DUUR ZAAM HEIDS KRANT APRIL-2012
t u o h t n e r e in H 4 5 8
Milieusubsidies in onze gemeente Zwerfvuilpeters en –meters gezocht! Compostmeester, ook iets voor jou?
Beste mensen, Dat de vervuiling van het leefmilieu ons allemaal treft, ondervinden we dagelijks. Iedereen vindt afval op straat of in het bos of heeft last van allergieën ten gevolge van de luchtverontreiniging en niemand wil een verbrandingsoven of vuilnisbelt in de buurt. Daarom willen we ook jou betrekken bij deze problematiek. We doen een warme oproep naar zwerfvuilpeters en –meters om het zwerfvuil in hun buurt te helpen opruimen. Ook bij het beperken van afval hebben we jouw hulp nodig. We zoeken enthousiaste mensen die willen composteren en hun kennis graag doorgeven. Je leest meer over beide oproepen in deze krant. Verder kom je meer te weten over het subsidieaanbod rond milieu en natuur in onze gemeente, vertellen we je over de gevaren van pesticiden en kondigen we de nieuwe editie van Belgerinkel aan. Veel leesplezier! Hugo Cambré Schepen van Leefmilieu
2 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
LEEN OOK IN 2012 GOEDKOOP VOOR ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN Door te investeren in energiebesparende maatregelen, doe je niet alleen het milieu, maar ook je portemonnee een plezier. Al bestaan voor deze werken heel wat interessante premies, toch moet je eerst de factuur kunnen betalen. Vaak zorgt dit voor uitstel en blijft je energiefactuur te hoog. Via energieK, de goedkope energielening Kempen, kan je ook in 2012 zonder bijkomende kosten aan een zeer lage interestvoet een lening afsluiten en dit voor maatregelen aan je woning die het energieverbruik verminderen.
Betaalbare lening 3 het maximale bedrag: 10.000 euro 3 het minimum bedrag: 1.250 euro 3 duurtijd maximum 5 jaar 3 vaste interestvoet: •2% • 0 % voor mensen met een zeer laag inkomen Welke energiebesparende investeringen komen in aanmerking? 3 vervanging van oude stookketel door condensatieketel, warmtepomp, stookketel op hout met automatische voeding, micro-warmtekrachtkoppeling 3 ramen met hoogrendementsbeglazing 3 dak-, muur- en vloerisolatie 3 thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijdinschakeling 3 energie-audit 3 zonneboiler
EEN KLANT AAN HET WOORD Sinds april 2011 verstrekt energieK goedkope energieleningen in de Kempen. 150 gezinnen sloten al een goedkope lening af voor energiebesparende maatregelen in hun woning. De familie Dillen – Wouters vertelt over haar ervaringen.
‘Overschakelen van mazout op aardgas’
25 deelnemende gemeenten IOK 25 gemeenten van de IOK regio doen mee met dit project. Meer info: Ellen Vanhoudt, T 014-57 42 79 (van 9 tot 12 uur),
[email protected] www.iok.be
Ecolening voor de Stadsregio Turnhout De Stadsregio Turnhout (Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout, Vosselaar) startte een gelijkaardig project op. Meer info: • Turnhout: Loket dienst huisvesting, T 014-44 33 95,
[email protected] • Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar: Wooninfopunt, T 014-88 92 52,
[email protected]
Marc-Jozef: ‘In oktober kregen we de eerste editie van de duurzaamheidskrant in de bus. Daarin lazen we de mogelijkheden van de energieK-lening. We wilden onze bestaande mazoutketel sowieso op termijn vervangen. Nu was het moment om daar werk van te maken.’ De familie Dillen-Wouters uit Herenthout informeerde dan ook onmiddellijk naar de voorwaarden van de goedkope energielening bij IOK. ‘Toen we hoorden dat er geen inkomensvoorwaarden waren en geen bijkomende kosten, hebben we er direct werk van gemaakt. Twee maanden later waren we al in het bezit van een nieuwe en zuinige condensatieketel op aardgas’, aldus Marc-Jozef. ‘We zijn zeer tevreden van deze investering. De aanvraag van de lening ging heel vlot en de aannemer werd rechtstreeks betaald. Bovendien moeten we nu geen mazouttank meer laten onderhouden en is ons sanitair warm water veel sneller warm. Ik zou iedereen aanraden hetzelfde te doen!’ ‘Investeren in een nieuwe ketel ... een echte aanrader!’
3 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
ZIJN ENERGIE-INVESTERINGEN NOG RENDABEL IN 2012? Uw voordeel becijferd Een investering in energiebesparende maatregelen, bijvoorbeeld in dakisolatie, is ook in 2012 zeker rendabel. We berekenden de terugverdientijd van een investering in 18 cm glaswol zoldervloerisolatie als je deelneemt aan de groepsaankoop.
Terug verdie nt bedraa ijd g 2 weke t n!
Plaatsing zoldervloerisolatie in een bestaande woning met prijzen van de groepsaankoop Kostprijs (120 m² * € 11,68 per m²) + 6%btw
€ 1.486
Fiscaal voordeel (30%)
€ 446
Gemeentelijke opcentiemen (7,5%)
€ 33
Premie netbeheeerder (€ 8 per m * 120 m²)
€ 960
Totaal premies
€ 1.439
Eigen financiering
€ 47
Besparing gas per jaar*
€ 1.333
Terugverdientijd
2 weken
2
* bron: energiewinstcalculator www.energiesparen.be
Je verdient de investering terug in amper 2 weken tijd. Als je bovendien gebruik maakt van de goedkope energielening energieK, dan moet je zelf geen kapitaal inbrengen en betaal je met de energiewinsten je lening aan zeer lage interest af. Ben je benieuwd naar de terugverdientijd van een andere energiebesparende maatregel? Surf dan snel naar www.iok.be.
GROEPSAANKOOP DAKISOLATIE Dakisolatie mag in geen enkele woning ontbreken. In een niet-geïsoleerde woning verdwijnt 30 % van de warmte door het dak. En toch heeft 25 % van de woningen nog geen dakisolatie. Dakisolatie plaatsen om een niet-geïsoleerde woning te verbeteren is meestal de eerste stap om de energieprestatie van de woning te verbeteren. Het is technisch gemakkelijk uit te voeren en de investering is snel terugverdiend. Zeker als je weet dat er ook premies zijn. Meedoen met de groepsaankoop heeft nog een bijkomend voordeel. De groepsaankoop heeft tot doel degelijke isolatiematerialen aan een goedkope prijs aan te bieden. De prijzen zijn tot 30 % lager dan de actuele marktprijzen. De actie biedt isolatiematerialen voor zelfplaatsers aan, maar ook uitvoering door een erkend aannemer is mogelijk. Naast traditionele zitten ook bio-ecologische isolatiematerialen in het gamma.
deelnemen aan de groepsaankoop. Hiervoor neem je best contact op met de gekozen leveranciers en aannemers. De contactgegevens en prijzen kan je verkrijgen op www.iok.be of via je milieudienst.
De deelnemende gemeenten werden ingedeeld in 6 groepen. Als inwoner van deze gemeenten, kan je nog steeds
Meer info: T 014-56 42 57, www.iok.be
4
t u o h t n e r e in H
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
MILIEUSUBSIDIES IN ONZE GEMEENTE De afgelopen maanden zijn er heel wat milieusubsidies verdwenen bij de netbeheerders en de Vlaamse en federale overheid. Maar voor welke subsidies kan je nog bij onze gemeente terecht? We zetten ze voor jou op een rijtje.
Hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen Bestaande woningen (met bouwvergunning vóór 1 september 1999) of nieuwbouw- en herbebouwde woningen waarbij het niet wettelijk verplicht is, kunnen een premie krijgen voor de aanleg en het gebruik van een hemelwaterinstallatie en voor infiltratievoorzieningen. De premie is afhankelijk van de waterinhoud van de regenwaterput. Die van de infiltratievoorziening wordt berekend op de aangesloten m² verharde oppervlakte. Beide premies bedragen minimum 500 euro.
Gebruik en aankoop van duurzaam geëxploiteerd hout De gemeente moedigt het gebruik van hout aan dat afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. We geven een subsidie aan wie FSC-gelabeld hout (of hout met een equivalent of strenger label) zonder preventieve chemische verduurzaming, aankoopt. De subsidie per aanvrager en per gebouw is vastgelegd op 15 % van de totale kostprijs (factuurbedrag van minimum 500 euro) met een maximum van 500 euro.
Aanplanten van lijnvormige elementen
Je krijgt een subsidie van 0,10 euro per stuk voor de struikvormige aanplantingen en 20 euro per stuk voor hoogstammige bomen, met een maximaal bedrag van 200 euro per aanvrager per jaar.
Zwaluwnesten De gemeente keert een toelage uit voor het in stand houden van nestgelegenheden voor huis-, boeren- en gierzwaluwen aan de gebruiker van het gebouw waar zich de kolonie bevindt. Voor het in stand houden van een kleine kolonie van minder dan 3 nesten krijg je een subsidie van 12,50 euro per jaar. Bestaat de kolonie uit 3 of meer nesten dan bedraagt de subsidie 30 euro per jaar. Indien de kolonie meer dan 1 jaar op de locatie gevestigd is en er werd een beheersovereenkomst ondertekend, dan wordt de premie verdubbeld tot respectievelijk 25 en 60 euro per jaar. De aanvragen moeten worden ingediend in de periode tussen 1 juni en 31 juli.
Herbruikbare luiers Herenthoutse gezinnen met kinderen tussen 0 en 3 jaar komen in aanmerking voor een premie voor de aankoop van herbruikbare luiers en bijhorende benodigdheden. De premie bedraagt 100 euro bij aankoopbewijzen van minimum 200 euro.
Inwoners die hun percelen afbakenen met bepaalde aanplantingen en lijnvormige elementen kunnen hiervoor een subsidie krijgen. De aanplanting moet onder meer bestaan uit inheemse loofboomsoorten of struikvormige aanplantingen van minimum 40 cm hoog.
t u o h t n e r e H in
5
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
Aankoop van natuurgebied door natuurverenigingen Natuurverenigingen die gronden aankopen in Herenthout kunnen een subsidie krijgen van maximum 40 % van de aankoopprijs volgens de aankoopakte, vermeerderd met de notaris- en registratiekosten.
Bijkomende vergoeding voor beheersovereenkomsten De gemeente kent een vergoeding toe boven op de beheersvergoeding toegekend door het Vlaamse Gewest. Deze bijkomende vergoeding bedraagt ten hoogste 20 % van de beheersvergoeding.
Meer info www.herenthuis.be bij “Bouwen en Wonen” > “Milieudienst” > “Premies en toelagen” Milieudienst, T 014-50 78 44,
[email protected]
ZWERFVUILPETERS EN –METERS GEZOCHT!
Zwerfvuil blijft een groot probleem in onze gemeente. Op verschillende plaatsen ligt afval waar het niet thuis hoort. Het gemeentebestuur is daarom op zoek naar zwerfvuilpeters en -meters, die minimum 4 keer per jaar het zwerfvuil gaan opruimen in een zelfgekozen straat of wijk. Doel van dit project is mensen meer te betrekken bij het zwerfvuilbeleid in hun buurt. De gemeente sluit een contract af met de zwerfvuilpeters en -meters, waardoor ze verzekerd zijn. Bovendien zorgt de gemeente voor logistieke ondersteuning door prikkers, fluovestjes, handschoenen, zwerfvuilzakken en PMD-zakken ter beschikking te stellen. De technische dienst haalt de zakken met het ingezamelde zwerfvuil bij hen op of de peters en meters kunnen de afvalzakken zelf afleveren op het gemeentemagazijn. In ruil voor hun inzet zetten we de peters en meters in de bloemetjes en belonen hen voor hun inzet met een attentie. Wil jij zwerfvuilpeter of -meter worden, meld je dan aan bij de milieudienst, T 014-50 78 44 of
[email protected].
BELGERINKEL De tijd van toen is weer in. Een tijd waarin iedereen met de fiets de boodschappen deed. En die tijd komt helemaal terug met Belgerinkel. Want wie van 5 mei tot 9 juni 2012 met de fiets of te voet gaat winkelen, maakt kans op een exclusieve Belgerinkelfiets van Achielle, een Vlaams merk van retrofietsen dat zelfs furore maakt tot in Amerika. Bovendien koppelen we opnieuw een spaaractie aan de campagne: dit keer kan je sparen voor een unieke rieten fietsmand. Ook onze gemeente voorziet mooie prijzen!
Nog niet overtuigd? Andere voordelen van fietsen naar de winkel zijn:
3 3 3 3 3
je gezondheid. Het helpt je conditie op peil houden, een dalende uitstoot van schadelijke stoffen, gedaan met zoeken naar een parkeerplaats, een besparing op parkeertickets en brandstof, meer fietsers in het straatbeeld maken de dorpskern veiliger en aangenamer.
Meer info: www.belgerinkel.be
6 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
De 3 bovenstaande posters met energiebesparingstips werden ontworpen door de leerlingen van de Zandloper uit Mol.
SCHOLEN GAAN MET DE LEERLINGEN AAN DE SLAG VOOR EEN BETER KLIMAAT Het wordt heet onder onze voeten Onze aarde warmt op. Zelfs in Vlaanderen krijgen we het steeds warmer onder onze voeten. Onderzoekers voorspellen dat tegen het einde van de 21ste eeuw in Vlaanderen: 3 de wintertemperaturen zullen stijgen met gemiddeld 1,5 tot 4,4°C; zomertemperaturen met gemiddeld 2,4 tot 7,2°C, 3 de zomers droger worden met meer extreme zomeronweders. Dat betekent dat perioden van watertekort worden afgewisseld met waterellende, 3 het zeeniveau aan de Vlaamse kust zal stijgen met 20 tot 200 cm. Deze voorspellingen zijn geen lachertje, zelfs niet voor een regio als Vlaanderen. Als rijke regio kunnen wij veel middelen inzetten om de gevolgen van de klimaatopwarming te verzachten. Maar de gevolgen van klimaatverandering zullen zich vooral doen voelen in de meer zuidelijk gelegen, arme landen. Bovendien ontbreekt het deze landen aan de middelen om zich hiertegen te wapenen.
Bouwen aan een klimaatvriendelijke school Basisscholen verbruiken veel energie. Een gemiddelde basisschool betaalt ieder jaar 25.000 euro voor verwarming en elektriciteit. Gelukkig kunnen we zelf al heel veel doen voor een beter klimaat. Die boodschap hebben de basisscholen uit de Kempen goed begrepen. In de gebouwen die slecht geïsoleerd zijn en waar de verwarmingsinstallatie verouderd is, kan nog veel brandstofverbruik bespaard worden. Bovendien resulteert een betere isolatie en moderne verwarming in een verhoogd comfort. Grondige renovatieprojecten, zoals in de gemeentelijke basisschool Salto in Oud-Turnhout, hebben bewezen dat een energiebesparing van 50% zeker haalbaar is. Met nieuwbouw-
projecten, zoals de GOEZO! school Kerkeblokken uit Nijlen, kan het energieverbruik van de school zelfs tot bijna nul beperkt worden door heel goede isolatie en de inzet van zonnepanelen en warmtepompen.
‘Onze school doet mee(r)’ Scholen zijn een belangrijke schakel om tot een klimaatvriendelijke samenleving te komen. Niet enkel omdat de scholen zelf een ‘grootverbruiker’ zijn van energie, maar ook omdat ze onze jongeren kunnen sensibiliseren. Daartoe ondernemen de scholen allerlei activiteiten. De meeste scholen organiseren jaarlijks een dikketruiendag. Op die dag wordt de verwarming op school een beetje lager gezet, zodat een dikke trui goed van pas komt. Ook zijn al heel veel scholen ingeschreven als ‘MOS-school’. MOS staat voor ‘Milieuzorg Op School’. Met steun van het Provinciaal Instituut voor Milieu Educatie gaan de scholen aan de slag met allerlei milieuthema’s, waaronder het thema Energie. Basisscholen uit de IOK-regio kunnen zich ook als klimaatschool inschrijven. Zo werden al 55 basisscholen ingeschreven. Deze klimaatscholen engageren zich om zonder comfortverlies energie te besparen op school. Want het is precies onze grote vraag naar energie die de klimaatverandering veroorzaakt.
Het project Klimaatscholen is onderdeel van een overkoepelend klimaatproject van IOK met steun van Europa (EFRO) (subsidiebedrag overkoepelend project 72.000 euro), Vlaanderen en in samenwerking met de provincie Antwerpen.
7 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
Met de leerlingen aan de slag De leerlingen ontdekken dat door slim om te gaan met energie op school ook veel bespaard kan worden. Steeds de deuren gesloten houden, de lichten doven en plaatsen van radiatorfolie, tochtstrips en buisisolatie zijn simpele maar zeer efficiënte ingrepen. Een andere vaststelling is dat scholen maar liefst één derde van de elektriciteit verbruiken wanneer niemand op school aanwezig is. In scholen staan vaak meer dan 100 apparaten (denk aan het toenemend aantal computers en rand-
apparatuur, digitale borden, radio’s…) die ook wanneer ze niet gebruikt worden elektriciteit verbruiken. Als de leerlingen na gebruik van de apparaten de toevoer van elektriciteit volledig afsluiten, kan gemakkelijk 10 % op de elektriciteitsfactuur van de school bespaard worden. Als dat ook gebeurt aan het begin van de schoolvakanties, kan nog veel meer bespaard worden.
EEN ECOLOGISCHE TUIN IS geen WILDE TUIN Ecologisch tuinieren wil zeggen dat je de tuin onderhoudt zonder gebruik te maken van pesticiden en met respect voor de natuur. Zo kan je de negatieve effecten van het gebruik van pesticiden voorkomen. Bovendien is een ecologische tuin helemaal niet hetzelfde als een totaal verwilderde tuin. Door de tuin goed op te bouwen en via alternatieve manieren ongewenste planten en dieren te bestrijden, is het perfect mogelijk om je tuin goed te onderhouden zonder pesticiden. Meer informatie over hoe je dit juist aanpakt en waar op te letten, kan je vinden op onze website www.ecologischlogisch.be. Heb je vragen rond ecologisch tuinieren? Of heb je een tuin met specifieke problemen of plagen waarvan je niet weet hoe ze zonder pesticiden op te lossen? Stel je vraag dan op onze website. Onze adviseurs zullen zo snel mogelijk antwoorden. De antwoorden op veel gestelde vragen kan je ook nu al terugvinden op de website.
Bezoek onze demotuinen! Wil je zien hoe ecologisch tuinieren er in de praktijk aan toegaat en wat de verschillen zijn met een traditionele tuin? Kom dan een kijkje nemen in onze demotuinen op de terreinen van de KHKempen tijdens de opendeurdag op zaterdag 2 juni van 10 tot 17 uur (Kleinhoefstraat 4, Geel). Als vereniging kan je ook een geleide rondleiding aanvragen in onze tuinen. Neem hiervoor best contact op via de website of telefonisch. Meer info: www.ecologischlogisch.be of T 014-56 42 56
t u o h t n e r e in H
8
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
ZONDER IS GEZONDER
Vlaamse gemeenten weren al sinds 2004 pesticiden uit het openbaar groen. Ook onze gemeente bouwt het gebruik ervan stelselmatig af om tegen eind 2014 te komen tot een nulgebruik. We roepen ook jou op om het gebruik van pesticiden in huis en tuin te beperken of stop te zetten. Maar wat is dan het alternatief? Als je de principes van ecologisch tuinieren in je tuin toepast, kom je al heel ver. Zoek je inspiratie? Surf dan zeker naar www.ecologischlogisch.be of www.zonderisgezonder.be. Verder kan je je steentje bijdragen door lege verpakkingen en restjes die je al lang niet meer gebruikt als KGA naar het containerpark te brengen.
COMPOSTMEESTER, ook iets voor jou? Onze gemeente wenst een compostmeesterwerking op te zetten en zoekt hiervoor enthousiaste vrijwilligers. Een compostmeester is iemand die kennis heeft van thuiscomposteren en kringlooptuinieren en deze graag doorgeeft aan anderen. Ook wie nog geen ervaring heeft met thuiscomposteren of kringlooptuinieren, maar graag de kneepjes van het vak leert om deze later door te geven, kan zich aanmelden. Wij zorgen voor de nodige opleidingen om je om te vormen tot een volwaardig compostmeester. De gemeente zorgt ook voor de nodige ruimte en middelen. Bron: Vlaco vzw
COLOFON
Heb je interesse of wil je meer weten over de compostmeesterwerking, dan kan je terecht bij de milieudienst, T 014-50 78 44 of
[email protected].
WEDSTRIJD Hoeveel warmte gaat via een niet-geïsoleerd dak verloren?
❑ 10 % ❑ 20 % ❑ 30 % Wil je deze handige led-armband winnen? Stuur dan snel het juiste antwoord naar
[email protected] of Duurzaamheidswedstrijd, Bouwelse Steenweg 8, 2270 HERENTHOUT.
Vergeet niet je naam en adres te vermelden.
WINNAAR De juiste oplossing van de wedstrijd uit de duurzaamheidskrant oktober is fotovoltaïsche zonnepanelen. Jozef Geudens uit de Zwanenberg mag de waterklok komen afhalen op de milieudienst.
De duurzaamheidskrant is een uitgave van IOK in samenwerking met de gemeente Herenthout, jaargang 2012 Deze krant wordt gerealiseerd met Europese steun, in samenwerking met de provincie Antwerpen V.U.: Kris Vreys, IOK, Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen, Antwerpseweg 1, 2440 Geel, www.iok.be,
[email protected], T 014-58 09 91, F 014-57 10 30 Vormgeving & Druk: die Keure
Milieuvriendelijk gedrukt met vegetale inkten op gerecycleerd papier met 100% postconsumptie vezels.
V.U.: Katrien Smet, A. Van De Maelestraat 96, 9320 Erembodegem
Je tuin onderhouden met chemische bestrijdingsmiddelen is gemakkelijk. Maar deze producten kunnen een groot gevaar opleveren voor je gezondheid. Zo toonde het Steunpunt Milieu & Gezondheid aan dat een schadelijk afbraakproduct van het al lang verboden bestrijdingsmiddel DDT nu nog wordt teruggevonden in het bloed van baby’s, jongeren en volwassenen.