IN DIT NUMMER. Begeleide bezoeken Koenraad Tinel I Jos De Vriendt Uit de praktijk. Kunstletter[s]

erkenningsnummer : P209149

IN DIT NUMMER Begeleide bezoeken Koenraad Tinel I Jos De Vriendt Uit de praktijk Textiel in de beeldende kunst Blikvangers Extra Octave Landuyt Alternatieve route Design Vlaanderen Ontmoetingsdag KUNSTWERK[t]

Kunstletter[s] Tijdschrift | Verschijnt 5x per jaar in jan-mrt–jun–sep-nov | Afgiftekantoor 9000 Gent X | Jaargang 5 | maart 2007

Jaargang 5 | maart 2007

KUNSTLETTER[s] Inhoud

Ontmoetingsdag KUNSTWERK[t] Uit de praktijk Textiel in de beeldende kunst Alternatieve Route Design Vlaanderen Begeleide Bezoeken Koenraad Tinel Documentatiecentrum Blikvangers Begeleide Bezoeken Jos Devriendt Vorming E-Atelier Favoriet Blikvangers Extra Octave Landuyt Letters van de wet Vorming Hoe stel ik een schilderspalet samen? Op het web Kunst na ‘45 Minimalisme in de beeldhouwkunst Wedstrijden Agenda Zoekertjes

03 04 06 09 10 11 13 14 15 16 17 20 21 22 24 27 29 34

Wie is wie

Algemeen beleid: Bea Vansteelandt 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets 09/235.22.73 / [email protected] Tentoonstellingsaanbod, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut 09/235.22.71 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere 09/235.22.74 / [email protected] Communicatie en financiën: Katrien Boogaerts 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere 09/235.22.72 / [email protected] Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Peggy Saey, Philippe Vanderschaeghe, Raf Suetens, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

LID WORDEN

We werken met een systeem van lidmaatschap voor groepen (€ 30 per jaar) en individuele kunstenaars (€ 10 per jaar). Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.2270 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92

Beeld cover: workshop Letters in steen, februari 2007. Foto: Denise Van der Goten.

02

KUNSTWERK[t] is de organisatie ter ondersteuning van de beeldende kunsten, erkend op het decreet amateurkunsten (22 december 2000). KUNSTLETTER[s] is een uitgave van KUNSTWERK[t] vzw, organisatie voor beeldende kunsten in Vlaanderen. Redactiesecretariaat KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent. e-mail: [email protected] Werkten mee aan dit nummer Isabelle Debaets, André De Nys, Willem Elias, Stefan Siffer, Barbara Claus, Petja Gekiere, Annemie Vingerhoets, Ward Desloovere. Vormgeving [email protected] Oplage 3700 ex. Periodiciteit verschijnt 5 maal per jaar Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent. Met de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Volksontwikkeling en Bibliotheekwerk

KUNSTWERK[t] ONTMOETINGSDAG Gent, donderdag 31 mei 2006 Op donderdag 31 mei 2006 vindt de tweede editie van de KUNSTWERK[t]-ontmoetingsdag plaats. We hopen dat u talrijk aanwezig zal zijn zodat deze dag uitgroeit tot een mooie gelegenheid om andere KUNSTWERK[t]-leden te ontmoeten en misschien een pak creatieve ideeën op te doen. Dit jaar is de plaats van afspraak: Gent. De keuze is niet toevallig op Gent gevallen: de renovatiewerken in het Museum voor Schone Kunsten in Gent zijn achter de rug en het museum opent binnenkort na lange tijd haar deuren. Wij gaan als één van de eersten op verkenning in dit vernieuwde museum! Het Museum voor Schone Kunsten wordt dus het ankerpunt van deze dag. Van hieruit vertrekken, zowel letterlijk als figuurlijk, de activiteiten. We willen van de ontmoetingsdag graag een actieve dag maken, met voor ieder wat wils, voor iedereen een activiteit waar hij of zij zich in kan vinden. Naast de activiteiten die plaatsvinden in het Museum willen we je graag laten kennismaken met KUNSTWERK[t]. Zo bieden we je op deze ontmoetingsdag een greep uit ons aanbod ‘vorming’, namelijk workshops en een begeleid bezoek. Het is een uitgelezen moment om ons te bestoken met allerlei vragen, ideeën en suggesties. Of om contact te leggen met andere organisaties of individuele kunstenaars die met gelijkaardige projecten of discipline bezig zijn. Je kan gerust individueel inschrijven, de ontmoetingsdag is er niet alleen voor aangesloten groepen! Programma: Wat staat er zoal op het programma: er zijn gidsbeurten in het museum, workshops, een begeleid bezoek aan het atelier van een kunstenaar en een lezing. Thema’s Het programma is zo opgevat dat de gidsbeurten in het museum elk een bepaald thema in de kunst belichten (beweging; kleur- en materiaalgebruik; portret). Wie dat wenst kan de keuze van de workshop hierop afstemmen. Bijvoorbeeld: je schrijft je in voor een gidsbeurt in het museum rond het thema ‘beweging’ en daarnaast volg je de workshop ‘schetsen van de dansbeweging’. Zo kunnen elk van de drie workshops en gidsbeurten in het museum aan elkaar gelinkt worden. Of je kan een combinatie maken met de lezing of het begeleid bezoek. Kortom: alle combinaties zijn mogelijk.

9u- 10u: Onthaal Voormiddag: WORKSHOP met keuze uit: > Schetsen van de dansbeweging – met live dansers > Samenstelling van het schilderspalet > Portret (Je kan deze workshop koppelen aan een rondleiding rond hetzelfde thema.) LEZING door Stef van Bellingen: “In de hemel bestaat geen kunst” (Roger Raveel) Stef van Bellingen vertelt over de drijfveren die de kunstenaar ertoe aanzet om kunst te maken. BEGELEID BEZOEK aan het atelier van Hedwig Brouckaert. De kunstenares vertelt over haar werk (zowel twee- als driedimensionaal), waarin het menselijk lichaam centraal staat. THEMA-RONDLEIDING IN HET MUSEUM met keuze uit: > Beweging > Kleur –en materiaalgebruik > Portret (Je kan deze rondleiding koppelen aan een workshop rond hetzelfde thema.) 13u: Middagmaal Namiddag: In de namiddag kan je een nieuwe keuze maken uit de rits mogelijkheden die ook in de voormiddag op het programma stonden. 18u-19u: Afsluiting met drankje

Deelnameprijs: (hierin zijn inbegrepen: activiteiten, toegangsgelden en materialen + middagmaal) Leden: € 35 / Niet-leden: € 39 Inschrijven kan t.e.m. 30 april 2007. Voor meer inlichtingen kan u terecht bij Chantal Steenhaut, [email protected] of tel 09/235.22.71 Na inschrijving ontvangt u een bevestiging en een inschrijvingsformulier voor het samenstellen van uw programma (de activiteiten die u kiest). Het inschrijvingsformulier zal een gedetailleerde omschrijving van de verschillende activiteiten bevatten, zodat u een keuze kunt maken die helemaal in overeenstemming is met uw verwachtingen. We hopen alvast dat we je op deze dag mogen ontmoeten! Informatie over de ontmoetingsdag vind je ook op onze website www.kunstwerkt.be

Hedwig Brouckaert. Magazine figure (Aerobics), 2006.

03

We organiseren van 12 t.e.m. 15 april een workshop “Textiel in situ”. Meer info vind je op blz. 14.

UIT DE PRAKTIJK DE HERONTDEKKING VAN TEXTIEL IN DE BEELDENDE KUNST

Tracey Emin, Hellter Fucking Skelter, 2001

Het medium textiel duikt in de kunsttentoonstellingen van de laatste decennia opvallend veel op. De populariteit van het materiaal textiel is in de beeldende kunst sterk toegenomen. Midden twintigste eeuw was textiel nog een beladen medium, waar kunstenaars zich liever niet mee associeerden. Begin éénentwintigste eeuw hebben kunstenaars die vooroordelen volledig opzij gezet en hebben ze de eigenschappen en de symboliek van het materiaal als het ware herontdekt. Het is een evolutie die deels ook toe te schrijven is aan de ontwikkelingen die binnen de beeldende kunsten in de 20e eeuw hebben plaats gevonden. In de loop van de 20e eeuw zijn de grenzen tussen de beeldende kunstdisciplines onderling vervaagd en hebben nieuwe disciplines als fotografie, film, video, textiel en installatiekunst autonomie verkregen. Kunstenaars doorbreken het enge kader van hun kunstvorm en nemen de volledige ruimte in beslag. Flexibele materialen als katoen, vlas, wol, nylon, rubber en latex worden hiervoor dankbaar ingezet. Een andere ontwikkeling is dat vele kunstenaars in hun werk het grensgebied tussen de beeldende en de toegepaste kunsten aftasten. Beeldende kunsten, mode en design worden dan ook meer en meer naast elkaar getoond in musea van hedendaagse kunst. Textiel werd lang enkel met het terrein van de toegepaste kunsten (interieurtextiel en mode) geassocieerd. Het is pas na de Tweede Wereldoorlog dat het medium textiel in de vrije kunsten opduikt. Deze overgang naar een meer zelfstandige textiele kunstvorm vond eerst plaats in de tapijtweefkunst. Tot dan toe stond in de tapijtweefkunst de ontwerptekening centraal. Alles draaide rond de exacte weergave van de tekening. Nadien beginnen textielontwerpers volop te experimenteren met de structuur van het weefsel, de dikte van het garen, de kleur en de tekening. Ongewone combinaties van materialen en technieken leidden tot verrassende esthetische effecten. Vanaf de jaren zestig gaan meer en meer kunstenaars textiel aanwenden omwille van het specifieke beeldende vermogen ervan. Opvallend is ook dat het textiel zich stilletjes aan los maakt van de wand. Vrij hangend textiel en losstaande textielconstructies toonden aan dat de traditionele omgang met het textielmateriaal was gewijzigd. Het uitgebreid gamma aan chemische vezels dat ondertussen op de markt komt, zet veel kunstenaars aan om er mee te werken. Ze zijn vooral aangesproken door specifieke eigenschappen als flexibiliteit, tactiliteit

04

en fragiliteit. Daarnaast zijn er ook kunstenaars die voor een bepaald materiaal en techniek kiezen omwille van de symboliek die eraan vast hangt. Het metaforisch gebruik ervan laat toe een bepaald idee, concept of visie uit te drukken. Textiel wordt dan ook vandaag op diverse manieren ingezet in de kunst. Vele textielinstallaties komen vanuit een sterke dialoog met de ruimte tot stand. De textielwerken van Hilde Windels ontstaan meestal vanuit een sterke interactie met de omgevende ruimte. Ze brengt vlasconstructies aan die een soort vibrerende huid vormen op de wanden van een gebouw. Ze verbinden als het ware de verschillende componenten van de ruimte. Het organische, vloeiende karakter van de vlaslijnen staan daarbij meestal in schril contrast tot de rigide architectuur van de ruimte. Andere kunstenaars die steeds textielinstallaties maken die een dialoog aangaan met de ruimte zijn de Braziliaan Ernesto Neto en de Duitse Beverly Semmes. In hun werk wordt ‘stof’ een autonome drager van betekenissen. Door de stof strak te spannen, in het geval van Neto, of te laten uitvloeien, bij Semmes, wordt een organische ruimte gecreëerd waarin de huid en de gestalte van het beeld een

1. Ernesto Neto & Franklin Cassaro, A Contemporary Woman and the Shadow of the Wind, 2004 2. Loreta Visic, Washuis, 2002 3. Hilde Windels, Inner Circle, 1998 4. Beverly Semmes, On the Lake, 2002

bijna fysieke aanwezigheid krijgen. Het organische en transparante karakter van de sculpturen veroorzaakt een zintuiglijke ervaring bij de toeschouwer. Sommige kunstenaars worden dan weer meer door de symboliek van bepaalde textielobjecten aangesproken. Ze gebruiken kant en klare objecten of readymades in hun installaties of objecten. Mike Kelley, Berlinde De Bruyckere en Loreta Visic verwerken vertrouwde textiele objecten uit het dagelijkse leven als knuffels, dekens en kledij in hun installaties op zo’n manier dat ze iets onrustwekkend naar voor brengen. 1.

2.

3.

4.

Andere kunstenaars zijn dan juist weer opnieuw gemotiveerd om zelf textiele objecten te vervaardigen. Ze hanteren vaak traditionele textiele technieken als borduren, naaien of appliqueren van stof. In sommige gevallen wordt de draad definitief vervangen door de verfborstel. De Egyptische kunstenares Ghada Amer past bijvoorbeeld de borduurtechniek eigenhandig toe in haar werken. Terwijl de Nederlandse kunstenaar Berend Strik stoffen en foto’s machinaal gaat bewerken met de borduursels. Beiden leveren een commentaar op het borduren als traditionele handwerktechniek, die lang louter geassocieerd werd met vrouwenarbeid. Het arbeidsintensief proces van het borduren is lang beperkt gebleven tot de huiselijke sfeer. Ghada Amer herhaalt figuratieve tekeningen (dikwijls pornografische afbeeldingen) die ze borduurt op textiele objecten en dragers. Ze gebruikt daarbij loshangende draden die de afbeeldingen deels verhullen en onthullen. In de geborduurde werken van Berend Strik is diezelfde intentie terug te vinden, zoals bijvoorbeeld in een reeks met afbeeldingen van Afrikaanse en Aziatische vrouwen. De textuur, materialiteit en tactiliteit in zijn werk wordt steeds uitdrukkelijk uitgespeeld tegenover het visuele beeld. De Engelse Tracey Emin maakt gebruik van handwerktechnieken als borduren en appliqueren om pamfletachtige teksten te verwerken op lappendekens of lakens. Objecten en technieken die normaal gezien geassocieerd worden met de geborgenheid

en warmte van de huiselijke sfeer worden nu aangewend om traumatische ervaringen te ventileren. In het werk van de Ijslandse Gudny Rosa Ingimarsdottir is dan weer de hand van de naaister uitdrukkelijk aanwezig. Technieken als naaien, het knopen, vlechten en snijden van draden past ze toe om een soort organische vormen te maken. Naast het aanwenden van ongebruikelijke technieken valt tevens op dat vanaf de jaren tachtig en negentig vele kunstenaars afstappen van klassieke dragers als papier en canvas om hun tekening op kwijt te kunnen. Ze gaan experimenteren met allerlei textiele dragers. Voorbeelden hiervan zijn de met bic bekraste zijdedoek Het Uur blauw of de wandtapijten Privy/red van Jan Fabre. Anne-Mie Van Kerckhoven gebruikt stalenboeken als schetsboek voor een reeks vrouwenbeelden uit haar HeadNurse-project. Naast een vernieuwde interesse in de klassieke textielmaterialen en technieken valt het ook op dat kunstenaars en designers zich meer en meer onderdompelen in de wondere wereld van de ‘futurotextiles’. De dynamische eigenschappen en interactieve mogelijkheden van deze hightech vezels spreken dan ook tot de verbeelding. Optische vezels die ‘licht geven’, metaalvezels die warmte en elektriciteit geleiden, vezels die van kleur en vorm veranderen naargelang de lichaamstemperatuur wijzigt. Dit zijn functies die zowel beeldend als functioneel interessante effecten kunnen opleveren. Vandaag de dag worden er dan ook meer en meer samenwerkingsprojecten opgezet tussen textielkunstenaars/designers en ingenieurs. Daarin probeert men esthetische, maatschappelijke en menselijke behoeften met elkaar te verenigen. Een voorbeeld van een dergelijk researchproject is het onderzoek naar een aangepast interieur voor slechtzienden door Olu Vandenbussche (Textielafdeling, Kunsthogeschool Sint-Lucas, Gent). Zo’n projecten maken duidelijk dat het creatief potentieel van textiel zich nog in een beginstadium lijkt te bevinden. [Isabelle De Baets]

05

De gekende paden verlaten, geijkte formules laten voor wat ze zijn en naar andere mogelijkheden op zoek gaan: in deze reeks portretteren we mensen die benieuwd zijn naar nieuwe tentoonstellingssituaties, locaties en concepten. En daarmee een ander spoor volgen, een alternatieve route.

ALTERNATIEVE ROUTE DESIGN VLAANDEREN

Binnenkort organiseert Design Vlaanderen de lenteselecties 2007 in het kader van haar tweejaarlijkse talentscouting. Daarin gaat men op zoek naar vormgevers die kwalitatief en hedendaags vorm geven aan keramiek, textiel, juwelen, glas, meubelen, grafische en industrieel design. Na erkenning kunnen de ontwerpers werken tonen in de tentoonstelling “De nieuwe oogst”, het uitstalraam van Design Vlaanderen voor jong en beloftevol talent. Daarnaast wil Design Vlaanderen ook ondersteuning bieden aan vormgevers. Bie Luyssaert, verantwoordelijke communicatie en advies bij Design Vlaanderen, vertelt er ons graag meer over.

Misschien kan u eerst even Design Vlaanderen zelf voorstellen aan onze lezers? Wij zijn eigenlijk een overheidsorganisatie. Vroeger waren we de dienst vormgeving van de Vlaamse Dienst voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO), en nog daarvoor de dienst kunstambachten van VIZO. We komen dus vanuit de kunstambachten, meer bepaald vanuit het ambachtelijk design en zijn altijd deel geweest van een economische organisatie. Het doel van Design Vlaanderen is het promoten van vormgeving. Achterliggende doelstelling is dat het tonen van goeie ontwerpen en mooi design én het ondersteunen van de mensen die dat maken, een positieve weerslag heeft op de economie. Eigenlijk hebben al onze activiteiten, hoe cultureel ze ook mogen zijn, een economisch aspect. Hoe gaan jullie concreet te werk om jullie doelstellingen te verwezenlijken? Dat gebeurt via verschillende kanalen. Ten eerste via onze galerij. Aan de hand van een zestal tentoonstellingen per jaar tonen wij aan het grote publiek wat er (vooral) in Vlaanderen gebeurt op vlak van vormgeving. We doen ook

06

tentoonstellingen op verplaatsing. Soms maken we een ruiltentoonstelling met het buitenland. Op die manier hebben we al kunnen tentoonstellen in Tsjechië en Japan en hebben we hier al Tsjechisch en Japans design getoond. Ander voorbeeld: we laten onze triënnales in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis doorgaan. Dat is interessant omdat je er een ander publiek bereikt en een museale context is vaak een surplus. Naast het luik ‘tentoonstellen’ hebben we ook een tijdschrift Kwintessens, waarin we belangrijke thema’s uit de vormgeving uitdiepen. Bovendien beschikken we over een goeie database, waarin alle namen uit onze selecties zitten. Als een journalist of een galerijhouder iets wil schrijven of een tentoonstelling wil organiseren rond een bepaald thema, kunnen wij daarbij helpen. Ook bedrijven kunnen bij ons terecht, bijvoorbeeld als ze op zoek zijn naar een vormgever voor een nieuw product. Op basis van hun profiel en het soort ontwerper dat ze zoeken, tonen wij hen een aantal dossiers. Aan bedrijven geven we ook workshops. Dit doen we om bedrijven aan te moedigen vormgevers te engageren.

Design Vlaanderen organiseert ook een talentscouting. Wat houdt dat in? We selecteren twee maal per jaar mensen die kwalitatief en hedendaags vormgeven aan keramiek, textiel, juwelen, glas, meubelen, grafisch en industrieel design. Mensen kunnen tot drie opeenvolgende keren deelnemen aan de selectierondes. Dat doen ze door bij ons een dossier in te dienen. Wat is het profiel van de deelnemers aan die talentscouting? Dat zijn vooral jongere mensen, ergens tussen 25 en 30 jaar. Mensen die nog niet zo lang van school zijn en wel een duwtje in de rug kunnen gebruiken op vlak van zichtbaarheid. Zij kunnen bijvoorbeeld die subsidies goed gebruiken. Maar ook mensen die al langer bezig zijn met vormgeving, of reeds gevestigde namen doen mee. Chris Mestdagh nam vorig jaar nog deel aan de selecties met een hele textielcollectie. Het gebeurt ook vaak dat mensen midden in hun leven het roer omgooien, zich met vormgeving gaan bezig houden, en dan na enkele jaren een degelijk dossier indienen bij ons. Het diploma dat mensen behaald hebben is dus minder belangrijk voor ons. Wij vragen wel een cv, om te weten wat het traject geweest is, maar het al dan niet hebben van een bepaald diploma speelt geen rol. Het is ook geen referentie voor kwalitatief goed werk. Per ronde zijn er ongeveer zo’n 40 à 50 deelnemers, op het einde van het jaar blijven er meestal zo’n 25 geselecteerden over.

Waarom doen mensen mee aan zo’n talentscouting? Wij bieden ze een heel pakket aan, waarvoor ze niet hoeven te betalen. We vragen daar weinig voor terug, enkel dat ze gedurende vijf jaar aan niets anders meedoen. Vanaf het moment dat wij een dossier goed vinden, komt het in onze database. Wij geven enkel de adressen uit de database door aan pers, galerijen en bedrijven, nooit andere. Wij gebruiken ze bijvoorbeeld ook tijdens onze workshops. Mensen kunnen ook in aanmerking komen voor subsidies. Die kunnen enkel gebruikt worden voor promotie, niet voor het maken van werk, noch voor materialen. Zo kunnen wij tussenkomen voor de transportkosten, het drukwerk of de eventuele deelnameprijs als iemand wil tentoonstellen in het buitenland en dat goed is voor zijn credibiliteit. Onze tussenkomst kan tot maximum 50% zijn. Daarnaast komen de geselecteerden terecht in onze tentoonstelling “De nieuwe oogst”en houden we hen op de hoogte van alle andere tentoonstellingen die we plannen en waarvoor hun werk eventueel in aanmerking komt. Mensen die erkend zijn door Design Vlaanderen krijgen ook een publicatie in ons tijdschrift Kwintessens. De geselecteerde ontwerpers nemen wij dus mee in heel ons verhaal. Maar je hoeft niet erkend te zijn om advies te krijgen bij Design Vlaanderen. Men kan altijd bij ons terecht voor vragen i.v.m. statuten, het verkopen van werken, het zoeken van een goede locatie om zich te vestigen, het opmaken van een budgetplan en dergelijke meer. Je kan het zien als een soort economische begeleiding, zoals er het Kunstenloket is voor de juridische en zakelijke vragen.

07

Wat zijn belangrijke aandachtspunten bij de selectie? Als twee of drie opeenvolgende jury’s zeggen dat het niet goed zit, dan kan het zijn dat iemand er gewoon nog niet rijp voor is. Zelfs al heeft een dossier potentie. Wij moedigen dergelijke deelnemers aan om rustig verder te werken en te evolueren. Daarnaast vinden wij professionaliteit een belangrijk aandachtspunt. We willen natuurlijk iedereen de kans geven, en niet iedereen beschikt over even veel tijd en middelen. Maar als wij adressen doorgeven aan bedrijven, dan vragen zij meestal iemand die zich al een stuk bewezen heeft: iemand die al eens een opdracht heeft gekregen, of iemand die al werk heeft verkocht. Met andere woorden iemand die professioneel toch al iets verder staat. Natuurlijk kan dat een bijberoep zijn, het statuut maakt ons eigenlijk niks uit, maar we moeten weten dat mensen echt gemotiveerd bezig zijn met vormgeving, en bereid zijn bepaalde investeringen te doen. Daarnaast vragen wij om kwalitatief werk. Wat is kwalitatief werk? Het is vooral belangrijk dat het eigen werk is, en geen kopie van het werk van docenten. Wij adviseren iedereen op zoek te gaan naar een eigen stijl. Authenticiteit is een belangrijk criterium. Het is belangrijk dat je ergens de persoon voelt achter het werk, hoewel dat soms moeilijk is bij een discipline als industriële vormgeving. Maar als ontwerper een eigen vormentaal en een eigen persoonlijkheid hebben, en die laten spreken uit je werk, dat is iets waar een klant voor kiest. Ook vernieuwing is een punt. Denk eraan dat je ook in zeer oude technieken voor vernieuwing kan zorgen, bijvoorbeeld door te experimenteren met andere materialen. Daarnaast is een goed idee belangrijk, maar ook de manier waarop het uitgewerkt wordt. Een idee op zich volstaat niet, hetgeen je brengt moet áf zijn. Als je iets maakt in vilt, gebruik dan geen waanzinnig slechte vilt die meteen uitrafelt. Dat is ook een aspect dat meespeelt. Hetzelfde geldt uiteraard voor de dossiers. Ligt het accent van de werking van Design Vlaanderen op het product of op het proces en de maker van het design? Design Vlaanderen heeft op dat vlak een hele evolutie doorgemaakt. Toen we nog deel uitmaakten van de dienst kunstambachten, waren we hoofdzakelijk gericht op toegepaste kunsten zoals keramiek, glas en textiel. Later zijn we begonnen met grafische vormgeving, industriële vormgeving en multimedia. Dit is gegroeid vanuit onze triënnales en omdat we voelden dat er vraag naar was. Het gezicht van de industriële vormgeving is daardoor wel veranderd. Vroeger waren daar specifieke bureaus voor, maar die waren enkel gekend door bedrijven. Er was sprake van een sterk accent op het economische, tegenover het artistieke. Nu hebben de vormgevers zelf een eigen profiel. Wij hechten daar belang aan, gezien we vanuit de kunstambachten komen waar de nadruk ook sterk op de creator lag. Design is echter heel divers. Een stuk gegoten glas, met

08

een vooral kunstzinnige onderliggende bedoeling, is er door een heel ander proces gekomen dan bijvoorbeeld nieuwe uiteinden aan een fietsstuur. Daardoor zijn we een stuk genoodzaakt om vooral te gaan kijken naar wie het gemaakt heeft, hoe het werk eruit ziet, en of het een goed product is. Voor wie het product gemaakt is, speelt natuurlijk ook een rol. Zeker als het gaat over een industrieel product, is het belangrijk dat de fabrikant tevreden is. Het proces om tot dat product te komen, verdwijnt daardoor naar de achtergrond. Wat is het opzet van de tentoonstelling “De nieuwe oogst” waaraan de geselecteerden mogen deelnemen? Wij hebben geen vaste collectie in onze galerij, maar telkens tijdelijke tentoonstellingen. Om de simpele reden dat onze galerij niet gigantisch is. We hebben wel jaarlijks terugkerende tentoonstellingen in die galerij, waaronder “De nieuwe oogst”. Daarin wordt werk van de geselecteerden van het jaar voordien gedurende een tweetal maanden tentoongesteld. Het is een mooie kans voor ontwerpers om gezien te worden. Bedankt voor het interview en succes met de nieuwe selectieronde! [Barbara Claus]

De lenteselecties 2007 gaan door op donderdag 3 mei. Meer info hierover vind je op de website van Design Vlaanderen (www.designvlaanderen.be) of via [email protected].

BEGELEIDE BEZOEKEN BEZOEK AAN HET ATELIER VAN KOENRAAD TINEL Vollezele, 13 mei en 3 juni 2007

De kunstenaar Koenraad Tinel werd in 1934 geboren in Gent; zijn vader maakte beelden, zijn moeder speelde muziek. “Onder invloed van moeder ben ik begonnen met muziek, maar dat was voor mij niet fysiek genoeg, mijn temperament heeft een materiële weerstand nodig, iets om mee te vechten. Ik wilde eigenlijk boer worden en schilder – en die twee heb ik kunnen bundelen.” We vinden het atelier en de woonplaats Koenraad Tinel terug aan de rand van Vlaanderens eerste officiële stiltegebied: Leysbroek, een voormalige abdijhoeve in het Pajottenland. Koenraad Tinel, zeventig, zoekt er nog steeds gedreven en onvermoeibaar naar de juiste vorm. Monumentaal grote sculpturen in brons geassembleerd met jute, gips en vodden staan opgesteld in de tuin. Of het nu beelden of tekeningen zijn van Tinel, hij laat ons telkens de essentie ontdekken, de kracht van de stilte. Duur van het bezoek: 2 uur Prijs: € 8 leden / € 10 niet-leden Afspraak: zondag 13 mei of zondag 3 juni van 10 tot 12u te Vollezele

Interesse voor dit bezoek? Inschrijven vooraf is noodzakelijk. Neem contact op met KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7C, 9000 Gent, tel 09/235.22.73 of mail naar [email protected]

09

DOCUMENTATIECENTRUM Nieuw in ons documentatiecentrum: ISEL-magazine, een tweemaandelijks tijdschrift voor zowel kunstenaar als kunstliefhebber. Het blad is er voor iedereen die houdt van levenskwaliteit en interesse heeft in de mens achter de kunst. In elk nummer van ISEL worden acht kunstenaars uit verschillende disciplines geportretteerd: hun leven, hun werk, hun huidige bezigheden… Onder andere schilder- en tekenkunst, grafiek, kalligrafie, muziek, fotografie, poëzie, theater, architectuur en zelfs kookkunst komen aan bod. Daarnaast bevat het blad ook een uitgebreide cultuuragenda waarin kunstenaars of culturele verenigingen hun evenementen of exposities kunnen aankondigen. ISEL is echter meer dan een magazine, het is een totaalconcept. KUNSTLETTER[s] sprak er over met Ilse Adam, hoofdredactrice van ISEL-magazine. KW: Wat houdt ISEL-magazine zoal in? Levenskunst, het pure en de schoonheid zijn de rode draad in de ISEL-filosofie. Het is niet de kunst op zich, maar de persoon achter de expressie die ons boeit. Niet de kunstenaar als mediafiguur of marketingproduct, maar het individu, de persoonlijkheid, de aard van het beestje. Het is een ontdekkingstocht van mensen met een eigen karakter, hun persoonlijke waarden, visie en hun levensverhaal. KW: Wat is de opzet van het blad? Eventjes stil doen staan… om daarna weer door te gaan! In de drukte van ons dagelijks bestaan even halt houden bij de kwaliteit van ons leven. Reflecteren, op krachten komen. Genieten als levenskunst. Het ligt niet in de ISELfilosofie om te dicteren wat kunst is en wat niet. We zijn geen kunstcritici. KW: ISEL is een vrij jong blad (°2004). Vanwaar kwam het idee een nieuw blad op te richten? Wat is de bestaansreden? “Er bestaan heel wat kunstmagazines, maar daarin komen altijd de werken aan bod. De kunst op zich. Nood aan nog zo’n kunstmagazine is er dus niet. Maar in tegenstelling tot de rest brengt ISEL de persoon achter de kunst. We leven in een resultaat- en productgerichte maatschappij waarin de mens meestal op de tweede plaats komt te staan en gevoelens onderdrukt worden. ISEL wil dit omkeren en zet de mens als identiteit op de eerste plaats. Het is net de kunstenaar die zich differentieert door dagelijks zijn gevoelens te uiten in zijn creaties. Vandaar ook de keuze om elke geportretteerde zo puur en sereen mogelijk weer te geven. Niet alleen de artikels, maar ook de fotografie en opmaak ondersteunen de weergave van deze karakterschetsen.” KW: Wat is het uitgangspunt bij de selectie van de inhoud van het tijdschrift? “ISEL brengt portretten van kunstenaars die beroepsmatig met kunst bezig zijn. Maar zoals ik reeds vermeldde, zijn wij geen kunstcritici. We spreken ons dus niet uit over de kunstwerken. Wel kijken we naar de persoon die deze kunst brengt. Voor elke editie wordt bij de selectie van de kunstenaars gezocht naar een evenwicht tussen: man en vrouw, jong en minder jong, bekend en minder bekend. Daarnaast zorgen we ook voor afwisseling in geografische spreiding en in kunstdiscipline.”

10

KW: ISEL organiseert zelf ook evenementen zoals concerten en tentoonstellingen. Wat is het opzet hierachter? “ISEL is meer dan een magazine en wil een interactie bekomen tussen zijn lezers, partners en kunstenaars. Door het organiseren van gerichte evenementen creëren we de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en verder te ontdekken. De afstand tussen alle betrokken partijen wordt kleiner en op deze manier wordt de beleving van ons magazine ook tastbaar. Zo werd begin 2007 ook de ISEL Foundation (private stichting) opgericht wat ons zal toelaten deze doelstellingen nog verder uit te bouwen.” Op www.isel.be vind je naast praktische info over het blad ook de digitale versie van de cultuuragenda terug. Een greep uit de reeds aan bod gekomen beeldende kunstenaars: Brody Neuenschwander, Katrien Caymax, Roger Raveel, Pia Burrick, Fred Bervoets, Jan Van de Kerckhove en Valérie Lemal. [Barbara Claus] Speciale actie voor KUNSTWERK[t]-leden. Interesse in dit blad? Voor een jaarabonnement van € 60 ontvangt u normaal gezien 6 nummers, maar onze leden kunnen genieten van een speciaal aanbod. U ontvangt nu 7 in plaats van 6 nummers! U kan een abonnement nemen via deze link http://www. isel.be/abonnement2.htm, via mail [email protected] of telefonisch op het nummer 09/324 84 34. Vergeet niet duidelijk te vermelden dat u lid bent van KUNSTWERK[t]!

BLIKVANGERS Hugo Duchateau Als je ooit de lift hebt gebruikt in het MUHKA dan vergeet je nooit meer “de groeiende ladder” van Hugo Duchateau (° 1938). Tijdens de komende lentemaanden toont hij in Hasselt recent werk: installaties, tekeningen en schilderijen, waarin vooral zijn inhoudelijke verbondenheid met de natuur als inspiratiebron geldt. De kunstenaar dwingt de toeschouwer aandachtiger te kijken. Hij creëert bevreemdende, fictieve voorstellingen die in relatie staan tot de natuur. Zijn beeldvorming is sterk geladen met dubbele bodems en relativering. Duchateau leert ons zien.

kelijkheid en als commercieel item. De presentatie toont werk van Wim Delvoye, Patrick Van Caeckenbergh, Jef Geys, Jan Fabre … enz

SMAK Citadelpark – Gent www.smak.be Van 20 april tot 26 augustus 2007. Dinsdag tot zondag, 10u – 18u Eerste elke vrijdag van de maand open tot 22u Elke zondag van 10u tot 13u, gratis toegang en om 11u kunnen de bezoekers zich aansluiten bij een gratis rondleiding. Hiervoor reserveren is aangeraden (09/240 76 64).

Peter De Cupere, Mattress Soup, 2003. Videoprojectie © Peter de Cupere Tot 29 april 2007 www.musea-erfgoed-kortrijk.be Broelmuseum - Broelkaai 6 – Kortrijk Dinsdag tot vrijdag, 10u – 12u en 14u – 17u Zaterdag en zondag, 11u – 17u ING - Grote Markt 50 - Kortrijk Maandag tot vrijdag, 9u – 12u30 en 13u45 – 16u30 Zaterdag, 9u30 – 12u

Kendell Geers Van 21 april tot 24 juni 2007 Cultuurcentrum – Kunstlaan 5 Hasselt www.ccha.be 011/22 99 31

Gustibus Op twee locaties in Kortrijk wordt actuele kunst getoond rond het thema voedsel. Er is vooral aandacht voor eten als activiteit en voor voedsel als materie. Als uitgangspunt werd gekozen voor de historische verzameling schilderijen van het Broelmuseum. Verschillende aspecten komen aan bod: de smaak, het eten als ritueel, slanklijnen versus overdaad, het sociale aspect van samen tafelen, de plastische kwaliteiten van voedsel, voedsel als symbool voor vergan-

De Zuid-Afrikaan Kendell Geers (° 1968 ) noemt zichzelf geen kunstenaar, hij wil alleen maar het kunstestablishment ondermijnen. Als een activist wil hij ook niet bestempeld worden, omdat hij meent dat er in de huidige situatie van de wereld geen ruimte kan zijn voor activisten. Bij Geers gaat het niet over kunst, maar over de boodschap achter het kunstwerk. Hiervoor zoekt hij voortdurend de grenzen op van het toelaatbare. De grote iconen uit de kunstwereld, het consumptiegedrag, de macht van de media … niets is voor hem veilig. Hij maakt zowel schilderingen als video’s. Maar zijn grote passie blijft het manipuleren van het werk van collega’s, zoals bijvoorbeeld een plasje maken in het urinoir van Duchamps, en vele andere relativerende en vaak ludieke acties.

Kendell Geers, Buddha (twilight idols), 2006

Art Brussels Zet dit jaar zeker een bezoek aan de Heizel in Brussel op uw programma, want de belangrijkste beurs van actuele kunst in ons land viert haar zilveren jubileum.

Tatsuya Higuchi, Sora no hako (boxed sky), Color positive film, 2005, 3 x 3 x 3 cm. Courtesy Gallery Murata and Friends. Van 20 tot 23 april 2007. www.artbrussels.be

11

BLIKVANGERS Vlaamse primitieven, de mooiste tweeluiken. Meer dan dertig tweeluiken uit de vijftiende en zestiende eeuw zullen voor het eerst sinds lang herenigd worden. Panelen van Rogier van der Weyden uit San Marino, Californië en Antwerpen vinden elkaar weer. Tableaus van Memling uit München en Washington vormen terug een geheel. Verder zullen er werken worden samengebracht uit Madrid, Wenen, Basel, Chicago, Edinburgh, enz. Heel wat diptieken tonen een Madonna op één paneel en het portret van de schenker op het andere. Andere tweeluiken combineren twee religieuze taferelen. Omdat ze niet volledig geopend, als een open boek worden opgesteld, ontstonden er voor de schilder picturale mogelijkheden om een relatie te leggen tussen de twee voorstellingen. Daarom werden meer dan eens de ogen van de personages verplaatst. Die wijzigingen werden pas laat in het schildersproces doorgevoerd, vaak zelfs nadat de panelen werden verbonden door scharnieren, en nadat de schilder het tweeluik zo kon bekijken. Tweeluiken werden gekoesterd door vorsten, burgers en monniken. Ze belichamen stilte, schoonheid en raffinement. Dat maakt hen tot kunstvoorwerpen die de liefhebber tot op heden weten te ontroeren.

Rogier van der Weyden, Madonna, San Marino, Huntington Art Gallery (links) / Rogier van der Weyden Philippe de Croÿ, Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (rechts) Kon. Museum Schone Kunsten Leopold De Waelplaats - Antwerpen www.kmska.be

12

Tot 27 mei 2007. Dinsdag tot zaterdag, 10u – 17u Zondag, 10u – 18u

Striphelden

Autoworld – Jubelpark Brussel www.dewereldvanfranquin.be Tot 15 april 2007 Alle dagen open van 10u tot 18u.

Kunst uit Duistland Twee tentoonstellingen in Bozar Brussel. Welk beeld hadden de Duitse kunstenaars van Europa? Wat vonden ze belangrijk? Wat begrepen ze niet? Geen tentoonstelling over de Duitse geschiedenis met haar oorlogen en revoluties. Wel een beeld van het artistieke meesterschap in Duitsland door de eeuwen heen.

De honderdste geboortedag van Hergé wordt wereldwijd gevierd. Tot half februari 2007 was Hergé te gast in Centre Pompidou in Parijs. De prestigieuze tentoonstelling, die zijn deuren zou openen op 16 maart 2007 in het Kon. Museum Schone Kunsten te Brussel , kan jammer genoeg wegens organisatorische problemen niet doorgaan. Maar Oostende sluit Kuifje wel in de armen. In de Venetiaanse gaanderijen krijg je van 8 juni tot 30 september 2007 “Kuifje en Hergé aan zee“ (www.toerismeoostende.be). En binnenkort wordt in de toegangshal van het Brusselse Zuidstation een fresco over Kuifje ingehuldigd. De vliegtuigen van SN Brussels Airlines krijgen een Kuifjesaankleding. De Post geeft speciale postzegels uit. (Nog veel meer vind je ook op www. tintin.com.) Samen met Hergé stond Franquin aan de wieg van de grote stripgolf in de tweede helft van de twintigste eeuw. De verdienste van Franquin moeten we vooral zoeken in zijn unieke, nieuwe vorm van getekende humor. Zijn bekendste reeksen zijn Guus Flater, De Marsupilami, en zijn bijdrage aan Robbedoes en Kwabbernoot. De wereld van Franquin is te zien in het Jubelpark in Brussel.

Een Duitse lente. Albrecht Dürer, Lucas Cranach, Caspar David Friedrich, Die Brücke, Der Blaue Reiter, de Nieuwe Wilden, enz. De Duitse kunst was ononderbroken toonaangevend en bracht tal van omwentelingen teweeg in het artistieke Europese gedachtegoed. Kunst in Duitsland na 1945 De verzameling van de Duitse Bondsrepubliek biedt een overzicht van een halve eeuw Duitse kunst. Van de figuratieve en abstracte kunst uit de jaren 40 tot de recente ontwikkelingen. Beuys, Richter, Struth maken er een revelatie van.

Gerhard Richter, Secretaresse, 1964.

BEGELEIDE BEZOEKEN Een Duitse lente – Kunst in Duitsland na 1945. Paleis voor Schone Kunsten Ravensteinstraat 23 – Brussel www.bozar.be Tot 13 mei 2007 Dinsdag tot zondag, 10u – 18u Donderdag open tot 21u

6+. Antwerpse mode in het Vlaams Parlement 6+. verwijst naar de zes van Antwerpen ( Demeulemeester, Van Noten, Van Beirendonck, Van Saene, Bikkembergs en Yee). Het plusteken in de titel staat enerzijds voor Martin Margiela, die vaak in één adem genoemd wordt met de zes en anderzijds voor het werk van de nieuwe generatie modeontwerpers die internationale erkenning kregen (Raf Simons, Branquinho, Vandevorst, en anderen). Niet alleen met klederdracht, maar ook aan de hand van foto’s en videomateriaal wordt het succesverhaal van de modegoeroes uit Antwerpen geschetst. We komen alles te weten over de Gouden Spoel-wedstrijden die hun werkelijke start betekenden. En ook hun raakpunten met de actuele internationale modescène worden belicht, zowel vóór als achter de schermen.

Lokettenzaal Vlaams Parlement IJzerenkruisstraat 99 - Brussel www.vlaamsparlement.be Tot 23 juni 2007. Maandag tot zaterdag, 10u – 17u

BEZOEK AAN HET ATELIER VAN JOS DEVRIENDT Gent, zondag 20 mei 2007. Het eenmansbedrijf van Jos Devriendt is een laatsurrealistisch concept. Er wordt industriële keramiek vervaardigd op ambachtelijke wijze. Hij is zowel bezig met de ontwikkeling van weldoordachte functionele objecten en serviezen en lichtobjecten, als met de ontwikkeling van unica. De stilte die hij creëert rondom zijn oeuvre werkt contemplatief. De vormen zijn uitgepuurd en vrij van decoratie. Ze vragen niet om uitleg. De geometrische vormen vervaardigt de kunstenaar met de hand. Sinds een tiental jaar zoekt hij vooral naar vormgelijkenissen tussen de verschillende culturen als antwoord op de verzuring binnen de maatschappij. Jos Devriendt leidt ons binnen in zijn atelier, toont ons de evolutie in zijn werk, spreekt over zijn inspiratiebronnen en beantwoordt onze vragen. Duur van het bezoek: 2 uur Prijs: € 8 leden / € 10 niet-leden Afspraak: zondag 20 mei om 10u of om 13 u te Gent.

Interesse voor dit bezoek? Inschrijven vooraf is noodzakelijk. Neem contact op met KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7C, 9000 Gent, tel 09/235.22.73 of mail naar [email protected]

[André De Nys]

13

VORMING

VORMING

DE RUIMTE GETEKEND

TEXTIEL IN SITU

In de workshop “De ruimte getekend” wordt gezocht naar middelen om ruimte weer te geven of van uit een ruimte te werken en deze om te zetten in een tekening. De ruimte wordt gezien in zijn ‘ruimtelijkste’ betekenis van architecturale ruimte (constructie) tot sculpturale ruimte (materie). De tekening is een autonoom gegeven maar kan ook in relatie staan tot de ruimte. De tekening hangt of ligt in de ruimte, is vervaardigd in een ruimte bvb. op een kartonnen doos of is in de ruimte uitgewerkt (denk hierbij aan Jackson Pollock en zijn drippings). Anderzijds tracht de tekening de ruimte weer te geven in een spel van licht en donker, door de richtingen van het perspectief en de weergave van de materie (beton, baksteen, hout,...). We gaan aan de slag met diverse klassieke tekenmaterialen zoals houtskool, verf of potlood, maar onderzoeken eveneens of we met andere materie ook tekentechnisch een resultaat kunnen behalen. Heb je al met gesmolten was geschilderd of met gekleurde lijm? Heb je al op verscheidene dragers (papier, karton, houten panelen en glasplaten) gewerkt? De workshop is opgevat als een individueel parcours waarbij diverse voorstellen zijn geformuleerd die als oefeningen worden gezien om ruimte te ‘maken ‘ en ruimte weer te geven, bvb. een opstelling waarbij op glasplaat de achterliggende ruimte wordt geschilderd. De deelnemers worden verzocht om zelf teken- en/of schildermateriaal mee te brengen.

Textiel is een bijzonder boeiende veelzijdige wereld, waar je je zowel op de materie als op een techniek kan richten. Uiteraard staat het artistiek proces voorop. In deze workshop wordt er gewerkt rond twee centrale punten: binden – verbinden én stapelen. Bij het eerste, binden – verbinden, gaat het specifiek over de techniek weven. Weven, in essentie kruisen van draden, heeft vele mogelijkheden om een oppervlakte te creëren, waar je afhankelijk van de gekozen materialen diverse afmetingen (kanten) op kunt. Stapelen speelt zich per definitie af in een driedimensionale ruimte. Ook hier ga je spelen met diverse materialen en bouw je een structuur op. Deze twee punten worden vanuit de essentie benaderd en heel praktisch ingevuld door begeleide oefeningen en eigen experimenten. Je laat je inspireren door de fabriekspanden, het verleden, sporen, lichtinval, kleur, ruimtelijke werking,.. . Je interpreteert die en maakt gebruik van materie om tot een dialoog met de ruimte te komen. De bedoeling is om tot een persoonlijk werk in situ te komen. Allerhande materialen kunnen verwerkt worden. De voorkeur gaat uit naar materialen waarmee snel een volume kan opgebouwd worden. Textiele materialen zoals: stoffen draden en touwen maar ook andere zoals katoen, kippengaas, plastic en jute. Aan de deelnemer wordt ook gevraagd om (sisal)-touw, kleefband, kledij, vodden, schaar, potlood , papier en eventueel een eigen selectie aan materialen mee te brengen.

Ronse, 12 t.e.m. 15 april

Lesgever: Paul Dereymaeker Wanneer: 12, 13, 14 en 15 april van 9u30 tot 16u30 Waar: De Cultuurfabriek te Ronse Prijs: € 90 voor leden/ € 95 voor niet-leden

Antoni Tapies, Materie op hout en ovaal, 1979. Prové-collectie. © VGBild Kunst, Bonn.

14

Sol Lewitt, Gekippte Formen (Tilted Forms), 1987. © Westfälischer Kunstverein, Münster.

Ronse, 12 t.e.m. 15 april

Lesgever: Hilde Windels Wanneer: 12, 13, 14 en 15 april telkens van 9u30 tot 16u30 (uitgezonderd op zondag 15 april tot 15u30). Waar: De Cultuurfabriek, te Ronse Prijs: € 90 voor leden/ € 95 voor niet-leden

Hilde Windels, Inner Circle, 1998 Meer informatie over textiel vind je in de rubriek “Uit de praktijk” op blz. 4.

E-ATELIER De Cultuurfabriek Ronse, 12 t.e.m. 15 april

Onze workshops “Textiel in situ” en de “Getekende ruimte” vinden plaats in De Cultuurfabriek, een voorbeeld van een oud industrieel gebouw dat een nieuwe functie kreeg. De Cultuurfabriek ligt in de brede groene gordel rond Ronse, met aan de ene kant de heuvelachtige Vlaamse Ardennen en aan de andere het schilderachtige Pays des Collines. De oude draadververij “Teinturerie Moderne” uit 1921 behoort tot het historisch waardevol industrieel erfgoed van Ronse, een stad met een rijk textielverleden. Het oorspronkelijke gebouw werd bewaard en gerestaureerd met respect voor haar architecturaal verleden. De Cultuurfabriek biedt een bijzonder orgineel kader voor productvoorstellingen, lezingen, optredens, tentoonstellingen en allerhande projecten. “Dichter bij kunst”, bijvoorbeeld: een beeldend kunstproject dat op een bijzondere manier de aandacht van de maatschappij wou vestigen op autisme. Er werd een creatieve dialoog tot stand gebracht tussen hedendaagse kunstenaars en kunstenaars met autisme. Meer info op www.cultuurfabriek.be

FROM carine booghs TO veroniek de leenheer SENT october 10, 2006 9:31 SUBJECT handen groot weergeven FROM chris hoerée TO ilse jansoone SENT october 31, 2006 16:35 SUBJECT dans en motherwell FROM lieve kennes TO ellen van den brande SUBJECT cirkelvormige beelden SENT november 5, 2006 10:15 FROM michel smekens TO rebecca carron SUBJECT appolinisch/dionysisch SENT december 4, 2006 18:15 FROM hannah vereycken TO chris hoerée SUBJECT portretwerken SENT January 13, 2007 12:52 FROM anne brems TO carine booghs SUBJECT slapende figuur SENT February 2, 2007 12:11 FROM ellen van den brande TO hannah vereycken SUBJECT intuïtieve fantasievormen SENT February 27, 2007 16:09 FROM veroniek de leenheer TO anne brems SUBJECT groot, wild, monochroom SENT February 28, 2007 11:45 FROM rebecca carron TO michel smekens SUBJECT naakten SENT March 1, 2007 13:15 FROM ilse jansoone TO lieve kennes SUBJECT handen schildersinstrument SENT March 15, 2007 21:10

E-ATELIER Groepstentoonstelling SD-WORX Brouwersvliet 2/ 2000 Antwerpen Van 10.05 tot 23.05.2007

15

Kunstwerken hebben het vermogen ons diep te raken, ons arsenaal aan ideeën over hoe de wereld in elkaar zit door elkaar te schudden of ons een niet te evenaren artistiek genot te schenken. In deze nieuwe reeks polsen we bij KUNSTWERK[t]-leden naar hún geliefkoosd beeldend werk. Schilderijen, sculpturen of andere kunstwerken die hen inspireren, uitdagen, uitbundig of stil maken.

FAVORIET THIERRY LAUWERS

YVETTE KERREMANS

woonplaats

woonplaats

Lochristi

Kontich

artistieke creaties

artistieke creaties

Tekenen, schilderen, boetseren, beeldhouwen met duurzame materialen (zoals stalen buizen, repen, platen en stukjes roestvrij staal), …

Schilderen, olieverf op doek.

Wat wil je creatief nog presteren

Zo lang als mogelijk bezig blijven met beeldende kunst, en dit zo breed mogelijk op vlak van disciplines, technieken en materialen. Levensmotto

Pluk de dag!

PABLO PICASSO - Guernica

Picasso is mijn god. Hij is altijd een grote bron van inspiratie geweest voor mijn werk. Vooral het feit dat hij werkelijk alles kon, zowel tekenen, schilderen, keramiek, enz. sprak me heel erg aan. Hij zorgde ook voor een vernieuwing in de kunst in die tijd, niet zozeer door in verschillende periodes te werken (blauw, roze, …) maar vanwege zijn aparte stijl. Zijn werken zijn abstract, maar toch herkenbaar. Picasso wist waarover hij het had, zelfs zijn meest abstracte werken hebben een duidelijk thema. Er hoeft ook geen naam op zijn werken te staan, je weet meteen: dat is een Picasso. Die combinatie van abstractie en persoonlijkheid, dat kan alleen een genie. Ook de directheid in zijn tekenstijl is iets dat me blijft verwonderen. Vooral met het schilderij “Guernica” heb ik een onbewuste relatie. Dit schilderij handelt over een concrete gebeurtenis uit de geschiedenis, over oorlog en lijden. Mijn eigen werken zijn sterk gelieerd aan dat aspect uit het werk van Picasso. Ik heb jarenlang dienst gedaan in het Franse vreemdelingenlegioen en bij de paracommando’s, en de ervaringen die ik daar heb opgedaan, maken dat ik me heel goed kan inleven in dit werk. Het verschil is echter dat ik diezelfde thematiek op een driedimensionale manier interpreteer, en niet met verf op doek. Ook het monochrome uit “Guernica” kan je enigszins terugvinden in mijn werken. Door het gebruik van materialen zoals metalen, steen, polyester en inox krijg je steeds min of meer hetzelfde uitzicht, waardoor de nadruk op vorm en inhoud komen te liggen en niet op kleur. Dat eenkleurige schept ook direct een bepaalde sfeer die past bij de thematiek van het werk.

Wat wil je creatief nog presteren

Verschillende generaties motiveren tot creatief samenwerken en mijn eigen weg vinden in zoveel mogelijk experimenten en contacten. Levensmotto

Geef een pluim, dan geef je vleugels en kom je samen dichterbij de regenboog.

WASSILY KANDINSKY

Toen ik jaren terug verf en penseel vastnam, vastbesloten te gaan schilderen, was mijn onzekerheid huizenhoog. Ik voelde de motivatie, de beroering, maar wat betekende mijn kleurenpalet, mijn eigen emotie op doek in die nieuwe wereld die voor mij openging? En plots was er dat boek van Wassily Kandinsky. Ruim 100 jaar geleden was ook hij verwonderd geraakt door de kleuren van één van zijn doeken, badend in de zon, maar... het werk stond op zijn kop. Hij ontdekte dat niet het figuratieve thema, maar de kleurenpracht en vooral dat samenspel tussen de zintuigen hem beroerden. Hij noemde zijn werken impressies, improvisaties en composities, zoals in de muziekwereld, waarin hij graag vertoefde. Zo schilderde hij het mooie doek ‘Impressie 3’, waarop hij een concert weergeeft met de hoofden van het publiek, de vleugel is afgebeeld als een zwarte driehoek. Zijn kleuren zijn zuiver en zijn toets naïef. In deze periode van zijn schildersbestaan (later ging hij meer geometrisch te werk) herken ik mijn eigen buikgevoel bij het schilderen. Het ambachtelijke verdwijnt, het geëmotioneerd zijn door andere kunstvormen overheerst. Kandinsky evolueert later naar een andere stijl. Ikzelf weet niet waar ik zal uitkomen met mijn borstelwerken... Eén ding weet ik nu wel zeker: dat invloeden van verschillende kunstvormen samengaan (beeld, muziek, woord,...) en een boeiende en grote stimulans zijn om verder te werken. Bovendien geloof ik sterk in de creatieve kracht van iedereen en vind ik het momenteel een uitdaging om mensen te bezielen, jong en oud, met mijn overtuiging dat kunstbeleving zo verrijkend is. Zoals een docent ooit zei: ‘Kunstervaringen vliegen voorbij, probeer ze niet te vangen, maar vlieg mee’. Kandinsky, Impression III (Concert), 1911, (77.5 x 100), Städtische Galerie, Lenbachhaus, Munich, Germany.

WIE IS UW FAVORIET? Picasso, Guernica, 1937, (3,49 x 7,76 cm), Museo NacionalCentro de Arte Reina Sofia, Madrid.

16

Wil je de lezers van KUNSTLETTER[s] laten kennismaken met jouw lievelingskunstwerk? Laat het ons weten! Neem contact op met KUNSTWERK[t], redactie KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Nog gemakkelijker: bel 09/235.22.72 of mail [email protected]

BLIKVANGERS EXTRA

Octave Landuyt, Ademend in Nevelvlek, 2002.

KUNST UIT DE SCHEMERZONE Een gesprek met Mona, echtgenote van Octave Landuyt “Alles voor de kunst! Vóór je met hem trouwt, besef dat je altijd op de tweede plaats zal komen!” Dat was wat Mona te horen kreeg van haar toekomstige schoonmoeder, toen ze zich met de kunstenaar Octave Landuyt verloofde. Ze trouwden en de bevlogen echtgenote is meer dan vijftig jaar later nog steeds zijn grootste fan. Meer nog: Mona Landuyt ontpopte zich als zijn belangrijkste sales manager en woordvoerster. Binnenkort staat haar man weer volop in de kijker: vanaf mei 2007 loopt er in Gent namelijk een grote en uitzonderlijke retrospectieve van het werk van Octave Landuyt. Simultaan worden drie musea volledig ingenomen en worden meer dan duizend kunstwerken tentoongesteld. KUNSTLETTER[s] sprak met Mona, echtgenote van Octave Landuyt. Toen hij zeventig werd, had Octave Landuyt (geboren in 1922) zijn buik vol van al die kijkfiles die dagelijks zijn atelier teisterden. Hij nam een drastische beslissing: “Ik wil niet langer het decor verzorgen van de cultuurtoerist!” Sindsdien geen atelierbezoeken meer, maar mevrouw Landuyt wil nog wel eens, zeer uitzonderlijk, iemand ontvangen in de werkkamer van de kunstenaar. En zo belandde uw KUNSTWERK[t]-speurneus in Heusden bij Gent, in een bosrijke omgeving, in een riante villa met uitgestrekte gazons en met een tiental imposante bronzen beelden, die de tuin een betoverende extra dimensie geven. Fier over haar taak als gastvrouw en met een oneindig respect vertelt Mona Landuyt over haar leven met één

van de grootste Belgische kunstenaars van de twintigste eeuw: Octave Landuyt, schilder, tekenaar, graficus, beeldhouwer, keramist, ontwerper van sierraden, meubelen, toneeldecors, theaterkostuums, enz. KLT: Pas getrouwd, een dochter, en dan leven van de kunst. Dat moet niet gemakkelijk geweest zij.! Mona: Octave was in die tijd leraar aan het Hoger Pedagogisch Instituut te Gent. Praktijk beeldende kunst was wat van hem werd verwacht maar de studenten kregen meer, veel meer. De lessen groeiden meermaals uit tot een exploratietrip in de velden waar de kunst haar wortels vindt: de filosofie. Het werden ook cursussen in “positieve esthetica”, want naast het denkwerk hebben

17

Octave Landuyt, Toen men de Aap het Wit aanmat, keramiek, 2000

ambacht en schoonheidsbeleving bij Octave Landuyt altijd centraal gestaan. Er was geen armoede zoals bij vele jonge kunstenaars. Bovendien kwam al vrij vroeg ook de broodnodige erkenning als kunstenaar. Maar tegelijkertijd kwam voor ons ook de vaststelling dat maffiapraktijken heel dikwijls schering en inslag zijn in de hogere kunstcircuits. Een moeilijke wereld dus, waarvoor we nogal terughoudend waren als we het over de toekomst van onze enige dochter hadden. Haar artistieke begaafdheid was er wel, maar we hebben haar meer dan eens weg gehouden van kleurpotloden en boetseerklei, en haar gewezen op de risico’s van zo’n carrière. Verkeerd? Wie zal het zeggen, maar de professionele kunstwereld is keihard, het is een milieu waarin zakenpartners soms extreme eisen opleggen aan de kunstenaars, zeker geen wereld voor een jonge vrouw. Tenminste, dat was onze mening. KLT: Als ik de kunst van Landuyt bekijk, dan heb ik het gevoel dat hij een religieus geïnspireerd kunstenaar is. Mona: Octave is een atheïst en een non-conformist. Maar toch dragen zijn denkschema’s voldoende oneindigheidslussen om zijn ethiek met idealen te kunnen beleven. En ook zijn kunst ziet hij door diezelfde bril. Landuyt wil geen kunstenaar zijn die werkt voor een gehomologeerd nageslacht. Hij wil niet echt iets “achterlaten”. Alles is tenslotte vergankelijk. Het enige wat op lange termijn zou kunnen overblijven, zijn de bronzen beelden, maar zelfs dat... Rationele verklaringen moeten we in zijn werk niet zoeken. De plastische kunst heeft nu juist de taak om datgene te brengen wat niet in woorden kan omgezet worden. Symboliek is evenmin een woord dat Octave graag vereenzelvigd ziet met zijn werk. Het is te determinerend en te begrenzend. Waar het om gaat is het verbeelden van de “schemerzone”, de twijfelzone waar we allemaal dagelijks mee geconfronteerd worden. Onze strijd met het onvatbare. Als het dan toch een label moet hebben, noem het dan mystiek in de zin van de opheffing van geïnstitutioneerde begrippen, maar zeker niet religieus. Laat mij het anders uitdrukken. Een parfumspecialist kan na jaren ervaring zeer snel de geur van een parfum ontleden en de bestanddelen definiëren. Maar toch zal er steeds iets blijven wat niet onder woorden te brengen is. Door het samenbrengen van verschillende geuren, ontstaat er immers een extra dimensie, een schemerzone, die we in geen enkele van de bestanddelen terugvinden. Deze toegevoegde waarde maakt parfum tot kunst. Probeer Bach maar eens met woorden te omschrijven. Men kan talrijke verwijzingen naar voren schuiven, maar er zal altijd iets onbepaald en onbepaalbaar blijven. Hetzelfde gebeurt met verliefdheid op een partner, op een gerecht, op een kunstwerk. Probeer maar eens te verklaren waarom dat éne uw voorkeur wegdraagt boven al de rest. En dat is nu juist wat ook de kunst van Octave Landuyt kenmerkt. Niet zelden wordt zijn werk, door haar vreemde extreme expressie, irriterend ervaren. Onbekend is immers niet zelden onbemind! Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat de dialoog met een kunstwerk niet iedereen gegeven is. Je moet er de

18

Octave Landuyt, De Vredelieverd, juweel, 1999.

capaciteiten en vooral de ontvankelijkheid voor hebben. Kunst vraagt een constant aangescherpte nieuwsgierigheid, zowel van de kunstenaar als van de toeschouwer. En spijtig genoeg loopt niet iedereen achter vlinders aan. Daarom zal het begrip “elitair” altijd wel een belangrijke rol blijven spelen in ons leven. Elitarisme is een noodzaak en niet alleen in de kunst. Een leraar in de school moet voldoende bagage hebben om als baken tussen de leerlingen te staan. Politieke leiders moeten geen mediageile figuren zijn. Het is de competentie die telt. Men moet Sven Nys op de fiets zetten en niet in ’t parlement. Elitarisme is ook een onontbeerlijk facet in de kunstwereld. In dit geval betekent elitair zijn in de eerste plaats de eruditie bezitten op filosofisch en ook op technisch vlak. Het uitgangspunt zou moeten zijn: het beste is voor iedereen amper genoeg! Octave is dan ook uiterst verontwaardigd over het soms flagrante amateurisme in de hedendaagse kunstwereld. Meerdere grote artiesten laten hun kunstwerken maken door academiestudenten en andere assistenten, die na de productie op hun beurt getraumatiseerd achterblijven omdat zij nooit zelf hun naam zullen zetten onder die “waardevolle” artefacten. Dat “grote” artiesten hun kunstwerk delegeren kan voor Octave niet. De waarde van een kunstwerk kan voor hem niet in de eerste plaats bepaald worden door publiciteit. KLT: Is het werk van Landuyt onder te brengen in één of andere kunststroming ? Mona: Aanvankelijk zocht hij zijn inspiratie “on the edge of life”. Zijn onderwerpen verwezen heel vaak naar de dood, naar dreiging en verval. Het vroege werk sluit nauw

Octave Landuyt, A dog to love, 2002.

aan bij het magisch realisme, waarbij men zich naakt en ongewapend aan zijn medemens toont. Later evolueerde hij naar postexpressionisme met een voorkeur voor het fantastische en het tragische. Zijn personages en dieren werden getuigen van de interactie tussen hun zijn en hun levensangst. De kunst van Octave is universeel en tijdloos. Hij voelt zich even goed thuis in de pre-Columbiaanse beschaving, als in de Tibetaanse, Egyptische en Afrikaanse cultuur. Overal in de wereld wordt er kunst gemaakt rond de problematiek van leven en dood. De existentiële angst is ook bij Landuyt het centrale thema. KLT: Waar kunnen we in de nabije toekomst werk van Landuyt gaan bekijken ? Mona: In 1973 organiseerde het Gentse Stadsbestuur een retrospectieve. Het werd een immens succes. Vierendertig jaar later komt er een nieuw en uitzonderlijk initiatief. Simultaan worden drie musea volledig ingenomen. Samen zullen er meer dan duizend kunstwerken worden tentoongesteld. Het gegeven werd een concept op zich waarbij een levend kunstenaar-ontwerper op een lange en veelzijdige loopbaan een eigen kijk biedt. Als titel voor deze grote retrospectieve kozen we voor “RICORSO”. De term verwijst naar de Italiaanse filosofie en de leerstellingen van Vico, waarin na tijden van chaos en verwarring alles opnieuw begint, maar op een steeds andere manier, in een herbronning, in een vernieuwde originaliteit. Uit dat opnieuw ontspringen zal de stroom zich dan ook een nieuwe corso zoeken, misschien zelfs een andere bedding rekening houdende met de oorzakelijke machten uit de natuur en het leven zelf, sleutels die in hun samenhang toegang verschaffen tot de geheimen en het bestaan van de creatie, die ervan aan de basis ligt. Die stroom staat voor geen geschiedenis, geen evolutie, maar is een principe van het leven zelf. In een wereld van -ismen en hypes is dat precies de boodschap die Octave wil meegeven. In het Museum van Deinze en Leiestreek komen “Oldies en Design”, vroeg en zeer vroeg, nooit eerder tentoongesteld werk (vanaf 1934), uit zijn organische periode, design voor metaalindustrie, textielindustrie, theater, affiches, publiciteit enzovoort. Een selectie van hoogtepunten uit later werk en een uitzonderlijke verzameling aan sieraden en goudsculpturen zullen te zien zijn in Kunsthal Sint-Pietersabdij, onder de titel “Highlights”. In het Caermersklooster komt “Goetic”, een dialoog van de kunstenaar met de eigenheid van een gotische architectonische ruimte. De sculptuur krijgt logischerwijze hier een centrale plaats. Landuyt verwijst met de term goetic naar de echte oorsprong van het woord dat in feite niets te maken zou hebben gehad met de Goten, maar afgeleid zou zijn van het Griekse goetic (magische daad) en het Keltische goatic (plantenkennis die betrekking heeft op organismen). Het belangrijkste visuele aspect van de gotische bouwkunst is het puntige ogief, dat voor het eerst verscheen toen de Tempeliers van hun kruistocht naar het Heilige Land waren teruggekeerd. De Tempeliers, en hun cisterciënzer bondgenoten onder leiding van Octave Landuyt, De Voorzaat, brons, 1999.

Bernardus van Clervaux waren verantwoordelijk voor de introductie en ontwikkeling van de gotische bouwkunst. KLT: Bedankt voor het gesprek en succes met de tentoonstellingen! [André De Nys] Museum van Deinze en de Leiestreek L. Matthyslaan 3-5, Deinze www.museumdeinze.be Van 5 mei tot 26 augustus 2007. weekdagen: van 14 u tot 17.30 u zater-, zon- en feestdagen: van 10 u tot 12 u en van 14 u tot 17 u Kunsthal Sint-Pietersabdij Sint-Pietersplein 9, Gent www.gent.be/spa Van 5 mei tot 26 augustus 2007. Van dinsdag tot zondag; 10 u tot 18 u Caermersklooster Vrouwebroersstraat (Patershol) 6, Gent www.caermersklooster.be Van 5 mei tot 24 juni 2007 Van dinsdag tot zondag; 10 u – 17 u

19

LETTERS VAN DE WET DE VERPLICHTE VRIJWILLIGERSVERZEKERING Verplicht verzekerd, maar… Elke organisatie die met vrijwilligers werkt is sinds 1 januari 2007 verplicht een polis burgerrechtelijke aansprakelijkheid te sluiten voor haar vrijwilligerswerking. Enkel feitelijke verenigingen zonder personeel, die niet verbonden zijn met een rechtspersoon of een andere feitelijke vereniging mét personeel, zijn vrijgesteld van deze verplichting. Zij worden wel aangemoedigd zich aan te sluiten bij een collectieve verzekering.

Het principe is dat de vrijwilliger niet moet opdraaien voor de ongevallen die hij veroorzaakt. Wanneer een vrijwilliger een fout maakt met schade aan een derde zal de vereniging aansprakelijk zijn. De verplichte verzekering moet het risico dekken zowel tijdens de uitvoering van de activiteit als tijdens het vervoer van en naar de activiteit. Opgelet: de verplichte verzekering dekt niet: • de contractuele aansprakelijkheid (bvb schade aan geleend materiaal) • de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de vrijwilliger in het geval van een zware fout, een lichte herhaaldelijke fout of bedrog van de vrijwilliger (in dit geval is de vrijwilliger persoonlijk aansprakelijk) • de lichamelijke schade die de vrijwilliger zichzelf toebrengt (bvb. een verstuikte enkel tijdens een dansactiviteit, met een hamer op de vingers kloppen) • de bestuurdersaansprakelijkheid (bestuurders die vrijwillig hun mandaat uitoefenen zijn steeds verantwoordelijk tegenover de organisatie (o.a. goed bestuur) en tegenover de buitenwereld (o.a. vertegenwoordiging van de organisatie)) Als organisatie bent u vrij bijkomende verzekeringen te sluiten voor uw vrijwilligers (bvb. rechtsbijstand, lichamelijke schade, bestuurdersaansprakelijkheid, alle risico’s voor geleend materiaal). De organisatie is wel verplicht de optionele polissen kenbaar te maken aan de vrijwilliger in de informatienota.

20

Twee collectieve polissen De wet voorziet in de uitwerking van een collectieve polis. Elke vereniging kan zich tegen minimale kosten aansluiten om in orde te zijn met de minimale verplichtingen. Daarnaast wil men met middelen van de Nationale Loterij een collectieve polis met uitgebreidere waarborgen aanbieden die zich richt naar de occasionele en tijdelijke activiteiten (vb een wijkfeest). Het feit dat beide polissen dezelfde naam hebben is verwarrend. Er is toch een duidelijk onderscheid tussen de twee polissen. De collectieve polis voorzien in de vrijwilligerswet voldoet aan de minimum garantievoorwaarden van de verplichte vrijwilligersverzekering. Die staat open voor alle soorten vrijwilligersactiviteiten. Concreet moet een organisatie 10 dagen vóór de activiteit een formulier indienen om toe te treden tot de polis. De collectieve polis met middelen van de Nationale Loterij heeft voornamelijk als doel om occasionele en tijdelijke vrijwilligersactiviteiten te laten verzekeren door een gratis collectieve polis uitgewerkt op provincieniveau. Die polis is ruimer dan de minimum garantievoorwaarden van de wet. Niet alleen de BA buiten overeenkomst, maar ook de herhaaldelijk lichte fout van de vrijwilliger, de lichamelijke ongevallen en de rechtsbijstand worden verzekerd. Voor deze laatste polis kan men aankloppen bij de Provinciale Steunpunten voor Vrijwilligers. Beide collectieve polissen zijn nog steeds niet uitgewerkt.

VORMING Enkele tips: • Een groot deel van de feitelijke verenigingen in de (amateur-)kunstensector vallen niet onder de verzekeringsplicht. Dit betekent dat zowel de vrijwilligers als de individuele leden persoonlijk aansprakelijk zijn. Ook deze verenigingen doen er goed aan een aansprakelijkheidsverzekering te sluiten. Informeer u bij de Provinciale Steunpunten Voor Vrijwilligers over de mogelijkheden van een collectieve polis. • Indien uw vereniging vóór 1 januari al verzekerd was voor zijn vrijwilligerswerking moet u nagaan of deze nog steeds voldoet aan de minimum garantievoorwaarden. De verzekeringsmaatschappijen maken de overeenkomsten in orde ten laatste op de vervaldag ervan vanaf 1 juli 2007. Vooraleer de concrete inhoud van de collectieve polissen gekend is zegt men zijn bestaande polis beter niet op. Mogelijk biedt uw bestaande polis betere garanties dan de collectieve polis(-sen). • De minimum garantievoorwaarden bieden in veel gevallen niet voldoende dekking voor de activiteiten van uw vereniging. Ga na wat de risico’s zijn in uw organisatie. Wie inspiratie zoekt voor een uitgebreide polis kan een modelinhoud vinden op de website van het Vlaams Steunpunt Voor Vrijwilligerswerk, www.vrijwilligersweb.be. [Stefan Siffer, medewerker zakelijk advies, Kunstenloket vzw]

NIEUWE BEDRAGEN VRIJWILLIGERSVERGOEDING Als je werkt als vrijwilliger, kan je worden vergoed met een forfaitaire onkostenvergoeding voor vrijwilligers. Sinds 1 januari 2007 zijn de bedragen voor de forfaitaire vrijwilligersvergoeding opgetrokken tot maximum € 28,48 per dag en maximum € 1139,02 per jaar. De vrijwilligersvergoeding is een all-in onkostenvergoeding. Alle onkosten (ook de kilometervergoeding) zijn in dit bedrag begrepen.

ZOMERWORKSHOP

HOE STEL IK EEN SCHILDERSPALET SAMEN? Tijdens deze workshop leer je één van de belangrijkste basics van de schildertechnieken aan: de samenstelling van het palet, de logica in kleuraanbreng, naar voorbeeld van de Oude Meesters. Het klassiek palet bevat alle ingrediënten om een perfecte kleurenharmonie te bekomen, zowel bij klassieke als hedendaagse schildertechnieken, de verrijking door het opwarmen en afkoelen van de diverse kleuren d.m.v. een juiste en logische vermenging. Je leert het belang van het kleurenalfabet en zijn juiste volgorde aan de hand van een praktische oefening. Daarna ga je over tot het reëel mengen van de kleuren die je wil bekomen. Daarbij zie je het palet duidelijk evolueren in al zijn logica. We richten ons tijdens deze workshop op acrylverf. Er wordt uiteraard uitgebreid stilgestaan bij de diverse mengmedia. Het is de bedoeling er een onvergetelijke workshop “kleur” van te maken en dit aan de hand van tal van boeiende voorbeelden en oefeningen. Lesgever: Mark van Loo Wanneer: 30 juni en 1 juli van 9u30 tot 16u30 Prijs: 30 leden / 35 niet-leden Waar: Kunst(h)Art vzw, Gent Hoe inschrijven? De inschrijvingen gebeuren via KUNSTWERK[t]. We bevestigen uw inschrijving per brief met bijhorend overschrijvingsformulier. Tien dagen voor aanvang van de cursus ontvang je een brief van ons waarin alle praktische gegevens vermeld staan: adres met routebeschrijving, materialen (indien nodig) mee te brengen. Je kan inschrijven: via e-mail: [email protected] / telefonisch: 09/235.22.70 / per post: KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Voor praktische of inhoudelijke vragen omtrent vorming kan je terecht bij Petja: 09/235.22.74

21

OP HET WEB Op 16 februari 2007 vond in Amsterdam een symposium plaats over outsiderkunst onder de naam “Te koop: waanzin/authenticiteit - Kunst tussen Therapie en markt”. Er werd gesproken over de waarde en waardering van kunst gemaakt door psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke handicap. En de vraag in hoeverre en op welke manier een toenemende commercialisering van outsiderkunst een invloed kan hebben op de werking van de creatieve ateliers. Ook op het wereldwijde web vind je een massa informatie over outsiderkunst. Een selectie maken van interessant materiaal is niet altijd even gemakkelijk. We geven alvast een aanzet. 1. http://www.outsiderart.eu

3. http://www.artotheek.be

Deze website is gemaakt om informatie te geven aan iedereen die geïnteresseerd is in kunst gemaakt door mensen van buiten de “reguliere” kunstwereld, ongeacht hun omstandigheden of de inhoud van hun werk. Op de homepage vind je de definitie en kenmerken van de outsiderkunst, om aan verwarring met andere vormen van kunst te kunnen ontsnappen. Dit vormt tevens een beknopte filosofische/theoretische reflectie over outsiderkunst algemeen. De website is geen uitgebreide gids voor de bedoelde kunstvormen, maar bevat wel een heleboel interessante informatie en links. Qua lay-out is deze website niet bepaald een hoogvlieger, maar de inhoud is helder en to the point.

Wit.h is een sociaalartistiek werkcentrum dat een context creëert waarbinnen beeldende kunstenaars met een verstandelijke beperking en reguliere kunstenaars samenwerken aan de evolutie van hun oeuvre en de kwaliteit van hun leven. De missie van Wit.h is het nastreven van een volwaardig artistieke plaats binnen de samenleving voor kunstenaars met een verstandelijke beperking waarin ze aanvaard en gerespecteerd worden tussen hun collega-kunstenaars. Om dit te realiseren richt Wit.h zich voornamelijk op de kwalitatieve uitbouw van een context waarbinnen de kunstenaar zijn talent en engagement kan ontplooien. De artotheek is een plaats waar u kunstwerken kan ontlenen. Men werkt met jaarlijkse lidmaatschappen, waarvoor je een werk mag kiezen dat voor een jaar in je bezit kan blijven. Je kan het ook vrij inwisselen. De kunstwerken zijn steeds op een professionele manier geselecteerd. Aan de linker kant van de website vind je links naar de verschillende artotheken waar werken kunnen ontleend worden: de Zandberg, de Kaai, Veer-10, het Labyrinth, de Verfplek en de Beelderij. Onder elke rubriek kan je de eigen reglementering van de verschillende organisaties raadplegen en vind je eveneens hun ligging kort uitgelegd in een plan. Daarnaast kan je intekenen op de nieuwsbrief. Binnenkort wordt het mogelijk om je via de website in te schrijven bij de verschillende artotheken. Men verwijst je verder door naar de website van de vzw Wit.h zelf.

2. http://www.artisit.be Dit is de webstek van Artisit, een creatiecentrum voor actuele kunst dat werkt met personen met een psychotisch psychisme. Artisit kadert binnen de atelierwerking van het centrum Bruno Renson. De organisatie richt zich naar de ‘psychotische zienswijze’ als bron van inspiratie en wil de stereotiepe beeldvorming omtrent de kunst van psychotische personen doorbreken. Artisit stelt atelierruimte ter beschikking, biedt sociaal-artistiek consulentschap aan en neemt tentoonstellingsinitiatieven. Dit alles gericht op sociale integratie van kunst én kunstenaar in de reguliere kunstwereld, zowel op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Artisit wil in de eerste plaats de psychotische kunstenaar ondersteunen in zijn creatieproces, met als uiteindelijk doel de integratie van kunst en kunstenaar in het reguliere kunstcircuit. Op de website worden dan ook een aantal kunstenaars en hun werk geïntroduceerd, en onder de rubriek “works in progress” worden interessante tentoonstellingen aangekondigd. Vergeet op de startpagina vooral niet op de hyperlinks te klikken die je onder de schilderijtjes vindt, voor een uitgebreide toelichting van de werking en doelstellingen van Artisit.

22

4. http://www.vzwwith.org Op deze website vind je een ruime waaier aan informatie over het reilen en zeilen van de organisatie. Ze organiseren op zeer regelmatige basis tentoonstellingen en deze worden tijdig aangekondigd via de site. Onder “publicaties” vind je gegevens over het themablad en andere uitgaven van Wit.h. Interessant is ook het discussieforum, waar je foto’s van werken terug vindt en deze kan bespreken met andere belangstellenden.

1.

4.

2.

5.

3.

6.

5. http://www.museumdrguislain.be De website van het Gentse museum van de psychiatrie. De permanente collectie van dit museum bestaat uit drie luiken. Ten eerste is er de geschiedenis van de psychiatrie, ten tweede de fotocollectie: foto’s vanaf 1860 tot nu over het leven in de psychiatrie. En ten derde is er de collectie outsiderkunst. Deze evolueerde van een bescheiden collectie met werk van mensen met een psychische problematiek naar een zeer uitgebreide collectie outsiderkunst. Op de uitgebreide en duidelijk gestructureerde website vind je naast gegevens over het museum zelf, een mooi overzicht van de collectie met foto’s en tekst. Je vindt er ook een lijst met informatie over lopende tentoonstellingen in het museum, en een agenda met aankondigingen van wat reeds is geweest en nog komen moet. Een mooi extra is het woordenboek van het museum Dr. Guislain, waar je verklaringen en uitleg vindt over in het museum gebruikte terminologie, personen, citaten, voorwerpen,... Dit zowel uit de permanente collectie van het museum, als uit de diverse tijdelijke tentoonstellingen. 6. http://www.artenmarge.be Franstalige website van een Brusselse organisatie die bezig is met onderzoek naar en verspreiding van outsiderkunst en ondersteunen van kunstenaars die buiten het reguliere kunstcircuit vallen. Ook hier vind je informatie over kunstenaars en hun werken en interessante links naar outsiderkunst-sites uit binnen- en buitenland.

7.

7. http://www.outsiderart.nl Nederlandse website over outsiderkunst van de stichting Collectie De Stadshof. De collectie van deze stichting is momenteel te bezichtigen in het museum Dr. Guislain, maar onlangs werd aangekondigd dat men in het Nederlandse Bloemendaal een Nationaal Museum voor Outsiderkunst wil openen! Op de website van de stichting kan je kiezen tussen de rubrieken “de collectie”, “outsider art” en “kunstenaars”, wat het zoeken een stuk vergemakkelijkt. Onder elk van deze rubrieken kan je je zoekactie nog verfijnen en doorklikken op het gewenste item. Je vindt er bijvoorbeeld een overzicht van de activiteiten van de stichting en een stukje geschiedenis. Maar ook over outsiderkunst zelf kan je hier heel wat te weten komen. De informatie op deze website is kort maar krachtig, en ook het fotomateriaal is kwalitatief. De website is niet bijzonder gesofisticeerd, maar glashelder en gemakkelijk te hanteren. [Barbara Claus]

23

Hedendaagse kunst is gemakkelijk. Niet om te maken, maar om te begrijpen. Met deze verrassende stelling pakt Willem Elias (hoogleraar Agogiek aan de V.U.B.) uit in zijn boek “Aspecten van de Belgische Kunst na 1945”, dat vorig jaar verscheen en inmiddels aan zijn tweede druk toe is. Vijf samengevatte afleveringen uit het boek stellen we in deze jaargang van KUNSTLETTER[s] aan u voor.

KUNST NA ’45 MINIMALISME IN DE BEELDHOUWKUNST Wellicht bestaat de belangrijkste vernieuwing van de moderne kunst erin via de toverhoed van de kunstenaar kenmerken te laten verdwijnen die wezenlijke bestanddelen vormen van de oude kunst, m.a.w. de abstrahering. Ik schrijf hier gewild “abstrahering” en niet “abstractie”. De handeling is hier immers belangrijker dat het resultaat. De moderne kunstenaar heeft zich voortdurend de vraag gesteld: wat staat hier teveel, wat kan er weggelaten worden, zodat het toch nog kunst blijft? Of wat meer is: zodat het betere kunst wordt. Dat is op zich niet nieuw. De kunstpsycholoog, Gombrich, maakte ons al duidelijk dat zelfs het meest realistische kunstwerk geen kopie van de werkelijkheid is. Het is een overzetting waarbij moet gekozen worden welke elementen uit de werkelijkheid behouden blijven en welke niet. De realistische kunstenaar suggereert via artistieke tekens (bvb. verfstroken) dat we iets als realistisch bekijken. Zelfs het realisme is dus illusie. De moderne kunst heeft geëxperimenteerd met de afwezigheid van verwachte elementen. Ze wou de illusie niet voeden de werkelijkheid te kopiëren. Wat niet wil zeggen dat ze uit de illusie kan treden. Als ze al eens realistisch wordt, is het niet om de werkelijkheid voor te stellen, maar om er op te wijzen dat elke voorstelling een maaksel is, een bepaalde manier van voorstellen, verbonden aan het medium en aan de cultuur. Dit gegeven dat elk kunstwerk het resultaat is van keuzes, waarbij men beslist wat over te houden en wat niet, werd in de moderne kunst tot in het extreme doorgetrokken. In de schilderkunst is Mondriaan hiervan een goed voorbeeld. Zijn treurwilgen hielden op te treuren doordat hij ze langzaam liet evolueren tot lijnen en verder tot zijn gekende kleurvlakken. Hij was ervan overtuigd dat hij de essentie van de natuur weergegeven had. Die vermindering van elementen is inderdaad verbonden aan een essentie-denken, aan de overtuiging dat er een onderliggende formule aanwezig is die de kern van de zaak betreft. In de beeldhouwkunst heeft het wat langer geduurd vooraleer men tot een naar essentie verlangende abstractie is gekomen. Dat is in meerdere stappen gebeurd. De kracht

24

van een traditionele beeldhouwer als Auguste Rodin (1840-1916) valt zo maar niet te negeren. Brancusi is de naam die een belangrijke stap in de richting van de abstrahering gezet heeft. Constantin Brancusi (1876-1957) Brancusi werd door Rodin gevraagd om zijn assistent te worden. Hij hield dit maar een maand vol, naar verluidt omdat er “niets groeit onder de schaduw van een grote boom”. En groeien deed hij, want hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste beeldhouwers van de twintigste eeuw. Brancusi beoefende de “taille directe”, die door Paul Gauguin was geïntroduceerd in het Parijse kunstmilieu. Dit “rechtstreekse kappen” vooronderstelt dat men in hoge mate rekening houdt met de mogelijkheden die de steen biedt. Wat men wil maken, staat niet op voorhand vast, tenzij in de verbeelding of in een potloodtekening. Bij de “taille indirecte” daarentegen wordt er gebruik gemaakt van een tussenstadium. Men maakt eerst een model in een gemakkelijker materiaal dat zich beter laat bewerken, bv. gips of boetseerklei. Dit model kan zowel op ware grootte als op schaal gemaakt worden. Om het over te zetten op de steen gebruikte men een driepunt-passer, een buizenstel met drie verplaatsbare staafjes die alle hoeken kunnen aannemen. Hiermee worden bepaalde plaatsen van het beeld uitgepunt. Zo kan men grote stukken steen weghalen om tot een ruwe vorm van het beeld te komen. Het risico op mislukking en op het verprutsen van de steen is hierbij kleiner. Maar Brancusi was geen prutser. Deze Roemeense boerenzoon verkoos de esthetische eerlijkheid van het direct

1.

houwen in de ruwe steen. Hij hechtte veel belang aan het unieke van het medium. Vertrekkende van een beperkt aantal realistische thema’s poogde hij tot een vorm te komen via een verregaande vereenvoudiging en uitzuivering. Een gelaat op basis van een paar suggestieve lijntjes, een traanvorm, een ei, een vrouwentors, een vogel, allemaal onderwerpen die in een grote soberheid getoond worden. Hij poogde thema’s als leven (het ei) en dood tot hun essentie te herleiden. Niet door een exuberante beklemtoning zoals de expressionisten deden, maar door een ingetogen verfijning. Hij was op zoek naar oervormen, verwant aan platonische ideeën. Hij hoopte dat zijn werk tijdloos en universeel zou zijn. Recente critici hebben er echter op gewezen dat zijn werk perfect aansluit bij de Art Deco. Daarenboven was hij schatplichtig aan de vormgeving van niet-Europese culturen. Zijn waardering voor het werk van Gauguin bevestigt dit. Hoe dan ook mag hij een voorloper genoemd worden van de sobere abstracte beeldhouwkunst. Dat de maatschappij er nog niet rijp voor was, bewijst een anekdote. Toen de bekende fotograaf Edward Steichen, die de Parijse kunst verdedigde, in 1917 voor een retrospectieve tentoonstelling zijn “Vogel in de ruimte” wou binnenbrengen in New York, besloot de douane dat deze sculptuur geen kunst maar een ge-

1. Georges Braque, De Portugese, 1911-1912, Öffentliche Kunstsammlung, Kunst1. Constantin Brancusi, The kiss. 1912, x 34 x 25.4 cm) museum Basel. © ADAGP, Paris (58.4 / DACS, London. Philadelphia Museum of Art. 2. Constantin Brancusi, Princess X, 1915, Image 2. Kazimir Malevitch, Architectone Gota, 1923,Copyright 85,6 x 56 x© 52,5cm, Museum van de Guggenheim Museum, New York - Artists Rights Society (ARS), Russische Staat, Sint-Petersburg. New York / ADAGP, Paris 3. Kazimir Malevitch, Zwart kruis, Museum van1966/68. de Russische Staat, 3. Donald Judd, Untitled (box with through), 1963. Layton ArtSint-PetersCollection. burg.Judd Foundation/Licensed by VAGA, New York/DACS, London. © Donald 4. Henri Gaudier-Brzeska, Danseres in rode steen, 1913. Londen, Tate Gallery. Vladimir ©4. David Quinn.Tatlin, Monument voor de IIIe Internationale, 1919-1920, 550 x 300 cm.

2.

3.

4.

bruiksvoorwerp voor de keuken was. Er moesten dus invoertaksen betaald worden. Hetzelfde lot was niemand minder dan Marcel Duchamp beschoren wanneer die een aantal weken later zijn Brancusi in de haven van New York wil invoeren. Getuigenissen van belangrijke Amerikaanse verzamelaars mochten niet baten. Het gerecht bracht de zaak in orde. In het verslag staat dat er zich een zogenaamd nieuwe kunstschool ontwikkeld had die eerder abstracte ideeën wou laten zien dan voorwerpen na te bootsen. Toch vonden de rechters dat de harmonieuze en symmetrische lijnen van het werk aangenaam om bekijken waren en zeer decoratief. Maar om er een vogel in te zien hadden ze het moeilijk. Vermits het een origineel product was van een professionele kunstenaar mocht het uiteindelijk tax free binnen. Niet alleen de douane had het lastig met zijn werk, ook de jury van het Salon des Indépendants in 1920. Zijn “Princesse X” werd gecensureerd. Deze op zijn wijze gestyleerde vrouwentors zou te obsceen geweest zijn. Het lichaam werd vereenvoudigd tot twee eivormige borsten waaraan een fallische vorm de hals en het hoofd suggereerden. Het abstracte en het erotische worden hierin verenigd. Deze mogelijke wisselwerking is een kenmerk ook wanneer de beeldhouwkunst volledig abstract geworden is. De sensualiteit van geschaafd hout, opgeschuurde steen en gepolijst brons kan deze interpretatiefout enkel bevestigen en begrijpbaar maken. Het werk van Brancusi is van groot belang voor het minimalisme, de stroming die met zo weinig mogelijk middelen kunst wou maken als reactie op te expressieve kunstuitingen. Vooral zijn “Eindeloze kolom” (1938) van dertig meter hoog, waarbij steeds dezelfde abstracte module hernomen werd, heeft veel indruk gemaakt.

Britse abstracte beeldhouwkunst De eerste sporen van abstractie in Groot-Brittannië vindt men in de stroming die de naam “vorticisme” meekreeg en die zich parallel ontwikkelde met het kubisme en het futurisme op het continent. Gestart bij het begin van WO I heeft het die oorlog nauwelijks overleefd. En dit vrij letterlijk vermits de meest beloftevolle beeldhouwer, Henri Gaudier-Brzeska sneuvelde in 1915. Een andere vertegenwoordiger, Jacob Epstein (1880-1959) had meer geluk, maar hoe dan ook was de beweging van korte duur. Voornaamste verdienste was dat het een aanzet betekende voor de verdere evolutie van de abstracte beeldhouwkunst. De naam “vorticisme” is afgeleid van het Latijnse “vortex” dat “draaikolk” of “wervelwind” betekent. In tegenstelling tot het kubisme, waar de kubus het model is, speelt hier de abstrahering via holle en bolle vormen een rol. Een tweede generatie Britse beeldhouwers hebben nog een stap verder gezet naar de abstractie. De grote namen zijn hier: Henri Moore (18981986), Ben Nicholson (1894-1981) en zijn echtgenote Barbara Hepworth (1903-1975). Nicholson kwam tot de pure abstractie. Hij was echter een schilder, zodat zijn werken eerder “geschilderde reliëfs” moeten genoemd worden. Hepworth daarentegen benutte de volledige driedimensionaliteit met een abstractie zonder referenties. Bij Moore blijft er altijd een verwijzing naar het organische. Henri Moore formuleerde echter een aantal vormprincipes die kenmerkend waren voor dit soort nieuwe beeldhouwkunst, doorgaans verbonden aan de “taille directe”. Hij heeft wat de doelstellingen van de beeldhouwer zouden moeten zijn samengevat in vijf punten. Ten eerste moet hij trouw zijn aan het materiaal. Door de directe wijze van werken maakt het materiaal deel uit bij het tot stand komen van een idee. De bestanddelen van het materiaal zijn meebepalend. Ten tweede is er de volledige driedimensionaliteit. Men moet rond de sculptuur kunnen lopen om de spanning tussen de delen waar te nemen vanuit verschillende invals-

25

5. 6. 7. 8.

Jacob Epstein, Steenboor, 1913-1914. Londen, Tate Gallery. © VG Bild-Kunst, Bonn. Hilde Van Sumere, zonder titel, Benoot Gallery Knokke-Zoute Henry Moore, Four-Piece Composition, Reclining Figure, 1934. Tate London. © Henry Moore Foundation. Barbara Hepworth, Two figures, 1954-1955. © Collection Mr and Mrs Solomon Byron Smith, Lake Forest, Illinois.

hoeken. De beeldhouwer moet, ten derde, oog hebben voor natuurlijke objecten. Hij kan de regels van vorm en ritme vinden in keien, botten, bomen en schelpen. Er moet, ten vierde, visie en expressie zijn, met zowel aandacht voor de abstracte kwaliteiten van het onderwerp als voor de psychische kanten van de mens. Tenslotte is de vitaliteit belangrijk. De sculptuur moet een eigen levendigheid uitstalen, los van het onderwerp. Minimalisme Het extreme van deze versoberingsbeweging in de kunst is de stroming die de naam “minimalisme” meekreeg. Dit geldt niet alleen voor de vereenvoudiging, maar ook voor de vraag of het woord “beeldhouwkunst” hier nog zin heeft? Het kan inderdaad beter bekeken worden als een vorm van conceptuele kunst die in New York tussen 1963 en 1965 tot stand kwam. Bekende namen zijn Donald Judd (19281994), Robert Morris (1931), Dan Flavin (1933-1996) en Carl Andre (1935). Judd noemde zijn werken “specifieke objecten”. Vaak zijn het gewoon bakken in kunststoffen die zelden door beeldhouwers gebruikt worden: kunststof, aluminium, roestvrij staal. Kortom, ver van het hierboven geschetste verhaal, met uitzondering dan van de versimpeling. Ze wilden de persoon van de kunstenaar zo weinig mogelijk uitgedrukt zien in het werk. Het woord “minimalisme” kreeg langzaamaan een veel ruimere betekenis. Het wordt gebruikt voor elke vormgeving die de versobering verkiest boven de overvloed. De afwezigheid kan mooier zijn dan de aanwezigheid. Deze gedachte wordt goed verwoord in de uitdrukking “Less is more”, die door de modernistische architect, Ludwig Mies van der Rohe, in het leven geroepen is.

5.

26

6.

Samengevat kan gesteld worden dat behalve de hoger geschetste evolutie naar een abstracte beeldhouwkunst er nog een aantal andere invloeden een rol speelden om tot dit “Minder is meer”principe te komen. Er is dus, zoals gezegd, de modernistische architectuur die koos voor de functionaliteit en elke vorm van aangebracht decor weigerde. Er is ook het kubisme, het futurisme en het Russisch constructivisme. De niet-Europese culturen speelden een rol: de soberheid van de Japanse kunst evenals de vaak symboliserende eenvoud van de Afrikaanse. Maar ook voorhistorische Europese culturen, bv. Stonehenge, hebben de ogen geopend voor de uitstralingskracht van wat simpel gestapelde stenen op de juiste plek. Van minimalisme kan dus ook sprake zijn voor wat men de beeldhouwersversie van de geometrische abstractie zou kunnen noemen, parallel met deze in de schilderkunst vanaf de jaren zestig en zeventig. Hier blijft het vertrekpunt de edelheid van het materiaal. De beeldhouwkunst geeft verder ook vlugger aanleiding om de geometrie te verlaten en te flirten met de mogelijke afwijkingen van het exacte. Twee Belgische voorbeelden. Vanaf 1970 ontwikkelt Etienne Desmet (1943) een eigen toets. Brancusi kon nog doen alsof zijn neus bloedt wanneer men hem wees op het al te sensuele karakter van sommige van zijn vormen. Bij Etienne Desmet is dit het uitgesproken thema. Gemeenschappelijke betrachting is wel de zoektocht naar een uitgepuurde vorm die de essentie zou kunnen zijn. Desmet zoekt in nagenoeg al zijn werken naar het wezen van de erotiek. Erotiek is de vorm (beeld, tekst, klank, … maar ook de scenario’s van het leven) die gegeven wordt om de spanning op te wekken tussen de in

7.

(Het volledige artikel en de reeks waar het deel van uitmaakt, verschijnt in AAA (ArtsAntiques-Auctions), een maandblad voor de kunstliefhebber met informatie over kunst- en antiekbeurzen, tentoonstellingen en veilingresultaten. Meer info vindt u op www.aaauctions.be)

stijgende mate verdwijnende afstandelijkheid van elementen die aantrekkelijk zijn voor elkaar. Deze “elementen” kunnen lichamen zijn. Eén volstaat zelfs. Maar ook objecten. Etienne Desmet heeft dit thema, telkens met een naar de navel zoekende abstrahering, in verschillende gedaanten uitgewerkt. Hilde Van Sumere (1932) ontwikkelde haar eigen geometrisch abstract oeuvre: cirkel, vierkant, rechthoek, driehoek, trapezium, kubus en balk. Van een menselijke figuur is er geen spoor. De vormen zijn wat ze zijn, zonder verwijzingen. Ze worden medebepaald door een zorgvuldig uitgekozen materiaal, waar onder gepatineerd of gepolijst brons, zwart Belgisch marmer, arduin, Franse witsteen, beton, roestvrij staal, kerselaarhout en meest van al Carraramarmer. Het werk van Hilde Van Sumere kenmerkt zich door frontaal werk. Vierkant en cirkel overheersen. Weliswaar geometrisch, maar toch niet licht berekenbaar. Afgeleid van de geometrie zou een juistere beschrijving zijn. Precies de “afleiding” is immers haar hoofdkenmerk. Ze doorbreekt het vlakke. Haar werken zijn niet alleen voor het oog bestemd. Men kan ze ook met de ogen dicht betasten. Ze zijn zeer tactiel. Naast het visuele speelt het haptische hier een grote rol. Dit maakt deze werken toegankelijk voor blinden. De vele pogingen om blinden te laten genieten van beeldende kunst komen hier volledig tot hun recht: de hand wordt evenwaardig aan het oog. [Willem Elias, ingekort door red.]

8.

WEDSTRIJDENAGENDA PRIJS PIET STAUT 2007 VOOR TEKENEN

ARNOEVOO, wedstrijd voor jonge

De 4e tweejaarlijkse “PRIJS PIET STAUT” wordt dit jaar georganiseerd in de discipline “tekenen”. Om de vergelijking van de ingezonden werken in dit geval “de tekening” mogelijk te maken is het nodig een passende omschrijving te maken van wat we zullen aanvaarden als zijnde een tekening: De drager of ondergrond: tekeningen op papier. Het tekenmateriaal: hier is de verscheidenheid heel groot, wel moet het een materiaal zijn waarmee men kan tekenen, schrijven, kalligraferen op papier. Uitgesloten zijn collages en allerlei zaken in reliëf, zoals soorten draden, pastas, gekraste of gestoken beelden in of op diverse dragers. Kleurgebruik: beperkt kleurgebruik wordt aanvaard, maar bv. geen pastels of aquarelles of ander bont kleurgebruik. Grafische technieken: alle grafische technieken zijn uitgesloten. Kortom de tekening in zijn eenvoudigste en zuiverste vorm is de doelstelling. Prijzen: de laureaat ontvangt € 2.500. De tweede prijs “Prijs Fortis“ bedraagt € 500. De KPSK-prijs van € 250 wordt uitgereikt aan het best geklasseerde lid van de Kring. Verder worden 5 eervolle vermeldingen toegekend en een selectie uit de werken zal tentoongesteld worden in Kasteel Cortewalle, Beveren-Waas op 23, 29 en 30 september 2007. Deelnemen: Iedere deelnemer moet drie werken indienen, klaar om op te hangen. De afmetingen zijn vrij. Deelnameprijs: € 12. Inleveren: op woensdag 19 september 2007 tussen 15 en 19 uur in de bovenzaal (A. Triestzaal) van Kasteel Cortewalle.De jury wordt door de KPSK aangesteld en bestaat uit een voorzitter en 3 professionele kunstenaars (geen leden van de vereniging). Prijsuitreiking op zondag 23 september 2007 om 11 uur. Alle info: KPSK (koninklijke Piet Staut Kring), Lindenlaan 102, 9120 Beveren: 03/755.38.83 | www.kpsk.net

hedendaagse kunstenaars (Bredene) Voor de zesde maal organiseert het gemeentebestuur van Bredene de kunstwedstrijd “Arnoevoo. Voor 2007 wordt de prijzenpot verdubbeld naar € 3000. Deelnemen: Arnoevoo wordt opengesteld voor zowel professionele als amateurkunstenaars die op datum van deelname de leeftijd van 36 jaar niet bereikt hebben. Voorwaarde is wel dat ze in het Vlaamse landsgedeelte woonachtig zijn. Ook Nederlandstalige Brusselaars kunnen deelnemen. Disciplines: Alle hedendaagse plastische uitdrukkingsvormen zoals tekenkunst, grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, film, video, multimedia, mixed media,… komen in aanmerking voor de wedstrijd. Prijzen: Een deskundige jury kent aan vijf laureaten van de wedstrijd geldprijzen van € 1000, € 750 en drie keer € 250 toe. Daarnaast kent de werkgroep kunstenbeleid van de culturele raad ook nog eens een prijs van € 500 toe aan de beste kunstenaar uit de discipline die via de jurering het minst aan bod komt. Tenslotte krijgen de meeste deelnemers in november de kans om tentoon te stellen op drie fronten: in het Staf Versluyscentrum, het Anto Diez-centrum en het gemeentehuis. Inschrijven: tot 12 oktober 2007! Inschrijvingsformulieren en deelnemingsreglement zijn te verkrijgen bij de dienst cultuur, Kapelstraat 76 te 8450 Bredene, tel. 059/56 19 66, e-mail: [email protected]

1e BIËNNALE VAN DE AMATEURKUNSTEN Schilderwedstrijd enkel voor amateurkunstenaars. Discipline 2007: Aquarel. Waar: Willebroek Datum: 8 & 9 september 2007 Info & reglement: Anita Moens 03/8863769 | E: [email protected]

27

WEDSTRIJDEN TECH-ART PRIJZEN De Tech-Art prijzen worden georganiseerd door de Vlaamse Ingenieurskamer en bekronen vernieuwende realisaties op technisch/technologisch en artistiek vlak. De creatieve innoverende aanpak met maatschappelijke relevantie van het project staat centraal. De prijs: € 2.500. De criteria tot deelname: - Het gaat om unieke realisaties op technologisch en artistiek vlak die verwezenlijkt werden in de afgelopen 3 jaren. - Eindejaarsstudenten, kunstenaars en ondernemingen kunnen deelnemen - De realisatie moet verwezenlijkt zijn in België. - Elke technische inzending wordt beoordeeld naar zijn esthetische vormgeving, en bij artistieke inzendingen staat het gebruik van nieuwe materialen of technieken centraal. - Het project moet origineel zijn (geen uitbreiding van een bestaand idee of product). Deadline: 20 april 2007 Hoe deelnemen? Stuur een volledige omschrijving van uw werk (max. 15 blz.) met illustraties of foto’s naar volgend adres : VIK, tav. Christine Malfeyt, Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem. Meer info: Vlaamse Ingenieurskamer: www.vik.be/tech-art Francine Demaret / Tel: 03/259.11.09 / E-mail: [email protected] Christine Malfeyt / Tel : 0478/83.03.93 / E-mail: [email protected]

TWEEJAARLIJKSE CARTOONWEDSTRIJD (Lebbeke) De culturele vereniging ‘De Geus’ te Lebbeke, Oost Vlaanderen, afdeling van Curieus, organiseert tweejaarlijks een cartoonwedstrijd. Alle personen ouder dan 16 jaar kunnen aan deze wedstrijd deelnemen. Het behandelde thema is vrij. De inzendingen moeten origineel getekende cartoons of mini-strips zijn (printouts, bewerkingen met computer zijn ook toegelaten). Deze kunnen zowel in zwart-wit als in kleur zijn. Tekst is toegelaten. De cartoons moeten getekend zijn op een stevig papier van minimum 21 cm x 29,7 cm en maximum 42 cm x 60 cm inclusief passe-partout. Er is geen beperking op het aantal inzendingen De werken worden verwacht uiterlijk op 20 april 2007 bij: Clement Vlassenroot, Duivenkeetstraat 16, 9280 Lebbeke. Prijzen: 1ste prijs: € 250, 2de prijs: € 125, 3de prijs: € 75.

28

Er is ook een publieksprijs ter waarde van € 100. De ingezonden werken worden tentoongesteld in galerij ‘De Fontein’, Grote Plaats te Lebbeke en dit in het kader van de Week van de Amateurkunsten op 27 april vanaf 19.30 uur, 28 april en 5 mei van 14 tot 19 uur, 29 april en 6 mei van 10 tot 12 en 14 tot 18 uur. Meer info (+ het reglement en inschrijvingsformulier): www.curieusdegeus.be

BEWEEG LUCHT Ontwerpwedstrijd (- 35 jaar) Villa Basta organiseert voor de zesde keer een kunstenfestival voor jonge vormgevers en kunstenaars. Villa Basta wil met een ontwerpwedstrijd i.s.m. Weekend Knack positieve aandacht genereren voor ‘jonge ontwerpers’ in de breedste betekenis van het woord. Met een prijs voor ‘vormgevers’ en een ‘conceptuele’ prijs. Opdracht: Voor vormgevers, ontwerpers, enz. : geef ‘toegepast’ vorm aan een ‘product dat lucht beweegt’. De criteria zijn: originaliteit, inhoud, verbeeldingskracht, vernieuwend. Voor kunstenaars, wiskundigen, filosofen, enz. : geef ‘conceptueel’ vorm aan een ‘product dat lucht beweegt’ (…). Ontwerp en realiseer een eindproduct en/of prototype. De criteria zijn: originaliteit, functionaliteit, vernieuwend, esthetisch, technische uitwerking. Het product mag niet zwaarder zijn dan 100 kg en de maximale grootte van 2m³ niet overschrijden. Deadline: vrijdag 7 april 2007. Deelnemers: deze wedstrijd staat open voor alle personen die op 12 mei 2007 niet ouder zijn dan 35 jaar. Prijzen: 2 prijzen, één per categorie van telkens € 750. Dit zijn prijzen ter ondersteuning van jong talent. Anderzijds krijgen de winnaars aandacht in het weekblad Weekend KNACK. De beste inzendingen worden tentoongesteld op het festival ‘KUNST=LUCHT?’ in het oude mijngebouw van Houthalen van 12/05/2007 tot 31/05/2007. Planning: Om geldig deel te nemen dient, per ontwerp, een exemplaar van het inschrijvingsformulier ingevuld en ondertekend teruggestuurd te worden naar Villa Basta, Centrum Zuid 1111, B-3530 Houthalen-Helchteren. Alle info: www.villabasta.be

AGENDA WEEK VAN DE AMATEURKUNSTEN Van 27 april tot en met 6 mei 2007 worden Vlaanderen en Brussel overdonderd door talent en creativiteit. Dan vindt de Week van de Amateurkunsten (WAK) plaats. Een mooi moment om je beeldend werk in de schijnwerper te plaatsen. Iedereen die zich aangesproken voelt, krijgt de kans om zich voor te stellen aan het grote publiek. Je wordt ondersteund door je gemeente en je activiteit wordt opgenomen in een nationale promotiecampagne. Ben je geïnteresseerd en wil je deelnemen aan de WAK? Je kan je inschrijven via www.wak.be, de nagelnieuwe website van de Week van de Amateurkunsten. Na inschrijving ontvang je de gegevens van je gemeentelijke WAK-coördinator en hij/zij die van jou. De gemeentelijke coördinator zal je zo snel mogelijk contacteren omtrent je deelname. Indien dit niet gebeurt, kan je zelf rechtstreeks contact opnemen. Op de website vind je de volledige lijst van de gemeentelijke WAK-coördinatoren. Succes ermee! Alle info: www.wak.be

EXPOSITIES / EVENEMENTEN ANTWERPEN Tentoonstelling van etsen, schetsen en textielkunst van Margot Klingenberg en Renée Van Hekken. In Tracé Cultuurstation, Veltwijcklaan 222 in Ekeren. tem 29 maart 2007. Op woe van 12u30 tot 18u en van 19u30 tot 22u, zat en zon van 13u30 tot 18u. Meer info: [email protected] Mixed Media en grafiek door Jeannine Laenen. In de Gemeentelijke bibliotheek (Pastorijstraat 10) te Kasterlee. T.e.m 9 april 2007. Meer info: [email protected] “Je mag buiten de lijntjes kijken”: tentoonstelling van Mieke Drossaert: acryl op canvas. Van 23/3/2007 tot 22/4/2007 (elke zaterdag van 10 tot 14u). In VOC Guldenstraat 27, 2800 Mechelen Meer info: www.frankvandeneynde.be De leden van de Olense Kunstkring OK2000 stellen tentoon in het Gemeentehuis (Kerkstraat 1) te Herselt. Op 31 maart en 1 april - 7 en 8 april - 14 en 15 april van 13 tot 18u. Opening op vrijdag 30 maart om 20u. Meer info: 014/21 68 03 | E: [email protected]

BASTART Bastart is een nieuw tentoonstellingsplatform voor jonge kunstenaars, dat een aantal kwalitatieve kleine exposities organiseert zowel in de Bastart-galerij als op verschillende locaties in België. Er vinden op regelmatige basis tentoonstellingen plaats in de permanente Bastart-galerij van Villa Basta, gevestigd in het oude mijngebouw van HouthalenHelchteren. In het voorjaar van 2007 zijn er nog twee tentoonstellingen bij Villa Basta gepland. Deze tentoonstellingen in de Bastart-galerij vormen het startschot van een traject waar verschillende tentoonstellingspartners op inpikken. Dat wil zeggen dat we naast onze permanente galerij ook reizende tentoonstellingen organiseren samen met onze tentoonstellingspartners over heel België. In de tentoonstellingsagenda vind je terug waar en wanneer je een BASTART tentoonstelling in je buurt kan bekijken. BASTART wil jonge kunstenaars een platform aanbieden en hen zo de zichtbaarheid en de contacten bieden die van essentieel belang zijn in hun zoektocht naar expositiemogelijkheden en mogelijk ook de verkoop van werken. Je kan voor meer informatie altijd terecht op onze website: www.bastart.be

Tentoonstelling door Estlandse kunstenaars in het Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 te Schoten: Malle Sarv (olieverfschilderijen) en Piia Maiste (aquarellen, tekeningen en miniceramics). Op 31 maart 2007 (14-18u) en 1, 7,8 en 9 april 2007 (13-18u). Meer info: 03/6634974 | E: [email protected] Femmes Artistiques: Zes vrouwen uit Nederland en Belgie stellen hedendaagse schilderkunst tentoon: Lisette van den Berge, Marion Jurgens, Elske Lekkerkerker, San de Kort, Constance Hapée en Joop de Chêne. In de kerk van Attenhoven, Kerkstraat 125 te Hoevenen. Op 8, 9 april en 14 en 15 april 2007 telkens van 11 tot 18u. Meer info: 014/557396 | E: [email protected] Resultaten van een kunstzinnige actiedag voor kinderen uit de lagere scholen van Herenthout i.s.m. Kunstkring Toreke rond ‘Avontuur’, het thema van de jeugdboekenweek 2007. De expo brengt een confrontatie van de kunstwerkjes van de kinderen met werk van de leden van de Kunstkring. In de expolokalen van de Openbare Bibliotheek, Zwanenberg 27 te Herenthout. Van 13 april t.e.m. 6 mei (di.17.30 tot 20u/ wo.13.30 tot 17u/ vr.15.30 tot 19u/ zo.10 tot 12u/ gesloten op 1 mei). Meer info: Joris Peeters: 014/501040 | E: [email protected] Tijdens de week van de Amateurskunsten (WAK) maakt Maggy Jacqmin karikaturen in het Gemeenschapshuis te Schilde. Op 5 en 6 mei (van 13 tem 18 u). Meer info: 0498/120090 | E: [email protected]

29

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!!

Een tentoonstelling, kunstenroute of ander evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 18 mei 2007.

De Ateliers Beeldende Kunsten van het Cultuurcentrum Strombeek stellen tentoon in ALM Groep, Filip Williotstraat 9 te Berchem: t. e. m. 12/5/2007: Lydia De Windt, Jo Lecomte en Rita Opstaele (schilderijen) en Kristien Joostens, Hugo Meert en Eric Missiaen (keramiek). van 18/5 t. e. m. 24/8/2007: Jan Bastiaensen, Wim De Groot en Chris de Nutte (schilderijen) en Anne Hulpiau, Griet Joostens en Erwin Vanhaecke (keramiek). Meer info bij: Hugo Meert 0486/693012 | meertbettens@scarlet. be VOGELVRIJ Activiteitencentrum voor blinden en slechtzienden vzw De Markgrave pakt uit met een uniek, feeëriek vogelfestival in mei. Vreemde vogels in klei, mozaïek, ijzer, hout en plastiek. Hapjes, drankjes, steltlopen buiten in de tuin. Gekwetter en gesnater, eendjes vissen in het water. Ballonwedstrijd, tempera of schilderen met een ei en film erbij! Kom binnen langs de van Peltstraat en voel je vogelvrij in de Markgravelei 20! Groots openingsweekend: 25, 26, 27 mei. Tentoonstelling + film: 3 volgende woensdagen: 30 mei, 6 juni en 13 juni. Meer info volgt op de website: www.demarkgrave.be De cursisten van het vrij atelier keramiek van Atelier Cirkel stellen werk tentoon in de bibliotheek van Zwijndrecht. zij inspireerden zich op al wat een bibliotheek te bieden heeft. “O zit het zO” is te bekijken van 2 t.e.m. 30 juni tijdens de openingsuren. Meer info op www.ateliercirkel.be

Open beeldentuin met werken in klei van Rita Verhuizen en cursisten. Locatie: Gracht 27 te Genk. Op zondag 6/5, 17/6, 24/6, 1/7 telkens tussen 10 en 19u. Tentoonstelling van werken in klei van Rita Verhuizen: De Trein van het leven. In ZOL, campus St Jan, Schiepse bos 2, inkomhal. Van 21 maart t.e.m. 3 mei tussen 8 en 20u. Meer info: 0476/410821 | E: [email protected] Zesde editie van de Internationale Schildersmarkt met meer dan 60 deelnemers uit binnen- en buitenland. Tentoonstelling + demonstraties. Op 21 juli 2007 van 14-20u. Meer info op www.schildersmarktneeroeteren.be Keramiektentoonstelling in Galerij Crea Cox, Ordingendorp 23 te St-Truiden. Iedere vrijdag en zaterdag van 10u tot 18u. Meer info: 011/695121 E : [email protected]

OOST-VLAANDEREN

Kunstkring De Regenboog exposeert te Oud-Turnhout in het Cultuur- en Gemeenschapscentum De Heischuur, Schuuroven,2 , (Oosthoven), tekeningen, acryl- en olieverfschilderijen, gemaakt door de leden van de vereniging, Op 23 en 24 juni telkens van 11 tot 18u. Meer info: 0478/584781 - Rik Van Mechelen

Openlucht beeldententoonstelling n.a.v. beeldhouwprijs “Middelpunt van Vlaanderen”. Tot en met 15 april in Opdorp op de Dries. De tentoonstelling loop op het dorpsplein tussen 100.000den narcissen! (zie ook Wedstrijden) Meer info: www.lenteopdendries.be

LIMBURG

Annie De Paepe stelt tentoon ingenious portrets fotografie op linnen, in samenwerking met Vandendriesse Vera en Martine Dhaen met schilderijen en tekeningen in Gaanderij Vercammen Kapellestraat 70, 9220 Hamme. Tot 22 april, open op za & zo 14 > 18 u of op afspraak. Meer info: [email protected] of [email protected]

Confrontatie Line vs Jacques Feyaerts: een interpretatie van foto’s aan de hand van tekeningen en schilderijen van Line. In Gemeentehuis (Koningin Astridplein) te Leopoldsburg. Tot en met 13 april 2007. Meer info: 011/345647 | E: [email protected] Expositie van de schilderijen van Karin van den Borst. In het Pensionaat Cultuurcentrum De Breughel te Bree. Tot en met 1 april 2007. Meer info: 089/85 33 51 | E: [email protected]

“MI SE” : tentoonstelling van Fran Kusters in Kunstgalerij ‘Open Huis’, Maastrichtersteenweg 254 te Hasselt. Tot 30 maart 2007. Open van ma tot vrij: 10 tot 17u. Vernissage op vrij 2 februari. Meer info: http://users.belgacom.net/FRANKusters

30

Tentoonstelling van figuratieve schilderijen in olie en acryl (Linda Blokken) en van keramiek (Maurice Hex). In de Ursulakapel, Sint-Ursulastraat (Begijnhof) te Tongeren. Van 6 t.e.m. 15 april 2007, alle dagen open van 13 tot 18u en op zondag van 10 tot 18u. Meer info : www.lindablokken.be

Kunstatelier SPAT stelt tijdens de maand april 2007 zijn werken tentoon in het A.C.C. (Gemeentehuis) te Buggenhout, Nieuwstraat 2: schilderijen, glaskunst, keramiek en bronzen beelden. Open: elke zat. en zon. van 14 tot 18u. Paasmaandag: 14 tot 18u. Meer info: E: [email protected] | W: http://users. skynet.be/rogervandeneede Overzichtstentoonstelling n.a.v. het vijfjarig bestaan van kunstwerkplaats ‘De Verfplek’. Deze tentoonstelling is te bezichtigen in een bijgebouw van de Drongengoedhoeve te Knesselare van 16 tot 19 april (tussen 18u en 21u) en op de finissage vrijdag 20 april vanaf 20u. Meer info: 09/253.94.16 | E: [email protected]

° Open atelier: liefde voor keramiek. Op zat en zon 21, 22, 28, 29 april, 1 & 6 mei 2007. Van 10 tot 19u. ° Tentoonstelling van werk van Fernand Everaert & Bibi Kriek. Verschillende demonstraties: Stoken hout/zout oven: 21, 22 april 2007, met leerlingen van het Syntra – Aalst. Openen van de oven: 29 april rond 14 uur. Voor de kinderen en de liefhebber: creatief omgaan met klei. In Galerie ‘t Lobos, Ommegangstraat 47 te Lochristi. Meer info: www.fernand-everaert.be | 09/355 56 08 Lentetentoonstelling met keramiekwerken van Chris Masson. In Den Artistjee, Meilegemstraat,67 te Zwalm-Meilegem. Op 21,22 en 23, 28 en 29 april en 1 mei 2007. Open van 10 tot 18u. Meer info: 055/49.76.06 | E: [email protected] De 6e editie van tentoonstelling “Kunst op en rond Het Drongengoed” vindt plaats op en rond de abdijhoeve te Knesselare/ Ursel van 12 tot en met 28 mei (elke dag van 14 tot 18u.). De organisatoren gingen op zoek naar kunstenaars die bereid zijn hun werk te confronteren met het werk van de kunstenaars met een verstandelijke beperking. Het wordt een behoedzaam aftasten van de spanningen tussen de wereld van de outsider kunstenaar en de reguliere kunstenaar. De kunsttentoonstelling “CO-ART” is een bijzonder uitdagend concept waarin de “CO” staat voor samenwerking, confrontatie en wederzijdse inspiratie. Contact: [email protected] | 0486/188843 16e Internationale Keramiek-en Pottenbakkersmarkt Op 25 & 26 augustus 2007 in het Provinciaal Domein ‘Puyenbroeck’ te Wachtebeke. Meer info: www.keramiekfestival.be

VLAAMS-BRABANT / BRUSSEL Tentoonstelling Benoît Félix: het lijkt wel of deze Naamse kunstenaar voortdurend een spelletje ‘papier, schaar, steen’ speelt: met één enkele knip of plooi in het papier manipuleert hij een tekening of een schets tot een nieuwe vorm die de omliggende ruimte in zich opneemt. Elke tekening wordt zo een sculptuur of een installatie. Van 15 april t.e.m. 3 juni 2007 (vrij, zat en zon van 14 tot 18u) in Galerie budA, Buda 14 te Asse. Meer info: 02 306 50 95 | W: www.budart.be

WEST-VLAANDEREN Tentoonstelling van Nicole Sanders. In Sociaalhuis Lacoure Te Oostende. Tot eind mei 2007. Meer info: 0474/495506 Tentoonstelling met sculpturen in albast en serpentijn van Françine Vallaeys en schilderijen in olieverf van Linda Rigole. In Brasserie Chagall te Nieuwpoort-Bad. Nog tot 15 april. Dagelijks, van 10 tot 20u. (behalve ma). Meer info: [email protected]

Filip Loosvelt (abstracte schilderijen) en Christiaan Van Damme (keramiek) in a r t - h i l l g a l e r i e, Cathilleweg 130 te Stalhille. Van 1 t.e.m. 29 april 2007. Op zondagnamiddag van 14-18 u of op afspraak. Meer info: www.bloggen.be/arthill | 0474 98 86 41 Tentoonstelling aquarel en acryl van Denise Dierickx. In de cultuurhal van ‘t Brugse Vrije, Burg 11, te Brugge. Van 3 tot en met 14 april 2007. Open: elke weekdag van 14 tot 17u (gesloten op zondag). Meer info: [email protected] | tel 0485 08 16 49 Olieverfschilderijen van Mieke Teirlinck. In Art gallery De Muelenaere & Lefevere, Polderstraat 76, te Oostduinkerke (dorp). Van 7 april tot en met 3 juni 2007. Op vrij-zat-zon van 14-18u. Gesloten van 27 tot en met 29 april. Meer info: [email protected] Expositie in Art Gallery Chagall, Albert I Laan, 342, Nieuwpoort-Bad: F.Vallaeys: Sculpturen - L.Rigole: Schilderijen. Tot 15 april 2007. Meer info: 0498/442734 | E: [email protected] De Kanneblomme stelt tentoon in de Oogsthangaar, Kanaalstraat 37 te Snaaskerke (Gistel). Martha Borgoo olieverf en aquarel, Mieke cuylle olieverf en acryl, Christele Devriendt juwelen, Raymond Vanborm houtsculpturen, Frie Dewilde keramiek, Freddy Beernaert metaalsculpturen, Christiane Lestaeghe acryl en papier-mâche, Karlijn Decraecke mozaïek. Op 28 en 29 april (vernissage op 28/4 om 11u) Open: zat: 11 tot 18u / zon: 13 tot 18u. Meer info: 059/508046 | E: [email protected] Art-Markt te Kuurne Een 100-tal kunstenaars werken in openlucht en stellen hun kunst tentoon + wereldrecordpoging portretschilderen. Op 16 en 17 juni 2007. Meer info: [email protected] | 056/72.80.88 Expositie van sculpturen van Nicole Lefèvre. In Ryckewaertshof (Anton Diez) (Bosduivenstraat 22) te Bredene. Van 8 juni tem 1 juli 2007. Open woe t.e.m. zat: 15 tot 19u / zon: 15 tot 18u. Meer info: 0498/92 75 11 | E: [email protected]

NEDERLAND Belgische en Nederlandse kunstenaars stellen tentoon. De schilderijen van Carine Van Gorp zijn betekend, beschilderd, beplakt met delen van foto’s en poëzie. Tot half juni (op vrij en zat van 13 tot 17u en op afspraak). In Max Havelaardreef 176 4906 BD Oosterhout (NL). Meer info: 03/2321220 | E: [email protected] Kunsj aon de Grens: Euregionale tentoonstelling van amateurkunstenaars uit Nederlands Limburg, Belgisch Limburg, de provincie Luik en uit Rheinland-Westphalen (D). Ca. 25 deel-

31

nemers: schilderen, keramiek, fotografie, textiel en brons. De locatie ligt een paar honderd meter van de grens met België (Moelingen, gemeente Visé). Op 28 april (13 - 17u), 29 en 30 april (11 - 17u). In Zaal Wijnands, Rijksweg 258, Eijsden (NL). Meer info: 0031-43 409 107 | E: [email protected]

WORKSHOPS / CURSUSSEN WISPER vzw: Spilliaert als tekenaar. De schetsende en tekenende Spilliaert wordt de inspiratie van deze presentatiereeks. We werken met potlood, houtskool, inkten, pastel. We presenteren samen met de jaarreeksen schilderen in de laatste week van juni 2007. Begeleiding: Theo De Roey. Van 16 april tot en met 21 mei, telkens van 19u30 tot 22u. presentatiemomenten gaan door in het weekend van 26-28 mei. Prijs: € 120 Meer info: www.wisper.be of [email protected] Henna Atelier (MIAT Gent) Schilderen met henna op wollen weefsels… Schilderen met henna op wol is een eeuwenoude Afrikaanse techniek die stamt van de Marokkaanse Berbers en leidt tot verrassende motieven en kleurresultaten. Op een fijne wollen stof breng je met een spuitje verschillende patronen aan; de henna wordt verwijderd wanneer ze droog is. Voor volwassenen en jongeren vanaf 12 jaar. Lesgever: Hilde Windels Op vrijdagen 28 maart en 4 april van 13u30 tot 17u. Toegang 80 euro per reeks (materiaal en koffiepauze inbegrepen) In het MIAT, Minnemeers 9, 9000 Gent. Meer info: 09/269 42 20 | E: [email protected] | W: www.miat.gent.be Cultuurcentrum Strombeek-Bever organiseert lezingen en workshops rond hedendaagse schilderkunst (G. Van Bossche) en keramiek (G. Steegmans en R. Delrue): Guy Van Bossche: lezing 2/5/07, workshop 9/5/07, telkens om 20u. Info en inschrijvingen: www.ccstrombeek.be of telefonisch 02/2630343. Voor specifieke vragen: Hugo Meert (mob. 0486 693012) of Evi Van Humbeeck (02 2630348). Tweedaagse ambachtelijk papierscheppen, verwerken en gebruiken (Antwerpen). Op 31 maart en 1 april 2007 telkens van 10 tot 17u. O.l.v. Nadine Symons. Meer info: 0472/376609 | 03/4750387 Modeltekenen in Nudes Gallery (Gent) op donderdagavonden. Tekenen naar vrouwelijk model tussen 20u30 & 22u30. Lentesessie van 12 april tot 14 juni. 15€ per avond. Meer info: 0475.324 336 | E: [email protected] MUSEUMATELIER 18+ : Abstract Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) Abstracte kunst geeft ruimte aan je verbeelding, reikt je prin-

32

cipes aan zoals evenwicht, ritme, harmonie of emotie, energie … In dit atelier verkennen we deze abstracte beeldtaal. Aan schilderijen ontlenen we geabstraheerde vormen waarmee we een beeld assembleren. Met ijzerdraad, klei en was zetten we vlakke vormen en lijnen om in ruimtelijke vormen en lijnen. Via duidelijke opdrachten ontwikkel je een eigen creatie. Op zat. 28 april, 5, 12 & 19 mei 2007 van 10 tot 12u30. Prijs: € 50 (inclusief toegang en materialen). Geen voorkennis vereist. Meer info: KMSKA, afdeling publiekswerking: 03/242 04 16 of [email protected] Creatief Atelier organiseert workshops voor kinderen, jongeren en volwassenen tijdens weekdagen en schoolvakanties + 3-daagse workshops voor kinderen: “Theater en Beeldende Vorming” op 3, 4 en 5 juli 2007 van 10u tot 16u. (kostprijs € 45) Begeleiding: Margot Van den Bossche. Meer info: Creatief Atelier, Doorslaardorp 83, 9160 Lokeren, 09/229.10.35 | E: [email protected] Draaicursus: handvaardigheid: evolutie van een vormeloze massa naar iets dat esthetische kwaliteit heeft. Van 2 t.e.m. 6 juli / van 9 t.e.m. 13 juli / 5 zat.: 29 september, 6, 13, 20, 27 oktober 2007. Telkens van 9 tot 12u en van 13u30 tot 16u30. In het atelier van F.Everaert, Ommegangstraat 47, 9080 Lochristi. Meer info:2 9/3555608 | W: www.fernand-everaert.be Schildervakantie in Frankrijk: individueel gericht, zowel beginners als gevorderden. We schilderen ongeveer 5 uur per dag, steeds op een andere locatie in de omgeving van Montrieux-enSologne op 60 km van Orléans. Van 5 tot 11 augustus of 12 tot 18 augustus 2007. Organisator : Christine Allaeys Meer info: [email protected] | 0475/66.97.97 Zomerworkshops Atelier Cirkel (Brasschaat): 1 t/m 4/7: beeldend in klei / 2 t/m 5/7: keramische technieken voor beginners / 2 en 3/7: halssieraad met koord en kralen / 4 t/m 6/7: sieraden met zilverdraad / 6 t/m 8/7: batik op katoen en papier / 7 en 8/7: beelden maken in speksteen of albast / 24, 25 en 26/8 of 24, 28 en 29/8 italiaanse schildertechnieken / 25 en 26/8: serviesgoed met vlasporselein / 27 t/m 31/8: pottenbakken voor beginners / 27 en 28/8 : zilveren sieraden met Art-Clay voor beginners / 29 en 30/8: zilveren sieraden met Art-Clay voor gevorderden / 29/9: decoreren en glazuren van potterie /10 en 11/11: wandpanelen met vezelklei en engobes. Bij Atelier 27 (Aalter): 9 en 16/6: halssieraad met porseleinen kralen / 20 en 21/10: serviesgoed met vlasporselein. Meer info: 03/633.05.89 | www.ateliercirkel.be Masterclasses en lezingen bij Atelier Cirkel te Brasschaat: 2 t/m 6/7: kleurrijke raku-technieken – Steve Mattison (Wales) / 2 t/m 5/7: draaien voor gevorderden – Patty Wouters (B) / 25 en 26/8: sculpturale objecten met handgeschept papier – Bob Matthysen (B) (lezing op 24/8) / 27 t/m 30/8: gipsen moedervormen en meervoudige gipsen mallen maken – Sasha Wardell (UK) / 28 t/m 30/8: bouwen en stoken van een houtoven – Wim Hos (NL), Patty Wouters (B) in Schulen – Herk-de-Stad / 13 en 14/10: fotografische zeefdruk op keramiek – Ivo Nijs (B) / 13 en 14/10: werken met gekleurd porselein – Henk Wolvers (NL) (lezing

12/10) / 10 en 11/11: draaien met porselein – Victor Greenaway (Aus) (lezing 9/11). Meer info: 03/633.05.89 | www.ateliercirkel.be Schilderen met acrylverf Via schilderen je talent ontwikkelen, technieken onder de knie krijgen, je eigen stijl ontwikkelen. Voor beginners en gevorderden. Begeleiding: Annemie Op de Beeck. In Barvaux/Durbuy - Maison Legros. Datum: van 23 t/m 28 juli 2007. Meer info: 0496/864 969 | E: [email protected] Masterclass Aquarel-schilderen. Een tweedaagse cursus van vzw Vrij Atelier voor gevorderden met Xavier Swolfs. Op 7 en 8 juni 2007, telkens van 10 tot 17u. In Vrij Atelier te Knokke-Heist. Meer info: 050/630810 | E: [email protected] Master Class Raku & Low Fire techniques workshop. Door Steven Branfman (Meester keramist, Auteur & medewerker Ceramics Monthly, USA). Op 15 – 16 -17 juni 2007. 15 juni: lezing van 19 tot 21 uur. Steven geeft uitleg over zijn werk, werkwijze. 16 en 17 juni: Steven demonstreert verschillende manieren van draaien en vormgeving, decoratietechnieken & processen. Praktisch: Deelname workshop € 150. Iedere deelnemer brengt 5 à 6 kleine biscuit gebakken werken mee, die aan de Raku normen voldoen. Maximum aantal deelnemers 15. Meer info: Het Laatste Huis vzw, Glazenstraat 37 - 2850 Boom | W: www.hetlaatstehuis.be Workshops model aquarel en schets Léon Leenders organiseert vanaf maart workshops voor beperkte groepen (maximum 4 à 5 personen) workshops - vrouwelijk model. In de voormiddag, 2 uur. Van de kandidaat deelnemer wordt verwacht dat hij toch al een basis modeltekenen en -schetsen heeft en bereid is vlug te werken (snelschetsen en snel werken aan aquarel). Geen klassieke benadering, eerder”Kokoschka-techniek”. Meer info: 0485/355 319 | E: [email protected]

omzetten in cirkels / Kantsoorten herkennen. Meer info: 053/785048 | E: [email protected] Tekenen, schilderen naar levend model (Roeselare) Elke 14 dagen, op dinsdag van 14 tot 16u in een ruim vrij atelier te Roeselare. Vrij van techniek, maar wel onder begeleiding. Meer info: 0475/ 61 00 47 | E: [email protected] Vrij atelier modeltekenen: elke vrijdagmorgen van 9.30 u. tot 12 u. (behalve feestdagen en schoolvakanties) in de jeugdlokalen, Kievitlaan te Ranst. Meer info: Bieke Claessens: 03/475 03 28 | E: [email protected] Tekenen en schilderen (aquarel,olie, acryl) en multimedia Individueel gericht en in kleine groepjes, voor diegenen die zich niet willen binden aan een academisch lessenpakket, maar een eigen richting willen volgen, qua onderwerp en uitvoering. In Mariakerke (Gent), Knokke-Heist, Deinze en (binnenkort) Gistel. Telkens op maandag, uren afhankelijk van de locatie. Meer info: Hugo Van Daele, 0486/99 86 38 | E: [email protected] Workshops creativiteit Antwerpen Ontmoet jezelf in klei, verf, houtskool, krijt, beweging, meditatiemomenten... Een proces van inzicht, zelfontdekking, zachte verandering via kunstzinnige werkvormen. Tweedaagse workshops, apart te volgen, telkens van 10 tot 17 uur. Data: 12-13 mei 2007. Meer info: 0478/448068.| E: [email protected] Leren tekenen of vervolmaken en olieverfschilderen voor beginners (Schilde) O.l.v. regentes Plastische Kunsten, Maggy Jacqmin (ma van 9.30 u tot 12.30u: tekenles / ma of di van 19u tot 22u: olieverfschilderen). Meer info: 03/297.52.53 of 0498/12.00.90 | E: [email protected]

Keramiek (Kessel) In deze cursus leer je stap voor stap alle technieken die gebruikt worden voor het opbouwen van keramiek. Van een duimpotje tot het boetseren van een beeldje, diverse kleur- en decoratietechnieken worden ook aangeleerd. Meer info: www.klei-tof.be Workshops Tina’s Kunstatelier (West-Vlaanderen-Middelkerke) Voorjaar 2007: maken van unieke panelen en prachtige beelden. Er wordt vooral gewerkt met acrylverven, stucturen, verharder en zelfhardende klei. Cursusprogramma te verkrijgen via: [email protected] | 0477/600.282 (Bogaert Martine) Cursussen klos- en naaldkant in Kantatelier rosemarijn (Aalst) Traditionele kanten (Stropkant – naaldkant – Duchesse) / Hedendaagse technieken (Naaldkant – wilde gronden - ontwerpen en uitwerken van tassen in kant / Zelf een blokkenkussen makens - garens verven in de microgolf / Ontwerpen stropkant

33

ZOEKERTJES WERELDRECORD ZELFPORTRETSCHILDEREN (Kuurne) Tijdens de Art-Markt te Kuurne op 16 en 17 juni 2007 zal geprobeerd worden om een wereldrecord zelfportretschilderen te vestigen. De zelfportretten van ongeveer 29 x 21 cm, zullen met latexverf op een groot doek geschilderd worden (1,5 x 200m). Op zondag 17 juni is het marktplein één openlucht atelier met een 100-tal geselecteerde kunstenaars. Wie wil meedoen kan zijn gegevens en foto’s van zijn werk mailen naar annie.messely@ skynet.be | Ook info op 056/72.80.88 GEZOCHT: BEELDHOUWERS Ik zoek beeldhouwers om samen in openlucht (park, tuin...) te exposeren en dit in de regio van Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen.Heb je interesse neem contact op of stuur fotomateriaal door naar: Antoon Mahieu: 0472/51 83 56 | E: [email protected] GEZOCHT: SCHILDERSEZELS Ik ben op zoek naar tweedehands schildersezels, licht en gemakkelijk mee te nemen, voor het schilderen op locatie. Meer info: [email protected] | 0475/66.97.97 GEZOCHT: TENTOONSTELLINGSPANELEN Wij zijn drie kunstenaressen en wij stellen tentoon van 27/4 tot 6/5 te Leuven i.v.m. de Week van de Amateurkunsten. Wij zijn nog op zoek naar tentoonstellingspanelen. Wie kan deze lenen of verhuren? Contact: 0498/843872 | E: [email protected] GEZOCHT: ZEEFDRUKATELIER Ik zou graag gedurende een periode van 3 weken gebruik willen maken van een zeefdrukatelier. Machine met aanzuiging+ droogrek. Geen belichtingsinstallatie nodig. Contact: Clara Janssens: 014/512657 | E: janssensclara@hotmail. com TE KOOP: ETSPERS Etspers polymetaal: 3j oud, levenslange fabrieksgarantie type js-50 afdrukbed 50x100 cm pers op onderstel en onderwals: nieuwprijs € 1650 excl. BTW. Mag weg voor € 1200 vaste prijs; verwarmtafel polymetaal 60 x 40 cm nieuwprijs € 461 te koop voor € 250 vast. Meer info:0474/109.150

34

zij verkiezen. De URL van de blog is: http://javeartwork.blogspot. com Ook: Mimesis: een nieuwe Nederlandstalige ontmoetingsplaats op MSN voor kunstbeoefenaars en kunstliefhebbers. Neem een kijkje op http://groups.msn.com/Mimesis Contact (Jan Verhulst): [email protected] GEZOCHT: DEELNEMERS OPENLUCHT BEELDENTENTOONSTELLING Spring-Tij! is een laagdrempelig en markant cultuurproject. Met Spring-Tij! plaatsen we het water van de Rupel centraal. Spring-Tij! start in mei en eindigt in juli 2007. Een van de grootste activiteiten is de openlucht beeldententoonstelling in de parkomgeving van het Rust en Verzorgingstehuis Maria Boodschap van Niel, met name “Onder den bloten hemel”. Deze tentoonstelling loopt van 24 juni tot 11 juli 2007 en hiervoor zijn we op zoek naar beeldhouwwerken, assemblages en 3D-werken die vast kunnen verankerd worden (liefst verband houdend met het thema water). Meer info: [email protected] | 03/451 11 30 GEZOCHT: DEELNEMERS OPEN TUINDAGEN IN WAREGEM Marnixring Leeuwercke te Waregem organiseert in samenwerking met de Landelijke Gilde een Open Tuin Weekend op 23 en 24 juni 2007. Wij wensen in zeven tuinen in en rond Waregem de kans te bieden aan Vlaamse beeldende kunstenaars om hun werken ten toon te stellen. De tuinen worden tevens aangekleed met gedichten en een fietsroute linkt de tuinen. Jaarlijks gemiddeld bezoekersaantal ligt rond de 450 personen per tuin, waardoor wij kunnen stellen dat dit een reële mogelijk is om uw werken ruimere bekendheid te geven. Meer info: 0476/571669 | E: [email protected] GEZOCHT: DEELNEMERS ‘KUNST IN HET DORP’ In Bellingen in het ontmoetingscentrum Terloo vind de 5-de editie van ‘Kunst in het Dorp’ plaats. Nocturne op zaterdag 8/9. Tentoonstelling op 9/9 en 16/9. Hiervoor zoeken wij nog kunstenaars uit verschillende disciplines: beeldend werk, poëzie, video-art, landschapskunst, muziek,… ‘Kunst in het Dorp’ is een multiculturele en multidisciplinaire kunsttenstoonstelling. Deze heeft tot doel kunstenaars samen te brengen rond 1 thema en aan kruisbestuiving te doen. De laatste editie trok ongeveer 1400 bezoekers. Voor meer info over het evenement: www.kunstinhetdorp.be In geval van interesse: mail naar [email protected]

GEZOCHT: JONGE DYNAMISCHE MEDEWERKERS/KUNSTENAARS Arte Falco is een vzw die nu reeds 13 jaar op een succesvolle wijze een rol speelt in het Antwerpse kunstgebeuren. Om de zaken in een verjongde richting te laten evolueren, zoeken we een kleine groep jonge artefielen uit het Antwerpse om het roer (geleidelijk) over te nemen. Ze krijgen veel (artistieke) ruimte, logistieke steun van (en indien nodig) begeleiding, de bestaande (schitterende) galerie en werkruimte en uiteraard behoorlijke werkingsmiddelen. Interesse? Meer vind je op www.arte-falco.com

GEZOCHT: DOODSPRENTJES & EX LIBRIS Als grafica doe ik research naar specifieke doodsprentjes en eventueel hun ontwerpers en/of lectuur. Tevens ben ik enkele lijnen aan het uitzoeken om ontrent deze rouwgrafiek nieuwe creaties voor te stellen. Daarom ben ik dringend op zoek naar handgemaakte of gedrukte ontwerpen, zeer “oude” omwille van de techniek en symboliek engelen-kinderprentjes van overleden kunstenaars en bekende personen (ook fotografie), speciale formaten,enz. In het kader van voorgaande ook EX LIBRIS. Meer info: [email protected] | 014/63 56 41

GEZOCHT: DEELNEMERS BLOGPROJECT “ZELFPORTRET” Het idee is om online een collectie zelfportretten samen te stellen van mensen van over gans de wereld, gemaakt in het medium dat

GEZOCHT: KUNSTENAARS (Brecht) Leon Van Huygevoort organiseert een opentuin-tentoonstelling en zoekt kunstenaars die graag deelnemen. Van 15 juli tot 30

augustus. Meer info: 0486/50 27 67 | Beekstraat 5, 2640 Mortsel. GEZOCHT: KERAMIEKOVEN Philip Pattyn zoekt een oven om keramiek te bakken. Contact: http://blog.seniorennet.be/ongegrond GEZOCHT: EXPOSANTEN KERAMIEKMARKT (Boom) Op 6 mei 2007: de eerste keramiekmarkt van het jaar in België, waarmee het seizoen wordt geopend. Het marktgeld is € 50 voor leden en € 75 voor mensen die lid worden bij inschrijving. Het Laatste Huis zorgt voor een prettige omkadering. Het aantal plaatsen is beperkt. Bij inschrijving ook graag foto’s van je werk. Info: Het Laatste Huis, Glazenstraat 37, 2850 Boom | 03/289 39 46 | E: [email protected]

GEZOCHT: TENTOONSTELLINGSRUIMTE / KUNSTENAARS U zoekt een kunstenares om samen mee tentoon te stellen (regio Willebroek) ? Meer info: www.imfer.be | E: [email protected] TE HUUR: GALERIERUIMTE (Bocholt) Matt’s Kunsthoekje te Bocholt, Limburg, beschikt over een galerie van ca 40 m², en is te huur onder aantrekkelijke voorwaarden. Meer info: www.kunsthoekje.homestead.com GEZOCHT: ATELIERRUIMTE (Regio Herentals) Ik zoek ruimte om als schildersatelier te benutten in omgeving Herentals, Westerlo, Grobbendonk. Meer info: 0478/76 96 88 | E: [email protected]

Workshops in bedrijven Ik ben zelfstandig kunstenares Maggy Jacqmin uit Schilde en breng al het nodige materiaal mee om je een 1/2 uur te ontspannen op het bedrijf. Je mag schilderen met acryl naar hartelust of gewoon experimenteren. Meer info: www.lerentekenen.be | 0498/12.00.90 MANNELIJK MODEL / DUO MODEL Enkele jaren ervaring als model op verscheidene Academies. Indien nodig kan ik ook samen met een medestudente deelnemen aan sessies voor duomodel. Meer info: [email protected] MODEL Model met poseerervaring, lenig, houdt van proberen stil te zitten. Voor meer info, eventueel foto’s, prijs,...: [email protected] GEZOCHT: KERAMIST / LESGEVER Ik zoek in de streek tussen Mechelen en Leuven naar een keramist waar ik enkele uren per week, bvb. vrijdag, les kan volgen in kleibewerking. Wie leert me de knepen van het vak? Contact: 0476 529 770 | E: [email protected]

ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Mechelen) Verdieping 2 en 3 in een mooi herenhuis in het centrum (Ijzerenleen, 20 m van Grote Markt) te Mechelen beschikbaar voor tentoonstellingen en/of atelier. Opp. van elk verdiep is 80 m2 ( 5x16). Aparte ingang. Meer info: 0473/862137 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER-WOONST (regio Antwerpen) Mag werk aan zijn. Wel mogelijkheid om domicilie te plaatsen Contact: 0486/941431 | E: [email protected]

35

I I I I I I

Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 F +32 [0]9 233 07 09 www.kunstwerkt.be [email protected]

24