INFO VOOR DE PATIENT OVER DE COLOSCOPIE Uw dokter heeft u een coloscopie voorgeschreven. Teneinde goed geïnformeerd te zijn over het onderzoek, de indicaties, de darmvoorbereiding, enz… hebben wij voor u volgend document opgesteld. Hebt u na het lezen hiervan nog vragen of opmerkingen, aarzel dan niet om u tot de dokters en verpleegkundigen van de dienst gastroenterologie te wenden. Op de dag van het onderzoek wordt u gevraagd een document te ondertekenen waarin u bevestigt kennis te hebben genomen van de volgende informatie.
Wat is een coloscopie?
De coloscopie is een onderzoek van de (dikke) darm dat wordt uitgevoerd met behulp van een endoscoop. Een endoscoop is een fijn soepel buisje met op het uiteinde een camera. De endoscoop wordt langs de anus ingebracht en nadien opgevoerd. Tijdens het onderzoek wordt lucht in de darm geblazen om de darmwand glad te strijken. Een coloscopie kan onaangenaam zijn, zelfs pijnlijk. Daarom wordt het onderzoek steeds vaker onder algemene verdoving uitgevoerd. De endoscoop wordt na iedere patiënt zorgvuldig ontsmet, conform de geldende reglementering. De gebruikte accessoires zijn voor eenmalig gebruik en worden dus na ieder onderzoek weggegooid om besmetting te voorkomen.
www.hiswww.his- izz.be
Waarom wordt mij een coloscopie voorgeschreven? De coloscopie is momenteel het referentieonderzoek om eventuele letsels of ziekten van de darm op te sporen. Tijdens het onderzoek kunnen eveneens biopsies uitgevoerd worden: de dokter neemt kleine stukjes weefsel weg voor microscopisch onderzoek. Hij kan ook poliepen (kleine goedaardige gezwellen op het slijmvlies) verwijderen tijdens de coloscopie. De meeste darmkankers zijn het gevolg van de natuurlijke evolutie van een poliep die na 7 tot 10 jaar een kanker wordt. Het onderzoek moet soms regelmatig herhaald worden om bijvoorbeeld het ontstaan van nieuwe poliepen op te sporen. De frequentie van deze controleonderzoeken wordt door de dokter bepaald in functie van het aantal, de omvang en het microscopisch onderzoek van de verwijderde poliepen. Een onvolledige coloscopie moet worden aangevuld met een radiologisch onderzoek van de dikke darm, de zgn. virtuele coloscopie via CT-scan. In zeldzame gevallen worden kankers niet gevonden tijdens coloscopie.
Bestaan er verschillende types van coloscopie? Een coloscopie wordt uitgevoerd hetzij na toediening van een kalmeermiddel om het ongemak van het onderzoek te verminderen, hetzij onder algemene verdoving. In het geval van een coloscopie onder algemene verdoving, zijn een voorafgaande raadpleging bij een anesthesist en een bloedafname wenselijk. In sommige gevallen wordt eveneens een onderzoek van het hart en de longen gevraagd. Tijdens het onderzoek krijgt u zuurstof toegediend. Uw zuurstofgehalte in het bloed wordt gecontroleerd en we volgen uw bloeddruk. De verdoving wordt toegediend via een katheter.
www.hiswww.his- izz.be
Ik lijd aan een chronische ziekte en/of ik neem regelmatig medicatie in. Welke voorzorgen moet ik nemen voor een coloscopie? Neem uw tijd om de dokter te informeren over uw gezondheidstoestand en over de behandelingen die u volgt. Hij zal hun belang ten overstaan van de coloscopie beoordelen. Verwittig systematisch wanneer u lijdt aan: • Diabetes • Glaucoom • Prostaatproblemen • Geneesmiddelenallergie Of wanneer u drager bent van een: een : • « Onbeklede » metalen stent: stent het onderzoek wordt vermeden in de 6 weken na de plaatsing of, indien echt noodzakelijk, uitgevoerd onder plaatjesremmers behandeling. • Beklede stent: stent het onderzoek wordt vermeden in de 12 maanden na de plaatsing of, indien echt noodzakelijk, uitgevoerd onder plaatjesremmers behandeling. Of wanner u bloedverdunners neemt
www.hiswww.his- izz.be
Lees aandachtig de onderstaande lijst van geneesmiddelen en respecteer de bijhorende richtlijnen: Niet-steroïde ontstekingsremmers (Brufen, Nurofen, Apranax, Voltaren, Feldene,…): stop deze geneesmiddelen 10 dagen voor de coloscopie. Aspirine in monotherapie (Asaflow, Cardioaspirine,…): te stoppen 7 dagen voor het onderzoek indien ‘‘preventief’’ ingenomen. Verder te zetten in alle andere indicaties. Plaatjesremmers (Efient, Ticlid, Plavix, Brilique ,…): stop deze geneesmiddelen 10 dagen voor het onderzoek. Een vervanging door aspirine zal voorgesteld worden en de dokter zal u zeggen wanneer u de plaatjesremmers opnieuw mag innemen na de coloscopie. Vitamine K-remmers: Sintrom: stop 4 dagen voor het onderzoek. De dokter zal u uitleggen hoe u de behandeling kan vervangen door subcutane heparine (Clexane, Fraxodi,…) volgens uw geval en wanneer u de behandeling mag hervatten. Marcoumar: stop 7 dagen voor het onderzoek. De dokter zal u uitleggen hoe u de behandeling kan vervangen door subcutane heparine (Clexane, Fraxodi,…) volgens uw geval en wanneer u de behandeling mag hervatten. Dabigatran (Pradaxa): de vervangingsprocedure wordt besproken met uw cardioloog. Rivaroxaban (Xarelto): de vervangingsprocedure wordt besproken met uw cardioloog. Subcutane heparines --- HBPM (Clexane, Fraxiparine, Innohep,…): stop 24u voor het onderzoek Intraveneuze heparine --- HNF: stop 6 uur voor het onderzoek
www.hiswww.his- izz.be
Hoe moet ik mij voorbereiden op een coloscopie? De voorbereiding op een coloscopie beoogt een volledige reiniging van de dikke darm. Uw stoelgang moet zo helder als water zijn, zonder voedselresten. Wanneer dat niet het geval is, dient u dit te melden bij uw aankomst in het ziekenhuis. De voorbereiding is een belangrijke fase van het onderzoek en moet zorgvuldig uitgevoerd worden volgens de hieronder beschreven procedure. Een goede voorbereiding is bevorderlijk voor de kwaliteit van het onderzoek: faecesresten kunnen letsels, zoals poliepen, tijdens het onderzoek verbergen. Het onderzoek moet dan uitgesteld worden.
www.hiswww.his- izz.be
De voorbereiding omvat twee stappen: 1. Restenarm dieet: dieet start hiermee 4 dagen voor het onderzoek.
Vermijd tijdens dat restenarm dieet: fruit, fruitmoes, groenten, rauwkost, granen, grijs of volkoren brood, volle rijst, confituur, yoghurt met fruit, beschuiten met granen. Drink tijdens die 4 dagen 2 liter zuivere vloeistof per dag (vruchtensap zonder pulp, thee, koffie, plat of bruisend water, heldere bouillon). 2. Voorbereiding: Voorbereiding De aangewezen voorbereiding in de ziekenhuizen van IZZ is deze met PEG met toegevoegde vitamine C (Moviprep). Wanneer uw onderzoek geprogrammeerd staat voor de volgende vol gende ochtend: ochtend: Tussen 18u en 19u: drink de eerste liter Moviprep (zakjes A en B verdund in een liter water) Tussen 19u en 20u: drink een liter zuivere vloeistof Tussen 21u en 22u: drink de tweede liter Moviprep (zakjes A en B verdund in een liter water) Na 22u: drink nog een liter zuivere vloeistof Na 24u: blijf nuchter (vast en vloeibaar) Wanneer uw onderzoek geprogrammeerd staat voor de volgende dag op het einde van de voormiddag of het begin van de namiddag: namiddag: Tussen 20u en 21u: drink de eerste liter Moviprep (zakjes A en B verdund in een liter water) Na 21u: drink twee liter zuivere vloeistof Tussen 6u en 7u de ochtend van het onderzoek: drink de tweede liter Moviprep (zakjes A en B verdund in een liter water) Tussen 7u en 8u: drink nog een liter zuivere vloeistof
www.hiswww.his- izz.be
Na 8u: blijf nuchter (vast en vloeibaar) 3.
Moet iedereen zich op dezelfde manier voorbereiden? Er zijn uitzonderingen voor de voorbereiding met Moviprep. Lees aandachtig de volgende lijst om te zien of u er deel van uitmaakt. Deze lijst is niet uitvoerig: meld iedere aandoening waaraan u lijdt aan de gastrogastro-enteroloog: enteroloog U bent diabetespatiënt: diabetespatiënt Restenarm dieet 7 dagen voor het onderzoek. Movicol 4 dagen voor het onderzoek (2 zakjes ‘s morgens en ‘s avonds). Verplicht volledige voorbereiding (de 2 liter Moviprep) de dag voor het onderzoek. U bent geconstipeerd: geconstipeerd Restenarm dieet 7 dagen voor het onderzoek. Movicol 4 dagen voor het onderzoek (2 zakjes ‘s morgens en ‘s avonds). U neemt ijzersupplementen ijz ersupplementen: ersupplementen de inname van ijzersupplementen dient gestopt te worden 10 dagen voor het onderzoek. U hebt slikstoornissen: slikstoornissen plaatsing van een maagsonde en voorbereiding met macromoleculaire oplossing zonder toevoeging van vitamine C (Colopeg) met een debiet van 1 liter/uur. U lijdt aan ernstige colitis: colitis voorbereiding met macromoleculaire oplossing zonder toevoeging van vit. C (Colopeg) met een debiet van 1 liter/uur, U lijdt aan het syndroom van Ogilvie: Ogilvie geen voorbereiding. U bent intolerant voor PEG met toevoeging van vitamine C: de optie voor de voorbereiding wordt geëvalueerd door de dokter. Hij kan u een voorbereiding met Picoprep aanraden: De dag voor het onderzoek: Omstreeks 16u: drink een glas van 150 ml koud water met een zakje Picoprep (schud gedurende 2 à 3 min en wacht tot de oplossing afgekoeld is). Tussen 16u en 20u: drink 1,5l zuivere vloeistof. Omstreeks 20u: drink een tweede bereiding met Picoprep. Tussen 20u en 24u: drink 2,5l zuivere vloeistof.
www.hiswww.his- izz.be
Na 24u: blijf nuchter (vloeibaar en vast).
Wat gebeurt er na de coloscopie? Hoe zal ik mij voelen? Na het onderzoek elimineert u op natuurlijke wijze de in uw darmen gecumuleerde lucht. Het is mogelijk dat u wat last hebt van krampen. U blijft 2 tot 4 uren na het onderzoek in het ziekenhuis (naar gelang u een kalmeermiddel of een algemene verdoving gehad hebt) waar u kan rusten en onder medisch toezicht staat. In functie van de risicofactoren en de aandoeningen waaraan u lijdt, kan de dokter u zelfs voorstellen om een nacht in het ziekenhuis te blijven. U verlaat het ziekenhuis verplicht onder begeleiding. U mag dan terug normaal eten en drinken.
Zijn er risico’s verbonden aan een coloscopie? Iedere medische handeling, zelfs uitgevoerd in maximale omstandigheden op het vlak van veiligheid en professionalisme, houdt een potentieel risico op complicaties in. In het geval van een coloscopie zijn complicaties echter zeldzaam (1 tot 3 gevallen op 1000) en deze doen zich doorgaans tijdens de endoscopie voor: -
-
-
www.hiswww.his- izz.be
het doorboren van de darmwand kan het plaatsen van een metalen clip tijdens endoscopie of een heelkundige ingreep noodzakelijk maken. bij het verwijderen van een darmpoliep kan een bloeding optreden In dat geval is het plaatsen van een clip noodzakelijk. Wanneer er zich enkele dagen na het onderzoek een bloeding voordoet, wordt een nieuwe coloscopie uitgevoerd, eventueel samen met een bloedtransfusie. In enkele zeldzame gevallen kan een heelkundige ingreep noodzakelijk zijn. zeer zeldzame complicaties: vaataandoeningen en ademhalingsstoornissen, infecties of letsels aan de milt.
Complicaties kunnen zich ook voordoen enkele dagen na het onderzoek. De voornaamste symptomen zijn abdominale pijn, grote hoeveelheid rood bloed in de stoelgang, koorts. Wanneer u een of meerdere van deze symptomen hebt, contacteer onmiddellijk het ziekenhuis. Campus Etterbeek-Elsene: 02.641.46.35 (van 8u tot 17u) (wachtdienst endoscopie 24u/24: 02.641.48.13) Campus Joseph Bracops: 02.556.13.01 (van 8u tot 17u) (wachtdienst endoscopie 24u/24: 02.556.13.80 Campus Molière Longchamp: 02.348.55.91 (van 8u tot 17u) (wachtdienst endoscopie 24u/24: 02.348.57.41 Campus Etterbeek-Baron Lambert: 02.739.85.85 (van 8u tot 17u) Wij stellen alles in het werk om uw onderzoek zo vlot mogelijk te laten verlopen met de minste ongemakken en binnen de voorziene termijn. Uw onderzoek kan echter vertraging oplopen door dringende gevallen of uitgelopen onderzoeken. Gelieve ons te verontschuldigen voor dat type van onvoorzienbare omstandigheden. Wij danken u voor uw vertrouwen.
www.hiswww.his- izz.be
