DUUR ZAAM HEIDS KRANT APRIL-2012
t u o h s l u H in 2 7 8
Leen ook in 2012 goedkoop voor energiebesparing Bezoek de demotuinen Trage wegen
Sfeerbeeld van een trage weg in HULSHOUT Momenteel werkt het gemeentebestuur aan de inventarisatie van de trage wegen in onze gemeente.
2 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
LEEN OOK IN 2012 GOEDKOOP VOOR ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN Door te investeren in energiebesparende maatregelen, doe je niet alleen het milieu, maar ook je portemonnee een plezier. Al bestaan voor deze werken heel wat interessante premies, toch moet je eerst de factuur kunnen betalen. Vaak zorgt dit voor uitstel en blijft je energiefactuur te hoog. Via energieK, de goedkope energielening Kempen, kan je ook in 2012 zonder bijkomende kosten aan een zeer lage interestvoet een lening afsluiten en dit voor maatregelen aan je woning die het energieverbruik verminderen.
Betaalbare lening 3 het maximale bedrag: 10.000 euro 3 het minimum bedrag: 1.250 euro 3 duurtijd maximum 5 jaar 3 vaste interestvoet: •2% • 0 % voor mensen met een zeer laag inkomen Welke energiebesparende investeringen komen in aanmerking? 3 vervanging van oude stookketel door condensatieketel, warmtepomp, stookketel op hout met automatische voeding, micro-warmtekrachtkoppeling 3 ramen met hoogrendementsbeglazing 3 dak-, muur- en vloerisolatie 3 thermostatische kranen of kamerthermostaat met tijdinschakeling 3 energie-audit 3 zonneboiler
EEN KLANT AAN HET WOORD Sinds april 2011 verstrekt energieK goedkope energieleningen in de Kempen. 150 gezinnen sloten al een goedkope lening af voor energiebesparende maatregelen in hun woning. De familie Dillen – Wouters vertelt over haar ervaringen.
‘Overschakelen van mazout op aardgas’
25 deelnemende gemeenten IOK 25 gemeenten van de IOK regio doen mee met dit project. Meer info: Ellen Vanhoudt, T 014-57 42 79 (van 9 tot 12 uur),
[email protected] www.iok.be
Ecolening voor de Stadsregio Turnhout De Stadsregio Turnhout (Beerse, Oud-Turnhout, Turnhout, Vosselaar) startte een gelijkaardig project op. Meer info: • Turnhout: Loket dienst huisvesting, T 014-44 33 95,
[email protected] • Beerse, Oud-Turnhout en Vosselaar: Wooninfopunt, T 014-88 92 52,
[email protected]
Marc-Jozef: ‘In oktober kregen we de eerste editie van de duurzaamheidskrant in de bus. Daarin lazen we de mogelijkheden van de energieK-lening. We wilden onze bestaande mazoutketel sowieso op termijn vervangen. Nu was het moment om daar werk van te maken.’ De familie Dillen-Wouters uit Herenthout informeerde dan ook onmiddellijk naar de voorwaarden van de goedkope energielening bij IOK. ‘Toen we hoorden dat er geen inkomensvoorwaarden waren en geen bijkomende kosten, hebben we er direct werk van gemaakt. Twee maanden later waren we al in het bezit van een nieuwe en zuinige condensatieketel op aardgas’, aldus Marc-Jozef. ‘We zijn zeer tevreden van deze investering. De aanvraag van de lening ging heel vlot en de aannemer werd rechtstreeks betaald. Bovendien moeten we nu geen mazouttank meer laten onderhouden en is ons sanitair warm water veel sneller warm. Ik zou iedereen aanraden hetzelfde te doen!’ ‘Investeren in een nieuwe ketel ... een echte aanrader!’
3 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
ZIJN ENERGIE-INVESTERINGEN NOG RENDABEL IN 2012? Uw voordeel becijferd Een investering in energiebesparende maatregelen, bijvoorbeeld in dakisolatie, is ook in 2012 zeker rendabel. We berekenden de terugverdientijd van een investering in 18 cm glaswol zoldervloerisolatie als je deelneemt aan de groepsaankoop.
Terug verdie nt bedraa ijd g 2 weke t n!
Plaatsing zoldervloerisolatie in een bestaande woning met prijzen van de groepsaankoop Kostprijs (120 m² * € 11,68 per m²) + 6%btw
€ 1.486
Fiscaal voordeel (30%)
€ 446
Gemeentelijke opcentiemen (7,5%)
€ 33
Premie netbeheeerder (€ 8 per m * 120 m²)
€ 960
Totaal premies
€ 1.439
Eigen financiering
€ 47
Besparing gas per jaar*
€ 1.333
Terugverdientijd
2 weken
2
* bron: energiewinstcalculator www.energiesparen.be
Je verdient de investering terug in amper 2 weken tijd. Als je bovendien gebruik maakt van de goedkope energielening energieK, dan moet je zelf geen kapitaal inbrengen en betaal je met de energiewinsten je lening aan zeer lage interest af. Ben je benieuwd naar de terugverdientijd van een andere energiebesparende maatregel? Surf dan snel naar www.iok.be.
GROEPSAANKOOP DAKISOLATIE Dakisolatie mag in geen enkele woning ontbreken. In een niet-geïsoleerde woning verdwijnt 30 % van de warmte door het dak. En toch heeft 25 % van de woningen nog geen dakisolatie. Dakisolatie plaatsen om een niet-geïsoleerde woning te verbeteren is meestal de eerste stap om de energieprestatie van de woning te verbeteren. Het is technisch gemakkelijk uit te voeren en de investering is snel terugverdiend. Zeker als je weet dat er ook premies zijn. Meedoen met de groepsaankoop heeft nog een bijkomend voordeel. De groepsaankoop heeft tot doel degelijke isolatiematerialen aan een goedkope prijs aan te bieden. De prijzen zijn tot 30 % lager dan de actuele marktprijzen. De actie biedt isolatiematerialen voor zelfplaatsers aan, maar ook uitvoering door een erkend aannemer is mogelijk. Naast traditionele zitten ook bio-ecologische isolatiematerialen in het gamma.
deelnemen aan de groepsaankoop. Hiervoor neem je best contact op met de gekozen leveranciers en aannemers. De contactgegevens en prijzen kan je verkrijgen op www.iok.be of via je milieudienst.
De deelnemende gemeenten werden ingedeeld in 6 groepen. Als inwoner van deze gemeenten, kan je nog steeds
Meer info: T 014-56 42 57, www.iok.be
4
in Hulshout
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
EEN GROENE LENTESCHOONMAAK
De reclame spoort je aan om meer en nieuwere producten te kopen. Dat zie je dan ook in de afdeling schoonmaakmiddelen van de supermarkt. Je vindt steeds meer en meer verschillende producten, het ene al in een blitsere verpakking dan het andere, de ene nog ‘groener’ of ‘geconcentreerder’ dan het andere. Voor elk schoonmaakkarwei kan je wel een ander product gebruiken, maar niet alle producten zijn milieuvriendelijk. Sommige zijn gevaarlijk voor het milieu en je gezondheid. Waarop moet je dan letten bij het schoonmaken?
Doseer zo zuinig mogelijk Uit onderzoek blijkt dat we 4 tot zelfs 30 keer te veel schoonmaakmiddel gebruiken! Het is belangrijk om de instructies op de verpakking te volgen. Kies daarom ook een schoonmaakmiddel met een goed doseersysteem. Een gulden regel: meer schoonmaakmiddel maakt niet ‘schoner’!
Kies voor milieuverantwoorde schoonmaakproducten De meeste schoonmaakklussen kunnen gebeuren met een allesreiniger op basis van plantaardige grondstoffen of vloeibare of groene zeep. Het milieubelastend effect hiervan is niet zo hoog. Kies bovendien voor een geconcentreerd
product, zo is er minder transport nodig. Wil je zeker zijn dat je product milieuvriendelijk is? De bloem van het Europees Ecolabel op de verpakking geeft je hiervoor de garantie.
Lastige plekjes pak je zo aan Vaak zijn er eenvoudige middeltjes die even effectief en veel minder schadelijk zijn voor milieu én gezondheid. 3 Vermijd javel (bleekwater). Dit bevat chloor en is erg slecht voor het milieu. Regelmatig schoonmaken met een zeep of een allesreiniger is even hygiënisch en minder schadelijk voor het milieu, 3 Vermijd chemische ontstoppingsmiddelen. Kies voor: bijtende soda in parelvorm (natriumhydroxide) of een ontstopper op basis van enzymen, 3 Kies voor azijn voor het ontkalken, 3 Vermijd ammoniak.
Gebruik microvezeldoekjes voor de schoonmaak Met een herbruikbaar microvezeldoekje kan je zonder schoonmaakmiddel en met hetzelfde reinigingsresultaat reinigen. Je kan ze na de schoonmaak wassen en opnieuw gebruiken (zelfs tot 400 keer). Een microvezeldoek is bedoeld voor het interieur, vooral gladde oppervlakten zoals deuren, tafels, kasten, glas en beeldschermen. Je kan de doekjes droog gebruiken. Door het wrijven, laden ze statische elektriciteit op en trekken zo de stofdeeltjes naar zich toe. Kies je voor nat gebruik, maak de doekjes dan klamvochtig door ze in koud water te brengen en goed uit te wringen.
in Hulshout
5
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
ZONDER IS GEZONDER Je tuin onderhouden met chemische bestrijdingsmiddelen is gemakkelijk. Maar deze producten kunnen een groot gevaar opleveren voor de gezondheid van mens en dier. Bovendien kunnen die pesticiden nog lang nawerken. Zo toonde het Steunpunt Milieu & Gezondheid aan dat een schadelijk afbraakproduct van het al lang verboden bestrijdingsmiddel DDT nu nog kan teruggevonden worden in het bloed van baby’s, jongeren en volwassenen.
V.U.: Katrien Smet, A. Van De Maelestraat 96, 9320 Erembodegem
Vlaamse gemeenten weren al sinds 2004 pesticiden uit het openbaar groen. We doen nu ook een oproep naar jou om het gebruik van pesticiden in huis en tuin te beperken of stop te zetten. Maar wat is dan het alternatief? Als je de principes van ecologisch tuinieren in je tuin toepast, kom je al heel ver. Zoek je inspiratie? Surf dan zeker naar www.ecologischlogisch.be of www.zonderisgezonder.be.
Fiets de lente in!
Alle openbare besturen en burgers zijn samen goed voor ruim 30 % van het bestrijdingsmiddelengebruik in Vlaanderen. Ook jij kan dus je steentje bijdragen. Je kan bijvoorbeeld restjes en lege verpakkingen bij het Klein Gevaarlijk Afval (KGA) binnenbrengen. Dit geldt ook voor restanten van producten die je al lang niet meer gebruikt en die vergeten in een hoekje staan. Alle lege verpakkingen en overschotten kan je naar de KGA-inzamelplaatsen brengen. Waar en wanneer KGA wordt ingezameld, vind je terug op je afvalkalender of kan je opvragen bij de milieudienst. Hoe minder pesticiden we met z’n allen gebruiken, hoe meer we kunnen genieten van een gezond milieu.
Wist je dat…
43%
van onze autoverplaatsingen maximum 5 km bedraagt? Dit zijn afstanden die je gemakkelijk te voet of per fiets kan afleggen.
Door te stappen en te trappen, zorg je mee voor een leefbare, veilige en milieuvriendelijke gemeente. Stappen en fietsen zijn ook gezond en je portemonnee vaart er wel bij. Doen dus!
Nog niet overtuigd? Wist je dat: 3 je 200 calorieën verbrandt als je 5 km fietst (dit komt overeen met 1,5 boterham met kaas),
3 je 1 kg minder CO2 uitstoot dan wanneer je dezelfde trip met de auto maakt, 3 je ongeveer 1,5 euro uitspaart door de auto niet te gebruiken, 3 je tijd spaart door geen parkeerplaats te moeten zoeken.
6 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
De 3 bovenstaande posters met energiebesparingstips werden ontworpen door de leerlingen van de Zandloper uit Mol.
SCHOLEN GAAN MET DE LEERLINGEN AAN DE SLAG VOOR EEN BETER KLIMAAT Het wordt heet onder onze voeten Onze aarde warmt op. Zelfs in Vlaanderen krijgen we het steeds warmer onder onze voeten. Onderzoekers voorspellen dat tegen het einde van de 21ste eeuw in Vlaanderen: 3 de wintertemperaturen zullen stijgen met gemiddeld 1,5 tot 4,4°C; zomertemperaturen met gemiddeld 2,4 tot 7,2°C, 3 de zomers droger worden met meer extreme zomeronweders. Dat betekent dat perioden van watertekort worden afgewisseld met waterellende, 3 het zeeniveau aan de Vlaamse kust zal stijgen met 20 tot 200 cm. Deze voorspellingen zijn geen lachertje, zelfs niet voor een regio als Vlaanderen. Als rijke regio kunnen wij veel middelen inzetten om de gevolgen van de klimaatopwarming te verzachten. Maar de gevolgen van klimaatverandering zullen zich vooral doen voelen in de meer zuidelijk gelegen, arme landen. Bovendien ontbreekt het deze landen aan de middelen om zich hiertegen te wapenen.
Bouwen aan een klimaatvriendelijke school Basisscholen verbruiken veel energie. Een gemiddelde basisschool betaalt ieder jaar 25.000 euro voor verwarming en elektriciteit. Gelukkig kunnen we zelf al heel veel doen voor een beter klimaat. Die boodschap hebben de basisscholen uit de Kempen goed begrepen. In de gebouwen die slecht geïsoleerd zijn en waar de verwarmingsinstallatie verouderd is, kan nog veel brandstofverbruik bespaard worden. Bovendien resulteert een betere isolatie en moderne verwarming in een verhoogd comfort. Grondige renovatieprojecten, zoals in de gemeentelijke basisschool Salto in Oud-Turnhout, hebben bewezen dat een energiebesparing van 50% zeker haalbaar is. Met nieuwbouw-
projecten, zoals de GOEZO! school Kerkeblokken uit Nijlen, kan het energieverbruik van de school zelfs tot bijna nul beperkt worden door heel goede isolatie en de inzet van zonnepanelen en warmtepompen.
‘Onze school doet mee(r)’ Scholen zijn een belangrijke schakel om tot een klimaatvriendelijke samenleving te komen. Niet enkel omdat de scholen zelf een ‘grootverbruiker’ zijn van energie, maar ook omdat ze onze jongeren kunnen sensibiliseren. Daartoe ondernemen de scholen allerlei activiteiten. De meeste scholen organiseren jaarlijks een dikketruiendag. Op die dag wordt de verwarming op school een beetje lager gezet, zodat een dikke trui goed van pas komt. Ook zijn al heel veel scholen ingeschreven als ‘MOS-school’. MOS staat voor ‘Milieuzorg Op School’. Met steun van het Provinciaal Instituut voor Milieu Educatie gaan de scholen aan de slag met allerlei milieuthema’s, waaronder het thema Energie. Basisscholen uit de IOK-regio kunnen zich ook als klimaatschool inschrijven. Zo werden al 55 basisscholen ingeschreven. Deze klimaatscholen engageren zich om zonder comfortverlies energie te besparen op school. Want het is precies onze grote vraag naar energie die de klimaatverandering veroorzaakt.
Het project Klimaatscholen is onderdeel van een overkoepelend klimaatproject van IOK met steun van Europa (EFRO) (subsidiebedrag overkoepelend project 72.000 euro), Vlaanderen en in samenwerking met de provincie Antwerpen.
7 DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
Met de leerlingen aan de slag De leerlingen ontdekken dat door slim om te gaan met energie op school ook veel bespaard kan worden. Steeds de deuren gesloten houden, de lichten doven en plaatsen van radiatorfolie, tochtstrips en buisisolatie zijn simpele maar zeer efficiënte ingrepen. Een andere vaststelling is dat scholen maar liefst één derde van de elektriciteit verbruiken wanneer niemand op school aanwezig is. In scholen staan vaak meer dan 100 apparaten (denk aan het toenemend aantal computers en rand-
apparatuur, digitale borden, radio’s…) die ook wanneer ze niet gebruikt worden elektriciteit verbruiken. Als de leerlingen na gebruik van de apparaten de toevoer van elektriciteit volledig afsluiten, kan gemakkelijk 10 % op de elektriciteitsfactuur van de school bespaard worden. Als dat ook gebeurt aan het begin van de schoolvakanties, kan nog veel meer bespaard worden.
EEN ECOLOGISCHE TUIN IS geen WILDE TUIN Ecologisch tuinieren wil zeggen dat je de tuin onderhoudt zonder gebruik te maken van pesticiden en met respect voor de natuur. Zo kan je de negatieve effecten van het gebruik van pesticiden voorkomen. Bovendien is een ecologische tuin helemaal niet hetzelfde als een totaal verwilderde tuin. Door de tuin goed op te bouwen en via alternatieve manieren ongewenste planten en dieren te bestrijden, is het perfect mogelijk om je tuin goed te onderhouden zonder pesticiden. Meer informatie over hoe je dit juist aanpakt en waar op te letten, kan je vinden op onze website www.ecologischlogisch.be. Heb je vragen rond ecologisch tuinieren? Of heb je een tuin met specifieke problemen of plagen waarvan je niet weet hoe ze zonder pesticiden op te lossen? Stel je vraag dan op onze website. Onze adviseurs zullen zo snel mogelijk antwoorden. De antwoorden op veel gestelde vragen kan je ook nu al terugvinden op de website.
Bezoek onze demotuinen! Wil je zien hoe ecologisch tuinieren er in de praktijk aan toegaat en wat de verschillen zijn met een traditionele tuin? Kom dan een kijkje nemen in onze demotuinen op de terreinen van de KHKempen tijdens de opendeurdag op zaterdag 2 juni van 10 tot 17 uur (Kleinhoefstraat 4, Geel). Als vereniging kan je ook een geleide rondleiding aanvragen in onze tuinen. Neem hiervoor best contact op via de website of telefonisch. Meer info: www.ecologischlogisch.be of T 014-56 42 56
in Hulshout
8
DuurzaamheidsKRANT APRIL 2012
TRAGE WEGEN Trage Wegen vzw begeleidt reeds enkele maanden onze gemeente bij het inventariseren van de trage wegen. Deze organisatie bouwde de afgelopen jaren over heel Vlaanderen succesvol tragewegenprojecten uit. Bij dit tragewegenproject is het de bedoeling te onderzoeken waar er nog oude buurtwegen zijn. Zo kunnen we die eventueel in de toekomst opnieuw in gebruik stellen. Bijvoorbeeld als veilige doorsteken voor fietsende schoolkinderen, om boodschappen per fiets te doen of als nieuwe recreatiemogelijkheden in het groen. Ken je zelf nog trage wegen die doorheen de jaren verdwenen of verwilderd zijn? Neem dan even contact op met de milieudienst via 0473-49 03 09 of
[email protected].
INFOSESSIES TUINIEREN De Volkstuin vzw gaf in samenwerking met gemeente Hulshout en de lokale KWB- en KAV-verenigingen recent al een aantal succesvolle gratis infosessies in onze gemeente zoals ‘Lenteschoonmaak in de tuin’ en ‘Fruithagen: aanleg en beheer’. De vereniging wil mensen informeren over hoe je onderhouds- en milieuvriendelijk kan tuinieren. Zowel de moestuin als de siertuin komen uitgebreid aan bod. Op maandag 23 april 2012 gaat er een infosessie door over ‘Rozen snoeien’. Vanaf 20u ben je welkom in zaal de Vloeikens in de Vloeikensstraat. Ook in het najaar zullen er nog infosessies doorgaan. De gemeente brengt je op de hoogte via de volgende duurzaamheidskrant en de gemeentelijke infobladen. De infoavonden zijn gratis. Inschrijven is niet nodig.
COLOFON
Meer info: www.hulshout.be, www.volkstuin.be, 0473-49 01 09 (Jasmine Jacobs)
WEDSTRIJD Hoeveel warmte gaat via een niet-geïsoleerd dak verloren?
❑ 10 % ❑ 20 % ❑ 30 % Wil je deze handige led-armband winnen? Stuur dan snel het juiste antwoord naar
[email protected] of Duurzaamheidswedstrijd, t.a.v. Jasmine Jacobs Prof. Dr. Vital Celenplein 2, 2235 Hulshout.
Vergeet niet je naam en adres te vermelden.
WINNAAR De juiste oplossing van de wedstrijd uit de duurzaamheidskrant oktober is fotovoltaïsche zonnepanelen. Sanne Pauwels uit de Seysheistraat mag de waterklok komen afhalen op de milieudienst.
De duurzaamheidskrant is een uitgave van IOK in samenwerking met de gemeente Hulshout, jaargang 2012 Deze krant wordt gerealiseerd met Europese steun, in samenwerking met de provincie Antwerpen V.U.: Kris Vreys, IOK, Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen, Antwerpseweg 1, 2440 Geel, www.iok.be,
[email protected], T 014-58 09 91, F 014-57 10 30 Vormgeving & Druk: die Keure
Milieuvriendelijk gedrukt met vegetale inkten op gerecycleerd papier met 100% postconsumptie vezels.
