DUUR ZAAM HEIDS KRANT APRIL - 2013
t u o h t n e r e in H 3 4 6
Duurzaam bouwen Regenwater van afvalwater scheiden Opentuindag op zondag 2 juni
Beste Herenthoutenaren, De lente is weer in het land. Tijd voor wat klusjes in en rond het huis. In deze duurzaamheidskrant kan je heel wat inspiratie opdoen. Zo kan je nog steeds deelnemen aan de samenaankoop muurisolatie. Ook al is je dak geïsoleerd, dan nog verdwijnt er veel warmte langs je niet-geïsoleerde muren. Je doet een extra voordeel als je voor deze ingreep een goedkope energielening aangaat. Je kan dan immers de lening afbetalen met de energiewinsten die je doet. Meer informatie over deze acties vind je terug op pagina 2 en 3 van deze duurzaamheidskrant. De lente is het ideale moment om je tuin onder handen te nemen. Richt hem zo in dat je het gebruik van bestrijdingsmiddelen achterwege kan laten. Op die manier zullen ook verschillende (nuttige) dieren de weg naar je tuin vinden. Geen inspiratie? Bezoek dan op zondag 2 juni de demotuinen op de terreinen van Thomas More in Geel. Veel leesplezier! Herman Dom Schepen van Leefmilieu
2 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
Combineer energiepremies met een goedkope energielening
Vorig jaar wijzigden de voorwaarden voor verschillende energie premies. Heel wat mensen denken nu ten onrechte dat er daardoor geen premies meer zijn. Niets is minder waar. Een overzicht van alle mogelijke premies kan je terugvinden op www.iok.be Maatregelen nemen om energie te besparen wordt pas echt interessant als je de energiepremies combineert met een goedkope energielening. Met deze lening kan je investeringen afbetalen met de besparing die je doet op je energiefactuur. Bij IOK of de Stadsregio Turnhout kan je lenen voor energie besparende maatregelen in je woning. Je kan maximaal € 10.000 lenen aan een intrest van 2 %. De afbetaling doe je over een periode van maximaal 5 jaar. Een heel aantal van de energiebesparende ingrepen is terugbetaald binnen die 5 jaar. De volgende investeringen komen in aanmerking: muurisolatie, vloerisolatie, dakisolatie, ramen met hoogrendementsglas, zonneboiler, thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijd inschakeling, energieaudit, de vervanging van een oude stook ketel door condensatieketel, warmtepomp, stookketel op hout met automatische voeding en een micro-warmtekrachtkoppeling. Voor bepaalde groepen is de lening renteloos. Je kan rente loos lenen als je een verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds krijgt, als je bruto gezinsinkomen lager is dan € 16.632,81 (verhoogd met € 3.079,19 per persoon ten laste), als je in schuldbemiddeling bent of als je begeleiding krijgt van het OCMW.
EnergieK voor 25 deelnemende gemeenten binnen IOK-regio Ellen Vanhoudt, T 014-57 42 79 (van 9 tot 12 uur),
[email protected] www.iok.be
Eco-lening voor de Stadsregio Turnhout Voor inwoners van Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout, Vosselaar Meer info: Turnhout: Loket Dienst Huisvesting,
T 014-44 33 95,
[email protected] Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar:
Wooninfopunt, T 014-88 92 52,
[email protected]
Extra lezing in kader van de energie infotoer Op dinsdag 15 januari was een infoavond over na-isoleren van de woning in Baarle-Hertog ingepland. Door het slechte winterweer werd de infoavond afgelast. De presentatie in kader van de energie infotoer wordt verplaatst naar maandag 22 april om 20 uur in de raadzaal van het gemeentehuis van Baarle-Hertog. De inkom is gratis en vooraf inschrijven is niet nodig. Meer info: 014-56 42 67, www.iok.be
3 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
voordelen van duurzaam bouwen Duurzaam bouwen zit in de lift. Steeds meer mensen kiezen vandaag bewust voor een energiezuinige woning. Compact bouwen, goed isoleren, ramen met superisolerende beglazing voorzien, een condensatieketel of warmtepomp installeren, zonnepanelen plaatsen … het zijn ingrepen die reeds goed ingeburgerd zijn. Wat echter minder geweten is, is dat duurzaam bouwen al kan starten nog voor je de eerste steen legt. Hieronder enkele punten waar je op kan letten indien je plannen hebt om te (ver)bouwen.
Efficiënte benutting van je perceel
Flexibel en aanpasbaar bouwen
Denk goed na over hoe je je perceel precies inricht. Door een slimme plaat sing van woning en bijgebouwen is ook op een kleinere woonkavel een grote tuin mogelijk. Bekijk de mogelijkheden met de bouwdienst.
Zorg ervoor dat je woning mee kan evolueren en ook eenvoudig aanpasbaar is. Je woning zal hierdoor een langer leven beschoren zijn, wat op zijn beurt eveneens duurzaam is.
Advies Heb je duurzame bouwplannen, ga dan zeker langs bij Kamp C. Hier kan je bijvoorbeeld concrete bouwplannen gratis op duurzaamheid laten screenen. Meer info: www.kampc.be, Britselaan 20, 2260 Westerlo, T 014-27 96 50,
[email protected]
Denk goed na over de inrichting van je kavel.
Zonoriëntatie Door je woning en tuin op doordachte wijze te oriënteren naar de zonzijde, kan je de woonkwaliteit verhogen (veel daglicht, zonnige tuin ...) en zonne-energie maximaal benutten (zonnepanelen, warmtewinsten door rechtstreekse lichtinval ...).
IOK past de principes van duurzaam bouwen steeds toe bij eigen verkaveling. Ook gaat er steeds aandacht uit naar duurzaamheid op wijk niveau (bv. behoud van bestaande landschappelijke en/of natuurlijke kenmerken, inzetten op kwaliteitsvol buurtgroen, duurzame waterhuis houding, mobiliteit op maat van de wijk ...)
Veel belangstelling voor samenaankoop muurisolatie Ook al is je dak geïsoleerd, toch draagt een niet-geïsoleerde buitenmuur bij tot heel wat van de energieverliezen van een woning. Het loont dus zeker de moeite om je muren onder handen te nemen. Je buitenmuren kan je op twee manieren isoleren. Enerzijds kan je de spouw van je muur laten opvullen. Het plaatsen van isolatie aan de buitenkant van je huidige gevel is een andere mogelijkheid. Investeren in muurisolatie is ook finan cieel aantrekkelijk. Voor de investering in buitenmuurisolatie krijg je een premie van je netbeheerder. Bovendien zijn de prijzen in de samenaankoop lager dan de actuele marktprijzen. Tot nu toe tellen we reeds 2000 geïnteresseerde inwoners. Een groot succes dus! De deelnemende gemeenten werden ingedeeld in 6 groepen. Als inwoner van deze gemeenten kan je nog steeds deelnemen aan de groepsaankoop. Hiervoor neem je best contact op met de gekozen leveranciers en aannemers. De contactgegevens en prijzen kan je verkrijgen op www.iok.be of via je milieudienst. Meer info: 014-56 42 67, www.iok.be
Leef met de zon mee. (bron: CeDuBo)
4
t u o h t n e r e in H
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
Regenwater van afvalwater scheiden
Bij nieuwbouw of bij grotere verbouwingswerken ben je verplicht het regenwater en het afvalwater te scheiden. Daarnaast moet je een regenwaterput voorzien. Ook wanneer men in je straat riolering (her)aanlegt, eist de wetgeving dat je de regenwaterafvoer van de afvalwaterafvoer scheidt. Dat is nodig om waterellende te voorkomen en de waterzuivering te verbeteren.
Waterellende De toenemende bebouwing maakt de bodem steeds minder doorlaatbaar voor water. Het regenwater komt terecht in het riool en sijpelt niet meer door naar het grondwater. Het water komt zo sneller in beekjes en rivieren terecht. Als het veel regent, kan het waterpeil zeer snel stijgen, met waterellende en overstromingen tot gevolg. Het regenwater moet dus zoveel mogelijk ter plekke de grond insijpelen of in regenwaterputten worden opgevangen. Regenwater kan je immers nuttig gebruiken. Om je toilet door te spoelen, heb je toch geen water van drinkwaterkwaliteit nodig?
Waterzuivering Ongezuiverd afvalwater hoort niet thuis in grachten en waterlopen. We moeten afvalwater zuiveren vooraleer het terug in de natuur terecht komt. Het best van al gebeurt dit in een grote rioolwaterzuiveringsinstallatie. Waterzuiveringsinstallaties werken echter niet goed wanneer het regenwater het afvalwater verdunt. In het ergste geval kan tijdens een hevige bui ongezuiverd afvalwater in de waterlopen stromen. Reden genoeg dus om ons regenwater van het afvalwater te scheiden.
Gemeentelijke subsidies Leg je een hemelwaterinstallatie aan bij een nieuwbouw of een bestaande woning waarbij het niet verplicht is om dit te doen? Dan kom je in aanmerking voor een gemeentelijke premie. De voorwaarde is wel dat je het hemelwater effectief hergebruikt, via het toilet of de wasmachine bijvoorbeeld. Ook wie vrijwillig een infiltratievoorziening voor hemelwater aanlegt, kan bij de gemeente terecht voor subsidies.
Meer info Loket Bouwen & Wonen, Milieudienst, T 014-50 78 44 of
[email protected]
t u o h t n e r e H in
5
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
Vissen getroffen door klimaatverandering
De meesten onder ons weten dat door onze hoge uitstoot van broeikasgassen de aarde opwarmt. Al het ijs op aarde (denk aan de noord- en zuidpool en de gletsjers) is hierdoor geleidelijk aan het wegsmelten. Maar wist je dat veel van de zeevissen die wij graag eten er ook onder lijden?
Risico’s opwarming van de aarde en zee Men voorspelt grote gevolgen voor de zeebewoners en kustbewoners naar aanleiding van de opwarming van de aarde. De 400 miljoen armste mensen die langs de kust wonen zijn afhankelijk van visserij. Die vissers worden echter bedreigd in hun voedselvoorziening. Door de opwarming van de aarde gaan vissen andere oorden opzoeken. Maar ook door overbevissing van hun kusten door en voor andere, rijkere landen verdwijnt de vis. Ook koralen zullen het moeilijker en moeilijker krijgen. Dat vormt een probleem voor de vissen, omdat minstens 25 % van de vissen in de oceanen voor hun broeiplaatsen afhankelijk is van koralen.
Tijd voor actie: de viswijzer De viswijzer geeft een kort overzicht van vissen die je wel of liever niet meer eet, handig voor in je portemonnee bij het winkelen of op restaurant.
Er zijn 3 categorieën:
- de eerste categorie (groen) bevat de vissoorten die de beste keuze vormen voor de consument. In deze categorie is er sprake van goed beheerde kweek, er is geen overbevissing en er is minimale of beperkte schade aan het milieu, - de tweede categorie (oranje) bevat vissen die je best met mate gebruikt omdat er toch nog problemen zijn met de kweek of de vangst, - de derde categorie (rood) bevat overbeviste soorten, waarvan sommigen met uitsterven bedreigd zijn en vissen waarvan de vangst of kweek erg schadelijk is voor het milieu. Deze vissen kan je maar beter vermijden. Als consument hebben we dus heel wat invloed op het milieu. Dit geldt niet alleen bij vissen, maar ook voor andere voeding. Bewust kiezen voor duurzame voeding ligt echter niet voor de hand. Er komen verschillende aspecten bij kijken en het is vaak onmogelijk om met alle aspecten rekening te houden. Kies je bijvoorbeeld voor lokale, seizoensgebonden producten of voor fairtrade? Aan jou om de knoop door te hakken. De website van PODPO, www.poddo.be/nl/inhoud/duurzame-voeding, helpt je hierbij.
Meer info Download de viswijzer vanop www.iok.be
6 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
Tuinieren met respect voor de natuur De biodiversiteit (= het aantal soorten planten en dieren) gaat in Vlaanderen sterk achteruit. Al deze planten en dieren zijn zeer nuttig. Daarom is het belangrijk dat we onze soorten in stand houden. Ook jij kan hier aan meehelpen door actie te ondernemen in je tuin. Door je tuin op een ecologische manier te benaderen kan die een thuis worden voor heel wat plant- en diersoorten. Een tuin vol met bloemen met enkelvoudige kroonbladeren of een insectenhotel betekent een flinke duw in de rug voor bijvoorbeeld bijen.
Ecologisch, voor heel wat mensen al logisch! In het project ‘Ecologisch? Dat is toch logisch!’ boden IOK en de deelnemende gemeenten afgelopen winter cursussen ecologisch tuinieren en lessen biodiversiteit voor de lagere school aan.
Een insectenhotel trekt heel wat nuttige insecten aan.
Opendeur demotuinen – zondag 2 juni Heb je vragen rond ecologisch tuinieren? Wil je eens zien hoe zo’n tuin er in het echt uitziet en wat er allemaal bij komt kijken? Welke voordelen biedt het ecologisch aanpakken van een tuin? Je komt het allemaal te weten op de Open Tuindag. Op zondag 2 juni 2013 stellen we onze ecologische demotuinen op de terreinen van Thomas More (vroegere KHK) weer open voor het grote publiek.
Inwoners van de deelnemende gemeenten die hun tuin op een ecologisch manier willen aanpakken, konden hun kennis wat verder uitdiepen. De cursus kende een enorm succes. In een mum van tijd waren de 175 plaatsen volzet.
Deze kinderen van het 6e leerjaar van VBS De Regenboog uit Geel kwamen alles te weten over het belang van een goede biodiversiteit en de invloed die we daar zelf in onze tuin op kunnen uitoefenen. In heel de regio kregen 600 leerlingen uit 16 verschillende scholen deze les aangeboden.
Op die dag kan je er terecht voor gratis rondleidingen doorheen de demotuinen en bij allerlei standjes boordevol informatie over tuinieren, natuur … Je kan er heel wat streekproducten ontdekken en proeven. Iedereen is welkom vanaf 10 tot 17 uur in de Kleinhoefstraat 4 in Geel.
7 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
Wat doe je met eikenprocessierupsen in je tuin?
Meer informatie? Wil je graag nog meer algemene informatie rond de aanleg en het onderhoud van een ecologische tuin? Of heb je specifieke vragen of problemen in je tuin en weet je niet hoe deze op te lossen? Neem dan eens een kijkje op www.ecologischlogisch.be. Je vindt er heel wat nuttige tips over hoe je aan de slag gaat met een natuurvriendelijke tuin. Je kan er ook specifieke vragen stellen aan onze adviseurs of een kijkje nemen bij de vragen die al eerder beantwoord werden. Volg ons ook via facebook.com/ecologischlogisch
word vriend van
‘t cruisen (en je verbruik daalt
rij de komende twee weken rustig
‘T CRUISEN
verdien sterren en daag de provincie uit op de site
vriendvan.be
Waarom is het een goed idee om vriend te worden van ‘t cruisen? Wel als je rustiger rijdt, daalt je verbruik met 5%. Daarnaast rij je relaxed en voel je je rustiger.
“Ik ben ‘vriend van ‘t cruisen’ en zie mijn verbruik dalen. “
Eikenprocessierupsen in je tuin kunnen soms hinderlijk zijn. Heb je de voorbije jaren al veel hinder ondervonden van deze rupsen in je tuin, dan kan je bestrijding van de rupsen overwegen. Bestrijding laten uitvoeren is echter niet zonder gevolgen. Ook andere, nuttige insecten kunnen sterven door de behandeling. Geen bestrijding uitvoeren is daarom ook het meest milieuverantwoorde beheer. Probeer gewoon de boom te mijden. Heb je toch te veel last van de rupsen of kan je de boom niet mijden, dan kan je dit werkje best overlaten aan een professional. Om de kostprijs te drukken, organiseert IOK, samen met 22 gemeenten, opnieuw een samen aankoop voor de bestrijding van processie rupsen op privédomein. Meer info Meer info over de organisatie van de samen aankoop, de deelnemende gemeenten, de aan nemers en hun prijzen vind je via www.iok.be/ processierupsen of T 014-56 42 69. Informeer zeker ook bij de milieudienst, want iedere gemeente hanteert een eigen aanpak.
t u o h t n e r e in H
8
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2013
STOP voor je vertrekt! Wil je op een milieuverantwoorde manier van A naar B, pas dan steeds het STOP-principe toe: • Stappers: kan het te voet? • Trappers: kan het met de fiets? • Openbaar vervoer: kan het met bus of trein? Zoek het op met de routeplanner van www.slimweg.be • Privévervoer: moet het met de auto? Bovenstaande opsomming is geen keuzelijst maar volgt een strikte rangorde. Stappen en trappen is goed voor de gezondheid en ons milieu. Het openbaar vervoer is een goed alternatief als het niet te voet of met de fiets lukt. Pas als het niet anders kan, kies je voor het gebruik van de wagen. Handige tip: tegenwoordig kan je met de routeplanner van www.google.be jouw route te voet, met de fiets, met openbaar vervoer of de auto haarfijn uitstippelen. Heel handig! Ook met de auto kan je op een vrij duurzame manier van A naar B: • probeer de af te leggen kilometers zo klein mogelijk te houden (Is de verplaatsing echt nodig? Kan je samen met iemand anders rijden? Kan je verschillende ritten aan elkaar koppelen?), • kies voor de meest milieuvriendelijke wagen die beschikbaar is (ga na hoe milieuvriendelijk een wagen is op www.ecoscore.be), • pas achter het stuur ecodriving toe (voor tips kijk op www.iok.be, doorklikken op ‘milieu en energie’), • rij met een goed onderhouden wagen (bijvoorbeeld met correcte bandenspanning), • bereid je ritten voor door vooraf de weg uit te stippelen, je gps te gebruiken en actuele verkeersinfo te raadplegen.
Belgerinkel beloont ook in 2013 verplaatsingen per fiets of te voet
Wie van 4 mei tot en met 8 juni met de fiets of te voet gaat winkelen, krijgt bij de deelnemende handelaars een stempel op een spaarkaart. Volle spaarkaarten maken ook dit jaar kans op mooie prijzen, waaronder de hoofdprijs, een exclusieve Belgerinkelfiets.
WEDSTRIJD Op welke dag kan je op de terreinen van Thomas More Kempen (het vroegere KHK of HIK, Kleinhoefstraat 4) in Geel terecht voor een gratis opentuindag, waarbij je alles kan te weten komen over een ecologische moes- en siertuin?
zaterdag 25 mei
zaterdag 1 juni
zondag 2 juni
Wil je deze drinkbus winnen? Stuur dan snel het juiste antwoord naar
[email protected] of Duurzaamheidswedstrijd, ter attentie van Sofie Poelmans, Bouwelse Steenweg 8, 2270 HERENTHOUT. Vergeet niet je naam en adres te vermelden.
WINNAAR
COLOFON
Bert Eeckels uit de Kloosterstraat is de gelukkige winnaar van de wedstrijd uit de duurzaamheidskrant van oktober 2012. De prijs, een douchecoach, kan hij afhalen op de milieudienst.
De ‘Duurzaamheidskrant’ is een uitgave van IOK in samenwerking met de gemeente Herenthout, jaargang 2013. Deze krant wordt gerealiseerd met Europese steun, in samenwerking met de provincie Antwerpen. V.U.: Kris Vreys, IOK, Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen, Antwerpseweg 1, 2440 Geel, www.iok.be,
[email protected], T 014-58 09 91, F 014-57 10 30 Vormgeving & Druk: die Keure
Milieuvriendelijk gedrukt met vegetale inkten op gerecycleerd papier met 100% postconsumptie vezels.
