cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 1
België-Belgique
INFO
PB - PP BC 10730
kmo-service.com 1e jaargang - 3e trimester 2010 - nr.3 - P 911401
Foto’s: Saskia Verhoeven
Verantwoordelijke uitgever R.Degroote - Wellekensstraat 45 - 9300 Aalst - 053 78 08 17
Driemaandelijks tijdschrift van KMO-Service Centrum
In dit nummer: • Werknemersstatuut: Arbeiders versus bediende • Wedstrijd ‘Zuinig met Energie’ • Groen hypothecair krediet • Geraardsbergen • Winwin lening • Solva bouwt eerste passiefstraat in België
Foto Gaby Desmyter
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 2
Groen Plus Ten geleide Met genoegen bieden wij U hiermede ons derde tijdschrift waarin nogal wat aandacht wordt besteed aan de energiezuinige woning. Dit onderwerp vormt ook het thema voor de wedstrijd die door ons wordt georganiseerd, met de medewerking en ondersteuning van de VZW INFOBO. De precieze voorwaarden van deze wedstrijd, begiftigd met 5.100 euro aan prijzen vindt U verder in dit tijdschrift of op onze website www.kmo-service.com Als stad in de kijker gaat in dit nummer onze aandacht naar de stad Geraardsbergen, bekend van de mattentaarten, de muur van Geraardsbergen, Manneken-Pis etc… Nu het jaareinde reeds in zicht is houden wij er ook aan U onze beste wensen aan te bieden voor het jaar 2011, met vooral een goede gezondheid en ook veel succes op commercieel en economisch gebied. De Groote René Coördinator
Opstarten met advies en ondersteuning Open elke voormiddag van 9 uur tot 12 uur en op afspraak Wellekensstraat 45 - 9300 Aalst Tel. 053 730 830 - Fax 053 730 882 Tel. 053 730 840 - Fax 053 803 746
•2
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 3
Werknemersstatuut - Arbeider versus bediende Het onderscheid tussen arbeiders en bedienden staat al een aantal jaren ter discussie, omdat het volgens sommigen archaïsch en discriminerend zou zijn. De arbeidsrechtbank van Brussel stelde hierover onlangs nog een prejudiciële vraag aan het Grondwettelijk Hof[1]. We wachten evenwel nog op de uitspraak.
harmoniseren van beide statuten is niet gemakkelijk. Enerzijds willen de vakbonden het statuut van de arbeiders opwaarderen zonder te raken aan de verworvenheden van de bedienden. En anderzijds vinden de werkgevers dat het bediendenstatuut te duur is. De weg is dus lang en moeilijk.
Ook de sociale partners zijn er zich van bewust dat dit onderscheid op lange termijn moet verdwijnen, maar het
Wie is arbeider, wie is bediende? De arbeidsovereenkomstenwet geeft een definitie van wie als arbeider en wie als bediende beschouwd moet worden. • Een arbeider is een werknemer die in hoofdzaak handenarbeid verricht.
• Een bediende is een werknemer die in hoofdzaak hoofdarbeid of intellectuele arbeid verricht. • de regels inzake de tenuitvoerlegging van de sancties (uitvoerbare kracht, verjaring, verval, termijnen,…).
Samenvattende tabel
Arbeiders
Bedienden
Proefperiode
• 7 tot 14 dagen • verlengd met de duur van deschorsingsperiodes tot maximum 21 dagen
• 1 tot 12 maanden (maximum 6 of 12 maanden volgens de hoogte van het loon) • verlengd met de totale duur van de schorsingen
Beëindiging arbeidsovereenkomst tijdens proefperiode
• Tijdens eerste 7 dagen: mag enkel bij ernstige tekortkoming of in (schriftelijk bevestigd) overleg • Na eerste 7 dagen: kan onmiddellijk en zonder opzeg of vergoeding op het einde van elke werkdag
• Na 7 dagen ongeschiktheid: verbreking zonder opzeg of vergoeding mogelijk • Tijdens de 1ste maand: opzeg van 7 kalenderdagen Opgelet: opzeg kan ten vroegste eindigen op de laatste dag van de eerste maand • Na de eerste maand en zolang de proef duurt: opzeg van 7 dagen
3•
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 4
Opzegtermijn
35 tot 112 dagen naargelang de anciënniteit van de arbeider Opgelet: sectorale CAO's kunnen nog langere opzegtermijnen bepalen (tot zelfs 217 dagen)
Aanvang opzegtermijn
de maandag volgend op de dag waarop de opzegbrief geacht wordt ontvangen te zijn.
de 1ste dag van de maand die volgt op de dag waarop de opzegbrief geacht wordt ontvangen te zijn
Tegenopzeg
onbestaande
1, 2 of 4 maanden afhankelijk van het loon van de bediende
Moment van uitbetaling loon
minimum 2 keer per maand met maximum 16 dagen tussen (betaling van een voorschot)
maandelijks
Carensdag
Bij arbeidsongeschiktheid van minder dan 14 kalenderdagen wordt de eerste dag niet betaald Opgelet: is afgeschaft in bepaalde sectoren
Wordt enkel toegepast voor bedienden in proeftijd of met een contract voor bepaalde duur of voor een bepaald werk van minder dan 3 maanden
Gewaarborgd loon in geval van arbeidsongeschiktheid
Normaal loon gedurende 7 dagen (+ carensdag bij minder dan 14 dagen afwezigheid)
Normaal loon gedurende 30 dagen (zonder carensdag)
Tijdelijke werkloosheid
Mogelijkheid tot invoering van tijdelijke werkloosheid met eventueel bovenop de werkloosheidsuitkering een aanvullende vergoeding van het fonds voor bestaanszekerheid of de werkgever Opgelet: in sommige sectoren wordt de duur van de economische werkloosheid door een koninklijk besluit bepaald
Onbestaande, behalve de tijdelijke schorsing in het kader van de crisismaatregelen (tot 30/09/10) en behoudens “overmacht” die zowel voor arbeiders als bedienden geldt
•4
• Lagere bedienden: minimum 3 maanden per schijf anciënniteit van 5 jaar • Hogere bedienden: de opzegtermijn moet deze minima respecteren en rekening houden met de anciënniteit, leeftijd, het loon en de functie van de werknemer
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 5
Vakantiegeld
Betaald door de vakantiekas Berekend op het geheel van het ontvangen salaris tijdens het voorgaande jaar
Betaald door de werkgever Berekend op het salaris van de maand waarin de vakantie wordt opgenomen
Willekeurig ontslag
Art. 63 van de arbeidsovereenkomstenwet Bewijslast ligt bij de werkgever Gesanctioneerd met forfaitaire vergoeding van 6 maanden loon
Toepassing van het principe van rechtsmisbruik uit het gemeen recht Bewijslast ligt bij de bediende De sanctie hangt af van de bewezen schade
Patronale socialezekerheids-bijdragen
±38,38% op 108 % van het brutoloon (108% omdat de werkgever zo de bijdragen voor het vakantiegeld betaalt) Opgelet: de patronale bijdrage kan variëren van sector tot sector, dit hangt af van de bijkomende bijdragen voor het sociaal fonds bvb. in de bouwsector betaalt men 13 à 15% extra, terwijl dit in de horeca maar 1,40 à 1,45% is.
± 32,38% van het brutoloon Opgelet: ook hier worden bijkomende bijdragen voor het sociaal fonds in rekening gebracht die variëren van sector tot sector
Persoonlijke socialezekerheids-bijdragen
13,07% op 108% van het brutoloon
13,07% van het brutoloon
Securex Sociaal Secretariaat - Legal17/08/2010 Keizersplein 4 9300 AALST 053 73 18 00
Lieven Nissens [1] Arbeidsrechtbank Brussel, 22 april 2010.
5•
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 6
ZUINIG met energie Neem deel aan de wedstrijd
‘Zuinig met energie’ begiftigd met 5100 euro aan prijzen Voorwaarden en reglement verder in dit tijdschrift of op www.kmo-service.com
•6
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 7
Groen Plus Wedstrijd KMO-vormingsdienst organiseert een wedstrijd ZUINIG MET ENERGIE voor nieuwbouwwoningen met een E-peil tussen 60 en 30.
schrijvingsformulier moet door beide partijen ingevuld en ondertekend worden. Het inschrijvingsformulier is te verkrijgen op het secretariaat van KMO vormingsdienst of via de website www.kmo-service.com
De deelname is voorbehouden voor nieuwbouwwoningen in: Aalst, Affligem, Asse, Berlare, Denderleeuw, Erpe-Mere, Geraardsbergen, Haaltert, Herzele, Laarne, Lebbeke, lede, Lierde, Merchtem, Ninove, Opwijk, Sint-Lievens-Houtem, Viane, Wetteren, Wichelen, Zottegem, Zwalm.
Er wordt een onafhankelijke jury aangeduid die de correctheid van de gegevens zal controleren.
De wedstrijd loopt van 1 januari 2011 tot 31 maart 2011.
Deelnemers aan de wedstrijd gaan er mee akkoord dat een door de inrichters aangeduide deskundige de woning komt keuren/bekijken. In de loop van de maand april worden de winnaars bekend gemaakt. De eigenaar van de woning die de eerste prijs wint verdient 1200 euro, de architect 1000 euro. Er zijn 10 winnaars die een geldsom winnen, prijzen zijn niet inruilbaar of overdraagbaar aan derden. De prijzen zullen overhandigd worden tijdens een bijzondere prijsuitreiking.
De woningen moeten aan volgende voorwaarden voldoen: 1. Nieuwbouw 2. In gebruik genomen in de periode van 1 januari 2009 tot 31 december 2010. Bewijs van ingebruikname moet afgeleverd worden bij middel van de inschrijving in de bevolkingsregister, de aflevering van de bouwvergunning, en dit aangevuld met een verklaring op eer van de architect. 3. Enkel woningen met een E- peil tussen 60 en 30 komen in aanmerking. 4. Passiefwoningen met een E- peil lager dan 30 kunnen niet deelnemen. Bouwheer en/of architect van de woning kunnen het initiatief nemen tot deelname aan de wedstrijd. Het in-
ZUINIG met energie 7•
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 8
ZUINIG met energie Deelnemingsformulier
‘Zuinig met energie’ Dhr. / Mevr. (Naam en voornaam) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat en nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode en stad/gemeente Tel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Optredend als bouwheer van de woning gelegen te . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat en nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode en stad/gemeente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Schrijft zich hierbij in als deelnemer aan de wedstrijd ‘Zuinig met energie’ Hij/zij verklaart hierbij: dat de woning in gebruik genomen werd op: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dat zijn/haar woning een E-peil heeft dat ligt tussen 60 en 30, namelijk:. . . .
•8
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 9
Dat zijn / haar woning werd ontworpen en opgericht onder toezicht van architect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
en voegt in bijlage volgende documenten: 1) Uittreksel uit het bevolkingsregister met vermelding van de datum van inschrijving domicilie. 2) Energieattest afgeleverd door een bevoegde instantie of persoon die het E-Peil van de woning aantoont. De inschrijvende deelnemer verklaart door zijn inschrijving kennis te hebben genomen van het reglement en dit volledig te aanvaarden; Ondergetekende . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................... Architect van de woning zoals vermeld bevestigd de verklaringen van de bouwheer en bevestigd de juistheid. Hij verklaart ook kennis te hebben van het reglement en dit volledig te aanvaarden.
Aldus opgesteld te . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Handtekening architect, .........................
Handtekening, .......................
9•
cover en binneblz:Opmaak 1
• 10
09-12-2010
10:47
Pagina 10
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 11
Tom Seghers
11 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 12
Een houtskeletbouw is een perfecte formule voor een lage- energiewoning. Bij een hout skeletwoning bestaat de dragende structuur uit een geraamte van houten platen en balken.
Houtskeletbouw is gezond en ecologisch
Eenmaal afgewerkt, zie je amper het verschil met een klassieke woning.De afwerking gebeurt bijvoorbeeld Huizen in houtskelet zijn gezond en ecologisch. Hout gamet een gevelsteen of een sierpleister. Maar wie er woont, randeert een zeer goede buffering van de luchtvochtigheid. Virussen,huisstofmijt en schimmels krijgen minder merkt al snel een verschil in de energiefactuur. kans en de brandveiligheid is gegarandeerd. Hout is ook milieuvriendelijk omdat het hernieuwbaar is, ruim in voorraad en een lange levensduur heeft. Het lage energieverbruik van de woning draagt bij aan minder uitstoot Hout is een fantastische isolator, dat zorgt er voor dat en een beter milieu. hout skeletbouw zich perfect leent voor lage- energie woningen. Bij de meeste woningen worden de wanden en daken geïsoleerd met 22 cm minerale wol, de vloerplaat met 10 cm polystyreen. Hiermee halen alle de meeste woningen een E60-en K30 –peil, wat beter is dan de wettelijke norm. Sinds januari 2010 zijn de normen rond energie prestaties nog strenger geworden. En…die zullen in de toekomst alleen nog strenger worden. Toch zijn we er van overtuigd dat bij de standaard lage- energiewoningen de energieprestaties nog verbeterd kunnen worden via allerlei moderne technieken zoals ventilatie type D, warmtepompen in combinatie met vloerverwarming, zonneboilers of fotovoltai sche zonnecellen.
Energiezuinig
Naast de goede isolerende eigenschappen, heeft houtskeletbouw nog een aantal andere voordelen. De dragende houtstructuur is veel lichter dan bij een klassieke woning. Dit is interessant wanneer men een minder draag krachtige grond bezit of wanneer een verdiep op een bestaande woning moet geplaatst worden. Houtskelet is een droge methode van bouwen. De woningen dienen niet drooggestookt te worden zoals bij een traditionele woning. Eén van de belangrijkste punten bij houtskeletbouw is de snelheid van het bouwen. In principe is de woning volledig klaar binnen de 4 a 5 maand.
• 12
Foto’s: Saskia Verhoeven
Houtskeletbouw snel en betrouwbaar
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 13
Solva bouwt in Aalst de eerste passief straat SOLVA , het intergemeentelijk samenwerkingsverband Gemeenschappelijke ruimtes voor ruimtelijke ordening en socio-economische expansie, verkoopt en ontwikkelt bedrijventerreinen, realiseert ver- De 32 woningen van het woonproject staan ingepland kavelingen en woningen en renoveert leegstaande be- deels rond een open, groene ruimte en deels rond een woonerf. Dankzij een ondergrondse parking die gemakdrijfsgebouwen. kelijk toegankelijk is via de Botermelkstraat, blijven de Onlangs ontwikkelde SOLVA een nieuw en uniek woon- groene ruimte en het woonerf maximaal verkeersarm. project in Aalst: het Binnenhof in de Botermelkstraat. Er Rust en groen zijn dus kenmerkend voor de woonomgeworden 32 woningen gebouwd rond een grote en groene ving. Toch wordt ook met autobezit rekening gehouden, private tuin. Uniek in het project zijn de 7 passiefwonin- en zijn enkele centraal gelegen parkeerplaatsen voorzien gen, die zo gebouwd zijn dat de energiefactuur praktisch voor bewoners en bezoekers. nul wordt. Twee woningen zijn lage energie woningen. De groene ruimte is 2.400 m2 groot en wordt gekenmerkt De betaalbaarheid van de woningen staat centraal. De ver- door een grote grasoppervlakte met daarop zitbankjes, koopprijs wordt beperkt tot de gemaakte kosten zodat zo- speeltuigen en een petanquebaan. Deze groene ruimte verwel de terreinen als de gecreëerde woongelegenheden aan stevigt de sociale contacten en het gemeenschapsgevoel betaalbare prijzen kunnen worden aangeboden. tussen de inwoners. Ze vormt ook een ideale en veilige speelruimte voor kinderen. Door deze realisatie wil SOLVA bijdragen tot de verhoging van het kwaliteitsniveau van de woningen in Aalst. De rea- Het woonerf en de centrale groene ruimte blijven eigenlisatie staat voor comfortabele woongelegenheden met dom van alle bewoners. Dit betekent dat de gemeeneen eigen karakter en veel variatie, allesbehalve eentonige schap van eigenaars dient in te staan voor het onderhoud standaardwoningen dus. ervan. Hierdoor zijn de veiligheid en de sociale controle van het binnengebied gegarandeerd en wordt een rustig woonklimaat gerealiseerd.
Het project
De gemeenschappelijke groene ruimte zorgt voor een rustige woonomgeving en biedt kinderen een veilige speelruimte. Rond de gemeenschappelijke ruimte werden 32 woningen opgetrokken die qua type zeer gedifferentieerd zijn. Zo zijn er 7 rijwoningen volgens het passiefwoonstprincipe en 2 lage energie woningen, telkens met 3 slaapkamers, 12 studio’s met 1 slaapkamer en 11 rijwoningen (waarvan 5 halfopen) met 4 slaapkamers. Elke woning heeft een eigen tuin of een balkon in geval van de studio’s boven Er is veel aandacht besteed aan de gedetailleerde en comfortabele inrichting. Voorts is er gelet op een zongerichte oriëntatie. Tel daar de alternatieve constructiewijzen, het milieuvriendelijke materiaalgebruik en de verbeterde isolatietechnieken bij en het resultaat is een praktische, zuinige woonst.
Er zijn eveneens 35 ondergrondse parkeerplaatsen die kunnen worden aangekocht.
Veiligheid Het project biedt bovenal een veilige en besloten omgeving voor de kinderen. De centrale ruimte leent zich uitstekend tot speelplein waar de kleinsten kunnen ravotten terwijl de ouders zeer gemakkelijk een oogje in het zeil kunnen houden. Van verkeer hebben ze immers geen hinder. Voor meer inlichtingen kan U terecht op de website van SOLVA www.so-lva.be Of telefonisch op het nummer 053/64 65 20 Karine Van Gijsegem SOLVA Zuid III, Industrielaan 18 9320 Aalst (Erembodegem)
[email protected] - Tel 053/64 65 20 13 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 14
Lage energiewoning
Foto’s: Saskia Verhoeven
Een woning die aanzienlijk energiezuiniger is dan de conventionele woning is de lage energiewoning. Een dergelijke woning heeft een E- peil 60 en maximale Kwaarde 30. Dit woningtype presteert dus beduidend beter dan een conventionele woning. Die prestaties worden bereikt door te investeren in een goede, oriëntatie, isolatie, luchtdichtheid en de compactheid van de woning alsook de verwarmingsinstallatie. Ook het beperken van leidingenafstand tussen ketel en kranen en verwarmingselementen speelt een grote rol bij het bepalen van het E- peil. De bouw van een lage energiewoning is bovendien heel realistisch. Je kan een conventionele woning bouwen in traditioneel metselwerk , de isolatiepakketten in de muur, vloer en dak zullen dikker zijn dan bij een gewone woning. De muurdikte komt dan al gauw op 40 cm door de 15 cm dikke isolatie in de muur. Uit werfcontroles sinds de invoering van de EPB- regeling blijkt dat we het in België nog altijd niet zo goed doen qua isolatie. De isolatie is hier dikwijls slecht geplaatst en de toegepaste diktes worden niet altijd gerespecteerd. Een energievriendelijk woning heeft ook een keerzijde van de medaille. Investeren in energiezuinigheid kost geld. Hoever kan je hierin gaan en het toch rendabel houden ? Maar het is reeds bewezen: investeren in energiebesparing loont. Financieel gezien is E 60 het meest interessant. Wanneer je extra leent over een periode van 20 jaar om te investeren in energiebesparing, resulteert dit in een lagere energiefactuur. Je moet wel bepaalde • 14
regels volgen om winst te kunnen realiseren. Het financiële optimum ligt bijvoorbeeld bij E 60 en de voorkeur gaat uit naar een rijwoning of een half open bebouwing. De woning moet juist georiënteerd zijn, goed geïsoleerd, en compact gebouwd. De manier van verwarmen en een goed afgestelde ketel spelen een grote rol. Lage energiewoning te Aalst Botermelkstraat, de eerste passiefstraat in België Project van SOLVA - www.so-lva.be
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 15
Groen De Geraardsbergse Plus mattentaart BGA of Europese erkenning beschermde geografische aanduiding! Olav Geerts
Prince Broederchap van de Geraardsbergse Mattentaart Deze gastronomische specialiteit zou haar oorsprong hebben in de Middeleeuwen. Een 13de-eeuws troubadourlied gaat over ‘matte’ of ‘matton’,woorden waarmee men gestremde melk bedoelde. Deze woorden werden zowel in het Frans en het Duits als in het Nederlands gebruikt. Maar wie is nu eigenlijk de uitvinder van de mattentaart ? Er waren indertijd op de hoeven en landerijen geen koelplaatsen om de melk langere tijd te bewaren. Daarom maakten ze er onder andere ‘matten’ van op basis van gestremde melk. Deze matten werden in gebak verwerkt en zo zou de mattentaart ontstaan zijn. In de 17de eeuw werden tijdens de kermis in de streek van Zuid-Oost- Vlaanderen, West-Brabant en Noord-Henegouwen mattentaarten gebakken maar niet zoals we ze nu kennen: ze hadden toen de vorm van onze huidige appelflappen, een halve maan of een schietspoel. In het jaar 1846 gaf de Geraardbergse bakker Francis Morre, die toen op de Paardenmarkt woonde, de mattentaarten hun huidige ronde vorm. Het zou nog 130 jaar duren alvorens deze Lekkernij het hele land en zelfs het buitenland zou veroveren. In 1978 stichtten enkele leden van de Geraardsbergse Bakkersbond de “Broederschap van de Geraardsbergse Mattentaart” omdat Geraardsbergen als bakermat van de Mattentaart in het gedrang kwam. Dankzij deze broederschap en de jaarlijkse “Dag van de Mattentaart” is deze delicatesse uitgegroeid tot een dagelijks verkrijgbaar ovenvers product, waarvoor vele dagjesmensen speciaal baar de Oudenbergstad afzakken. Ondanks het feit dat mattentaarten overal in België verkrijgbaar zijn, moet men voor de echte goede mattentaarten nog steeds in Geraardsbergen zelf zijn.Sinds 15 februari 2007 kreeg de Geraardsbergse mattentaart het
Meer info over Geraardsbergen vind je op www.geraardsbergen.be of
[email protected]
De eerste zondag van augustus is het feest van de lokale culinaire trots
Manneken-Pis in Geraardsbergen Het beroemdste ventje uit de regio is zeker en vast Manneken-Pis. De oudste en tevens bekendste inwoner heeft al heel wat bezoekers over de vloer gekregen. Historisch onderzoek heeft bewezen dat het Geraardsbergs plassend manneken in 1459 werd geboren en dus de oudste burger van ons land is. Sinds 1984 zorgt de Broederschap van Manneken-Pis ervoor dat het steeds ruimer bekend raakt en dat zijn garderobe constant groeit. Een deel van de collectie van intussen meer dan 250 kostuumpjes is te bezichtigen in het Geraardbergse museum, een ander deel staat uitgestald in het nieuwe toeristische info kantoor ‘De Permanensje’
15 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 16
De muur van Geraardsbergen Al meer dan 60 jaar is de muur van Geraardsbergen de voorlaatste en vaak beslissende helling van de Ronde van Vlaanderen. Daarnaast is de muur ook in andere wedstrijden van groot belang. Denk maar aan de Ronde van Frankrijk, de omloop het volk en vele regionale koersen. De muur werd volledig heraangelegd in 2004. Op 110 meter boven de zeespiegel bevindt zich de Oudenberg, een heuvel waar menig fietser een tandje moet bijsteken op een sterk hellende kasseistrook met een hellingspercentage van 20%, bovendien liggen de kasseien horizontaal getrapt en maakt dit de beklimming extra zwaar. Voor de wandelaars onder ons bestaat de mogelijkheid de muur op te wandelen en kan men op zeven plaatsen even rusten en genieten van een vleugje kunst en literatuur. Op deze plaatsen staan monumenten met wielergedichten. Boven op de muur of de Oudenberg sta je op een heuveltop die boven alles in de omgeving uitsteekt. Er is de mogelijkheid om de neobarokke kapel van
• 16
Onze-Lieve-Vrouw-van-de-Oudenberg te bezoeken. Het mooiste zicht over de stad en de omgeving vind je terug achter de kapel. Van bij de oriëntatietafel heb je een prachtig zicht over de Dendervallei en bij mooi weer kan je tot in Ninove kijken. Je vind er ook de ‘kolom van de Oudenberg’, een arduinen zuil afkomstig van de oude stadspoorten die in 1862 werd afgebroken. De Oudenberg wordt dikwijls een getuigenheuvel genoemd. De meningen hieromtrent zijn verdeeld. Volgens sommigen zou het een grafheuvel kunnen zijn. Een mysterie blijft de nimmer droogstaande vijver helemaal aan de top.
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 17
Sociaal en bedrijvig Winterkoude Gezinnen die hun aardgasbudgetmeter niet meer kunnen opladen, zullen deze winter kunnen terugvallen op een minimumlevering, liet de Vlaamse regering recent weten. Zowat14.000 gezinnen zijn gebaat met deze maatregel waarvoor de Vlaamse ministers Freya Van den Bossche en Jo Vandeurzen samenwerken.
vendien mag het probleem van de minimumlevering van aardgas dan wel het meest acuut zijn tijdens de winterperiode, ook daarbuiten zijn er koude en kille momenten waarop verwarming nodig is. En de noodzaak om te kunnen koken en wassen is al helemaal niet seizoensgebonden.’
Ongeveer 43.000 Vlaamse gezinnen zullen tegen 2012 Samenlevingsopbouw wil dat het systeem van de aardeen budgetmeter hebben. Zeker 14.000 dreigen deze gasbudgetmeters naar behoren zou werken, wat thans winter zonder gas te vallen. Deze maatregel moet dat niet het geval is. voorkomen. Meer over energie en armoede: www.energieenarSamenlevingsopbouw vzw van haar kant stelt vragen moede.net/ bij de praktische uitvoering. De OCMW’s zullen pas in actie kunnen schieten wanneer mensen al weken in de koude zitten. Ellen Dries en Mieke Clymans: ‘Bo-
2011, Europees jaar van het vrijwilligerswerk Om het met de woorden van het Directoraat-generaal heid omdat het verrichten van vrijwilligerswerk de Onderwijs en cultuur van de Europese Commissie te burgers toerust met nieuwe vaardigheden en hun saamzeggen (beschikking nr. 2010/37/EG van 22 januari horigheidsgevoel versterkt. 2010): Vrijwilligerswerk heeft daarom twee voordelen: Vrijwilligerswerk is een van de belangrijkste uitingen van burgerparticipatie en democratie, waarbij Europese • Het draagt bij tot de sociale samenhang in de sawaarden zoals solidariteit en non-discriminatie in de menleving met de resultaten die het behaalt en de praktijk worden gebracht en wordt bijgedragen aan de solidariteitsbanden die het smeedt én harmonieuze ontwikkeling van onze samenlevingen. • Het komt de vrijwilligers zelf ten goede doordat Het speelt een belangrijke rol in zo uiteenlopende sechet hun vaardigheden en hun persoonlijke onttoren als onderwijs, jeugdzaken, cultuur, sport, milieu, wikkeling stimuleert. gezondheid, sociale zorg, consumentenbescherming, humanitaire hulp, ontwikkelingsbeleid, onderzoek, Deze twee voordelen leveren een reële bijdrage aan de gelijke kansen en externe betrekkingen. Tegelijkertijd sociale agenda van de EU, die tot doel heeft meer is vrijwilligerswerk ook een belangrijke leermogelijk- kansen te creëren voor de burgers in de EU, de toegang
17 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 18
tot hoogwaardige diensten te verbeteren en solidariteit te betuigen met de mensen die nadeel ondervinden van de veranderingen. In moeilijke economische tijden is het nog van groter belang dat de Europese Unie de waarde van vrijwilligerswerk erkent. Uit internationaal oogpunt is vrijwilligerswerk bovendien een uiting van solidariteit met de ontwikkelingswereld en een erkenning van de onderlinge afhankelijkheid van alle gemeenschappen in een steeds meer geglobaliseerde wereld. In Oost-Vlaanderen komt alvast een opmerkelijk initiatief:
Programma: zie www.vormingplus.be (doorklikken naar een Oost-Vlaams Vormingplus).
Het goede doel, het goede voorbeeld V. was onderwijzer en wil zich als jonggepensioneerde inzetten voor een goed doel. Hij ontdekte ‘groene zorg’ bij Steunpunt Welzijn. Regelmatig bezoekt hij kandidaat-zorgboeren en deelt hij hen mee hoe het is om iemand met een handicap of ziekte op te vangen op de boerderij.
Vrijwilligersacademie Oost-Vlaanderen
V. werkt in een fitnesscentrum. ‘Ik wil gerust in het Wereldhuis eens Latijns-Amerikaanse dansen komen aanleren,’ liet ze enthousiast weten aan Steunpunt Welzijn.
De Provincie Oost-Vlaanderen en de Oost-Vlaamse Vormingplus-centra sloegen de handen in elkaar voor de oprichting van een provinciale Vrijwilligersacademie. Hierdoor kan het vormingsaanbod vanwege het Provinciaal Steunpunt voor Vrijwilligers uitbreiding nemen en over heel de provincie Oost-Vlaanderen georganiseerd worden.
M. en D. zijn beide als vrijwilliger betrokken bij de voorbereidingen van het radioproject Puntkomma, dat in Aalst sociaal-creatieve programma’s wil brengen. Er worden nog méér reporters gevraagd.
De Vrijwilligersacademie zal regelmatig korte, degelijke en op de praktijk gerichte informatiemomenten aanbieden, verzorgd door medewerkers van Vormingplus of externe deskundigen. Ze hebben plaats in Gent maar ook in het Waasland, de Vlaamse Ardennen, de Denderstreek en het Meetjesland.
Steunpunt Welzijn, Wellekensstraat 45, 9300 Aalst
[email protected] 053 730 821
Over deze en andere mogelijkheden tot origineel, eigentijds vrijwilligerswerk kan je steeds terecht bij:
Fietskoerierdienst voor mailings, folders, tijdschriften Huis aan huis of op adres In Aalst en omgeving sociale tewerkstelling - milieuvriendelijk - budgetvriendelijk Een initiatief van Steunpunt Welzijn, Wellekensstraat 45, 9300 Aalst
[email protected] - 053 730 821 - www.snelenwel.net • 18
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 19
Financiële steun van Stichting tegen Kanker
De financiële crisis en de verenigingen
Patiënten die het moeilijk hebben om hun medische kosten te betalen kunnen voor financiële steun terecht bij de Stichting tegen Kanker. Recent verhoogde de stichting het criterium voor netto maandelijkse inkomsten. Deze bedraagt nu 1500 euro voor een alleenstaande en 2500 euro voor een gezin.
Maar liefst een vierde van de verenigingen ondervindt negatieve gevolgen van de financiële crisis. Het meest geraakt zijn de culturele sector en kleinere organisaties. Dat concludeert het bureau Ipsos, dat voor de Koning Boudewijnstichting 315 verenigingen heeft ondervraagd.
Een aanvraag kan ingediend worden tot maximaal vijf jaar na de diagnose. Bij herval geldt de nieuwe diagnosedatum. Het minimumbedrag bedraagt 125 euro en het maximumbedrag 1000 euro per jaar. Nieuw is ook dat de aanvraag voortaan online kan gebeuren. Info:
[email protected], www.kanker.be
Het is de bedoeling dat via een jaarlijkse barometer de evolutie kan opgevolgd worden. De KBS herinnert eraan dat er in België ongeveer 70.000 actieve verenigingen zijn, waaronder bijna 17.000 met een of meer werknemers. De organisaties in de social profit vertegenwoordigen ongeveer 10,5 % van het betaald werk in ons land.
•
De Sleutel, Merelbeke, 2010 Gratis boekje voor kinderen van mensen die kampen met een verslaving. Voorleesboekje dat zich richt tot de kinderen van wie de ouders verslaafd zijn.
Foto Gaby Desmyter
Bobbie
Info : http://www.desleutel.be, tel. 09 210 87 10
19 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 20
De andere… Beursvloer en Luik), dit onder impuls van de Koning Boudewijnstichting. De Aalsterse Beursvloer is een initiatief van de stad Aalst in samenwerking met BNP Paribas Fortis, de Koning Boudewijnstichting, KPMG, Unizo, Voka, Hogeschool Wat kunnen ondernemingen en lokale verenigingen voor elkaar betekenen? Na Brussel, Gent, Antwerpen, Gent en Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, Ablo Blommaert en Denderland-Martin. De Win-winbeurs Luik,… krijgt Aalst op 31 maart zijn ‘Beursvloer’. wordt verder gesteund door Lowie Alfons, Steunpunt De Beursvloer is een evenement waarbij bedrijven en ver- Welzijn / LETS (1) en de Belgian Button Company. enigingen (maatschappelijke organisaties) elkaar gedurende 2 uur ontmoeten en in een informele en dynami- De Beursvloer is een ideale plaats om contacten te legsche sfeer matches maken tussen de vraag van de enen en gen. het aanbod van de anderen. Enkele voorbeelden Bedrijven en verenigingen ruilen dus als het ware diensten en prestaties. Verschillende zaken kunnen hierbij aan • Een sportclub zoekt een trainingsruimte voor dinsbod komen: materialen, skills, faciliteiten, toegang tot dagavond. Een bedrijf heeft zijn pand ter beschiknetwerken, creativiteit, enz. king gesteld en krijgt van de club voor drie medewerkers gratis training. Wat de Beursvloer origineel maakt, is het wederzijds karakter van de matches. Dit type van uitwisseling be- • Een jeugdbeweging zoekt een designer voor hun staat al in meerdere Europese buurlanden. website. Een bedrijf springt bij en in ruil zorgt de jeugdbeweging voor animatie en kinderopvang op Het "Beursvloeridee" is ontstaan in Nederland in 1996. het bedrijfsfeest. Sinds 2006 worden er ook Beursvloeren georganiseerd in Duitsland, onder de naam "Gute Geschaefte". Het suc- • Een natuurvereniging wil een nieuw, eigentijds ces van het concept in deze twee landen (40 Beursvloelogo. Een communicatiebureau zet zijn creatief taren per jaar in Nederland en 30 in Duitsland tot op vanlent hiervoor in en in ruil krijgen ze een begeleide daag) werd ook bij ons opgemerkt. In ons land vonden wandeling door een natuurreservaat. de twee eerste Beursvloeren plaats in 2008 (Antwerpen
De eerste Aalsterse Beursvloer vindt plaats
op donderdagavond 31 maart 2011 in
’t Gasthuys, Stedelijk Museum Aalst, Oude Vismarkt 13, 9300 Aalst. Inschrijven is verplicht: www.aalst.be/beursvloer - tel. 053 73 21 87 Bekijk wat de Beursvloer kan betekenen voor jouw organisatie en registreer je vraag of aanbod voor 11 maart 2011 op www.aalst.be/beursvloer. Zie ook: www.winwin.be
• 20
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 21
Voordelen • De lage drempel: de Beursvloer staat open voor iedereen: van de bakker om de hoek tot de grote onderneming en van een kleine bewonersvereniging tot grote organisaties als Unicef of het Rode Kruis;
• De verenigingen worden gestimuleerd om een onderneming niet enkel te zien als een 'bron van giften'; • Het uitbreiden van het eigen netwerk.
• De ondersteuning van het verenigingsleven door ondernemingen;
Voor de gemeente/stad:
• Het lokale karakter (gemeente- of stadsniveau);
• De Beursvloer is een aanvullend middel om tegemoet te komen aan de ondersteuningsvragen van de lokale verenigingen;
• De Beursvloer werkt in een gesloten circuit: er komt geen geld aan te pas; • De ontmoetings- en netwerkkansen; • De creatie van bruggen tussen de ondernemingswereld en het verenigingsleven;
• De Beursvloer draagt bij tot een positief imago: "Ziedaar een dynamische stad die initiatieven organiseert om bedrijven en verenigingen dichter tot elkaar te brengen !"; • De Beursvloer integreert zich in het lokale sociale / politieke leven
• De ontwikkeling van competenties voor alle partijen.
Voor de ondernemingen: • Een antwoord bieden op een sociale doelstelling (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Corporate Social Responsibility); • De kans om contacten te leggen en netwerken uit te bouwen; • Beeldvorming / perceptie: een Beursvloer en de gerealiseerde matches krijgen veel media-aandacht; • Het versterken van de groepsgeest door het betrekken van de werknemers (teambuilding); • Bedrijven worden uitgedaagd om hun maatschappelijke rol te evalueren. Dit gaat veel verder dan verenigingen sponsoren: hier spreken we over een echt partnerschap tussen bedrijven en verenigingen waarbij we effectief kunnen spreken van een "winwin"-situatie !
Praktisch Gedurende de weken die het evenement voorafgaan maken de verenigingen en de ondernemingen hun aanbod over aan de organisator van de Beursvloer (vaak is dit de stad of gemeente). Tijdens de Beursvloer zorgt het organisatieteam voor de begeleiding van de deelnemers (vraag en aanbod) om een maximum aan matches te realiseren. Nadien is er een opvolging noodzakelijk om de realisatie van de matches na te gaan. Peter Dauwe
(1) Steunpunt Welzijn vzw zorgt met ‘LETS’ voor een sociaal systeem om diensten en goederen te ruilen. De deelnemers zijn personen of verenigingen. Het is een permanent systeem dat eveneens uitgaat van de wederkerigheid van de dienstverlening. Info:
[email protected] – 053 73 08 91.
Voor de verenigingen: • Een oplossing voor specifieke noden, zoals schilderwerken, ICT-materiaal, juridisch advies of catering tijdens een feest;
21 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 22
WINWINLENING Op 1 september 2006 is de ‘Winwinlening’, vroeger ‘vriendenlening’ genoemd, in werking getreden. De overheid wil met deze lening startende KMO’ers in Vlaanderen helpen door particulieren aan te moedigen hen geld te lenen.
Wat is het grote voordeel? Startende ondernemers kunnen voordelig lenen en de kredietgever krijgt een belastingvoordeel van maximaal 1 250 EUR en mocht de kredietnemer de lening niet kunnen terugbetalen dan krijgt men toch nog 30% terug via een éénmalige belastingvermindering. Als vriend, familielid … kan je een startend bedrijf geld lenen en je krijgt hiervoor jaarlijks een belastingkorting van 2,5% van het geleende bedrag. Dit geld mag enkel gebruikt worden voor ondernemingsdoeleinden of beroepsactiviteiten. Deze achtergestelde lening (d.w.z. bij faillissement behoort u tot de laatste schuldeisers) bedraagt maximaal 50 000 EUR, moet acht jaar lopen en moet in één keer terugbetaald worden. De kredietgever kan echter de lening vervroegd opeisen in bepaalde gevallen. De intresten moeten jaarlijks betaald worden op de vervaldatum. Deze worden berekend door het bedrag van de lening te vermenigvuldigen met de rentevoet, vastgelegd in de akte. Deze rentevoet mag echter niet hoger zijn dan de wettelijke rentevoet en niet lager dan de helft ervan. Vanaf 1 januari 2010 bedraagt de wettelijke rentevoet 3,25%.
- de jaaromzet bedraagt minder dan 50 miljoen EUR of het balanstotaal minder dan 43 miljoen EUR - niet langer dan drie jaar ingeschreven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen of – indien deze inschrijving niet vereist is - een zelfstandige die niet langer dan drie jaar is aangesloten bij een organisme voor de sociale zekerheid der zelfstandigen.
Voorwaarden waaraan de kredietgever moet beantwoorden: - Is een natuurlijke persoon woonachtig in het Vlaamse Gewest die deze lening afsluit buiten het kader van zijn of haar handels- of beroepsactiviteiten - Mag geen werknemer zijn van de kredietnemer - Als de kredietnemer een zelfstandige is, kan de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner niet de kredietgever zijn - Als de kredietnemer een vennootschap is, kan een zaakvoerder, bestuurder of aandeelhouder van de vennootschap niet de kredietgever zijn alsook niet hun respectievelijke echtgenoot of wettelijk samenwonende partner. - Gedurende de ganse looptijd kan de kredietgever geen kredietnemer zijn bij een andere Winwinlening. - Opmerking: bij overlijden van de kredietgever wordt het recht op de éénmalige belastingvermindering overgedragen aan zijn of haar rechtverkrijgenden.
Voorwaarden waaraan de kredietnemer moet beantwoorden:
Hoe afsluiten
- de voornaamste exploitatiezetel is gelegen in het Vlaamse Gewest
Via een onderhandse of notariële akte in drie originele exemplaren, waarvan één exemplaar voor kredietgever, één exemplaar voor kredietnemer en één exemplaar voor de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV).
- er werken minder dan 250 werknemers • 22
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 23
Het exemplaar voor PMV moet bezorgd worden binnen één maand na het afsluiten van de lening. Als aan alle voorwaarden is voldaan zal PMV de akte registreren: het toekennen van een nummer en het opnemen in een register. Opgelet, om de fiscale aftrek van het eerste jaar niet te verliezen moet de begindatum van de ‘Winwinlening’ in hetzelfde jaartal vallen als de ondertekening van de akte.
Meer info kunt u bekomen op de website van PMV: www.winwinlening.be Wenst u een persoonlijk onderhoud en/of een exemplaar van de Modelovereenkomst, kunt u een afspraak maken met:
de heer René DE GROOTE, accountant op het nr. 053 730 830 of de heer Peter BOGAERT, boekhouder BIBF op het nr. 053 730 840 Wellekensstraat 45, 9300 Aalst
(FOJFUU [FMG CJK V UIVJTT PQ FFO FDPOPN FDPOPNJTDIF NJTDIF NBOJFS WB BO EF XBSNUFF WBO EF [PO WBO
PPL JEFBBM WWPPS PPS
UFSSBTTFO TBVOB
VERDELER
Scanndesk nndesk
bvba
Merestraat 59 - 9420 Erpe-Mere Merestraat TTel. el. 053 83 98 27 - fax 053 83 80 59 gsm 0477 303 626
E-mail:
[email protected] [email protected] www.scanndesk.be
EEF BVUIFOUJFLF WFSXBSNJOH WFSXBSNJOOH PQ CBTJT W CJPHFOFUJTDI MBOHF HP WBO HPMGMG JOGSBSPPE (F[POEF XBSNUF &FOWPVEJHF JOTUBMMBUJF (FFO POEFSIPVE ;VJOJH & UI UJ I &TUIFUJTDI
23 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 24
Financiering sociaal statuut zelfstandigen staat onder druk De financiering van de sociale zekerheid van de zelfstandigen (het sociaal statuut) gebeurt in principe door de sociale bijdragen die de zelfstandigen betalen. Maar deze sociale bijdragen volstaan allang niet meer om de uitgaven te dekken. Er wordt steeds meer teruggegrepen naar andere inkomsten. Het gewicht van deze zogenaamde alternatieve financiering neemt steeds sneller toe. In deze bijdrage wordt dit in beeld gebracht. Het cijfermateriaal is afkomstig uit de jaarverslagen van het RSVZ.
Ontvangsten versus uitgaven Op het eerste zicht lijkt de financiering van de sociale zekerheid van de zelfstandigen onder controle want de uitgaven liggen iets lager dan de inkomsten.
Rijkstoelage
€ 1.270.904.000 € 1.062.849.000
Alternatieve financiering
€ 843.639.000
€ 179.817.000
Financiële opbrengsten
€ 12.114.000
€ 9.187.000
en diversen Totaal ontvangsten
€ 5.543.327.000 € 3.726.233.000
Het is duidelijk dat zonder een jaarlijkse rijkstoelage en de alternatieve financiering het sociaal statuut budgettair met een probleem zit. Alternatieve financiering stijgt snel In tabel 3 wordt het gewicht berekend van de verschillende inkomstenbronnen van het sociaal statuut van de zelfstandigen. De berekening wordt gemaakt voor 2004 en 2009.
Tabel 3: gewicht van de ontvangsten in het sociaal statuut van de zelfstandigen Gewicht van de ontvangsten
2009
2004
Tabel 1: inkomsten versus uitgaven
Sociale bijdragen
61,6%
66,4%
Ontvangsten 2009
€ 5.543.327.000
Rijkstoelage
23,0%
28,5%
Uitgaven 2009
€ 5.460.413.000
Alternatieve financiering
15,2%
4,9%
Financiële opbrengsten en diversen
0,2%
0,2%
Totaal ontvangsten
100%
100%
Maar wanneer we de inkomstenzijde van naderbij bekijken dan krijgen we een ander beeld. De sociale bijdragen zijn goed iets meer dan 60% van de inkomsten. Dit is een achteruitgang in vergelijking met 5 jaar terug. Nochtans zijn er de voorbije jaren grote inspanningen geleverd om de inning van de sociale bijdragen te verhogen. In euro’s uitgedrukt is er een stijgende tendens, maar het totaalgewicht van de sociale bijdragen in de inkomsten neemt af. De financieel economische crisis heeft deze tendens uiteraard nog versterkt. De tabel hieronder verduidelijkt deze evolutie.
Tabel 2: evolutie van de ontvangsten sociaal statuut zelfstandige 2004-2009 Evolutie van de ontvangsten 2009 Sociale bijdragen
• 24
2004
€ 3.416.670.000 € 2.474.380.000
In 2004 was de alternatieve financiering goed was voor 4,9% van de ontvangsten, in 2009 is dit al 15,2% geworden. Dat is een verdrievoudiging op 5 jaar tijd! In absolute cijfers uitgedrukt stroomt er 843 miljoen euro binnen via alternatieve financiering in het stelsel van de zelfstandigen, in 2004 was dit nog ‘maar’ 180 miljoen euro. De alternatieve financiering haalt haar ontvangsten bij onder andere de BTW en de roerende voorheffing. De grafiek hieronder toont visueel de stijgende beweging van de alternatieve financiering sinds 2001. Het is opvallend met welk versneld tempo het stelsel van de zelfstandigen afhankelijker wordt van deze alternatieve financiering.
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 25
Grafiek: Evolutie alternatieve financiering tussen 2001 en 2009
Conclusie Het is duidelijk dat de sociale bijdragen van de zelfstandigen niet volstaan om de kosten te dekken van het sociaal statuut van de zelfstandigen. Omdat een verhoging van de sociale bijdragen niet wenselijk is wordt er gezocht naar alternatieve inkomsten. De voorlopige uitweg is de overheveling van inkomsten van BTW en roerende voorheffing naar het sociaal statuut. Maar je moet geen rekenwonder zijn om te beseffen dat een dergelijke stijging niet houdbaar is. De financiering van het sociaal statuut van de zelfstandigen komt dus steeds meer onder grote druk te staan. De vraag is dus niet of maar wel wanneer er maatregelen zullen genomen worden. Erop rekenen dat alles wel goed komt eens de crisis voorbij is, zal in elk geval een illusie zijn. Tom Lacres Adjunct-directeur Attentia SVF
DE WET VAN 2 AUGUSTUS 2002 BETREFFENDE DE BESTRIJDING VAN DE BETALINGSACHTERSTAND BIJ HANDELSTRANSACTIES 1. Inleiding Schuldenaars die te laat betalen vormen voor het bedrijfsleven en vooral voor de KMO een zware en financiële last. De Belgische wetgever wil met bovengenoemde wet van 2/08/2002 B.S. 7/08/2002 buitensporige betalingstermijnen en –achterstand verminderen om aldus de belangen van de kleine en middelgrote ondernemingen te verdedigen. Deze bespreking van de wet wordt dan ook beperkt tot dit verbintenisrechtelijk aspect. 2. Toepassingsgebied Het toepassingsgebied van de wet strekt zich uit tot de “betalingen ter vergoeding van handelstransacties”. Het gaat over transacties tussen ondernemingen onderling of tussen ondernemingen enerzijds en aanbestedende overheden of diensten anderzijds, waarbij goederen of diensten worden geleverd.
3. Specifieke bepalingen inzake de betalingsachterstand bij handelstransacties • Wettelijke betalingstermijn van 30 dagen Overeenkomstig artikel 4 van de wet dient elke betaling tot vergoeding van een handelstransactie te geschieden binnen een termijn van 30 dagen. Deze termijn kan beginnen lopen vanaf: a) De dag volgend op deze waarop de schuldenaar de factuur of een gelijkwaardig verzoek tot betaling heeft ontvangen. b) Zo de datum van ontvangst van de factuur of het gelijkwaardig verzoek tot betaling in feite niet vaststaat of indien de schuldenaar de factuur of het gelijkwaardig verzoek tot betaling eerder ontvangt dan de goederen of diensten, begint de betalingstermijn van 30 dagen te lopen vanaf de dag volgend op die waarop de schuldenaar de goederen of diensten heeft ontvangen. c) Zo de wet of de overeenkomst tussen partijen
25 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 26
tenslotte voorziet in een procedure voor aanvaarding of controle van de geleverde goederen of gepresteerde diensten én indien de schuldenaar de factuur of het gelijkwaardig verzoek tot betaling voor of op de datum waarop de aanvaarding of controle plaatsvindt ontvangt, dan geldt als vertrekpunt de dag volgend op die van de aanvaarding of de controle. Meteen dient er op gewezen te worden dat partijen steeds contractueel een afwijkende betalingstermijn kunnen overeenkomen, hetgeen veelal gebeurt door opname van bedingen in de algemene contract- en factuurvoorwaarden. De contractsvrijheid van de partijen is evenwel niet absoluut. De rechter heeft steeds de bevoegdheid om, op verzoek van de schuldeiser, kennelijk onbillijke contractuele afwijkingen te herzien . • Afschaffing verplichte ingebrekestelling om de moratoire interesten te doen lopen Zo de schuldenaar zijn betalingsverplichting niet nakomt, dan zal de schuldeiser vanaf de dag volgend op deze van het verstrijken van de betalingstermijn, van rechtswege en zonder dat daarvoor een voorafgaande ingebrekestelling is vereist, recht hebben op de betaling van een interest. Terzake de betalingsverplichtingen waarop de wet van toepassing is, vormt de wettelijke regeling een uitzondering op het principe van art. 1153 lid 3 B.W. dat bepaalt dat moratoire interesten slechts verschuldigd zijn vanaf de dag van de aanmaning tot betaling. Als uitzonderingsbepaling, niet enkel op het principe van art. 1153 lid 3 B.W. maar ook op de als algemeen rechtsbeginsel erkende verplichting van voorafgaande ingebrekestelling, moet de bepaling van artikel 5 van de wet beperkend geïnterpreteerd worden. Enkel de loop van de moratoire interesten treedt in zonder ingebrekestelling. Er mag daarentegen verwacht worden dat de wettelijke regeling voor contractspartijen die geen handelaar zijn, doch wel onder het toepassingsgebied van de wet ressorteren omdat zij handelen in het kader van hun economische of beroepsmatige activiteit, wel ingrijpende gevolgen zal hebben. Wanneer een schuldeiser zelf in gebreke blijft zijn wettelijke en contractuele verplichtingen te honoreren, zal de schuldenaar rechtsgeldig de uitvoering van zijn betalingsverplichting kunnen opschorten voor zover deze reactie evenredig is met het in gebreke blijven van de schuldeiser. Is de niet nakoming van zijn verbintenis door de schuldenaar het gevolg van een overmachtsituatie, dan zal de schuldenaar niet gehouden zijn de
• 26
schuldeiser te vergoeden voor de laattijdigheid van de betaling.
BIjZONDERE WETTELIjKE INTERESTVOET De moratoire interest loopt tegen de “referentie-interestvoet” vermeerderd met zeven procentpunten en afgerond tot het hogere halve procentpunt. Waar de moratoire interesten voorheen werden berekend aan de wettelijke interestvoet van 7%, dient deze thans terzake de betalingsverplichtingen die onder het regime van de wet vallen berekend te worden als volgt: referentie-interestvoet Europese Centrale Bank + 7% = interestvoet, af te ronden naar het hogere halve procentpunt. D ze intrestvoet moet elke zes maanden opnieuw berekend worden, met name op 1 januari en 1 juli. In geval van betalingsachterstand dient voor elk van de betrokken periode de respectieve interestvoet op de hoofdsom berekend te worden. De “referentie-interestvoet” waarvan sprake is de meest recente interestvoet die door de Europese Centrale Bank werd toegepast voor basisherfinancieringstransacties in het voorafgaande halfjaar. De wet bepaalt dat de Minister van Financiën de aldus bepaalde interestvoet, alsmede iedere wijziging ervan, via een bericht in het Belgisch Staatsblad zal meedelen. Sinds de inwerkingtreding van de nieuwe wet gelden thans twee wettelijke interestvoeten. Met betrekking tot de betalingsverplichtingen die onder de toepassing van de nieuwe wet vallen, zal de interest van artikel 5 van de wet toegepast worden. Voor betalingsverplichtingen die niet onder het regime van de nieuwe wet ressorteren, blijft de wettelijke gemeenrechtelijke interestvoet van 7% onverkort van toepassing. Een steeds terugkerend gegeven in de nieuwe wet is het respect voor de contractsvrijheid van de partijen die steeds een van de wettelijke regeling afwijkende moratoire interest kunnen bedingen. Terzake dient het principe van de contractsvrijheid opnieuw genuanceerd te worden in die zin dat de rechter hetzij op grond van artikel 1153 lid 3 B.W. samen gelezen met artikel 1231 B.W., hetzij op grond van art. 7 van de nieuwe wet, over een matigingsrespectievelijk een herzieningsbevoegdheid beschikt. • Recht op redelijke schadeloosstelling voor de invorderingskosten In uitvoering van artikel 3,1,e van de richtlijn werd door de Belgische wetgever in artikel 6 van de wet bepaald dat,
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 27
INTERESTVOET VAN TOEPASSING IN GEVAL VAN BETALINGSACHTERSTAND BIJ HANDELSTRANSACTIES Periode 01.01.2003 – 30.06.2003 01.07.2003 – 31.12.2003 01.01.2004 – 30.06.2004 01.07.2004 – 31.12.2004 01.01.2005 – 30.06.2005 01.07.2005 – 31.12.2005 01.01.2006 – 30.06.2006 01.07.2006 – 31.12.2006 01.01.2007 – 30.06.2007 01.07.2007 – 31.12.2007 01.01.2008 – 30.06.2008 01.07.2008 – 31.12.2008 01.01.2009 – 30.06.2009 01.07.2009 – 31.12.2009 01.01.2010 – 30.06.2010 01.07.2010 – 31.12.2010
Interestvoet 10,00 % 9,50 % 9,50 % 9,50 % 9,50 % 9,50 % 9,50 % 10,00 % 11,00 % 11,50 % 11,50 % 11,50 % 9,50 % 8,00 % 8,00 % 8,00 %
Publicatiedatum 14.02.2003 17.07.2003 26.01.2004 10.08.2004 26.01.2005 09.08.2005 26.01.2006 25.07.2006 30.01.2007 27.07.2007 14.01.2008 31.07.2008 27.01.2009 22.07.2009 01.02.2010 30.07.2010
• Suppletief recht – contractsvrijheid – herzieningsbevoegdheid van de rechter Artikel 7 van de wet voorziet daarom dat de rechter, op verzoek van de schuldeiser, de contractuele afspraken die afwijken van de bepalingen van de wet, kan herzien indien zij een kennelijke onbillijkheid jegens de schuldeiser inhouden, doch zonder aldus meer rechten aan de schuldeiser toe te kunnen kennen dan deze op basis van de wet zou kunnen genieten.
4. Besluit De Wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties verbetert de rechtspositie van de schuldeiser die geconfronteerd wordt met een wanbetalende schuldenaar gevoelig.
De niet tijdig betaalde schuldeiser zal thans aanspraak kunnen maken op een verhoogde moratoire intrest die behoudens indien partijen anders zijn overeengekomen, de van rechtswege en zonder ingebrekestelling loopt vanaf het schuldeiser, naast het recht op moratoire interest en on- verstrijken van de uniform ingestelde wettelijke betalingverminderd zijn recht op vergoeding van de gerecht- stermijn en ziet de drempel om zijn schuldvordering in skosten, recht heeft op een redelijke schadeloosstelling rechte te vorderen gevoelig verlaagd nu hij aanspraak kan door de schuldenaar voor alle relevante invorderingskosten maken op schadeloosstelling voor alle redelijke en relevante ontstaan door de betalingsachterstand. invorderingskosten. De praktijk zal uitwijzen hoever de rechters zullen gaan met betrekking tot de vergoeding van Er werd voorzien dat de Koning de maximumbedragen advocatenhonoraria. van deze redelijke schadeloosstelling voor invorderingskosten voor verschillende schuldniveaus kan vast- Er mag echter niet uit het oog worden verloren dat de wet stellen. de contractsvrijheid van de partijen nagenoeg volledig onverlet laat, zodat de bescherming van de wet in principe Een zeer delicaat punt in de regeling is de vraag of de buiten toepassing moet worden gelaten bij andersluidende erelonen van de advocaat die de schuldeiser bijstaat bij de contractsbepalingen. invordering van de achterstallige betalingen, kunnen verhaald worden op de schuldenaar, als zijnde invorder- Het gevaar is reëel dat veel schuldeisers zullen geconfroningskosten. teerd worden met de bepalingen van hun eigen algemene verkoop- en factuurvoorwaarden die dateren van vóór de Nu artikel 6 van de wet in het algemeen een schade- inwerkingtreding van de nieuwe wet en zich aldus verstoloosstelling voorziet voor “alle relevante invorder- ken zullen weten van de bescherming die de nieuwe wet ingskosten” lijkt het aannemelijk dat de kosten en erelonen hen biedt. van de advocaat, voor zover deze de “redelijkheidstoets” (relevant, transparant en in verhouding tot de schuld- In deze gevallen zullen de schuldeisers hun toevlucht vordering) doorstaan, kunnen verhaald worden op de moeten nemen tot het vragen van de herziening van hun eigen voorwaarden teneinde vooralsnog van de wanbetalende schuldenaar. bescherming van de nieuwe wet te kunnen genieten. Het lijkt aannemelijk dat art. 6 als uitzonderingsbepaling terzake een materie die de openbare orde raakt, eerder re- In de gegeven omstandigheden is het wellicht een gouden tip voor de schuldeisers hun contractsvoorwaarden na te strictief zal worden toegepast door de rechter. zien en aan te passen in het licht van de nieuwe wet.
27 •
cover en binneblz:Opmaak 1
09-12-2010
10:47
Pagina 28
Onze Partners ING BANK • •
ING Professional Banking www.ing.be Start your business www.start your business. be
KMO-PARTNERS BVBA •
Boekhouding - Starters advies - Begeleiding – Fiscaliteit
SECUREX •
Sociale diensten en verzekeringen www.securex.be Securex staat tot uw dienst voor personeelsadministratie en alle facetten van uw HR-beleid. Zelfstandigen, personeelsveantwoordelijken in een KMO krijgen een optimale ondersteuning.
STEUNPUNT WELZIjN VZW •
Vrijwilligerswerk - Sociale ecomonmie Armoede bestrijden http://snelenwel.welzijn.net. Zetel en kantoren: Wellekensstraat 45 - Aalst Afdeling Wereldhuis: Nieuwbeekstraat 35 - Aalst
ATTENTIA •
Ondernemingsloket - Sociale diensten www.attentia.be www.eunomia.be
PAYCOVER •
Sociaal kantoor- Sociale bijstand www.paycover.be
INCOVER B.V.B.A •
Service centrum
• 28
Verzekeringen www.incover.be