3
27 september — 09 november 2014
A— Fons Asselbergs B— Pieter Bannenberg Guus Beumer Aaron Betsky Julia B. Bolles-Wilson Jan Brouwer Neave Brown Jan Bruggemans
E— Mick Eekhout Marleen Engbersen Guus Enning F— Tom Frantzen G— Marijke de Goey Alfredo Di Gregorio
C— Herman Coenen Mels Crouwel Antonio Cruz Jacqueline Cramer
H— Jan + Leny Haans John Habraken Herzog & De Meuron Herman Hertzberger
D— Bert Dirrix
J— Leon Janssen Claudy Jongstra K— Maarten Kloos Hans Kollhoff
L— Arno Lederer Michele De Lucchi M— Geert Mak Roberto Meijer O— Antonio Ortiz S— Jeroen van Schooten Dirk Sijmons Huub Smeets V— Hans van Velzen W— Peter Wilson
In deze begeleidende publicatie van de tentoonstelling ‘Was getekend, Jo Coenen’, brengen we het netwerk van Jo Coenen samen. Hoewel zijn loopbaan niet ten einde is, vormt zijn 65e verjaardag een mooie aanleiding voor deze tentoonstelling, waarin niet alleen de schetsen van Coenen centraal staan, maar ook zijn verschillende rollen als architect, als strateeg, als educator én als Rijksbouwmeester. Eigen aan de processen binnen de architectuur is het aangaan van samenwerking. Gedurende zijn hele rijke oeuvre heeft Jo Coenen vele samenwerkingen geïnitieerd met collega architecten, politici, critici, landschapsarchitecten en vele anderen. Om de context en het netwerk van Jo Coenen te verduidelijken heeft Bureau Europa belangrijke mensen waarmee hij heeft samengewerkt gevraagd een brief te schrijven gericht aan Jo Coenen. Een brief waarin wordt ingegaan op de vraag: “Wat waardeert u of heeft u geleerd van Jo Coenen en zijn manier van werken/ denken?” Iedere auteur is gevraagd de brief met afbeeldingen te ondersteunen, met beelden ter inspiratie of tot visueel genot van Coenen. Dit onderdeel van de tentoonstelling is voor Jo Coenen een verrassing.
Saskia van Stein Directeur Bureau Europa
In this publication accompanying the ‘Signed, Jo Coenen’ exhibition, we bring together Jo Coenen’s network to form a compendium of personal responses to his work. Although his career is far from over, his 65th birthday is a good reason for an exhibition emphasising the importance of Coenen’s sketches, and his various roles as an architect, strategist, educator, as well as his period as the state architect of the Netherlands. Specific to processes within architecture is the entering into cooperation. Throughout his oeuvre, Jo Coenen has initiated many collaborations with fellow architects, politicians, critics, landscape architects, and many others. To clarify the context and the network of Jo Coenen, Bureau Europa has asked important people he has collaborated with to write Jo Coenen a letter. A letter that addresses the question: ‘What do you value or have you learnt from Jo Coenen and his way of working and thinking?’ Each author has been asked to accompany the letter with images – pictures of inspiration or visual pleasure for Coenen. This part of the exhibition is a surprise for Jo Coenen. Saskia van Stein Director Bureau Europe
4
5
brief/ letter 01
Fons Asselbergs
Fons Asselbergs
6
7
brief/ letter 02
Fons Asselbergs Jan Brouwer Mels Crouwel Dirk Sijmons
brief/ letter 03
Pieter Bannenberg
8
9
brief/ letter 04
Guus Beumer
Guus Beumer
10
11
brief/ letter 05
Aaron Betsky
brief/ letter 06
Julia B. Bolles-Wilson
12
13
brief/ letter 07
Neave Brown
brief/ letter 08
Jan Bruggemans
14
15
brief/ letter 09
Herman Coenen
Herman Coenen
16
17
Herman Coenen
Herman Coenen
18
19
brief/ letter 10
Antonio Cruz + Antonio Ortiz
brief/ letter 11
Jacqueline Cramer
20
21
brief/ letter 12
Mick Eekhout
Mick Eekhout
22
23
brief/ letter 13
Guus Enning
brief/ letter 14
Tom Frantzen
24
25
brief/ letter 15
Marijke de Goey
brief/ letter 16
Alfredo Di Gregorio
26
27
brief/ letter 17
Jan + Leny Haans
brief/ letter 18
John Habraken
28
29
brief/ letter 19
Herzog & De Meuron
brief/ letter 20
Herman Hertzberger
30
31
brief/ letter 21
Leon Janssen
brief/ letter 22
Claudy Jongstra + Marleen Engbersen
32
33
brief/ letter 23
Maarten Kloos
Maarten Kloos
34
35
brief/ letter 24
Hans Kollhoff
Hans Kollhoff
36
37
Hans Kollhoff
brief/ letter 25
Arno Lederer
38
39
brief/ letter 26
Michele de Lucchi
brief/ letter 27
Geert Mak
40
41
brief/ letter 28
Roberto Meijer
Roberto Meijer
42
43
brief/ letter 29
Jeroen van Schooten
brief/ letter 30
Huub Smeets
44
45
Huub Smeets
Huub Smeets
46
47
Huub Smeets
brief/ letter 31
Hans van Velzen
48
49
Hans van Velzen
brief/ letter 32
Peter Wilson
50
51 Aaron Betsky
Arno Lederer
Claudy Jongstra + Marleen Engbersen
Guus Enning
— Skizze
— Op de trappen van de Raad van State aan de Kneuterdijk in Den Haag met alle deelnemers en mentoren van het eerste Experiment (2003). — Met Minister Jacqueline Cramer aan de vooravond van de behandeling van de Wet op de Architectentitel (2010). — De petitie “Tegen de kosten en beperkingen van de beroepservaringsperiode BEP” van de architectuurstudenten uit Delft, Eindhoven en Wageningen (zomer 2014).
— NAI
Guus Beumer
— Rechts Jo als actievoerder. Hij biedt het Manifest “Beroepservaring’ aan Minister Cramer aan (2010).
Jeroen van Schooten
— NAI
— Ode
52
53 Jan + Leny Haans
Herman Hertzberger
Herman Coenen
Hans van Velzen
— Openbare Bibliotheek Amsterdam
54
55 Hans Kollhoff
Maarten Kloos
Bert Dirrix
Jan Bruggemans
Colofon Curator Saskia van Stein Project manager Coenen / Projectleider Coenen Dorine van der Ploeg Graphic Design / Grafisch ontwerp Studio Noto Project assistant / Project assistent Loes van Oort Text/ Tekst Hilde de Haan Saskia van Stein Text editor / Tekstredactie Joyce Larue English translations / Engelse vertaling Jason Coburn Printer / Drukker Drukkerij Walters Many thanks to / Veel dank aan All the artists, architects, designers, institutions and all others who have generously contributed in the realization of this exhibit.
— Amsterdam — Halfweg — Genk — Lens
Helaas hebben wij niet alle toegezonden brieven kunnen opnemen in deze publicatie. Unfortunately we were not able to include all the sent letters in this publication.
— Photo with KNSM Eilandcardboard-model in the background
Fons Asselbergs, Jan Brouwer, Mels Crouwel, Dirk Sijmons
— Victor Horta Maison du Peuple / Volkshuis 1896-1898 Joseph Stevensstraat Brussel in 1965 afgebroken en vervangen door een toren van 26 verdiepingen Tour Blaton.
— Sketches from diary, 25.02.1989
— Jean Prouvé Volkshuis 1935-1939 Clichy
— Morphological transformation
— Frank Van Klingeren, ’t Karregat 1973 Eindhoven
— Photo passage
— Toyo Ito Sendaï Mediatheque 1995-2001 Miyagi Prefecture Japan
— Rijksbouwmeesters
Was getekend, Jo Coenen Signed, Jo Coenen
www.bureau-europa.nl
