INFO LOKAAL
ondersteuning voor de lokale hujo-groepen!
Mei: Drugs- en alcoholbeleid
Alcohol en andere drugs worden frequent gebruikt door jongeren, in het uitgaansleven, maar ook in de jeugdvereniging en het jeugdhuis, dus ook in jouw lokale groep. Jongeren onder de 16 jaar mogen geen alcohol drinken of roken, iets waar ze tegenwoordig allemaal jonger mee beginnen. Andere drugs zijn zelfs helemaal verboden. Deze regels hebben heel wat implicaties voor een gezellig samenzijn binnen een lokale groep. Je kan er immers sancties mee oplopen, maar anderzijds kan overmatig gebruik het imago van je lokale groep schaden. Het loont dus de moeite om afspraken te maken over hoe je met alcohol en andere drugs omgaat in je lokale groep en hoe je reageert wanneer deze afspraken niet nagekomen worden en ontaarden in problemen. Een beleid opstellen dus. Niet eenvoudig, vandaar dat we deze infoLOKAAL aan dit onderwerp wijden. • Waarom is een alcohol- en drugsbeleid belangrijk? Jongeren komen in aanraking met alcohol en drugs. Het is belangrijk dat jeugdverenigingen daarin een verantwoordelijke houding aannemen. Niet alleen voor henzelf, maar ook naar de ouders en andere volwassenen toe. Overmatig alcohol- en druggebruik kan een negatieve impact hebben op de werking. Ook als er iets gebeurt vallen de gevolgen niet te overzien. Je kan heel wat imagoverlies oplopen, ouders vertrouwen je niet meer als jeugdvereniging…
1
Daarnaast kan je bij ongevallen onder invloed een serieuze financiële kater overhouden. Daarnaast is een alcohol- en drugsbeleid nuttig om zaken duidelijk te stellen binnen je jeugdvereniging of jeugdhuis. Wanneer kan het, waar kan het, wie mag het,…? Duidelijke afspraken zorgen ervoor dat verrassingen beperkt worden. Denk dus niet pas na over oplossingen wanneer problemen zich stellen, maar anticipeer op mogelijke situaties die je als lokale groep in de problemen kunnen brengen. Ga als lokale groep dus bewust om met het thema alcohol en andere drugs. Zorg dat erover gepraat wordt, maak er een ‘hot topic’ van. • Hoe stel je een beleid op Er zijn veel manieren om een beleid op te stellen en iedereen doet dat ook op zijn eigen manier. Voorwaarde voor een goed beleid is dat het gedragen wordt door de hele groep. Zorg dus voor inspraak en stel je beleid samen op. Neem voldoende tijd. De Vereniging voor Alcohol en andere Drugproblemen (VAD) en haar subkoepel Drugs in Beweging hebben heel wat expertise en hebben pakketten ontwikkeld die je kunnen helpen op weg naar een alcohol- en drugbeleid. Je kan hen zelfs vragen om jullie proces te komen begeleiden. Voor jeugdbewegingen is er een stappenplan ontwikkeld dat je met je groep kan doorlopen. Je kan de keuze maken tussen 2 scenario’s waarbij je ofwel iedereen of slechts enkelen betrekt en een keuze tussen de tijd die je er in wil steken.
2
Je hebt dan 1. 2. 3. 4.
de volgende 4 mogelijkheden. One-evening shot met de hele groep One-evening shot met de geïnteresseerden One-month shot met de hele groep One-month shot met de geïnteresseerde
Om tot een alcohol- en drugbeleid te komen doorloop je een aantal stappen. In het stappenplan van Drugs in Beweging doorloop je de volgende stappen: Stap 1: foto van de jeugdbeweging Verzamel eerst wat er al bestaat. Je zal zien: er is al meer dan je denkt. Stap 2: ieder zijn zeg en samen een mening Het is belangrijk om ieder zijn mening te vragen en dan pas tot een gezamenlijke visie te komen. Ga je te snel over naar een gezamenlijke visie, dan kan het zijn dat je een minderheid van de betrokkenen vergeet te vragen naar hun mening. Stap 3: spelregels, tussenkomst bij overtreding, en vorming en voorlichting Wanneer duidelijk is welke visie je voor ogen hebt, kan je het gezamenlijk standpunt concretiseren door heldere afspraken te maken. Regels afspreken en afspraken bij overtreding van deze regels opstellen zijn de volgende stappen. Om leiding en leden te sensibiliseren en te informeren, kan je een spelactiviteit organiseren. Stap 4: schrijfwijzer en bekendmaking Je hebt nu al veel nagedacht en besproken. Om zeker niks te vergeten, kan je best alles op papier zetten. Laat betrokkenen weten dat je een alcohol- en drugbeleid hebt. Stap 5: een vervolg En nu… aan de slag.
3
Een uitgebreide versie van dit stappenplan vind je op de website van Drugs in Beweging: http://www.drugsinbeweging.be/stappenplan.html. Er staan heel wat verschillende methodieken in. Gebruik die methodieken die het best aansluiten bij jouw groep. Vind je de geschikte methodiek niet? Gebruik dan je inspiratie of ga op zoek naar andere methodieken op de website van VAD. Er is ook gedacht aan jeugdhuizen. Hiervoor heeft VAD een draaiboek ontwikkeld, met hetzelfde stappenplan: http://www.vad.be/ media/17380/draaiboekjeugdhuizen.pdf. Je vindt er allerlei informatie terug uit de wetgeving en een concreet stappenplan met uitgewerkte methodieken om zelf aan de slag te gaan. Als je een beleid opstelt, is het belangrijk dat je dit in een open sfeer doet. Zorg dat je niet beoordeelt en veroordeelt. Iedereen heeft zijn eigen mening en moet die ook kwijt kunnen. Het is de bedoeling dat je in groep op zoek gaat naar de gepaste manier om met alcohol en drugs in je lokale groep om te gaan. Vergeet hierbij niet dat je als groep verantwoordelijkheid draagt in de lokale groep. Als je nog meer wil weten over het opstellen van een beleid, wat allemaal kan en wat niet of op zoek bent naar nog meer informatie, raadpleeg dan zeker de website van VAD voor nog meer materialen: http://www.vad.be/sectoren/jeugdwerk/materiaal.aspx. • Hoe implementeer je het beleid Eens je beleid op punt staat, moet het ingevoerd worden in je lokale groep. Vergeet hierbij niet eerst alles goed te communiceren. Iedereen moet op de hoogte zijn. Lijst daarom eerst voor jezelf op waarom je een alcohol- en drugsbeleid opstelt, zet op papier hoe je als lokale groep aankijkt tegen alcohol en drugs en welke doelstellingen je nastreeft met dit beleid. Beschrijf vervolgens de regels en procedures op een duidelijke manier zodat ze voor iedereen leesbaar zijn.
4
Als je je beleid kenbaar wil maken aan alle belanghebbenden, doe dit dan op een persoonlijke manier. De papieren versie moet voor iedereen beschikbaar zijn, maar organiseer voor het invoeren een infosessie of een vorming waarbij je het hele proces toelicht, de maatregelen voorstelt en hoe je er mee aan de slag wil gaan. Het is belangrijk dat je aangeeft dat met het beleid het proces niet voltooid is. Nu gaan jullie er mee aan de slag en zullen jullie ontdekken of het beleid wel alles omvat. Las dus zeker ook momenten in om het beleid te evalueren en bij te sturen indien nodig. Betrek iedereen hier in. Zorg dat er voldoende informatie over alcohol en drugs voor iedereen beschikbaar is over alcohol en andere drugs. • Hoe ga je om met ‘overtredingen’? In je beleid heb je ook een onderdeel ingebouwd over sancties. Het is belangrijk dat je in groep ook nadenkt over de momenten waarop iemand de afspraken niet nakomt. Hoe ga je hierop reageren en welke gevolgen moet de persoon in kwestie dragen? Onthoud goed dat elke situatie anders is, dus dat sancties vastleggen niet zo eenvoudig is. Je kan wel een algemene procedure op poten zetten waarbij je in eerste instantie in gesprek gaat met de overtreder in kwestie. Ga na waarom de afspraak niet nagekomen is, ga in dialoog en werk niet veroordelend. Probeer samen met de overtreder tot een oplossing te komen en maak met hem/haar afspraken over hoe het verder moet. Biedt dit geen oplossing, zorg dan dat je een noodscenario klaar hebt om de situatie het hoofd te bieden. Bespreek ook dit goed met de overtreder en leg uit waarom je naar het noodscenario overschakelt.
5
• Waar kan je informatie en hulp verkrijgen? Veel informatie rond alcohol en andere drugs en het opstellen van een beleid vind je terug op de websites van VAD (www.vad.be) en Drugs in Beweging (www.drugsinbeweging.be). Heb je zelf persoonlijke vragen, dan kan je steeds terecht bij de Druglijn (www.druglijn.be). Wil je graag in jouw lokale groep een alcohol- en drugsbeleid opstellen, maar weet je niet goed hoe te beginnen, wil je graag een neutrale persoon om het proces te begeleiden,…? Of krijg je problemen niet opgelost? Neem dan contact op met ons en we gaan samen op zoek naar de juiste werkvorm. Contacteer Ben via 02/521 79 20 of
[email protected]. (bron:www.drugsinbeweging.be, www.vad.be/sectoren/jeugdwerk/in-de-kijker.aspx, www.druglijn.be, ‘Maat in de shit – jeugdwerk’ een publicatie van VAD)
hujo organiseert ook 6
vakanties - vormingen - maatschappelijke acties Hujo vzw - Zelfbestuursstraat 14 - 1070 Anderlecht tel 02/521 79 20 - fax 02/ 521 46 42 -
[email protected] - www.hujo.be
