infodossier DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
00
overeenkomst en toelichtingen: Els Vanheusden, Yasmine Kherbache, Danny Devos redactie/eindredactie: Ward Desloovere, Bea Vansteelandt. layout: H E A R T W O R K druk: drukkerij Sintjoris
V.U.: Bea Vansteelandt, bijlokekaai 7c, 9000 Gent.
00. INHOUD
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS 00. INHOUD
01
01. INLEIDING
03
02. MODELOVEREENKOMSTEN EN TOELICHTING
05
02.1.
TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST
05
02.2.
TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST MET VERKOOPSBEMIDDELING
19
02.3.
BRUIKLEENOVEREENKOMST
27
02.4.
VERKOOPSOVEREENKOMST
33
03. AAN WELK SOCIAAL EN FISCAAL STATUUT IS DE TENTOONSTELLENDE KUNSTENAAR ONDERWORPEN?
37
03.1.
SOCIAAL STATUUT
37
03.2.
FISCAAL STATUUT
41
04. HANDIGE ADRESSEN
43
05. BIJLAGEN
48
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
01
02
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
01. INLEIDING Op 15 december 2003 hebben KUNSTWERK[t] en het Initiatief Beeldende Kunst (IBK) in samenwerking met het NICC, de Verenigde Organisaties Beeldende Kunst (VOBK) en de Helpdesk Kunsten een infosessie georganiseerd over ‘tentoonstellen’. Het organiseren van een tentoonstelling vraagt een grondige voorbereiding. Om dat project in goede banen te leiden is het belangrijk dat de organisator en de kunstenaar vooraf duidelijke afspraken maken over de productiekost, het transport van de kunstwerken, de op-en afbouw van de tentoonstelling, de bruikleenvoorwaarden, de verzekering van de kunstwerken, het sociaal statuut van de kunstenaar en andere medewerkers, de auteursrechten, de vergoedingen, enz. De bedoeling van deze infosessie was kunstenaars en organisatoren een bruikbare ‘handleiding’ bij het organiseren van een tentoonstelling mee te geven én hen aan te zetten hun afspraken vast te leggen in een schriftelijke overeenkomst. In de praktijk blijkt immers dat partijen ofwel een aantal praktische afspraken niet op voorhand maakten, met discussies tijdens of na de tentoonstelling tot gevolg of, zo er wel afspraken op voorhand gemaakt waren, deze niet bewezen konden worden, bij gebrek aan een schriftelijke overeenkomst.
In deze brochure vind je vier modelovereenkomsten, we spreken hier uitdrukkelijk over modellen. Iedere tentoonstellingssituatie is verschillend. De modelovereenkomsten die we hier voorstellen kan je dan ook best beschouwen als een leidraad die je wijst op de verschillende facetten van het tentoonstellen, niet als een waterdicht ontwerp die alle mogelijke clausules incalculeert. Je vindt eerst een model van een tentoonstellingsovereenkomst zonder verkoopsbemiddeling. Deze overeenkomst is bestemd voor tentoonstellingen georganiseerd door musea, vzw’s, culturele centra,... waarbij het tentoonstellingsproject de hoofddoelstelling is. Vervolgens vind je een model van een tentoonstellingsovereenkomst met verkoopsbemiddeling. Deze overeenkomst is bestemd voor tentoonstellingen georganiseerd door galerijen, kunsthandelaren, commerciële ruimtes, ..., waarbij de tentoonstelling eerder een instrument is om de hoofddoelstelling - het verkopen van werk - te realiseren.
Achteraan vind je tevens een model van een bruikleenovereenkomst. Uit deze bruikleenovereenkomst blijkt welke werken werkelijk uitgeleend werden aan de organisator. Het is immers mogelijk dat de kunstwerken die in de tentoonstellingsovereenkomst toegezegd werden om tentoon gesteld te worden niet alle ook werkelijk ter beschikking gesteld werden. Zo een werk verkocht wordt n.a.v. een tentoonstelling, kun je het model van koopovereenkomst gebruiken. Na elke overeenkomst vind je een toelichting, die je helpt bij het invullen ervan. Waar nodig wordt verwezen naar de sociaalen fiscaalrechtelijke implicaties van de praktische afspraken die je maakt. Op het einde van de brochure wordt ter verduidelijking nog een samenvattend overzicht gegeven van het sociaal en fiscaal statuut waar de tentoonstellende kunstenaar aan onderworpen is.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
03
04
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
02. MODELOVEREENKOMSTEN EN TOELICHTING 02.1.
TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
05
De ondergetekenden: 1° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de kunstenaar ; 2° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de organisator
, ,/ , (*) ,
, ,/ , (*) ,
zijn het volgende overeengekomen VOORWERP VAN DE OVEREENKOMST 01. Deze overeenkomst heeft tot voorwerp het bepalen van de rechten en verplichtingen van de partijen in het kader van de door de organisator geplande tentoonstelling “ (hierna de tentoonstelling genoemd).
”
WERK VAN DE KUNSTENAAR 02. De organisator zal werk van de kunstenaar tentoonstellen, onder de hierna bepaalde voorwaarden. 03. Het tentoon te stellen werk van de kunstenaar bestaat uit: > de in bijlage A beschreven kunstwerk(en); > de kunstwerk(en) die de kunstenaar maakt in opdracht van de organisator voor deze tentoonstelling, al dan niet specifiek voor de tentoonstellingsruimte.(*)1 (hierna het werk genoemd) OMSCHRIJVING VAN HET WERK DAT IN BRUIKLEEN WORDT GEGEVEN 04. Het werk dat de kunstenaar en/of de eigenaar van het kunstwerk (*) in bruikleen geeft/geven aan de organisator om tentoongesteld te worden, wordt beschreven in het bruikleenformulier, volgens het model gehecht als bijlage B aan huidige overeenkomst. Dit bruikleenformulier wordt opgesteld voor het heentransport van het werk. Het wordt voor akkoord ondertekend door de kunstenaar en/of de eigenaar van het kunstwerk (*) en de organisator. TENTOONSTELLINGSMODALITEITEN TENTOONSTELLINGSPERIODE 05. Het werk zal door de organisator tentoongesteld worden van tot De kunstenaar en de organisator kunnen overeenkomen de tentoonstellingsperiode te wijzigen. Een dergelijk akkoord dient schriftelijk vastgelegd te worden. TENTOONSTELLINGSRUIMTE 06. Het werk zal tentoongesteld worden op de volgende locatie:
De organisator informeert de kunstenaar van de volgende fysieke kenmerken van deze ruimte:
* schrappen wat niet past / indien van toepassing
06
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
07. De tentoonstellingsruimte is tijdens de tentoonstelling geopend voor het publiek op de volgende dagen en uren: maandag
van
uur
tot
uur
dinsdag
van
uur
tot
uur
woensdag
van
uur
tot
uur
donderdag
van
uur
tot
uur
vrijdag
van
uur
tot
uur
zaterdag
van
uur
tot
uur
zondag
van
uur
tot
uur
OMSCHRIJVING VAN DE OPSTELLING 08. Type tentoonstelling: > solotentoonstelling > groepstentoonstelling (aantal kunstenaars > andere:
)
(preciseren) (*) 09. Zo het een groepstentoonstelling betreft: > wordt een lijst van de namen van de andere deelnemers aan huidige overeenkomst gehecht, die enkel in onderling akkoord kan gewijzigd worden; > zal de organisator de namen van de andere deelnemers aan de tentoonstelling schriftelijk aan de kunstenaar bezorgen, ten laatste dagen voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling.(*) Zo het een groepstentoonstelling betreft, zal de organisator in overleg met de kunstenaar bepalen welk deel van de ruimte de kunstenaar toekomt en hem/haar een schriftelijke omschrijving en/of plan van de gehele tentoonstelling bezorgen, ten laatste dagen voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling. OPBOUW EN AFBOUW VAN DE TENTOONSTELLING 10. De tentoonstelling zal opgebouwd worden op van tot (dagen en uren specificeren). De tentoonstelling zal afgebroken worden op van tot (dagen en uren specificeren). 11. De kunstenaar / de organisator / de kunstenaar én de organisator (*) draagt/dragen zorg voor de opbouw van de tentoonstelling. De kunstenaar / de organisator / de kunstenaar én de organisator (*) draagt/dragen zorg voor de afbouw van de tentoonstelling. 12. De organisator verbindt zich er toe de technische richtlijnen van de kunstenaar te volgen bij de montage en/of installatie van het werk, zoals vermeld in het bruikleenformulier. De kunstenaar zal van zijn/haar kant de praktische richtlijnen van de organisator respecteren. Deze richtlijnen worden: > uiterlijk dagen voor de opbouw schriftelijk meegedeeld aan de kunstenaar; > gehecht als bijlage aan deze overeenkomst (*). De organisator voorziet alle basismaterieel en personeel nodig om het werk te monteren en te installeren en de tentoonstelling op- en af te bouwen. De organisator stelt eveneens het bijzonder materieel ter beschikking, waartoe hij zich verbonden heeft in het bruikleenformulier. De organisator zal, op vraag van de kunstenaar, personeelsleden ter beschikking stellen van de kunstenaar gedurende de periode nodig voor de montage en/of installatie van de kunstwerken en/of de op-en afbouw van de tentoonstelling.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
07
13. Eens de tentoonstelling opgebouwd, mag het werk enkel verplaatst worden mits toestemming van de kunstenaar. 14. De kosten van de op-en afbouw van de tentoonstelling worden gedragen door de organisator. Voor zijn medewerking aan de opbouw/afbouw of zijn noodzakelijke aanwezigheid tijdens de opbouw/afbouw (*) ontvangt de kunstenaar een vergoeding van per dag/uur. Deze vergoeding wordt betaald op de volgende wijze: > als loon > via de tussenkomst van een Sociaal Bureau voor Kunstenaars > als honorarium (*). De kosten voor inlijsting van en/of het maken van sokkels voor het werk worden gedragen door de organisator / de kunstenaar (*) die er na afloop wel/niet (*) eigenaar van wordt. TRANSPORT EN LEVERING VAN HET WERK 15. De kunstenaar zal het werk klaar hebben voor transport uiterlijk voor de openingsdatum van de tentoonstelling op het volgend adres:
dagen
Zo het werk geen eigendom is van de kunstenaar, zorgt de organisator/de kunstenaar (*) ervoor dat deze derde eigenaar het werk klaar heeft voor transport. De organisator / de kunstenaar (*) zal ten laatste dagen na het einde van de tentoonstelling het werk terugbrengen / ophalen (*) op het volgend adres: 16. De organisator/ kunstenaar (*) is verantwoordelijk voor het transport van het werk. Partijen zijn vrij in de keuze van transporteur; of verbinden er zich toe de volgende transporteur te kiezen: (*) De organisator draagt de kosten van dit transport. Indien dit transport georganiseerd wordt door de kunstenaar, verbindt de organisator er zich toe op voorlegging van de factuur dit bedrag aan de kunstenaar terug te betalen. 17. De organisator verbindt er zich toe het werk terug te brengen in de verpakking gebruikt voor het heentransport. Indien dit niet mogelijk is, verbindt de organisator er zich toe het werk terug te brengen in een kwalitatief gelijkaardige verpakking. De kosten voor deze verpakking(en) worden gedragen door de organisator. 18. Nadat het terugtransport plaatsgevonden heeft, maken beide partijen samen een staat op van het in bruikleen gegeven werk. Deze staat bij teruggave wordt vermeld op het bruikleenformulier. AUTEURSRECHTEN EN CREDITS 19. De kunstenaar geeft de organisator de toelating het werk tentoon te stellen gedurende de periode, overeengekomen in art. 5. In ruil voor deze licentie, ontvangt de kunstenaar een auteursrechtelijke vergoeding van Deze vergoeding wordt betaald uiterlijk op het volgend rekeningnummer van (titularis). 20. De organisator zal op een duidelijke wijze het werk en de eventuele reproducties ervan identificeren. Deze identificatie bevat de vermelding ‘courtesy of’’, de naam van de kunstenaar, het jaar waarin het werk gerealiseerd werd en desgevallend de naam van de bruikleengever. Deze identificatie zal in de onmiddellijke buurt van het werk (en de reproductie) geplaatst worden. of Deze identificatie zal geplaatst worden op de volgende plaats:
08
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
PROMOTIE EN PUBLICITEIT 21. De organisator draagt zorg voor de promotie en de publiciteit van de tentoonstelling volgens zijn gebruikelijke kanalen, en/of op de volgende wijze: (specificeren: bv. uitnodigingskaart, affiche, flyer, nieuwsbrief, seizoensbrochure, advertenties, website, e-brief) (*) De organisator draagt de kosten voor de promotie en de publiciteit. 22. De kunstenaar zal op verzoek van de organisator voor promotiedoeleinden zijn/haar relevante persoonlijke gegevens verstrekken, alsmede het volgend promotiemateriaal over het te exposeren werk (specificeren) (*). De organisator wordt wel / geen (*) eigenaar van het promotiemateriaal en zal het ten laatste op aan de kunstenaar terugbezorgen. of De organisator kan over het promotiemateriaal beschikken voor zijn archieven en dit voor raadpleging ter plekke en met educatieve doeleinden.(*) 23. De kunstenaar geeft de organisator de toestemming de hiernavolgende auteursrechten op het werk / op het promotiemateriaal over het werk / op het werk én het promotiemateriaal erover (*) te gebruiken: De organisator heeft het recht om het werk / het promotiemateriaal over het werk / op het werk én het promotiemateriaal erover (*) vast te leggen, te reproduceren, publiek mede te delen en te verspreiden: geheel en/of gedeeltelijk op een klank- en/of beelddrager op analoge wijze: (specificeren: bv. documentenbundel, boek, brochure, flyer, mondelinge uiteenzetting, video) en/of op digitale wijze: (specificeren: alle vormen van tijdelijke of permanente informatiedragers, zoals diskette, CD-rom, DVD, harddisk, mini-disk, memory stick, internet e.a.) (*). De organisator verbindt er zich toe van de verleende rechten slechts gebruik te maken in het kader van de promotie en publiciteit van huidige tentoonstelling. Deze rechten kunnen niet aan derden in sublicentie gegeven worden zonder uitdrukkelijke voorafgaande schriftelijke toestemming van de kunstenaar. Deze licentie wordt aan de organisator verleend voor de volgende periode: van tot Deze licentie geldt wereldwijd / voor de volgende landen (*) 24. De kunstenaar vrijwaart de organisator van eventuele claims door derden naar aanleiding van de toegekende en uitgeoefende licentie. 25. De organisator zal een ontwerp/proefdruk van het promotie-en publiciteitsmateriaal ter goedkeuring aan de kunstenaar voorleggen, ten laatste dagen voor de publicatiedatum. De organisator zal exemplaren van dit promotie-en publiciteitsmateriaal kosteloos ter beschikking van de kunstenaar stellen. 26. In ruil voor deze licentie, ontvangt de kunstenaar een auteursrechtelijke vergoeding van Deze vergoeding wordt betaald uiterlijk
van
op het volgend rekeningnummer (titularis).
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
09
27. De organisator verbindt zich ertoe wel/niet (*) een vernissage voor de tentoonstelling te organiseren op: Partijen bepalen in onderling overleg het aantal uit te nodigen personen, organisaties en/of instanties in functie van de beschikbare middelen. De kunstenaar verbindt er zich toe ten laatste op een lijst van post-en mailadressen te bezorgen van uit te nodigen personen, organisaties en/of instanties. De kosten van deze vernissage worden gedragen door de organisator / andere PUBLICATIE 28. Partijen verbinden er zich wel/niet (*) toe een publicatie uit te brengen van het werk / de tentoonstelling (*). 29. Deze publicatie bestaat uit een catalogus / editie (*). Deze publicatie dient aan volgende vereisten te voldoen:
De oplage van deze publicatie wordt bepaald op: 30. De kunstenaar geeft de organisator de toelating het werk vast te leggen, te reproduceren en te verspreiden geheel en/of gedeeltelijk voor deze éénmalige catalogus / editie (*). Deze exclusieve / niet-exclusieve(*) licentie geldt wereldwijd / voor de volgende landen (*). De organisator verbindt er zich toe de kunstenaar te betrekken bij de realisatie van de publicatie (o.m. in de keuze van de teksten en het beeldmateriaal, de opmaak, de lay-out). De organisator zal een ontwerp/proefdruk (*) van de publicatie ter goedkeuring aan de kunstenaar voorleggen voor de uitgave ervan. 31. In ruil voor de licentie, ontvangt de kunstenaar: > een auteursrechtelijke vergoeding van > % van de brutoinkomsten van de verkoop van de publicatie. (*) Deze vergoeding wordt betaald uiterlijk op het volgend rekeningnummer van (titularis). De organisator betaalt de kunstenaar voor diens medewerking aan de realisatie van de publicatie een vergoeding van Deze vergoeding wordt betaald op de volgende wijze: > als loon > via de tussenkomst van een Sociaal Bureau voor Kunstenaars > als honorarium (*). 32. De organisator stelt een budget van ter beschikking voor de realisatie van deze publicatie. De verkoopprijs van de publicatie wordt geraamd op 33. De organisator verbindt er zich toe deze publicatie ter beschikking te stellen van het publiek uiterlijk op: De organisator verbindt er zich tevens toe deze publicatie te verspreiden via zijn gebruikelijke kanalen en/of op de volgende wijze: uiterlijk op: 34. De organisator stelt exemplaren van deze publicatie aan de kunstenaar kosteloos ter beschikking. De kunstenaar kan extra exemplaren van deze publicatie aankopen aan productieprijs, zolang de voorraad strekt.
10
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
BEWARING, BEWAKING EN ONDERHOUD 35. De organisator is verantwoordelijk voor de bewaring, de bewaking en het onderhoud van het werk. 36. De organisator verbindt er zich toe het werk te bewaren, te bewaken en te onderhouden volgens de richtlijnen van de kunstenaar in het bruikleenformulier vermeld. SCHADEREGELING EN VERZEKERING VAN DE WERKEN 37. De organisator is aansprakelijk voor beschadigingen, verlies of diefstal van het werk, gedurende de periode dat hij het werk in bruikleen heeft, met inbegrip van het heen- en terugtransport, en in het algemeen tot de dag dat het werk terug bij de bruikleengever wordt afgeleverd. De organisator is evenwel niet aansprakelijk voor de schade die het gevolg is van het normale gebruik van het werk waarvoor het werd uitgeleend. De organisator is evenmin aansprakelijk voor schade die ontstaan is ten gevolge van verborgen gebreken en constructiefouten van het werk, noch voor schade die aantoonbaar te wijten is aan de kunstenaar. 38. Indien de organisator beschadigingen aan het werk vaststelt zal hij deze beschadigingen onmiddellijk schriftelijk aan de bruikleengever melden. De beschadigingen worden door beide partijen genoteerd op het bruikleenformulier. 39. Bij onherstelbare schade, verlies of diefstal van het werk dient de organisator de waarde, zoals geschat in het bruikleenformulier, te vergoeden. Bij herstelbare schade, dient de organisator binnen redelijke termijn te zorgen voor de restauratie van het beschadigde werk en de restauratiekosten te vergoeden. Herstellingen zullen in overleg met de kunstenaar worden uitbesteed aan een gespecialiseerde firma. Het is de organisator verboden zelf herstellingen uit te voeren zonder de uitdrukkelijke toestemming van de kunstenaar. De restauratie van het werk zal gebeuren volgens de richtlijnen van de kunstenaar. Bij betwisting of de schade al dan niet herstelbaar is en/of het werk behoorlijk hersteld is, kiezen beide partijen een expert. Indien deze experts niet tot een akkoord komen, wordt een derde expert aangeduid door de Rechtbank van eerste aanleg te Deze drie experts beslissen bij meerderheid van de stemmen. 40. De organisator verbindt er zich toe de in de sector gebruikelijke verzekering ‘alle risico’s’ van nagel tot nagel af te sluiten voor de waarde van het werk zoals geschat in het bruikleenformulier. Deze verzekering dient zowel de schade aan, het verlies of de diefstal van het werk, als de aansprakelijkheid van de organisator met betrekking tot het werk te dekken gedurende de periode dat hij het werk in bruikleen heeft. De kosten van de verzekering zijn ten laste van de organisator. De organisator bezorgt de bruikleengever, op diens verzoek, kopie van deze polis. De organisator draagt zijn toekomstige schuldvordering op de verzekeraar, in geval van beschadiging, verlies of diefstal van het werk over aan de bruikleengever. De organisator verbindt er zich toe in het te sluiten verzekeringscontract de toestemming van de verzekeraar met deze overdracht aan de bruikleengever te bedingen. PRODUCTIEMODALITEITEN 41. Zo het werk gemaakt wordt in opdracht van de organisator, zal deze laatste de kunstenaar een productiebudget ter beschikking stellen van Dit bedrag wordt betaald: > uiterlijk de dag van de ondertekening van huidige overeenkomst; > in drie schijven: de eerste schijf van % op de tweede schijf van % op de derde schijf van % op op het volgende rekeningnummer van (titularis van de rekening).
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
11
Tevens zal de organisator de kunstenaar een vergoeding voor de uitvoering van deze opdracht betalen van Deze vergoeding wordt betaald op de volgende wijze: > als loon > via de tussenkomst van een Sociaal Bureau voor Kunstenaars > als honorarium (*). 42. Het werk blijft eigendom van de kunstenaar tenzij en totdat dit verkocht wordt. Indien het werk na afloop van de tentoonstelling gekocht wordt door de organisator, zal het gedeelte van het productiebudget dat toegekend was voor de realisatie van het gekochte werk als een voorschot op de verkoopprijs worden beschouwd. Alternatief: Enkel bij verkoop van het werk binnen dagen / maanden (*) na de tentoonstelling dient het productiebudget aan de organisator te worden terugbetaald, zonder dat de terugbetaling evenwel % van de verkoopprijs (na aftrek van de eventuele commissie die de kunstenaar aan zijn galerij of andere bemiddelaar is verschuldigd en exclusief BTW) overschrijdt. AFGELASTING VAN DE TENTOONSTELLING 43. Ingeval van de afgelasting van de tentoonstelling vergoedt de organisator de kunstenaar alle uitgaven die deze reeds verricht had met het oog op de tentoonstelling. Daarnaast betaalt de organisator de kunstenaar een schadevergoeding forfaitair bepaald op (richtlijn: 10% van het tentoonstellingsbudget), en met een minimum van 50% van de vergoedingen die de kunstenaar had kunnen winnen bij de verdere uitvoering van de overeenkomst. VARIA 44. De organisator zal, gedurende de tentoonstellingsperiode, eventuele koopintenties rechtstreeks aan de kunstenaar of zijn/haar aangeduide vertegenwoordiger, (*) melden. 45. De kunstenaar geeft de organisator tijdens de duur van de tentoonstelling een recht van voorkoop op het volgend tentoongestelde werk: 46. Op deze overeenkomst is het Belgische recht van toepassing. Voor het beslechten van geschillen zijn enkel de rechtbanken van bevoegd. 47. In voorkomend geval worden onder het begrip kunstenaar tevens diens erfgenamen en rechtverkrijgenden begrepen. 48. De volgende bijlagen maken deel uit van deze overeenkomst: [ blz.]
Deze overeenkomst werd opgesteld in exemplaren met bijlagen die deel uitmaken van elk exemplaar; elk der partijen/ondertekenaars heeft een exemplaar ontvangen; ter bevestiging waarvan op elke voorgaande bladzijde van deze overeenkomst en op elke bladzijde van de bijlagen hebben geparafeerd en hierna hebben ondertekend te ; op voor de kunstenaar:
voor de organisator:
* schrappen wat niet past / indien van toepassing
12
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
BIJLAGE A: WERK 1 Beschrijving van het werk: > Auteur > Eigenaar van het kunstwerk > Titel > Kenmerken (materiaal, techniek) > Techniek > Oplage / unicum > Genummerd / niet genummerd > Afmetingen > Jaar van ontstaan > Wijze van openbaarmaking Presentatie en installatie van het werk: > Nodige oppervlakte > Benodigde afspeelapparatuur > Ingelijst / met sokkel > Speciale vereisten WERK 2 Beschrijving van het werk: > Auteur > Eigenaar van het kunstwerk > Titel > Kenmerken (materiaal, techniek) > Oplage / unicum > Genummerd / niet genummerd > Afmetingen > Jaar van ontstaan > Wijze van openbaarmaking Presentatie en installatie van het werk: > Nodige oppervlakte > Benodigde afspeelapparatuur > Ingelijst / met sokkel > Speciale vereisten voor de kunstenaar:
voor de organisator:
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
13
TOELICHTING BIJ DE TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST DE ONDERGETEKENDEN: De kunstenaar: De kunstenaar kan een natuurlijke persoon of een rechtspersoon zijn (VZW, BVBA,...). Indien het om een rechtspersoon gaat, dient vermeld te worden wie de rechtspersoon vertegenwoordigt (naam en functie binnen de vennootschap). De organisator: De organisator kan een natuurlijke persoon of een rechtspersoon zijn (VZW, BVBA,...). Indien het om een rechtspersoon gaat, dient vermeld te worden wie de rechtspersoon vertegenwoordigt (naam en functie binnen de vennootschap). Let wel op: wanneer de kunstenaar of de organisator een feitelijke vereniging is (dus geen rechtspersoonlijkheid heeft), verbindt diegene die ondertekent alle leden van de vereniging indien hij namens de vereniging ondertekent en handelt binnen de bevoegdheden die hem door de leden zijn verleend (krachtens de statuten van de vereniging of krachtens een volmacht van alle leden). De leden zijn dan allen met hun persoonlijk vermogen verbonden tot nakoming van deze verbintenis, ieder ten belope van een gelijk deel. Zoniet, is enkel de ondertekenaar gehouden de overeenkomst na te leven en kan enkel hij daartoe worden aangesproken. Voorwerp van de overeenkomst De tentoonstellingsovereenkomst heeft als doel het werk van de kunstenaar tentoon te stellen. Wanneer de tentoonstelling echter als doel heeft het werk van de kunstenaar tentoon te stellen met het oog op promotie en verkoop, gebruik dan de tentoonstellingsovereenkomst met verkoopsbemiddeling. Art. 1: Hier dien je de titel van de tentoonstelling in te vullen. WERK VAN DE KUNSTENAAR Art. 3: De bijlage A vind je op het einde van het tentoonstellingscontract. In die bijlage worden verschillende punten opgesomd die je toelaten het werk zo uitvoerig mogelijk te beschrijven. De kunstenaar kan er ook richtlijnen meegeven voor presentatie en installatie van het werk. Alle werken die toegezegd werden voor de tentoonstelling, dienen in deze bijlage A te worden opgenomen. OMSCHRIJVING VAN HET WERK DAT IN BRUIKLEEN WORDT GEGEVEN Art. 4: De staat van het uitgeleende werk wordt beschreven in het bruikleenformulier. Dit formulier wordt gehecht als bijlage B aan de tentoonstellingsovereenkomst. De partijen bij een bruikleenovereenkomst zijn de organisator (lener) aan de ene kant en de kunstenaar of de eigenaar van het kunstwerk (bruikleengever) aan de andere kant. Het is belangrijk dit formulier correct samen in te vullen: uit dit bruikleenformulier blijkt welke werken werkelijk uitgeleend werden aan de organisator. Het is immers mogelijk dat de werken (opgenomen in bijlage A) die overeengekomen werden om tentoon gesteld te worden niet alle werkelijk ter beschikking gesteld werden. Het bruikleenformulier wordt best ingevuld voor het heentransport van het werk. Op die manier kan er geen discussie ontstaan of de schade vastgesteld na het transport bij aankomst van de werken bij de organisator reeds voor het transport aanwezig was. TENTOONSTELLINGSMODALITEITEN Tentoonstellingsperiode Art. 5: Hier dien je de begin- en einddatum van de tentoonstelling in te vullen. Dit artikel slaat dus niet op de data waarop het werk wordt opgehaald en later teruggebracht. Deze data worden opgegeven in art. 15 - Transport. Tentoonstellingsruimte Art. 6: Met ‘locatie’ bedoelen we niet enkel de tentoonstellingsruimte, maar ook de specifieke zaal of het gedeelte van de zaal. Fysieke kenmerken kunnen bv. (brand)deuren en/of doorgangen zijn die vrij moeten gehouden worden of ruimtes die al dan niet verduisterd kunnen worden. Best vermeldt de organisator ook of en in dat geval wanneer de tentoonstellingsruimte tijdens de tentoonstelling ook voor andere doeleinden gebruikt wordt, bv. als theaterfoyer of vergaderzaal. Art. 7: Uren te preciseren.
14
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
Omschrijving van de opstelling Art. 8: Te preciseren: bv. een thematische tentoonstelling, .... Art. 9: Ingeval van een groepstentoonstelling, dient op voorhand afgesproken te worden welk belang de kunstenaar hecht aan de overige deelnemers. Geeft hij de vrijheid aan de organisator (mits informatieplicht) of is dit een essentiële voorwaarde voor de kunstenaar om deel te nemen aan de tentoonstelling. Het is belangrijk dat de organisator de ruimte-indeling ruim voorafgaand aan de opbouwdatum (zoals bepaald in art. 10) aan de kunstenaar bezorgt. Opbouw en afbouw van de tentoonstelling Art. 10: Dagen en uren te preciseren. Art. 11: Specificeren wie instaat voor de op-en afbouw: > de kunstenaar > de organisator > de kunstenaar en de organisator Art. 12: De kunstenaar dient duidelijk te preciseren in het bruikleenformulier hoe het werk moet behandeld worden bij montage en / of installatie. De organisator deelt zijn praktische richtlijnen mee bij ondertekening van de overeenkomst of later, maar alleszins voor de opbouw aanvangt. Om te vermijden dat de organisator niet het nodige materiaal heeft om de werken op te stellen, verplicht art. 12, par. 3 de organisator ertoe alle basismaterieel en personeel voor op-en afbouw te voorzien. Met basismaterieel bedoelen we een ladder, een ophangsysteem, een boormachine, verlengkabels, handgereedschap, schilderbenodigheden,... Zo extra of bijzonder materieel nodig is (bv. een hoge ladder, een stelling, een rolwagen), specificeert de kunstenaar dit best in het bruikleenformulier. De kunstenaar geeft duidelijk aan hoeveel personeelsleden er nodig zijn voor het monteren en / of ophangen van de werken zodat de organisator het werkschema voor de betrokken personeelsleden kan opmaken. Art. 13: Desgevallend vermeldt de kunstenaar de uiteindelijke opstelling van de werken op het tentoonstellingsplan (art. 9). Art. 14: Hoe moet de vergoeding gekwalificeerd worden? Als loon: indien de kunstenaar tijdens de op-en afbouw van de tentoonstelling in dienst is van de organisator (d.i. onder gezag van de organisator). Zo de op-en afbouw van de tentoonstelling een deel van de artistieke creatie in opdracht is, wordt de organisator, zelfs indien de kunstenaar niet onder zijn gezag werkt, voor de sociale zekerheid beschouwd als werkgever. Via de tussenkomst van een Sociaal Bureau voor Kunstenaars: de organisator doet dan een beroep op een SBK, dat de kunstenaar voor de op-en afbouw van de tentoonstelling ter beschikking stelt van de organisator. De organisator kan slechts in specifieke gevallen een beroep doen op een SBK (zie verder). Een SBK rekent aan de organisator voor haar tussenkomst dossierkosten aan (8 tot 15% van het factuurbedrag), alsmede BTW. Als honorarium: wanneer de kunstenaar een zelfstandig kunstenaar is, aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen of wanneer hij dit werk occasioneel verricht. Een zelfstandig kunstenaar dient eveneens 21% BTW op het factuurbedrag aan te rekenen, tenzij hij geopteerd heeft voor het vrijstellingsregime van kleine ondernemingen. Wil de organisator zeker zijn dat de kunstenaar een zelfstandige is, kan hij de kunstenaar vragen een zelfstandigheidsverklaring voor te leggen. Een dergelijke verklaring kan de kunstenaar bekomen bij de Commissie ‘Kunstenaars’ (zie verder). Hoeveel dient deze vergoeding te bedragen? Het wettelijk minimumloon bedraagt op het ogenblik van de uitgave van deze brochure 54,75 euro per dag of 7,20 euro per uur. Het ontwerp van het Kunstendecreet voorziet dat een organisatie die beroep doet op een zelfstandig kunstenaar, deze minstens evenveel dient te betalen als de loonkost van een werknemer voor dezelfde prestatie (d.i. brutoloon vermeerderd met patronale bijdragen).
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
15
TRANSPORT EN LEVERING VAN HET WERK Art. 15: De kunstenaar zorgt dat het werk dat zal tentoongesteld worden, tijdig klaar is om getransporteerd te worden naar de tentoonstellingsruimte. Zo het tentoon te stellen werk niet meer aan de kunstenaar toebehoort, dienen partijen overeen te komen wie er zorg draagt dat het werk klaar zal zijn voor transport. Art. 18: Merk op dat de staat van de in bruikleen gegeven werken bij teruggave wordt opgemaakt na het terugtransport. Onderaan het bruikleenformulier (bijlage B) is daartoe ruimte voorzien. AUTEURSRECHTEN EN CREDITS Art. 19: Hoe moet de auteursrechtelijke vergoeding gekwalificeerd worden? De RSZ oordeelt dat auteursrechten geen loon zijn en dus niet onderworpen zijn aan sociale bijdragen. Bij de parlementaire werkzaamheden van de wet op het sociaal statuut van de kunstenaar werd deze praktijk van de RSZ bevestigd. Een uitdrukkelijke uitsluiting uit het loonbegrip werd evenwel niet opgenomen in de uiteindelijke wetteksten. Let wel op: recente fiscale rechtspraak kwalificeert auteursrechtelijke vergoedingen soms wel als loon. Er wordt gevreesd dat dit de praktijk van de RSZ kan beïnvloeden. De inkomsten uit auteursrechten zijn ook niet onderworpen aan sociale bijdragen krachtens het sociaal statuut van de zelfstandigen indien de kunstenaar al een sociale bescherming heeft, die minstens gelijkwaardig is aan die van het zelfstandigenstatuut (bv. als werknemer, zelfstandige in hoofdberoep, werkloze...). Een zelfstandig kunstenaar dient 6% als BTW-tarief toe te passen op de gefactureerde auteursrechtelijke vergoeding. Hoeveel dient deze vergoeding te bedragen? Voorbeelden van tarieven vind je vooralsnog enkel in het buitenland: zie bv. www. raav.org/ temp/html/f_menu.html (Quebec); www.uaav.org (Spanje). PROMOTIE EN PUBLICITEIT Art. 21: Te preciseren: bv. uitnodigingskaart, affiche, flyer, nieuwsbrief, seizoensbrochure, advertenties, website(s), e-brief, agenda in kranten en tijdschriften,... Art. 22/23: Partijen dienen overeen te komen of de de organisator enkel het materiaal over het te exposeren werk dat de kunstenaar ter beschikking stelt, mag gebruiken, of ook eigen materiaal van het werk mag maken. Daarom dient er gepreciseerd te worden of de organisator de toelating krijgt de te preciseren auteursrechten te gebruiken op > het werk > het promotiemateriaal over het werk > op het werk én het promotiemateriaal over het werk. Zo de kunstenaar de organisator de toelating geeft zelf promotiemateriaal te maken, kan hij daaromtrent richtlijnen geven en inspraak bedingen over de te gebruiken reproducties. Alleszins voorziet de overeenkomst dat de organisator een ontwerp/proefdruk van het promotiepubliciteitsmateriaal ter goedkeuring aan de kunstenaar dient voor te leggen voor de publicatiedatum (zie art. 25). Zo de kunstenaar zelf promotiemateriaal ter beschikking stelt, dient hij dit te preciseren: bv. foto’s, dia’s, ekta’s, prints, videofilm, dvd, cd-rom,... > toegelaten exploitatiewijzen: te preciseren: op analoge wijze bv. documentenbundel, boek, brochure, flyer, mondelinge uiteenzetting, video; en/of op digitale wijze: alle vormen van tijdelijke of permanente informatiedragers, zoals diskette, CD-rom, DVD, harddisk, mini-disk, memory stick, internet e.a.; > duur van deze toelating: te preciseren > geografische reikwijdte: te preciseren Zo de kunstenaar de toelating geeft dit materiaal via het internet te exploiteren, kan dit enkel zo de toelating tot exploitatie wereldwijd geldt. Art. 24: Hieronder vallen claims tot schadevergoeding wegens schending van het portretrecht of het auteursrecht op de gebruikte beelden en werken.
16
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
Art. 25: Zorg ervoor dat het aantal dagen voor de publicatiedatum voldoende tijd laat om nog eventuele wijzigingen aan te brengen. Art. 26: Voor de kwalificatie van de auteursrechtelijke vergoeding, zie uitleg art. 19. Een zelfstandig kunstenaar dient in principe 6% als BTW-tarief toe te passen op de gefactureerde auteursrechtelijke vergoeding (normaal tarief bij vergoedingen voor de overdracht of de licentie van rechten). Dit onderdeel zou evenwel ook kunnen beschouwd worden als een uitgave-overeenkomst. In dat geval is de auteursrechtelijke vergoeding vrijgesteld van BTW voor zover het contract door de kunstenaar (auteur van het publiciteitsmateriaal) zelf gesloten is. PUBLICATIE Art. 28: Beide partijen dienen akkoord te gaan al dan niet een publicatie uit te brengen. De organisator kan maar een publicatie uitbrengen wanneer de kunstenaar in art. 23 de organisator de toelating heeft gegeven zijn werk te exploiteren voor deze publicatie. Hij zal allicht ook maar een budget ter beschikking stellen, wanneer de kunstenaar hem de toelating geeft zijn werk te exploiteren voor deze publicatie. Art. 30: Te preciseren: Ondermeer in de keuze van de teksten en het beeldmateriaal, de opmaak, de lay-out, etc. Art. 31: De auteursrechtelijke vergoeding wordt forfaitair of als een % op de bruto-inkomsten bepaald. Indien de overeengekomen forfaitaire vergoeding later kennelijk niet evenredig blijkt aan de winst bij de exploitatie van de cataloog, moet de organisator-uitgever krachtens de Auteurswet op verzoek van de kunstenaar de vergoeding wijzigen teneinde hem op billijke wijze te laten delen in de winst. Voor de kwalificatie van de auteursrechtelijke vergoeding, zie uitleg art. 19. De auteursrechtelijke vergoeding is vrijgesteld van BTW voor zover het contract door de kunstenaar (auteur van de cataloog) zelf gesloten is. Voor uitleg aangaande de kwalificatie van de vergoeding voor de prestaties, zie art. 14. Art. 33: Te preciseren: BEWARING, BEWAKING EN ONDERHOUD Art. 36: De kunstenaar kan specifieke richtlijnen voor de organisator betreffende de bewaring, bewaking en onderhoud van de werken in het bruikleenformulier opnemen. Zorg ervoor dat fragiele delen van het kunstwerk of bijzonderheden in het bruikleenformulier vermeld worden. SCHADEREGELING EN VERZEKERING VAN DE WERKEN Art. 40: Als de bruikleengever wil weten of en tegen welke risico’s de organisator een verzekering heeft afgesloten, kan hij de organisator om een kopie van de polis verzoeken. Als de organisator voor alle risico’s verzekerd is, is de bruikleengever zeker vergoed te worden bij verlies, diefstal of beschadiging van het kunstwerk. Die zekerheid heeft de bruikleengever echter niét wanneer de organisator failliet verklaard wordt. De opbrengst van de goederen van de organisator wordt dan verdeeld als volgt: eerst worden de bevoorrechte schuldeisers (bv. de fiscus, de RZS, banken, werknemers) betaald, de resterende opbrengst wordt verdeeld onder de andere schuldeisers naar evenredigheid met hun vordering. Opdat de bruikleengever zeker is dat hij in alle omstandigheden vergoed wordt ingeval van verlies, diefstal of beschadiging, werd in de overeenkomst (laatste paragraaf van art. 40) bedongen dat de organisator zijn toekomstige schuldvordering op de verzekeringsmaatschappij aan de bruikleengever overdraagt. De bruikleengever dient de verzekeraar van de organisator van deze overdracht van schuldvordering in kennis te stellen, zodat de verzekeraar weet ten aanzien van wie hij zijn verbintenis moet nakomen. De bruikleengever moet dit doen met een aangetekende brief (zodat hij dit kan
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
17
bewijzen). Best voegt hij er de kopie van de polis aan toe. Enkel na deze kennisgeving is de overdracht tegenstelbaar aan de verzekeraar en moet de verzekeraar (indien iedereen correct gehandeld heeft) de vergoeding ingeval van schade, verlies of diefstal aan de bruikleengever betalen. Andere schuldeisers van de organisator kunnen de datum van de tentoonstellingsovereenkomst waarin de schuldoverdracht overeengekomen werd, betwisten. Zij kunnen bv. stellen dat de overeenkomst geantidateerd werd. Een overeenkomst heeft ten aanzien van derden immers slechts vaste datum bij registratie, bij het overlijden van één der ondertekenaars of bij de vaststelling van de hoofdinhoud van het geschrift in een authentieke akte. De bruikleengever kan dus best de overeenkomst laten registeren bij de Ontvanger der Registratierechten. Die verplichting geldt echter niet in handelszaken, bv. wanneer de organisator een handelaar is. In dat geval kan de datum met alle middelen van recht bewezen worden. Ter info: een andere oplossing bestaat erin dat de organisator in de verzekeringsovereenkomst een beding ten behoeve van de bruikleengever opneemt, waarin de verzekeringsmaatschappij er zich toe verbindt de vergoeding ingeval van verlies, diefstal of beschadiging rechtstreeks aan de bruikleengever te betalen. De bruikleengever dient de verzekeringsovereenkomst wel op te vragen en na te kijken of de organisator een dergelijk beding effectief in de verzekeringsovereenkomst liet opnemen. Zo dit gebeurd is, dient de bruikleengever geen verdere stappen meer te nemen. Zo voor deze optie gekozen wordt, dient de laatste paragraaf van art. 40 geschrapt te worden. PRODUCTIEMODALITEITEN Art. 41: De kunstenaar dient rekening te houden met alle kosten die bij de productie van het werk komen kijken. Hij maakt best samen met de organisator een gedetailleerde kostenraming en timing voor de uitvoering op. Voor uitleg aangaande de kwalificatie van de vergoeding voor de prestaties, zie art. 14. Art. 42: Dit artikel geeft de organisator de mogelijkheid het productiebudget geheel of gedeeltelijk te recupereren bij verkoop van het werk. Partijen zijn vrij deze mogelijkheid al dan niet in het contract te voorzien. AFGELASTING VAN DE TENTOONSTELLING Zorg er als kunstenaar voor alle uitgaven die je voor de tentoonstelling doet, te kunnen aantonen. Volgens de wet heeft de kunstenaar bij afgelasting, naast de vergoeding van de reeds gemaakte uitgaven, eveneens recht op vergoeding van al wat hij had kunnen winnen bij verdere uitvoering. Wij raden aan dat dit onderdeel van de vergoeding reeds forfaitair in de overeenkomst bepaald wordt. De raming ervan leidt immers vaak tot betwistingen. Als richtlijn adviseren we 10% van het tentoonstellingsbudget, met als minimumbedrag 50% van de vergoedingen die de kunstenaar had kunnen ontvangen zo de overeenkomst verder zou uitgevoerd zijn. Het tentoonstellingsbudget bestaat in principe uit volgende posten: transportkosten werk en kunstenaar, kosten op-en afbouw van de tentoonstelling, kosten promotie en publiciteit, auteursrechtelijke vergoedingen, vergoedingen medewerkers aan het tentoonstellingsproject. Indien voorzien: kosten catalogus, kosten productie van het werk (materiaal en werkuren). Dit art. 43 belet echter niet dat de kunstenaar steeds kan eisen dat de tentoonstelling doorgaat. De uitvoering van de overeenkomst is immers het normale rechtsmiddel dat een een schuldeiser ter beschikking staat wanneer een schuldenaar zijn verbintenis niet nakomt. VARIA Art. 44: De organisator verbindt er zich toe koopintenties die hij verneemt mee te delen aan de kunstenaar. De kunstenaar kan dan zelf oordelen of hij contact opneemt met de geïnteresseerde koper en over de verkoop onderhandelen. Art. 45: De kunstenaar kan de organisator een recht van voorkoop geven. Is iemand geïnteresseerd het gepreciseerde werk tegen een prijs die de kunstenaar aanvaardt, te kopen, dient de kunstenaar de organisator in te lichten. De organisator heeft dan het recht het werk tegen die prijs te kopen. Dit voorkooprecht vervalt na de tentoonstelling.
18
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
02. MODELOVEREENKOMSTEN EN TOELICHTING 02.2.
TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST MET VERKOOPSBEMIDDELING
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
19
De ondergetekenden: 1° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de kunstenaar ; 2° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de organisator
, ,/ , (*) ,
, ,/ , (*) ,
zijn het volgende overeengekomen VOORWERP VAN DE OVEREENKOMST 01. Deze overeenkomst heeft tot voorwerp het bepalen van de rechten en verplichtingen van de partijen in het kader van de door de organisator geplande tentoonstelling “ (hierna de tentoonstelling genoemd). WERK VAN DE KUNSTENAAR 02. De organisator zal werk van de kunstenaar tentoonstellen, promoten en/of verkopen onder de hierna bepaalde voorwaarden. 03. Het tentoon te stellen werk van de kunstenaar wordt beschreven in de aan deze overeenkomst gehechte bijlage A (hierna het werk genoemd). OMSCHRIJVING VAN HET WERK DAT IN BRUIKLEEN WORDT GEGEVEN 04. Het werk dat de kunstenaar in bruikleen geeft aan de organisator, wordt beschreven in het bruikleenformulier, volgens het model gehecht als bijlage B aan huidige overeenkomst. Dit bruikleenformulier wordt opgesteld voor het heentransport van het werk. Het wordt voor akkoord ondertekend door de kunstenaar en de organisator. TENTOONSTELLINGSMODALITEITEN TENTOONSTELLINGSPERIODE 05. Het werk zal door de organisator tentoongesteld worden van tot De kunstenaar en de organisator kunnen overeenkomen de tentoonstellingsperiode te wijzigen. Een dergelijk akkoord dient schriftelijk vastgelegd te worden. TENTOONSTELLINGSRUIMTE 06. Het werk zal tentoongesteld worden op de volgende locatie:
De organisator informeert de kunstenaar van de volgende fysieke kenmerken van deze ruimte:
20
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
”
07. De tentoonstellingsruimte is tijdens de tentoonstelling geopend voor het publiek op de volgende dagen en uren: maandag
van
uur
tot
uur
dinsdag
van
uur
tot
uur
woensdag
van
uur
tot
uur
donderdag
van
uur
tot
uur
vrijdag
van
uur
tot
uur
zaterdag
van
uur
tot
uur
zondag
van
uur
tot
uur
OMSCHRIJVING VAN DE OPSTELLING 08. Type tentoonstelling: > solotentoonstelling > groepstentoonstelling (aantal kunstenaars > andere:
)
(preciseren) (*) 09. Zo het een groepstentoonstelling betreft: > wordt een lijst van de namen van de andere deelnemers aan huidige overeenkomst gehecht, die enkel in onderling akkoord kan gewijzigd worden; > zal de organisator de namen van de andere deelnemers aan de tentoonstelling schriftelijk aan de kunstenaar bezorgen, ten laatste dagen voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling.(*) Zo het een groepstentoonstelling betreft, zal de organisator in overleg met de kunstenaar bepalen welk deel van de ruimte de kunstenaar toekomt en hem/haar een schriftelijke omschrijving en/of plan van de gehele tentoonstelling bezorgen, ten laatste dagen voorafgaand aan de opening van de tentoonstelling. OPBOUW EN AFBOUW VAN DE TENTOONSTELLING 10. De tentoonstelling zal opgebouwd worden op van tot (dagen en uren specificeren). De tentoonstelling zal afgebroken worden op van tot (dagen en uren specificeren). 11. De organisator draagt zorg en is financieel verantwoordelijk voor de op-en afbouw van de tentoonstelling. De op-en afbouw gebeurt in overleg met de kunstenaar. 12. De organisator verbindt zich er toe de technische richtlijnen van de kunstenaar te volgen bij de montage en/of installatie van het werk, zoals vermeld in het bruikleenformulier. TRANSPORT EN LEVERING VAN HET WERK 13. De kunstenaar zal het werk klaar hebben voor transport uiterlijk voor de openingsdatum van de tentoonstelling op het volgend adres:
dagen
De organisator / kunstenaar (*) zal ten laatste dagen na het einde van de tentoonstelling het werk terugbrengen / ophalen (*) op het volgend adres: 14. De organisator / kunstenaar (*) is verantwoordelijk voor het transport van het werk. Partijen zijn vrij in de keuze van transporteur; of verbinden er zich toe de volgende transporteur te kiezen: (*) De organisator draagt de kosten van dit transport. Indien dit transport georganiseerd wordt door de kunstenaar, verbindt de organisator er zich toe op voorlegging van de factuur dit bedrag aan de kunstenaar terug te betalen.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
21
15. De organisator verbindt er zich toe het werk terug te brengen in de verpakking gebruikt voor het heentransport. Indien dit niet mogelijk is, verbindt de organisator er zich toe het werk terug te brengen in een kwalitatief gelijkaardige verpakking. De kosten voor deze verpakking(en) worden gedragen door de organisator. 16. Nadat het terugtransport plaatsgevonden heeft, maken beide partijen samen een staat op van het in bruikleen gegeven werk. Deze staat bij teruggave wordt vermeld op het bruikleenformulier. CREDITS 17. De organisator zal op een duidelijke wijze het werk en de eventuele reproducties ervan identificeren. Deze identificatie bevat de vermelding ‘courtesy of’’, de naam van de kunstenaar, het jaar waarin het werk gerealiseerd werd en desgevallend de naam van de bruikleengever. Deze identificatie zal in de onmiddellijke buurt van het werk (en de reproductie) geplaatst worden. of Deze identificatie zal geplaatst worden op de volgende plaats:
MACHTIGING TOT VERKOOP 18. De kunstenaar verleent de organisator gedurende de tentoonstelling de exclusieve machtiging tot verkoop van het werk, in naam en voor rekening van de kunstenaar. De organisator zal het werk slechts verkopen tegen de minimumprijs, zoals bepaald in bijlage A onder ‘verkoopprijs’. De organisator kan het werk slechts aan een lagere prijs verkopen mits schriftelijke toestemming van de kunstenaar. Indien de kunstenaar op verzoek van de organisator toestemming geeft tot verkoop tegen een lagere prijs, wordt de vergoeding van de organisator, bepaald in art. 20, berekend op deze lagere prijs. 19. Zo de organisator een koop in naam en voor rekening van de kunstenaar gesloten heeft, licht hij de kunstenaar hiervan onmiddellijk in. VERGOEDING VOOR BEMIDDELING 20. De organisator ontvangt als vergoeding voor de door hem verrichte diensten bij elke verkoop % van de volledige verkoopprijs, exclusief BTW / % van de verkoopprijs, verminderd met de gestaafde productiekosten van het werk, met een maximum van (*) VERKOOP 21. De verkoopprijs wordt geïnd door de kunstenaar / de organisator (*) in naam en voor rekening van de kunstenaar. 22. Indien de verkoopprijs door de organisator wordt geïnd, stort de organisator de verkoopprijs aan de kunstenaar door uiterlijk 30 dagen na de datum van verkoop, na afhouding van de hem in art.20 bepaalde vergoeding. Indien de organisator, ook na daartoe in gebreke gesteld te zijn door de kunstenaar, in gebreke blijft dit bedrag over te maken, zal hij van rechtswege een intrest van 10,5% per jaar op dit bedrag verschuldigd zijn. PROMOTIE EN PUBLICITEIT 23. De organisator draagt zorg voor de promotie en de publiciteit van de tentoonstelling volgens zijn gebruikelijke kanalen, en/of op de volgende wijze: (specificeren: bv. uitnodigingskaart, affiche, flyer, nieuwsbrief, seizoensbrochure, advertenties, website, e-brief) (*) De organisator draagt de kosten voor de promotie en de publiciteit. 24. De kunstenaar zal op verzoek van de organisator voor promotiedoeleinden zijn/haar relevante persoonlijke gegevens verstrekken, alsmede het volgend promotiemateriaal over het te exposeren werk (specificeren) (*).
22
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
25. De kunstenaar geeft de organisator de toestemming de hiernavolgende auteursrechten op het werk / op het promotiemateriaal over het werk / op het werk én het promotiemateriaal erover (*) te gebruiken: De organisator heeft het recht om het werk / het promotiemateriaal van het werk / op het werk én het promotiemateriaal erover (*) vast te leggen, te reproduceren, publiek mede te delen en te verspreiden: geheel en/of gedeeltelijk op een klank- en/of beelddrager op analoge wijze: (specificeren: bv. documentenbundel, boek, brochure, flyer, mondelinge uiteenzetting, video) op digitale wijze: (specificeren: alle vormen van tijdelijke of permanente informatiedragers, zoals diskette, CD-rom, DVD, harddisk, mini-disk, memory stick, internet e.a.) (*). De organisator verbindt er zich toe van de verleende rechten slechts gebruik te maken in het kader van de promotie en publiciteit van huidige tentoonstelling. Deze licentie wordt aan de organisator verleend voor de volgende periode: van tot Deze licentie geldt wereldwijd / voor de volgende landen De organisator is voor deze licentie geen vergoeding verschuldigd. 26. De kunstenaar vrijwaart de organisator van eventuele claims door derden naar aanleiding van de toegekende en uitgeoefende licentie. 27. De organisator zal een ontwerp/proefdruk van het promotie-en publiciteitsmateriaal ter goedkeuring aan de kunstenaar voorleggen, ten laatste dagen voor de publicatiedatum. De organisator zal exemplaren van dit promotie-en publiciteitsmateriaal kosteloos ter beschikking van de kunstenaar stellen. 28. De organisator verbindt zich ertoe wel/niet (*) een vernissage voor de tentoonstelling te organiseren op: Partijen bepalen in onderling overleg het aantal uit te nodigen personen, organisaties en/of instanties in functie van de beschikbare middelen. De kunstenaar verbindt er zich toe ten laatste op een lijst van post-en mailadressen te bezorgen van uit te nodigen personen, organisaties en/of instanties. De kosten van deze vernissage worden gedragen door de organisator / andere
BEWARING, BEWAKING EN ONDERHOUD 29. De organisator is verantwoordelijk voor de bewaring, de bewaking en het onderhoud van het werk. 30. De organisator verbindt er zich toe het werk te bewaren, te bewaken en te onderhouden volgens de richtlijnen van de kunstenaar in het bruikleenformulier vermeld. SCHADEREGELING EN VERZEKERING VAN DE WERKEN 31. De organisator is aansprakelijk voor de beschadigingen, verlies of diefstal van het werk, gedurende de periode dat hij het werk in bruikleen heeft, met inbegrip van het heen- en terugtransport, en in het algemeen tot de dag dat het werk terug bij de kunstenaar wordt afgeleverd. De organisator is evenwel niet aansprakelijk voor de schade die het gevolg is van het normale gebruik van het werk waarvoor het werd uitgeleend. De organisator is evenmin aansprakelijk voor schade die ontstaan is ten gevolge van verborgen gebreken en constructiefouten van het werk, noch voor schade die aantoonbaar te wijten is aan de kunstenaar. 32. Indien de organisator beschadigingen aan het werk vaststelt, zal hij deze beschadigingen onmiddellijk schriftelijk aan de kunstenaar melden. De beschadigingen worden door beide partijen genoteerd op het bruikleenformulier.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
23
33. Bij onherstelbare schade, verlies of diefstal van het werk dient de organisator de waarde, zoals geschat in het bruikleenformulier, te vergoeden. Bij herstelbare schade, dient de organisator binnen redelijke termijn te zorgen voor de restauratie van het beschadigde werk en de restauratiekosten te vergoeden. Herstellingen zullen in overleg met de kunstenaar worden uitbesteed aan een gespecialiseerde firma. Het is de organisator verboden zelf herstellingen uit te voeren zonder de uitdrukkelijke toestemming van de kunstenaar. De restauratie van het werk zal gebeuren volgens de richtlijnen van de kunstenaar. Bij betwisting of de schade al dan niet herstelbaar is en het werk behoorlijk hersteld is, kiezen beide partijen een expert. Indien deze experts niet tot een akkoord komen, wordt een derde expert aangeduid door de Rechtbank van eerste aanleg te Deze drie experts beslissen bij meerderheid van de stemmen. 34. De organisator verbindt er zich toe de in de sector gebruikelijke verzekering ‘alle risico’s’ van nagel tot nagel af te sluiten voor de waarde van het werk zoals geschat in het bruikleenformulier. Deze verzekering dient zowel de schade aan, het verlies of diefstal van het werk, als de aansprakelijkheid van de organisator m.b.t. het werk te dekken gedurende de periode dat hij het werk in bruikleen heeft. De kosten van de verzekering zijn ten laste van de organisator. De organisator bezorgt de kunstenaar, op diens verzoek, kopie van deze polis. De organisator draagt zijn toekomstige schuldvordering op de verzekeraar, in geval van beschadiging, verlies of diefstal van het werk over aan de kunstenaar. De organisator verbindt er zich toe in het te sluiten verzekeringscontract de toestemming van de verzekeraar met deze overdracht aan de kunstenaar te bedingen. VARIA 35. Op deze overeenkomst is het Belgische recht van toepassing. Voor het beslechten van geschillen zijn enkel de rechtbanken van bevoegd. 36. In voorkomend geval worden onder het begrip kunstenaar tevens diens erfgenamen en rechtverkrijgenden begrepen. 37. De volgende bijlagen maken deel uit van deze overeenkomst: [ blz.]
Deze overeenkomst werd opgesteld in exemplaren met bijlagen die deel uitmaken van elk exemplaar; elk der partijen/ondertekenaars heeft een exemplaar ontvangen; ter bevestiging waarvan op elke voorgaande bladzijde van deze overeenkomst en op elke bladzijde van de bijlagen hebben geparafeerd en hierna hebben ondertekend te ; op voor de kunstenaar:
voor de organisator:
* schrappen wat niet past / indien van toepassing
24
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
BIJLAGE A: WERK 1 Beschrijving van het werk: > Auteur > Eigenaar van het kunstwerk > Titel > Kenmerken (materiaal, techniek) > Techniek > Oplage / unicum > Genummerd / niet genummerd > Afmetingen > Jaar van ontstaan > Wijze van openbaarmaking > Verkoopsprijs Presentatie en installatie van het werk: > Nodige oppervlakte > Benodigde afspeelapparatuur > Ingelijst / met sokkel > Speciale vereisten WERK 2 Beschrijving van het werk: > Auteur > Eigenaar van het kunstwerk > Titel > Kenmerken (materiaal, techniek) > Oplage / unicum > Genummerd / niet genummerd > Afmetingen > Jaar van ontstaan > Wijze van openbaarmaking > Verkoopsprijs Presentatie en installatie van het werk: > Nodige oppervlakte > Benodigde afspeelapparatuur > Ingelijst / met sokkel > Speciale vereisten voor de kunstenaar:
voor de organisator:
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
25
TOELICHTING BIJ DE TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST MET VERKOOPSBEMIDDELING WELK IS HET ONDERSCHEID TUSSEN EEN TENTOONSTELLINGSOVEREENKOMST MET EN ZONDER VERKOOPSBEMIDDELING? De tentoonstellingsovereenkomst heeft als doel het werk van de kunstenaar tentoon te stellen. De tentoonstellingsovereenkomst met verkoopsbemiddeling heeft als doel het werk van de kunstenaar tentoon te stellen met het oog op promotie en verkoop. Het tentoonstellen is een instrument om de hoofddoelstelling - de verkoop - te realiseren. Dit verschillend doel verklaart ook dat de modelovereenkomsten enigszins anders opgesteld zijn. Zo voorziet de tentoonstellingsovereenkomst met verkoopsbemiddeling o.m.: > een machtiging tot verkoop aan de organisator > een bepaling om de vergoeding bij bemiddeling te regelen; maar daartegenover staat: > geen vergoeding voor het gebruik van het tentoonstellingsrecht; > geen bepaling in verband met productiemodaliteiten; > beperktere bepalingen in verband met de op-en afbouw van de tentoonstelling. Niets belet evenwel ook deze bepalingen aan de tentoonstellingsovereenkomst met verkoopsbemiddeling toe te voegen. Wij beperken ons in deze bespreking tot de specifieke bepalingen van deze overeenkomst: machtiging tot verkoop en vergoeding voor bemiddeling. Voor de overige bepalingen verwijzen wij naar de bespreking van de tentoonstellingsovereenkomst. MACHTIGING TOT VERKOOP Art. 18. Enkel de organisator is gemachtigd de tentoongestelde werken van de kunstenaar te verkopen gedurende de tentoonstellingsperiode. Zelfs de kunstenaar kan in deze periode de tentoongestelde werken niet verkopen. Indien de kunstenaar zich toch deze mogelijkheid wil voorbehouden, dient hij dit aan de overeenkomst toe te voegen. De organisator verkoopt het werk in naam en voor rekening van de kunstenaar. Dit betekent dat het werk verkocht wordt door de kunstenaar. Vermits het werk verkocht wordt door de kunstenaar, kan het verlaagde BTW-tarief van 6% toegepast worden (zo het werk valt onder de definitie van kunstvoorwerpen, zoals gespecificeerd in het KB nr. 20 BTW, zie bijlage achteraan). De organisator dient het werk te verkopen tegen de minimumprijs die opgegeven werd in bijlage A. Hij kan het werk tegen een hogere prijs verkopen. Zo hij het werk evenwel tegen een lagere prijs wil verkopen, heeft hij de schriftelijke toestemming van de kunstenaar nodig. Art. 19. Hier dien je te bepalen aan wie de koper van het werk de verkoopprijs dient te betalen: aan de organisator, of rechtstreeks aan de kunstenaar. VERGOEDING VOOR BEMIDDELING Art. 20. Hier dien je het percentage van de verkoopprijs dat de organisator zal ontvangen in ruil voor zijn bemiddeling te preciseren. De organisator zal voor zijn dienst een factuur opmaken aan de kunstenaar. Op het factuurbedrag zal hij 21% BTW aanrekenen.
26
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
02. MODELOVEREENKOMSTEN EN TOELICHTING 02.3.
BRUIKLEENOVEREENKOMST
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
27
BIJLAGE B Deze bruikleenovereenkomst vormt een geheel met de bepalingen van de tentoonstellingsovereenkomst. 01. Gegevens betreffende de organisator (hierna genoemd de lener) Naam : Adres : Vertegenwoordigd door: 02. Gegevens betreffende de kunstenaar of de eigenaar van het kunstwerk (hierna genoemd de bruikleengever) Naam : Adres : Vertegenwoordigd door: 03. Tentoonstelling en bruikleenperiode Hierna opgesomde kunstwerken worden aan de lener in bruikleen gegeven voor de tentoonstelling: De bruikleenperiode loopt van
tot
04. Lijst van de in bruikleen gegeven kunstwerken met schatting van hun waarde KUNSTWERK
WAARDE (in euro)
1. 2. 3. Opmerking: Als meerdere exemplaren van een kunstwerk in bruikleen worden gegeven moet per exemplaar de waarde worden geschat. 05. Staat van de kunstwerken De kunstwerken worden in perfecte staat aan de lener ter beschikking gesteld. Opmerkingen:
06. Richtlijnen bij de montage en/of installatie van de kunstwerken
07. Bijzonder materieel vereist voor de montage en/of installatie van de kunstwerken De lener zorgt dat het volgende materieel ter beschikking is voor de montage en/of installatie van de kunstwerken:
De bruikleengever zorgt dat het volgende materieel ter beschikking is voor de montage en/of installatie van de kunstwerken:
De lener draagt de kosten voor de ter beschikking stelling van dit materieel. Indien dit materieel bezorgd/gehuurd wordt door de bruikleengever, verbindt de lener er zich toe op voorlegging van de factuur dit bedrag aan de bruikleengever terug te betalen.
28
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
08. Richtlijnen voor de bewaring, bewaking en het onderhoud van de kunstwerken
09. Verzekering De lener verbindt er zich toe de in de sector gebruikelijke verzekering ‘alle risico’s’ van nagel tot nagel af te sluiten voor de waarde van de geleende kunstwerken zoals geschat in art. 4 van dit bruikleenformulier. 10. Beschadigingen Indien de lener beschadigingen aan een kunstwerk vaststelt, zal hij deze beschadigingen onmiddellijk schriftelijk aan de bruikleengever melden. De vastgestelde beschadigingen worden door de bruikleengever gecontroleerd. Zij worden vermeld in de ruimte voorzien onderaan het bruikleenformulier en ondertekend door beide partijen met vermelding van datum en plaats van ondertekening. 11. Staat van de kunstwerken bij teruggave Nadat het terugtransport plaatsgevonden heeft, maken beide partijen samen een staat op van de in bruikleen gegeven kunstwerken. Deze staat bij teruggave wordt vermeld in de ruimte voorzien onderaan het bruikleenformulier en ondertekend door beide partijen met vermelding van datum en plaats van ondertekening.
Aldus opgemaakt te , in dubbel, op iedere partij erkennende één exemplaar ontvangen te hebben.
,
voor de bruikleengever:
voor de lener:
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
29
BESCHADIGINGEN AAN IN BRUIKLEEN GEGEVEN WERKEN Partijen stellen aan volgende werken:
volgende beschadigingen vast:
Aldus opgemaakt te , in dubbel, op iedere partij erkennende één exemplaar ontvangen te hebben. voor de bruikleengever:
voor de lener:
30
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
,
STAAT VAN IN BRUIKLEEN GEGEVEN WERKEN BIJ TERUGGAVE De bruikleengever,
(naam en adres)
verklaart de volgende werken:
in de volgende conditie te hebben ontvangen:
Aldus opgemaakt te , in dubbel, op iedere partij erkennende één exemplaar ontvangen te hebben.
,
voor de bruikleengever:
voor de lener:
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
31
TOELICHTING BIJ DE BRUIKLEENOVEREENKOMST TIJDSTIP? Partijen stellen dit bruikleenformulier best op voor het heentransport van de werken. Op die manier vermijden zij discussie over de aansprakelijkheid voor schade ontstaan tijdens het transport. Schade vastgesteld na het transport (bij aankomst van de werken bij de organisator) had immers ook reeds voor het transport aanwezig kunnen zijn. Wanneer de werken na de tentoonstelling teruggebracht zijn naar het adres dat in de overeenkomst wordt opgegeven, maken partijen een staat van teruggave op. Daartoe is ruimte voorzien onderaan het bruikleenformulier. Indien mogelijk wordt deze staat van teruggave in onderling akkoord opgemaakt. Is dit niet mogelijk, dan vermeldt elk der partijen zijn vaststellingen. ONDERGETEKENDEN De bruikleenovereenkomst wordt opgemaakt tussen de organisator en de kunstenaar/de eigenaar van het kunstwerk. TENTOONSTELLING EN BRUIKLEENPERIODE Tentoonstelling en periode van bruikleen te preciseren. LIJST VAN DE IN BRUIKLEEN GEGEVEN KUNSTWERKEN MET SCHATTING VAN HUN WAARDE Het is belangrijk deze lijst correct in te vullen. Hieruit blijkt welke werken werkelijk uitgeleend werden aan de organisator. Het is immers mogelijk dat de werken die oorspronkelijk overeengekomen werden om tentoon gesteld te worden (en opgenomen zijn in bijlage A, gehecht aan de tentoonstellingsovereenkomst) niet alle ook werkelijk ter beschikking gesteld werden van de organisator. Partijen schatten best in het bruikleenformulier in akkoord de waarde van de uitgeleende werken. De geschatte waarde is de waarde die de organisator dient te vergoeden bij verlies of onherstelbare beschadiging van het werk. Op die manier vermijd je achteraf discussies over de juiste waarde van het werk. Wanneer het kunstwerk bij aanvang van het bruikleen geschat is, is de lener (organisator) aansprakelijk voor verlies of beschadiging van het werk te wijten aan toeval of overmacht. STAAT VAN DE KUNSTWERKEN Je dient de staat van het kunstwerk te beschrijven. Wij zijn ervan uitgegaan dat het werk in perfecte staat wordt uitgeleend en hebben het aldus standaard beschreven in het bruikleenformulier. Zo het werk niet in perfecte staat is bij de ontlening, dienen de beschadigingen zo nauwkeurig mogelijk beschreven te worden in het bruikleenformulier. Wordt er geen beschrijving opgemaakt, dan zal het moeilijk zijn de werkelijke staat van het ontleende werk te bewijzen. Foto’s zijn meestal te vaag om er de preciese staat van het werk uit af te leiden. Indien de kunstenaar de werkelijke staat van het werk niet bewijst, wordt het werk geacht te zijn ontleend in de staat, waarin het zich bevindt bij teruggave. RICHTLIJNEN BIJ DE MONTAGE EN/OF INSTALLATIE VAN DE KUNSTWERKEN De kunstenaar kan hier preciseren hoe het werk moet behandeld worden bij montage en/of installatie. Indien het werk fragiele delen of bijzonderheden bevat, dient de kunstenaar dit hier te vermelden. BIJZONDER MATERIEEL VEREIST VOOR DE MONTAGE EN/OF INSTALLATIE VAN DE KUNSTWERKEN De organisator dient het basismaterieel (een ladder, een ophangsysteem, een boormachine, verlengkabels, handgereedschap, schilderbenodigheden,...) ter beschikking te hebben. Zo er extra of bijzonder materieel nodig is (bv. een hoge ladder, een stelling, een rolwagen), specificeert de kunstenaar dit best alsmede wie van beide partijen voor de aanwezigheid van dit materiaal zal zorgen. RICHTLIJNEN VOOR DE BEWARING, DE BEWAKING EN HET ONDERHOUD VAN DE KUNSTWERKEN De kunstenaar kan hier de organisator specifieke richtlijnen opleggen betreffende de bewaring, de bewaking en het onderhoud van de werken. Fragiele delen van het kunstwerk of bijzonderheden kunnen hier vermeld worden.
32
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
02. MODELOVEREENKOMSTEN EN TOELICHTING 02.4.
VERKOOPSOVEREENKOMST
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
33
De ondergetekenden: 1° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de kunstenaar ; 2° Naam: Woonplaats: OF(*) waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnummer BTW-nummer ten deze vertegenwoordigd door verder te noemen de organisator
, ,/ , (*) ,
, ,/ , (*) ,
zijn het volgende overeengekomen ARTIKEL 1 De kunstenaar draagt in eigendom over aan de koper het hierna beschreven kunstwerk: > Titel : > Auteur: > Kenmerken1: > Oplage2 /unicum : > Jaar van ontstaan : voor een bedrag van Euro (prijs aanduiden, specificeren incl./excl. BTW). ARTIKEL 2 2.1. De feitelijke levering zal plaatshebben op het adres: bij ondertekening van deze overeenkomst/ binnen door de kunstenaar/ door : Naam : Woonplaats :
dagen na ondertekening van deze overeenkomst (*) (*)
2.2. De kosten van het vervoer van het kunstwerk, met inbegrip van die van de verzekering, zijn voor rekening van de kunstenaar / de koper (specificeren) (*). ARTIKEL 3 De betaling van de koopsom door de koper zal plaatsvinden > uiterlijk binnen 30 / 45 / 60 dagen na de levering / na de ondertekening van dit contract (*) of > op het moment van de levering van het kunstwerk door contante betaling / door overmaking op rekeningnummer (*) van ARTIKEL 4 4.1. Zo er tentoonstellingsrichtlijnen bij deze overeenkomst worden gevoegd, verbindt de koper zich ertoe deze richtlijnen stipt na te leven. Eventueel: Bruikleen van het kunstwerk aan derden voor tentoonstellingsdoeleinden is enkel toegelaten mits voorafgaande schriftelijke toestemming van de kunstenaar. 1 Bijvoorbeeld: het kunstwerk is een schilderij, met volgende afmetingen .... 2 Bijvoorbeeld: het kunstwerk is vervaardigd in een editie van ....... genummerde exemplaren. De koper verwerft nr. ......van deze editie.
34
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
4.2. Aankondigingen en promotie van de vertoningen van het kunstwerk zijn enkel toegelaten mits gebruik van het door de kunstenaar geleverde of goedgekeurde promotiemateriaal. Secundaire exploitatie van dit promotiemateriaal (zoals o.m. merchandising van reproducties, gebruik van een reproductie als logo) zijn niet toegelaten zonder voorafgaande schriftelijke toestemming en vergoeding van de kunstenaar. 4.3. Als bij de tentoonstelling van het kunstwerk een catalogus wordt uitgebracht, mag het kunstwerk in de catalogus worden afgebeeld op voorwaarde dat enkel de door de kunstenaar tegen kostprijs ter beschikking gestelde reproducties van het kunstwerk/ de door de kunstenaar toegelaten en goedgekeurde reproducties worden gebruikt en op voorwaarde dat minstens exemplaren van deze catalogus kosteloos aan de kunstenaar worden geleverd. 4.4. De kunstenaar behoudt alle overige auteursrechten. Bijgevolg is het de koper niet toegelaten het kunstwerk of een deel van het kunstwerk via om het even welk medium te reproduceren. Bovendien verbindt de verkoper zich ertoe de kunstenaar schriftelijk te berichten, indien hij weet heeft van een schending van de auteursrechten van de kunstenaar door een derde. 4.5. De naam van de auteur, , zal aan het kunstwerk verbonden blijven. Daartoe zal de koper als naar het kunstwerk wordt verwezen of als het kunstwerk wordt getoond, er steeds voor zorgen dat de naam van de auteur wordt vermeld en dat er geen twijfel of dubbelzinnigheid kan bestaan in verband met zijn/ haar hoedanigheid van auteur van het kunstwerk. 4.6. Voor zoveel als nodig wordt uitdrukkelijk gesteld dat voormelde rechten aan de koper worden toegekend onder voorbehoud van de integrale naleving van deze overeenkomst en onder voorbehoud van de correcte betaling door de koper van de hierboven in artikel 1 vermelde koopsom. ARTIKEL 5 5.1. De koper zal als een goed huisvader voor het kunstwerk zorgen. Hij zal het kunstwerk beheren en onderhouden overeenkomstig de bedoeling van de kunstenaar en met inachtneming van de intellectuele rechten van de auteur overeenkomstig de internationale verdragen terzake en de Belgische Auteurswet van 30 juni 1994. 5.2. De koper verbindt er zich toe de kunstenaar onverwijld op de hoogte te brengen van de eventuele diefstal of beschadiging van het kunstwerk. De koper zal in zulk geval in overleg met de kunstenaar de nodige (herstel)maatregelen treffen. ARTIKEL 6 De koper zal in geval van wederverkoop van het kunstwerk, de kunstenaar voorafgaandelijk inlichten en aan de volgende koper dezelfde voorwaarden opleggen als deze waaraan hij krachtens deze overeenkomst is onderworpen. Optie: In geval van wederverkoop van het kunstwerk kent de koper een voorkooprecht toe aan de kunstenaar. ARTIKEL 7 Op deze overeenkomst is het Belgisch recht van toepassing. Voor het beslechten van geschillen tussen partijen die enig verband houden met deze overeenkomst, zijn enkel de rechtbanken van bevoegd. Deze overeenkomst werd opgesteld in 2 exemplaren, waarvan elk der partijen/ondertekenaars er een heeft ontvangen; ter bevestiging waarvan op elke voorgaande bladzijde van deze overeenkomst hebben geparafeerd en hierna hebben ondertekend te op voor de koper:
parafen:
voor de kunstenaar:
parafen:
* schrappen wat niet past / indien van toepassing
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
35
36
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
03. AAN WELK SOCIAAL EN FISCAAL STATUUT IS DE TENTOONSTELLENDE KUNSTENAAR ONDERWORPEN? 03.1.
SOCIAAL STATUUT
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
37
De activiteiten van de kunstenaar in het kader van een tentoonstelling kunnen verschillende vormen aannemen: 01 onbezoldigde prestaties (vrijwilligerswerk) 02 betaalde artistieke prestaties in opdracht 03 betaalde niet-artistieke prestaties in opdracht 04 verkoop van werk (geen opdracht) 05 exploitatie van auteursrechten 01 VRIJWILLIGERSWERK Vrijwilligers onderscheiden zich van werknemers en zelfstandigen door het feit dat ze hun arbeid onbezoldigd ter beschikking stellen van een opdrachtgever of organisatie. De vrijwilliger krijgt aldus geen enkele vorm van vergoeding (loon, honorarium, vergoeding in natura,...) uitbetaald voor zijn prestaties. De terugbetaling van onkosten die de vrijwilliger gedragen heeft in het kader van zijn vrijwilligerswerk (aankoop of huur van materiaal, transportkosten, verblijfskosten,...) worden niet beschouwd als een vorm van bezoldiging, op voorwaarde dat deze onkostenvergoeding de reële uitgaven dekken van de vrijwilliger. Het bewijs van deze reële uitgaven gebeurt door aankoopbewijzen, facturen of gelijkaardige stavingsstukken. Onkostenvergoedingen die niet kunnen gerechtvaardigd worden door reële uitgaven, zullen door de sociale zekerheid en de fiscus geherkwalificeerd worden als verdoken loon of honoraria waarop sociale zekerheidsbijdragen en belastingen verschuldigd zijn. De uitbetaling van forfaitaire kostenvergoedingen (waarvoor de vrijwilliger geen bonnetjes of gelijkaardige stavingsstukken binnenbrengt) zijn toegelaten, op voorwaarde dat men ze met reële uitgaven kan rechtvaardigen. Het gaat hier om de terugbetaling van onkosten die omwille van hun aard of gering belang moeilijk aan de hand van stavingsstukken kunnen bewezen worden, bv. kosten gebruik telefoon, fax, internet en PC, aankoop klein materiaal. Ter bevordering van het vrijwilligerswerk worden vergoedingen betaald aan vrijwilligers beschouwd als forfaitaire onkostenvergoedingen en worden ze dus vrijgesteld van sociale bijdragen en belastingen op voorwaarde dat de vergoeding niet meer bedraagt dan 26,83 euro per dag en in het totaal niet meer dan 1.073,28 euro per kalenderjaar. Dit forfait geldt voor vrijwilligerswerk voor een non-profitorganisatie ten behoeve van anderen of van de samenleving en slechts voor zover de vrijwilliger niet reeds werkzaam is voor de vereniging of instelling als werknemer, zelfstandige of ambtenaar. De regering heeft daarnaast beslist met ingang van 1 juli 2004(*) een kleine vergoedingsregeling voor artistieke prestaties in te voeren. Deze regeling voorziet dat vergoedingen voor artistieke prestaties van maximum 100 euro per dag niet onderworpen worden aan sociale bijdragen en belastingen. Kunstenaars kunnen per jaar wel slechts maximum 30 dagen een beroep doen op deze regeling en per kalenderjaar mag het vrijgestelde bedrag niet hoger zijn dan 2.000 euro. Voor 2004 moeten deze jaarplafonds gehalveerd worden: 15 dagen en 1.000 euro. Ook een registratie-instrument wordt aangekondigd: de ‘kunstenaarskaart’. De opdrachtgever kan daarop nagaan of de kunstenaar nog in aanmerking komt voor de kleine vergoedingsregeling. Het voordeel van deze regeling zal voor artistieke prestaties wel niet gecombineerd kunnen worden met het voordeel van de ‘gewone’ vrijwilligersvergoeding voor hetzelfde kalenderjaar. Het zal daarentegen wel toegelaten zijn een gewone vrijwilligersvergoeding te ontvangen voor een niet-artistieke prestatie, voor zover dit voordeel niet op dezelfde dag gecumuleerd wordt met het voordeel van de kleine vergoedingsregeling. Bij overschrijding van de grensbedragen in beide regelingen, wordt automatisch het hele bedrag beschouwd als loon (tenzij je kan bewijzen dat het gaat om de terugbetaling van werkelijke onkosten).
*Bij het ter perse gaan van deze brochure is deze regeling echter nog niet van kracht, daar het Koninklijk Besluit nog gepubliceerd moet worden.
38
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
02 BETAALDE ARTISTIEKE PRESTATIES IN OPDRACHT Sedert 1 juli 2003 is er een nieuw sociaal statuut van de kunstenaar. Dat statuut is van toepassing op al wie artistieke prestaties levert en/of artistieke werken produceert, tegen betaling van een loon, in opdracht van een natuurlijke persoon of rechtspersoon. De wetgever heeft de keuze voor het statuut van de werknemer willen aanmoedigen, door de sociale zekerheidsbijdragen van de werkgever te verminderen: 35 euro van het bruto dagloon of 4,5 euro van het bruto uurloon worden vrijgesteld van werkgeversbijdragen, voor zover het gemiddeld minimuminkomen betaald wordt (54,75 euro bruto per dag of 7,2 euro bruto per uur). De regering heeft beslist deze bijdragevermindering te versterken vanaf 1 juli 2004(*). Vanaf die datum zal 55,67 euro van het bruto dagloon of 7,33 euro van het bruto uurloon vrijgesteld zijn van werkgeversbijdragen. De wet vertrekt dus niet van het begrip ‘kunstenaar’, wel van ‘artistieke prestaties of werken’. Dit is de creatie en/of uitvoering of interpretatie van artistieke oeuvres in de audiovisuele en beeldende kunsten, in de muziek, de literatuur, het spektakel, het theater en de choreografie. De productie van een werk of de creatie van een catalogus in het kader van een tentoonstelling vallen alleszins onder deze definitie. Het statuut maakt geen onderscheid tussen een professioneel en een amateurkunstenaar. Of de prestatie regelmatig of occasioneel gebeurt, is ook niet belangrijk. Krachtens dit nieuw sociaal statuut wordt al wie artistieke prestaties levert en/of artistieke werken produceert, in opdracht tegen betaling van een loon, beschouwd als werknemer. Diegene die de kunstenaar betaalt, is de werkgever. De kunstenaar kan zelf opteren voor het zelfstandigenstatuut. Voor kunstenaars die zich als zelfstandige willen vestigen, gelden dezelfde verplichtingen als voor elke andere zelfstandige. Kunstenaars moeten daarenboven kunnen aantonen dat ze socio-economisch onafhankelijk zijn. Ben je niet zeker of je als kunstenaar aan deze voorwaarde voldoet, vraag dan advies aan de Commissie Kunstenaars (Waterloolaan 77 te 1000 Brussel,
[email protected]). Bij deze Commissie kan je ook terecht voor een zelfstandigheidsverklaring. Als je als kunstenaar een dergelijke verklaring kunt voorleggen, zul je voor de activiteit waarop de verklaring slaat, onbetwistbaar als zelfstandige beschouwd worden. De verklaring geldt voor 2 jaar en kan op eenvoudige aanvraag verlengd worden. Een inlichtingenformulier voor de aanvraag van een zelfstandigheidsverklaring vind je op de website www.rsvz.be. De wetgever heeft de keuze voor het statuut van de werknemer willen aanmoedigen, door de sociale zekerheidsbijdragen van de werkgever te verminderen: 35 euro van het bruto dagloon of 4,5 euro van het bruto uurloon worden vrijgesteld van werkgeversbijdragen, voor zover het gemiddeld minimuminkomen betaald wordt (54,75 euro bruto per dag of 7,2 euro bruto per uur). Daarenboven heeft de wetgever de opdrachtgever willen ontlasten van de werkgeversverplichtingen door de creatie van de Sociale Bureau’s voor Kunstenaars (SBK). Deze bureau’s treden op als een uitzendkantoor. Een kunstenaar die werkt via een SBK, kan aan een opdrachtgever vragen om het loon aan dit SBK door te storten. Het SBK is de juridische werkgever van de kunstenaar en zal dan zorgen dat alle werkgeversverplichtingen vervuld worden. In principe kunnen wel enkel occasionele organisatoren (“gebruikers”) op een SBK beroep doen op uitzendarbeid ingeval van de levering van een artistiek prestatie of werk. Occasionele gebruikers zijn opdrachtgevers die geen ander personeel te werk stellen of wiens hoofdactiviteit niet het organiseren van culturele manifestaties of het commercialiseren van artistieke creaties is. Een regelmatig bijgewerkte adressenlijst van SBK’s vind je op de website www.helpdeskkunsten.be.
*Bij het ter perse gaan van deze brochure is deze regeling echter nog niet van kracht, daar het Koninklijk Besluit nog gepubliceerd moet worden.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
39
03 BETAALDE NIET-ARTISTIEKE PRESTATIES IN OPDRACHT Daarnaast kun je in het kader van een tentoonstellingsproject ook niet-artistieke prestaties leveren. Denk maar aan het transporteren van de werken en de deelname aan de op-en afbouw van de tentoonstelling (hoewel dit ook als een artistieke prestatie zou kunnen beschouwd worden). Deze prestaties kunnen als werknemer of als zelfstandige geleverd worden. Je hebt echter geen keuzerecht. Of je werknemer of zelfstandige bent, hangt af van de wijze waarop je de opdracht verricht. De arbeidsovereenkomst onderscheidt zich van de andere overeenkomsten tot het verrichten van arbeid (zoals de aannemingsovereenkomst), door de band van ondergeschiktheid, waaronder een werknemer zijn arbeid verricht. Een werkgever heeft minstens de mogelijkheid gezag uit te oefenen over de werknemer (d.w.z. leiding te geven en toezicht te houden). Ook een zelfstandige levert arbeidsprestaties tegen betaling; maar hij doet dit niet onder gezag van zijn opdrachtgever. Aangezien de (juridische) mogelijkheid tot gezagsuitoefening moet steunen op de arbeidsovereenkomst, is het evident dat die overeenkomst het eerste uitgangspunt vormt voor de vaststelling van de vereiste gezagsverhouding. Uiteraard moet ook met de feitelijke toestand rekening worden gehouden voor de beoordeling van de vraag of tussen partijen een juridische, overeengekomen gezagsverhouding bestond (de feitelijke toestand is niet het doel, maar het middel van de analyse). 04 VERKOOP VAN WERK (NIET IN OPDRACHT) De verkoop van op eigen initiatief gemaakte kunstwerken kan in principe niet als opdrachtwerk beschouwd worden. Deze activiteit valt aldus buiten het toepassingsgebied van het nieuw sociaal statuut van de kunstenaar. De kunstenaar is voor deze activiteit in principe onderworpen aan het zelfstandigenstatuut (in hoofd- of in bijberoep). Betreft het hier een occasionele verkoop, dan ben je als kunstenaar niet onderworpen aan het zelfstandigenstatuut. Je bent immers maar zelfstandige vanaf het ogenblik dat je een regelmatige activiteit uitoefent waarmee je winst nastreeft. Wees wel voorzichtig, want of het slechts een occasionele verkoop betreft is een feitenkwestie, die bij betwisting uiteindelijk door de rechter zal beslecht worden. 05 EXPLOITATIE VAN AUTEURSRECHTEN Je kan als kunstenaar een vergoeding bedingen voor de toelating tot exploitatie van je auteursrechten (bv. voor het recht het werk tentoon te stellen, het werk af te beelden in de catalogus of in publiciteit,...). Inkomsten uit auteursrechten zijn geen ‘loon’. De RSZ onderwerpt auteursrechten niet aan sociale bijdragen. Bij de parlementaire werkzaamheden van het nieuw statuut van de kunstenaar werd uitdrukkelijk gesteld dat de huidige praktijk van de RSZ bevestigd wordt. Een uitdrukkelijke uitsluiting uit het loonbegrip werd evenwel niet opgenomen in de uiteindelijke wetteksten. Dit is jammer want er is recente fiscale rechtspraak die auteursrechten als ‘bezoldigingen aan werknemers’ kwalificeert. Er wordt gevreesd voor een doorwerking van de fiscale rechtspraak op sociaalrechtelijk vlak. Inkomsten uit auteursrechten als ‘baten’ van een zelfstandige zijn evenmin onderworpen aan sociale bijdragen indien de kunstenaar reeds een sociale bescherming heeft die gelijkwaardig is aan de bescherming van het zelfstandigenstatuut (bv. als werknemer, zelfstandige in hoofdberoep, werkloze,...).
40
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
03. AAN WELK SOCIAAL EN FISCAAL STATUUT IS DE TENTOONSTELLENDE KUNSTENAAR ONDERWORPEN? 03.2.
FISCAAL STATUUT
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
41
01 BTW-STATUUT KUNSTENAAR Je bent een belastingplichtige voor de BTW wanneer je in het kader van een economische activiteit geregeld en zelfstandig leveringen van goederen of diensten verricht. De eis van zelfstandigheid sluit de kunstenaars uit die in het kader van een arbeidsovereenkomst werken. Kunstenaars die, ingevolge het nieuw sociaal statuut van de kunstenaar, voor de toepassing van de sociale zekerheid gelijkgesteld worden met werknemers (en dus anders dan in het kader van een arbeidsovereenkomst leveringen doen of diensten verrichten), zijn BTWplichtig. Deze gelijkstelling voor de sociale zekerheid heeft immers geen gevolgen op het vlak van de BTW-plicht. De activiteit moet geregeld gebeuren. Toevallige activiteiten zijn niet aan BTW onderworpen. De BTW-plichtige kunstenaar moet BTW aanrekenen op al zijn activiteiten tenzij de activiteit vrijgesteld is van BTW of zo hij gekozen heeft voor het regime van de kleine ondernemingen (max. omzet 5.580 euro). De zelfstandig kunstenaar die in het kader van een tentoonstelling activiteiten zal verrichten (die niet vrijgesteld zijn en die niet voor het regime van de kleine ondernemingen heeft gekozen), moet dus BTW aanrekenen. De volgende BTW-tarieven zijn handig om weten in het kader van een tentoonstelling: > Verkoop van het werk: Zo het werk verkocht wordt door de kunstenaar zelf: 6% BTW indien het werk valt onder de definitie van kunstvoorwerpen, zoals gespecificeerd in het KB nr. 20 BTW (zie bijlage achteraan), zoniet 21% BTW. Zo het werk verkocht wordt door de organisator: 21% BTW (tenzij hij gekozen heeft voor de margeregeling). > Overdracht van auteursrechten (licentie of eigendomsoverdracht): 6% BTW. Vergoedingen voor de overdrachten van auteursrechten in het kader van een uitgaveovereenkomst zijn vrijgesteld van BTW voor zover het contract door de kunstenaar (auteur) zelf gesloten is. Dit kan van toepassing zijn bv. in het kader van de exploitatie van het werk in een cataloog of in publiciteitsmateriaal of van het door de kunstenaar ontworpen publiciteitsmateriaal. > Maken van een werk in opdracht: 21% BTW > Levering van overige dienstprestaties (bv. meewerken aan op-en afbouw van tentoonstelling): 21% BTW Noot: wij gaan hier uit van een Belgische context. Zo de kunstenaar of de organisator niet in België gevestigd is, raadpleeg dan www. helpdeskkunsten.be. 02 BTW-STATUUT SBK De BTW-administratie aanvaardt dat wanneer de kunstenaar de opdracht levert via een SBK, het SBK ook het verlaagd BTW-tarief van 6% kan toepassen (indien het werk valt onder de definitie van kunstvoorwerpen, zoals gespecificeerd in het KB nr. 20 BTW, zie bijlage achteraan). In de andere gevallen dient het SBK het BTW-tarief van 21% toe te passen. Let ook op: de BTW geheven op de leveringen van materialen die werden gebruikt om het kunstwerk te vervaardigen, kan slechts worden afgetrokken door het SBK voor zover het SBK in het bezit is van een regelmatige factuur. Die factuur moet uitgereikt worden aan het SBK. Wanneer de aankoopfactuur wordt uitgereikt aan de kunstenaar, kan de BTW niet door het SBK worden afgetrokken. 03 INKOMSTENBELASTING- KUNSTENAAR Je dient de vergoedingen die je ontvangt in het kader van het tentoonstellingsproject als volgt in je belastingaangifte aan te geven: > 01 vrijwilligersvergoeding (voor zover zij reële kosten dekt of forfait niet overschrijdt): niet aangeven > 02 inkomsten als werknemer (loon): als beroepsinkomsten (bezoldigingen) > 03 honoraria: als beroepsinkomsten (indien winsten/baten) of als diverse inkomsten (indien occasioneel) > 04 inkomsten uit verkoop van kunstwerken: als beroepsinkomsten (indien winsten/baten) of als diverse inkomsten (indien occasioneel) > 05 inkomsten uit auteursrechten: roerende inkomsten (maar wordt betwist), diverse inkomsten (indien occasioneel) of beroepsinkomsten (winsten/baten)
42
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
04. HANDIGE ADRESSEN
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
43
01 PARTNERS
KUNSTWERK[t] Bijlokekaai 7C 9000 Gent T. 09/ 235 22 70 F. 09/ 233 07 09
[email protected] www.kunstwerkt.be WAT? KUNSTWERK[t] is een jonge organisatie die ten dienste staat van iedereen die actief met beeldende kunst bezig is. KUNSTWERK[t] wil de mogelijkheden voor beeldende amateurkunstenaars verbreden en verdiepen. Onze acties en initiatieven worden daarom zo goed mogelijk afgestemd op de vragen en verwachtingen die leven bij de aangesloten kunstenaars en ateliers. KUNSTWERK[t] is een jonge organisatie voor beeldende kunsten in Vlaanderen en richt zich tot iedereen die met beeldende kunsten begaan is. > We beschikken over een expocircuit in een tiental locaties in Vlaanderen en hebben een bestand van expositieruimtes, waar je je werk tegen goede voorwaarden kan tentoonstellen. > Een expositie aankondigen? Bij KUNSTWERK[t] kan je gratis uitnodigingen en affiches bekomen. > Je kunt ook een beroep doen op een tentoonstellingspolis om je tentoonstellingen te verzekeren tegen schade of diefstal. > Op de hoogte blijven van actualiteit in de beeldende kunsten én informatie krijgen over technieken of materialen, kan met ons magazine KUNSTLETTER[s]. Dat valt vijf maal per jaar bij je in de bus. > Ook bieden wij organisatorische begeleiding onder de vorm van infosessies en brochures.
44
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
> Misschien broed je samen met enkele gelijkgestemden al een tijd op een bijzonder project? Misschien komt uw initiatief in aanmerking voor projectondersteuning. > Aangesloten groepen kunnen een aantal gratis lesuren aanvragen om kennis te maken met een nieuwe techniek of het eigen aanbod uit te breiden. > Daarnaast organiseren we technische begeleiding waarbij initiatiepakketten met didactisch materiaal worden uitgeleend aan ateliers. Zo kan je bij ons onder andere het pakket ‘grafiek’ met een linopers bekomen. > KUNSTWERK[t] organiseert ook culturele uitstappen en begeleide bezoeken in binnen- en buitenland, zet een samenwerking op met de provinciale overheden en houd je op de hoogte van bepalingen rond subsidiëring, provinciale wedstrijden, projecten,… > We beschikken over een bestand van tentoonstellingsruimtes waar tegen gunstige voorwaarden kan tentoongesteld worden. > Op www.kunstwerkt.be kunt u uw beeldend werk voorstellen in de webgalerij. > Het documentatiecentrum bevat onder meer basiswerken over kunststromingen, didactiek en technieken in de beeldende kunst. KUNSTWERK[t] is erkend op het decreet amateurkunsten van 22 december 2000.
INITIATIEF BEELDENDE KUNSTEN VZW (IBK) Bijlokekaai 7 9000 Gent T. 09/ 267 90 40 F. 09/ 233 07 09
[email protected] www.ibknet.be WAT? Het steunpunt Initiatief Beeldende Kunsten (IBK) werd midden december 2001 opgericht. Het veld van de beeldende kunsten in Vlaanderen werd gekenmerkt door het ontbreken van een ondersteunende instantie. IBK wil als organisatie hier verandering in brengen en uitgroeien tot een stimulerend en coördinerend centrum voor de beeldende kunsten in Vlaanderen (en dit binnen een internationale context).Het doel van het Initiatief Beeldende Kunsten is de ontwikkeling van de beeldende kunst en de kwaliteit van de uitoefening van activiteiten binnen het veld van beeldende kunst te bevorderen.
Tevens moet het steunpunt zorgen voor een continuïteit in informatieverstrekking. Een steunpunt werkt autonoom en fungeert als intermediair, als katalysator tussen beleid en veld. Het betreft hier een echte tussenpositie. Voor het IBK wil dit zeggen dat het functioneert te midden van andere instellingen die actief zijn in het veld van de beeldende kunst. Dit zijn enerzijds (aan de kant van het beleid) het Vlaams ministerie van Cultuur, de Administratie Beeldende Kunst en Musea en de Beoordelingscommissie Beeldende Kunst (BBK) en anderzijds alle veldactoren.
Initiatief Beeldende Kunsten is als steunpunt een dienstverlenende instelling in dienst van de sector. Het steunpunt biedt alle vormen van ondersteuning aan, complementair aan de diensten van de administratie. Het steunpunt vertaalt de noden uit het werkveld naar de overheid, niet als belangenbehartiger maar als communicator. Het steunpunt communiceert de beleidsbeslissingen en daaruit voortvloeiende regelgevingen en de te volgen procedures naar de sector.
Hoewel het IBK zich in de eerste instantie richt tot de professionelen in de beeldende kunst, staat het open voor iedereen die belangstelling heeft voor beeldende kunst uit Vlaanderen en hierover meer wenst te vernemen. Aldus wil het IBK meewerken aan een positieve beeldvorming bij het grote publiek voor wat betreft de hedendaagse beeldende kunst.
Doel van de activiteiten moet steeds zijn het stimuleren van betere samenwerkingsverbanden binnen de sector van de beeldende kunst en waar nodige met organisaties actief binnen andere kunstdisciplines. Hierbij wordt op de eerste plaats gedacht aan de diverse steunpunten kunsten. Een betere organisatie binnen het veld van de beeldende kunst moet nagestreefd worden.
Het steunpunt is géén belangenverdediger of rechter bij disputen en betwistingen. Het is een belangeloos aanspreekpunt. Het steunpunt bestrijkt het héle veld van de Vlaamse beeldende kunst - dus niet alleen de kunstenaars. Ook critici, kunstopleidingen, presentatieplatformen, galeries, verzamelaars, tentoonstellingsmakers en andere actoren in het creatieveld kunnen er terecht. Het steunpunt heeft een werking naar het beleid, het werkveld én het publiek. Bij de eerste twee gaat het om praktijkondersteuning, deskundigheidsbevordering en ontwikkeling, bij de derde om beeldvorming.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
45
NICC Museumstraat 50 2000 Antwerpen T. 03 216 07 71 T. 03 216 08 71 F. 03 216 07 80
[email protected] www.nicc.be WAT? NICC heeft als doelstelling het verdedigen van de belangen van de beeldende kunstenaars en het verbeteren van de positie (in de ruimste zin van het woord) van de beeldende kunstenaars in de maatschappij. Het NICC werkt via twee luiken, de Artistieke en de Sociale Commissies.
VOBK Nachtegaalstraat 27 2060 Antwerpen T. 0476/33 33 76
[email protected] www.vobk.be WAT? De VOBK is het overlegplatform en de belangenverdediger van professionele organisaties (initiatieven en verenigingen) hedendaagse beeldende kunst. Haar leden zijn professionele niet-commerciële rechtspersonen of door de overheid georganiseerde initiatieven.
02 UITZENDKANTOREN ACTIEF IN DE CULTURELE SECTOR SBK’s Gespecialiseerde dienstverleners T-GROEP (T-INTERIM) RANDSTAD BELGIUM Gasthuisstraat 31 Hoofdzetel: Buro & designcenter bus 71 1000 Brussel Heizel Esplanade T. 02/506 22 11 1020 Brussel F. 02/506 22 00 Surf naar www.randstad.com voor contactSurf naar www.t-interim.be voor contactgegevens van een kantoor in uw buurt. gegevens van een kantoor in uw buurt. PAYROLL SERVICES BELGIUM ADECCO Ikaroslaan 2 Noordkustlaan 8 1930 Zaventem 1702 Dilbeek T. 02/725 70 00 F. 02/725 70 80 ASSIST INTERIM
[email protected] Emila Clausstraat 63 www.payroll.be 1180 Ukkel VEDIOR INTERIM MERVEILLE Internationale laan 55 bus 42 Rue de la Liberté 31 1070 Anderlecht 7950 Chièvres T. 068/45 68 68 DAOUST INTERIM F. 068/45 68 69 Louizapoortgalerij 203
[email protected] 1050 Brussel www.merveille.be 03 SOCIAAL SECRETARIAATSDIENSTEN ALGEMEEN SOCIAAL SECRETARIAAT Tiensevest 170 3000 Leuven T. 016 / 319 219 F. 016/ 22 95 31
[email protected] www.assleuven.be SD WORX Brouwersvliet 2 2000 Antwerpen T. 03/ 220 21 11 F. 03/233 10 42 www.sd.be
46
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
Smart vzw Coenraetsstraat 56 1060 Brussel T. 02/423 11 80 F. 02/420 52 93 www.smartasbl.be
04 AUTEURSVERENIGINGEN SABAM Aarlenstraat 75-77 1040 brussel 02/ 230 26 60 WAT? Sabam is een burgelijke coöperatieve vennootschap die tot doel heeft het expoiteren, administreren en beheren, in de ruimste zin van het woord, van alle auteurs- en nevenrechten van het auteursrecht in België en in het buitenland. Die exploitatie, administratie en beheer van auteursrechten doet Sabam voor zichzelf, voor haar vennoten en aangeslotenen en voor de buitenslands verenigingen met wie zij wederkerigheidscontracten heeft afgesloten. Sabam heeeft leden en dus activiteiten in alle takken van het auteursrecht nl. muziek, letterkunde en toneel, film, plastische kunst. SCAM/SACD Koninklijke prinsstraat 87 1050 BRUSSEL T; 02/551 03 20 F. 02/551 03 25 www.sacd.be
[email protected] WAT? Wie een bestaand werk wil opvoeren, vertonen, gebruiken, moet daarvoor de toestemming krijgen van de auteur. Scam regelt als collectief deze toestemmingen en afspraken voor haar leden. We geven advies aan auteurs, onderhandelen hun overeenkomsten, innen en verdelen hun auteursrechten, en controleren of alle clausules van het overeengekomen akkoord werden nageleefd. Gebruikers krijgen van ons volledige garantie dat hun productie auteursrechtelijk is geregeld.
SOFAM Frans Courtenslaan 131 1030 Brussel t. 02/ 726 98 00 f. 02/ 705 34 22 www.sofam.be
[email protected] WAT? SOFAM is de beheersmaatschappij voor de auteursrechten, gespecialiseerd in de visuele kunsten. Ze werd in 1979 opgericht om tegemoet te komen aan de specifieke noden van de auteurs van de visuele kunsten en anticipeerde daarmee op een tendens die sindsdien in heel Europa werd bevestigd. Bij Ministerieel Besluit van 1 september 1995 werd zij als beheersvennootschap erkend in toepassing van de nieuwe wet op de auteursrechten die dateert van 30 juni 1994. SOFAM stelt zich open voor alle auteurs van de visuele kunsten : schilders, beeldhouwers, fotografen, persfotografen, illustratoren, cartoonisten, tekenaars en tekenaars van beeldverhalen, infografisten en grafisten, designers, stylisten, ontwerpers van textiel, architecten, realisatoren, cameralui, videasten, graveurs, ...
05 HELPDESK KUNSTEN www.helpdeskkunsten.be
[email protected] WAT? De helpdeskkunsten geeft informatie en advies aan iederen met vragen over de zakelijke kant van de artistieke productie. De website van de helpdesk Kunsten zit boordevol informatie. Heb je vragen over het sociaal statuut, de belastingen, het auteursrecht, de organisatie van artistieke projecten enz. neem dan een kijkje in de online FAQ waar je een heleboel antwoorden zal vinden op de meestegestelde vragen hieromtrent. De helpdesk kunsten is een initiatief van de steunpunten Kunsten: Initiatief Audiovisuele kunsten vzw (IAK), Initiatief Beeldende Kunsten vzw (IBK), Muziekcentrum Vlaanderen vzw (MCV), Vlaams Architectuur Instituut vzw (VAI) en Vlaams Theater Instituut vzw (Vti) in samenwerking met het NICC. contacteer de rubriek ‘links’ op www.helpdeskkunsten.be voor nog meer nuttige adressen.
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
47
48
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
05. BIJLAGEN
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
49
BIJLAGE: HET VERLAAGD TARIEF K.B. NR. 20 BTW (TARIEVEN) XXI. [Kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten 1. Het verlaagde tarief is van toepassing op de invoer van de in § 2 hieronder omschreven kunstvoorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten. Het verlaagd tarief is eveneens van toepassing: 1° op de leveringen van in § 2, 1°, hieronder omschreven kunstvoorwerpen: a) die door de maker of diens rechthebbenden worden verricht; b) die incidenteel worden verricht door een andere belastingplichtige dan een belastingplichtige wederverkoper wanneer die kunstvoorwerpen door die belastingplichtige zelf zijn ingevoerd of hem zijn geleverd door de maker of diens rechthebbenden of wanneer ze te zijnen gunste het recht op volledige aftrek van de belasting over de toegevoegde waarde hebben doen ontstaan; 2° op de intracommunautaire verwervingen van in § 2, 1°, hieronder omschreven kunstvoorwerpen wanneer de verkoper in de Lid-Staat van vertrek van de verzending of het vervoer van de verworven goederen: a) de maker is of een rechthebbende van de maker; b) of een andere belastingplichtige is dan een belastingplichtige wederverkoper, die incidenteel handelt, wanneer die kunstvoorwerpen door die belastingplichtige zelf zijn ingevoerd of hem zijn geleverd door de maker of diens rechthebbenden of wanneer ze te zijnen gunste het recht op volledige aftrek van de belasting over de toegevoegde waarde hebben doen ontstaan. 2. Voor de toepassing van onderhavige rubriek worden aangemerkt als: 1° “kunstvoorwerpen”: a) schilderijen, collages en dergelijke decoratieve platen, schilderijen en tekeningen geheel van de hand van de kunstenaar, met uitzondering van: - bouwtekeningen en andere tekeningen voor industriële, commerciële, topografische en dergelijke doeleinden; - met de hand versierde voorwerpen; -beschilderd doek voor theatercoulissen, voor achtergronden van studio’s of voor dergelijk gebruik; b) originele gravures, originele etsen en originele litho’s; c) originele standbeelden en origineel beeldhouwwerk geheel van de hand van de kunstenaar, ongeacht het materiaal waarvan zij vervaardigd zijn; afgietsels van beeldhouwwerken in een oplage van maximaal acht exemplaren die door de kunstenaar of diens rechthebbenden wordt gecontroleerd; d) tapisserieën en wandtextiel, met de hand vervaardigd volgens originele ontwerpen van kunstenaars, mits er niet meer dan acht exemplaren van elk bestaan; e) unieke voorwerpen van keramiek, geheel van de hand van de kunstenaar en door hem gesigneerd, met uitzondering van gebruiksvoorwerpen; f) [emailwerk op koper], geheel met de hand vervaardigd tot maximaal acht genummerde en door de kunstenaar of het atelier gesigneerde exemplaren, met uitsluiting van sieraden, juwelen, edelsmidswerk en gebruiksvoorwerpen; g) foto’s die genomen zijn door de kunstenaar, door hem of onder zijn toezicht zijn afgedrukt, gesigneerd en genummerd, met een oplage van maximaal dertig exemplaren voor alle formaten en dragers samen; 2° “voorwerpen voor verzamelingen”: a) postzegels, fiscale zegels, gefrankeerde enveloppen en postkaarten, eerstedagenveloppen en dergelijke, gestempeld of, indien ongestempeld, voor zover zij niet geldig zijn of niet geldig zullen worden; b) verzamelingen en voorwerpen voor verzamelingen, met een zoölogisch, botanisch, mineralogisch, anatomisch, historisch, archeologisch, paleontologisch, etnografisch of numismatisch belang; 3° “antiquiteiten”: andere voorwerpen dan de kunstvoorwerpen en voorwerpen voor verzamelingen bedoeld in 1° en 2° hierboven, ouder dan honderd jaar.]
50
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
BIJLAGE: AUTEURSRECHTEN K.B. NR. 20 BTW (TARIEVEN) XXIX. [Auteursrechten; uitvoeren van concertén en voorstellingen 1. De overdracht van auteursrechten en het verlenen van rechten op auteursrechten met uitzondering van deze die betrekking hebben op computerprogramma’s. 2. De diensten die bestaan in het uitvoeren van toneelwerken, balletten, muziekstukken, circus-, variété- of cabaretvoorstellingen en soortgelijke activiteiten en die behoren tot de normale werkzaamheid van acteurs, orkestleiders, muzikanten en andere artiesten, ook indien deze diensten verstrekt worden door een rechtspersoon of een feitelijke vereniging of groepering. Van deze rubriek worden uitgesloten de diensten die betrekking hebben op reclame.]
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
51
52
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
Een publicatie van
KUNSTWERK[t] Bijlokekaai 7C 9000 Gent T. 09/ 235 22 70 F. 09/ 233 07 09
[email protected] www.kunstwerkt.be
00
DRAAIBOEK VOOR TENTOONSTELLERS
INITIATIEF BEELDENDE KUNSTEN VZW (IBK) Bijlokekaai 7 9000 Gent T. 09/ 267 90 40 F. 09/ 233 07 09
[email protected] www.ibknet.be