2011
In een notendop
Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681
[email protected] www.swos.nl KvK 41189365
Inleiding De Stichting Welzijn Ouderen Soest, SWOS heeft een uitstekend jaar achter de rug. Graag maken wij u deelgenoot van wat er in het afgelopen jaar 2011 zoal gebeurd is. De SWOS stelt zich ten doel dat senioren en kwetsbare burgers zo lang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam thuis kunnen wonen, de regie over het eigen leven behouden en eigen kracht ervaren. Bovendien bevordert de SWOS dat senioren contacten hebben, sociale steun ervaren en zinvolle activiteiten ondernemen, waardoor gevoelens van eenzaamheid worden voorkomen. Daarbij is de SWOS afhankelijk van de inzet van een omvangrijke groep vrijwilligers om deze doelen te realiseren. Het aantrekken van (jonge) senioren die als vrijwilliger actief willen zijn heeft dan ook een hoge prioriteit. Een verandering in 2011 was de verhuizing van het kantoor van de SWOS van Zorgcentrum Molenschot naar het nieuwe onderkomen in het Desmond Tutucentrum, Molenstraat 8C. Een prachtige werkplek midden in Soest, met ruimte voor de vrijwilligers van de SWOS. Maaltijdvoorziening, vervoer, en personenalarmering vonden hier hun ontmoetings- en werkruimte. Daarnaast hebben de vaste krachten elk een eigen werkplek wat de kwaliteit van het werk ten goede komt. De officiële opening werd verricht door wethouder Rosan Coppes.
2011 was het jaar van de vrijwilliger, diverse bijzondere evenementen zijn georganiseerd voor de 350 vrijwilligers van de SWOS om dit feit te onderstrepen. Gelukkig dat er zoveel mensen zijn die zich willen inzetten voor een ander.
De SWOS werkt met diverse organisaties samen om het welzijn van senioren in stand te houden en te verbeteren. Deze samenwerking omvat onder meer het werken rond het thema dementie, voor dienstverlening thuis wordt samengewerkt met het Zorgloket van de gemeente Soest, Grijs Genoegen, AMW, het Riagg en woningbouwcorporaties. De SWOS bedankt de senioren in Soest voor het in haar gestelde vertrouwen en voor het gebruik maken van de diensten van de SWOS. Daarnaast alle lof voor onze vrijwilligers, die elke dag en soms zelfs ’s nachts, in touw zijn voor de verschillende diensten en activiteiten. Ook onze vaste beroepskrachten en de directeur danken wij voor het door hen verrichte werk en de niet aflatende inzet. De gemeente Soest, als onze opdrachtgever, danken wij voor het vertrouwen om diensten en activiteiten voor senioren te verzorgen. Vooral ook dank voor de hulp en het meedenken die wij rond onze verhuizing mochten ervaren. Informatie, advies en cliëntondersteuning Door het kunnen beschikken over informatie wordt de regie over het eigen leven van ouderen vergroot. Ken je een telefoonnummer en weet je wat een organisatie voor je kan betekenen, dan heb je meer vertrouwen in de toekomst, omdat je weet dat er hulp is als je dat nodig mocht hebben. Kennis geeft vertrouwen, waardoor de regie in eigen leven toeneemt. Telefonische spreekuur Het doel van de SWOS is om 10% van de senioren in Soest te bereiken, dat zijn 809 senioren. De SWOS bereikte 1118 senioren, 13,8% van de doelgroep, waarvan het grootste deel, 74%, vrouw. De meesten, 58%, zijn ouder dan 75 jaar.
De kontakten gaan over de SWOS dienstverlening, het melden van “niet pluis” signalen bij cliënten door vrijwilligers, of het wijzen op het werk van andere instanties (doorverwijzing).
Leeftijd gebruikers telefonisch spreekuur
Seniorenconsulenten zijn voornamelijk actief bij hulp bij belastingaangiftes in het voorjaar. Door wijzigingen in het systeem van de belastingdienst zijn er minder aanvragen voor de belastingaangiftes dan voorheen. Daarnaast is het aantal aanvragen voor hulp bij formulieren minder dan vorig jaar. Als gevolg hiervan is het aantal seniorenconsulenten verminderd van 13 naar 10 vrijwilligers. Er zijn 311 aanvragen zijn voor belastingaangiftes behandeld en 80 vragen rond seniorenvoorlichting. In totaal zijn dit 391 hulpaanvragen. De groei ligt vooral bij de ondersteuning van het voeren van de administratie thuis. De ouderenadviseur is de professional die bij complexe vragen ouderen bezoekt. Meestal is het werk meer gericht op begeleiding en ondersteuning bij levensvragen van ouderen. De ouderenadviseur had in 2011 een bestand van 207 cliënten waar regelmatig contact mee wordt onderhouden. Van hen is 79% ouder dan 75 jaar, waarvan 76% vrouw. In totaal zijn 1236 hulpvragen aan de ouderenadviseur gesteld. De meeste vragen gaan over psychosociale problemen, dat wil zeggen begeleiding en ondersteuning bij acceptatie van het ouder worden, levensvragen
(505) en ondersteuning in de thuissituatie zoals hulp bij praktische zaken als post, hulp bij invullen van formulieren, aanvragen van hulpmiddelen (191). Vijftien mensen met dementieproblemen worden begeleid. 600 500 400 300 200 100 0
505 51
119
117
114
19
191 14
8
15
Senioren zijn blij met de acties en inzet van de ouderenadviseur: “Ik ben met de ouderenadviseur Beppie Pouw in contact gekomen door de thuiszorg. Ze was bij mij op bezoek en ik uitte mijn ongenoegen over de thuiszorg die ik op dat moment had. Bij sneeuw op laatste moment afbellen of ik werd gebeld dat er niemand beschikbaar was. Beppie pakte haar tas en belde direct met Privazorg in Baarn. Binnen een paar dagen had ik fantastische zorg. Conclusie: voor de ouderen is de ouderenadviseur onmisbaar”.
“mw. Beppie Pouw voor mij efficiënt, alsmede overzichtelijk de administratie wist te ordenen, zij thans met regelmaat hedendaagse paperassen weet te rangschikken. Daardoor behoren chaos en stress tot het verleden, in ruil daarvoor zijn “geest en lichaam” weer in harmonie, DANK. Rest mij nog op te merken dat mw. discreet te werk gaat bovendien aardig is in de omgang; Kort samengevat: “verdient waardering” een no-nonsens persoonlijkheid met pasklaar response”. De senioren voelen zich gehoord en gezien door de ouderenadviseur, zij geeft een gevoel van veiligheid en steun. Iemand waarbij je terecht kan als je er niet uitkomt en waarbij je dingen kan bespreken die je niet met je kinderen wil of kan bespreken. De ouderenadviseur werkt intensief samen met de praktijkverpleegkundigen van de huisarts, de casemanagers dementie, en ander zorgverleners. Vereenzaming, 222 personen zoeken hulp bij de SWOS omdat zij eenzaamheidsproblematiek ervaren. Meestal nemen ouderen zelf het initiatief om over hun eenzaamheid te praten, waarbij ze aangeven graag meer mensen te willen ontmoeten en daardoor deel willen nemen aan de activiteiten zoals CLUB 55, of de Sociëteit 70+. Soms worden senioren door hun kinderen aangemeld voor het seniorenrestaurant om meer onder de mensen te zijn en gezonder te eten. In totaal zijn er 622 hulpvragen gesteld, het grootste accent ligt op eenzaamheid (508). Daarna volgt psychosociale problematiek (36) en verwardheid (19). Er zijn 155 huisbezoeken uitgevoerd. Veel begeleidingsgesprekken zijn op locatie, tijdens activiteiten van de VOS, Vereenzaming Ouderen Soest. Kenmerk van de eenzaamheid is dat mensen hun isolement ervaren, het verlies van contacten valt hen zwaar. Dit jaar is een klanttevredenheidsonderzoek gedaan naar de activiteiten van de VOS. Aan senioren is gevraagd in welke mate zij de eenzaamheid
ervaren in een schaal van 1-10. 10% geeft aan zich ernstig eenzaam te voelen, 40% voelt zich matig eenzaam en 50% zegt niet tot weinig eenzaam te zijn. 35-48% geeft aan zich minder eenzaam te voelen door de activiteiten die aangeboden worden. De gemiddelde waardering voor de coördinator VOS is 8,2. Van de ondervraagden heeft 40% meer contacten, 28% voelt zich minder eenzaam en 44% vindt de persoonlijke situatie verbeterd. Het effect van de activiteiten is voor jongere senioren groter dan voor de oudere senioren. “Het seniorenrestaurant breekt je dag, ’s morgens wordt je vrolijker wakker, omdat je weet dat je lekker en gezellig aan de tafel met je bekenden samen kunt eten. Thuis rommel ik met het eten daarom is het helemaal lekker”.
Zeventien senioren hebben hulp via het activerend huisbezoek ontvangen door 9 vrijwilligers. Dit jaar zijn 4 deelnemers overleden en worden er nu nog 13 actief begeleid naar activiteiten. De vrijwilligers komen meermalen per maand op bezoek om met de senior op stap te gaan.
Ten behoeve van Turkse Nederlandse ouderen is gesproken met diverse partijen in Soest. Gebleken is dat veel partijen onderkennen moeite te hebben met het bereiken van de Turkse gemeenschap, terwijl onderkend wordt dat er zeker vragen en problemen zijn en een grote informatie achterstand. Aanvragen voor fondswerving elders zijn afgewezen. Met AMW, Portaal, MEE, Zorgpalet, Zorgloket, Mantelzorgondersteuning gemeente Soest en met jonge Turkse vrouwen is gesproken om gezamenlijk te opereren voor de Turkse ouderen. De stichting Balans heeft een uitnodiging ontvangen. In januari 2012 vindt een start van een reeks informatiebijeenkomsten plaats. De informatievoorziening van de SWOS is verbeterd door de vernieuwde website, www.swos.nl. Deze geeft meer mogelijkheden voor het bijhouden van wijzigingen door vrijwilligers. Meer dan 350 vrijwilligers zetten zich elke week in voor de senioren uit Soest, zij vormen de motor van de SWOS. In het afgelopen jaar hebben 40 vrijwilligers afscheid genomen en zijn 30 nieuwe vrijwilligers gekomen. Vrouwen zijn meer vertegenwoordigd (188), dan mannen (156). 46% van de vrijwilligers zit in de leeftijdsgroep van 65-74 jaar. Veel nieuwe vrijwilligers komen nadat zij gestopt zijn met werken. Het merendeel (23) komt uit de leeftijdsgroep van 55-74 jaar. Het aantal vrijwilligers is in vergelijking met vorige jaren iets gedaald. Dit heeft te maken met de invoering van een nieuw systeem bij maaltijdbezorging, waarbij bezorgdagen worden gecombineerd tot
vier ten opzichte van zeven vroeger, met als gevolg een verminderde behoefte aan vrijwilligers. Twee leerlingen van het Baarns Lyceum verzorgen een specifieke dienst (boodschappen doen) in relatie met hun maatschappelijke stage. “Na een periode van hard werken in de zorg, heb ik een half jaartje mijzelf de tijd gegeven om na te denken wat ik met mijn vrije tijd wilde gaan doen. Ik wist wat de SWOS inhield omdat het in het gebouw van Molenschot zat en ik daar werkzaam was. Had wel het idee dat er een goede sfeer heerste en heb de stap genomen om mij op te geven als vrijwilligster bij de SWOS en wel bij de telefooncentrale van de seniorenbus. Je hebt dan twee vliegen in een klap, je kan wat betekenen voor mensen en je hebt weer sociale contacten en inderdaad de sfeer is erg goed. Ik doe dit werk nu ruim 8 maanden, moest eerst wel even wennen en mijn draai zien te vinden, nou dat is heel vlug gekomen en werk er nu met veel plezier”. In het jaar van de vrijwilliger zijn, als extra, gezellige bijeenkomsten gehouden voor de vrijwilligers, daarnaast hebben de vrijwilligers van diverse werkgroepen elk jaar gezamenlijk gezellige activiteiten. Het sociale aspect van het vrijwilliger zijn is voor ons belangrijk. Het plezier in het werk van de vrijwilliger heeft effect op de cliënten van de SWOS. Door 31 vrijwilligers is deelgenomen aan workshops over signalering en omgaan met dementie. Vooral voor de vrijwilligers die maaltijden bezorgen is dit wezenlijke informatie die helpt bij het omgaan met senioren die wat verward zijn. Mantelzorgondersteuning en respijtzorg In het afgelopen jaar heeft de coördinator vrijwillige hulp thuis kennis gemaakt met 56 nieuwe mensen die met mantelzorgvragen komen. Bij 30 mensen is de hulpvraag afgesloten, in totaal bestaat het werkbestand van de coördinator uit 63 personen.
Er zijn 12 vrijwilligers actief voor mantelzorgers die respijtzorg aanvragen, gemiddeld zijn zij 3 uur per week actief bij iemand, één vrijwilliger komt per week bij drie mantelzorgers thuis. De vraag van mantelzorgers is veelal complex, vaak wordt er op de grens van de mogelijkheden van de vrijwilliger gewerkt, dat wil zeggen dat de vrijwilliger soms (ver)zorgende taken uitvoert die bij de thuiszorg behoren. Of dat de mantelzorger vaker dan één maal per week inzet thuis wil van de vrijwilliger en dat rechtstreeks aan de vrijwilliger vraagt, waarbij het moeilijk is om “nee” te zeggen. De grens wordt ook bereikt als een mantelzorger zijn of haar partner niet in het verpleeghuis willen laten opnemen, terwijl de zorgbehoefte vraag nadrukkelijk aanwezig is. In het afgelopen jaar zijn er 10 nieuwe aanvragen voor respijtzorg binnengekomen. Hiervan konden 5 aanvragen uiteindelijk niet worden “gematcht”, er is echter wel inzet en tijdsinvestering van de coördinator, maar de mantelzorger wil uiteindelijk geen gebruik maken van de respijtzorg. De oorzaken zijn divers, zoals het overlijden van de partner, opname in het verpleeghuis of uiteindelijk afzien van respijtzorg. Ultimo december 2011 staan nog 3 mensen op de wachtlijst voor respijtzorg, 9 personen krijgen bezoek van een vrijwilliger voor respijtzorg. Voor 5 personen is de match gestopt in verband met overlijden of opname in het verpleeghuis. In totaal zijn er 13 personen “gematcht” en is er voor 10 mensen bemiddeld voor inzet. De totale aanvraag voor de respijtzorg bestaat zo uit 23 personen. De doelstelling voor dit jaar is 27 matches. “Heerlijk die vrijwilliger over de vloer, het brengt mij als mantelzorger ook wat afleiding, zo genieten als zij (vrijwilligster) voor mij de koffie zet en inschenkt”. “Jan is veel opgeruimder in zijn doen en laten als de vrijwilliger met hem is gaan wandelen”. Er zijn in het afgelopen jaar 3 groepen voor lotgenoten georganiseerd, met 29 deelnemers, twee groepen voor partners van mensen met dementie en een groep voor partners van chronisch zieken. Het aantal deelnemers aan de lotgenotengroepen is gestegen van 20 naar 29 deelnemers.
Dit is meer dan de beoogde 2 lotgenotengroepen. In het loop van 2011 hebben we in een gesprek met de wethouder neergelegd dat de behoefte en de vraag van mantelzorgers naar een lotgenotengroep groter is. De SWOS heeft de hiervoor nodige uitbreiding van uren met eigen middelen mogelijk gemaakt. “Fijn te horen dat er ook mensen zijn die mijn verhaal herkennen” “ Ik kom hier voor een gesprek wat ik thuis niet meer heb, de verhalen zijn anders, de gevoelens hetzelfde ”. Voor de lotgenoten zijn een aantal gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd en een middag ter ontspanning uit in Amersfoort.
Door 10 mantelzorgers voor mensen van dementie is deelgenomen aan een cursus “omgaan met dementie” die in samenwerking met het Riagg gegeven wordt. De cursisten zijn tevreden over de inhoud en manier van doceren van de cursus: 80% is tevreden over de inhoud van de cursus, de cursus werd gewaardeerd met een 9,2! Het effect van de cursus ervaren de cursisten in het feit dat hun vaardigheden in het omgaan met de zieke is verbeterd, men beter de eigen grenzen kan aangeven en het gemakkelijker is om hulp te vragen aan anderen. Voor en na de cursus is de ervaren druk op de mantelzorger gemeten, hieruit blijkt dat het effect van de cursus positief is, met andere woorden de ondervonden druk op de mantelzorgers is na de cursus lager.
Ontmoetingscentra, VOS en wijkgericht werken Ruim 1900 senioren nemen deel aan een activiteit bij de SWOS in een Ontmoetingscentrum of bij een VOS activiteit. Van de deelnemers zijn er 1390 ouder dan 65 jaar, 72% van het totaal. De overige deelnemers, 462 ofwel 24%, zijn ouder dan 80 jaar, 20% is jonger dan 65 jaar.
Beweging, ontwikkeling en ontmoeting, zijn de voornaamste redenen om naar het Ontmoetingscentrum te gaan. Gezelligheid in de vorm van samen biljarten, handwerken, tekenen of Spaanse les. Dat de senioren naar het OC gaan is van belang vanwege het mee blijven doen aan het maatschappelijk verkeer en het voorkomen van eenzaamheid. “Biljarten doe ik om te oefenen en gezellig met anderen te spelen”.
In Ontmoetingscentrum Klaarwater zijn 454 vaste bezoekers, OC de Klarinet ontvangt 669 senioren en in OC De Drie Eiken komen 522 senioren regelmatig op bezoek voor cursussen, ontmoeting, ontspanning of clubactiviteiten. “ Ik doe mee aan een schildercursus. Thuis komt het er niet altijd van. Omdat ik voor een zieke partner zorg is het fijn om echt even tijd voor jezelf te hebben”
Wijkgerichte activiteiten In de wijken Smitsveen en ’t Hart zijn specifieke, kleinschalige wijkactiviteiten voor senioren. Het voordeel van deze activiteiten is dat het dichtbij huis is. De betrokkenheid van de senioren is hoog. Ze komen graag naar deze activiteit die twee maal per maand wordt georganiseerd. We vinden het belangrijk dat senioren tevreden zijn over de wijkactiviteit, ons doel was 80% tevredenheid te bereiken. Gemiddeld is de tevredenheid voor beide wijken 77%. Voor ’t Hart is dit 69%, in waarderingscijfer uitgedrukt een 8,1. Voor Smitsveen is 89% tevreden, het waarderingscijfer voor de activiteit is 8.5
Bij de VOS activiteiten zijn 199 senioren regelmatige bezoekers. Het senioren-restaurant trekt drie maal per week zijn doorgaans vaste bezoekers, die meestal alleen wonen. Alleenwonende weduwe: “Sinds ik deelneem aan de activiteiten gaat het veel beter met mij. Ik ben minder depressief en als ik weer een terugval heb, bijvoorbeeld in de periode dat mijn man overleden is, kom ik er nu sneller overheen. Ik weet dat ik naar het restaurant moet gaan waar een oude tafeldame mijn gezelschap erg leuk vindt. Dan ga ik voor haar toch eten, ook als ik nergens zin in heb. Nu word ik ook weer wat dikker, ben niet meer zo mager. De Eetclub van de Sociëteit is geweldig, zo gezellig, dat dit nog bestaat”. De Sociëteit 70 biedt wekelijks een plek voor 70plussers, nieuw is de Eetclub “Les Dames” waar een kleine groep senioren samen in de huiskamer bij de vrijwilliger thuis komen eten. “Sinds ik deelneem aan de activiteiten van de VOS ( Sociëteit 70, seniorenrestaurant, activerend huisbezoek) heb ik weer contacten. Jaren heb ik geen contacten gehad en kon ze niet maken. Nu wel en daardoor voel ik mij gelukkiger. Vind het gezellig”. In de CLUB 55 komen twee maal per week jonge senioren bij elkaar. Vaak is hun netwerk kleiner geworden door een scheiding, het vertrek van de kinderen uit huis of zonder werk raken, waardoor bestaande contacten wegvallen. Veel jonge senioren die komen met een eenzaamheidsvraag bij de CLUB 55, stromen door naar vrijwilligerswerk. 124 senioren zijn actief bij de GALM projecten (Groninger actief leven model). Een activiteit om jonge senioren vanaf 55 jaar tot meer bewegen te stimuleren.
In de Ontmoetingscentra en bij de groeps-activiteiten van de VOS zijn 129 vrijwilligers actief om de activiteiten mogelijk te maken, zoals bijvoorbeeld de kookploeg in ontmoetingscentrum De Klarinet. “Ik wil graag iets betekenen voor een ander en er ook iets voor terugkrijgen”
Kwetsbare burgers en senioren biedt de SWOS met hulp van vrijwilligers diensten thuis. Senioren kunnen hiermee zo lang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam zijn en behouden zo de regie over hun leven. In 2011 hebben 1244 mensen gebruik gemaakt van de diverse diensten: 415 mensen hebben maaltijden gebruikt, 346 personen klussen laten uitvoeren, gemiddeld hebben 250 mensen gebruik gemaakt van de seniorenbus, 116 personen hebben de personenalarmering benut, 89 belden voor hulp bij tuinonderhoud, 22 senioren kregen hulp bij de administratie en 6 mensen belden voor hulp bij boodschappen in de winter.
De meeste senioren zijn ouder dan 65 jaar, waarvan de groep tussen 80-84 jaar het grootst is: 61% is ouder dan 80 jaar. Dit zijn 721 senioren, 32% van de 80 plussers in Soest.
In 2011 waren er 415 maaltijdgebruikers. Het aantal maaltijdgebruikers per ultimo december is 258, waarvan 99 koelvers maaltijdgebruikers die vier maal per week maaltijden thuis bezorgd krijgen, 28 warme maaltijdgebruikers die dagelijks de maaltijd thuis krijgen en waar meestal sprake is van verwardheid en/of lichamelijke beperkingen. Eenmaal per week worden bij 131 gebruikers vriesvers maaltijden bezorgd.
De tevredenheid over de klusjesdienst is gemeten. Van de cliënten maakt 42% twee tot drie maal per jaar gebruik van de klusjesdienst. 93% zou anderen adviseren gebruik te maken van de klusjesdienst. De senioren waarderen de klusjesdienst met een 8,3 “Ik ben heel tevreden over de klusjesdienst, hij heeft de reparatie snel en vakkundig uitgevoerd”. De beide seniorenbussen vervoeren 250 senioren in Soest: ritjes naar een winkel, de huisarts, fysiotherapeut of het ontmoetingscentrum. In het voorjaar en najaar worden in het weekend toeristische ritten gemaakt in de omgeving van Soest. Eenmaal is voor enkele bewoners van Zorgpalet een rit naar bedevaartsoord Kevelaer gemaakt. Vrijwilligers verzorgen de afspraken, rijden op de bus als chauffeur, of begeleiden als bijrijder de vervoerde senioren in en uit de bus tot de bestemming.
Van de sociale personenalarmering maakten 116 senioren gebruik, de meeste gebruikers zijn ouder dan 80 jaar. Op 31-12-2011 maakten 101 senioren gebruik van de sociale personenalarmering, derhalve een daling. In 2011 werd om financiële redenen de overstap gemaakt van Eurocross naar de meldkamer van SOS. Het tuinonderhoud is een redelijk nieuwe activiteit van de SWOS, er is een toenemende vraag naar tuinonderhoud. Vooral het voor- en najaar onderhoud van de tuin veroorzaakt veel vraag. Het aantal vrijwilligers is op dit moment voldoende om aan de vraag te voldoen. Hulp bij administratie thuis is voor veel senioren een verademing. Iemand die de post uitzoekt die tot een onbegrijpelijke warboel is geworden en de administratie ordent. Regelmatig bezoek van een vrijwilliger die orde op zaken stelt en contact houdt met de senior is een geruststellende gedachte. Met hulp van de inzet van scholieren is de boodschappen dienst in de winter gestart. Een nieuwe dienstverlening die door 6 senioren is benut. Mogelijk groeit deze dienst in de toekomst. In samenwerking met ketenpartners zijn er in Baarn en Soest activiteiten voor mensen met dementie. In Soest zijn rond de 800 mensen met dementie, dit aantal groeit. Hierdoor wordt een groter bereik en vermindering van problemen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers bereikt.
Bij de SWOS zijn veel vrijwilligers actief. Zij zetten zich met hart en ziel in voor het welzijn van de senioren in Soest en Soesterberg. Wilt u het werk wat de SWOS doet financieel steunen daar een gift of legaat? Dan kunt u dat doen door een bijdrage over te maken naar de Vrienden van de SWOS rek.nr. 3799.31.7521 De SWOS en de vrienden van de SWOS vallen onder de ANBI regeling.
