symptomen Wit of geel, eventueel licht bloederig snot, thoracale volheid, eetlustgebrek, nausea. Tong Rode tongpunt of volledig normaal gekleurde tong, met een dun en geel, dun en wit of dun en vettig beslag. Pols Oppervlakkig en Gespannen (FU-JIN), Oppervlakkig en Snel (FU-SHUO), Glad (HUA) of Week (RU). Moderne Geneeskunde Verkoudheid, griep, acute aandoeningen van de bovenste luchtwegen, acute laryngofaryngitis, acute en chronische bronchitis, tonsillitis. Contra-indicaties YIN-Insufficiëntie en/of Inwendige Warmte-Accumulatie. 113 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Siroop : volwassenen 3 à 5 soeplepels/dag, kinderen 3 à 5 koffielepels/dag. Verklarende Nota's In de TCG vervult het Orgaan Long een veel ruimere functie dan het overeenkomstig westers begrip. De Long omvat het geheel der luchtwegen bronchi, trachea, larynx, keel, neusgangen en sinussen. Zij is gelegen in de Bovenste Verwarmer (SHANG JIAO), opent zich in de neus en controleert de huid en de beharing. Traditioneel is de Long dus indirect met het Externe verbonden. Anderzijds wordt de Long ook de 'bovenste bron van het Water' genoemd, m.a.w. zij speelt een belangrijke rol in het vochtmetabolisme. Door haar fysiologische structuur is de Long licht onderhevig aan Externe Aanvallen, met name Aanvallen door Wind-Koude of Wind-Warmte. Anderzijds kan een verstoring van haar functie ook leiden tot Accumulatie van Flegma in de Long. In beide gevallen zal de Long haar normale rol die erin bestaat de Energie te doen dalen en te verspreiden, niet meer kunnen vervullen, hetgeen aanleiding geeft tot stijging van de Long-QI met hoest en opgeven van fluimen. De strijd die zich afspeelt aan de Oppervlakte (BIAO) tussen de gezonde, 'Correcte Energie' (ZHENG QI) enerzijds en de 'Pathogene Energie' (XIE QI) anderzijds, kan aanleiding geven tot lichte koorts en afkeer van koude; bij een Externe Wind-Koude of Wind-Warmte Aanval ter hoogte van de Long, kan thoracale pijn optreden; richten de Externe factoren zich eerder op de keel, dan zal er keelpijn ontstaan; obstructie van het YANG van de Borstkas door Accumulatie van Flegma brengt een thoracaal volheidsgevoel met zich mee; Accumulatie van Flegma-Vochtigheid in de Maag geeft aanleiding tot nausea en een verminderde eetlust. Of het gaat om hoest door Wind-Koude, Wind-Warmte of Accumulatie van Flegma blijkt uit de toestand van tong en pols, die het het Koude-, Warmte- of Flegma-type van de stoornis aangeven. ZHI KE LING is een breed-spectrum formule die zowel Wind-Warmte en WindKoude verdrijvende, als Flegma-oplossende middelen bevat, zodat ze aangewezen is om het totaal van het hierboven beschreven beeld te behandelen. Analyse van de Formule 'Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA', 'Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI' en 'Sclerotium Poriae Albae, FU LING' zijn de hoofdingrediënten van ER CHEN TANG, 'Decoct der Twee Ouden' (TAI PING HUI MIN HE JI JU FANG, 11de eeuw), traditionele formule voor de behandeling van hoest van diverse oorsprong.'Rhizoma Pinelliae' is een hoestwerend middel, 'Pericarpium Citri' activeert de QI-circulatie, harmoniseert de Maag en droogt Vochtigheid, 'Sclerotium Poriae Albae' activeert de Milt en elimineert Flegma-Vochtigheid. 'Radix Platycodi, JIE GENG', 'Radix Peucedani, QIAN HU', 'Semen Armeniacae Amarum, XING REN' en 'Semen Sinapis Albae, BAI JIE ZI' lossen Flegma op en richten de Long-QI neerwaarts, hetgeen hen een bedarend effect bezorgt op hoest in het algemeen, op astmatische hoest in het bijzonder. 114 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Folium Perillae, ZI SU YE' verdrijft Wind-Warmte en verzacht de koorts. 'Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN', 'Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU' en 'Herba Houttuyniae, YU XING CAO' klaren Hitte en lossen WarmteFlegma op. Ook volgens moderne klinische research zouden deze kruiden doeltreffend zijn bij de behandeling van ontsteking van de bovenste luchtwegen. De interacties tussen 'Folium Mori' en 'Folium Perillae' enerzijds, tussen 'Bulbus Fritillariae' en 'Semen Sinapis' anderzijds, zorgen overigens voor een perfect evenwicht, zodat dit voorschrift aangewezen is voor de behandeling van acute en chronische hoest van eender welke oorsprong. Modificaties 1/ In geval van afkeer van koude, voeg toe : + Herba Schizonepetae, JING JIE..............................................10 g + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ........................................10 g teneinde Wind-Koude te verdrijven. 2/ In geval van koorts, voeg toe : + Flos Lonicerae, JIN YIN HUA ..................................................10 g + Gypsum Fibrosum, SHI GAO ..................................................15 g teneinde de Hitte te klaren. 3/ In geval van keelpijn, voeg toe : + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g + Radix Scrophulariae, XUAN SHEN..........................................10 g teneinde de keel te verzachten en de Hitte te klaren. 4/ In geval van opgeven van gele, kleverige fluimen, voeg toe: + Gypsum Fibrosum, SHI GAO ..................................................20 g + Fructus Trichosanthis, GUA LOU ............................................10 g + Concha Cyclinae, HAI GE KE..................................................15 g teneinde het Warmte-Flegma op te lossen. 5/ In geval van opgeven van witte, waterige fluimen, voeg toe: + Semen Lepidii, TING LI ZI .......................................................10 g + Fructus Perillae, ZI SU ZI ........................................................10 g teneinde het Koude-Flegma op te lossen. 6/ In geval van eetlustgebrek en nausea, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .....................10 g + Radix Codonopsis, DANG SHEN ..............................................5 g + Flos Inulae, XUAN FU HUA.......................................................5 g teneinde de Milt te activeren en de Maag-QI te doen dalen.
115 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
7/ In geval van vatbaarheid voor verkoudheden, voeg toe : + YU PING FENG SAN, 'Jade Scherm Poeder' (DAN XI XIN FA, 15de eeuw), namelijk : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................18 g + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .......................6 g + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................6 g teneinde de Verdedigingsenergie te sterken en de Oppervlakte te verstevigen. 8/ In geval van lichte vormen van astma, voeg toe : + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g + Rhizoma Belamcandae, SHE GAN .........................................10 g teneinde de astma te bedaren.
116 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 49
WAI FENG HAN TAN TANG Decoct tegen Externe Wind en Koude-Flegma
Andere Benamingen WAI FENG HAN TAN LU (Siroop tegen Externe Wind en Koude-Flegma) Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ...................... 9 g (8.6 %) Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG................... 6 g (5.7 %) Folium Perillae, ZI SU YE ................................................ 6 g (5.7 %) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ................................ 6 g (5.7 %) Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO .................. 9 g (8.6 %) Herba Schizonepetae, JING JIE ...................................... 6 g (5.7 %) Radix Peucedani, QIAN HU............................................. 9 g (8.6 %) Semen Armeniacae Amarum, XING REN ....................... 9 g (8.6 %) Radix Platycodi, JIE GENG ............................................. 9 g (8.6 %) Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI........................... 6 g (5.7 %) Sclerotium Poriae Albae, FU LING .................................. 9 g (8.6 %) Herba Pogostemonis, HUO XIANG ................................. 9 g (8.6 %) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ............. 6 g (5.7 %) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO .............. 6 g (5.6 %) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude, lost Koude-Flegma op, verdrijft Externe Symptomen, bevrijdt de Oppervlakte, stilt hoofdpijn, bedaart de hoest. Hoofdindicaties Verkoudheid, hoest, astma en hoofdpijn door Wind-Koude Aanval met Accumulatie van Koude-Flegma in de Long. Sleutelsymptomen Lichte koorts met rillingen, afkeer van koude en wind, afwezigheid van dorst, hoofdpijn, hoest, astma, opgeven van witte fluimen. Algemene Symptomen Witte neussecreties, verstopte neus, keelpijn, niezen, koude handen en voeten, lichte transpiratie of afwezigheid van transpiratie, veralgemeende pijn, thoracale volheid en pijn, eetlustgebrek, nausea. Tong Wit en vettig tongbeslag. Pols Vlottend en Gespannen (FU-JIN) of Glad (HUA). Moderne Geneeskunde Verkoudheid, griep, infecties van de bovenste luchtwegen, coryza, acute faryngitis, acute laryngitis, acute bronchitis, acute tonsillitis, bronchiaal astma, tracheïtis, bronchiëctasieën, pneumonie, longemfyseem, pleuresie, acute rinitis, sinusitis, hoofdpijn, catarrale koorts. 117 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Accumulatie van Warmte-Flegma, Wind-Warmte Aanval, YIN-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Siroop : volwassenen 3 à 5 soeplepels/dag, kinderen 3 à 5 koffielepels/dag. Modificaties 1/ In geval van afkeer van koude, hevige rillingen, afwezigheid van transpiratie, voeg toe : + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g + Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ..................................................6 g teneinde Wind-Koude te verdrijven en transpiratie uit te lokken. Indien deze symptomen gepaard gaan met spanning en stijfheid van bovenrug en nek, voeg eveneens toe : + Radix Puerariae, GE GEN ........................................................9 g teneinde de Wind-Koude verdrijvende werking naar nek en rug te richten. 2/ In geval van overvloedige expectoratie van witte, kleverige fluimen, voeg toe : + Semen Sinapis Albae, BAI JIE ZI ............................................10 g + Semen Raphani, LAI FU ZI......................................................10 g teneinde het Koude-Flegma op te lossen. 3/ In geval van astma, voeg toe : + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g + Radix Asteris, ZI WAN .............................................................10 g + Radix Peucedani, QIAN HU.....................................................10 g teneinde de Long-QI te doen dalen en de astma te bedaren. 4/ In geval van hevige hoofdpijn, verhoog de dosis van : + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ..................tot 9 g en voeg toe : + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .......................................10 g + Rhizoma Ligustici Sinensis, GAO BEN ...................................10 g teneinde de hoofdpijn te stillen. 5/ In geval van een verstopte neus, voeg toe : + Flos Magnoliae, XIN YI ..............................................................9 g teneinde de neus te openen. 6/ In geval van een tere constitutie door Zwakte van de Milt-QI, voeg toe : + Radix Codonopsis, DANG SHEN ............................................12 g teneinde de (Milt)-QI te sterken.
118 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 48
WAI FENG TAN RE TANG Decoct tegen Externe Wind en Warmte-Flegma
Andere Benamingen WAI FENG TAN RE LU (Siroop tegen Externe Wind en Warmte-Flegma) Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Flos Lonicerae, JIN YIN HUA ....................................... 15 g (10.5%) Fructus Forsythiae, LIAN QIAO .................................... 15 g (10.5%) Fructus Arctii, NIU BANG ZI ............................................ 6 g ( 4.2%) Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA............................... 6 g ( 4.2%) Herba Menthae, BO HE................................................... 6 g ( 4.2%) Herba Schizonepetae, JING JIE ...................................... 6 g ( 4.2%) Fructus Gardeniae, ZHI ZI ............................................... 9 g ( 6.2%) Spica Prunellae, XIA KU CAO ......................................... 9 g ( 6.2%) Rhizoma Phragmitis, LU GEN ......................................... 9 g ( 6.2%) Radix Scrophulariae, XUAN SHEN.................................. 9 g ( 6.2%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN................... 9 g ( 6.2%) Radix Platycodi, JIE GENG ............................................. 9 g ( 6.2%) Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU ..................... 9 g ( 6.2%) Semen Armeniacae Amarum, XING REN ....................... 9 g ( 6.2%) Semen Trichosanthis, GUA LOU REN .......................... 12 g ( 8.4%) Radix Glycyrrhizae, ZHI GAN CAO ................................. 6 g ( 4.2%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Warmte, lost Warmte-Flegma op, bedaart koorts, stilt hoest, activeert de produktie van de Lichaamsvloeistoffen. Hoofdindicaties Verkoudheid, hoest, astma en koorts door Wind-Warmte Aanval met Accumulatie van Warmte-Flegma in de Long. Sleutelsymptomen Koorts zonder rillingen of afgewisseld door lichte rillingen, afkeer van warmte en koude, hoest, astma, opgeven van gele fluimen, dorst. Algemene Symptomen Gele neussecreties, verstopte neus, rode, gezwollen en keelpijn, droge mond en keel, rood aangezicht, thoracale volheid en pijn, hoofdpijn, transpiratie. Tong Rood tonglichaam of enkel rode tongpunt en -rand, met een geel en vettig beslag.
119 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Pols Vlottend en Snel (FU-SHUO) of Glad en Snel (HUA-SHUO). Moderne Geneeskunde Verkoudheid, griep, infecties van de bovenste luchtwegen, pneumonie, acute faryngitis, acute laryngitis, acute tonsillitis, acute bronchitis, bronchiaal astma, bronchiëctasieën, longemfyseem, pleuresie, purulente sinusitis, purulente rinitis, hoofdpijn. Contra-indicaties Accumulatie van Koude-Flegma, Accumulatie, YIN-Insufficiëntie.
Wind-Koude
Aanval,
Lege
Warmte
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 80 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 4 gram/dag. Siroop : volwassenen 3 à 5 soeplepels/dag, kinderen 3 à 5 koffielepels/dag. Modificaties 1/ In geval van hevige koorts, dorst, droge neus, hoofdpijn, verwijder : - Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA - Spica Prunellae, XIA KU CAO - Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU - Semen Armeniacae Amarum, XING REN - Fructus Gardeniae, ZHI ZI en voeg toe : + Gypsum Fibrosum, ZHI GAO...................................................20 g + Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU ...........................................10 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g + Herba Lophatheri, DAN ZHU YE ...............................................3 g teneinde de Hitte te klaren. 2/ In geval van pijnlijke en gezwollen keel, verwijder : - Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA - Spica Prunellae, XIA KU CAO - Rhizoma Phragmitis, LU GEN - Bulbus Fritillariae Thunbergii, ZHE BEI MU - Semen Trichosanthis, GUA LOU REN vermeerder de dosering van : + Flos Lonicerae, JIN YIN HUA .............................................tot 30 g + Radix Scrophulariae, XUAN SHEN.....................................tot 15 g en voeg toe : + Radix Isatidis, BAN LAN GEN .................................................15 g + Rhizoma Belamcandae, SHE GAN .........................................10 g + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g teneinde het Bloed te koelen en de keel te verzachten.
120 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
3/ In geval van hoest met opgeven van etterige fluimen, verwijder : - Herba Schizonepetae, JING JIE - Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA en voeg toe : + Radix Peucedani, QIAN HU.....................................................10 g teneinde de Hitte te klaren en het Flegma op te lossen. 4/ In geval van opgeven van bloederige fluimen, voeg toe : + Rhizoma Imperatae, BAI MAO GEN .......................................15 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI ........................................................10 g teneinde het bloeden te stoppen. 5/ In geval van astma, voeg toe : + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g + Semen Ginkgo, BAI GUO ........................................................10 g teneinde de astma te bedaren. 6/ In geval van Pathogene Vochtigheid bovenop de Wind-Warmte Aanval, gekenmerkt door een zwaar aanvoelend hoofd, vermoeidheid, borstbeklemming, een geel en vettig tongbeslag, verwijder : - Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA - Spica Prunellae, XIA KU CAO - Rhizoma Phragmitis, LU GEN en voeg toe : + Herba Pogostemonis, HUO XIANG .........................................12 g + Radix Isatidis, BAN LAN GEN .................................................15 g + Herba Lophatheri, DAN ZHU YE ...............................................3 g teneinde de Wind-Warmte te verdrijven en de Vochtigheid te drogen.
121 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 15
GUO MIN BI YAN WAN Allergische Rinitis Pil
Andere Benamingen GUO MIN BI YAN TANG (Allergische Rinitis Decoct) Herkomst Professor CHEN KAI YAN (Hong Kong) Samenstelling Radix Codonopsis, DANG SHEN ................................ 9.0 g (20.0%) Fructus Xanthii, CANG ER ZI ...................................... 9.0 g (20.0%) Flos Magnoliae Liliflorae, XIN YI.................................. 9.0 g (20.0%) Herba Asari, XI XIN ...................................................... 3.0 g ( 6.7%) Herba Ephedrae, MA HUANG ..................................... 4.5 g (10.0%) Radix Glycyrrhizae, GAN CAO .................................... 6.0 g (13.3%) Herba Menthae, BO HE............................................... 4.5 g (10.0%) Hoofdwerking Verdrijft Wind-Koude, warmt de Long, ontstopt de neus, bevordert nasale secreties. Hoofdindicaties Verstopte of lopende neus door Externe Wind-Koude Aanval. Sleutelsymptomen Verstopte neus, witte neussecreties, verminderd reukvermogen, hoofdpijn, afwezigheid van dorst, rillingen. Algemene Symptomen Niest, hoest, tranende ogen, duizeligheid, vatbaarheid voor koude, vermoeidheid. Tong Normale tongkleur met een dun wit beslag. Pols Vlottend en Gespannen (FU-JIN). Moderne Geneeskunde Chronische en acute rinitis, chronische en acute sinusitis, allergische rinitis, hooikoorts, polyposis (poliepen). Contra-indicaties Rinitis en sinusitis door Wind-Warmte of Warmte-Flegma.
122 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 40 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 2 gram/dag. Opmerking : Voor de behandeling van allergische rinitis is het aangewezen deze remedie te combineren met een weerstandverhogende formule zoals b.v. YU PING FENG SAN. Modificaties 1/ In geval van afkeer van koude of wind, lichte koorts, voeg toe : + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................9 g + Herba Schizonepetae, JING JIE................................................9 g + Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO............................9 g teneinde de Wind te verdrijven en de Oppervlakkige Symptomen te bevrijden. 2/ In geval van hoofdpijn, voeg toe : + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .........................................9 g + Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .......................9 g + Fructus Viticis, MAN JING ZI .....................................................9 g teneinde de Wind-Koude te verdrijven en de pijn te stillen. 3/ In geval van troebele neussecreties, voeg toe : + Radix Platycodi, JIE GENG .......................................................9 g + Radix Glycyrrhizae, GAN CAO ..................................................6 g + Radix Trichosanthis, TIAN HUA FEN ........................................9 g teneinde de Long-QI te spreiden, de neus te openen en het Flegma te op te lossen. 4/ In geval van vatbaarheid voor verkoudheden, voeg toe : + YU PING FENG SAN, 'Jade Scherm Poeder' (DAN XI XIN FA, 15de eeuw) namelijk : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................18 g + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .......................6 g + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................6 g teneinde de Verdedigingsenergie te sterken en de Oppervlakte te verstevigen.
123 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 29B
JIA WEI CANG ER SAN Xanthium Poeder - Uitgebreide Versie
Andere Benamingen CHIA WEI TSANG ER SAN (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op het gelijknamig origineel voorschrift CANG ER SAN (JI SHENG FANG, 13de eeuw). Samenstelling Fructus Xanthii, CANG ER ZI .......................................... 12 g (13%) Flos Magnoliae Liliflorae, XIN YI........................................ 9 g (10%) Herba Menthae, BO HE...................................................... 3 g ( 3%) Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI ............................... 15 g (16%) Herba Schizonepetae, JING JIE ........................................ 9 g (10%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG .................................. 9 g (10%) Herba Pogostemonis, HUO XIANG ................................. 15 g (16%) Fructus Amomi Villosi, SHA REN ....................................... 6 g ( 6%) Radix Platycodi, JIE GENG ............................................. 12 g (13%) Borneolum, BING PIAN ...................................................... 3 g ( 3%) Hoofdwerking Bevordert de nasale secreties, ontstopt de neus, verdrijft Wind. Hoofdindicaties Verstopte of lopende neus door Externe Wind-Koude of Wind-Warmte Aanval. Secundaire Indicaties Hoofdpijn door Externe Wind-Koude of Wind-Warmte Aanval. Sleutelsymptomen Verstopte of lopende neus, gele of witte neussecreties, verminderde reuk (anosmie), hoofdpijn. Algemene Symptomen Afkeer van koude, verergering door wind, koorts, pijnlijke neus, onwelriekende neussecreties, neusbloeden (epistaxis), duizeligheid (vertigo). Tong Rode tong met een dun en wit (Wind-Koude) of dun en geel (Wind-Warmte), eventueel vettig beslag. Pols Vlottend en Glad (FU-HUA) Moderne Geneeskunde Verkoudheid, allergische rinitis, chronische of acute rinitis, chronische of acute sinusitis, chronische sinusitis met acute verergering. 124 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Accumulatie van Hitte-Exces, YIN-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Opmerking : Voor de behandeling van allergische rinitis is het aangewezen deze remedie te combineren met een weerstandverhogende formule zoals b.v. YU PING FENG SAN. Modificaties 1/ In geval van een Wind-Koude aandoening, voeg toe : + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................12 g + Herba Ephedrae, MA HUANG ...................................................6 g teneinde de Wind-Koude te verdrijven. 2/ In geval van een Wind-Warmte aandoening, voeg toe : + Folium Mori, SANG YE ............................................................12 g + Flos Lonicerae, JIN YIN HUA ..................................................12 g + Fructus Gardeniae, ZHI ZI .........................................................9 g teneinde de Wind-Warmte te verdrijven. 3/ In geval van Accumulatie van Flegma-Vochtigheid, gekenmerkt door expectoratie van witte, kleverige fluimen, verstopte neus, verminderde reuk (anosmie), voeg toe : + Semen Armeniacae Amarum, XING REN ...............................12 g + Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..............................12 g + Rhizoma Arisaematis Praeparatum, TIAN NAN XING.............10 g teneinde de Flegma-Vochtigheid te elimineren. 4/ In geval van Accumulatie van Warmte-Flegma, gekenmerkt door expectoratie van gele, kleverige en stinkende fluimen, hoofdpijn, voeg toe : + Rhizoma Arisaematis Felle Bovis, DAN NAN XING.................12 g + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ............................9 g teneinde het Warmte-Flegma te elimineren. 5/ In geval van epistaxis (neusbloeden), voeg toe : + Rhizoma Imperatae, BAI MAO GEN........................................15 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................12 g teneinde het bloeden te stoppen. 6/ In geval van vatbaarheid voor verkoudheden, voeg toe : + YU PING FENG SAN, 'Jade Scherm Poeder' (DAN XI XIN FA, 15de eeuw), nl. : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................18 g + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .......................6 g + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................6 g teneinde de Verdedigingsenergie te sterken en de Oppervlakte te verstevigen. 125 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1014
ZHI XIAO PING CHUAN FANG Voorschrift om Astma en Wheezing te Bedaren
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België); gebaseerd op de klassieke voorschriften DING CHUAN TANG, 'Decoct om Astma te Bedaren' (FU SHOU JING FANG, 16de eeuw), SHE GAN MA HUANG TANG, 'Belamcamda en Ephedra Decoct' (JIN GUI YAO LUE FANG LUN, 3de eeuw) en REN SHEN GE JIE SAN, 'Ginseng en Gecko Poeder' (WEI SHENG BAO JIAN, YUAN dynastie 1206-1368). Samenstelling Fructus Perillae, ZI SU ZI ............................................... 10 g (9.9%) Semen Ginkgo, BAI GUO ............................................... 10 g (9.9%) Herba Ephedrae, MA HUANG .......................................... 6 g (6.0%) Semen Armeniacae Amarum, XING REN ...................... 10 g (9.9%) Rhizoma Pinelliae Zingibere Tostum, JIANG BAN XIA... 10 g (9.9%) Cortex Mori Radicis Melle Tostus, ZHI SANG BAI PI ..... 10 g (9.9%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN.................. 10 g (9.9%) Radix Asteris, ZI WAN .................................................... 10 g (9.9%) Fructus Schizandrae, WU WEI ZI ................................... 10 g (9.9%) Radix Ginseng, REN SHEN.............................................. 6 g (6.0%) Gecko, GE JIE.................................................................. 6 g (6.0%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 3 g (2.8%) Hoofdwerking Spreidt de Long-QI en richt ze neerwaarts, elimineert Hitte-Flegma, stopt astma en wheezing, bedaart dyspnoe, tonifieert de YUAN Bron Energie. Secundaire Werking Bedaart hoest. Hoofdindicaties Chronisch en acuut astma door Wind-Koude Aanval met Accumulatie van HitteFlegma in de Long, gepaard met QI-Insufficiëntie van Long, Milt en Nier en het in gebreke blijven van de Nier om de QI te onderscheppen. Secundaire Indicaties Hoest, dyspnoe, diverse allergieën (o.a. van de huid) door dezelfde factoren veroorzaakt. Sleutelsymptomen Wheezing, astma, chronische dyspnoe, inspanningsdyspnoe, chronische hoest met opgeven van gele, kleverige fluimen, bleek aangezicht. Algemene Symptomen Thoracale spanning en pijn, moeilijke expectoratie van onwelriekende, bloederige fluimen, ruwe ademhaling, irritatie van de luchtwegen, spontane transpiratie, warmtegevoel (in de borstkas), rood en gezwollen aangezicht, occasionele rillingen en koorts, huiduitslag, palpitaties bij inspanning, zwakte en pijn van de lage rug. 126 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Tong Bleke, rode of purperen tong met een geel en vettig beslag. Pols Glad en Snel (HUA-SHUO) in crisisperiodes, Fijn of Zwak (XI-RUO) buiten de aanvallen. Moderne Geneeskunde Bronchiaal astma, chronisch astma, chronisch astma tijdens aanval, geïnfecteerd astma, allergisch astma, atopisch astma, chronische of acute bronchitis, astmatische bronchitis, bronchiëctasieën, longemfyseem, influenza. Contra-indicaties Astma of dyspnoe van het Koude-type zonder Hitte-symptomen, astma of dyspnoe met YIN-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van ernstige vormen van astma of wheezing, voeg toe : + Radix Peucedani, QIAN HU.....................................................10 g teneinde nog beter de Long-QI te doen dalen en astma en wheezing te bedaren. 2/ In geval van overvloedige expectoratie van gele fluimen, voeg toe : + Rhizoma Arisaematis Felle Bovis, DAN NAN XING.................10 g + Fructus Aurantii Immaturus, ZHI SHI.........................................6 g + Caulis Bambusae in Taeniis, ZHU RU.....................................10 g teneinde het Warmte-Flegma op te lossen. 3/ In geval van thoracale pijn met koorts, voeg toe : + Gypsum Fibrosum, SHI GAO ..................................................20 g + Flos Lonicerae, JIN YIN HUA ..................................................15 g + Herba Thlaspii, BAI JIANG CAO .............................................15 g teneinde de Hitte te klaren. 4/ In geval van opgeven van bloederige fluimen, voeg toe : + Rhizoma Imperatae, BAI MAO GEN........................................15 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g teneinde het bloeden te stoppen. 5/ In geval van constipatie, voeg toe : + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g + Fructus Cannabis, HUO MA REN..............................................6 g teneinde de ontlasting te bevorderen.
127 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 153B
PING CHUAN JIANG QI TANG Decoct om Astma te Bedaren en de QI te doen Dalen
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ..................... 10 g (7.2%) Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI............................ 6 g (4.2%) Sclerotium Poriae Albae, FU LING ................................ 10 g (7.2%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 3 g (2.2%) Fructus Perillae, ZI SU ZI ............................................... 10 g (7.2%) Semen Sinapis Albae, BAI JIE ZI ................................... 10 g (7.2%) Semen Raphani, LAI FU ZI............................................. 10 g (7.2%) Radix Asteris, ZI WAN ................................................... 10 g (7.2%) Cortex Mori Radicis, SANG BAI PI ................................. 10 g (7.2%) Fructus Schizandrae, WU WEI ZI ................................... 10 g (7.2%) Fructus Trichosanthis, GUA LOU ................................... 10 g (7.2%) Semen Armenicae Amarum, XING REN ........................ 10 g (7.2%) Herba Ephedrae, MA HUANG ........................................ 10 g (7.2%) Concha Cyclinae, HAI GE KE......................................... 10 g (7.2%) Gecko, GE JIE................................................................ 10 g (7.2%) Hoofdwerking Bedaart astma, richt de Long-QI neerwaarts, lost Flegma op, droogt Vochtigheid, stilt de hoest, tonifieert de QI van Long en Nier. Hoofdindicaties Hoest, astma, piepende ademhaling en dyspnoe door Accumulatie van Flegma in de Long, eventueel gepaard met QI-Insufficiëntie van Long en Nier. Sleutelsymptomen Hoest, astma, piepende ademhaling, dyspnoe, opgeven van fluimen, thoracaal volheidsgevoel, vermoeidheid. Algemene Symptomen Kleverige of heldere, gele of witte fluimen die moeilijk opgegeven worden, ademhalingsmoeilijkheden, afkeer van koude, vatbaarheid voor verkoudheden, koude handen en voeten, overvloedige mictie, spontane transpiratie, nachtelijke transpiratie, nausea, eetlustgebrek, lage rugpijn. Tong Tandindrukken en een vettig, wit of geel beslag. Pols Fijn en Glad (XI-HUA). Moderne Geneeskunde Bronchiaal astma, allergisch astma, cardiaal astma, chronische en acute bronchitis, astmatische bronchitis, pneumonie, longemfyseem, chronische obstructieve longziekten. 128 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Long-YIN Insufficiëntie. Verklarende Nota's De Long is gelegen in de Bovenste Verwarmer (SHANG JIAO) en beheerst de ademhaling. De voornaamste functie van de Long bestaat erin de QI te verspreiden en te doen dalen (XUAN-FA SU-JIANG), teneinde de normale uitwisseling van Heldere QI (zuurstofhoudende lucht) en Troebele QI (verbruikte lucht) tussen het menselijk lichaam en de omgeving te handhaven. Daarnaast is de Long ook verantwoordelijk voor de toestand van de opperhuid en de beharing. Wanneer de Long in haar werking wordt verstoord, zal de QI niet meer normaal worden verdeeld en zullen de huid en het huidhaar niet meer voldoende worden gevoed. De voornaamste oorzaken van Long-stoornissen zijn de volgende : A/ Invasie door Externe Pathogene Factoren (XIE QI) : aangezien de Long de opperhuid en de beharing controleert, zullen de Externe Factoren steeds via de huid de Long aanvallen. B/ Onaangepaste voeding : het betreft hoofdzakelijk het overmatig gebruik van vettige, sterk gekruide en zoete spijzen. Dergelijk ongezond voedingspatroon kan de werking van Milt en Maag verstoren, hetgeen aanleiding kan geven tot vorming van Flegma-Vochtigheid, dat op zijn beurt de luchtwegen kan belemmeren. C/ Nier-QI Insufficiëntie : de Nier is de basis van de ademhaling t.t.z., hoewel dit proces door de Long wordt beheerst, is de Nier nodig om het te ondersteunen. De Nier-QI zorgt er namelijk voor dat de QI (lucht) tijdens de inademing wordt opgevangen; blijft ze hierin in gebreke, dan kan kortademigheid (dyspnoe) optreden. De voornaamste oorzaken van Nier-QI Insufficiëntie zijn overspanning, constitutionele zwakte, een onregelmatig leven of herhaalde ziekte. De Externe oorzaken - Externe Invasie of een verkeerde voeding - geven aanleiding tot een pathologie van het Exces- of Volheidstype, terwijl de Interne oorzaak, in casu Nier-QI Insufficiëntie, eerder in een Insufficiëntie of Leegte ontaardt. In geval van Exces worden de luchtwegen geblokkeerd en wordt de QI niet normaal verspreid en neerwaarts gericht, zodat deze opstijgt en hoest en kortademigheid met zich meebrengt. Betreft het een Leegte van de Nier daarentegen, dan is de Nier niet meer in staat om de QI op te vangen, hetgeen niet enkel leidt tot moeilijheden bij het inademen, maar ook aanleiding kan geven tot een oppervlakkige ademhaling en astma ten gevolge van het 'Vlotten van de Long-QI'. Op lange termijn is gebleken dat, wat de oorzaak van astma ook zij, Flegma hierin steeds een belangrijke rol speelt. Deze stelling kan reeds teruggevonden worden in traditionele handboeken zoals de ZHU BING YUAN HOU LUN, 'Algemene Verhandeling over Oorzaken en Symptomen van Ziekten' (CHAO YUAN FANG, 610 n.Chr.). Een goed anti-astmatisch voorschrift zal dan ook steeds een aantal kruiden bevatten die Flegma elimineren. Het is in dit opzicht dat PING CHUAN JIANG QI TANG werd opgesteld. Analyse van de Formule 'Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA', 'Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI', 'Sclerotium Poriae Albae, FU LING' en 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' zijn de ingrediënten van de klassieke formule ER CHEN TANG, 'Decoct der Twee Ouden' (HE JI JU FANG, 11de eeuw). Zij drogen Vochtigheid en lossen Flegma op. 129 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Fructus Perillae, ZI SU ZI', 'Semen Sinapis Albae, BAI JIE ZI' en 'Semen Raphani, LAI FU ZI'- de ingrediënten van de formule SAN ZI YANG QIN TANG, 'Het Drie Zaden Decoct om de Ouders te Onderhouden' (HAN SHI YI TONG, 16de eeuw) - doen de Long-QI dalen en elimineren hardnekkig Flegma (WAN TAN - het Flegma dat astma veroorzaakt is immers meestal hardnekkig van aard). 'Semen Armeniacae Amarum, XING REN' en 'Herba Ephedrae, MA HUANG', de kruiden bij uitstek voor de behandeling van astma, lossen Flegma op en bedaren astma. 'Fructus Trichosanthis, GUA LOU', 'Radix Asteris, ZI WAN', 'Cortex Mori Radicis, SANG BAI PI' en 'Concha Cyclinae, HAI GE KE' lossen Flegma op, doen de Long-QI dalen en bedaren astma. 'Fructus Schizandrae, WU WEI ZI' en 'Gecko, GE JIE' tonifiëren de QI en trekken de luchtwegen samen in geval van uitputting van de QI door chronisch astma. Uit voorgaande blijkt dat PING CHUAN JIANG QI TANG is aangewezen voor elke vorm van astma van zowel Interne als Externe oorsprong. Voor wat de behandeling van Flegma betreft, bestrijdt het voorschrift zowel Flegma van het Koude-, Warmte-, Vochtigheids- of Hardnekkig type, waardoor meteen de belangrijkste oorzaken van astma worden aangepakt. Bovendien houdt het ook rekening met Nier-QI Insufficiëntie als mogelijke oorzakelijke factor. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van overwegende aanwezigheid van Koude-Flegma met heldere fluimen, een wit en vettig tongbeslag enz., voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g + Herba Asari, XI XIN ...................................................................5 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................5 g teneinde de Long te warmen en astma te bedaren. 2/ In geval van overwegende aanwezigheid van Warmte-Flegma met kleverige, gele fluimen, een geel en vettig tongbeslag, een Gladde en Snelle pols enz., voeg toe : + Gypsum Fibrosum, SHI GAO ..................................................20 g + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ..........................10 g + Herba Houttuyniae, YU XING CAO .........................................15 g teneinde het Warmte-Flegma te elimineren. 3/ In geval van duidelijke QI-Insufficiëntie van Long en Nier met kortademigheid, inspanningsdyspnoe, voeg toe : + Cordyceps, DONG CHONG XIA CAO .......................................6 g teneinde de QI te tonifiëren.
130 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
4/ In geval van recidiverende verkoudheden met een verergering van de astma, voeg toe : + YU PING FENG SAN, 'Jade Scherm Poeder' (DAN XI XIN FA, 15de eeuw), nl. : + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................10 g + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .....................10 g + Radix Ledebouriellae, FANG FENG ..........................................6 g teneinde de Afweerenergie (WEI QI) te tonifiëren en de Oppervlakte (BIAO) te verstevigen. teneinde de Afweerenergie (WEI QI) te sterken.
131 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 62 - JIN GUI SHEN QI WAN Zie 'Tonica' p. 52
F 195 - LONG DAN XIE GAN TANG Zie 'Hepato-biliaire en uro-genitale aandoeningen' p. 134
132 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
G.
Hepato-biliaire en uro-genitale aandoeningen
LONG DAN XIE GAN TANG .....................................................p. 134 Tempert het Vuur-Exces in Lever en Galblaas, verdrijft Vochtigheid uit de onderste Verwarmer (XIA JIAO).
WU LIN TANG ...........................................................................p. 138 Klaart Hitte en droogt Vochtigheid, bevordert de mictie, verdrijft stenen uit de urinewegen, verlicht pijnlijke urinaire dysfunctie (LIN-syndroom).
XIAO YAO SAN ...........................................................................p. 92 Verzacht de Lever, spreidt de Lever-QI, harmoniseert Lever en Milt, sterkt de Milt, stopt pijn, verlicht depressie.
SHU GAN WAN JIA JIAN ...........................................................p. 95 Harmoniseert de Lever, spreidt de Lever-QI en heft Lever-QI Blokkade op, harmoniseert de Maag, activeert de QI-circulatie, stilt pijn.
133 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 195
LONG DAN XIE GAN TANG Decoct met Gentiaanwortel om de Lever te Zuiveren
Andere Benamingen LONG DAN XIE GAN WAN (Pil met Gentiaanwortel om de Lever te Zuiveren) LUNG TAN HSIEH KAN TANG (Wade-Giles transcriptie, zelfde vertaling) GENTIANA COMBINATION/FORMULA GENTIANA LIVER-PURGING QUELL FIRE Herkomst YI FANG JI JIE (17de eeuw) Samenstelling Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ................... 6 g (7.8%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN.................. 9 g (11.5%) Fructus Gardeniae, ZHI ZI .............................................. 9 g (11.5%) Rhizoma Alismatis, ZE XIE........................................... 12 g (15.4%) Caulis Akebiae, MU TONG ............................................. 9 g (11.5%) Semen Plantaginis, CHE QIAN ZI .................................. 9 g (11.5%) Radix Angelicae Sinensis Pars Caudalis, DANG GUI WEI3 g (3.9%) Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ........... 9 g (11.5%) Radix Bupleuri, CHAI HU.................................................. 6 g (7.7%) Radix Glycyrrhizae, GAN CAO ......................................... 6 g (7.7%) Hoofdwerking Tempert het Vuur-Exces in Lever en Galblaas, verdrijft Vochtigheid uit de Onderste Verwarmer (XIA JIAO). Hoofdindicaties Opstijgen van Lever- en Galblaas-Vuur, Hitte-Exces in Lever en Galblaas, Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in de Onderste Verwarmer (XIA JIAO) en in de Lever-Meridiaan. Sleutelsymptomen Hoofdpijn, hypochondrische pijn, prikkelbaarheid, rood aangezicht, roodheid en branderige pijn van de ogen, pijn en zwelling van de oren, bittere smaak in de mond, zwelling en jeuk van de geslachtsdelen, onwelriekende leukorree. Algemene Symptomen Nervositeit, opvliegendheid, bloeddoorlopen ogen, tinnitus, verminderd gehoor, duizeligheid, droge mond en keel, pijnlijke en moeizame mictie (dysurie), brandend gevoel in de uretra, gele en troebele urine, verkorte menstruatiecyclus, donkerrood of paars menstrueel bloedverlies, constipatie. Tong Rode tong, in het bijzonder aan de rand, met een geel beslag.
134 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Pols Koordvormig en Snel (XIAN-SHUO) of Krachtig en Glad (YOU LI-HUA). Moderne Geneeskunde Hoofdpijn, migraine, eczema, genitaal eczeem, ooreczeem, acute conjunctivitis, ulcus corneae (etterende hoornvliesontsteking), acuut glaucoom, centrale retinitis (netvliesontsteking), uveïtis (ontsteking van de iris), herpes zoster, herpes ophtalmicus, herpes simplex, herpes labialis, mondzweren, stomatitis, intercostale neuralgie, cholelithiasis, acute hepatitis, acute cholecystitis, suppuratieve otitis media, otitis externa, otitis externa furunculosa, herpes zoster oticus, cystitis, herpes genitalis, uretritis, pyelonefritis, ontstekingsziekten van het bekken (pelvis), epididymitis (ontsteking van achterzijde van de testes i.e. bijbal), orchitis (ontsteking van de testes), prostatitis, vaginitis, scrotaal eczeem, endometritis, leukorree, venerische zweren, inguinale lymfadenitis, hyperthyroïdie, arteriële hypertensie. Contra-indicaties YANG-Insufficiëntie van Milt en Maag. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's De Lever is een strak Orgaan. Zijn structuur is YIN, terwijl zijn werking tot het YANG behoort. Hij zorgt ervoor dat de Energie harmonisch circuleert en houdt niet van QI-Blokkades. Zijn Meridiaan loopt door het hypochondrium en de uitwendige geslachtsdelen. Het aan de Lever gekoppeld YANG-Orgaan is de Galblaas, zij staat in een Uitwendige/Inwendige (YANG/YIN) verhouding ten opzichte van de Lever. De Galblaas-Meridiaan begint in de buitenste ooghoek, loopt over het voorhoofd, de temporale en occipitale zones van het hoofd. In geval van emotionele spanning, opwinding of stress wordt de vrije beweging van de Lever-QI verstoord en ontstaat een Stagnatie van deze (Lever-QI Blokkade). Dit kan op zijn beurt aanleiding geven tot vorming van Lever-Vuur dat in het Lever-Kanaal opflakkert. Bovendien kan dit Lever-Vuur ook de GalblaasMeridiaan aantasten, zodat ook in deze een Vuur-Exces ontstaat. Afgezien van Lever-QI Stagnatie met oplaaiend Lever-Vuur ten gevolge van emotionele opwinding, kan ook een verkeerde voeding, namelijk het overmatig gebruik van alcohol, vette, pikante en zoete spijzen, aanleiding geven tot Accumulatie van Warmte of Warmte-Vochtigheid in het organisme, hetgeen meestal de Organen Lever en Galblaas aantast. Hyperactiviteit van Lever- en Galblaas-Vuur uit zich in de vorm van hoofdpijn, roodheid van de ogen, zwelling en pijn van de oren, nervositeit, opvliegendheid, prikkelbaarheid enz. Disharmonie van de Lever-Collateralen wordt gekenmerkt door hypochondrische distensie of pijn.
135 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in Lever en Galblaas kan zich ook neerwaarts verplaatsen naar de geslachtsorganen en de liesstreek m.a.w. de Onderste Verwarmer (XIA JIAO), waar het aanleiding kan geven tot jeuk, cystitis, leukorree enz. Algemeen kan worden gesteld dat, wanneer het Lever-Vuur overwegend is, er meer Hitte-symptomen ter hoogte van het hoofd zullen worden genoteerd, terwijl wanneer de Warmte-Vochtigheid overheerst, er meer urogenitale problemen zullen optreden. Analyse van de Formule 'Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO', de Keizer van het voorschrift, is zeer bitter en koud. Het kalmeert sterk Lever- en Galblaas-Vuur en elimineert Warmte-Vochtigheid. 'Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN' tempert Lever-Vuur en 'Fructus Gardeniae, ZHI ZI' tempert het Vuur in de Drievoudige Verwarmer. Beide kruiden zijn eveneens koud en bitter, ook zij klaren Hitte, verdrijven Warmte-Vochtigheid en ondersteunen als dusdanig het hoofdingrediënt in zijn werking : zij zijn de Ministers van het voorschrift. 'Caulis Akebiae, MU TONG', 'Semen Plantaginis, CHE QIAN ZI' en 'Rhizoma Alismatis, ZE XIE' bevorderen de urinelozing en klaren Warmte-Vochtigheid. 'Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI' en 'Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG' voeden Lever-Bloed en Lever-YIN. Zij zijn de assistenten van het voorschrift. 'Radix Bupleuri, CHAI HU' spreidt de Lever-QI en geleidt de werking van de overige ingrediënten naar Lever- en Galblaas-Meridiaan. 'Radix Glycyrrhizae, GAN CAO' harmoniseert de werking van alle kruiden in het voorschrift. Modificaties 1/ In geval van roodheid en pijn van de ogen, voeg toe : + Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.......................................10 g + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g + Semen Cassiae, JUE MING ZI ................................................10 g teneinde het Lever-Vuur te temperen en de oogpijn te verzachten. Indien de oculaire symptomen gepaard gaan met hoofdpijn, voeg bijkomend toe : + Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.......................................10 g + Folium Mori, SANG YE ............................................................10 g teneinde de hoofdpijn te stillen. 2/ In geval van hoest met opgeven van lichtrood bloed (hemoptoe) ten gevolge van Lever-Vuur dat de Long beschadigt, voeg toe : + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g + Cacumen Biotae, CE BAI YE...................................................10 g + Cortex Mori Radicis, SANG BAI Pi ..........................................10 g teneinde het Bloed te koelen en de Hitte in de Long te klaren.
136 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
3/ In geval van Accumulatie van Warmte-Vochtigheid in de Lever-Meridiaan, met roodheid en zwelling van de geslachtsdelen, pijnlijke mictie enz., verwijder : - Radix Bupleuri, CHAI HU en voeg toe : + Fructus Forsythiae, LIAN QIAO ...............................................10 g + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................5 g teneinde de Warmte-Vochtigheid te elimineren. De aldus bekomen formule is een variant op het gelijknamig voorschrift LONG DAN XIE GAN TANG beschreven in WAI KE ZHENG ZONG (CHEN SHI GONG, 1617 n.Chr.). 4/ In geval van beschadiging van Lever-YIN door Lever-Vuur, gekenmerkt o.a. door een rode tong met schaars beslag, verwijder : - Caulis Akebiae, MU TONG - Rhizoma Alismatis, ZE XIE - Semen Plantaginis, CHE QIAN ZI en voeg eventueel toe : + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g + Fructus Lycii, GOU QI ZI .........................................................10 g + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g teneinde het YIN te voeden en verdere aantasting te voorkomen. 5/ In geval van tremor, voeg toe : + Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ............................10 g + Bulbus Fritillariae Cirrhosae, CHUAN BEI MU.........................10 g teneinde Lever-Wind te bedaren en het Flegma op te lossen. 6/ In geval van bleekrode leukorree met een Koordvormige, Snelle pols, voeg toe : + Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO...............................10 g + Stamen Nelumbinis, LIAN XU..................................................10 g teneinde de Warmte-Vochtigheid te elimineren en de leukorree te stoppen.
137 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 175B
WU LIN TANG Decoct tegen Urinaire Dysfunctie Lin
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China) Samenstelling Cortex Phellodendri, HUANG BAI................................. 20 g (22.3%) Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU................................. 10 g (11.1%) Semen Plantaginis, CHE QIAN ZI ................................ 10 g (11.1%) Talcum, HUA SHI ......................................................... 10 g (11.1%) Rhizoma Polygoni Cuspidati, HU ZHANG .................... 10 g (11.1%) Caulis Akebiae, MU TONG ........................................... 10 g (11.1%) Rhizoma Alismatis, ZE XIE........................................... 10 g (11.1%) Herba Lycopi, ZE LAN .................................................. 10 g (11.1%) Hoofdwerking Klaart Hitte en droogt Vochtigheid, bevordert de mictie, verdrijft stenen uit de urinewegen, verlicht pijnlijke urinaire dysfunctie (LIN-syndroom). Secundaire Werking Vermindert oedeem, activeert de Bloedcirculatie en heft Bloedstagnatie op. Hoofdindicaties Dysurie, pijnlijke urinaire dysfunctie of moeizame mictie (LIN-syndroom) door Warmte-Vochtigheid Accumulatie in de Onderste Verwarmer (XIA JIAO). Sleutelsymptomen Pijnlijke of moeizame mictie, frequente mictie, dringende mictie, branderig gevoel tijdens de mictie, branderig gevoel van de uretra, donkergele urine. Algemene Symptomen Urinaire retentie of schaarse mictie, urinaire incontinentie, nycturie, intermitterende mictie, plots ophoudende mictie, bloederige, troebele urine, donkere urine met zanderige sedimentatie, lage rugpijn, pijn die uitstraalt naar de onderbuik, de genitaliën en de binnenkant van de dij, koliekachtige pijn, vermoeidheid, bleke gelaatskleur, dyspnoe, zwakte van de knieën, impotentie of verminderde sexuele functie, moeizame ejaculatie. Tong Licht gezwollen, rode of licht purperen tong met tandindrukken en een geel en vettig beslag. Pols Diep, Glad en licht Koordvormig (CHEN-HUA-XIAN), Zwak in de positie die overeenstemt met de Nier (RUO).
138 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Infecties van de urinewegen, acute en chronische prostatitis, prostaathypertrofie, uretritis, cystitis, urolithiasis, nefrolithiasis, proteïnurie, hematurie, dysurie, oligurie, anurie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van pijnlijke mictie, voeg toe : + Semen Abutilonis, DONG KUI ZI.............................................10 g teneinde de Warmte-Vochtigheid nog beter te verdrijven en de pijn te stillen. 2/ In geval van hevige pijn, voeg toe : + Lignum Aquilariae Resinatum, CHEN XIANG............................3 g + Resina Olibani, RU XIANG ........................................................3 g teneinde de Bloedcirculatie te bevorderen en de pijn te stillen. 3/ In geval van lage rugpijn, vermoeidheid en dyspnoe door Nier-QI Insufficiëntie, voeg toe : + Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG...........................................10 g + Cortex Eucommiae, DU ZHONG .............................................10 g + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................10 g + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g teneinde de Nier-QI te tonifiëren en de lage rug te verstevigen. 4/ In geval van impotentie door Nier-YANG Insufficiëntie, voeg toe : + Radix Morindae, BA JI TIAN....................................................10 g + Rhizoma Curculiginis, XIAN MAO ...........................................10 g teneinde Nier-YANG te tonifiëren en de sexuele functies te bevorderen. 5/ In geval van intermitterende (druppelsgewijze) mictie, voeg toe : + Fructus Rosae Laevigatae, JIN YING ZI .................................10 g + Oötheca Mantidis, SANG PIAO XIAO .....................................10 g teneinde de urine te weerhouden en de mictie te normaliseren. 6/ In geval van bloederige urine (hematurie), voeg toe : + Rhizoma Imperatae, BAI MAO GEN........................................10 g + Herba Agrimoniae, XIAN HE CAO...........................................10 g teneinde het Bloed te koelen en het bloeden te stoppen.
139 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 53 - XIAO YAO SAN Zie 'Gynaecologie' p. 92
F 174B - SHU GAN WAN JIA JIAN Zie 'Gynaecologie' p. 95
140 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
H.
Digestieve / gastro-intestinale aandoeningen
HE ZHONG LI WEI WAN ...........................................................p. 142 Harmoniseert de Maag, doet de Maag-QI dalen, verlicht epigastrische volheid en pijn, stopt diarree.
HUAI HUA SAN .........................................................................p. 145 Klaart Hitte in de Darmen, doet de Darm-QI dalen, activeert de QI-circulatie, verdrijft Wind, stopt bloedingen, bestrijdt hemorroïden.
SI JUN ZI TANG ..........................................................................p. 24 Tonifieert de QI, activeert de Milt.
BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN ..............................................p. 39 Tonifieert Milt- en Maag-QI, stopt diarree, verheft verzonken YANG-QI, sterkt de ledematen.
XIAO YAO SAN ...........................................................................p. 92 Verzacht de Lever, spreidt de Lever-QI, harmoniseert Lever en Milt, sterkt de Milt, stopt pijn, verlicht depressie.
141 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 168B
HE ZHONG LI WEI WAN Pil om het Midden te Harmoniseren en de Maag te Reguleren
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ................... 10 g (11.8%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN................ 10 g (11.8%) Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN..................................... 5 g ( 6.0%) Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG................... 6 g ( 7.0%) Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI........................... 6 g ( 7.0%) Folium Perillae, ZI SU YE ............................................. 10 g (11.8%) Radix Ginseng, REN SHEN............................................. 6 g ((7.0%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU........... 10 g (11.8%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO....................... 10 g (11.8%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO .............. 6 g ( 7.0%) Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO.................................... 6 g ( 7.0%) Hoofdwerking Harmoniseert de Maag, doet de Maag-QI dalen, verlicht epigastrische volheid en pijn, stopt diarree. Secundaire Werking Tonifieert de QI van de Middenste Verwarmer (ZHONG QI), tonifieert de MaagQI. Hoofdindicaties Maagstoornissen - maagpijn, braken, kokhalzen, misselijkheid, diarree - door gelijktijdige Accumulatie van Koude en Warmte in de Middenste Verwarmer. Sleutelsymptomen Misselijkheid, kokhalzen, braken, boeren, oprispingen, slappe stoelgang of diarree, epigastrische volheid, borborygmi. Algemene Symptomen Epigastrische pijn, abdominale volheid, gebrekkige eetlust. Tong Normale tongkleur met een dun en vettig, wit of lichtgeel beslag. Pols Glad (HUA) of Koordvormig en Snel (XIAN-SHUO). Moderne Geneeskunde Acute gastro-enteritis, acute gastritis, acute duodenitis, buikgriep, functionele spijsverteringsstoornissen, dyspepsie, peptische zweer, maagzweer, duodenumzweer.
142 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Maag-YIN Insufficiëntie, aanwezigheid van Hitte zonder Koude of Koude zonder Hitte. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's De Maag is gelegen in het epigastrium en is met de Milt verbonden via de Meridianen. De term 'Middenste Verwarmer' (ZHONG JIAO) verwijst naar de werking van Milt en Maag, eveneens bekend als 'de verworven fundering'. De fysiologische werking van de Maag volgens de TCG, bestaat erin de QI neerwaarts te richten : de door de Maag opgenomen voeding (SHUI GU) wordt naar de Darmen gestuurd om er door de Milt te worden omgezet en door het hele lichaam verspreid. Hieruit blijkt meteen dat de Milt - in tegenstelling tot de Maag - een stijgende functie heeft. Wanneer de Maag-QI daalt en de Milt-QI stijgt zoals het hoort, is de Middenste Verwarmer in harmonie en verloopt de spijsvertering normaal. Slechte eet- en leefgewoonten of een verkeerde behandeling (b.v. klaren van een Uitwendige of Half-Uitwendige/Half-Inwendige aandoening bij een patiënt met onderliggende Maag- of Milt- en Maag-QI Insufficiëntie) kunnen oorzaak zijn van een Accumulatie van Hitte of Koude of beide samen in de Middenste Verwarmer, gepaard met een verergering van de QI-Insufficiëntie. Dergelijke toestand kan aanleiding geven tot een averechtse circulatie van Milt- en MaagQI, m.a.w. een daling van de Milt-QI en een stijging van de Maag-QI. Stijging van de Maag-QI wordt gekenmerkt door misselijkheid, kokhalzen, boeren, oprispingen en braken; daling van de Milt-QI daarentegen uit zich onder vorm van abdominale volheid, borborygmi, slappe stoelgang of diarree. Maag-QI Disharmonie kan aanleiding geven tot epigastrische volheid en een lichte lokale pijn. Milt- en Maag-QI Insufficiëntie brengt een gebrekkige eetlust en vermoeidheid met zich mee. Analyse van de Formule Om het hierboven beschreven beeld te kunnen behandelen, bevat HE ZHONG LI WEI WAN kruiden die de Milt- en Maag-functie reguleren, Hitte en Koude elimineren en de Centrale QI (QI van de Middenste Verwarmer) tonifiëren. De werkingen van elk afzonderlijk kruid zijn als volgt : 'Rhizoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA', 'Rhizoma Zingiberis Recens, SHENG JIANG' en 'Folium Perillae, ZI SU YE' harmoniseren de Maag en richten haar QI neerwaarts. 'Folium Perillae' op zich verdrijft ook de Koude. 'Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU', 'Radix Ginseng, REN SHEN' en 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' gecombineerd met 'Fructus Zizyphi Jujubae, DA ZAO', tonifiëren de QI, activeren de Milt en doen haar QI stijgen. 'Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN' en 'Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN' klaren Hitte. 143 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Pericarpium Citri Reticulatae, CHEN PI' activeert de QI-circulatie in de Middenste Verwarmer. 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' harmoniseert de Maag en verzacht de pijn. Modificaties 1/ In geval van afwezigheid van uitgesproken zwakte, verwijder : - Radix Ginseng, REN SHEN en voeg toe : + Radix Codonopsis, DANG SHEN ............................................10 g teneinde de Milt te activeren, eerder dan ze te tonifiëren. 2/ In geval van hevig braken met koorts, voeg toe : + Flos Lonicerae, JIN YIN HUA ..................................................15 g + Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU .............................................6 g teneinde de Hitte te klaren. 3/ In geval van Voedselstagnatie met afkeer van voedsel, boeren, onwelriekende adem enz., voeg toe : + Fructus Aurantii Immaturus, ZHI SHI.......................................10 g + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g teneinde de ontlasting te bevorderen en Voedselstagnatie op te heffen.
144 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 54B
HUAI HUA SAN Poeder met Sophorabloemen
Herkomst LEI ZHENG PU JI BEN SHI FANG (12de eeuw). Samenstelling Flos Sophorae Immaturus, HUAI HUA MI .................... 20 g (36.3%) Cacumen Biotae, CE BAI YE........................................ 15 g (27.3%) Fructus Aurantii, ZHI KE ............................................... 10 g (18.2%) Herba Schizonepetae, JING JIE ................................... 10 g (18.2%) Hoofdwerking Klaart Hitte in de Darmen, doet de Darm-QI dalen, activeert de QI-circulatie, verdrijft Wind, stopt bloedingen, bestrijdt hemorroïden. Hoofdindicaties Hemorroïden, bloederige stoelgang, anale en rectale bloedingen door HitteVochtigheid, Hitte-Toxines of Wind-Toxines in de Darmen (en de Organen). Sleutelsymptomen Hemorroïden, bloederige stoelgang, anale bloedingen, rectale bloedingen, bloedingen voor, tijdens of na de ontlasting, helderrood of paars gekleurd bloed. Algemene Symptomen Slappe stoelgang of diarree of anderzijds constipatie, nausea, branderig gevoel rond de anus, tenesmus of anderzijds afwezigheid van anale pijn, thoracaal volheidsgevoel, abdominale pijn, bittere smaak in de mond, onwelriekende adem, mond- en tongzweren, droge lippen, dorst, schaarse, donkergele urine. Tong Rode tong met geel en vettig beslag of paarse tong met een lichtgeel beslag. Pols Koordvormig (XIAN) of Glad en Snel (HUA-SHUO). Moderne Geneeskunde Hemorroïden, anale fissuren (aarskloven), anale prolaps, anale fistels, rectale prolaps, rectale poliepen, bloedingen door maag- of darmzweer, perianaal abces, ulceratieve colitis, chronische colitis, diverticulitis, ziekte van Crohn (enteritis regionalis), dysenterie, amoebische dysenterie. Contra-indicaties Voorzichtigheid is aangewezen bij Leegte-Koude syndromen omwille van het sterk koelend effect van de ingrediënten. Om dezelfde redenen wordt de formule best niet gedurende lange periodes toegediend; indien dit toch nodig blijkt, wordt aanbevolen een pauze van één week in te lassen na elke drie weken behandeling. 145 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 40 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 2 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van constipatie door Droogte bij YIN-Deficiënte personen, voeg toe : + Fructus Cannabis, HUO MA REN............................................10 g + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g teneinde de Darmen te bevochtigen en de ontlasting te bevorderen. 2/ In geval constipatie door Droogte bij YANG-Deficiënte personen, voeg toe : + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g + Semen Pruni, YU LI REN ........................................................10 g + Semen Armeniacae Amarum, XING REN ...............................10 g teneinde de Hitte te klaren en de ontlasting te bevorderen. Een andere oplossing toepasbaar voor beide hiervoor vermelde gevallen, is de toevoeging van MA ZI REN WAN, 'Cannabis Pil' (SHANG HAN LUN, 3de eeuw). 3/ In geval van helderrood bloed in de stoelgang, bloedende hemorroïden, voeg toe : + Radix Lithospermi, ZI CAO ......................................................15 g + Radix Rubiae, QIAN CAO........................................................10 g + Fructus Gardeniae, ZHI ZI .......................................................10 g teneinde het Bloed te koelen en bloedingen te stoppen. 4/ In geval van bloedingen door maag- of darmzweren, voeg toe : + Pollen Typhae, PU HUANG.......................................................6 g + Radix Notoginseng, SAN QI ......................................................6 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................15 g teneinde het bloeden te stoppen. 5/ In geval van hemorroïden en anale bloedingen ten gevolge van YIN- of BloedInsufficiëntie, gekenmerkt door een rode tong en een Fijne pols, voeg toe : + Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ....................15 g + Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI..................................6-10 g teneinde Bloed en YIN te voeden. Indien de YIN-Insufficiëntie gepaard gaat met een ernstige vorm van Hol of Secundair Vuur, voeg eveneens toe : + Radix Scrophulariae, XUAN SHEN..........................................15 g + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g + Rhizoma Anemarrhenae, ZHI MU ...........................................10 g teneinde zowel Bloed en YIN te voeden, als het Vuur te bedaren.
146 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
6/ In geval van hevige Hitte of Hitte-Vochtigheid in de Dikke Darm, gekenmerkt door een stinkende adem, mucopurulente diarree, rode tong met een geel en vettig beslag, zoals o.a. waargenomen bij acute colitis, voeg toe : + Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN ..........................10 g + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................6 g of (een keuze maken tussen de laatste twee ingrediënten) + Cortex Phellodendri, HUANG BAI ...........................................10 g teneinde de Hitte-Vochtigheid in de Dikke Darm te elimineren. Let wel : traditioneel worden 'Rhizoma Coptidis' en 'Cortex Phellodendri'nooit samen voorgeschreven. Men dient een keuze te maken ! Een andere mogelijkheid is de toevoeging van : + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g + Cortex Phellodendri, HUANG BAI ...........................................10 g teneinde de Hitte te klaren en de QI-circulatie in de Dikke Darm te bevorderen. 7/ In geval van amoebische dysenterie of dysenterie, voeg toe : + Radix Pulsatillae, BAI TOU WENG............................................6 g + Radix Scutellariae, HUANG QIN .............................................10 g + Radix Aucklandiae, MU XIANG ...............................................10 g teneinde de Hitte-Vochtigheid te elimineren en de dysenterie te stoppen. 7/ In geval van ulceratieve colitis, verwijder : - Fructus Aurantii, ZHI KE en voeg toe : + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................15 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g + Os Sepiae, HAI PIAO XIAO.....................................................10 g + Radix Scutellariae, HUANG QIN .............................................10 g teneinde de Hitte-Toxines te elimineren, het bloeden te stoppen, het slijm op te lossen, de buikkrampen te bedaren en de diarree te stoppen. 9/ In geval van anaal abces, voeg toe : + Herba Taraxaci, PU GONG YING ...........................................15 g + Herba Violae, ZI HUA DI DING................................................15 g + Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ........................................10 g + Radix Scrophulariae, XUAN SHEN..........................................10 g teneinde het Bloed te koelen en de Toxische Hitte te klaren. 10/ In geval van hemorroïden bij personen met een verhoogde bloeddruk, voeg enkele bloeddrukverlagende kruiden toe, zoals b.v. : + Spica Prunellae, XIA KU CAO ............................................10-15 g + Herba Siegesbeckiae, XI XIAN CAO ..................................10-15 g teneinde het Lever-YANG te bedaren en de bloeddruk te doen dalen.
147 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1/16 - SI JUN ZI TANG Zie 'Tonica' p. 24
F 169 - BU ZHONG YI QI TANG JIA JIAN Zie 'Tonica' p. 39
F 53 - XIAO YAO SAN Zie 'Gynaecologie' p. 92
148 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
I.
Hoofdpijn en migraine
ZHI TOU TONG FANG ..............................................................p. 150 Bedaart de Lever, tempert Lever-Wind, onderdrukt Lever-YANG, blust Lever-Vuur, activeert de Bloedcirculatie in het hoofd en elimineert Bloedstagnatie, verlicht migraine en hoofdpijn.
PING GAN XI FENG WAN ........................................................p. 152 Bedaart de Lever, tempert Lever-Wind, voedt het YIN van Lever en Nier, klaart Hitte.
XUE MAI TONG .........................................................................p. 109 Activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, verlicht pijn.
ZHEN GAN QIAN YANG WAN ..................................................p. 103 Bedaart de Lever, onderdrukt Lever-YANG, tempert Lever-Wind, voedt het YIN van Lever en Nier.
WAI FENG HAN TAN LU ..........................................................p. 117 Verdrijft Wind-Koude, lost Koude-Flegma op, verdrijft Externe Symptomen, bevrijdt de Oppervlakte, stilt hoofdpijn, bedaart de hoest.
WAI FENG TAN RE LU .............................................................p. 119 Verdrijft Wind-Warmte, lost Warmte-Flegma op, bedaart koorts, stilt hoest, activeert de produktie van de Lichaamsvloeistoffen.
149 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1006
ZHI TOU TONG FANG Voorschrift om de Hoofdpijn te Stillen
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA .................................... 10 g (10.0%) Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ................. 10 g (10.0%) Concha Haliotidis, SHI JUE MING................................ 20 g (20.0%) Spica Prunellae, XIA KU CAO ...................................... 10 g (10.0%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG .......... 10 g (10.0%) Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI ................................. 10 g (10.0%) Flos Carthami, HONG HUA ............................................. 6 g ( 6.0%) Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI ............................ 10 g (10.0%) Fructus Viticis, MAN JING ZI ........................................ 10 g (10.0%) Scorpio, QUAN XIE ......................................................... 6 g ( 6.0%) Hoofdwerking Bedaart de Lever, tempert Lever-Wind, onderdrukt Lever-YANG, blust LeverVuur, activeert de Bloedcirculatie in het hoofd en elimineert Bloedstagnatie, verlicht migraine en hoofdpijn. Hoofdindicaties Migraine en hoofdpijn door oplaaiend Lever-Vuur, Hyperactiviteit van LeverYANG of Inwendige Agitatie van Lever-Wind. Sleutelsymptomen Spanningshoofdpijn, verspringende of lokale hoofdpijn, stekende, scherpe en hevige hoofdpijn, chronische of occasionele hoofdpijn, migraine, verergering van de pijn door opwinding, nervositeit, prikkelbaarheid. Algemene Symptomen Roodheid van ogen en aangezicht, spanningsgevoel en pijn van de oren, hypochondrische pijn, depressie, tinnitus, rusteloosheid, insomnia, algemeen warmtegevoel, dorst, bittere smaak in de mond, transpiratie, slappe stoelgang of diarree bij nervositeit. Tong Rode tong, vooral aan de randen, met een weinig geel of zonder beslag. Pols Koordvormig en Snel (XIAN-SHUO) of Koordvormig en Fijn (XIAN-XI). Moderne Geneeskunde Migraine, schele hoofdpijn, oftalmische hoofdpijn, vasomotorische hoofdpijn, vasculaire hoofdpijn, functionele hoofdpijn, hypertensieve hoofdpijn, biliaire hoofdpijn, spanningshoofdpijn, neurovegetatieve hoofdpijn, vertex hoofdpijn, Horton syndroom (cluster headache), trigeminus neuralgie, facialis neuralgie, supra-orbitale neuralgie, occipitale neuralgie. 150 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Contra-indicaties Hoofdpijn en migraine door Externe oorzaak, door intracraniële druk, door QI- en Bloed-Insufficiëntie of door Nier-JING Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Modificaties 1/ In geval van rode ogen, voeg toe : + Semen Celosiae, QING XIANG ZI...........................................10 g + Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.......................................10 g teneinde het Vuur te blussen en de oogontsteking te verzachten. 2/ In geval van hypochondrische distensie en/of pijn, voeg toe : + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................10 g + Fructus Meliae, CHUAN LIAN ZI .............................................10 g teneinde de Lever te harmoniseren en de pijn te stillen. 3/ In geval van rusteloosheid, insomnia, voeg toe : + Os Draconis, LONG GU ..........................................................20 g + Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ............................10 g teneinde de Geest te bedaren. 4/ In geval van slappe stoelgang of diarree bij nervositeit, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU .....................10 g + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................10 g + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................10 g teneinde de Lever te harmoniseren en de Milt te stimuleren. 5/ In geval van YIN-Insufficiëntie, voeg toe : + Fructus Ligustri, NU ZHEN ZI ..................................................10 g + Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ....................10 g + Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO..............................................10 g teneinde het YIN te voeden.
151 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 113B
PING GAN XI FENG WAN Pil om de Lever te Reguleren en Inwendige Wind te Bedaren
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België). Samenstelling Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA ...................................... 10 g (8.3%) Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ................... 10 g (8.3%) Concha Haliotidis, SHI JUE MING................................ 15 g (12.5%) Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG.................................. 10 g (8.3%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ............................... 10 g (8.3%) Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.............................. 10 g (8.3%) Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG ............ 10 g (8.3%) Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI ................................... 10 g (8.3%) Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO....................... 12 g (10.0%) Cortex Eucommiae, DU ZHONG .................................... 10 g (8.3%) Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN.................. 10 g (8.3%) Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO ............... 3 g (2.5%) Hoofdwerking Bedaart de Lever, tempert Lever-Wind, voedt het YIN van Lever en Nier, klaart Hitte. Hoofdindicaties Hoofdpijn, migraine, duizeligheid, coma, epilepsie en convulsies Hyperactiviteit van Lever-YANG met Inwendige Agitatie van Lever-Wind.
door
Secundaire Indicaties YIN-Insufficiëntie van Lever en Nier met Hyperactiviteit van Lever-YANG. Sleutelsymptomen Spanningshoofdpijn, duizeligheid, prikkelbaarheid, insomnia, scheve mond, tremor. Algemene Symptomen Algemeen warmtegevoel, in het bijzonder ter hoogte van hoofd, aangezicht, borstkas, handpalmen en voetzolen, warmteopwellingen, nachtelijke transpiratie, roodheid van ogen en aangezicht, rusteloosheid, nervositeit, beperkte beweeglijkheid, verdoofd gevoel van de ledematen, spasmen van de ledematen, niet-gecontroleerde bewegingen, stijve nek en rug, lage rugpijn, apoplectisch coma, convulsies, epilepsie, hemiplegie, spraakstoornissen (dysartrie), troebel zicht, oorsuizen, zuchten, dorst, bittere smaak in de mond, constipatie. Tong Rode, gebarsten tong met een schaars, eventueel geel beslag. Pols Koordvormig, Snel en Zwak (XIAN-SHUO-RUO) ter hoogte van de Nier.
152 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Migraine, vasculaire hoofdpijn, hypertensieve hoofdpijn, arteriële hypertensie, hypertensieve encephalopathie, hypertensieve crisis, sequelae van apoplexie, apoplectisch coma, cerebrovasculaire aanvallen, Parkinson syndroom (paralysis agitans), Menière syndroom, gezichtsverlamming, hemiplegie, hersenarteriosclerose, spasmofilie, eclampsie, epilepsie, hoge koorts, emotionele en mentale stress. Contra-indicaties Accumulatie van Hitte-Exces, QI-Insufficiëntie, ernstige Nier- en Lever-YIN Insufficiëntie, YANG-Insufficiëntie. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 50 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Verklarende Nota's Volgens de TCG zorgt de Lever ervoor dat de QI zich vrij doorheen het lichaam kan bewegen en wordt zij ondersteld 'welig te bloeien' zoals de bomen in de lente. Welnu, wanneer deze 'welige bloei' om een of andere reden te hevig wordt, kunnen diverse pathologische verschijnselen optreden. In het kader van de Vijf Elementen leer is de Lever een Wind-Orgaan. In geval van chronische QI-Stagnatie wordt er Lever-YANG gevormd en ontstaat Hyperactiviteit van Lever-YANG t.t.z. een Exces-syndroom. Anderzijds kan Hyperactiviteit van Lever-YANG ook voortvloeien uit een Insufficiëntie van het YIN van Lever en Nier dat het Lever-YANG niet voldoende in bedwang kan houden, in dit geval dus een Insufficiëntie-syndroom. Wat ook de oorzaak van Lever-YANG Hyperactiviteit moge zijn, zij wordt steeds gekenmerkt door symptomen als hoofdpijn, duizeligheid, prikkelbaarheid, nervositeit enz. Hyperactiviteit van Lever-YANG kan ook aanleiding geven tot Inwendige Agitatie van Lever-Wind, gekenmerkt door symptomen als verlamming, tremor, spasmen, stuipen, convulsies, zelfs gaande tot apoplectisch coma met hemiplegie. Deze remedie behandelt hoofdzakelijk Lever-YANG Hyperactiviteit van het Exces-type, hetzij veroorzaakt door Inwendige Hitte-Accumulatie, hetzij door Lever-QI Stagnatie. Niettemin kan PING GAN XI FENG WAN ook worden aangewend voor de behandeling van Lever-YANG Exces van het Insufficiëntietype, voornamelijk om het Insufficiënte type van YANG-Hyperactiviteit te onderdrukken en Inwendige Wind te bedaren. In dit geval dienen weliswaar enkele Lever- en Nier-YIN tonica toegevoegd, teneinde het resultaat te bestendigen. Analyse van de Formule 'Rhizoma Gastrodiae, TIAN MA', 'Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG' en 'Concha Haliotidis, SHI JUE MING' bedaren de Lever en temperen Lever-Wind. 'Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA' en 'Radix Scutellariae Baicalensis, HUANG QIN' klaren Hitte teneinde Hitte-Accumulatie in de Lever te voorkomen. 'Radix Ledebouriellae, FANG FENG' en 'Rhizoma Ligustici Chuanxiong, CHUAN XIONG' bedaren Inwendige Wind en verlichten hoofdpijn. 153 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
'Radix Cyathulae, CHUAN NIU XI' onderdrukt Lever-YANG. 'Ramulus Taxilli, SANG JI SHENG' en 'Cortex Eucommiae, DU ZHONG' tonifiëren Lever en Nier. 'Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO' en 'Radix Glycyrrhizae Melle Tosta, ZHI GAN CAO' harmoniseren de Lever. Modificaties 1/ In geval van hemiplegie, voeg toe : + Lumbricus, DI LONG ...............................................................10 g + Flos Carthami, HONG HUA .......................................................5 g + Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..............................15 g teneinde de circulatie in de Collateralen te bevorderen. 2/ In geval van hevige hoofdpijn, voeg toe : + Scorpio, QUAN XIE ...................................................................3 g + Scolopendra, WU GONG...........................................................2 g teneinde Inwendige Wind te bedaren en de hoofdpijn te verlichten. 3/ In geval van roodheid van ogen en aangezicht, voeg toe : + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................6 g + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g teneinde het Vuur te blussen en de Hitte te klaren. 4/ In geval van constipatie, voeg toe : + Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .........................................6 g + Fructus Cannabis, HUO MA REN..............................................6 g teneinde de ontlasting te bevorderen. 5/ In geval van insomnia, voeg toe : + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Semen Zizyphi Spinosae, SUAN ZAO REN ..............................6 g teneinde de Geest te bedaren.
154 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 134 - XUE MAI TONG Zie 'Circulatiestoornissen/cardiovasculaire aandoeningen' p. 103
F 173B - ZHEN GAN QIAN YANG WAN Zie 'Circulatiestoornissen/cardiovasculaire aandoeningen' p. 109
F 49 - WAI FENG HAN TAN LU/TANG Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p. 117
F 48 - WAI FENG TAN RE LU/TANG Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p. 119
155 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
J.
Immunodeficiëntie/Allergieën
YU PING FENG SAN .................................................................p. 157 Versterkt de Afweerenergie (WEI QI), tonifieert de QI, verstevigt de Oppervlakte, stopt overdreven spontane transpiratie, voorkomt Externe Wind Aanvallen, anti-allergisch.
GUO MIN BI YAN TANG ...........................................................p. 122 Verdrijft Wind-Koude, warmt de Long, ontstopt de neus, bevordert nasale secreties.
JIA WEI CANG ER SAN ............................................................p. 124 Bevordert de nasale secreties, ontstopt de neus, verdrijft Wind.
ZHI XIAO PING CHUAN FANG .................................................p. 126 Spreidt de Long-QI en richt ze neerwaarts, elimineert Hitte-Flegma, stopt astma en wheezing, bedaart dyspnoe, tonifieert de YUAN Bron Energie.
PING CHUAN JIANG QI TANG .................................................p. 128 Bedaart astma, richt de Long-QI neerwaarts, lost Flegma op, droogt Vochtigheid, stilt de hoest, tonifieert de QI van Long en Nier.
YIN XIE TANG YI .......................................................................p. 162 Koelt het Bloed en de QI, klaart Toxische Hitte, activeert de Bloedcirculatie, verdrijft Wind, bedaart jeuk, bevordert de heling van huidletsels.
YIN XIE TANG ER ......................................................................p. 165 Koelt het Bloed, bevochtigt Droogte, klaart Hitte, verdrijft Wind, bevordert de heling van huidletsels.
156 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 359
YU PING FENG SAN Jade Scherm Poeder
Andere Benamingen JADE SCREEN POWDER/FORMULA Herkomst DAN XI XIN FA (15de eeuw) Samenstelling Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ..................... 30 g (60.%) Rhizoma Atractylodis Macrocephalae, BAI ZHU............. 10 g (20.%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ............................... 10 g (20.%) Hoofdwerking Versterkt de Afweerenergie (WEI QI), tonifieert de QI, verstevigt de Oppervlakte, stopt overdreven spontane transpiratie, voorkomt Externe Wind Aanvallen, antiallergisch. Hoofdindicaties Recidiverende verkoudheden (Wind-Koude Aanvallen), respiratoire allergieën en spontane transpiratie door Insufficiëntie van de Afweerenergie. Sleutelsymptomen Afkeer van wind en tocht, herhaalde verkoudheden, rinorree, waterige, heldere neusloop, niezen, hoest met opgeven van witte fluimen, tranende ogen, overmatige spontane transpiratie. Algemene Symptomen Koude ledematen, afkeer van koude, kortademigheid (occasioneel), bleek aangezicht, vermoeidheid, zwijgzaamheid, verminderde eetlust, slappe stoelgang. Tong Bleke tong met lichte tandindrukken en een dun, wit beslag. Pols Fijn en Zwak (XI-RUO), in het bijzonder ter hoogte van de Long. Moderne Geneeskunde Respiratoire allergieën, hooikoorts, allergische rinitis, recidiverende verkoudheden, recidiverende infecties van de ademhalingswegen, recidiverende acute bronchitis, chronische bronchitis met acute verergering, chronische bronchitis, astmatiforme bronchitis, lichte vormen van bronchitis (vooral bij kinderen), hyperidrose, hyperthyroïdie, neurovegetatieve dystonie. Contra-indicaties YIN-Insufficiëntie, Accumulatie van Vochtigheid.
157 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 40 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 2 gram/dag. Opmerking : Bij de behandeling van allergieën is het aangewezen deze basisformule te combineren met een meer specifiek terreingerichte formule, b.v. voor de behandeling van astma, rinitis of eczeem. Modificaties 1/ In geval van waterige, heldere neusloop, voeg toe : + Herba Schizonepetae, JING JIE..............................................10 g + Radix Bupleuri, CHAI HU...........................................................5 g + Radix Puerariae, GE GEN .......................................................10 g teneinde de Wind te verdrijven en de neus vrij te maken. 2/ In geval van waterige, gele neusloop, voeg toe : + Flos Chrysanthemi Morifolii, JU HUA.......................................10 g + Folium Mori, SANG YE ............................................................10 g + Folium Isatidis, DA QING YE...................................................10 g teneinde de Wind-Warmte te verdrijven. 3/ In geval van afkeer van tocht en wind door Wind-Koude Aanval ter hoogte van de Spieren met rillingen en koorts, spierpijn enz., voeg toe : + Ramulus Cinnamomi, GUI ZHI ................................................10 g + Radix Paeoniae Albae, BAI SHAO YAO..................................10 g teneinde de Externe Wind uit de Spierlaag te verdrijven. 4/ In geval van een zwaar aanvoelend hoofd en/of lichaam, voeg toe : + Radix et Rhizoma Notopterygii, QIANG HUO..........................10 g + Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ..................................10 g + Rhizoma Ligustici Sinensis, GAO BEN....................................10 g teneinde de Vochtigheid te verdrijven. 5/ In geval van hoest, voeg toe : + Rhzoma Pinelliae Praeparatum, BAN XIA ...............................10 g + Radix Platycodi, JIE GENG .....................................................10 g + Folium Perillae, ZI SU YE ........................................................10 g + Semen Armeniacae Amarum, XING REN ...............................10 g teneinde de Long-QI te doen dalen en de hoest te bedaren. 6/ In geval van hooikoorts, voeg toe : + Periostracum Cicadae, CHAN TUI ..........................................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN ..............................................5 g + Radix Bupleuri, CHAI HU.........................................................10 g teneinde het anti-allergisch effect te verhogen.
158 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Indien het gaat om een chronische of allergische rinitis, kan men eveneens toevoegen : + Fructus Xanthii, CANG ER ZI ..................................................10 g + Flos Magnoliae Liliflorae, XIN YI HUA .....................................10 g + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .......................................10 g teneinde de werking meer op de neus in het bijzonder te richten. 7/ In geval van spontane transpiratie, voeg toe : + Radix Ephedrae, MA HUANG GEN ...........................................5 g + Fructus Schizandrae, WU WEI ZI............................................10 g + Concha Ostreae Usta, DUAN MU LI .......................................10 g teneinde de transpiratie te stoppen. 8/ In geval van algemeen koudegevoel, voeg toe : + Cortex Cinnamomi, ROU GUI....................................................3 g + Rhizoma Zingiberis, GAN JIANG...............................................3 g + Radix Aconiti Lateralis Praeparata, FU ZI..................................5 g teneinde het lichaam te warmen en de Koude te verdrijven. 9/ In geval van eetlustgebrek, slappe stoelgang, voeg toe : + Rhizoma Dioscoreae Oppositae, SHAN YAO..........................15 g + Radix Codonopsis, DANG SHEN ............................................15 g teneinde Milt en Maag te stimuleren. 10/ In geval van kortademigheid (dyspnoe), voeg toe : + Gecko, GE JIE...........................................................................6 g + Cordyceps, DONG CHONG XIA CAO .......................................6 g teneinde de Bronenergie (YUAN QI) te tonifiëren. 11/ In geval van hoofdpijn, voeg toe : + Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .......................................10 g + Fructus Viticis, MAN JING ZI ...................................................10 g + Fructus Tribuli, BAI JI LI ..........................................................10 g teneinde de pijn te stillen.
159 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 15 - GUO MIN BI YAN TANG Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p. 122
F 29B - JIA WEI CANG ER SAN Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p. 124
F 1014 - ZHI XIAO PING CHUAN FANG Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p.126
F 1014 - PING CHUAN JIANG QI TANG Zie 'Respiratoire aandoeningen/O.R.L.' p. 128
F 1007A - YIN XIE TANG YI Zie 'Dermatologie' p. 162
F 1007B - YIN XIE TANG ER Zie 'Dermatologie' p. 165
160 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
K.
Dermatologie
YIN XIE TANG YI .......................................................................p. 162 Koelt het Bloed en de QI, klaart Toxische Hitte, activeert de Bloedcirculatie, verdrijft Wind, bedaart jeuk, bevordert de heling van huidletsels.
YIN XIE TANG ER .....................................................................p. 165 Koelt het Bloed, bevochtigt Droogte, klaart Hitte, verdrijft Wind, bevordert de heling van huidletsels.
BAI DIAN FENG WAN ...............................................................p. 168 Voedt het YIN van Lever en Nier, tonifieert Lever-Bloed, sterkt Nier-JING en Nier-YANG, tonifieert de QI, verdrijft Wind, klaart het zicht, bevordert de levenskracht van huid, haar en nagels.
KU SHEN TANG JIA JIAN ........................................................p. 170 Koelt het Bloed, elimineert Vochtigheid, klaart Hitte, stopt jeuk.
HUANG LIAN SU GAO .............................................................p. 172 Elimineert Warmte-Vochtigheid, klaart Toxische Hitte.
YIN XIE BING YU JI ..................................................................p. 173 Verlicht irritatie en jeuk, klaart Toxische Hitte, vermindert zwellingen, doodt parasieten.
DIAN DAO SAN (GAO) .............................................................p. 174 Klaart Hitte, verdrijft Hitte-Toxines, verlicht irritatie en jeuk, doodt parasieten.
LONG DAN XIE GAN TANG .....................................................p. 134 Tempert het Vuur-Exces in Lever en Galblaas, verdrijft Vochtigheid uit de Onderste Verwarmer (XIA JIAO).
161 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1007A
YIN XIE TANG YI Psoriasis Decoct - Versie I
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China) Samenstelling Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ......... 20 g (10.9%) Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO ..................... 15 g ( 8.2%) Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI .............................. 15 g ( 8.2%) Radix Scrophulariae, XUAN SHEN................................ 15 g ( 8.2%) Gypsum Fibrosum, SHI GAO ....................................... 20 g (10.9%) Fructus Kochiae, DI FU ZI ............................................. 10 g ( 5.5%) Cortex Lycii Radicis, DI GU PI ....................................... 10 g ( 5.5%) Cacumen Biotae, CE BAI YE........................................ 20 g (10.9%) Flos Carthami, HONG HUA ............................................. 5 g ( 2.7%) Radix Lithospermi, ZI CAO ............................................ 12 g ( 6.5%) Fructus Tribuli, BAI JI LI ................................................ 10 g ( 5.5%) Fructus Gardeniae, ZHI ZI ............................................. 15 g ( 8.2%) Periostracum Cicadae, CHAN TUI................................. 10 g ( 5.5%) Cornu Bubali, SHUI NIU JIAO ......................................... 6 g ( 3.3%) Hoofdwerking Koelt het Bloed en de QI, klaart Toxische Hitte, activeert de Bloedcirculatie, verdrijft Wind, bedaart jeuk, bevordert de heling van huidletsels. Hoofdindicaties Psoriasis door Hitte-Accumulatie in het Bloed met Bloedstagnatie en Inwendige Wind. Secundaire indicaties Eczema, huidallergieën en jeuk door Hitte-Accumulatie in het Bloed met Bloedstagnatie en Inwendige Wind. Sleutelsymptomen Rode huid (erytheem), ruwe huid, verdikking van de huid, algemeen warmtegevoel, jeuk. Algemene Symptomen Verergering van het erytheem bij warmte, gewrichtspijn, beperkte beweeglijkheid, dorst, vermoeidheid, insomnia, opwinding, prikkelbaarheid, nervositeit, hoofdpijn, constipatie, donkergele urine, overvloedige maandstonden, bloedingen. Tong Rode of licht purperen tong met een geel, eventueel ook vettig beslag. Pols Koordvormig en snel (XIAN-SHUO).
162 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Psoriasis, huidaandoeningen van het psoriasis-type (met uitgesproken roodheid van de huid en jeuk). Waarschuwing Omwille van het ingrediënt 'Gypsum Fibrosum, SHI GAO', dat een zeer 'Koude' natuur heeft, is de formule niet geschikt voor langdurige toediening, daar ze de QI zou kunnen uitputten. Voor chronische behandeling wordt aanbevolen de formule af te wisselen met 'Psoriasis Decoct - Versie II', YIN XIE TANG ER. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 à 80 druppels/dag, kinderen 3 x 1½2 druppels/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 à 4 gram/dag. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze inwendige behandeling aan te vullen met één van de remedies voor uitwendig gebruik, HUANG LIAN SU GAO, 'Coptis Crème' of YIN XIE BING YU JI, 'Psoriasis Spoeling' (als crème). Modificaties 1/ In geval van minder uitgesproken roodheid van de huid, verwijder : - Gypsum Fibrosum, SHI GAO - Fructus Gardeniae, ZHI ZI - Cortex Lycii Radicis, DI GU PI teneinde uitputting van de QI te voorkomen. Een andere oplossing is de formule YIN XIE TANG ER, 'Psoriasis Decoct - Versie II' voor te schrijven. 2/ In geval van uitgesproken jeuk, voeg toe : + Herba Schizonepetae, JING JIE..............................................10 g + Periostracum Cicadae, CHAN TUI ..........................................10 g teneinde de Wind te verdrijven en de jeuk te bedaren. 3/ In geval van een zeer droge, schilferige huid, voeg toe : + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g teneinde het Bloed te voeden en de Droogte te bevochtigen. Een andere oplossing is de formule YIN XIE TANG ER, 'Psoriasis Decoct - Versie II' voor te schrijven. 4/ In geval van verdikking of ruwheid van de huid, voeg toe : + Resina Olibani, RU XIANG ........................................................6 g + Resina Myrrhae, MO YAO .........................................................6 g teneinde de Bloedcirculatie te bevorderen en Bloedstagnatie op te heffen.
163 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
5/ In geval van dorst, voeg toe : + Herba Dendrobii, SHI HU ........................................................10 g + Radix Ophiopogonis, MAI MEN DONG ...................................10 g teneinde het YIN te voeden en de produktie van de Lichaamsvloeistoffen te bevorderen. 6/ In geval van nervositeit, voeg toe : + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................5 g teneinde de Hitte te klaren en het stijgen van Lever-YANG te bedaren. 7/ In geval van rusteloosheid of insomnia, voeg toe : + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................5 g + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Herba Lophatheri, DAN ZHU YE .............................................20 g teneinde de Hitte te klaren en de Geest te bedaren. 8/ In geval van hoofdpijn en roodheid van de ogen, voeg toe : + Semen Cassiae, JUE MING ZI ................................................10 g + Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ............................10 g teneinde het Lever-Vuur te bedaren en de pijn te verzachten. 9/ In geval overvloedige maandstonden, voeg toe : + Radix Rubiae, QIAN CAO........................................................10 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g teneinde de Hitte te klaren en het bloeden te stoppen. 10/ In geval van gewrichtspijn, voeg toe : + Ramulus Mori, SANG ZHI........................................................10 g + Rhizoma Polygoni Cuspidati, HU ZHANG ...............................10 g + Caulis Lonicerae, REN DONG TENG......................................10 g teneinde de Hitte in de gewrichten te klaren en de pijn te verzachten. 11/ In geval van een vettig tongbeslag, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU............................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN .............................................5 g teneinde de Vochtigheid in Milt en Maag op te drogen.
164 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1007B
YIN XIE TANG ER Psoriasis Decoct - Versie II
Herkomst SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China) Samenstelling Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG .......................10 g Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO ..................................10 g Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ...........................................10 g Radix Scrophulariae, XUAN SHEN.............................................10 g Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI........................................10 g Cortex Dictamni Radicis, BAI XIAN PI ........................................10 g Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO .................................................10 g Fructus Tribuli, BAI JI LI .............................................................10 g Herba Schizonepetae, JING JIE .................................................10 g Cortex Mori Radicis, SANG BAI PI .............................................10 g Hoofdwerking Koelt het Bloed, bevochtigt Droogte, klaart Hitte, verdrijft Wind, bevordert de heling van huidletsels. Secundaire Werking Tonifieert het Bloed, klaart Hitte in de Long, verzacht jeuk, bedaart opwinding. Hoofdindicaties Psoriasis door Hitte-Accumulatie in het Bloed gepaard met Bloed-Insufficiëntie en Droogte. Secundaire Indicaties Eczema, huidallergieën en jeuk door Hitte-Accumulatie in het Bloed gepaard met Bloed-Insufficiëntie en Droogte. Sleutelsymptomen Droge en schilferige huid met droge, lichtrode vlekken en witte schubben, lichte jeuk. Algemene Symptomen Verergering van het erytheem door warmte, gewrichtspijn, beperkte beweeglijkheid, dorst, vermoeidheid, insomnia, opwinding, prikkelbaarheid, nervositeit, hoofdpijn, constipatie, donkere urine, overvloedige maandstonden, bloedingen van diverse oorsprong. Tong Rode tong met een dun, licht vettig beslag. Pols Fijn en Snel (XI-SHUO) of licht Koordvormig (XIAN), Zwak (RUO) in de positie die overeenstemt met de Nier. 165 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Moderne Geneeskunde Psoriasis, huidaandoeningen van het psoriasis-type (met uitgesproken droogte van de huid, minder roodheid en jeuk). Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 à 80 druppels/dag, kinderen 3 x 1½ à 2 druppels/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 à 4 gram/dag. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze inwendige behandeling aan te vullen met één van de remedies voor uitwendig gebruik, HUANG LIAN SU GAO, 'Coptis Crème' of YIN XIE BING YU JI, 'Psoriasis Spoeling' (als crème). Modificaties 1/ In geval van uitgesproken roodheid van de huid, voeg toe : + Radix Sanguisorbae, DI YU.....................................................10 g + Radix Lithospermi, ZI CAO ......................................................10 g teneinde nog beter de Hitte te klaren en het Bloed te koelen. Een andere oplossing is de formule YIN XIE TANG YI, 'Psoriasis Decoct - Versie I' voor te schrijven. 2/ In geval van uitgesproken jeuk, voeg toe : + Herba Schizonepetae, JING JIE..............................................10 g + Periostracum Cicadae, CHAN TUI ..........................................10 g teneinde nog beter de Wind te verdrijven en de jeuk te bedaren. 3/ In geval van een zeer droge, schilferige huid, voeg toe : + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g + Radix Rehmanniae Praeparata, SHU DI HUANG ...................10 g teneinde nog beter het Bloed te voeden en de Droogte te bevochtigen. 4/ In geval van verdikking of ruwheid van de huid, voeg toe : + Resina Olibani, RU XIANG ........................................................6 g + Resina Myrrhae, MO YAO .........................................................6 g teneinde de Bloedcirculatie te bevorderen en Bloedstagnatie op te heffen. 5/ In geval van dorst, voeg toe : + Herba Dendrobii, SHI HU ........................................................10 g + Radix Ophiopogonis, MAI MEN DONG ...................................10 g teneinde het YIN te voeden en de produktie van de Lichaamsvloeistoffen te bevorderen. 6/ In geval van nervositeit, voeg toe : + Spica Prunellae, XIA KU CAO .................................................10 g + Radix Gentianae Scabrae, LONG DAN CAO ............................5 g teneinde de Hitte te klaren en het stijgen van Lever-YANG te bedaren.
166 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
7/ In geval van rusteloosheid of insomnia, voeg toe : + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................5 g + Os Draconis Ustum, DUAN LONG GU ....................................20 g + Herba Lophatheri, DAN ZHU YE .............................................20 g teneinde de Hitte te klaren en de Geest te bedaren. 8/ In geval van hoofdpijn en roodheid van de ogen, voeg toe : + Semen Cassiae, JUE MING ZI ................................................10 g + Ramulus Uncariae cum Uncis, GOU TENG ............................10 g teneinde het Lever-Vuur te bedaren en de pijn te verzachten. 9/ In geval overvloedige maandstonden, voeg toe : + Radix Rubiae, QIAN CAO........................................................10 g + Rhizoma Bletillae, BAI JI .........................................................10 g teneinde de Hitte te klaren en het bloeden te stoppen. 10/ In geval van gewrichtspijn, voeg toe : + Ramulus Mori, SANG ZHI........................................................10 g + Rhizoma Polygoni Cuspidati, HU ZHANG ...............................10 g + Caulis Lonicerae, REN DONG TENG......................................10 g teneinde de Hitte in de gewrichten te klaren en de pijn te verzachten. 11/ In geval van een vettig tongbeslag, voeg toe : + Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU............................10 g + Fructus Amomi Villosi, SHA REN .............................................5 g teneinde de Vochtigheid in Milt en Maag op te drogen.
167 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1019
BAI DIAN FENG WAN Vitiligo Pil
Herkomst Beijing College of TCM-Volksrepubliek China; gebaseerd op de traditionele formule QI BAO MEI RAN DAN, 'Pil der Zeven Kostbaarheden voor Mooie Bakkebaarden' (14de eeuw). Samenstelling Fructus Psoraleae, BU GU ZHI ...................................... 20 g (6.2%) Semen Cuscutae, TU SI ZI............................................. 20 g (6.2%) Fructus Tribuli, BAI JI LI ............................................... 60 g (18.8%) Fructus Mori, SANG SHEN............................................. 30 g (9.5%) Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU ........................ 20 g (6.2%) Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI............................ 20 g (6.2%) Herba Ecliptae, HAN LIAN CAO ..................................... 30 g (9.5%) Radix Angelicae Dahuricae, BAI ZHI .............................. 20 g (6.2%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ............................... 20 g (6.2%) Radix Astragali Membranacei, HUANG QI ................... 60 g (18.8%) Semen Astragali Complanati, SHA YUAN JI LI .............. 20 g (6.2%) Hoofdwerking Voedt het YIN van Lever en Nier, tonifieert Lever-Bloed, sterkt Nier-JING en Nier-YANG, tonifieert de QI, verdrijft Wind, klaart het zicht, bevordert de levenskracht van huid, haar en nagels. Hoofdindicaties Uitputting van huid, haar en nagels door gelijktijdige Nier-Insufficiëntie (YIN, YANG en JING), Lever-Bloed Insufficiëntie en in mindere mate ook QIInsufficiëntie. Sleutelsymptomem Veroudering en depigmentatie van de huid, droge en vale huid, broze en doffe nagels, droge en doffe haren, vroegtijdig grijze haren, haarverlies. Algemene Symptomen Zwakte van lage rug en knieën, lage rugpijn, losstaande tanden, spermatorree. Tong en Pols Bleek; Zwak (RUO). Moderne Geneeskunde Vitiligo, diverse huidaandoeningen met depigmentatie van de huid, alopecia. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : 3 x 60 à 80 druppels/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 à 4 gram/dag.
168 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze traditionele behandeling te combineren met de toediening van ß-carotène 25 000 U.I. 2 /dag, biotine (Vitamine H) 10 mg/dag en anti-oxydantia (b.v. vitamine E 200 IE 2/dag, vitamine C tot 3 gram/dag).* * Persoonlijke ervaringen van Dr. Pedro CHOY, Coimbra-Portugal.
169 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 1008
KU SHEN TANG JIA JIAN Decoct met Sophora Flavescens - Gewijzigde Versie
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) en SUN PEI LIN (Nanjing College of TCM-Volksrepubliek China); gebaseerd op de gelijknamige traditionele formule, KU SHEN TANG, beschreven door LIANG JIAN HUI in zijn 'Handbook of Traditional Chinese Dermatology', p. 203. Samenstelling Radix Rehmanniae Recens, SHENG DI HUANG ......... 15 g (12.2%) Radix Paeoniae Rubrae, CHI SHAO YAO ..................... 10 g ( 8.1%) Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI .............................. 10 g ( 8.1%) Radix Lithospermi, ZI CAO ............................................ 10 g ( 8.1%) Cortex Dictamni Radicis, BAI XIAN PI ........................... 10 g ( 8.1%) Radix Sophorae Flavescentis, KU SHEN ...................... 10 g ( 8.1%) Fructus Kochiae, DI FU ZI ............................................. 10 g ( 8.1%) Rhizoma Smilacis Glabrae, TU FU LING....................... 10 g ( 8.1%) Cortex Phellodendri, HUANG BAI.................................. 10 g ( 8.1%) Radix Ledebouriellae, FANG FENG ................................ 6 g ( 5.0%) Herba Schizonepetae, JING JIE ...................................... 6 g ( 5.0%) Periostracum Cicadae, CHAN TUI................................... 6 g ( 4.9%) Zaocys, WU SHAO SHE................................................ 10 g ( 8.1%) Hoofdwerking Koelt het Bloed, elimineert Vochtigheid, klaart Hitte, stopt jeuk. Hoofdindicaties Eczema door Accumulatie van Warmte-Vochtigheid gepaard met Hitte in het Bloed. Sleutelsymptomen Jeuk, lichte zwelling van de huid, licht vochtige huid, rode huid. Algemene Symptomen Verergering van de jeuk 's nachts en bij blootstelling aan warmte, licht droge huid, verminderde eetlust, slapeloosheid, rusteloosheid. Tong Rode tong met een geel en vettig beslag. Pols Glad en snel (HUA-SHUO). Moderne Geneeskunde Acuut of chronisch eczeem, diverse huidaandoeningen met jeuk. Contra-indicaties Droog eczeem door Bloedinsufficiëntie.
170 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze interne behandeling aan te vullen met een remedie voor uitwendig gebruik, zoals HUANG LIAN SU GAO, 'Coptis Crème'. Modificaties 1/ In geval van een uitgesproken vochtige huid, voeg toe : + Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................3 g + Rhizoma Atractylodis Lanceae, CANG ZHU............................10 g + Herba Lophateri, DAN ZHU YE .................................................5 g + Talcum, HUA SHI ....................................................................10 g teneinde de Warmte-Vochtigheid nog beter te elimineren. 2/ In geval van zwelling van de huid, voeg toe : + Herba Taraxaci, PU GONG YING ...........................................15 g + Flos Chrysanthemi Indici, YE JU HUA.....................................10 g + Herba Violae, ZI HUA DI DING................................................10 g teneinde de Hitte te klaren en Toxines te verdrijven. 3/ In geval van een droge huid, verwijder : - Radix Sophorae Flavescentis, KU SHEN - Fructus Kochiae, DI FU ZI - Cortex Dictamni Radicis, BAI XIAN PI en voeg toe : + Fructus Tribuli, BAI JI LI ..........................................................10 g + Radix Angelicae Sinensis, DANG GUI.....................................10 g + Radix Polygoni Multiflori, HE SHOU WU .................................10 g teneinde de huid te bevochtigen.
171 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 2002
HUANG LIAN SU GAO Coptis Crème
Herkomst MIN KAN Drug Manufactury, I Chang, Volksrepubliek China Samenstelling Rhizoma Coptidis, HUANG LIAN...............................................10%. Excipiens q.s. ad 60 g. Hoofdwerking Elimineert Warmte-Vochtigheid, klaart Toxische Hitte. Hoofdindicaties Huidaandoeningen van het Warmte- of Warmte-Vochtigheidstype : huidinfecties, purulente dermatitis, furunkels, abcessen, vochtig eczeem, bepaalde vormen van psoriasis, bepaalde vormen van herpes zoster (met etterende of vochtige blaasjes), mycosen, erythema exsudativum multiforme, lupus erythematosus, atleetvoet, brandwonden (1ste en 2de graad). Voorstelling en Gebruik Crème 60 g : lokaal aanbrengen, 1 à 2 maal per dag, eventueel met een steriel gaas bedekken. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze uitwendige behandeling aan te vullen met één van de formules voor inwendig gebruik, naargelang de aard van de aandoening, nl. YIN XIE TANG YI, 'Psoriasis Decoct Versie I' of KU SHEN TANG JIA JIAN, 'Decoct met Sophora Flavescens Gewijzigde Versie' (voor de behandeling van Warmte-Vochtigheidseczeem).
172 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 2031
YIN XIE BING YU JI (GAO) Psoriasis Spoeling (als crème)
Herkomst LIANG JIAN HUI, 'Manuel de Dermatologie Traditionnelle Chinoise', p. 204. Samenstelling Alumen, MING FAN ...................................................................3.0% Pericarpium Zanthoxyli, CHUAN JIAO.......................................3.0% Mirabilitum, MANG XIAO .........................................................12.5% Flos Chrysanthemi Indici, YE JU HUA.......................................6.5% Excipiens q.s. ad 60 g. Hoofdwerking Verlicht irritatie en jeuk, klaart Toxische Hitte, vermindert zwellingen, doodt parasieten. Hoofdindicaties Psoriasis, keratolyse (epidermolyse). Voorstelling en Gebruik Crème 60 g : lokaal aanbrengen, 1 à 2 maal per dag, eventueel met een steriel gaas bedekken. Opmerking : Voor de behandeling van psoriasis wordt aanbevolen deze uitwendige behandeling aan te vullen met één van de formules voor inwendig gebruik, YIN XIE TANG YI of YIN XIE TANG ER, 'Psoriasis Decoct - Versie I of II', naargelang de aard van de symptomen (zie beschrijving van beide formules hiervoor).
173 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 2029
DIAN DAO SAN (GAO) Omgekeerd Poeder (als crème)
Herkomst LIANG JIAN HUI, 'Manuel de Dermatologie Traditionnelle Chinoise', p. 204 SHEN DE HUI, WU XIU FENG & WANG NISSI, 'Manual of Dermatology in Chinese Medicine', p. 258. Samenstelling Radix et Rhizoma Rhei, DA HUANG .......................................12.5% Sulfur, LIU HUANG..................................................................25.0% Excipiens q.s. ad 60 g. Hoofdwerking Klaart Hitte, verdrijft Hitte-Toxines, verlicht irritatie en jeuk, doodt parasieten. Hoofdindicaties Acne vulgaris, acne rosacea, rhinophyma (knolneus). Voorstelling en Gebruik Crème 60 g : lokaal aanbrengen met een steriel gaas, 1 à 2 maal per dag. Opmerking : Voor de behandeling van acne wordt aanbevolen deze externe behandeling aan te vullen met één van volgende formules voor inwendig gebruik, te bepalen in functie van de oorzaak van de aandoening, nl. LIANG XUE QING FEI YIN, 'Koud Decoct om het Bloed te Koelen en de Long te Klaren' (Long-Hitte), TIAO WEI CHENG QI TANG, 'Decoct om de Maag-QI te Reguleren' (Maag-Hitte), TAO HONG SI WU TANG, 'Vier Ingrediënten Decoct met Perzikpit en Saffloerbloemen' (Bloed-Hitte), CUO CHUANG JIAN JI, 'Acne Decoct' (ToxischeHitte) of CHU SHI JIE DU TANG, 'Decoct om Vochtigheid en Toxines te Verdrijven' (Accumulatie van Vochtigheid en Toxines). Voor een beschrijving van deze formules, zie 'Manual of Dermatology in Chinese Medicine', pp. 253-258.
174 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 195 - LONG DAN XIE GAN TANG Zie 'Hepato-biliaire en uro-genitale aandoeningen' p. 135
175 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
L.
Traumatologie
ZHENG GU SHUI .......................................................................p. 177 Activeert Bloed- en QI-circulatie, heft Bloedstagnatie op en vermindert zwellingen, warmt en ontspant spieren en pezen, bedaart pijn. Sterker circulerend en iets minder opwarmend effect dan de crème WEN JIN GAO.
GU AN FANG ............................................................................p. 178 Verstevigt de Botten, activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op.
XUE MAI TONG .........................................................................p. 103 Activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op, verlicht pijn.
176 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 2050
ZHENG GU SHUI Lotion voor Soepele Gewrichten
Herkomst Lichte wijziging van de gelijknamige patentremedie Manufactury, Guangxi, Volksrepubliek China.
van
YULIN
Drug
Samenstelling Radix Notoginseng, SAN QI ....................................................25.0% Semen Crotonis, BA DOU .......................................................17.0% Cortex Cinnamomi, ROU GUI..................................................12 0% Radix Angelicae Pubescentis, DU HUO ..................................10.0% Radix Gentianae Macrophyllae, QIN JIAO ..............................10.0% Herba Lycopodii Clavati, SHEN JIN CAO ................................10.0% Radix Inulae Helenium, TU MU XIANG ...................................10.0% Camphora, ZHANG NAO...........................................................3.0% Menthol, BO HE NAO ................................................................3.0% Hoofdwerking Activeert Bloed- en QI-circulatie, heft Bloedstagnatie op en vermindert zwellingen, warmt en ontspant spieren en pezen, bedaart pijn. Sterker circulerend en iets minder opwarmend effect dan de crème WEN JIN GAO. Hoofdindicaties Diverse traumata - verstuikingen, verrekkingen - met zwelling en pijn, hematomen, spierstijfheid en -pijn. Adjuvans bij de behandeling van reumatische pijn onderhevig aan slechte weersomstandigheden (koude, vochtigheid en wind). Adjuvans bij massage en functionele revalidatie, evenals lokale symptomatische behandeling van pijnlijke contractures. Contra-indicaties Open wonden, huidinfecties, zwangerschap en lactatie. Niet gebruiken bij kleine kinderen. Toedieningsvorm & Gebruik Lotion 45 ml : lokaal aanbrengen, 3 à 4 x per dag. Contact met de ogen vermijden en handen wassen na gebruik. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze externe behandeling aan te vullen met een formule voor inwendig gebruik ter bevordering van de bloedcirculatie (XUE MAI TONG) of voor de behandeling van reumatische pijn (SAN BI WAN, YAO TONG LING), naargelang het geval.
177 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 100
GU AN FANG Voorschrift voor het Welzijn van de Botten
Herkomst Dr. Luc VANGERMEERSCH (Gent-België) Samenstelling Eupolyphaga, TU BIE CHONG ....................................... 10 g (9.8%) Pyritum, ZI RAN TONG .................................................. 10 g (9.8%) Rhizoma Drynariae, GU SUI BU..................................... 10 g (9.8%) Radix Salviae Miltiorrhizae, DAN SHEN ....................... 15 g (14.7%) Radix Dipsaci, XU DUAN................................................ 10 g (9.8%) Cortex Moutan Radicis, MU DAN PI ............................... 10 g (9.8%) Cortex Acanthopanacis Radicis, WU JIA PI ................... 10 g (9.8%) Radix Notoginseng, SAN QI ........................................... 10 g (9.8%) Resina Olibani, RU XIANG ............................................... 6 g (5.9%) Sanguis Draconis, XUE JIE .............................................. 6 g (5.9%) Flos Carthami, HONG HUA .............................................. 5 g (4.9%) Hoofdwerking Verstevigt de Botten, activeert de Bloedcirculatie, heft Bloedstagnatie op. Hoofdindicaties Zwakte van de botten (osteoporose) of botbreuken door Nier-JING Insufficiënite of fysisch letsel. Sleutelsymptomen Zwakte van de knieën, herhaalde botbreuken, pijnlijke botten, lage rugpijn, vermoeidheid. Algemene Symptomen Algemene zwakte, oorsuizen, beperkte beweeglijkheid, traumata met zwelling en pijn, paars uitslaande spieren, verergering van de pijn 's nachts. Tong Paarse tong met een dun wit beslag. Pols Koordvormig (XIAN) of ruw (SE). Moderne Geneeskunde Botbreuken, fysisch trauma, osteoporose. Toedieningsvormen en Dosering Hydrofiel Concentraat : volwassenen 3 x 60 druppels/dag, kinderen 3 x 1 druppel/kg lichaamsgewicht/dag. ( 20 druppels is 1ml ) Granulaat : 3 x 3 gram/dag.
178 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
Opmerkingen : 1. Voor de behandeling van osteoporose is het aangewezen deze formule aan te vullen met een Nier-JING en Nier-YIN tonicum, zoals b.v. JIAN BU HU QIAN WAN (CHIEN PU WAN), 'Verborgen Tijger Pil om de Stappen te Sterken'. 2. In geval van traumata met pijn ten gevolge van een slechte bloedcirculatie, wordt aanbevolen deze remedie te combineren met een formule die de bloedcirculatie bevordert, zoals b.v. XUE MAI TONG, 'Formule om de Circulatie in de Bloedvaten te Bevorderen'.
179 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 134 - XUE MAI TONG Zie 'Circulatiestoornissen/cardiovasculaire aandoeningen' p. 103
180 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
M.
Oftalmologie
ZHEN ZHU MING MU YE ..........................................................p. 182 Ontspant de ogen, vermindert de oogdruk, voedt het oogweefsel, verhoogt de weerstand tegen oogontstekingen, bevordert het zicht, voorkomt bijziendheid.
QI JU DI HUANG WAN ...............................................................p. 47 Voedt het YIN van Lever en Nier.
MING DU DI HUANG WAN .........................................................p. 49 Verrijkt het YIN van Lever en Nier, versterkt Nier-JING, bedaart Lever-Wind en Lever-Vuur, klaart het zicht.
181 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 2100
ZHEN ZHU MING MU YE Oogdruppels met Parelmoer om het Zicht te Klaren
Herkomst JIANGSU PEARL RESEARCH CENTRE (Jiangsu-Volksrepubliek China). Samenstelling Margarita, ZHEN ZHU ................................................................50% Borneolum, BING PIAN .............................................................0.1% Excipiens q.s. ad 15 ml Werking Ontspant de ogen, vermindert de oogdruk, voedt het oogweefsel, verhoogt de weerstand tegen oogontstekingen, bevordert het zicht, voorkomt bijziendheid. Indicaties Vermoeide ogen, chronische conjunctivitis, atrofie van de traanklieren. Symptomen Pijnlijke, gezwollen, droge en geïrriteerde ogen, snelle vermoeidheid bij langdurig lezen of werken met computer, troebel zicht. Toedieningsvorm & Gebruik Druppels 15 ml : 3 x 3 druppels/dag, bij voorkeur vóór het slapengaan. De ogen even sluiten na het inbrengen. Opmerking : Voor een beter therapeutisch effect wordt aanbevolen deze uitwendige behandeling aan te vullen met één van de formules voor inwendig gebruik QI JU DI HUANG TANG, 'Lycium, Chrysanthemum en Rehmannia Pil' of MING MU DI HUANG WAN, 'Pil met Rehmannia om het Zicht te Klaren' (keuze maken in functie van de gestelde differentieeldiagnose).
182 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies
F 6 - QI JU DI HUANG TANG Zie 'Tonica' p. 47
F 172 - MING MU DI HUANG WAN Zie 'Tonica' p. 49
183 Stichting Dong Xi Oost West Traditionele Chinese Fyotherapie - Courante Remedies