India in het heden en de toekomst India in het heden en de toekomst Prof.dr. Jan Breman 11 december 2006 Om uiteindelijk de huidige toestand in India te begrijpen kan een stukje geschiedenis niet ontbreken. India is een heel oud gebied, met een oude civilisatie, met een culturele, religieuze en sociale eigenheid ook. India was een kolonie van Groot-Brittannië, zoals grote delen van Azië werden beheerst door Europese bestuurders. Voor India was dat de Britse overheid. India is onafhankelijk geworden in 1947 en heeft zichzelf ook onafhankelijk gemaakt door gedurende bijna een eeuw een onafhankelijkheidsbeweging te doen aanzwellen De overdracht in 1947 was onvermijdelijk. Naast India zijn ook diverse andere koloniën, onder andere Indonesië, omstreeks dezelfde tijd onafhankelijk geworden. Zoals Indonesië niet langer gebukt wilde gaan onder het Nederlandse bestuur, zo wilde ook de Indiase bevolking en haar leiders het heft in eigen handen nemen en niet langer onder het bestuur van de Britse overheid vallen. Brits-India was groter dan het huidige India, het vormde namelijk het hele Zuid-Aziatische subcontinent. In het continent Azië zijn eigenlijk 3 delen te onderscheiden: Zuid-Azie, Oost-Azie en Zuidoost-Azie. Tot het toenmalige BritsIndia behoorde het huidige India, Pakistan, Bangladesh, Nepal, Sri-Lanka en Birma. De onafhankelijkheidsbeweging in India werd geleid door de Congresbeweging, die tegen het einde van de 19e eeuw is opgericht en die streefde naar zelfstandigheid. De grote leider van de Congresbeweging was Mahatma Gandhi, wat de Grote Leraar betekent. India is een hele rijke civilisatie met een lange historische achtergrond als beschaving. Maar het heeft ook een culturele verscheidenheid. Na de onafhankelijkheidswording zijn verschillende delen van India gebundeld tot een land, maar de verscheidenheid in dit gebied was groot. Dat kan ook niet anders als je bedenkt dat India groter is dan Europa en u kent de verscheidenheid in Europa! De cultuur is dus zeer pluriform samengesteld en dat geldt ook voor de religieuze bewegingen die hun oorsprong op Indiase bodem hebben gevonden. Dat is het Hindoeïsme, nog steeds de grootste godsdienst van het land. Maar het Hindoeïsme heeft ook andere wereldgodsdiensten voortgebracht, zoals het Boeddhisme. Boeddha is geboren op wat nu Indiaas grondgebied is en er zijn allerlei Boeddhistische heiligdommen in het Noordoosten van India, die nog steeds druk bezocht worden door Boeddhisten van over de hele wereld, vooral uit Japan. Ook in het oude China was druk verkeer van pelgrims en monniken naar India toe. Daarnaast is er nog het Sikkisme, wat een mengvorm is tussen Hindoeïsme en Islam en vooral sterk vertegenwoordigd is in het noordwesten van India. Tenslotte het Jainisme. Dit is een heel oude religie, ontstaan in de 7e of 8e eeuw, ongeveer dezelfde tijd als het Boeddhisme. Een heel belangrijke godsdienst is de Islam. Een niet-onaanzienlijk deel van de bevolking van India is moslim, ongeveer 14 procent. Een grote meerderheid van de bevolking is hindoe, zo een 80 procent. India is het meest volkrijke land ter wereld en 14 procent van de bevolking komt overeen met 1 miljard moslims. Na Indonesië heeft India de meest moslims ter wereld. Dus niet in het Midden-Oosten of Noord-Afrika, maar in India wonen de meeste moslims. De aanwezigheid van deze grote groep moslims heeft een breuk opgeleverd bij de totstandkoming van de onafhankelijkheid. Toen viel Brits-India uiteen in verschillende staten. Hierbij kwamen India en Pakistan tot stand. Dit kwam voort uit een breuk in de Congresbeweging waarbij de twee godsdiensten teveel tegenstellingen met elkaar hadden om in harmonie verder te kunnen gaan. Toen hebben delen van Brits-India, waar de moslims in de meerderheid waren zich afgesplitst en een eigen staat gevormd: Pakistan. Pakistan bestond op dat moment uit West-Pakistan en Oost-Pakistan. Dat waren twee gebieden aan weerskanten van India waar de meerderheid van de bevolking moslim was. Tot Pakistan behoorde toen ook nog Bangladesh, dat heeft zich pas in 1971 vrijgevochten. Het subcontinent heeft nogal wat veranderingen ondergaan. Die scheiding van het grondgebied van Brits-India leverde twee staten op: India, dat niet een hindoe-staat werd maar een seculiere staat, en Pakistan dat wel een islamstaat werd. Vergist u zich niet in de omvang van Pakistan: het is 10 uur reizen per trein van de ene naar de andere kant en heeft ook een grote bevolking. Een bevolking die in vergelijking met India ver achterblijft in
2
India in het heden en de toekomst omvang. Die scheiding heeft tot een enorme volksverhuizing geleid: moslims trokken naar Pakistan of Bangladesh, en hindoes trokken vanuit Pakistan en Bangladesh naar India. In deze context wil ik ook de staat Kasjmir noemen. Nadat de staten Pakistan en India apart verder zijn gegaan, is Kasjmir omstreden gebleven, tot de dag van vandaag. Af en toe komt Kasjmir in het nieuws en meestal heeft dat met terroristische aanslagen te maken, want er is de afgelopen 20 jaar een oorlog gevoerd, waarbij het leger van India nogal bruut heeft opgetreden tegen bewoners van Kasjmir, die aansluiting zochten bij Pakistan. Ze waren namelijk moslims en wilden niet onder hindoe-bestuur leven. Dat is een twistappel gebleven, er zijn drie oorlogen gevoerd waarbij Pakistan altijd verloren heeft. Op dit ogenblik is het zo dat India aan de winnende hand is en weigert om Kasjmir op te geven, zoals de afspraak eigenlijk was bij de onafhankelijkheidswording. De inzet van de onafhankelijkheidswording was, dat gebieden waar de meerderheid van de bevolking zich uitsprak voor aansluiting bij Pakistan, ook onderdeel zouden worden van Pakistan. Er was alle reden om aan te nemen dat dat deel van Pakistan zou worden, als die volksstemming was gehouden. Maar deze is niet gehouden in India, want die voelden dat ze Kasjmir kwijt zouden raken. India heeft dus altijd een volksstemming tegengehouden. Die aansluiting van Kasjmir bij India is overhaast gebeurd en die is gebeurd, omdat de vorst van Kasjmir een hindoe was. Hij koos voor aansluiting bij India, en ging daarmee duidelijk tegen de wens van zijn bevolking in. Maar hij dreef zijn zin door en India heeft daarvan gebruik gemaakt door Kasjmir in te lijven. Op dit ogenblik is er nog steeds een burgeroorlog aan de gang. Het leger van India wordt door Kasjmir als een bezettingsleger beschouwd, de bevolking is tegen de manier waarop India heeft huisgehouden. Toch zou de bevolking van Kasjmir ook geen aansluiting willen bij Pakistan, want Pakistan is een erg broze staat gebleken, die uit een aantal deelgebieden bestaat, die elk hun eigenheden hebben zonder veel overeenkomsten. De bevolking van Kasjmir streeft eigenlijk naar zelfbestuur, waarin zij toekomen aan de gerechtvaardigde verlangens die onder de bevolking leven. Een van de redenen waarom de Indiasche overheid niet meer vrijheid en zelfbestuur toestaat in Kasjmir, terwijl dat terecht zou zijn gezien het feit dat Kasjmir de afgelopen 50 jaar erg slecht behandeld is, is omdat dan andere grenzen van India, in het Noorden en Noord-Oosten dezelfde claims op tafel zouden leggen. De integriteit van de Indische staat is erg belangrijk. Door verschillende politieke partijen wordt het als een politieke doodzonde gezien wanneer er aan de Indiasche integriteit gerommeld zou worden. De politieke leider tijdens de onafhankelijkheidsstrijd Gandhi heeft gedurende 40 jaar heeft via een geweldloze weg van overreding en verzoening gepleit voor onafhankelijkheid. Zoals dit bij de traditie van het Hindoeïsme hoorde, was Gandhi een groot voorstander van een geweldloze strijd. Gandhi is de vader van de natie, maar Jawaharlal Nehru heeft het land tot in de jaren ’60 geleid. Eigenlijk is de Nehru dynastie nog steeds aan de macht, want de dochter van Nehru, Indira Gandhi, kwam aan de macht een aantal jaren, nadat haar vader was overleden. Zij werd benoemd tot voorzitter van de Congrespartij en heeft de macht naar zich toegetrokken, de veteranenpolitici aan de kant gezet en zichzelf een persoonlijk leiderschap eigen gemaakt, die haar tot de moeder van de natie maakt. De dood van Indira Gandhi, welke op brute wijze was vermoord door haar lijfwacht, bracht haar zoon Rajiv Gandhi aan de macht. Deze was eigenlijk een gelegenheidspoliticus, aangezien hij geen politicus wilde worden maar piloot. Maar het verlangen om de dynastie van de Nehro voort te zetten was zo groot, dat hij het pleidooi niet kon weerstaan om de opvolger van zijn moeder te worden. Nadat ook hij was vermoord is zijn vrouw Sonja Gandhi tot leider van de Congrespartij benoemd. Zij is geen Indiase maar Italiaanse en getrouwd met Rajiv, toen deze in Engeland studeerde. Ondanks het feit, dat zij al bijna 40 jaar in India woont, wordt zij door een deel van de bevolking niet als Indiër erkend. Waarom moet een buitenlander ons land besturen? Op dit ogenblik worden de kinderen van Sonja Gandhi klaargemaakt om de macht over te nemen. Tot zover de historische achtergrond en recente politieke geschiedenis van India.
3
India in het heden en de toekomst Dan gaan we nu in op de economie van India. Toen India onafhankelijk werd was het een agrarische samenleving, een boerensamenleving. Het gros van de bevolking woonde en/of werkte op het platteland. Slechts een klein deel van de bevolking woonde in de steden. De landbouw werd op een vrij laag technologisch peil beoefend. Het koloniale bestuur heeft in dit opzicht weinig vooruitgang gebracht in India, zij was er ook niet met het doel om de bevolking vooruit te helpen, maar was er vooral uit eigen belang. Dus aan vooruitgang in de landbouw heeft het Engelse bestuur weinig gedaan. Na de onafhankelijkheidswording waren ingrijpende veranderingen nodig om India tot een moderne samenleving te maken. Politiek lukte dat, daar draagt India nog steeds ons respect voor. Meteen na de onafhankelijkheid werd de democratie ingevoerd met een stelsel van vrije verkiezingen. Maar een democratie kan niet alleen afgeleid worden uit het feit, dat er telkens verkiezingen worden gehouden, maar heeft ook te maken met de vrije pers, met vrijheid van meningsuiting, met vrijheid van organisatie. Dit zijn allemaal zaken, die niet uit de koloniale tijd komen, maar die India zichzelf heeft eigen gemaakt. In de grondwet is opgenomen dat iedereen het recht heeft om zijn stem uit te brengen. Dit terwijl democratie in Azië vrij uitzonderlijk is gebleven! India is hierop een grote uitzondering. Mensen kunnen hun stem uitbrengen en doen dat ook. Maar het was wel een arme samenleving, 80 procent was werkzaam in de landbouw, waarbij bedrijven vooral zelfvoorzienend waren en niet voor de markt produceerden. In 1968 was er de Zweedse econoom Myrdal, die een studie publiceerde: The ancient drama. Dit was het verhaal van de armoede in Azië en de geringe vooruitgang, die geboekt was. Hij voorspelde, dat India gedoemd zou blijven om in armoede te leven. Hij zei: Als India morgen onder de zeespiegel zou verdwijnen de wereld van een probleem verlost zou zijn, omdat ze die massale armoede niet kon dragen. Dat was het beeld van India: grote armoede. Nog steeds is het zo dat de meeste armen in de wereld in India wonen. De diepste en meeste armoede wordt in India geleden. Dat heeft ook te maken met de omvang van de samenleving: 1 miljard mensen. Wanneer 30 procent beneden de armoedegrens leeft, dan praat je over 300 miljoen mensen, dat is meer dan dat er in Afrika wonen! Na een grote tijdsprong zou ik door willen gaan op de huidige situatie in India. Nog steeds geldt, dat de diversiteit groot is. India is een enorm subcontinent, waar 1 miljard mensen wonen. Dit maakt het moeilijk om uitspraken te doen, die voor het hele land gelden. De heterogeniteit tussen noord en zuid is enorm, zowel qua cultuur als natuur. In Europa hebben wij moeite met eenwording, een proces dat erg traag verloopt. Nadat er een tijdje de vaart inzat, lijkt het wel alsof de verschillende identiteiten hun recht op eigen identiteit hernemen, niet willen afstaan aan Europa. In dat opzicht is India eigenlijk een Europa; een heterogeniteit aan culturen, een verscheidenheid aan regio’s, aan talen, die toch al meer dan 50 jaar met elkaar onder een dak leven. In termen van politieke schaalvergroting zouden wij iets van India kunnen leren! We hebben altijd gedacht, dat India iets van ons te leren had, maar in een aantal opzichten hebben wij ook van India te leren. Hoe je in een groter staatsverband samenleeft en toch vasthoudt aan je eigenheid. Want er is een eigenheid die in eerste plaats tot uiting komt in de deelstaten, waarin India is opgesplitst. India heeft 18 tot 20 deelstaten en dat zijn geen kleine landen. De grootste deelstaten hebben een hoger bevolkingsaantal dan Frankrijk of Duitsland heeft. In de deelstaat Uttar Pradesh helemaal in het noorden wonen 140 miljoen mensen. De deelstaten zijn voornamelijk geformeerd door de taal die zij gemeenschappelijk hebben. De opsplitsing in deelstaten is een gevolg geweest van de culturele uitsplitsing van de Indiase bevolking. De taal is daarvoor een herkenningspunt. En toch zijn er gemeenschappelijke talen! Er is een nationale regering, in Delhi, maar iedere deelstaat heeft haar eigen parlement, eigen afgevaardigden en eigen regering. De zojuist gegeven beschrijving van de economische situatie vertaalt zich ook naar de deelstaten toe. Het is erg moeilijk om generale uitspraken te doen over India als geheel. De afgelopen 30 tot 40 jaar is er in verschillende deelstaten verspreid door het land een versnelling in de economie ontstaan. In 1960 leek het alsof India in stagnatie verkeerde, maar dat was een misvatting. Er zat toen al beweging in de samenleving, er was al een infrastructuur ontstaan van industrie, wegenaanleg en communicatie. Het dorp waar ik in 1962 zat was totaal afgesloten van de buitenwereld. Gebieden rondom het dorp
4
India in het heden en de toekomst overstroomden, waardoor contact met de buitenwereld niet mogelijk was. Bij terugkomst in de jaren ’80 waren er wegen aangelegd en reden er 18 bussen per dag! De openlegging van het platteland, het open worden van de economie en het contact leggen met de buitenland vonden door heel India plaats. De steden begonnen te groeien. Een stad als Bombay, heeft momenteel 16 miljoen inwoners, evenveel inwoners als Nederland heeft. Er is voorspeld dat er over 15 jaar 25 miljoen mensen wonen. Dat geldt niet alleen voor India, maar ook voor China, Indonesië of Buenos Aires. Hierbij zien we dat mensen van het platteland naar de steden trekken. Dit omdat er voor velen geen bestaan is op het platteland. De landbouw is verzadigd met arbeid en er zijn onvoldoende bestaansbronnen om te delen. De verdeling was erg ongelijk, dat was al geconstateerd in 1947. Door landhervorming af te kondigen probeerde de overheid hier iets tegen te doen. Landhervorming bepaalde dat als je meer had dan een bepaald plafond aan grondbezit, dat werd afgenomen en verdeeld onder degenen die het minder goed hadden. Toen al was het inzicht er bij de overheid, dat er te weinig grond zou zijn voor iedereen, die een bestaan hadden in de landbouw. Een deel van de bevolking moest weg uit de landbouw. En dat is ook gebeurd. In de steden moesten fabrieken komen. Zo was het in Nederland ook gegaan. Er kwam een situatie van economische vooruitgang, waarbij de landbouw in betekenis afnam en de industrie groeide. Ook in India zou een groter deel van de bevolking in de industrie opgenomen moeten worden. Dat is tot op zekere hoogte gebeurd, maar niet in die mate, dat degenen die naar de stad trokken erin slaagden om werk te vinden. Die hangen rond aan de bodem van de stedelijke economie, in wat de informele sector van bedrijvigheid genoemd wordt. Geen vast werk en inkomen, geen scholing en in de dienstensector. De dienstensector is de grootste sector in India, niet de industrie. Ook de landbouw niet meer, het aandeel van de landbouw in de totale economische productie is afgenomen. De industrie heeft deze plaats niet overgenomen, de dienstensector is sterk gegroeid. Een economische versnelling, die steeds sterker is geworden, op dit ogenblik is de economische groei van India 8 a 9 procent en dit zou kunnen groeien tot 10 procent. Dat komt in de buurt van China! Deze groei is over langere tijd tot stand gekomen, dus als je dat 20 jaar vol kunt houden kan er uit de ‘achterlijke’ economie een hele moderne economie ontstaan. Bovendien krijgt de 9 procent groei extra betekenis omdat de bevolkingstoename is afgezwakt. De bevolking groeit niet meer zo snel als in de jaren ’50 en ’60. Om dezelfde reden als in Nederland is dit kindertal gedaald. Om kinderen een goede toekomst geven is onderwijs e.d. noodzakelijk en dan kun je je niet zoveel kinderen veroorloven. Het kindertal is ook gedaald door een stijging van de leeftijd van het in het huwelijk treden en door een betere positie van de vrouwen, die zich vertaalt in betere scholing van de vrouwen. De stijging in economische groei wordt dus niet teniet gedaan door een stijging in bevolkinggroei. Het is een reële stijging. India is bezig zich te ontplooien tot een economische grootmacht. Het is niet meer enkel dat Nederlandse bedrijven in India investeren, er zijn ook Indiasche bedrijven die in de wereld investeren. Nederlandse multinationals zijn in India actief. Ik heb de komst van de ABN-AMRO en ING meegemaakt, die hadden in de jaren ’60 een of twee vestigingen in het hele land, terwijl er nu in bijna elke stad een vestiging is. Het lijkt wel of Nederland vooral goed is in de financiële wereld. Maar omgekeerd worden wij veroverd door Azië. En dat hadden we niet afgesproken in het proces van globalisering! Wij hadden gedacht dat globalisering een speeltje van ons zou zijn en blijven. De markten in Azië zouden onze markten worden! Er werd met tevredenheid naar de opkomst van India en China gekeken. Dit betekent meer afzetgebied voor ons in Europa. Tot onze verbijstering is Europa hun afzetgebied geworden. Wij kunnen niet concurreren tegen de lage lonen die daar betaald worden. Daar heeft Europa eigenlijk geen antwoord op. Jarenlang hebben we ontwikkelingshulp gegeven, met name ook aan India, maar India wil geen ontwikkelingshulp meer ontvangen uit Nederland! Zij voelen zich een grootmacht. Daarentegen vragen zij hulp aan Europa in de vorm van open grenzen voor Indiasche producten. Maar de wil daartoe is niet zo groot. Mondialisering is niet meer alleen in het belang van de Nederlandse samenleving, maar dat blijkt ook in het belang van Aziatische landen te zijn.
5
India in het heden en de toekomst Er zijn diverse aanwijzingen dat India zich tot een grootmacht ontwikkelt. Recentelijk is het nucleair vermogen van India door een Verenigde Staten erkend. De Verenigde Staten zal nucleaire brandstof leveren aan India en de kernreactoren van India worden niets meer in de weg gelegd door de Verenigde Staten. Gezien het tekort aan brandstof in India, heeft zij deze kernreactoren ook nodig. India kijkt reikhalzend uit naar gebieden buiten hun eigen samenleving waar deze brandstoffen wel aanwezig zijn: Centraal-Azie, Iran en Mongolië. China en India proberen hier hun belangen veilig te stellen. Het antwoord van het Westen daarop is te proberen om India in het eigen Westerse kamp in de lijven. In alliantie met de Verenigde Staten worden er deals gesloten over octrooien en patenten en gemeenschappelijke vlootoefeningen in de Indische Oceaan gehouden. Dat is een nieuwe positie voor India, waarvan ze in India niet weten of ze er blij mee moeten zijn. India behoorde altijd tot het blok van ongebonden landen. India wilde zich ongebonden verklaren ten opzichte van de grote machten in de wereld. Dat is niet gelukt, India wordt ingelijfd in het Westerse kamp! India aanvaardt dit, mits de Verenigde Staten en het Westen bereid zijn om haar bevoorrechte behandeling van Pakistan prijs te geven. Toch moet in de context van vooruitgang en economische groei ook de ongelijkheid genoemd worden. Er heerst een vorm van ongelijkheid, die veel verder gaat dan wij die kennen en waaraan een religieuze lading ten grondslag ligt. Het kastenstelsel bestaat nog steeds, wat betekent dat mensen nog steeds binnen hun eigen kaste trouwen. Een huwelijk tussen leden van verschillende kasten wordt niet aangemoedigd. In het verleden was dat geen punt. Ik vertelde u van het dorp waar ik in 1962 was, waarbij mensen haast niet buiten hun eigen dorp kwamen en waarbij je dus alleen in aanraking kwam met mensen uit je eigen dorp en dus uit je eigen kaste. Maar India is een moderne samenleving geworden. Er komen nu 18 bussen per dag in dat dorp. Hoe moet dat dan met degene die naast je in de bus zit? Hoe weet je uit welke kaste deze mensen komen? De moderne economie verdraagt geen segregatie, en toch is het kastenstelsel blijven bestaan. Mensen geloven dat de kaste waarin je geboren wordt voor altijd jouw plaats is. Men probeert ook niet om in een andere kaste terecht te komen. De positie van je kaste wordt door geboorte bepaald. Daar gaat dus een werking van sociale immobiliteit van uit. Het kastenstelsel is niet enkel gebonden aan religie nog aan India alleen. Je vindt het ook terug in Pakistan, een moslimsamenleving dus. Er is dus reden om aan te nemen dat het kastenstelsel er eerder was dan de grote godsdiensten. Het kastenstelsel is uitgangspunt voor die godsdiensten geworden.Een zover gaande staat van ongelijkheid kan niet alleen maar herleid worden op godsdienst. Net zoals alle godsdiensten in de wereld, blijkt dat ze zich kunnen aanpassen aan veranderingen in het bestaan. De Islam heeft de kleur van de omgeving waarin ze zich bevindt en verandert ook naarmate de samenleving verandert. Die verdeling op grond van religieuze criteria, langs hoge en lage kasten, valt een beetje samen met de economische criteria. Degene die het goed gaat behoren over het algemeen tot de hogere kasten. De tegenstelling tussen hoog en laag en de tegenstelling tussen rijk en arm is groot en is de afgelopen decennia groter geworden! Wanneer ik terugkom in dorpen, waar ik in 1962 heb geleefd, zie ik dat mensen die in 1962 arm waren nog steeds arm zijn. De tegenstellingen in de samenleving zijn groter geworden, omdat de niet-armen er zo op vooruit zijn gegaan. De niet-armen waren in 1962 al niet arm, maar toch stonden zij toen dichter bij de armen dan tegenwoordig. Waar we ons in Nederland schamen voor grote verschillen tussen arm en rijk, heeft India jarenlang geleefd met grote tegenstellingen in rijkdom. Gerationaliseerd in termen van kastenverhoudingen, zijn die tegenstellingen in stand gebleven en groter geworden. Die ideologie van ongelijkheid vertaalt zich ook in de geringe neiging om degene die het echt slecht gaat te helpen door middel van sociale voorzieningen, veiligheidsnet, betere gezondheidszorg of hogere lonen. Daarom ben ik niet zo onder de indruk van de economische potenties van India en China. Een economische groei van 9 procent is niet niks, maar als de verdeling achter blijft en als de verschillen tussen arm en rijk toenemen dan gaat er een soort broei in de samenleving ontstaan, die mogelijk een crisis tot gevolg kan hebben. Ditzelfde geldt voor China; onder de enorme groep armen heerst woede
6
India in het heden en de toekomst over de economische groei. Het tegenstrijdige is dat dit zich allemaal afspeelt in een land dat terecht een democratie wordt genoemd! Je zou bij de verkiezingen kunnen stemmen op een partij, die daar iets aan doet. Maar helaas doen de partijen niet veel aan de groeiende tegenstellingen. Het lijkt alsof de stem en het gewicht en de zichtbaarheid van degene die het goed gaat bepalend is voor wat er in een samenleving gebeurt. Degenen die het slechter afgaat staan in de schaduw, alsof hun stem niet gehoord wordt. Maar de manier waarop de tegenstellingen in India en China zijn toegenomen, dat gaat politieke gevolgen krijgen! Dus die vrees van ons, dat India te snel groeit en een deel van onze welvaart weg zal nemen, zou een opslag teweeg kunnen brengen, omdat een groot deel van de bevolking geen profijt heeft van de groei. Het wapen waarmee India groeit zijn de lage lonen. Sommige lonen zijn nog geen 1 Dollar per dag! De opbrengst van hun arbeid komt vooral ten goede aan degene die van hun arbeid gebruik maakt. Tegen deze achtergrond zou een oplossing eenvoudig zijn: vergroot de koopkracht van de armen, verhoog de lonen! Dit zal de markt ten goede komen; van de groeiende koopkracht van de armen zouden ook de niet-armen profiteren. Het lijkt zo eenvoudig, maar het lijkt wel of China en India hun groei willen realiseren over de rug van hun eigen landgenoten, die achterblijven, heen. Politici hebben in dat opzicht een erg korte termijn strategie, zij denken niet over de gevolgen voor de komende generatie, maar slechts over de gevolgen voor de komende verkiezingen. In de wereld van vandaag heb je eigenlijk een lange termijn strategie nodig. Het is niet India in zijn geheel waar het goed mee gaat, het zijn slechts kleine delen van de bevolking die op dit moment profijt hebben van die geweldige economische vooruitgang. Maar dat wordt onvoldoende gedeeld in de rest van de bevolking. In Nederland hebben we in het begin van de 20e eeuw gezien, dat er een menswaardig bestaan is gecreëerd door de spreiding van welvaart. Ongelijkheid is gebleven, maar niet meer in zo een scherpe vorm als in de 19e eeuw het geval was. Ook na de Tweede Wereldoorlog leefden we in Nederland nog in een fatsoenlijke samenleving. Op dit ogenblik is die verworvenheid in India, ook de aanwezigheid van publieke ruimtes, verloren gegaan. De dorpsgrond is geprivatiseerd, net als de gezondheidszorg en het onderwijs. Als gevolg hiervan moet er voor deze voorzieningen betaald worden, wat voor de armen niet mogelijk is. Gezondheidszorg is dus alleen goed geregeld voor diegenen die het goed gaat in India. De kloof tussen arm en rijk wordt groter. Regionaal gezien veroorzaakt de macht van India geweldige irritatie in omliggende landen als Nepal, Indonesië, Sri-Lanka, Bangladesh en Pakistan. Zowel China als India hebben een dusdanige omvang en bevolking ten opzichte van omliggende landen, dat China en India een gewicht uitoefenen op de omliggende landen en daarmee hun plaats in de regio overstijgen. Het kopen van staal bijvoorbeeld door India is nodig om in eigen behoefte te voorzien. Ook in China heerst strijd om de grondstoffen. In mijn voorstelling van een ideale wereld past een mondiaal bestuur, aan een publieke ruimte op mondiaal niveau waar je op een fatsoenlijke manier met elkaar omgaat en doet aan Good Governance. We zijn uiteen gevallen in machtsblokken, de hegemonie van de Verenigde Staten is zichtbaar aan het afbrokkelen. Europa ziet geen kans om haar vuist te ballen. Tegelijkertijd zijn landen als China, India en Brazilië in opkomst. De oplossing is een Verenigde Naties die op bovenregionaal en intercontinentaal niveau een beleid voert dat in het belang is van de hele wereldbevolking. Dat beleid wordt op dit moment niet gevoerd. We hebben gezien dat India en China veel overeenkomsten vertonen. Toch zou je de samenwerking tussen India, Noord-Amerika en Europa ook kunnen uitleggen als een strijd tegen China, omcirkeling aan het oosten door Japan, Taiwan, Korea en de Verenigde Staten, in het zuiden door India. En het is de vraag of India die weg zal gaan. Het is heel duidelijk dat de macht in deze wereld in deze eeuw zal verschuiven in de richting van Azië. Daar is het gewicht van mensenmassa en van economie. Wij zijn het zicht op onze eigen toekomst kwijt en weten niet wat voor soort samenleving Nederland zal zijn over 50 jaar. We zijn daardoor in verwarring en weten niet goed hoe we moeten reageren op de opkomst van landen als India en China. Bij de laatste verkiezingen ging het vooral over het hier en nu, niet over de grote vragen als onze samenleving in een veranderende wereld. Als je in India komt
7
India in het heden en de toekomst tref je een grotere vorm van zelfbewustheid, een groter vertrouwen in het eigen kunnen. Ook de wetenschap tegen de stroom op de roeien, het moet afgedwongen worden in het Westen. Het Westen geeft namelijk de voorsprong niet zomaar prijs en de wil om deze voorsprong te bevechten is aanwezig. Dat brengt India ertoe om zichzelf tot Shining India te verklaren: tevredenheid over wat er is bereikt en verwachtingen over de toekomst. De verschuiving richting Azië zal in Nederland gevolgd moeten worden, om te zien wat de positionering van ons land zal zijn in deze mondiale samenleving die aan het ontstaan is. 20 jaar geleden dachten we dat India zich de komende decennia aan het ontwikkelen was. Die verandering in perceptie is nog niet goed doorgedrongen in Europa en daarom is het belangrijk om naar landen als India en China te reizen. U moet dat zeker doen!
8
