Jaarverslag 2001
Offices/Industrial
VastNed Offices/Industrial N.V. Jaarverslag 2001
Raad van commissarissen: ir. D. Luteijn, voorzitter mw. A.L. Deriga, vice-voorzitter P. Barentsen (tot 19 april 2001) drs. D. van den Bos (vanaf 18 april 2001) mr. F.W. Mulder drs. W. Nijman mr. N.J. Westdijk
Directie: VastNed Management B.V. In deze vertegenwoordigd door: drs. K. Streefkerk, voorzitter drs. J. Mink (tot 1 april 2002) H.K.M. Roovers H.W.P.J. Sleven (vanaf 1 september 2001)
Financiële agenda 2002 17 april Algemene Vergadering van Aandeelhouders 19 april Notering ex-dividend 2 mei Betaalbaarstelling dividend 29 mei Resultaten eerste drie maanden 31 mei Einde periode keuze stockdividend 21 augustus Halfjaarresultaten 20 november Resultaten eerste negen maanden ---------------------------------
5 maart 2003 Jaarresultaten 2002
Inhoudsopgave Jaarverslag 2001 Profiel VastNed Groep 5 Profiel VastNed Offices/Industrial N.V. 6 Kerncijfers 8 Bestuur 9 Raad van commissarissen 9 Directie 9 Bericht van de raad van commissarissen 10 Verslag van de directie 11 Het jaar 2001 kort samengevat 11 Marktontwikkelingen in 2001 11 Visie op de toekomst 15 De onroerendgoedportefeuille 15 Huren 19 Leegstand 21 Toegevoegde waarde 21 Financiële resultaten 21 Dividendvoorstel 23 Financiering 23 Intrinsieke waarde en beurskoers 23 Euro 24 Vooruitzichten voor 2002 24 Jaarrekening 25 Geconsolideerde balans 26 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 27 Mutaties in het eigen vermogen 28 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 29 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 30 Vennootschappelijke balans 37 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 38 Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening 38 Overige gegevens 39 Onroerendgoedportefeuille 41 Objecten in exploitatie 42 Objecten niet in exploitatie 50
An English translation of the Annual Report and Accounts 2001 is available.
VastNed Offices/Industrial N.V. Max Euwelaan 1 3062 MA Rotterdam Postbus 4444 3006 AK Rotterdam Telefoon 010 2424300 Fax 010 2424333 Website www.vastned.nl E-mail
[email protected]
Profiel VastNed Groep
De VastNed Groep bestaat uit twee gespecialiseerde onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen met veranderlijk kapitaal: – VastNed Offices/Industrial N.V. is, met een belegd vermogen van B 1.271 miljoen ultimo 2001, gespecialiseerd in kantoren, logistieke centra en bedrijfsruimten op goede en toplocaties in Nederland, België en Noord-Frankrijk. – VastNed Retail N.V. belegt in individuele winkelobjecten, winkelcentra en grootschalige detailhandelsvestigingen gelegen op goede en toplocaties in Nederland, Duitsland, Spanje, België, Frankrijk en Italië. Het belegd vermogen bedroeg ultimo 2001 B 1.557 miljoen. Het doel van beide fondsen is het behalen van een blijvend hoog rendement voor de aandeelhouders, onder meer door versterking van de positie in de landen waarin de fondsen reeds actief zijn. Het commerciële, technische en administratieve beheer van de onroerendgoedportefeuille wordt grotendeels uitgevoerd door VastNed Management B.V., eigendom van beide fondsen. VastNed Management berekent uitsluitend de door haar gemaakte kosten door aan de beide fondsen en heeft geen zelfstandig winstdoel. De VastNed Groep biedt de belegger via haar beursgenoteerde fondsen de keuze om te beleggen in verschillende sectoren onroerend goed met als voordelen: – expertise van een gespecialiseerd en actief acquisitie- en beheerapparaat; – hoog dividendrendement; – laag risicoprofiel door goede geografische en sectorale spreiding van de beleggingen. Beide fondsen zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam en maken gebruik van liquidity providers, hetgeen borg staat voor een goede verhandelbaarheid van de aandelen.
5
Profiel VastNed Offices/Industrial N.V.
Algemeen VastNed Offices/Industrial N.V., opgericht in 1984, is een (closed-end) onroerendgoedbeleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal. De maatschappij belegt duurzaam in goed verhuurde kantoren, logistieke centra en bedrijfsruimten. De beleggingen bevinden zich op goede en toplocaties in de Randstad, in de groeigebieden van Noordoosten Zuid-Nederland, alsmede in België en NoordFrankrijk. De uitgifte en inkoop van aandelen vindt plaats bij besluit van de directie met inachtneming van de door de raad van commissarissen vast te stellen grenzen en condities. De onroerendgoedportefeuille van dit gespecialiseerde beleggingsfonds vertegenwoordigde ultimo 2001 een waarde van B 1.271 miljoen en was op dat moment als volgt samengesteld:
- een zo groot mogelijke toegevoegde waarde te kunnen leveren; - de brutohuuropbrengsten te optimaliseren; - de exploitatiekosten te beheersen; - door adequaat onderhoud en herinrichting van de bestaande objecten een optimale waarde van het onroerend goed te kunnen realiseren.
Financiering Als uitgangspunt geldt, dat financiering van de onroerendgoedportefeuille met vreemd vermogen beperkt blijft tot circa 40 à 45% van de marktwaarde van het onroerend goed. Hiervan kan tijdelijk worden afgeweken bij interessante aankoopmogelijkheden en een in verhouding tot het rendement op onroerend goed acceptabele rentestand.
Risico’s – 71% kantoren; – 29% logistieke centra en bedrijfsruimten. De aandelen zijn sinds 1989 genoteerd aan Euronext Amsterdam
Doelstellingen en strategie De beleggingen zijn gericht op het behalen van een combinatie van direct rendement op basis van huuropbrengsten en indirect rendement door waardegroei van de onroerendgoedportefeuille. VastNed Offices/Industrial zal de onroerendgoedportefeuille in de komende jaren via een dynamische marktbenadering internationaal uitbreiden met kantoren, logistieke centra en bedrijfsruimten. Het accent zal daarbij liggen op Noordwest-Europa, in het eurogebied. Dit uit oogpunt van risicospreiding en aantrekkelijkheid voor de (institutionele) beleggers. Daarnaast vindt via verkoop van objecten regelmatig een gezonde doorstroming plaats in de onroerendgoedportefeuille. Het streven is voorts om de objecten in de onroerendgoedportefeuille zoveel mogelijk in eigen beheer te hebben, waar mogelijk via lokaal opererende organisaties, teneinde: 6
VastNed Offices/Industrial opereert in een sterk concurrerende markt. Daaraan zijn risico’s verbonden, bijvoorbeeld op het gebied van huurprijzen, aansprakelijkheid, (lokale) fiscale wetgeving en de beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerd personeel. Hiervoor zijn geen absolute zekerheden te geven. Door de in een reeks van jaren opgebouwde knowhow in het zelfstandig beheren van onroerend goed is een goede reputatie opgebouwd. Daarnaast zijn aansprakelijkheden zo goed mogelijk verzekerd. Door uitsluitend te beleggen in het eurogebied worden valutarisico’s uitgesloten.
Dividendbeleid Het dividendbeleid van VastNed Offices/Industrial is erop gericht het direct beleggingsresultaat geheel of nagenoeg geheel ter beschikking aan aandeelhouders te stellen. Om te voldoen aan de fiscale voorwaarden voor beleggingsinstellingen dient ten minste het fiscale resultaat in contanten te worden uitgekeerd. Het belastingstelsel (IB 2001) maakt het voor de in Nederland belastingplichtige particuliere beleggers die belang hebben bij een relatief laag risico, aantrekkelijk om in het hoog renderende VastNed Offices/Industrial te beleggen. Onder dit stelsel wordt over het nettovermogen een rendement van 4% verondersteld
dat wordt belast tegen 30%, waardoor de effectieve belastingdruk op het nettovermogen 1,2% bedraagt. VastNed Offices/Industrial heeft tot op heden elk jaar een dividend uitgekeerd, dat aanzienlijk hoger ligt dan de veronderstelde 4%. Aangenomen mag worden, dat de in Nederland belastingplichtige particuliere belegger een voorkeur zal hebben voor contant dividend. Buitenlandse beleggers in VastNed Offices/Industrial zullen in het algemeen stockdividend prefereren, evenals die particulieren, die aandelen willen verwerven zonder aankoopkosten.
Organisatie VastNed Management B.V. en Intervest Management N.V. beheren, met circa 61 vaste medewerkers, het grootste deel van de beleggingen van VastNed Offices/Industrial en VastNed Retail. VastNed Management heeft geen winststreven, maar faciliteert het fonds met directie en beheer. De gemaakte kosten worden, zonder winstopslag, doorbelast op basis van oorzakelijkheid. De aandelen van VastNed Management worden voor 33,33% gehouden door VastNed Offices/Industrial en voor 66,67% door VastNed Retail. Zelfstandig beheer is de beste voorwaarde voor optimale verhuur aan kredietwaardige huurders en zorg voor de staat waarin de objecten verkeren. Het zelf uitvoeren van commercieel en administratief beheer zorgt voor direct contact met de huurders en de onroerendgoedmarkt, waardoor alert op marktontwikkelingen kan worden gereageerd. Hierdoor kan een pro-actief management worden gevoerd en kunnen ook de exploitatiekosten op verantwoorde wijze worden beheerst. Het technisch beheer is uitbesteed aan lokale specialisten. Door onderhoud, herinvulling en verkoop van objecten die niet meer passen in de onroerendgoedbeleggingsportefeuille, wordt zorg gedragen voor een optimale staat en waarde van het onroerend goed in relatie tot het rendement voor de aandeelhouders. De onroerendgoedmarkten in de diverse landen zijn onderworpen aan de aldaar geldende wetgeving en lokale regelgeving. Een lokaal netwerk alsmede kennis op het gebied van financiering en van de lokale cultuur geven een voorsprong bij de exploitatie van het onroerend goed.
7
VastNed Offices/Industrial streeft ernaar deze activiteiten waar mogelijk vanuit het land zelf te ondernemen. In het algemeen geldt daarbij, uit overwegingen van efficiency, dat de in het betreffende land aanwezige onroerendgoedportefeuille een waarde dient te vertegenwoordigen van tenminste B 200 miljoen. In dat kader worden de onroerendgoedportefeuilles in België en Frankrijk beheerd door Intervest Management vanuit haar kantoor in Antwerpen, dat, evenals VastNed Management, volledig eigendom is van de VastNed Groep.
Kerncijfers
2001
2000
1999
1998
1997
111,3
83,6
75,2
66,8
44,5
Direct beleggingsresultaat Indirect beleggingsresultaat
56,3 (12,3)
51,9 2,4
47,6 37,6
37,5 13,9
24,0 7,7
Totaal beleggingsresultaat
44,0
54,3
85,2
51,4
31,7
1.271,3 646,1 570,4 324,0
1.131,7 553,0 547,1 190,0
870,4 543,9 538,2 194,0
772,7 475,6 470,3 192,8
607,1 330,4 330,4 181,8
71 29 -
63 36 1
51 44 5
53 39 8
54 33 13
17.824.369 17.948.295
17.143.413 17.611.959
16.404.832 16.688.207
13.998.485 15.867.318
9.887.759 12.066.499
Resultaten (x B 1 miljoen) Brutohuuropbrengsten
Balans (x B 1 miljoen) Beleggingen in onroerend goed Groepsvermogen Eigen vermogen Langlopende schulden Samenstelling onroerendgoedportefeuille (in %) Kantoren Logistieke centra en bedrijfsruimten Winkels Gemiddeld aantal geplaatste gewone aandelen Aantal geplaatste gewone aandelen (ultimo) Per aandeel (x B 1) Eigen vermogen per aandeel primo (inclusief dividend) Slotdividend vorig boekjaar
31,06 (1,65)
32,25 (2,90)
29,64 (2,68)
27,38 (2,40)
26,42 (2,18)
Eigen vermogen per aandeel primo (exclusief dividend)
29,41
29,35
26,96
24,98
24,24
Direct beleggingsresultaat Indirect beleggingsresultaat Overige mutaties
3,16 (0,69) (0,10)
3,03 0,14 (0,08)
2,90 2,29 0,10
2,68 0,99 0,99
2,44 0,78 (0,08)
Totaal beleggingsresultaat
2,37
3,09
5,29
4,66
3,14
-
(1,38)
-
-
-
31,78
31,06
32,25
29,64
27,38
Interim-dividend Eigen vermogen per aandeel ultimo (inclusief slotdividend) Dividend in contanten of in contanten en in aandelen t.l.v. de agioreserve Beurskoers (ultimo)
3,16 2,20 * 25,25
* Een nader te bepalen percentage in aandelen ten laste van de agioreserve.
8
3,03 1,83 5,50% 28,80
2,90 1,40 5,00% 33,00
2,68 0,45 7,14% 31,86
2,41 0,45 5,56% 31,31
Bestuur
Raad van commissarissen Ir. D. Luteijn (58), voorzitter Lid sedert 1994 en sinds 1996 voorzitter van de raad van commissarissen. Van 1983 tot 1995 was de heer Luteijn lid van de Eerste Kamer en fractievoorzitter van de VVD. Daarnaast was hij van 1987 tot 2001 voorzitter van het bestuur van Cebeco Groep te Rotterdam. Momenteel is hij voorzitter van de raad van toezicht van Rabobank Nederland, voorzitter van de Vereniging Nederlandse Frisdranken Industrie, directeur van Luteijn Interimtoezicht en Procesbegeleiding B.V. en exploitant van een akkerbouw- en fruitteeltbedrijf in Zeeuws-Vlaanderen. Voorts is de heer Luteijn voorzitter van de Federatie Particulier Grondbezit, voorzitter van het bestuur Stichting Bos en Hout en voorzitter van de raad van toezicht van het beleggingsfonds in agrarisch onroerend goed Fagoed. Mw. A.L. Deriga (69), vice-voorzitter Sinds 1996 lid en vice-voorzitter van de raad van commissarissen. Van 1961 tot 1990 heeft mevrouw Deriga diverse functies binnen de Buhrman Groep uitgeoefend, onder andere directeur van de Stichting Pensioenfonds. Zij is momenteel voorzitter van de groep BCD kring Noord-Holland van het Nederlands Centrum van Directeuren en Commissarissen en 2e secretarispenningmeester van de Stichting Vrijwillige Hulpdienst Buitenveldert. Drs. D. van den Bos (62) Lid van de raad van commissarissen sinds 2001. De heer Van den Bos was van 1965 tot 1983 werkzaam bij Hollandsche Beton Groep, waar hij onder meer verantwoordelijk was voor projectontwikkelingsactiviteiten. Hij was van 1983 tot 1998 werkzaam bij PGGM als directeur vastgoed, tevens adjunct-directeur beleggingen. Momenteel is hij onder meer lid van de raad van commissarissen van Amvest N.V., lid van de Aufsichtsrat O.I.K., Duitsland en voorzitter van de Anlage Ausschuss GIREF eveneens in Duitsland. Mr. F.W. Mulder (61) Lid van de raad van commissarissen sinds 1988. Van 1975 tot 1990 bekleedde de heer Mulder achtereenvolgens directiefuncties bij Koninklijke Wegenbouw Stevin B.V. en Avéro Verzekeringen. 9
Hij is voorts lid van de raad van commissarissen van De Hypothekers Associatie B.V., Bartels Engineering B.V. en hotel Nassau Bergen B.V., alsmede lid van de raad van bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Arcadis N.V. en de Stichting Beheer Faciliteiten NijSmellinghe (ziekenhuis). De heer Mulder is tevens directeur van Citrosuco Europa B.V., onderdeel van Citrosuco Paulista SA, Matao, Brazilië en directeur van Congeltec B.V., onderdeel van Irving & Johnson Ltd., Kaapstad, Z.A. Drs. W. Nijman (55) Lid van de raad van commissarissen sinds 1996. De heer Nijman is werkzaam als Vice-President Finance van BFO Holdings B.V. en voorzitter van Bestfoods Pensioenfonds Nederland. Deze ondernemingen zijn onderdeel van Unilever N.V. Mr. N.J. Westdijk MBA (60) Lid van de raad van commissarissen sinds 2000. In het verleden heeft de heer Westdijk gewerkt bij onder meer Horringa en de Koning en Furness/ Koninklijke Pakhoed N.V. Hij is momenteel nonexecutive lid van de raad van bestuur van Fortis N.V., lid van de raad van commissarissen van WoltersKluwer N.V. en Connexxion B.V. en president-commissaris van Eneco Energie N.V.
Directie VastNed Management B.V. In deze vertegenwoordigd door: drs. K. Streefkerk (59), voorzitter drs. J. Mink (48) (tot 1 april 2002) H.K.M. Roovers (58) H.W.P.J. Sleven (52) (vanaf 1 september 2001)
Bericht van de raad van commissarissen
Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2001 van de vennootschap aan, alsmede het Verslag van de directie. Met de door de directie gepresenteerde en door Arthur Andersen gecontroleerde jaarrekening kunnen wij ons verenigen. Wij stellen u voor de jaarrekening aldus vast te stellen. Wij kunnen ons tevens verenigen met het voorstel van de directie om een dividend uit te keren per aandeel van B 4,54 nominaal als volgt: – 5% in contanten op de prioriteitsaandelen; – een keuzedividend op de gewone aandelen van: – B 2,20 in contanten plus een nader te bepalen percentage in aandelen, afhankelijk van de beurskoers, ten laste van de agioreserve, of – B 3,16 in contanten. Gedurende het verslagjaar vergaderde de raad van commissarissen zes maal. Aan de orde kwamen onder andere de strategie van de onderneming, investeringsbeslissingen, financieringsverhoudingen, alsmede de inrichting en personele bezetting van de organisatie. De profielschets van de raad van commissarissen en het reglement met betrekking tot de taakverdeling en de werkwijze van de raad liggen ter inzage ten kantore van de vennootschap. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 18 april 2001 is de heer drs. D. van den Bos benoemd tot lid van de raad van commissarissen om te voorzien in de vacature, ontstaan door het aftreden in 2001 van de heer P. Barentsen wegens het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens. Tevens werd de heer ir. D. Luteijn, volgens rooster aan de beurt voor aftreden, herkozen. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 17 april 2002 is de heer drs. W. Nijman volgens rooster aftredend. De heer Nijman stelt zich voor herverkiezing beschikbaar. Door de vergadering van houders van prioriteitsaandelen is voor deze vacature de volgende voordracht opgesteld: a. de heer drs. W. Nijman b. de heer mr. J. Kemper De gegevens van bovengenoemde personen liggen ter inzage ten kantore van de vennootschap.
10
Het rooster van aftreden ziet er voor de komende jaren als volgt uit: F.W. Mulder A.L. Deriga N.J. Westdijk D. Luteijn D. van den Bos
2003 (herkiesbaar) 2004 (niet herkiesbaar) 2004 (herkiesbaar) 2005 (niet herkiesbaar) 2005 (herkiesbaar)
De heer drs. K. Streefkerk, directievoorzitter van VastNed Management B.V., heeft eerder de wens te kennen gegeven om zijn functie in de loop van 2002 neer te leggen. De raad was bij het ter perse gaan van dit verslag in een vergevorderd stadium om te voorzien in zijn opvolging. De raad van commissarissen is de heer Streefkerk buitengewoon erkentelijk voor de wijze waarop hij met grote inzet VastNed Offices/Industrial heeft uitgebouwd tot een Noordwest-Europese onroerendgoedbeleggingsmaatschappij van formaat. Zijn grote kennis van de nationale en internationale onroerendgoedmarkten alsmede zijn scherpe oordeelsvorming hebben onze raad steeds ten dienste gestaan. De heer drs. J. Mink treedt per 1 april 2002 uit dienst van VastNed Management B.V. Tenslotte, maar niet op de laatste plaats, spreken wij onze waardering uit tegenover directie en medewerkers voor hun inzet, loyaliteit en de behaalde resultaten gedurende het verslagjaar.
Rotterdam, 6 maart 2002 Voor de raad van commissarissen D. Luteijn, voorzitter
Verslag van de directie
Het jaar 2001 kort samengevat In het afgelopen jaar is de economische groei wereldwijd sterk teruggelopen. Deze ontwikkeling werd onverwacht versneld door de tragische gebeurtenissen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten. Veel ondernemingen zagen zich daarna gedwongen de verwachting ten aanzien van de bedrijfsresultaten neerwaarts bij te stellen en aanpassingen door te voeren. Deze aanpassingen waren vrijwel zonder uitzondering gericht op kostenbesparingen en daarmee samenhangend personeelsinkrimpingen. Ook de huisvestingskosten werden kritisch nader bezien. De gevolgen voor de kantorenmarkt en de markt voor logistieke centra en bedrijfsruimten konden niet uitblijven: de leegstand begon op te lopen, de stijging van de huurprijzen vlakte af en de waardestijging van objecten kwam nagenoeg tot stilstand. Of realistisch beschouwd: de markt is sedertdien meer genormaliseerd. Ondanks de economische achteruitgang in het afgelopen jaar kan VastNed Offices/Industrial terugzien op een voorspoedig verlopen 2001. Het direct beleggingsresultaat (contante winst) per aandeel steeg met 4,3%, van B 3,03 in 2000 naar B 3,16 in 2001. De doelstellingen voor het verslagjaar zijn gerealiseerd, te weten uitbreiding van de onroerendgoedportefeuille in België, verkoop van objecten in Nederland en het verbeteren van de vermogensverhoudingen. De directie blijft gematigd optimistisch over de markt voor kantoren en de markt voor logistieke centra en bedrijfsruimten en voorziet voor 2002, ervan uitgaande dat onverwacht negatieve gebeurtenissen uitblijven en de rentestand niet zal oplopen, minimaal een gelijkblijvend direct beleggingsresultaat (contante winst) per gewoon aandeel.
11
Marktontwikkelingen in 2001 Nederland Na het topjaar 2000 is de vraag naar bedrijfsmatig onroerend goed in de loop van 2001 geleidelijk iets afgezwakt, alhoewel de opname van 2,0 miljoen m 2 kantoorruimte historisch gezien nog zeer hoog was. Omdat het aanbod van 3,5 miljoen m2 de vraag royaal overtrof, was er eind 2001 sprake van een overschot, waardoor de leegstand kon oplopen tot boven de 5%. Onder invloed van de teruglopende economische groei, versneld door de aanslag op de WTC-gebouwen in New York, zagen veel bedrijven zich genoodzaakt de verwachting voor hun bedrijfsresultaten te verlagen en hun investeringsplannen bij te stellen. Sommige buitenlandse ondernemingen, hoofdzakelijk in de ICT-sector, sloten enkele vestigingen in ons land of stelden hun geplande uitbreidingen uit. Het leegstandspercentage op de kantorenmarkt begon hierdoor enigszins op te lopen en de brutoaanvangsrendementen vertoonden voor het eerst sinds jaren weer een licht stijgende tendens. Door het toegenomen aanbod is ook de sterke stijging van de huurprijzen afgevlakt tot iets boven het niveau van de inflatie. In de duurste regio, het gebied tussen Schiphol en de Zuidas van Amsterdam, was zelfs sprake van huurprijsdalingen tot gemiddeld B 350 per m2. Het brutoaanvangsrendement lag in de hoofdstad op gemiddeld 7,1%. Dat de economische achteruitgang geen desastreuze invloed had op de kantorenmarkt, is vooral te danken aan het gevoerde beleid van behoedzaamheid bij ontwikkelaars, beleggers en overheden, door het onder strikte voorwaarden gefaseerd en beheerst op de markt brengen van (veelal voorverhuurde) nieuwe objecten. Daarnaast was er sprake van een zekere inhaalvraag, die instabiliteit voorkwam. Het aandeel nieuwbouw in het aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt, dat in 2000 opliep tot circa 35%, bleef in 2001 beperkt tot circa 20%. Opgemerkt dient te worden dat een leegstandspercentage van circa 5 à 6% allerminst verontrustend is; frictieleegstand draagt bij aan een gezonde doorstroming in de kantorenmarkt. Verwacht mag worden dat onder invloed van de huidige conjunctuur organisaties hun huisvestingskosten kritisch zullen bezien en dat sommige bedrijven zullen gaan omzien naar minder extreem
Eleanor Rooseveltlaan 3-25, Zoetermeer
‘Skypark’, Brequetlaan 1-39, 67, Haarlemmermeer
Verslag van de directie
Belegd vermogen en groepsvermogen (x B 1 miljoen) Belegd vermogen Groepsvermogen 1250 1000 750 500 250
00
01 20
20
99
98
12
19
19
19
97
0
dure huisvesting. Bereikbaarheid per auto en openbaar vervoer en de beschikbaarheid van adequate parkeervoorzieningen zullen echter onverminderd belangrijk blijven. Dit biedt extra kansen voor VastNed Offices/Industrial dat vooral objecten verhuurt in het middensegment en op locaties waar parkeervoorzieningen nog ruim voorhanden zijn. Algemeen wordt er voor het jaar 2002 van uitgegaan dat na een lange periode van schaarste, vraag en aanbod weer meer in evenwicht zullen komen. Door een geleidelijk dalende productieomzet vertoonde de markt voor bedrijfsruimten dezelfde karakteristieken als de kantorenmarkt. Het aanbod steeg tot 4,0 miljoen m2 terwijl de opname daalde tot 1,7 miljoen m2, zij het met grote verschillen per regio. Zo was er in de Randstad ook gedurende 2001 een tekort vanwege de schaarse ruimte voor nieuwe hoogwaardige panden, terwijl in de noordelijke provincies sprake was van enig overschot. Vanwege de hoge prijzen wijken steeds meer ondernemingen uit naar het oosten en zuiden van Nederland. Nieuwe grootschalige logistieke centra werden hoofdzakelijk gebouwd langs de doorgaande wegen richting Duitsland en België. België
‘Airway Park’, Lozenberg 18-23, Zaventem
Verslag van de directie
0,5 miljoen m2 nieuwbouw op de markt, terwijl thans eenzelfde hoeveelheid in ontwikkeling is. Door strikte overheidsregulering en een behoedzame opstelling van projectontwikkelaars en beleggers zal deze hoeveelheid gefaseerd op de markt komen. Frankrijk
De Belgische kantorenmarkt is jarenlang gedomineerd door de ontwikkelingen in Brussel. Doordat een aanzienlijk deel van de binnenstedelijke kantorenmarkt verhuurd is aan Europese en Belgische (overheids) organisaties is de Brusselse kantorenmarkt de meest stabiele in het eurogebied. Toch tekent zich ook hier geleidelijk een verandering af. Het centrum van Brussel is volgebouwd en herstructurering van bestaande kantoorobjecten is conceptueel moeilijk en duur. Bedrijven zijn dan ook meer en meer genoodzaakt om hoogwaardige, moderne kantoorpanden te zoeken op ringlocaties, goede liggingen in de periferie van Brussel, bij voorkeur dicht bij de luchthaven en/of andere stedelijke agglomeraties zoals Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen. Deze ontwikkeling werd nog versterkt doordat de huren hier lager zijn dan in het centrum van Brussel. De leegstand in de hoofdstad liep in 2001 op tot circa 5 á 6%. De brutoaanvangsrendementen in de top van de markt bleven op een niveau van gemiddeld 7%. De huurprijzen lieten in 2001 een lichte daling zien tot gemiddeld circa B 310 per m2. In het afgelopen jaar kwam in België ongeveer 13
Parijs is al jarenlang bepalend voor de ontwikkelingen op de Franse kantorenmarkt. Ondanks de aanhoudende vraag naar kantoorruimte in het centrum en op goede locaties in de periferie en het geringe aanbod had de economische neergang vanaf het vierde kwartaal 2001 een negatief effect op de kantorenmarkt. De brutoaanvangsrendementen liepen op tot gemiddeld 5,75%, terwijl de huurprijzen op toplocaties (na de exorbitante stijgingen in 2000) daalden met gemiddeld 9% tot circa B 785 per m2. De leegstand liep iets op tot circa 3%. Er kwam in het afgelopen jaar ongeveer 1 miljoen m2 nieuwbouw op de Franse kantorenmarkt. Hierin is begrepen een aanzienlijke hoeveelheid gerenoveerde ruimte. Renovatie van oude kantoorobjecten is door de aanhoudende schaarste en lage aanvangsrendementen van moderne kantoren op toplocaties weer aantrekkelijk geworden. Evenals in vrijwel alle andere landen in het eurogebied vindt de bouw van grote hoogwaardige logistieke centra en bedrijfsruimten in Frankrijk plaats aan de rand van de grote steden, in de nabijheid van of langs de doorgaande wegen.
‘Gateway House’, Brusselstraat 59, Antwerpen
‘Mechelen Business Tower’, Blarenberglaan 53, Mechelen
Verslag van de directie
Geografische spreiding Per 31 december 2001 Nederland België Frankrijk
14
Soort 0nroerend goed Per 31 december 2001 67% 31% 2%
Kantoren Logistieke centra en bedrijfsruimten
71% 29%
Verslag van de directie
VastNed Offices/Industrial wenst tot die selecte groep te behoren. Een voordeel van beleggen in VastNed Offices/Industrial is de vrije verhandelbaarheid van de aandelen. In tegenstelling tot vele andere onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen in Europa heeft VastNed Offices/Industrial geen kernaandeelhouders met grote aandelenpakketten gebaseerd op vaste afspraken (lock-up regelingen).
Zuilenstraat 100, Breda
De onroerendgoedportefeuille Nederland
Visie op de toekomst De sterke concurrentie op de onroerendgoedmarkten en de open grenzen binnen de Europese Unie nopen onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen tot schaalvergroting. Met de introductie van de euro als munteenheid is de markt voor de belegger transparanter geworden. De prestaties van onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen zijn beter vergelijkbaar en de belegger zal zich bij zijn keuze meer en meer laten leiden door het profiel van het desbetreffende fonds, gekenmerkt door onder meer de omvang, de spreiding van de beleggingen, de beperking van de (valuta) risico’s, de verhandelbaarheid van het aandeel en het te realiseren (dividend)rendement. De institutionele belegger zal derhalve vooral geïnteresseerd zijn in de grotere, in het eurogebied actieve onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen. De onroerendgoedbeleggingsmaatschappij op haar beurt, kan door een grotere omvang de exploitatie en het beheer verder optimaliseren, onder meer door concentratie en uitwisseling van kennis en ervaring binnen de organisatie. Daarnaast is voldoende schaalgrootte belangrijk in de onderhandelingen over contracten met de steeds groter wordende (internationaal opererende) huurders. Deze concentratietendens zal aanhouden en binnen afzienbare tijd zal een beperkt aantal onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen met een belegd vermogen van minimaal B 3 miljard de NoordwestEuropese onroerendgoedmarkt beheersen. 15
De in het voorjaar van 2001 aangekondigde doorstroming in de Nederlandse onroerendgoedportefeuille is in de tweede helft van het jaar doorgevoerd met de verkoop van kantoren, logistieke centra en bedrijfsruimten en de nog resterende winkels voor in totaal B 176,6 miljoen. De verkoopopbrengst lag boven de laatste taxatiewaarde. De objecten werden verkocht tegen een gemiddeld brutoaanvangsrendement van 8,9%. Het overgrote deel van de verkochte objecten is gesitueerd in Amersfoort, Amsterdam, Eindhoven, Gouda en Utrecht. Het verkoopprogramma had mede ten doel de balansverhoudingen op een meer gewenst niveau te brengen en paste binnen de strategie van verdere internationale spreiding in Noordwest-Europa. Door de mutaties in de onroerendgoedbeleggingsportefeuille is de gemiddelde leeftijd van de objecten teruggelopen. Tegenover de verkoop van veelal oudere objecten in Nederland stond de aankoop van vrijwel uitsluitend nieuwe objecten in België. Dit heeft een blijvend gunstig effect op de exploitatiekosten, terwijl in België bovendien de onroerende zaakbelasting kan worden doorberekend aan de huurders. De onroerendgoedportefeuille in Nederland bestond ultimo 2001 uit 158 objecten met een verhuurbare vloeroppervlakte van circa 916.000 m2. De onroerendgoedportefeuille is goed gespreid over de diverse regio’s in Nederland, alsmede over de branches. Zo is er een goede verdeling over de dichtbevolkte Randstad en de groeigebieden. Ook de sectorindeling naar uiteenlopende branches voorkomt dat in conjuncturele tegenspoed de huuropbrengsten te veel afhangen van bepaalde categorieën huurders. Het afgelopen jaar werd bijvoorbeeld de ICT-branche in zijn algemeenheid zwaar getroffen door de economische achteruitgang en het niet kunnen inlossen van over-
‘Cityhouse II’, Antareslaan 10-26, Hoofddorp
Verslag van de directie
Brancheverdeling naar brutohuuropbrengsten in Nederland, gebaseerd op informatie uit het handelsregister van de Kamers van Koophandel Per 31 december 2001 Groothandel en handelsbemiddeling Overige zakelijke dienstverlening Logistiek Financiële dienstverlening Productiefaciliteiten Onderwijs, gezondheidszorg en welzijn ICT en speur- en ontwikkelingswerk Openbaar bestuur, overheid Post en telecommunicatie Bouwnijverheid Detailhandel en horeca Handel in en reparaties van auto’s en motoren; benzinestations
16
23% 14% 13% 10% 8% 8% 7% 7% 5% 2% 2% 1%
Verslag van de directie
Woluwelaan 18-22, Sint-Stevens-Woluwe
België
trokken verwachtingen. VastNed Offices/Industrial heeft hier dankzij een goede risicospreiding nauwelijks nadelen van ondervonden. De regionale spreiding* in Nederland van de beleggingen zag er ultimo 2001 als volgt uit (in procenten): * Gebaseerd op door ROZ/IPD-index gehanteerde indeling (op basis van postcodes) Zuid-Nederland Amsterdam West-Nederland Midden-Nederland Rotterdam Noordoost-Nederland Den Haag Utrecht
17
29% 17% 16% 16% 11% 5% 3% 3%
De tweede belangrijke ontwikkeling in de onroerendgoedportefeuille in 2001 vond plaats in België. In een aantal stappen is het belang van VastNed Offices/Industrial aanmerkelijk uitgebreid. Hieruit is Intervest Offices N.V. voortgekomen, een op het Next Prime-segment van Euronext Brussel genoteerde Bevak met een belegd vermogen ultimo 2001 van B 352,9 miljoen. De uitbreidingen waren als volgt gefaseerd: In maart 2001 werden kantoorgebouwen overgenomen van Mercator & Noordstar, KBC-bank en Slough Estates. In juni werden vervolgens vier dochtervennootschappen van VastNed Offices Belgium N.V. ingebracht in het beursgenoteerde PeriFund C.V.A. Door deze reverse takeover verkreeg VastNed Offices/Industrial een 56,7%-belang in PeriFund C.V.A., waarvan de naam werd gewijzigd in Intervest Offices N.V. Medio 2001 werd de wetgeving inzake de vermogensverhoudingen voor Bevaks verruimd van financiering met maximaal 33% vreemd vermogen naar financiering met maximaal 50% vreemd vermogen van de onroerendgoedportefeuille. Hierdoor werd het qua financieringsruimte mogelijk om het merendeel van het bezit van VastNed Offices Belgium onder te brengen in de onroerendgoedportefeuille van Intervest Offices en het belang uit te breiden naar 76,2%. Het totaal belegd vermogen van VastNed Offices Belgium bedraagt ultimo 2001 B 397,5 miljoen. De onroerendgoedportefeuille bestond ultimo 2001 uit 24 kantoorpanden met een totale oppervlakte van circa 245.000 m2. Op Euronext Brussel is een (te) groot aantal kleine Bevaks genoteerd. Consolidatie en internationalisering van de financiële markten hebben tot gevolg dat beleggers de voorkeur geven aan grotere fondsen met een betere verhandelbaarheid van de aandelen. Mede om de free float van de aandelen Intervest Offices te verruimen, werd in december 2001 de basis gelegd voor een fusie in 2002 met Siref N.V., een beursgenoteerde Bevak, die zich volledig richt op logistieke centra en bedrijfsruimten. De onroerendgoedportefeuille omvat ultimo 2001 18 objecten met een totale oppervlakte van ruim 203.000 m2 en een totale waarde van B 95,3 miljoen. Intervest Offices maakte begin december 2001 bekend een belang van 27,6% te zullen nemen in Siref. Ultimo januari 2002 is besloten deze transactie te effectueren.
Larixplein 5, 6, 7, Eindhoven
‘Maaszicht II’, Stadionweg 103 e.a., Rotterdam
Verslag van de directie
Brancheverdeling naar brutohuuropbrengsten in België en Frankrijk Per 31 december 2001 Consulting (administratief, juridisch en ICT-branche) Handel en overige dienstverlening (reis- en uitzendwezen) Softwareontwikkeling en - verkoop Gezondheidszorg, onderwijs en welzijnssector Telecommunicatie (incl. media en tv) Verkoop computers en aanverwante artikelen Banken en verzekeringswereld Overheid Transport en logistiek Productiebedrijven
18
26% 21% 16% 12% 10% 8% 3% 2% 1% 1%
Verslag van de directie
Pontbeekstraat 2 en 4/Gentsesteenweg 1440, Dilbeek
Frankrijk Er vonden in 2001 geen veranderingen in de onroerendgoedportefeuille plaats. VastNed Offices/Industrial bezat ultimo 2001 logistieke centra in Lomme, Meaux en Roissy met een totale oppervlakte van circa 58.000 m2.
Huren
Daarmee zal zij de feitelijke controle over Siref verwerven en er vervolgens toe gehouden zijn een openbaar bod uit te brengen op de overige aandelen Siref. In de voorgestelde ruilverhouding ligt een gelijk dividendrendement voor beide aandeelhoudersgroepen opgesloten. Het commercieel en administratief beheer alsmede het algemeen management van de Belgische onroerendgoedportefeuille wordt gevoerd door Intervest Management. Deze voert tevens het beheer en management voor Intervest Retail, een eveneens op het Next Prime-segment van Euronext Brussel genoteerde Bevak, waarin VastNed Retail N.V. een belang houdt van 77,8%. De regionale spreiding van de beleggingen in België was ultimo 2001 als volgt (in procenten): Brussel Mechelen Antwerpen Overig (Vlaanderen)
46% 20% 11% 23%
De sterke stijging van de markthuren in Nederland in de afgelopen jaren is sinds het derde kwartaal van 2001 afgevlakt. In de regio Amsterdam zijn de markthuren zelfs licht gedaald. Ondanks deze algemene marktontwikkeling kon VastNed Offices/Industrial bij verlenging van huurcontracten door voldoende opwaarts potentieel verhoging van de huurprijzen bewerkstelligen. Dit laatste is te danken aan de samenstelling van de onroerendgoedportefeuille; voor het overgrote deel bestaande objecten, dus relatief weinig nieuwbouw, met een goede bereikbaarheid, voldoende parkeerfaciliteiten en met huren onder het topsegment. Onder de huidige economische omstandigheden zal dit ook in 2002 een voordeel geven. Op de Belgische kantorenmarkt was een soortgelijke ontwikkeling waarneembaar, zij het dat deze zich wat later, in het vierde kwartaal, begon af te tekenen. De prijsafvlakking deed zich hier in het bijzonder voor buiten het centrum van Brussel. Intervest Offices is sterk vertegenwoordigd in deze regio, doch een groot aantal objecten is verhuurd met langdurige contracten. Doordat Intervest Offices veel nieuwbouwobjecten bezit waren de mogelijkheden tot huurverhogingen in 2001 beperkter. De afloopdata resp. verlengdata van de huurcontracten met de mogelijkheid tot huuraanpassing zien er ten aanzien van de onroerendgoedportefeuille in Nederland voor 2002 tot en met 2007 als volgt uit: 2002 2003 2004 2005 2006 2007 e.v.
19
9% 15% 13% 21% 15% 27%
‘Archimedes’, Archimedesweg 17, Leiden
Verslag van de directie
Afloopdata resp. verlengdata van de huurcontracten met mogelijkheid tot huuraanpassing in Nederland (in procenten) 30 25 20 15 10 5
04 20 05 20 0 20 6 07 e
03
20
20
20
02
.v.
0
20
In België sluit men standaard huurovereenkomsten af voor een periode van drie, zes of negen jaar. De huurder heeft evenwel elke drie jaar de mogelijkheid om op te zeggen. In de portefeuille bevindt zich echter een groot aantal contracten met looptijden van negen tot vijftien jaar zonder tussentijdse opzegmogelijkheid. De verdeling van de afloopdata over de eindvervaldata in België ziet er als volgt uit: 2002 2003 2004 2005 2006 2007 e.v.
5% 2% 4% 11% 10% 68%
De verlenging van de huurcontracten verliep bevredigend.
Leegstand VastNed Offices/Industrial had ultimo 2001 in totaal circa 1.219.000 m2 kantoorruimte, logistieke centra en bedrijfsruimten in eigendom. De leegstand bedroeg in het afgelopen jaar 3,8% (2000: 3,8%) van de theoretische brutohuuropbrengsten en bleef daarmee onder het marktgemiddelde.
Gyroscoopweg 50-80, Amsterdam
Verslag van de directie
deze energie aan 43 van haar objecten, waarin ruim 230 huurders zijn gevestigd. De overeenkomst vertegenwoordigt een waarde van B 0,5 miljoen per jaar en zal de huurders een aanmerkelijke besparing opleveren. VastNed Offices/Industrial laat de nettobesparing op deze energiekosten geheel ten gunste komen van haar huurders.
Financiële resultaten Toegevoegde waarde De markt is aan verandering onderhevig en de relatie verhuurder-huurder zal hechter worden. De markt zal zich meer en meer gaan bewegen in de richting van all in-concepten, waarbij de verhuurder niet alleen haar onroerend goed ter beschikking stelt, maar ook services biedt op het vlak van energie, portiers- en bewakingsdiensten en kantorenparkmanagement. Deze centraal ingekochte diensten kunnen dan goedkoper aan de huurder worden aangeboden. VastNed Offices/Industrial is sterk gericht op het creëren van toegevoegde waarde en zette op dit pad in 2001 een belangrijke nieuwe stap. In december 2001 werd met REMU (Regionale Electriciteits Maatschappij Utrecht) een tweejarig contract afgesloten voor de levering van electriciteit ingaande 1 januari 2002. Vanaf deze datum is de markt voor de inkoop van electriciteit vrij. VastNed Offices/Industrial levert via haar bemiddeling 21
De brutohuuropbrengsten bedroegen in het verslagjaar B 111,3 miljoen. Dit is een stijging met 33,1% vergeleken met 2000 (B 83,6 miljoen). De exploitatiekosten kwamen uit op B 12,5 miljoen (2000: B 10,5 miljoen), overeenkomend met 11,2% (2000: 12,5%) van de brutohuuropbrengsten. Deze procentuele verbetering is vooral het gevolg van de gemiddeld jongere leeftijd van de onroerendgoedportefeuille door uitbreiding in België met objecten met een lagere onderhoudsbehoefte en meer door te berekenen kosten. De algemene kosten bedroegen B 0,9 miljoen (2000: B 1,8 miljoen). Bij deze daling dient te worden opgemerkt dat in de algemene kosten in 2000 éénmalige posten voor onder meer automatisering en mediareclame waren opgenomen. De rentelasten namen toe tot B 34,9 miljoen (2000: B 18,3 miljoen) als gevolg van uitbreiding van de onroerendgoedportefeuille in 2000 en 2001. Per saldo steeg het direct beleggingsresultaat in 2001 tot B 56,3 miljoen (2000: B 51,9 miljoen).
98
97
99 20 00 20 01
19
19
19
‘Atlas Park’, Weiveldlaan 41, Zaventem
‘Westhaghe’, Anthony Fokkerweg 1, Amsterdam
Verslag van de directie
Direct beleggingsresultaat (x B 1 miljoen)
60
50
40
30
20
10
0
22
Verslag van de directie
Het direct beleggingsresultaat per gewoon aandeel bedroeg B 3,16 (2000: B 3,03). Dit is een toename van 4,3% op het door stockdividend vergrote gemiddeld aantal geplaatste gewone aandelen. Het indirect beleggingsresultaat kwam uit op negatief B 12,3 miljoen (2000: B 2,4 miljoen positief). De waarde van het onroerend goed in exploitatie werd per saldo B 13,6 miljoen lager gewaardeerd. Dit betreft een B 16,3 miljoen hogere waardering van de op 1 januari in de onroerendgoedportefeuille aanwezige objecten en een afwaardering van B 29,9 miljoen door het in één keer afboeken van de aankoopkosten van nieuwe objecten. De verkochte objecten werden iets boven de laatste taxatiewaarde verkocht. De kosten van vermogensbeheer (B 4,1 miljoen) werden ten laste gebracht van het indirecte resultaat. Per gewoon aandeel bedroeg het indirect beleggingsresultaat negatief B 0,69 (2000: B 0,14 positief). De intrinsieke waarde per gewoon aandeel bedraagt ultimo 2001, inclusief het direct beleggingsresultaat van het verslagjaar, B 31,78 (2000: B 31,06).
beleggingen in onroerend goed. Een gedeelte van de onroerendgoedportefeuille is belast met hypothecaire leningen. In de tweede helft van het verslagjaar zijn enkele kortlopende leningen omgezet in langlopende leningen. De gemiddelde interestvoet van de langlopende leningen bedraagt 5,27% (2000: 5,76%). Van het bedrag aan langlopende leningen ad B 324,0 miljoen, zoals opgenomen in de balans, zijn de gemiddelde interestpercentages en de jaren van interestherziening als volgt: Bedrag (x B 1 miljoen) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 e.v.
Gemiddelde interest
-------------------------------
-------------------------------
1,8 40,0 42,0 27,3 173,4 39,5
6,09 5,65 4,49 4,78 5,38 5,51
Intrinsieke waarde en beurskoers Dividendvoorstel Het dividendbeleid van VastNed Offices/Industrial omvat het geheel of nagenoeg geheel ter beschikking aan de aandeelhouders stellen van het direct beleggingsresultaat. Om te voldoen aan de fiscale voorwaarden voor beleggingsinstellingen dient tenminste het fiscale resultaat in contanten te worden uitgekeerd. Aan de op 17 april 2002 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld het dividend vast te stellen op B 3,16 per gewoon aandeel. Het dividend zal naar keuze van de aandeelhouders geheel in contanten kunnen worden opgenomen dan wel gedeeltelijk in contanten en gedeeltelijk in de vorm van stockdividend ten laste van de agioreserve.
Financiering Gedurende het verslagjaar werden 236.336 aandelen uitgegeven uit hoofde van stockdividend alsmede 100.000 aandelen door uitgifte van aandelen ter financiering van een aankoop. Ultimo 2001 bedroeg het groepsvermogen 50,8% (2000: 48,9%) van de 23
De beurskoers van het aandeel VastNed Offices/Industrial bewoog zich in 2001 doorlopend ruim onder de intrinsieke waarde. Dit gold eveneens, op één enkele uitzondering na, voor alle andere aan Euronext Amsterdam genoteerde onroerendgoedbeleggingsmaatschappijen. De twee meest aannemelijke verklaringen zijn het slechte beursklimaat in het algemeen en meer in het bijzonder de wijze van samenstelling van de beleggingsportefeuilles door de institutionele beleggers, de zogeheten asset-allocatie. Door de sterke koersdaling van ‘gewone’ aandelen raakte het percentage onroerendgoedaandelen in de portefeuille overwogen. Om de vastgestelde percentages in de portefeuilles te handhaven dienden vervolgens onroerendgoedaandelen verkocht te worden. Aan het eind van het jaar begonnen de beurskoersen van de onroerendgoedaandelen weer op te lopen, mede ook door de toenemende belangstelling van particuliere beleggers vanwege het lage risicoprofiel en de hoge dividendrendementen van de onroerendgoedaandelen. Ultimo 2001 bedroeg de intrinsieke waarde van het aandeel VastNed Offices/Industrial, inclusief het slotdividend, B 31,78 (2000: B 31,06). De slotkoers van het aandeel bedroeg op de laatste handelsdag van 2001
Verslag van de directie
B 25,25 (ultimo 2000: B 28,80). De laagste koers van B 21,05 werd genoteerd op 12 september en de hoogste koers van B 31,00 op 30 januari van het jaar 2001. De gemiddelde effectieve dagomzet (dubbeltelling) van aandelen VastNed Offices/Industrial op Euronext Amsterdam kwam in 2001 uit op B 1,4 miljoen (2000: B 0,9 miljoen).
Euro De invoering van de euro in de interne organisatie is succesvol afgerond. Vanaf medio 2001 worden de huurnota’s in euro’s opgesteld en is de gehele financiële (huur)administratie omgezet van guldens naar euro’s. De externe financiële rapportages van VastNed Offices/Industrial worden sedert 1999 al opgesteld in euro’s.
Vooruitzichten voor 2002 Algemeen wordt aangenomen dat de economie in de eurolanden in het vierde kwartaal van dit jaar zal kunnen aantrekken, volgend op een verwacht economisch herstel in de tweede helft van dit jaar in de Verenigde Staten. Dit zal zijn weerslag hebben op de onroerendgoedmarkt. De gemiddelde markthuren zullen enigszins onder druk blijven staan en de leegstand zal nog wat oplopen evenals de brutoaanvangsrendementen. Hier staat tegenover dat de huurprijzen voor bestaande huurovereenkomsten door de nog hoge inflatie verder zullen stijgen en de rentestand naar verwachting op een relatief laag niveau zal blijven. Uitgaande van deze ontwikkelingen en onder voorbehoud van bijzondere omstandigheden, wordt minimaal een gelijkblijvend direct resultaat per gewoon aandeel voorzien. Dit zal echter mede afhangen van het aantal aandeelhouders dat voor stockdividend zal kiezen. Het indirect beleggingsresultaat zal naar verwachting neutraal zijn.
Rotterdam, 6 maart 2002 De directie
24
Jaarrekening 2001
Geconsolideerde balans per 31 december Vóór winstverdeling (x B 1.000,-)
2001
2000
–-----------------------------
–-----------------------------
1.165.492 105.804
1.053.133 78.599
-----------------------------
-----------------------------
1.271.296
1.131.732
123.059
78.773
664
1.663
–-----------------------------
–-----------------------------
1.395.019
1.212.168
81.446 313.427 119.287 56.287
79.920 312.606 119.933 34.601
-----------------------------
-----------------------------
570.447
547.060
Activa Beleggingen Onroerend goed in exploitatie Onroerend goed niet in exploitatie
Vorderingen Overige activa Totaal activa
Passiva Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Agioreserve Reserves Onverdeelde winst Totaal eigen vermogen Minderheidsbelangen Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva
26
75.608
5.962
-----------------------------
-----------------------------
646.055
553.022
4.879
14.536
324.048
189.995
420.037
454.615
–-----------------------------
–-----------------------------
1.395.019
1.212.168
Geconsolideerde winst- en verliesrekening (x B 1.000,-)
Opbrengsten uit beleggingen Brutohuuropbrengsten Exploitatiekosten
2001
2000
-------------------------------
-------------------------------
111.337 (12.509)
83.589 (10.458)
-----------------------------
-----------------------------
Nettohuuropbrengsten
98.828
73.131
Lasten Interest Algemene kosten*
(34.894) (864)
(18.314) (1.812)
-----------------------------
Direct beleggingsresultaat voor belastingen Belastingen naar de winst*
-----------------------------
(35.758)
(20.126)
63.070
53.005
(1.186)
(669)
-----------------------------
-----------------------------
Direct beleggingsresultaat na belastingen
61.884
52.336
Minderheidsbelangen
(5.597)
(440)
Direct beleggingsresultaat Bijzondere lasten Indirect beleggingsresultaat Totaal beleggingsresultaat * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
27
-----------------------------
-----------------------------
56.287
51.896
-
(2.998)
(12.332)
5.425
-------------------------------
-------------------------------
43.955
54.323
Mutaties in het eigen vermogen (x B 1.000,-)
Direct beleggingsresultaat Bijzondere lasten Indirect beleggingsresultaat Resultaat verkochte activa Ongerealiseerde herwaardering Mutatie latente belastingen Kosten van vermogensbeheer
2001
2000
-------------------------------
-------------------------------
56.287
51.896
-
(2.998)
524 (8.660) (61) (4.135)
392 9.630 (901) (3.696)
-----------------------------
Dividenduitkering in contanten Emissies Overige mutaties Toename eigen vermogen
28
-----------------------------
(12.332)
5.425
(22.915)
(45.340)
2.470
-
(123)
(96)
-------------------------------
-------------------------------
23.387
8.887
Geconsolideerd kasstroomoverzicht (x B 1.000,-)
2001
2000
–-----------------------------
–-----------------------------
Direct beleggingsresultaat
56.287
51.896
Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Mutatie voorzieningen Overige mutaties in herwaarderingsreserve
(44.286) (36.311) (9.657) 685
(11.129) 61.458 14.536 (4.088)
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit operationele activiteiten
–-----------------------------
–-----------------------------
(33.282)
112.673
(329.240) 176.659
(297.222) 45.415
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aankopen onroerend goed Verkopen onroerend goed
-----------------------------
Kasstroom onroerend goed Mutatie minderheidsbelangen Bijzondere lasten
(152.581) 69.646 –-----------------------------
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-----------------------------
(251.807) 222 (2.998) –-----------------------------
(82.935)
(254.583)
2.456 (109)
(96)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Plaatsing nieuwe aandelen Kosten stockdividend
-----------------------------
-----------------------------
2.347
(96)
Betaald dividend
(22.915)
(45.340)
Opgenomen langlopende schulden Aflossing langlopende schulden
179.699 (45.646)
51.012 (55.057)
-----------------------------
134.053 –-----------------------------
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom Schulden aan kredietinstellingen en liquide middelen 1 januari Schulden aan kredietinstellingen en liquide middelen 31 december
29
(4.045) –-----------------------------
113.485
(49.481)
(2.732)
(191.391)
(348.581) (351.313)
(157.190) (348.581)
–-----------------------------
Mutatie schulden aan kredietinstellingen en liquide middelen
-----------------------------
(2.732)
–-----------------------------
(191.391)
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening (x B 1.000,-)
Algemeen Vergunning in het kader van de Wet toezicht beleggingsinstellingen Op 25 oktober 1991 is de vergunning zoals bedoeld in artikel 5, lid 1 sub a van de Wet toezicht beleggingsinstellingen aan de vennootschap verleend. Fiscale status VastNed Offices/Industrial N.V. heeft de fiscale status van beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969. Dit impliceert dat heffing van vennootschapsbelasting over de door haar behaalde winst onder voorwaarden achterwege blijft. Deze voorwaarden betreffen voornamelijk de vermogenssamenstelling en het als contant dividend uitkeren van het fiscale resultaat. Enkele deelnemingen zijn geen beleggingsinstelling in fiscale zin.
Bij de bepaling van de marktwaarde wordt rekening gehouden met verschillen tussen markthuur en contractuele huur, exploitatiekosten, leegstand, de staat van onderhoud en toekomstige ontwikkelingen. De marktwaarde wordt jaarlijks door onafhankelijke beëdigd taxateurs vastgesteld. Teneinde gedurende het jaar zoveel mogelijk te kunnen aansluiten bij de marktwaarde wordt de helft van de portefeuille getaxeerd per 30 juni en het resterende gedeelte per 31 december. Het per 30 juni getaxeerde deel wordt per 31 december niet aangepast, tenzij er zodanige omstandigheden zijn dat aanpassen op basis van interne taxaties noodzakelijk is. Waardemutaties ten opzichte van de waardering ultimo vorig verslagjaar worden, rekening houdend met investeringen en aankopen (inclusief aankoopkosten) in het verslagjaar en rekening houdend met eventuele latente belastingverplichtingen, verantwoord in de herwaarderingsreserve. Tevens worden bij verkoop van objecten gerealiseerde resultaten ten opzichte van de laatste taxatiewaarde ten gunste of ten laste van deze reserve gebracht.
Grondslagen voor consolidatie Geconsolideerd worden alle deelnemingen waarin de vennootschap alleen of tezamen met dochtermaatschappijen een overwegende zeggenschap heeft. Dit betekent dat bij integrale consolidatie het aan derden toekomende gedeelte van het vermogen en het resultaat is verantwoord onder de post minderheidsbelangen.
Onroerend goed niet in exploitatie Waardering van het onroerend goed niet in exploitatie vindt plaats tegen kostprijs of geschatte lagere marktwaarde. In de kostprijs zijn begrepen de kosten voor opgedragen maar nog niet uitgevoerde werkzaamheden en geactiveerde interest. Een geraamd nadelig verschil wordt alsdan ten laste van de herwaarderingsreserve verantwoord. Onroerend goed niet in exploitatie wordt overgeboekt naar onroerend goed in exploitatie op de datum van oplevering.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Vorderingen Algemeen Voor zover niet anders gemeld zijn de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarden. Alle bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven. Beleggingen Onroerend goed in exploitatie De waardering van het onroerend goed in exploitatie geschiedt tegen marktwaarde, exclusief verkoopkosten. Onder marktwaarde wordt verstaan de onderhandse verkoopwaarde in verhuurde staat. 30
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Overige activa Dit betreft liquide middelen, waaronder deposito’s, daggelden en banktegoeden.
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Eigen vermogen Agioreserve De bij uitgifte van aandelen verschuldigde kapitaalsbelasting en overige emissiekosten worden in mindering gebracht op de agioreserve. In de uitgifteprijs van aandelen wordt rekening gehouden met de geschatte winst uit de bedrijfsactiviteiten van het lopende verslagjaar tot aan de uitgiftedatum, alsmede met de tot de uitgiftedatum berekende waardestijging van het onroerend goed. Het in de uitgifteprijs begrepen winstbestanddeel en de vergoeding voor het aandeel in de waardestijging van het onroerend goed worden ten gunste van de agioreserve gebracht. Voorzieningen De voorziening voor latente belastingverplichtingen wordt opgenomen voor de contante waarde van de mogelijke verplichtingen tot het betalen van belasting als gevolg van verschillen tussen fiscale en commerciële waardebepaling. Bij de berekening wordt, waar mogelijk, rekening gehouden met compensabele verliezen.
voor vreemd vermogen aangehouden, tenzij anders overeengekomen. Algemene kosten Algemene kosten betreffen onder andere de personeelskosten, huisvestingskosten, publiciteitskosten en de kosten van externe adviseurs. De kosten die verband houden met het beheer van het vermogen worden ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht. Deze betreffen de werkelijk gemaakte kosten. Kosten die verband houden met het beheer van het onroerend goed zijn opgenomen onder de exploitatiekosten. Belastingen naar de winst Dit betreft winstbelastingen van de vennootschappen die geen fiscale beleggingsinstelling zijn. Indirect beleggingsresultaat Het indirect beleggingsresultaat bestaat uit ongerealiseerde en gerealiseerde waardemutaties van beleggingen, mutatie latente belastingen en de kosten van vermogensbeheer. De elementen van het indirect beleggingsresultaat worden opgenomen in de herwaarderingsreserve.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Kasstroomoverzicht Beleggingsopbrengsten Brutohuuropbrengsten Brutohuuropbrengsten betreffen de over het verslagjaar aan huurders in rekening gebrachte huren. Exploitatiekosten Hieronder zijn opgenomen de direct met de exploitatie van de onroerende goederen samenhangende kosten, zoals onderhoud, erfpacht, beheerkosten, verzekeringen en onroerendezaakbelasting. Lasten Interest De interest betreft de aan het verslagjaar toe te rekenen interest op leningen en schulden. Geactiveerde bouwrente wordt hierop in mindering gebracht. Als interestpercentage voor de geactiveerde bouwrente wordt het gemiddeld interestpercentage
31
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen c.q. de kortlopende schulden aan kredietinstellingen. De ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De uitgaven inzake dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Toelichting op de geconsolideerde balans
Specificatie naar land
Beleggingen Onroerend goed in exploitatie
2001
2000
__________________
__________________
Stand per 1 januari 1.053.133 Aankopen 240.296 Investeringen in bestaande objecten 18.640 In exploitatie genomen 44.823 Overgebracht naar onroerend goed niet in exploitatie (1.724) Verkopen (176.108) __________________
1.179.060 (13.568)
Herwaardering
795.765 152.901 7.260 123.797
__________________
1.034.163 18.970 –-----------------------------
1.165.492
1.053.133
2001
2000
__________________
__________________
767.884 371.208 26.400
913.085 113.226 26.822
Specificatie naar land Nederland België Frankrijk
2000 __________________
79.554 26.250
37.322 36.688 4.589
-
------------------------------- -------------------------------
105.804
78.599
2001
2000
__________________
__________________
4.396 152
1.493 9.050
101.893
37.328
3.138
23.955
13.480
6.947
Vorderingen
(45.560)
–-----------------------------
Stand per 31 december
Nederland België Frankrijk
2001 __________________
Debiteuren Belastingen Te ontvangen uit hoofde van verkopen Vorderingen met een looptijd langer dan 1 jaar Overige vorderingen en overlopende activa
------------------------------- -------------------------------
123.059
78.773
De post ‘Te ontvangen uit hoofde van verkopen’ is begin maart 2002 nagenoeg geheel afgewikkeld.
------------------------------- -------------------------------
1.165.492
1.053.133
Delen van de onroerendgoedportefeuille dienen tot zekerheid van verkregen geldleningen. Voor een nadere specificatie van het onroerend goed in exploitatie wordt verwezen naar het in dit jaarverslag opgenomen overzicht onroerendgoedportefeuille.
Onroerend goed niet in exploitatie
2001
2000
__________________
__________________
Stand per 1 januari Aankopen en investeringen Overgebracht van onroerend goed in exploitatie
In exploitatie genomen Herwaardering Stand per 31 december
32
78.599 70.304
74.647 137.061
1.724
-
__________________
__________________
150.627 (44.823)
-
211.708 (123.797) (9.312)
-------------------------------
-------------------------------
105.804
78.599
Eigen vermogen Maatschappelijk kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt B 113,4 miljoen en is verdeeld in 24.999.900 gewone aandelen à B 4,54 en 100 prioriteitsaandelen à B 4,54. Voor een uiteenzetting van de rechten van de prioriteitsaandelen wordt verwezen naar de elders in dit verslag opgenomen ‘Overige Gegevens’.
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Gestort en opgevraagd kapitaal
Stand per 1 januari Emissies Stockdividend Stand per 31 december
2001
2000
_______________________________________
_______________________________________
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
__________________
__________________
__________________
__________________
17.612.059 100.000 236.336
79.920 454 1.072
16.688.307
75.728
-
-
923.752
4.192
–-----------------------------
-------------------------------
–-----------------------------
-------------------------------
17.948.395
81.446
17.612.059
79.920
Per 31 december 2001 staan 17.948.295 gewone aandelen en 100 prioriteitsaandelen uit.
Agioreserve Stand per 1 januari Emissies Stockdividend Kosten stockdividend Stand per 31 december
2001
2000
__________________
__________________
312.606 2.002 (1.072) (109)
316.894
–------------------------------
–-----------------------------
313.427
(4.192) (96) 312.606
Van de agioreserve per 31 december 2001 is een bedrag van B 295,6 miljoen fiscaal erkend. Reserves De reserves bestaan uit de herwaarderingsreserve en de overige reserve. Herwaarderingsreserve Stand per 1 januari Resultaat verkochte activa Ongerealiseerde herwaardering Mutatie latente belastingen Kosten van vermogensbeheer Stand per 31 december
2001
2000
__________________
__________________
50.878 524 (8.660) (61) (4.135)
45.453 392 9.630 (901) (3.696)
–-----------------------------
–-----------------------------
38.546
50.878
Van de herwaarderingsreserve is per 31 december 2001 B 29,0 miljoen gerealiseerd.
33
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Overige reserve
2001
2000
__________________
__________________
69.055 11.686
52.510 16.545
–-----------------------------
–-----------------------------
80.741
69.055
Stand per 1 januari Toevoeging uit winstverdeling Stand per 31 december
Onverdeelde winst
2001
2000
__________________
__________________
Stand per 1 januari Winstverdeling: - dividenduitkering in contanten - toevoeging aan de overige reserve - interim-dividend in contanten Direct beleggingsresultaat na aftrek bijzondere lasten
34.601
47.588
(22.915) (11.686)
(31.043) (16.545) (14.297)
56.287
48.898
–-----------------------------
–-----------------------------
56.287
34.601
Stand per 31 december
Specificatie indirect beleggingsresultaat
Nederland België Frankrijk
Resultaat verkochte activa
Ongerealiseerde herwaardering
Mutatie latente belastingen
Kosten van vermogensbeheer
Totaal
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
2001
2000
2001
2000
2001
2000
2001
2000
2001
2000
___________
___________
___________
___________
___________
___________
___________
___________
___________
___________
524
392
-
-
–-------------------
–-------------------
524
392
20.808 (28.199) (1.269) –-------------------
36.801 (19.814) (7.357) –-------------------
(8.660)
9.630
-
(347) (36) (518)
(4) (57) –-------------------
–-------------------
(61)
(901)
Intrinsieke waarde per aandeel
Aantal geplaatste gewone aandelen per 31 december Eigen vermogen (vóór winstverdeling) per 31 december Eigen vermogen per gewoon aandeel (vóór winstverdeling) per 31 december (in B)
34
2001
2000
1999
__________________
__________________
__________________
17.948.295
17.611.959
16.688.207
570.447
547.060
538.173
31,78
31,06
32,25
(3.330) (697) (108) –-------------------
(4.135)
(3.254) (344) (98) –-------------------
(3.696)
18.002 (28.900) (1.434) –-------------------
(12.332)
33.592 (20.194) (7.973) –-------------------
5.425
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Voorzieningen
Kortlopende schulden 2001
Dit betreft voorzieningen voor latente belastingverplichtingen. De voorzieningen belopen B 9,8 miljoen (2000: B 29,1 miljoen) nominaal en zijn grotendeels als langlopend aan te merken. Langlopende schulden Het totaal van de langlopende schulden bestaat uit opgenomen geldleningen en hypothecaire geldleningen met een looptijd van 1 tot 20 jaar met interestpercentages van 4,025 tot 8,250. Van de restanthoofdsom van de leningen heeft B 228,0 miljoen (2000: B 156,7 miljoen) een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. Als zekerheid is op diverse objecten het recht van hypotheek verstrekt. Voor de geldleningen is een positieve/ negatieve hypotheekverklaring afgegeven. Het gemiddelde interestpercentage over de uitstaande leningen bedraagt 5,27 (2000: 5,76). Het verloop van de langlopende schulden in het verslagjaar was als volgt:
Stand per 1 januari Kortlopend deel per 1 januari
2001
2000
__________________
__________________
189.995 10.779
194.040 6.824
__________________
__________________
200.774 179.699 (50.080)
Opnamen Aflossingen Restant hoofdsom Af: kortlopend deel per 31 december Stand per 31 december
35
200.864 51.012 (51.102)
__________________
__________________
330.393
200.774
(6.345)
(10.779)
–-----------------------------
–-----------------------------
324.048
189.995
2000
__________________ __________________
Schulden aan kredietinstellingen Investeringscrediteuren Crediteuren Aflossing langlopende schulden Belastingen Vooruitontvangen huren Interest Overige schulden en overlopende passiva
351.977 22.629 4.339 6.345 7.850 2.006
350.244 53.082 23.896 10.779 2.116 6.052 1.881
24.891
6.565
-
–----------------------------- –-----------------------------
420.037
454.615
Onder de ‘Overige schulden en overlopende passiva’ is een bedrag van B 15,3 miljoen opgenomen voor de aankoop van het resterende belang in VastNed Offices Belgium N.V. Schulden aan kredietinstellingen De schulden aan kredietinstellingen betreffen kortlopende kredieten en kasgeldleningen. De totale kredietfaciliteit bedraagt B 448,0 miljoen. De niet gebruikte kredietfaciliteiten bedragen per 31 december 2001 B 96,0 miljoen. Als zekerheid voor de faciliteiten is overeengekomen dat onroerend goed niet met hypotheek ten behoeve van derden wordt bezwaard, tenzij goedkeuring door de kredietgevers is verstrekt.
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Nettohuuropbrengsten
Nederland België Frankrijk
Exploitatiekosten Onderhoud Administratief en commercieel beheer* Verzekeringen Onroerendezaakbelasting Erfpachtcanons Overige kosten
Brutohuuropbrengsten
Exploitatiekosten
Nettohuuropbrengsten
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
2001
2000
2001
2000
2001
2000
__________________
__________________
__________________
__________________
__________________
__________________
80.440 28.230 2.667
76.302 5.630 1.657
11.006 1.409 94
9.952 302 204
69.434 26.821 2.573
66.350 5.328 1.453
–-----------------------------
–-----------------------------
–-----------------------------
–-----------------------------
–-----------------------------
–-----------------------------
111.337
83.589
12.509
10.458
98.828
73.131
Algemene kosten
2001
2000
__________________
__________________
2001
2000
3.552
3.297
__________________
__________________
3.209 101 1.450 425 1.715
3.076 90 964 443 2.498
__________________
__________________
3.343 197 1.736 1.639 2.042
2.509 169 1.638 1.658 1.187
–-----------------------------
–-----------------------------
12.509
10.458
* 3% van de brutohuuropbrengsten bestaande uit externe kosten en
Personeelskosten Beloning commissarissen Advies- en controlekosten Taxatiekosten Overige kosten*
Kosten van vermogensbeheer Toegerekend aan exploitatiekosten
6.900 (4.135) (1.901)
7.071 (3.696) (1.563)
–-----------------------------
–-----------------------------
864
1.812
algemene kosten, welke worden toegerekend aan de exploitatiekosten. * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Interest
Interest Geactiveerde interest
2001
2000
__________________
__________________
37.844 (2.950)
21.533 (3.219)
–-----------------------------
–-----------------------------
34.894
18.314
De totale beloning van de directie bedroeg B 0,7 miljoen (2000: B 0,6 miljoen), waarvan B 0,4 miljoen (2000: B 0,4 miljoen) ten laste van VastNed Offices/Industrial is verantwoord. Gedurende 2001 waren gemiddeld 61 (2000: 55) medewerkers bij de VastNed Groep werkzaam. De personeelskosten zijn toegerekend aan VastNed Offices/Industrial op basis van feitelijke werkzaamheden. VastNed Offices/Industrial heeft geen personeelsleden in dienst. In het verslagjaar is betaald aan salarissen B 2,2 miljoen (2000: B 2,0 miljoen), sociale lasten B 0,3 miljoen (2000: B 0,1 miljoen) en pensioenpremies B 0,6 miljoen (2000: B 0,4 miljoen). Dit betreft het aandeel van VastNed Offices/Industrial in de kosten van VastNed Management en Intervest Management.
36
Vennootschappelijke balans per 31 december Vóór winstverdeling (x B 1.000,-)
2001
2000
–-----------------------------
–-----------------------------
497.120 79.554 364.610
590.425 37.322 344.057
–-----------------------------
–-----------------------------
941.284
971.804
1.029 298.693 65.661
780 242.693 39.852
–-----------------------------
–-----------------------------
Activa Beleggingen Onroerend goed in exploitatie Onroerend goed niet in exploitatie Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Vorderingen Debiteuren Groepsmaatschappijen Overige vorderingen en overlopende activa
Totaal activa
365.383
283.325
–-----------------------------
–-----------------------------
1.306.667
1.255.129
81.446 313.427 119.287 56.287
79.920 312.606 119.933 34.601
Passiva Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Agioreserve Reserves Onverdeelde winst
–-----------------------------
–-----------------------------
Totaal eigen vermogen
570.447
547.060
Langlopende schulden
179.594
147.456
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Groepsmaatschappijen Investeringscrediteuren Crediteuren Overige schulden en overlopende passiva
272.070 226.636 22.815 3.178 31.927
314.729 219.266 6.494 4.458 15.666
–-----------------------------
–-----------------------------
556.626
560.613
–-----------------------------
–-----------------------------
1.306.667
1.255.129
Totaal passiva
37
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening (x B 1.000,-)
2001
2000
–-----------------------------
–-----------------------------
24.770 31.517
25.287 26.609
–-----------------------------
–-----------------------------
Vennootschappelijk resultaat voor bijzondere lasten Resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen
56.287 -
Direct beleggingsresultaat Bijzondere lasten
–-----------------------------
–-----------------------------
56.287
48.898
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening Algemeen De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is op grond van artikel 402, boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven. De vennootschap heeft gebruik gemaakt van het bepaalde in artikel 379 lid 5, boek 2 BW. De in dit artikel genoemde lijst is neergelegd ten kantore van het Handelsregister te Rotterdam. De vennootschap heeft voor een aantal groepsmaatschappijen een garantieverklaring afgegeven conform artikel 403, boek 2 BW. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat De waarderingsgrondslagen van de activa en passiva en de methode van resultaatbepaling zijn gelijk aan die van de geconsolideerde jaarrekening. Derhalve wordt verwezen naar de toelichting op deze stukken. De deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Deelnemingen in groepsmaatschappijen
Stand per 1 januari Aankopen en kapitaalstortingen Aandeel in resultaten Herwaarderingen, per saldo Ontvangen uitkeringen Stand per 31 december
Rotterdam, 6 maart 2002 De directie 38
2001
2000
__________________
__________________
344.057 92 31.517 (7.100) (3.956)
51.896 (2.998)
269.216 73.550 26.609 (21.435) (3.883)
–-----------------------------
–-----------------------------
364.610
344.057
Overige gegevens Bijzondere zeggenschapsrechten Ingevolge de statuten worden bijzondere zeggenschapsrechten toegekend aan de prioriteitsaandelen. De prioriteitsaandelen zijn a pari geplaatst bij de Stichting Prioriteit VastNed Offices/Industrial. Het doel van deze stichting is het in eigendom verwerven van prioriteitsaandelen in de vennootschap en het uitoefenen van alle aan die aandelen verbonden rechten, zoals het uitoefenen van stemrecht, het ontvangen van dividend en andere uitkeringen en voorts alles wat daarmee in de ruimste zin verband houdt. De vergadering van houders van prioriteitsaandelen heeft onder andere het statutaire recht tot het opmaken van bindende voordrachten voor de benoeming van directeuren en commissarissen van de vennootschap. Het bestuur van de stichting bestaat uit de commissarissen en de directie van VastNed Offices/Industrial N.V.
Winstverdeling Volgens de statuten van de vennootschap wordt, voor zover geplaatst, een dividend uitgekeerd op de prioriteitsaandelen. Op prioriteitsaandelen wordt een dividend uitgekeerd van 5% van het nominale bedrag. Vervolgens staat de verdere winst ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De vennootschap kan aan de aandeelhouders slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Teneinde de fiscale status van beleggingsinstelling te behouden dient de vennootschap de fiscale winst, na toegestane reserveringen, binnen acht maanden na afloop van het verslagjaar uit te keren.
Bestemming resultaat De directie stelt voor het dividend als volgt uit te keren: – 5% in contanten op de prioriteitsaandelen; – een keuzedividend op de gewone aandelen van: – B 2,20 in contanten plus een nader te bepalen percentage in aandelen, afhankelijk van de beurskoers, ten laste van de agioreserve, of – B 3,16 in contanten; 39
en het overschot van de voor uitkering beschikbare winst toe te voegen aan de overige reserve. Indien gekozen wordt voor de uitkering in contanten plus de aandelen dient dit geëffectueerd te worden voor 31 mei 2002. Na deze datum zal slechts, binnen de grenzen als vastgesteld in de statuten, het contante dividend opeisbaar zijn. Transacties met direct belanghebbenden De leden van de raad van commissarissen en van de directie van VastNed Offices/Industrial N.V. hadden gedurende het boekjaar 2001 geen persoonlijk belang bij beleggingen van de vennootschap. Voor zover de vennootschap bekend is, hebben in het verslagjaar geen onroerendgoedtransacties plaatsgevonden met personen of instellingen die als direct belanghebbenden bij de vennootschap zijn te beschouwen. Belangen van commissarissen en directie De commissarissen en directie hebben een gezamenlijk bezit te rapporteren van 3.280 gewone aandelen VastNed Offices/Industrial N.V. Belangen van grote beleggers Voor zover de vennootschap bekend, zijn er geen partijen aan te merken als grote belegger. Gebeurtenissen na balansdatum Intervest Offices N.V., waarin VastNed Offices Belgium N.V. en VastNed Industrial B.V. per 31 december 2001 voor 76,3% participeren, heeft op 31 januari 2002 een belang van 27,6% genomen in Siref N.V., een Belgische vastgoedbevak die zich volledig richt op logistieke centra en bedrijfsruimten. Daarmee zal zij de feitelijke controle over Siref verwerven en er vervolgens toe gehouden zijn een openbaar bod uit te brengen op de overige aandelen Siref. De onroerendgoedportefeuille omvat 18 objecten met een totale waarde van circa B 95,3 miljoen. Na het bod is Intervest Offices voornemens om op 28 juni 2002 met Siref te fuseren.
Overige gegevens
Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2001 van VastNed Offices/Industrial N.V. te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de directie van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaglegging die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de directie van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2001 en van het resultaat over 2001 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en de Wet toezicht beleggingsinstellingen.
Rotterdam, 6 maart 2002 Arthur Andersen
40
Onroerendgoedportefeuille
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
Objecten in exploitatie m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
Locatie
Aard gebouw
Vincent van Goghplein 1-25/ Rembrandtlaan 173/ Windmolenbroeksweg 4-14
Winkels
2.088
Almere
Antennestraat 2-26 Beemsterweg 19
Kantoor Bedrijfsruimte
4.762 6.000
82 47
331 391
Amersfoort
Beeldschermweg 3 Hardwareweg 15
Kantoor Bedrijfsruimte
1.912 5.693
68 68
142 410
Amsterdam
Cacaoweg 6, 12, 14 Delflandlaan 17 Donauweg 8c en 8e Gebouw ‘Westhaghe’ Anthony Fokkerweg 1 Gyroscoopweg 50-80 Gyroscoopweg 82-84 Gyroscoopweg 86-88 Gyroscoopweg 94-116 Gyroscoopweg 118-140 Herengracht 105-107 Gebouw ‘Voko’ Hettenheuvelweg 12 Gebouw ‘Artifort’ Hettenheuvelweg 14 Gebouw ‘Lundbeck’ Hettenheuvelweg 37-39 Gebouw ‘Deltac’ Hettenheuvelweg 41-43 Gebouw ‘Castor’, Hogehilweg 12 Gebouw ‘Pollux’, Hogehilweg 14 Karel du Jardinstraat 61-67 Klokkenbergweg 29 Gebouw ‘De Leidse Spiegel’ Leidsegracht 101-107 Osdorperban 1-33 Oudezijds Voorburgwal 282 Gebouw ‘Office Centre’ Paasheuvelweg 15 Gebouw ‘Londen’ Burg. Stramanweg 102-103 Gebouw ‘Rome’ Burg. Stramanweg 107-108 Strekkerweg 79
Logistiek centrum Kantoor Kantoor
45.618 2.450 1.245
14
1.791 307 167
Kantoor Bedrijfsruimte Kantoor Kantoor Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte Kantoor
5.329 13.340 2.655 2.759 6.221 6.308 1.510
59 34 54 48 36 20
716 1.025 281 270 506 518 134
Kantoor
2.371
70
256
Kantoor
2.361
80
306
Kantoor
2.517
78
298
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor Bedrijfsruimte
2.501 3.129 3.129 7.576 1.836
74 62 63 28 100
379 533 521 935 243
Kantoor Kantoor Kantoor
2.514 3.353 1.000
15 105
339 525 159
Kantoor
2.049
37
265
Kantoor
3.714
74
672
Kantoor Kantoor
3.714 1.310
75 32
535 179
Nederland Almelo
42
161
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
Locatie
Aard gebouw
Amsterdam
Tijnmuiden 5 en 73 Koningin Wilhelminaplein 18
Bedrijfsruimte Kantoor
1.975 5.474
5 25
171 696
Arnhem
Mr. E.N. van Kleffenstraat 10
Kantoor
3.303
70
389
Barendrecht
Zuideinde 10
Bedrijfsruimte
1.340
16
74
Bergen op Zoom
Zuid-Oostsingel 25a
Kantoor
1.014
17
161
Breda
Franse Akker 15 Gebouw ‘London’ Lage Mosten 1-11 Gebouw ‘Frankfurt’ Lage Mosten 13-23 Nikkelstraat 15-41/ Zinkstraat 18-28 Paardeweide 3 Paardeweide 5 Zinkstraat 1-11 Zuilenstraat 100
Bedrijfsruimte
1.100
6
46
Kantoor
3.188
52
481
Kantoor
3.830
59
565
Bedrijfsruimte Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
7.821 2.151 1.747 3.952 4.528
94 44 47 84 86
475 262 191 278 563
Derde Riviumstraat 12/ Riviumboulevard 41 Hoofdweg 22-26
Kantoor Kantoor
4.833 4.098
63 77
754 365
Deventer
Hanzeweg 42026 Roermondstraat 37001-37003
Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte
10.480 8.699
49
432 224
Diemen
Weesperstraat 114-118
Kantoor
9.704
60
487
Ede
Galvanistraat 7 Galvanistraat 9
Kantoor Kantoor
6.041 4.688
114 82
603 481
Eindhoven
Fellenoord 310-370 Larixplein 5, 6, 7 Luchthavenweg 34 Parklaan 81 Parklaan 81a
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
5.133 4.388 1.865 762 647
75 71 78 24 20
597 492 233 100 95
Enschede
Piet Heinstraat 4-6 Hoedemakerplein 2
Kantoor Kantoor
1.377 2.171
6 15
227 301
Goes
Stationsplein 21
Kantoor
5.271
91
740
Gorinchem
Edisonweg 21
Kantoor
3.940
73
282
Capelle a/d IJssel
43
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
7.135 5.965
40 132
317 651
Locatie
Aard gebouw
Antwerpseweg 8-10 Hanzeweg 5 Groothandelscentrum ‘Goudse Poort’ Deventerweg 1-9, 2-6/ Doesburgweg 2-6/ Elburgweg 3, 7, 4-12/ Kampenringweg 2-28/ Muidenweg 1-5, 2-6
Bedrijfsruimte Kantoor
’s-Gravenhage
Bezuidenhoutseweg 2 Laan Copes van Cattenburch 48-52 Prinsessegracht 19 Verlengde Tolweg 2
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
1.878 1.813 802 857
18 20 6 3
337 247 112 118
Groningen
Hereweg 93-95 Sylviuslaan 6 Sylviuslaan 8 Van Ketwich Verschuurlaan 100
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
2.545 966 664 1.575
34 28 27 43
329 113 75 154
Haarlem
Emrikweg 11 Leidsevaart 574
Bedrijfsruimte Kantoor
712 3.384
8 36
50 390
Haarlemmermeer
Bedrijfscomplex ‘Sky Park’ Brequetlaan 1-39, 67 Gebouw ‘Columbia’ Cessnalaan 1-33
17.255
309
1.858
Bedrijfsruimte
6.719
65
649
Gebouw ‘Berkenhof’ Herenweg 103a
Kantoor
1.025
20
155
Heerlen
Geerstraat 105-111
Kantoor
3.600
48
417
’s-Hertogenbosch
Europalaan 24 (62,5%) Europalaan 28
Kantoor Kantoor
6.707 7.900
116 184
339 1.190
Hoofddorp
Gebouw ‘City House I’ Antareslaan 65-81 Gebouw ‘City House II’ Antareslaan 10-26 Debbemeerstraat 8 Kruisweg 765 Gebouw ‘Beukenhaghe’ Neptunusstraat 15-37 Wijkermeerstraat 31/ Debbemeerstraat 4
Kantoor
3.441
64
527
Kantoor Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte
3.441 675 1.720
80 18 15
560 57 137
Kantoor
5.400
57
703
Bedrijfsruimte
1.625
23
101
Gouda
Heemstede
44
Logistiek centrum
Kantoor
39.064
2.037
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
Locatie
Aard gebouw
Houten
Kokermolen 10-16 De Molen 82-92 Peppelkade 62-64
Kantoor Kantoor Kantoor
2.623 2.421 3.302
55 72 67
324 280 349
Huizen
Ambachtsweg 2
Bedrijfsruimte
1.292
35
74
Leeuwarden
Tadingastraat 1
Kantoor
1.195
16
115
Leiden
Gebouw ‘Archimedes’ Archimedesweg 17 Gebouw ‘Stationade II’ Schipholweg 68
Kantoor
2.502
65
377
Kantoor
2.383
41
349
Leusden
Plesmanstraat 2
Kantoor
1.360
22
198
Maarssenbroek
Sterrebaan 14
Bedrijfsruimte
3.082
22
198
Maastricht
Adelbert van Scharnlaan 170-180
Kantoor
3.977
38
489
Moerdijk
Distriboulevard 25
Logistiek centrum
21.800
52
1.044
Nieuwegein
Archimedesbaan 8 Archimedesbaan 10 Groningenhaven 18-20 Krijtwal 1-15 Marconibaan 42-42o Ravenswade 5 Ravenswade percelen B en K
Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte Kantoor Kantoor Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte
1.323 1.100 5.200 4.317 4.790 1.822 54.272
12 12 75 17 70 15
78 72 395 455 329 102 1.405
Nijmegen
Meijhorst 60-01
Kantoor
2.300
60
242
Purmerend
Slenkstraat 60-68/ Waterlandlaan 78-92
Kantoor
3.070
46
370
Ridderkerk
Glasblazerstraat 13 Ridderhaven 7 Rietdekkerstraat 12 Touwslagerstraat 17
Kantoor Logistiek centrum Kantoor Kantoor
775 54.645 1.073 1.811
22 400 29 25
77 3.167 134 176
Rijswijk
Handelskade 68-72 Huis te Landelaan 492 Treubstraat 17 Volmerlaan 7
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
880 4.064 5.828 5.358
5 10 109 72
103 410 615 597
Rosmalen
Graafsebaan 109-111/ Eikenburglaan 3-11
Bedrijfsruimte
5.884
19
362
45
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
Rotterdam
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
18 63 5
167 453 147
116 62 8
596 903 255 117
Locatie
Aard gebouw
Caïrostraat 2-4 Max Euwelaan 1 Klompenmakerstraat 29 Gebouw ‘Europoint I’ Marconistraat 2 Marten Meesweg 8-10 Albert Plesmanweg 161 Schuttevaerweg 5 Bedrijfscomplex ‘Maaszicht I’ Stadionweg 105a-b e.a. Bedrijfscomplex ‘Maaszicht II’ Stadionweg 103 e.a. Veerhaven 16-18
Bedrijfsruimte Kantoor Bedrijfsruimte
2.515 2.653 1.240
Kantoor Kantoor Kantoor Bedrijfsruimte
7.219 6.401 2.058 1.300
Bedrijfsruimte
5.520
Bedrijfsruimte Kantoor
6.968 1.725
65 9
527 314
378
Son en Breugel
Ekkersrijt 4104-4138 Ekkersrijt 4404
Logistiek centrum Bedrijfsruimte
21.368 1.648
197 8
1.357 87
Tilburg
Dongenseweg 200 Logistiek centrum Dr. Hub van Doorneweg 81, 85, 89 Kantoor Gesworenhoekseweg 9-11 Logistiek centrum
80.881 2.758 51.576
88
3.303 327 2.320
Uithoorn
Amsterdamseweg 15
Bedrijfsruimte
5.670
54
304
Utrecht
Bedrijfscomplex ‘Smart Business Park’ Kanaalweg 14-19 Savannahweg 59
Bedrijfsruimte Bedrijfsruimte
30.800 2.018
466 19
3.068 121
Veenendaal
Fokkerstraat 36/Wiltonstraat 1 Generatorstraat 9a/ Turbinestraat 10 Plesmanstraat 58-60 Wageningselaan 50
Kantoor
1.610
11
116
Bedrijfsruimte Kantoor Bedrijfsruimte
2.876 3.308 1.700
13 73 7
113 299 59
Velp
Arnhemsestraatweg 348
Kantoor
2.404
69
247
Venlo
‘Paviljoengebouw’ Prinsessesingel 20-26 ‘Kopgebouw’ Prinsessesingel 30
Kantoor
1.498
30
199
Kantoor
2.280
35
282
Bedrijfsruimte Kantoor Bedrijfsruimte
5.605 1.389 2.500
46 30 24
235 178 104
Bedrijfsruimte
5.200
47
232
Weesp
Hogeweijselaan 97, 101-105, 119 Van Houten Industriepark 23 Pampuslaan I, 141-145 Pampuslaan II, 96, 112, 118, 126, 159, 161
46
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
Locatie
Aard gebouw
Woerden
Edisonweg 10 Pelmolenlaan 1 Zaagmolenlaan 12
Bedrijfsruimte Kantoor Kantoor
3.141 2.339 1.663
10 58 40
164 263 168
IJsselstein
Anthonie van Leeuwenhoekweg 5 Bedrijfsruimte
5.364
34
316
Zaltbommel
Gebouw ‘Waluwe’ Hogeweg 11
Kantoor
5.333
112
748
Montaubanstraat 1/ Utrechtseweg 135
Kantoor
1.614
28
238
Zoetermeer
Europaweg 205 Koraalrood 33 Koraalrood 50 Kryptonstraat 21 Plein van de Verenigde Naties 11 Eleanor Rooseveltlaan 3-25 Eleanor Rooseveltlaan 29-51
Kantoor Kantoor Kantoor Bedrijfsruimte Kantoor Kantoor Kantoor
7.169 2.070 2.464 885 3.788 3.856 3.856
112 32 47 12 51 75 75
866 173 288 86 514 509 469
Zwolle
Gebouw ‘Hooglaer’ Obrechtstraat 28 Doctor Spanjaardweg 11 Doctor Stolteweg 17-23
Kantoor Kantoor Kantoor
4.205 3.434 2.100
78 61 34
462 345 229
Zeist
–-----------------------------
Totaal Nederland
71.215
België Aartselaar
Kontichsesteenweg 54
Antwerpen
4.000
100
454
‘Gateway House’, Brusselstraat 59 Kantoor ‘Sky Building’ Uitbreidingstraat 66 Kantoor
11.318
155
1.430
5.698
101
660
Diegem
Berkenlaan 6 Kantoor ‘Pegasus Park’, Berkenlaan 8a Kantoor ‘Park Station’, Woluwelaan 148-150 Kantoor
3.664 7.787 8.903
79 190 167
562 1.136 1.217
Dilbeek
Pontbeekstraat 2 en 4/ Gentsesteenweg 1440
Kantoor
6.869
106
980
‘De Arend’ Prins Boudewijnlaan 45-49
Kantoor
7.424
153
961
Edegem
47
Kantoor /Bedrijfssruimte
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
m2
Parkeerplaatsen (aantal)
Brutojaarhuur (x B 1.000,-)
Locatie
Aard gebouw
‘Latem Business Park’ Xavier de Cocklaan 66-72
Kantoor
5.350
148
477
Hoeilaart
Terhulpsesteenweg 6 A
Kantoor
2.801
80
544
Kortenberg
Guldendelle
Kantoor
12.153
93
1.077
Leuven
‘Greenhill Campus’ Interleuvenlaan 15
Kantoor
21.940
525
2.946
Gent
Mechelen
‘Mechelen Business Tower’ Blarenberglaan 53 ‘Intercity Business Park’ Generaal De Wittelaan 9-21
Kantoor
12.917
391
2.053
Kantoor
42.112
938
5.097
Rumst
Mechelsesteenweg 35
Kantoor
1.450
27
179
Sint-StevensWoluwe
Lozenberg 15 Woluwelaan 18-22
Kantoor Kantoor
4.765 25.074
90 923
665 4.574
Strombeek-Bever
Nijverheidslaan 3-5
Kantoor
4.889
105
662
Vilvoorde
Luchthavenlaan 1-3 ‘3T-Estate’, Luchthavenlaan 25
Kantoor Kantoor
2.338 8.757
26 232
306 1.133
Zaventem
Imperiastraat 12 Leuvensesteenweg 11 ‘Airway Park’, Lozenberg 18-23 ‘Atlas Park’, Weiveldlaan 41
Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor
3.888 3.460 24.353 13.147
75 120 609 382
487 294 3.994 1.697 –-----------------------------
Totaal België
33.585
Frankrijk Lomme
Avenue de la Rotonde
Logistiek centrum
30.000
Meaux
Avenue des Sablons 42
Logistiek centrum
12.744
Roissy
Rue de la Belle Etoile
Logistiek centrum
15.394
225
1.177 325
211
1.237 –-----------------------------
Totaal Frankrijk
2.739 –-----------------------------
Totaal
107.539
48
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
Toelichting op de onroerendgoedportefeuille in exploitatie – De brutojaarhuur per 1 januari 2002 betreft de huur bij volledige bezetting; – in Nederland worden nagenoeg alle huurcontracten voor een periode van 5 jaar afgesloten, waarbij de huurder een optie heeft om de huur met 5 jaar te verlengen. Jaarlijkse huurverhogingen zijn gebaseerd op de index van de kosten van levensonderhoud. Voorzover sprake is van niet afgekochte erfpacht, wordt deze jaarlijks betaald; – in België worden huurcontracten normaliter afgesloten voor een periode van 3, 6 of 9 jaar, met een wederzijdse optie tot verlenging en/of aanpassing. Jaarlijkse huurverhogingen vinden plaats op basis van de index van de kosten van levensonderhoud; – in Frankrijk worden huurcontracten afgesloten voor een periode van 9 of 12 jaar, waarbij de huurder een optie heeft om elke 3 jaar de huur te verlengen. Jaarlijkse huurverhogingen vinden plaats op basis van de stijging van de bouwkostenindex, tenzij anders is overeengekomen. Taxateurs: Jones Lang LaSalle te Amsterdam C.B. Richard Ellis te Amsterdam R.S.P. Makelaars te Eindhoven DTZ Zadelhoff Taxaties te Utrecht DTZ Winssinger Tieu Leung te Brussel en Parijs
49
Onroerendgoedportefeuille per 31 december 2001
Objecten niet in exploitatie Locatie
Aard gebouw
m2
Almelo
Vincent van Goghplein 3
Winkel
800
Breda
Gebouw ‘Paris’ Lage Mosten/Westerhagelaan Kantorencomplex ‘Cosunpark’ Zandoogjes
Parkeerplaatsen (aantal)
Nederland
Nieuwegein
Trinovium
Kantoor
5.272
82
Kantoren
8.925
210
73.182 73.182 6.484 12.602
2.337 2.337 104 223
8.137
179
Trinovium 1.1 Trinovium 1.2
Kantoor Bedrijfsruimte Kantoor/bedrijfsruimte Kantoor/bedrijfsruimte
Diegem
Berkenlaan 8b
Kantoor
Vilvoorde
Luchthavenlaan
Kantoor
België
50
Ontwerp: Studio Bau Winkel, ’s-Gravenhage Fotografie: Dieter Schutte, Rotterdam Lithografie en druk: Ando bv, ’s-Gravenhage