In de tussentijd kom je in dit boek diverse alternatieven en heerlijke recepten tegen, zodat je vanaf vandaag gezonder kunt gaan eten

 

Inhoudsopgave    Introductie  1.  Alle mythen van tafel: de fabels over calorieën tellen  2.  Introductie tot voedingscategorieën  2.1.  Koolhydraten  2.2.  Eiwitten  2.3.  Vetten  2.4.  Opdracht  2.5.  Ontbijtrecepten  3.  Top Secret! Wat ‘ze’ niet willen dat je weet over voeding  3.1.  Wat zit er echt in ons eten…  3.2.  Kunstmatige toevoegingen: ongevraagd in je eten  3.3.  Wat is er met onze voeding gebeurd?  3.4.  De invloed van suikers en kunstmatige zoetstoffen op ons lichaam  3.5.  Opdracht  3.6.  Welke voeding gooi je vanaf vandaag echt de deur uit  3.7.  Lunchrecepten  4.  De ‘Gezond’ illusie: Niet zo gezond als je dacht…  4.1.  De gevaren van ongefermenteerde soja  4.2.  Melkproducten: wel of niet gezond ?  4.3.  Melkproteïne leidt tot autisme, diabetes en hartaandoeningen  4.4.  Het effect van gluten op je gezondheid  4.5.  Kippenvlees: de gevaren van fastfood kip  4.6.  Opdracht  4.7.  Lunch‐ en dinerrecepten  5.  Wat mag ik eten?  5.1.  Supergroenten die je altijd in huis moet hebben  5.2.  Gezond boodschappen doen met een klein budget  5.3.  Drinken  5.4.  Wat zijn goede combinaties van voeding om samen te eten  5.5.  Supplementen: wel of niet nemen, en welke?  5.6.  Goede en veilige suikervervangers  5.7.  Lunch‐ en dinerrecepten  6.  Introductie tot een balans in onze hormoonhuishouding  6.1.  Wat is insuline en wat heeft het voor invloed op mijn lichaam?  6.2.  Wat is cortisol en wat doet het in ons lichaam?  6.3.  Hoe je met lichaamsbeweging je leptine en insulinegevoeligheid beïnvloedt  6.4.  Recepten voor de lekkere trek  7.  Voeding is meer dan alleen een brandstof  7.1.  Voeding voor je Huid: Verzorg je huid met de juiste voedingsstoffen  7.2.  Voeding voor meer Energie: Vitamine B12, een belangrijke energieleverancier  7.3.  Opdracht  8.  Je volgende stap   

 

3  5  9  9  11  14  18  19  21  21  26  30  33  39  40  44  46  46  49  52  55  56  58  59  61  61  64  66  70  74  77  79  81  81  82  84  86  88  88  91  94  95 

2 

  Introductie    Gefeliciteerd met je aankoop van 'Voeding die je slank maakt'. Dit is de oorspronkelijke titel van mijn  eerste boek, dat ik schreef in 2009, toen ik zo'n 4 jaar actief was als Personal Trainer. De primaire  focus van het boek toen was toen voornamelijk: "Wat kan je eten wat je hormoonhuishouding in  balans brengt, waardoor je overtollige kilo's zult verliezen".    Terwijl de essentie van het boek (Eet uitsluitend wat groen is, wat je kunt plukken, wat zwemt, wat  vliegt en wat rent) niet is veranderd, is het boek door de jaren heen verrijkt met talloze nieuwe  inzichten over voeding. Een betere titel zou op dit moment zijn: "Voeding die je slank maakt, je een  geweldig immuunsysteem, enorm veel energie en een prachtige huid geeft". Ik beantwoord met dit  boek primair de vraag: "Wat mag ik eten, dat me een slank lichaam en een geweldige gezondheid  brengt".    Mijn doel met dit boek is tweeledig:  1. Je bewust maken over wat de voeding die we eten eigenlijk écht met ons lichaam doet;  2. Je nieuwe keuzemogelijkheden geven, goede en gemakkelijke alternatieven voor een blijvend  gezond voedingspatroon.    In mijn ogen is onwetendheid over voeding één van de primaire redenen waarom overgewicht,  diabetes, verhoogde bloeddruk, verhoogd cholesterol en andere levensstijl 'ziekten' (lees:  symptomen) in de afgelopen jaren steeds verder zijn toegenomen. We denken: "Ik heb dit altijd  gegeten, dus dat zal wel goed zijn", of: "Het was op de TV, dus het zal wel gezond zijn", zonder er  over na te denken wat het effect van die voeding op onze hormoonhuishouding, onze cellen, ons  immuunsysteem en andere lichamelijke processen is. Het is daarom, naar mijn mening, noodzakelijk  eerst bewuster te worden en een betere kijk op voeding te krijgen voordat we veranderingen in ons  huidige voedingspatroon kunnen maken. Hoofdstuk 3 "Wat 'ze' niet willen dat je weet over voeding"  en hoofdstuk 4 "De 'gezond illusie', niet zo gezond als je dacht..." geven je nieuwe inzichten en  leggen de basis om daarna voor jezelf te kunnen bepalen wat je wel en niet meer wil eten.    In de tussentijd kom je in dit boek diverse alternatieven en heerlijke recepten tegen, zodat je vanaf  vandaag gezonder kunt gaan eten.    Met hoofdstuk 5 tracht ik je antwoord te geven op je belangrijkste vragen over voeding, zodat je  vanaf nu een nieuw, blijvend gezond voedingspatroon voor jezelf kunt gaan samenstellen. Dit boek  richt zich voornamelijk op het eten wat we allemaal kennen en wat in iedere supermarkt verkrijgbaar  is. Ben je op zoek naar een verdieping op het gebied van superfoods en het effect van voeding en  levensstijl op je hormoonhuishouding, dan verwijs ik je graag door naar één van mijn vervolg  programma's zoals het ééndaagse 'Voor Altijd Jong Seminar', ieder kwartaal georganiseerd op  diverse plaatsen door het land.    Hormonen bepalen waar en hoeveel vet je opslaat. Voeding is de eerste stap tot het in balans  brengen van je hormoonhuishouding en met het toepassen van de informatie uit dit boek ben je 

 

3 

voor een groot deel op weg. En als je consequent in de praktijk toepast wat je leert in dit boek, dan  zul je vet verliezen, veel meer energie hebben, een betere huid krijgen en mogelijk diverse andere  verbeteringen ervaren. Hoe dan ook, er is nog een volgende stap, namelijk de invloed van voeding,  stress & levensstijl en beweging op je hormoonhuishouding. En daarover geef ik je in hoofdstuk 6 een  korte introductie (mijn programma "De Superverbrander Methode" gaat over het in balans brengen  van je hormoonhuishouding, het is het vervolg nadat je de principes uit dit boek hebt toegepast).    Terwijl ik weet dat er een hele hoop informatie in dit boek staat en we soms kunnen ervaren dat het  maken van veranderingen niet gemakkelijk is (maar je hebt de keuze, en ieder klein stapje vooruit  draagt bij), wil ik je toch in het laatste hoofdstuk al kennis laten maken met het feit dat voeding  zoveel meer is dan alleen een brandstof. Het heeft zulke enorme effecten op o.a. je huid en je  energieniveau dat ik perse dit bonus onderdeel aan het boek wilde toevoegen.    Al met al heb je hiermee een heel complete bron van informatie over één van de meest primaire  invloeden op je energie, je lichaamssamenstelling, je weerstand en algehele gezondheid: wat je eet.  Leg het boek op een zichtbare plaats zodat je er regelmatig weer in kunt lezen en deel wat je leert  met de mensen om je heen. Want samen een slank en geweldig gezond lichaam bereiken is vele  malen leuker dan alleen!    Ik wens je het allerbeste en hoop je in de toekomst eens te mogen ontmoeten.    Toegewijd aan jouw resultaat,    Jesse van der Velde    http://www.jessevandervelde.com 

 

4 

1. Alle mythen van tafel: de fabels over calorieën tellen    Als je een appel en een koekje naast elkaar legt en we vertellen je dat beide soorten voeding  ‘hetzelfde’ zijn omdat het caloriegehalte van allebei even hoog is, dan snap je waarschijnlijk wel  meteen waarom het tellen van calorieën als hulpmiddel bij het afvallen een erg beperkte visie is. De  ene calorie is de andere niet, en je wordt er echt niet gezonder van als je wat minder koekjes dan  vroeger eet, zelfs als je daardoor een paar pondjes weet kwijt te raken.  Omdat de calorieën van alle  verschillende soorten voeding elk op een andere manier zijn gemaakt hebben ze elk een andere  invloed op je gewicht of gezondheid. Je wordt dus niet dik omdat je teveel calorieën eet en niet  genoeg beweegt, je wordt dik omdat je de verkeerde calorieën eet. Als je gezond wil afvallen dan  moet je ‘lege’ calorieën en bewerkte voeding vervangen door échte voedingsstoffen. Een  voedingspatroon vol natuurlijke, bij voorkeur biologische onbewerkte voeding is de juiste methode  om een gezond gewicht te krijgen en te behouden en je gezondheid te verbeteren.    Waarom het tellen van calorieën niet werkt    Het is belangrijker om naar de bronnen van calorieën te kijken dan ze te tellen. Als dat niet zo was  dan zou je elke dag al je maaltijden kunnen vervangen door een paar speculaasjes en dan zouden de  pondjes er nog steeds vanaf vliegen... Oké, je valt misschien een beetje af als je alleen maar een paar  koekjes eet en dus minder calorieën binnenkrijgt, maar je wordt er niet gezonder van en je houdt dit  voedingspatroon waarschijnlijk ook niet erg lang vol. Als je alle maaltijden zou vervangen door  natuurlijke voedzame gerechten in plaats van koekjes dan val je misschien wat minder snel af, maar  je levert daarmee wel een waardevolle en langdurige bijdrage aan je gezondheid en je gewicht. En  daarin zit het antwoord besloten: de calorieën van alle verschillende soorten voeding zijn niet op  dezelfde manier gemaakt, en hebben daardoor geen identieke invloed op je gewicht of gezondheid.  Kortom, je wordt niet dik omdat je teveel calorieën eet en niet genoeg beweegt, je wordt dik omdat  je de verkeerde calorieën eet.    In 2004 bracht het Amerikaanse Center for Disease Control  and Prevention (CDC) een rapport uit dat concludeerde dat  koolhydraten (suikers en granen) de belangrijkste oorzaak  zijn waarom Amerikanen in de laatste 30 jaar veel meer  calorieën zijn gaan consumeren. In deze periode schoot het  percentage van volwassenen met obesitas omhoog van 14,5  procent in 1971 naar bijna 28 procent in 2010. Eerdere  onderzoeken hadden al vastgesteld dat er een relatie was  tussen gewichtstoename en een gestegen consumptie van  zoute snacks, pizza en andere fast foods; met andere  woorden, een grotere consumptie van koolhydraten,  voornamelijk in de vorm van granen.    De consumptie van koolhydraten, of dit nu is in de vorm van  granen (inclusief volkoren graansoorten) of suikers, en dan  met name fructose, bepaalt of je in staat bent om je gewicht en gezondheid optimaal te houden. 

 

5 

Wanneer je de inname van koolhydraten uit granen en suikers zoveel mogelijk beperkt of geheel  elimineert uit je voedingspatroon en voldoende gezonde vetten eet zul je beter in staat zijn je  gewicht onder controle te krijgen en je gezondheid te verbeteren. Dit komt omdat fructose en  granen het insulinehormoon beïnvloeden, dat een grote rol speelt bij de regulering van vet in het  lichaam. Vetten en eiwitten beïnvloeden insuline in veel mindere mate.    Dr. Robert Lustig, een expert die veel heeft gepubliceerd over de invloed van suikers op de  stofwisseling, stelt dat fructose isocalorisch maar niet isometabolisch is. Dit betekent dat je identieke  hoeveelheden calorieën van respectievelijk fructose of glucose, fructose en eiwitten of fructose en  vet kan binnen krijgen, maar dat het effect op de stofwisseling van elke combinatie geheel  verschillend is ondanks dat de hoeveelheden calorieën exact gelijk zijn. Fructose is zelfs nog veel  schadelijker dan andere koolhydraten omdat de overgrote meerderheid hiervan direct wordt  omgezet in vet, zowel in je vetweefsel als in je lever. En dit is precies de reden waarom calorieën  tellen niet werkt... Zolang als je fructose en granen blijft eten geef je jouw lichaam de opdracht om  vet te maken en op te slaan.    Het beste alternatief voor calorieën tellen    Het meest gezonde voedingspatroon bestaat uit thuis bereide en gekookte maaltijden gemaakt van  verse, natuurlijke, bij voorkeur biologische ingrediënten en superfoods. Niet alleen zul je zo  profiteren van talloze gezondheidsvoordelen, je zult ook de voldoening voelen van zelf koken en zelf  de controle hebben over wat je eet. Als je bewerkte voedingsmiddelen vermijdt, inclusief fast food  en veel restauranteten, dan kun je de voornaamste oorzaak van gewichtstoename geheel uit je  voedingspatroon weren: fructose. Het zit verborgen in de overgrote meerderheid van bewerkte  voeding, met inbegrip van eten waarvan je niet zou verwachten dat ze een zoetstof nodig hebben,  zoals bruine bonen en augurken. Als je insulineresistentie, diabetes, hoge bloeddruk, een hoog  cholesterolgehalte of obesitas hebt dan kun je het beste je totale dagelijkse fructose‐inname  beperken tot maximaal 15 gram per dag, met inbegrip van fructose afkomstig uit vers fruit. Nog beter  is als je in dat geval zelfs alle bronnen van fructose vermijdt totdat je insuline gestabiliseerd is. Ben je  helemaal gezond, eet dan bij voorkeur niet meer dan 25 gram fructose per dag, met een maximum  van 15 gram afkomstig uit vers fruit. De volgende tabel kan je helpen om je totale dagelijkse  hoeveelheid fructose uit fruit te berekenen. 

 

6 

   

  Fruit 

Portie 

Fructose  (gr.) 

Fruit 

Portie 

Fructose  (gr.) 

Limoen 

1 medium 

0 

Boysenbes 

200 gr. 

4.6 

Citroen 

1 medium 

0.6 

Mandarijn 

1 medium 

4.8 

Veenbessen 

200 gr. 

0.7 

Nectarine 

1 medium 

5.4 

Passiefruit 

1 medium 

0.9 

Perzik 

1 medium 

5.9 

Pruim 

1 medium 

1.2 

Navelsinaasappel 

1 medium 

6.1 

Abrikoos 

1 medium 

1.3 

Papaja 

6.3 

Guave 

2 medium 

2.2 

1/2  medium 

Honingmeloen 

1/8  med.  meloen 

6.7 

Banaan 

1 medium 

7.1 

Bosbessen 

200 gr. 

7.4 

Dadel (Medjool) 

1 medium 

7.7 

Appel 

1 medium 

9.5 

Sharonfruit 

1 medium 

10.6 

Watermeloen 

1/16 med.  meloen 

11.3 

Dadel (Deglet  Nour) 

1 medium 

Cantaloupe  meloen 

1/8 van  med.  meloen 

2.8 

Frambozen 

200 gr. 

3.0 

Clementine 

1 medium 

3.4 

Kiwi 

1 medium 

3.4 

Bramen 

200 gr. 

3.5 

Carambola 

1 medium 

3.6 

Peer 

1 medium 

11.8 

Zoete kersen 

10 

3.8 

Rozijnen 

50 gr. 

12.3 

Aardbeien 

200 gr. 

3.8 

200 gr. 

12.4 

Zure kersen 

200 gr. 

4.0 

Pitloze druiven (groen  of rood)  Mango 

1/2  medium 

16.2 

Ananas 

1 schijfje  (plm. 9 x 2  cm) 

Abrikozen, gedroogd 

200 gr. 

16.4 

Vijgen, gedroogd 

200 gr. 

23.0 

Grapefruit, roze  1/2 medium  of rood    Tabel 1.1: Fructosegehaltes in fruit   

 

2.6 

4.0 

4.3 

 

7 

De sleutel tot gewichtsverlies en een optimale gezondheid is kijken naar de voedingsstoffen die in je  eten zitten. Als je voor het ontbijt kunt kiezen uit een caloriearme granenreep (bijvoorbeeld de  gemiddelde 'gezonde' snack zoals een fruitreep) die geen enkele voedingswaarde heeft of een vers  gemaakte smoothie gemaakt van superfoods zoals:    • hennepzaad,  • lijnzaad,  • gojibessen,  • bananen,  • zwarte bessen en  • bijenpollen,     zonder ook maar één keer naar de calorieën te kijken, dan vertelt je intuïtie waarschijnlijk wel waar  je de dag veel gezonder mee kan beginnen. Wanneer je voeding eet die je lichaam nodig heeft en  waarvan je er goed uitziet en je lekker voelt, dan hoef je jezelf nooit zorgen te maken over de  calorieën, want elk ingrediënt vult het lichaam letterlijk met de brandstof die het nodig heeft om zo  energiek mogelijk te zijn. En daarmee win je veel meer dan alleen een paar pondjes eraf! 

 

8 

2. Introductie tot voedingscategorieën    2.1. Koolhydraten    In 2008 had meer dan de helft van de volwassenen in de Europese Unie overgewicht of obesitas, dit  is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 1988. Eén van de oorzaken van deze sterke toename  is dat mensen denken dat ze alleen maar aankomen van vet.  Als gevolg daarvan eten velen steeds  meer bewerkte voedingsmiddelen die weliswaar een laag vetgehalte hebben, maar rijk zijn aan  koolhydraten. Juist deze koolhydraten zijn een van de grootste boosdoeners van gewichtstoename.    Koolhydraten, in de volksmond vaak suikers of sacharides genoemd, voorzien je lichaam van energie  in de vorm van glucose. Indien je teveel glucose eet kan je lichaam het niet allemaal meteen  verbranden. Het lichaam slaat dit overschot dan op in vet, als een soort “reserve”. Koolhydraten zijn  onder te verdelen in vier chemische groepen: monosacharides, disacharides, oligosacharides en  polysacharides. Monosacharides en disacharides zijn vaak herkenbaar in de vorm van suiker en vind  je terug in voedingsmiddelen zoals snoep, fruit, koekjes en gebak. De meer complexe oligosacharides  en polysacharides zijn zetmeelsoorten die je terug vindt in bonen, noten, groenten en  volkorengranen. Veel mensen weten niet dat je koolhydraten eigenlijk helemaal niet nodig hebt, ze  zijn niet noodzakelijk om te overleven. Als je nooit koolhydraten eet, zoals bijvoorbeeld veel  traditionele Innuït doen, zou je kerngezond zijn mits je voldoende hoogwaardige eiwitten, vetten,  water en mineralen eet.    Welke koolhydraatrijke voeding is gezond?    Koolhydraten zitten in zowel granen en groenten, maar het eten van groenten is erg gezond dus een  geheel koolhydraatloos voedingspatroon is niet aan te bevelen. Je lichaam geeft bovendien de  voorkeur aan koolhydraten uit groenten boven granen omdat groenten de omzetting van  koolhydraten naar suikers zoals glucose vertragen en daarmee dus een minder grote invloed hebben  op je insulinewaarden. Koolhydraten uit granen daarentegen zorgen voor een sterke stijging van je  insulinewaarde en vertragen de vetverbranding in je lichaam.     Wanneer je groenten koopt kun je het beste biologische, lokaal geteelde groenten kiezen. Door  biologische groenten te eten krijg je minder gevaarlijke pesticiden binnen en bovendien is het  wetenschappelijk bewezen dat ze tot wel vijf keer zoveel gezonde voedingsstoffen bevatten dan niet‐ biologische groenten. De meeste mensen vinden ook dat biologische groenten veel beter smaken.  Mocht je niet de mogelijkheid hebben om biologische groenten te kopen vergeet dan niet dat je  beter niet‐biologische groenten kan eten dan helemaal geen groenten. 

 

9 

Koolhydraatrijke voeding die je beter kunt vermijden    •

•

  •

Als je lichaam granen tolereert en je hebt geen last van sterke insulineschommelingen dan zou je  een kleine hoeveelheid biologische volkorengranen aan je voedingspatroon kunnen toevoegen.  Maar het beste kun je helemaal geen graanproducten en producten met gluten eten, met  inbegrip van griesmeel en durum meel dat in pasta zit. Ook voor de vezels hoef je geen  volkorengranen en graanproducten te eten, want de meeste vezels kun je uit groenten halen. 

    Veel mensen denken dat maïs een groentesoort is, maar het tegendeel is waar, het is een  graansoort. Het beste kun je dus alle soorten maïsproducten vermijden, inclusief popcorn en  tortillachips. Maïs en maïsproducten zijn moeilijk te verteren voor het lichaam en daarnaast kan  maïs schimmels bevatten. Eén op de drie mensen is allergisch voor schimmels, en zelfs een  beperkte blootstelling aan deze mycotoxinen kan een scala aan gezondheidsproblemen  veroorzaken, waaronder kanker, hartziekten, astma, multiple sclerosis en diabetes. Kijk bij  bewerkte voedingsmiddelen altijd op de verpakking of er maïs in zit. Wordt in één van de eerste  vijf ingrediënten maïs genoemd dan kun je het product beter niet kopen.  Ook aardappelen zijn een belangrijke bron van koolhydraten, en dus helemaal niet zo gezond  voor je als moeder en grootmoeder altijd beweerden. De insulinewaarden stijgen sterk na een  aardappelrijke maaltijd, maar als je geen problemen hebt met je gewicht en geen diabetes of een  hoog cholesterolgehalte hebt dan kun je af en toe wat aardappelen eten als onderdeel van een  eiwitrijke maaltijd. Eet echter nooit frites, want die zitten vol met slechte oliën en transvetten. 

       

10 

2.2. Eiwitten    Steeds meer mensen ontdekken de gezondheidsvoordelen van groenten en fruit, en hebben hun  voedingspatroon sterk aangepast om ervoor te zorgen dat ze per dag tot wel negen porties van deze  heilzame voedingsbronnen uit onze natuur kunnen eten. Om ruimte te kunnen maken voor al die  groenten en fruit halen veel mensen vaak eiwitrijke voeding uit hun dagelijkse maaltijden, vaak ook  omdat ze denken dat het helpt bij afvallen. Dit is echter niet zo verstandig, omdat recente  onderzoeken hebben aangetoond dat eiwitten een essentiële bijdrage leveren aan de structuur en  integriteit zo’n beetje van elk deel van het lichaam, en helpen om vet efficiënter te verbranden.     Waarom eiwitten zo belangrijk zijn voor onze gezondheid    Elke cel in het menselijk lichaam bevat eiwit. Het is een hoofdbestanddeel van de huid, spieren,  organen en klieren en zit in alle lichaamsvloeistoffen, met uitzondering van gal en urine. Eiwitten  dragen bij aan de reparatie van cellen en helpen het lichaam om nieuwe te maken. Zonder  voldoende eiwitten is ons lichaam niet in staat om te overleven en zichzelf te vernieuwen. Eiwitten  zijn vooral belangrijk voor de groei en ontwikkeling van baby’s, kinderen en tieners en onontbeerlijk  tijdens de zwangerschap. Bovendien verbeteren ze je weerstand en antioxidant‐functie, helpen bij de  opbouw van HDL cholesterol, verbeteren de insulinefunctie en beïnvloeden de snelheid van de  stofwisseling, wat belangrijk is tijdens het afvallen. Ook dragen eiwitten bij aan het krijgen van een  verzadigd gevoel, en eiwitten zijn daarmee van ongekend belang voor het lichaam om het ideale  gewicht te bereiken en te behouden.    Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) hebben mensen bij een  voedingspatroon van 2000 calorieën per dag dagelijks 50 gram eiwitten nodig. Dit is het minimum  dat het menselijk lichaam nodig heeft voor de ondersteuning van de lichaamsstructuur en DNA  synthese, maar hierbij is geen rekening gehouden met de extra eiwitten die nodig zijn om spieren te  behouden, bijvoorbeeld wanneer je regelmatig aan sport doet of bezig bent met afvallen. De  hoeveelheid hoogwaardige eiwitten dient in zulke gevallen dus groter te zijn dan deze  basishoeveelheid, zodat eiwitten doelmatig kunnen bijdragen aan een gezonde spierfunctie en het  ondersteunen van gewichtsverlies via het verbranden van calorieën.    De beste eiwitten zijn niet per definitie dierlijke eiwitten    Velen van ons zijn opgegroeid met de boodschap dat je veel vlees en zuivel moet eten om voldoende  hoogwaardige eiwitten binnen te krijgen. Maar er zit een keerzijde aan het eten van dierlijke  eiwitten. Nierfalen, osteoporose, kanker, hart‐ en vaatziekten, jicht en een futloos gevoel zijn  allemaal potentiële negatieve effecten van een voedingspatroon dat veel dierlijke eiwitten bevat. De  afhankelijkheid van dierlijke eiwitten legt bovendien niet alleen een zwaar beslag op het lichaam, het  is ook erg belastend voor het milieu en de dieren die deze eiwitten moeten produceren.     Dat ons lichaam geen dierlijke eiwitten nodig heeft blijkt wel uit het traditioneel vegetarische  voedingspatroon van veel volkeren in Azië; ze verrichten vaak zware fysieke arbeid en hebben  relatief veel minder last van de meest voorkomende westerse volksziekten zoals hart‐ en vaatziekten  en kanker. De mythe dat we veel vlees moeten eten is afkomstig van de westerse vleesindustrie. 

 

11 

Echter, tenzij dierlijke eiwitten niet zijn vergiftigd met schadelijke stoffen zoals hormonen en  antibiotica is het eigenlijk niet geschikt voor menselijke consumptie. Het enige vlees dat eetbaar is, is  afkomstig van dieren van biologische boerderijen. Biologisch vlees is duurder omdat het meer geld  kost om het te produceren. Maar aangezien vlees maar een klein deel hoeft uit te maken van je  voedingspatroon, zijn deze extra kosten makkelijk te verwaarlozen.    Dierlijke eiwitten kunnen niet direct door het menselijk lichaam worden opgenomen, ze moeten  eerst afgebroken en hergegroepeerd worden in het spijsverteringsstelsel voordat er menselijke  eiwitten van kunnen worden gemaakt. Alle menselijke eiwitten in ons lichaam zijn samengesteld uit  aminozuren, waarvan er twaalf door het lichaam zelf worden aangemaakt. De andere negen worden  essentiële zuren genoemd, en moeten uit voeding gehaald worden. De meeste dierlijke producten,  zoals vlees en zuivel, bevatten al deze essentiële zuren die nodig zijn bij de hergroepering tot  menselijke eiwitten. Omdat dierlijke eiwitten alle essentiële aminozuren bevatten worden ze ook wel  volwaardige eiwitten genoemd. Alle plantaardige eiwitten bevatten ook alle negen essentiële  aminozuren, echter bij de meeste plantaardige eiwitten zijn een of twee van de aanwezige  aminozuren van een zeer laag gehalte vergeleken met dierlijke producten, en daarom worden  plantaardige eiwitten ook wel onvolwaardige eiwitten genoemd. De aminozuren in groenten zijn  verder van dezelfde kwaliteit als dierlijke aminozuren en kunnen net zo effectief door het menselijk  lichaam worden opgenomen.    De beste bronnen van eiwitten    • Biologische scharreleieren: de meest gezonde manier is om ze rauw te eten, omdat er oxidatie  plaatsvindt als je ze bakt of kookt. Staat het idee van een rauw ei eten  je een beetje tegen, klop  ze dan op tot een meringue of mix het door een groene smoothie of groentesap als je aan het  juicen bent. Je hoeft niet bang te zijn om salmonella op te lopen, want het risico op salmonella  bij biologische scharreleieren is zeer laag.     • Vis: een uitstekende bron van vetarme eiwitten. Echter, de meeste vis van tegenwoordig is door  de wereldwijde milieuvervuiling vergiftigd met kwik en eigenlijk daardoor niet meer geschikt  voor menselijke consumptie. Vis met een laag risico op kwik zijn sardines, ansjovis, heilbot, wilde  zeezalm, schelvis en tilapia, mits niet gekweekt maar vers uit de zee gevangen. Een gezonder  alternatief voor vis is Krill Oil, dat tevens vol omega‐3 vetzuren zit en 50 keer zoveel  antioxidanten bevat dan visolie. Deze antioxidanten voorkomen dat de omega‐3 vetzuren in je  lichaam oxideren voordat ze zijn opgenomen in je celweefsel. Bovendien gaat de omega‐3 in Krill  Oil een verbinding aan met fosfolipiden waardoor opname van omega‐3 in het lichaam wordt  vergroot. Je hebt er daardoor veel minder van nodig, en bovendien krijg je bij Krill Oil geen last  van oprispingen en boeren zoals bij gewone visolie. 

 

12 

  •

  •

Er zijn slechts vijf plantaardige voedingsmiddelen die volwaardige eiwitten bevatten en daarom  als de belangrijkste eiwitbron in een maaltijd kunnen dienen:  o Quinoa: het pseudograan dat al werd gegeten door de Inca’s, en tevens een goede vervanger  is voor graan of rijst.  o Boekweit: het lijkt op een graan, maar is net zoals quinoa een pseudograan, dat vaak als  graanvervanger gegeten wordt. In Azië wordt boekweit veel gebruikt voor het maken van  noedels.  o Hennepzaad: wordt vaak gebruikt voor het maken van hennepolie, alcoholvrije dranken en  siroop  o Gefermenteerde sojabonen: door sojabonen 72 uur te laten weken vindt fermentatie plaats,  waarna ze veilig zijn om te eten. Ook producten als tempé en sojasaus zijn gemaakt van  gefermenteerde soja.  o Blauwgroene algen (b.v. spirulina, chlorella): een zeer eiwitrijk superfood, dat twaalf keer  zoveel verteerbare eiwitten bevat dan rundvlees.  Voeding die grote hoeveelheden onvolwaardige eiwitten bevatten zijn bonen, erwten, noten,  zaden en veel granen. Door bonen, linzen of erwten te combineren met bruine rijst creëer je  heerlijk volwaardige eiwitrijke maaltijd.  

  Eiwitrijke voeding die je beter kan vermijden    • Gepasteuriseerde zuivel: de meeste melk zit vol met hormonen, pesticiden en antibiotica. Maar  ook biologische melk die al deze schadelijke stoffen niet bevat is niet gezond, want als zuivel  gepasteuriseerd of gehomogeniseerd is veranderen de melkeiwitten, met name de caseïne, van  structuur en zorgen zo voor allergieën. Bovendien bevat melk in verhouding veel minder eiwitten  dan de reclames je doen geloven, en men vermoedt dat de gehomogeniseerde vetten in melk  het risico op hart‐ en vaatziekten verhogen.    • Niet‐biologisch vlees: veel vlees afkomstig van niet‐biologische bronnen zit vol met hormonen,  vergiffen, pesticiden en andere schadelijke stoffen die niet in de voedselketen thuishoren.  Voorverpakt vlees uit supermarkten wordt daarnaast behandeld met het kankerverwekkende  natriumnitriet, dat gebruikt wordt om vlees langer houdbaar te maken.     • Kaas: een erg vetrijk voedingsmiddel dat rijk is aan verzadigde dierlijke vetten. Met kaas vliegen  de pondjes eraan en verhoog je je risico op aderverkalking.    • Ongefermenteerde soja: vaak beschouwd als een van de gezondste voeding die er is, maar dit  hangt af van wat voor soort soja je eet. Ongefermenteerde soja zit vol fyto‐oestrogenen, die het  vrouwelijke hormoon oestrogeen imiteren. Eet daarom geen tofoe, soja‐eiwitproducten en  sojamelk.    • Eiwitpoeders/proteïnepoeders met kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam, sacharine of  sucralose: Kunstmatige zoetstoffen verstoren je spijsvertering en bovendien is aspartaam in  verband gebracht met neurologische ziektes en vernietiging van zenuwcellen. Gebruik je dit soort 

 

13 

poeders, ga dan op zoek naar poeders die gezoet zijn met de volledig natuurlijke en suikervrije  zoetstof stevia en koop nooit eiwitpoeders op basis van ongefermenteerde soja.    Breng die eiwitten dus terug in je voedingspatroon als je daar de laatste tijd op bezuinigd hebt, want  ze zijn onmisbaar voor je lichaam. Vooral als je veel aan sport doet of bezig bent met afvallen heb je  voldoende eiwitten nodig, want eiwitten stimuleren de verbranding van vet. Een van de beste  bronnen van dierlijke eiwitten is Krill Oil, maar ook vegetarische superfoods als blauwgroene algen,  quinoa en boekweit barsten van de volwaardige plantaardige eiwitten    2.3. Vetten    In de supermarkt vliegen de kreten over vet om je oren: “vetarm”, “geen transvet”, “rijk aan omega‐ 3 vetzuren”... maar wat is vet nou eigenlijk, welke functie heeft het in je lichaam en welke vetten zijn  wel en niet gezond?    Zowel mensen, dieren als planten slaan vetten op, die op een later moment kunnen worden omgezet  in energie. Ons lichaam kan op zeer beperkte schaal zelf vetzuren aanmaken, maar de meeste vetten  krijgen we binnen via onze voeding, van zowel plantaardige als dierlijke producten.     Vetten zijn onder te verdelen op basis van de aanwezige vetzuren en andere bestanddelen. Ook oliën  zijn vetten, maar blijven vloeibaar op kamertemperatuur en worden daarom zo genoemd. De meest  bekende indeling van vetzuren is die in verzadigde en onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren  zijn ook nog onder te verdelen in enkelvoudige en meervoudige onverzadigde vetzuren, afhankelijk  van hoe de aanwezige vetzuren aan elkaar gebonden zijn.     Welke onverzadigde en verzadigde vetten zijn gezond    Onverzadigde vetten bevatten onverzadigde vetzuren en komen vooral voor in plantaardige oliën. De  meest gezonde plantaardige olie is olijfolie, omdat hierin de verhouding tussen onverzadigde en  verzadigde vetten het meest optimaal is.     Verzadigde vetten bevatten verzadigde vetzuren en zitten in dierlijke producten zoals boter, kaas,  volle melk, ijsjes, room en vetrijk vlees. Ze zijn ook terug te vinden in sommige tropische planten en  plantaardige oliën zoals kokosnoot, palm en palm kernel. Tot op de dag van vandaag wordt je door  de reclame wijsgemaakt dat je risico op hartaanvallen toeneemt als je verzadigde vetten eet, en in de  volksmond wordt vaak beweerd dat onverzadigde vetten gezonder zijn dan verzadigde vetten, maar  dit is niet helemaal waar. Verzadigde vetten uit dierlijke en plantaardige voeding zorgen, zolang het  geen transvetten zijn, voor een sterk geconcentreerde hoeveelheid energie in je voedingspatroon, en  ze vormen de bouwstenen voor celmembranen en een verscheidenheid aan hormonen en  hormoonachtige stoffen, die samen zorgen voor sterke botten, een gezonde lever‐, hart‐, en  longfunctie, een goedwerkende zenuwsignaalwerking en een sterk immuunsysteem. Daarnaast  gedragen verzadigde vetten zich als transportmiddel voor belangrijke vetoplosbare vitamines A, D, E  en K. Ook is verzadigd vet nodig voor de omzetting van caroteen in vitamine A, voor de absorptie van  mineralen en de ondersteuning van andere biologische processen. Bovendien zorgen verzadigde 

 

14 

vetten ervoor dat je vertering wordt vertraagd waardoor je langer een verzadigd gevoel houdt. In  tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd hebben mensen verzadigde vetten dus nodig, als  onderdeel van een gebalanceerd voedingspatroon.     Een gezonde bron van verzadigde vetten is kokosolie.  Kokosolie stolt bij 29 C dus in Nederland is het  meestal te koop in de vorm van vet . Twee derde van de verzadigde vetten in kokosolie zijn  middellange‐keten vetzuren. Dit type vetzuren hoeft, in tegenstelling tot langeketen‐vetzuren zoals  in andere plantaardige oliën, niet door de lever en galblaas te worden verteerd en geëmulgeerd, wat  betekent dat de energie uit deze olie direct vrijkomt in het lichaam en de stofwisseling in het lichaam  verhoogt, waardoor je een betere verbranding en circulatie in het lichaam krijgt. Mensen met een  verstoorde vetvertering of bij wie de galblaas verwijderd is kunnen alleen kokosolie eten en geen  andere soorten oliën en vetten, omdat deze zo makkelijk wordt opgenomen door het lichaam.  Middellangeleten‐vetzuren staan er ook om bekend dat ze antimicrobiële en schimmelremmende  eigenschappen hebben en versterken daarmee het immuunsysteem. Ook is kokosolie heel gezond  voor mensen met een schildklierafwijking, omdat het de stofwisseling helpt verhogen en meer  energie geeft. Daarnaast helpen deze vetzuren bij gewichtsverlies, cholesterolverlaging en diabetes,  en het vermindert het risico op hart‐ en vaatziekten. Het voordeel kokosolie is ook dat het in  tegenstelling tot andere plantaardige oliën niet beschadigt bij verhitting, zodat er geen schadelijke  stoffen kunnen vrijkomen tijdens het koken die weer niet goed zijn voor je gezondheid.    Het grote verschil tussen verzadigde vetten en transvetten    Transvetten vind je terug in bijvoorbeeld gefrituurde en sterk bewerkte producten, en zijn erg  schadelijk voor de gezondheid. Transvetten zijn verzadigde vetten die worden gevormd wanneer  plantaardige oliën uitharden, ook vaak hydrogenatie genoemd. Bij dit proces wordt het LDL‐gehalte,  ofwel het “ongezonde cholesterol” verhoogd en het HDL‐gehalte, het “gezonde cholesterol”,  verlaagd. Een te hoog LDL‐gehalte is verantwoordelijk voor hart‐ en vaatziekten, aderverkalking,  diabetes type 2 en andere ziekten. In het verleden zijn er veel wetenschappelijke onderzoeken  verricht naar het verband tussen vet en allerlei ziekten en aandoeningen, maar wat deze  onderzoeken vaak verzuimden is onderscheid te maken tussen transvetten en verzadigde vetten.  Inmiddels is aangetoond dat het effect van verzadigde vetten op de gezondheid veel minder  schadelijk is dan het effect van transvetten.     Waarom omega‐3 vetzuren essentieel zijn voor een goede gezondheid     Alle omega vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetten. Tegenwoordig zijn omega vetzuren erg  populair in de marketingcampagnes van levensmiddelenproducenten. Met name omega‐3 wordt het  liefst zoveel mogelijk genoemd, omdat wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat  Omega‐3 vetzuren essentieel zijn voor een goede gezondheid. Deze vetzuren verbeteren onder  andere de celreactie op insuline en neurotransmitters, en ondersteunen het reparatieproces van  cellen wanneer deze beschadigd zijn, waarmee ze bijdragen aan een verlaagd risico op hart‐ en  vaatziekten, kanker, hersenbloedingen, Alzheimer, artritis en andere degeneratieve ziektes.    Omega‐3 vetzuren zitten onder andere in lijnzaad en walnoten, maar de beste bron van omega‐3 is  vis en visolie. Hierin zitten twee vetzuren, DHA en EPA, die belangrijk zijn bij de bestrijding van 

 

15 

ziektes. Helaas is de meeste vis tegenwoordig zwaar vergiftigd met kwik, waardoor het eten van vis  niet meer zo gezond is. Een bron van omega‐3 die wel nog steeds aan te raden is, is Krill Oil. Dit is een  visolie gemaakt van Krill, een schaaldiertje dat in de poolzeeën leeft. De omega‐3 in Krill Oil is  verbonden aan fosfolipiden waardoor de absorptiegraad hoger is, zodat je er minder van nodig hebt.  Bovendien veroorzaakt het geen oprispingen en boertjes, zoals vaak bij gewone visolie het geval is.  Daarnaast zit Krill Oil vol met krachtige antioxidanten, ongeveer vijftig keer meer dan in visolie. Deze  voorkomen dat de sterk bederfelijke omega‐3 vetzuren oxideren voordat ze kunnen worden  opgenomen door je celweefsel.      De gezondheidsvoordelen van omega‐6 vetzuren    Ook omega‐6 vetzuren zijn belangrijk voor een goede gezondheid, omdat het lichaam ze niet zelf kan  maken; je moet er dus voor zorgen dat ze dagelijks in je voedingspatroon voorkomen. Omega‐6  vetzuren ondersteunen onze hart‐ en bloedvaten, het integumentaire systeem (dat ons lichaam via  de huid tegen beschadigingen van buitenaf beschermt), de celstructuur, de hersenen, de ogen en het  bewegingsapparaat, en het biedt bescherming aan het maag‐darmkanaal. Als je zoveel mogelijk  gezondheidsvoordelen wil halen uit omega‐6 vetzuren dan is het belangrijk om ongezonde, sterk  bewerkte plantaardige oliën in je voedingspatroon zoveel mogelijk te vervangen door de veel  gezondere biologische, koudgeperste oliën. Gezonde biologische plantaardige oliën die rijk zijn aan  omega‐6 vetzuren zijn bijvoorbeeld olijfolie, pompoenzaadolie en hennepzaadolie.    Soort vet  Gezond  Ongezond  Enkelvoudig  Koudgeperste olijfolie (bevat ook  Plantaardige margarines, arachideolie,  onverzadigd  wat meervoudig onverzadigde  koolzaadolie  vetzuren met omega‐3), avocado  (bevat ook wat meervoudig  onverzadigde vetzuren met omega‐ 6)  Meervoudig  Omega‐3: Lijnzaad, walnoten, Krill  Zonnebloemolie, maïsolie, sojaolie,  onverzadigd  Oil  notenolie, vette vis, sommige  Omega‐6: Pompoenolie,  margarines.   hennepzaadolie  Verzadigd  Kokosolie, kokosnoot, roomboter,  Zuivelproducten (o.a. kaas, melk, ijsjes,  dierlijk vet  room), gefrituurde producten,  transvetten uit veel bewerkte  levensmiddelen   Tabel: 2.3.1 Overzicht gezonde en ongezonde vetten    Waarom de juiste omega‐6/3 verhouding zo belangrijk is     De meeste mensen in de westerse landen consumeren veel te weinig omega‐3 en veel te veel  omega‐6 vetzuren. De ideale omega‐6/3 ratio is 2:1 of 1:1, maar tegenwoordig ligt die bij de meesten  tussen de 15:1 en 50:1! Symptomen van een omega‐3 tekort zijn onder andere: vertraagde alertheid,  depressies, gewichtstoename, afbrokkelende vingernagels, allergieën, artritis, slaapproblemen,  geheugenstoornissen, droog haar, droge huid, concentratieproblemen en vermoeidheid. Wanneer je  omega‐6/3 ratio te hoog is en je de inname van omega‐6 vetzuren niet terugbrengt naar acceptabele  hoeveelheden zul je, zelfs als je extra omega‐3 supplementen inneemt, geen gezondheidsvoordelen   

16 

behalen uit omega‐3 vetzuren. Bij een te hoge omega‐6/3 verhouding is het daarom belangrijk om  niet alleen de inname van omega‐3 vetzuren te verhogen, maar ook om de consumptie van omega‐6  vetzuren sterk terug te dringen.     De functie van Omega‐9 vetzuren en de rol die Omega‐3 en Omega‐6 daarbij hebben    Alhoewel je er niet vaak over hoort is omega‐9 de meest voorkomende vetzuur in de natuur, en ook  ons voedingspatroon heeft er meestal geen tekort aan. Omega‐9 is een enkelvoudige onverzadigde  vetzuur dat ook bekend staat als oliezuur. Omega‐9 vetzuren spelen een belangrijke rol bij het  verlagen van het cholesterolgehalte en het stimuleert gezonde ontstekingsreacties. Ook draagt  omega‐9 bij aan de productie van prostaglandines, welke veel gezondheidsvoordelen hebben.  Omega‐9 is technisch gezien geen essentiële vetzuur omdat het lichaam dit vetzuur in kleine  hoeveelheden zelf kan aanmaken, mist er voldoende omega‐3 en omega‐6 vetzuren in het lichaam  aanwezig zijn. Omega‐9 vetzuren dienen daarom in een gezonde verhouding in het lichaam aanwezig  te zijn, net zoals omega‐3 en omega‐6.  Wanneer het lichaam een te laag omega‐3 of omega‐6  gehalte heeft probeert het lichaam dit te compenseren door omega‐9 vetzuren aan te maken die dan  hun plaats innemen.     De olie die door onze huidklieren wordt aangemaakt is hetzelfde omega‐9 vetzuur dat royaal  aanwezig is in olijfolie. Andere goede bronnen van omega‐9 zijn avocado’s, pindakaas, noten en  zaden. 

 

17 

2.4. Opdracht    Nu je enkele voorbeelden hebt gekregen over wat goede en minder goede keuzes zijn kan je voor  jezelf een globale basisindeling maken van wat je op een dag gaat eten. Je zult nog niet alles perfect  weten, maar vul met wat je nu weet onderstaande schema in om het fundament te leggen voor een  gezondere levensstijl.    Maaltijd  Dit at ik eerst  Alternatief 1  Alternatief 2  Alternatief 3  Ontbijt          Snack 1          Lunch          Snack 2          Diner          Snack 3           

 

18 

2.5. Ontbijtrecepten    Zoete quinoa (“kienwah”)    Quinoa is de moeder van alle granen (een superzaad) zonder gluten en met een noot‐achtige smaak.  Quinoa groeit aan een plant in Zuid‐Amerika en is een kwalitatief hoogwaardig voedingsmiddel dat al  zo’n 5000 jaar oud is. In Nederland raken steeds meer mensen bekend met quinoa.    De kleine ronde korreltjes barsten ongeveer uit hun voegen van de eiwitten, vitamines B en E en  mineralen als magnesium, calcium, ijzer, zink en koper. De hoogwaardige kwaliteit van de eiwitten  van quinoa wordt bepaald door het juiste gehalte aan aminozuren. De eiwitten in quinoa bevatten  alle essentiële aminozuren die het menselijk lichaam niet zelf aan kan maken, deze aminozuren  moeten we dus uit onze voeding halen. Een ander voordeel van quinoa is dat het je een verzadigd  gevoel geeft en veel energie om je dag goed mee te beginnen. Je kunt quinoa in diverse kleuren  kopen: lichtgeel, bruin, rood en zwart.    Benodigdheden    • 60 gram quinoa (bij  voorkeur rode)  • 120 ml water  • 1 el kaneel  • handje blauwe bessen  • handje gojibessen  • 1 el rozijnen  • 1 el zonnebloempitten  • 2 el ongebrande  pecannoten  • eventueel als versiering  wat kokossnippers    Bereiding    1. was de quinoa grondig, het buitenste laagje is bitter  2. breng de quinoa met het water aan de kook  3. laat de quinoa ongeveer 12 minuten op laag vuur doorgaren (af en toe even roeren) tot de  korrels zacht zijn geworden  4. schep de quinoa in een kom en roer de kaneel erdoor  5. voeg vervolgens de rest van de ingrediënten toe    In plaats van water kun je ook kokosmelk of amandelmelk gebruiken. Daarnaast kun je eindeloos  variëren met soorten fruit en noten, je kunt quinoa met van alles combineren (zoet en hartig) ook als  lunch of diner met andere toevoegingen. Bijvoorbeeld met groenten, in een salade of in soepen.   

 

19 

Heerlijke gevulde omelet    Dit recept bevat eiwitten, gezonde vetten, vitamines en mineralen. Genoeg voor een goede start van  de dag (helemaal als je hier nog een lekkere groene smoothie bij maakt).    Eiwitten zijn de bouwstenen voor gezonde cellen, spieren, hormoonproductie en enzymen, die op  hun beurt weer verantwoordelijk zijn voor alle processen in je lichaam. Van het transporteren van  voedingsstoffen naar en binnen de cellen tot het communiceren tussen cellen, je stofwisseling en ga  zo maar door: eiwitten zijn dus enorm belangrijk!    Gebruik bij voorkeur (biologische) vrije uitloopeieren.    Benodigdheden    • kokosolie  • ½ sjalotje  • 1 heel ei en 3 eiwitten  • een handje bladspinazie  • 2 plakjes gerookte zalmfilet  • 5 cherrytomaatjes  • verse dille    Bereiding    1. klop in een kom het hele ei en de 3 eiwitten, zo wordt de omelet lekker luchtig  2. snij de zalmplakjes en tomaatjes in kleine stukjes en voeg die toe  3. neem de bladspinazie en meng die mee in de kom (je kunt ze eventueel in wat kleinere stukjes  knippen als je grote bladeren hebt)  4. voeg een snufje zout en peper toe en wat verse dille  5. klop het geheel nog een halve minuut  6. verhit kokosolie in een koekenpan, fruit hier het halve sjalotje in en giet het mengsel er  gelijkmatig bij  7. zet het vuur een halve minuut op de hoge stand en daarna op laag vuur met een deksel erop  8. draai na een paar minuutjes de omelet om, als de omelet een lichtbruine kleur krijgt is hij klaar    Als de omelet niet voldoende voor je is als ontbijt of lunch dan kun je er nog wat extra groente of een  halve avocado aan toevoegen.      Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer  (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl 

 

20 

3. Top Secret! Wat ‘ze’ niet willen dat je weet over voeding    3.1. Wat zit er echt in ons eten…    Als je een supermarkt binnen loopt dan zou je in eerste instantie denken dat de indeling min of meer  willekeurig is. Maar bezoek eens een paar verschillende supermarkten en je zult ontdekken dat er  een steeds weer terugkerend patroon is. Verse groente en fruit zijn meestal te vinden bij de ingang.  De afbak‐bakkerij, die allerlei heerlijke verse geuren verspreidt en je naar de andere kant van de  winkel lokt, bevindt zich helemaal achterin. Bij de kassa en aan het begin en eind van elke gang staan  displays die overladen zijn met koekjes, chocola, snacks en chips. Biologische producten en  supplementen zijn meestal niet zo makkelijk te vinden en liggen ergens op een paar schappen in een  van de gangen verscholen. Ook de indeling van de schappen zelf is strategisch bepaald. De meest  winstgevende producten liggen op ooghoogte (en op de snoepafdeling zelfs op kinder‐ooghoogte);  als je liever de goedkopere of gezondere alternatieven wil hebben dan moet je bukken of op je tenen  gaan staan om erbij te komen.     De ziekmakers in de supermarkt    Winkelontwerpers weten precies hoe ze impulsaankopen kunnen stimuleren door klanten te  dwingen langs allerlei schappen en displays te lopen die met opzet volgeladen zijn met de meest  commercieel lucratieve producten. Echter, deze producten hebben ook meestal de laagste  voedingswaarde. Elke supermarkt in Nederland verkoopt behalve ongezonde en ziekmakende snacks,  koekjes en frisdranken ook een groot arsenaal aan andere voedingsmiddelen waarvan je op het  eerste gezicht niet zou denken dat je lichaam er ziek van wordt. De schappen van de meeste  supermarkten liggen bijvoorbeeld vol met ‘gezonde’ producten gemaakt van geraffineerde witte  meel, zoals brood en pasta. Deze witte meel, ook vaak bloem genoemd, haalt essentiële  voedingsstoffen uit het lichaam zodat je een tekort krijgt aan vitamine B en mineralen als magnesium  en zink, die kinderen bijvoorbeeld nodig hebben om een gezond zenuwstelsel op te bouwen en die  gedragsproblemen op latere leeftijd helpen voorkomen.    Naast deze geraffineerde graanproducten verkoopt vrijwel elke supermarkt ook producten met  chemicaliën die kanker veroorzaken (natriumnitriet), hartziekten veroorzaken (gehydrogeneerde  oliën), en frisdranken die botontkalking en botverlies veroorzaken. Terwijl  levensmiddelenfabrikanten blijven volhouden dat al hun ingrediënten gezond en goed voor je zijn,  houden ze op hetzelfde moment informatie achter zodat je minder goed in staat bent gezondere  keuzes te maken als je boodschappen doet. Gelukkig zijn er steeds meer artsen, onderzoekers,  voedingsdeskundigen en onafhankelijke consumentenorganisaties zoals foodwatch die de waarheid  over eten aan het licht brengen.    Wat zit er allemaal precies in ons eten    In onderstaand overzicht staan de meest giftige en ziekmakende ingrediënten die verstopt zitten in  voedingsmiddelen. Deze stoffen veroorzaken onder andere kanker, diabetes en hartziekten, en  leiden tot miljoenen euro’s aan onnodige extra kosten voor de gezondheidszorg.    

21 

  Als je wil voorkomen dat je ziek wordt, lees dan altijd de ingrediënten op de verpakking van  producten en zorg ervoor dat je alle onderstaande stoffen vermijdt:    Stof  Acrylamiden (zie ook h.3.3) 

Aspartaam (zie ook h. 3.2, en h.3.4) 

BPA (Bisphenol‐A) 

Caseïne 

Fosforzuur 

Fructoseglucosesiroop (zie ook h.3.4) 

Geautoliseerde Eiwitten 

 

Wat is het en wat doet het  Giftige, kankerverwekkende  chemicaliën die zich vormen in voeding  wanneer koolhydraten worden  blootgesteld aan hoge temperaturen  door bakken, frituren en grillen.  Een chemische zoetstof die  neurologische aandoeningen,  hersenbloedingen, wazigheid en  migraine kan veroorzaken.  Een chemische stof die hormonen  nabootst. BPA is in zeer lage dosering  aanwezig maar is kankerverwekkend,  veroorzaakt onvruchtbaarheid en  verstoort de hormoonhuishouding.  Mannen kunnen bijvoorbeeld last  krijgen van borstvorming.  Dit zijn koemelkeiwitten 

Het zuur dat in frisdrank wordt gebruikt  om kooldioxide op te lossen en prik aan  frisdrank te geven. Fosforzuur is bijtend  als je het over stalen spijkers giet. Het  wordt ook door steenhouwers gebruikt  om rotsen mee te etsen en het leger  gebruikt het als roestverwijderaar op  schepen. Fosforzuur is erg schadelijk  voor tandglazuur, Google maar eens op  “Mountain Dew Mouth” om tanden te  zien die verrot zijn door deze stof.  Een sterk bewerkte vloeibare suiker die  onttrokken wordt met behulp van het  chemische oplosmiddel glutaraldehyde  en vaak vervuild is met kwik. Deze  zoetmaker wordt in verband gebracht  met diabetes, obesitas en  stemmingsstoornissen  Een zeer bewerkte vorm van eiwitten  die vrije glutamaat bevat en gebruikt  wordt om de chemische  smaakversterker MSG (monosodium  glutaminaat) te imiteren 

Waar zit het in  Acrylamiden zitten overal in, van  broodkorsten tot chips, en omdat het  geen bewust toegevoegd ingrediënt is  hoeven ze NIET op het etiket vermeld  te worden.  Aspartaam zit onder andere in  frisdranken, kauwgom, snoep, jam,  toetjes, yoghurt, kauwbare vitamines  en suikervrije dropjes.  in bijna alle plastic  voedselverpakkingen 

Gek genoeg wordt deze stof veel  gebruikt in sojakaasproducten die vaak  worden verkocht als een goed  alternatief voor producten gemaakt  met koemelk  Frisdranken bevatten bijna zonder  uitzondering allemaal fosforzuur. 

Te vinden in duizenden  levensmiddelen, met inbegrip van  producten waarin je het niet zo snel  verwachten zoals pizza, sauzen en  slasauzen 

Kan voorkomen in o.a. bouillonblokjes,  sauzen en soepen in poedervorm,  dressings en chips 

22 

Stof  Gedeeltelijk gehydrogeneerde oliën 

Gehomogeniseerde Melk 

Gehydrolyseerde voedingseiwit 

Genetisch Gemodificeerde  Ingrediënten (GMO) 

Gestructureerde Plantaardige  Eiwitten 

Gistextract 

 

Wat is het en wat doet het  Oliën die bewerkt zijn met behulp van  chemische katalysatoren om ze  stabieler te maken op  kamertemperatuur. Op deze manier  worden transvetten gemaakt, die een  verhoogde kans geven op  aderverkalking en “stroperig bloed”,  dat het hart met moeite kan  rondpompen. Meestal geeft de arts in  dit geval de diagnose “hoge bloeddruk”  en schrijft vervolgens  bloedverdunnende medicatie voor die  technisch gesproken niet veel afwijken  van rattengif (warfarine).  De vetten in deze melk zijn kunstmatig  aangepast om ze in kleinere moleculen  te veranderen, zodat ze evenwichtig in  de melk verdeeld blijven waardoor het  melkvet niet schift. Alhoewel  gehomogeniseerde melk er smakelijker  uitziet dan geschifte melk veroorzaakt  het ook hartziekten en draagt het bij  aan melkallergieën.  Een sterk bewerkte vorm van meestal  soja‐eiwitten die verwerkt zijn om de  vrije glutamaten (MSG) vrij te laten  komen. 

Bijna alle maïs, soja en katoen zijn  GMO, maar vaak wordt dit niet op het  etiket genoemd omdat  levensmiddelenfabrikanten absoluut  niet willen dat mensen weten welke  voedingsmiddelen GMO’s bevatten.  GMO’s worden in verband gebracht  met onvruchtbaarheids‐problemen en  kunnen zelfs ervoor zorgen dat de  bacteriën die zich in je lichaam  bevinden pesticiden produceren en  laten vrijkomen in je eigen lichaam.   Meestal gemaakt van soja‐eiwitten die  verkregen worden uit genetisch  gemodificeerde sojabonen en dan  verwerkt worden met behulp van  hexaan, een explosief chemisch  oplosmiddel (zie bij Soja‐eiwit).  Een verborgen vorm van MSG die tot  wel 14% vrije glutamaten bevat en  gebruikt wordt in veel “natuurlijke”  voedingsmiddelen die zeggen dat ze  geen MSG bevatten. 

Waar zit het in  Fast‐food, margarines, bakoliën en  bewerkte voedingsmiddelen met  transvetten, waaronder chips en te  frituren diepvries producten zoals  kipnuggets. 

Melk en andere zuivelproducten 

Wordt vaak gebruikt als  smaakversterker. MSG staat erom  bekend dat het gedrag van kinderen  beïnvloedt, maar is desondanks vaak  terug te vinden in babymelk en  kindervoeding, zij het verborgen in dit  voedingseiwit  Veel maïs, soja en bewerkte producten  die maïs of soja als ingrediënt bevatten.  Als je geen biologische maïs of soja eet,  eet je zeer zeker GMO maïs of soja.  

Wordt veel verwerkt in vegetarische  producten zoals “vegetarische  hamburgers” (die overigens meestal  ook MSG en gistextract bevatten). 

Je vindt gistextract in duizenden  producten in de supermarkt, van  soepen tot chips en zelfs in vers vlees! 

23 

Stof  Gluten 

Kleurstoffen (zie ook h.3.2) 

Maïssiroop  Natrium (zout) 

Natriumnitriet 

Propyleenglycol 

Soja‐eiwitten 

 

Wat is het en wat doet het  In het spijsverteringsstelsel kunnen  gluten zich vastklampen aan de dunne  darmwand en zo spijsverterings‐ en  immuunsysteemproblemen  veroorzaken . Overgevoeligheid voor  gluten komt tegenwoordig heel veel  voor. Vrijwel iedereen heeft in meer of  mindere mate last van  glutenintolerantie en mensen bij wie  een overgevoeligheid voor gluten niet  is vastgesteld lopen een verhoogde  kans op lymfeklierkanker en andere  auto‐immuunziekten zoals het  syndroom van Sjorgen en de  schildklierafwijking van Hashimoto.   Een van de meest gebruikte en  gevaarlijke toevoegingen die  verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld  gedragsproblemen in kinderen. Bijna  alle kleurstoffen worden gemaakt van  petroleum, en velen zijn verontreinigd  met aluminium. Binnen de EU zijn  fabrikanten tegenwoordig verplicht om  alle kleurstoffen op het etiket te  vermelden.  Dit is gewoon een andere naam voor  fructoseglucosesiroop (zie eerder).  Bewerkt wit zout bevat een zeer laag  gehalte aan sporenmineralen en wordt  in de holistische voedingsindustrie  daarom ook vaak “dood zout”  genoemd, omdat het ziekte en dood  bevordert. Wit zout is net zoals  geraffineerde witte meel en suiker erg  slecht voor je gezondheid. En laat je  niet voor de gek houden door  “zeezout” in de supermarkt; alle zout  komt namelijk uit de zee als je maar ver  genoeg terug in de tijd gaat, dus ze  kunnen elk zout bestempelen als  zeezout!  Een kankerverwekkende rode kleurstof  die toegevoegd wordt aan bewerkte  vleesproducten om ze er vers uit te  laten zien. Deze stof wordt sterk in  verband gebracht met hersentumoren,  alvleesklierkanker en darmkanker.  Natriumnitriet is absoluut een vergif,  talloze kinderen sterven elk jaar aan  kanker veroorzaakt door natriumnitriet  Een vloeistof die gebruikt wordt in de  auto‐industrie om terreinauto’s  winterklaar te maken.  

Soja‐eiwit is het “junkeiwit” van de  voedingsindustrie. Het wordt gemaakt  van genetisch gemodificeerde  sojabonen (vaak geteeld in China) die  vervolgens worden blootgesteld aan  hexaan, een chemisch oplosmiddel dat  letterlijk kan exploderen 

Waar zit het in  Dit is een eiwit die voorkomt in graan,  gerst, haver, spelt, kamut en rogge.  Gluten worden vaak als vulmiddel  gebruikt en zijn plakkerige eiwitten die  wanneer ze met water in contact  komen lijmachtig worden. Iedereen die  chronische ontstekingen heeft zou  direct moeten overwegen om gluten uit  het voedingspatroon te verwijderen.  Bruine rijst, quinoa, gierst en gekiemde  granen  zijn dan veel verstandigere  keuzes. 

Kleurstoffen zitten in heel veel  producten, variërend van frisdranken  en snoep tot zelfs soepen en sauzen.   

Wordt vaak gebruikt in  babymelkproducten  Bijna alle bewerkte levensmiddelen  bevatten bewerkt wit zout. 

Te vinden in o.a. spek, hotdogs, ham,  vleeswaren, salami en bijna alle andere  bewerkte vleesproducten  

Het wordt ook gebruikt om nepbessen  te maken (gecombineerd met  kunstmatige kleurstoffen en  maïssiroop) die je vaak in muffins,  bagels en brood ziet.  De eiwitbron die met name gebruikt  wordt voor het maken van  “proteïnerepen”, inclusief de repen die  veel gegeten worden door  bodybuilders. 

24 

Stof  Sucralose (zie ook h.3.4) 

Suiker (zie ook h.3.4 en h.5.6) 

Waterstofchloride 

Wat is het en wat doet het  De sucralosemoleculen bevatten een  chlooratoom. Onderzoekers hebben  herhaaldelijk vastgesteld dat  kunstmatige zoetstoffen mensen dik  maken omdat ze gewichtstoename  stimuleren  Het gebleekte, voedingsarme  bijproduct van suikerrietverwerking.  Wanneer suikerriet verwerkt wordt  verdwijnen bijna alle mineralen en  vitamines in de rietsuikermelasse, een  “goede” stof uit de rietsuikersappen die  vaak wordt gevoerd aan vee omdat  elke boer weet dat vee goede voeding  nodig heeft om in leven te blijven.  Verbazingwekkend genoeg blijven  medici volhouden dat suiker eten prima  voor mensen is. Suiker stimuleert  diabetes, obesitas,  stemmingsstoornissen en  voedingstekorten.  Als je iets ziet dat waterstofchloride  bevat, zoals Pyridoxine Hydrochloride  of Thiaminedichloorhydraat, dan heb je  te maken met de chemische vormen  van vitamine B die producenten  toevoegen om een hogere dagelijkse  aanbevolen hoeveelheid aan vitamines  te kunnen claimen. Echter, dit zijn  synthetische, chemische vormen van  vitamines, geen echte vitamines uit  voeding of planten, die vrijwel  nutteloos zijn en zelfs slecht voor je  kunnen zijn. Kijk ook uit voor  niacinamide en cyanocobalamine  (synthetische vitamine B‐12). 

Waar zit het in  Een kunstmatige zoetstof die verkocht  wordt als Splenda. 

Veel bewerkte levensmiddelen  bevatten toegevoegde suikers, zoals  bakkersproducten, ontbijtgranen,  crackers en sauzen. 

Vitamine B supplementen,  vruchtenyoghurt, soepen,  vermagerings‐shakes, mousserende  wijnen 

Tabel 3.1.1. De meest giftige en ziekmakende ingrediënten in voedingsmiddelen    Waarom al die toevoegingen     Je vraagt je misschien af waarom deze stoffen allemaal in voedingsmiddelen zitten. Het antwoord is  eenvoudig: om het eten aantrekkelijker te laten ogen, ruiken en smaken. Wanneer voeding bewerkt  wordt gaan namelijk niet alleen kostbare voedingsstoffen en vezels verloren, de structuur,  natuurlijke variatie en smaken verdwijnen ook. Wat er na bewerking overblijft is een bleek,  onaantrekkelijk “pseudovoedingsmiddel” dat de meeste mensen er niet lekker uit zouden vinden  zien. Daarom stoppen levensmiddelenfabrikanten er weer voedingsstoffen, smaak, kleur en structuur  in om het aantrekkelijker te maken.     De meeste toevoegingen in voedingsmiddelen zijn bedoeld om:  • te zorgen dat producten niet te snel bederven  • te voorkomen dat vetten en oliën ranzig worden of in smaak veranderen   • te zorgen dat voedingsmiddelen niet verkleuren  • de producten te verrijken met synthetische vitamines en mineralen (omdat deze verloren waren  gegaan tijdens de bewerking) 

 

25 

•

de smaak, structuur en het uiterlijk te verbeteren. Bij levensmiddelen die speciaal gericht zijn op  kinderen worden vaak felle kleuren toegevoegd om de aandacht van kinderen te trekken en om  voeding “leuk” te maken.  

  Misleidende etiketten    Ook als je trouw de etiketten controleert, lees de ingrediënten dan altijd met een kritische blik.  Producenten weten namelijk heel goed hoe ze je kunnen misleiden. In de lijst van ingrediënten dient  datgene dat het grootste bestanddeel van het product uitmaakt als eerste te worden genoemd.  Sommige consumenten zouden zich een hoedje schrikken als ze een doos ontbijtgranen zien dat zegt  “Ingrediënten: suiker, volkoren graan, maïs,...”. Daarom gebruikt de producent drie of vier  verschillende soorten suiker die ieder een kleiner onderdeel van het totaal bevatten, zodat ze die  niet bovenaan het lijstje hoeven te zetten. Je leest dan dus: “Ingrediënten: volkoren graan, suiker,  maïssiroop, maïssiroop bestanddelen, ...” Op die manier lijkt het product voor het grootste deel uit  “volkoren graan” te bestaan, maar in werkelijkheid bestaat dit ontbijtproduct voor meer dan vijftig  procent uit suikers!    Hoe weet je dat je eerlijke voeding koopt    • Doe boodschappen op een biologische markt, in een biologische winkel of natuurvoedingswinkel  • Let op de bekende biologische keurmerken, zodat je zeker weet dat het product biologisch is.   • Lees de ingrediënten op de verpakking! Als je chemicaliën ziet staan die je niet kunt uitspreken  koop het product dan niet  • Koop meer onbewerkte voedingsmiddelen en vermijd bewerkte kant‐en‐klaar maaltijden die vol  zitten met ziekteverwekkende voedingsstoffen  • Eet voedingrijke superfoods.  • Ga zelf je eigen groentes telen! Het lekkerste eten komt uit je eigen tuin.    Je voedingspatroon mag zeker wel uit felgekleurde en geurige voedingsmiddelen bestaan, maar dan  alleen voedingsmiddelen die van nature deze kleur, geur en smaak hebben. Rode paprika’s, paarse  aubergines, groene spinazie, bosbessen en rode bieten zijn allemaal voorbeelden van gezonde  voeding waarvan de felle kleuren een teken zijn dat ze voedingsstoffen bevatten die belangrijk voor  je zijn, Dit zijn de kleurstoffen die je nodig hebt in je voedingspatroon... niet de door de mens  gemaakte kleurstoffen die je in de meeste bewerkte producten vindt. Je kunt kunstmatige kleur‐,  geur‐ en smaakstoffen dus heel erg makkelijk vermijden: koop gewoon verse voeding en geen  bewerkte voeding!    3.2. Kunstmatige toevoegingen: ongevraagd in je eten    De westerse consument besteedt ongeveer 90 procent van haar boodschappenbudget aan bewerkte  levensmiddelen, die vaak vol kunstmatige toevoegingen, conserveringsmiddelen en kleur‐ en  smaakstoffen zitten. Soms worden deze toevoegingen niet eens expliciet genoemd in de  productinformatie op de verpakking, of er worden allerlei ingewikkelde en moeilijk uit te spreken 

 

26 

termen gebruikt met als doel de consument om de tuin te leiden. Want dat veel kunstmatige  toevoegingen ten koste gaan van je gezondheid zal wel niet als een verrassing komen.      Het effect van kunstmatige toevoegingen op de gezondheid     Kunstmatige toevoegingen zitten in bijna alle bewerkte levensmiddelen, van koekjes en chips tot  vaak “gezonder” ogende voeding als bakkersproducten, vleeswaren, kippenbouillon en fruitcocktails.  Deze niet‐natuurlijke toevoegingen zijn bedoeld om producten langer houdbaar te maken,  aantrekkelijker te laten ogen of lekkerder te laten smaken of ruiken. Vooral voedingsmiddelen die  speciaal bestemd zijn voor kinderen, zoals bijvoorbeeld snoep, frisdranken en vrolijke toetjes, zitten  vol met kunstmatige geur‐, kleur‐ en smaakstoffen met als doel de aandacht van kinderen te trekken  en de producten ‘leuker’ te maken.      De vraag of kunstmatige toevoegingen zoals  kunstmatige kleurstoffen verantwoordelijk zijn voor  gedragsproblemen bij kinderen staat al jaren ter  discussie. Echter, een onderzoek in het  gerenommeerde medisch tijdschrift The Lancet heeft  uitgewezen dat een grote hoeveelheid kleurstoffen  en het conserveringsmiddel natriumbenzoaat  ‐ dat  in veel frisdrank, fruitsappen en slasauzen zit –  kinderen aantoonbaar hyperactief maakt en  verantwoordelijk is voor concentratieverlies. Als gevolg van deze onderzoeksresultaten heeft de  British Food Standard Agency (FSA) inmiddels een waarschuwing voor ouders uitgebracht, waarin  staat dat ze de inname van producten met deze toevoegingen zoveel mogelijk moeten beperken als  ze merken dat dit van invloed is op het gedrag van hun kinderen.     Een ander artikel dat in 2008 werd gepubliceerd in de Britse krant The Independent meldde dat men  in Groot Brittannië van plan is kunstmatige kleurstoffen (maar niet het conserveringsmiddel  natriumbenzoaat) uit honderden producten te verwijderen omdat de eerdergenoemde  onderzoeksresultaten ook aan het licht brachten dat bepaalde E‐nummers net zoveel schade  toebrengen aan de hersenen van kinderen als lood in benzine, en bovendien een achteruitgang van  het IQ veroorzaken. Vertegenwoordigers van de Britse FSA adviseerden aan de  levensmiddelenindustrie om vrijwillig zes kleurstoffen die in het onderzoek genoemd werden uiterlijk  in 2009 te verwijderen uit de producten, en ze te vervangen door zoveel mogelijk natuurlijke  alternatieven. 

 

27 

12 kunstmatige toevoegingen die je zoveel mogelijk moet vermijden    Als toevoegingen slecht zijn voor kinderen, dan zijn zij bijna zonder uitzondering ook ongezond voor  volwassenen. De volgende keer dat je naar de supermarkt gaat en bewerkte voedingsmiddelen  koopt, kijk dan eens op de verpakking welke ingrediënten er allemaal in zitten. Als je één van  onderstaande stoffen tegenkomt, dan kun je het product beter laten staan en een gezonder  alternatief kiezen.    1. Natriumnitraat (ook vaak Natriumnitriet genoemd): een conserveringsmiddel, kleurstof en  smaakstof die vaak toegevoegd wordt aan spek, ham, worstjes, luncheon meat, gerookte vis en  corned beef. Onderzoeken hebben het eten van deze stof in verband gebracht met verschillende  soorten kanker.    2. Butylhydroxyanisool (BHA) en butylhydroxytolueen (BHT): deze worden gebruikt als  conserveringsmiddel in veel voedingsmiddelen, zoals ontbijtgranen, kauwgom, chips en plantaardige  oliën. Beide stoffen zijn oxidanten die mogelijk reactieve kankerverwekkende verbindingen in je  lichaam kunnen maken.    3. Propylgallaat: een conserveringsmiddel dat vaak wordt gebruikt in combinatie met BHA en BHT.  Deze is vaak terug te vinden in vleesproducten, kippenbouillon en kauwgom. Dierproeven hebben  uitgewezen dat deze stof kankerverwekkend is.    4. Monosodiumglutamaat (MSG): dit is een aminozuur dat hoofdpijn en misselijkheid kan  veroorzaken. Het wordt vaak gebruikt als smaakversterker in soepen, slasauzen, chips en  diepvriesmaaltijden. Ook in restaurants worden maaltijden vaak met deze stof bereid. Dierproeven  hebben aangetoond dat MSG zenuwcellen in de hersenen van babymuizen beschadigt.    5. Transvetten: het is bewezen dat deze vetten hartziekten veroorzaken. Restaurants, met name  fast‐food ketens, verkopen vaak producten die vol zitten met transvetten.     6. Aspartaam (zie ook h.3.4 en h.5.6): deze zoetstof wordt verkocht onder merknamen als  Nutrasweet en Equal, en zit ook in zogenaamde dieetproducten zoals ‘slanke’ toetjes, gelatines,  drankmixen en frisdranken. Deze stof kan kanker en neurologische problemen veroorzaken, zoals  duizeligheid en hallucinaties.    7. Acesulfaam‐K (zie ook h.3.4 en h.5.6): een kunstmatige zoetstof die nog vrij nieuw is en vaak  wordt gebruikt in bakkersproducten, kauwgom en gelatinetoetjes. Men heeft vermoedens dat  onderzoeksresultaten van de testen met deze stof vervalst zijn, en sommige onderzoeken hebben  aangetoond dat deze zoetmaker kanker bij ratten veroorzaakt.     8. Kleurstoffen: er worden nog steeds kunstmatige kleurstoffen gebruikt waarvan dierproeven  hebben aangetoond dat ze onder andere schildklierkanker, blaaskanker en nier‐ en bijniertumoren  veroorzaken. Deze kleurstoffen zitten in o.a. drankjes, snoep, bakkersproducten, diervoeding, kersen,  fruitcocktails, worstjes en gelatines.  De meest gevaarlijke kleurstoffen zijn:  • E102 (tartrazine): veroorzaakt hyperactiviteit en slapeloosheid 

 

28 

•

E104 (quinoline yellow): verantwoordelijke voor hyperactiviteit en allergieën en is  kankerverwekkend  E110 (sunset yellow): zorgt voor hyperactiviteit, buikpijn, astma en slapeloosheid  E122 (carmoisine): veroorzaakt hyperactiviteit, allergie, astma en huidoedeem  E124 (ponceau 4R): leidt tot hyperactiviteit, netelroos en astma  E129 (allura red): verantwoordelijk voor huidallergie en is kankerverwekkend 

• • • •   9. Olestra: een kunstmatige vetstof die in ‘light’ chips zit en ernstige diarree, buikpijnen en  gasvorming kan veroorzaken. Olestra belemmert ook de absorptie van gezonde vitamines die in  vetoplosbare carotenoïden in fruit en groente zitten.    10. Kaliumbromaat: wordt gebruikt als toevoeging in sommige soorten witte meel, broodsoorten en  broodjes om deze meer volume te geven. Het is bekend dat deze stof kanker veroorzaakt bij dieren,  en zelfs een kleine hoeveelheid in brood kan schadelijk zijn voor mensen.    11. Natriumbenzoaat: een zeer schadelijk conserveringsmiddel dat gebruikt wordt om  schimmelvorming tegen te gaan, maar ook gezonde cellen in het menselijk lichaam doodt. Het is in  staat zuurstof naar de cellen af te sluiten, het immuunsysteem te verzwakken en kanker te  veroorzaken. Vaak wordt deze stof slechts vermeld als ‘conserveringsmiddel’ op de verpakking. Het  wordt gebruikt in duizenden producten, zelfs in producten die beweren dat ze geheel natuurlijk zijn.  Natriumbenzoaat is van nature in zeer lage concentratie aanwezig in veel fruit, maar de  natriumbenzoaat die we hier bedoelen is kunstmatig en wordt en een laboratorium gefabriceerd. De  voedselautoriteiten zeggen dat deze stof veilig is omdat het slechts in een heel kleine hoeveelheid  aanwezig is in producten, maar let erop dat je deze stof niet combineert met voeding die vitamine C  of E bevat, omdat er dan benzeenvorming ontstaat, en benzeen is kankerverwekkend.  Natriumbenzoaat zit onder andere in augurken, slasauzen, jam, azijn, fruitsappen, dipsauzen, kaas,  ketchup en frisdrank.    12. Natriumchloride: beter bekend als zout. Een van de meest populaire smaakversterkers, maar een  teveel aan zout is slecht voor je gezondheid en kan een hoge bloeddruk, hartaanval, hersenbloeding  en nierfalen veroorzaken.    De gevaren van kunstmatige toevoegingen in medicijnen en cosmetica    Niet alleen bewerkte voeding zit vol kunstmatige toevoegingen, ook in cosmetica en medicijnen vind  je ze terug. Natriumbenzoaat zit bijvoorbeeld in mondwater, tandpasta en hoestdrankjes, en zelfs in  crèmes, lotions en honderden make‐up producten. Als kunstmatige toevoegingen verboden zijn in  voeding wil dat niet zeggen dat ze verboden zijn in medicijnen en cosmetica, inclusief medicijnen die  voor baby’s en kinderen bestemd zijn. De achterliggende gedachte is dat ze slechts in zeer kleine  hoeveelheid aanwezig zijn in medicijnen, en maar voor een korte periode worden ingenomen of  gebruikt. Toevoegingen die vaak verboden zijn in voeding maar nog steeds volop in medicijnen zitten  zijn onder andere maltitol, sorbitol, benzoaat, conserveringsmiddelen op basis van sulfiet en  chloroform. Vraag je dokter of specialist dus altijd welke kunstmatige toevoegingen in je medicijnen  zitten, en bekijk ook de ingrediënten die vermeld staan op cosmeticaproducten voordat je ze koopt.   

 

29 

Andere kunstmatige toevoegingen: slecht voor de gezondheid of niet?    Naast bovenstaande lijst zijn er ook heel veel kunstmatige conserveringsmiddelen en zoet‐ en  kleurstoffen die niet worden aangemerkt als schadelijk voor de gezondheid. Toch zou je ook deze  stoffen zoveel mogelijk moeten vermijden. Ze hebben namelijk geen toegevoegde voedingswaarde  en kunnen gezondheidsrisico’s op de lange termijn veroorzaken. Wil je je voedingspatroon gezond en  uitgebalanceerd houden, kies dan zoveel mogelijk voor verse of onbewerkte natuurlijke biologische  voedingmiddelen in plaats van bewerkte levensmiddelen... dan weet je in ieder geval wat je eet !    3.3. Wat is er met onze voeding gebeurd?    Ruim vier jaar geleden won Al Gore de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn film “An Inconvenient  Truth” en het werk dat hij verzet heeft tegen de opwarming van de aarde. Ondanks dat deze film de  meest sceptische politici heeft wakker geschud is er sindsdien eigenlijk niet veel veranderd op het  gebied van internationale milieuwetgeving. Nog steeds vervuilt de mensheid haar omgeving op grote  schaal en brengt daarmee niet alleen de gezondheid en het welzijn van de aarde in gevaar, maar ook  die van onszelf, onze kinderen en onze kinds kinderen.   

    Een wereldwijde catastrofe is onafwendbaar als we op dezelfde voet doorgaan. We kunnen het ons  niet meer permitteren om rustig achterover te leunen en onze ogen te sluiten voor wat er in de   

30 

wereld gebeurt. We maken namelijk allemaal onderdeel uit van dit levende, ademende organisme  dat we de planeet aarde noemen. We hebben de aarde veel meer nodig dan dat de aarde ons nodig  heeft.  Als we goed voor de aarde zorgen zal de aarde op haar beurt goed voor ons zorgen, maar als  we alles vanzelfsprekend blijven vinden en onze natuurlijke bronnen misbruiken zoals we pakweg de  laatste eeuw hebben gedaan, dan zal de natuur zich tegen ons keren en zullen we allemaal de  gevolgen ondervinden.     Maar wat heeft dit nou allemaal te maken met onze persoonlijke gezondheid en goede voeding?  Alles! Wat we eten, drinken, ademen, gebruiken, weggooien, veranderen, toevoegen en eraf halen is  allemaal aan elkaar gerelateerd en van elkaar afhankelijk.     Hoe de meeste mineralen uit onze voeding zijn verdwenen    Al meer dan een eeuw, sinds het begin van de industrialisatie, groeit de wereldbevolking in een rap  tempo en vermenigvuldigt zich sneller dan de moderne mensheid zich ooit hadden kunnen  voorstellen. Na de Tweede Wereldoorlog adverteerde Amerikaanse witgoedfabrikant General  Electric met de zin “Vooruitgang is ons belangrijkste product”.  Echter, ongebreidelde vooruitgang  heeft een flink prijskaartje, in de vorm van lucht‐ en watervervuiling, verhoogde dagelijkse stress,  lagere voedingswaarden in het eten dat we elke dag tot ons nemen, en nieuwe ziektes die aan alle  bovengenoemde zaken gerelateerd zijn. Nieuwe medische technologieën kun niet veel betekenen  voor de problemen die ontstaan door de zogenaamde vooruitgang die wij allen zo koesteren. Het  beste wat medici kunnen doen is symptomen bestrijden.     Onze levenswijze is enorm veranderd sinds grootmoederstijd. Toen oma klein was hadden de meeste  mensen een moestuin of een volkstuintje waar het overgrote deel van de dagelijkse maaltijd  vandaan kwam. Elk tuintje had een composthoop dat gebruikt werd om essentiële mineralen en  andere voedingsstoffen op te slaan. Het jaar erna werd de compost uitgestrooid over de moestuin en  zo gebruikt als mest waar de nieuwe groenten op groeiden. Die tijden zijn grotendeels vervlogen. De  conditie van de bodem, die de basis vormt van onze voedselketen, is er vandaag de dag slecht aan  toe. Met name de hoeveelheid mineralen in de gemiddelde landbouwgrond is sterk gedaald.    Planten zoals groenten, fruit en noten absorberen mineralen uit de grond en gebruiken zonlicht,  schone lucht en water om vitamines, aminozuren en vetzuren te maken. Maar planten maken zelf  geen mineralen aan, die moeten ze uit de grond halen. Als de grond waarop planten groeien niet  behandeld wordt kan er binnen vijf tot tien jaar een groot gebrek aan essentiële mineralen in de  bodem ontstaan. Meststoffen zijn daarom van cruciaal belang om de ontbrekende mineralen weer  terug in de grond te krijgen. Helaas worden er in de laatste honderd jaar grotendeels commerciële  kunstmeststoffen gebruikt die slechts een kleine hoeveelheid van de mineralen aanvullen die nodig  zijn voor een rijke bodem en een goede gezondheid. Al meer dan vijftig jaar is NPK de wereldwijde  standaard voor kunstmest binnen de agrarische sector. NPK  bevat de slechts drie van de negentig  mineralen die in de aarde voor zouden moeten komen: stikstof, kalium en fosfor. Deze drie  mineralen zorgen ervoor dat gewassen snel en goed groeien. Het is niet erg winstgevend voor een  agrarisch bedrijf om de grond aan te vullen met de andere 87 sporenmineralen zoals zink, koper en  selenium. Een boer moet ook zijn brood verdienen en de waarde van groente en fruit wordt bepaald  door het gewicht, niet door de hoeveelheid sporenmineralen die in de gewassen zitten. 

 

31 

De gevaren voor je gezondheid van een mineralentekort    Onderzoekers van Reading University en Rothamsted Research in Engeland ontdekten bovendien een  relatie tussen mineralentekorten in de bodem en de kankerverwekkende stof acrylamide. Zij teelden  drie soorten wintergraan op grond met een zwaveltekort en ontdekten dat dit graan meer dan 30  keer de normale hoeveelheid aminozuren bevatten. Wanneer meel gemaakt werd van dit graan en  vervolgens 20 minuten verhit werd op 160 graden Celsius, nam de hoeveelheid acrylamide tot wel 5  keer toe.    Acrylamide kreeg grotere bekendheid in 2002, toen de Zweedse voedselautoriteit opeens hoge  waarden van acrylamide en koolhydraten in voedingsmiddelen aantroffen. Dit onderzoek, dat  gepubliceerd is in de Journal of Agricultural and Food Chemistry, is onderdeel van een initiatief van  de levensmiddelenindustrie om acrylamiden in voeding te verminderen door de basis van de  voedselketen te onderzoeken. Experts zeggen dat het probleem met mineralentekorten in de grond  is ontstaan door de afname in het gebruik van meststoffen die met sulfaat verrijkt zijn, en door  toegenomen gewasopbrengsten per hectare waardoor de bodem uitgeput raakt. Sinds deze  ontdekking zijn er wereldwijd meer dan 200 onderzoeksprojecten uitgevoerd die het ontstaan van  verhoogde concentraties acrylamiden bestuderen. De bevindingen worden centraal gecoördineerd  door nationale regeringen, de EU en de VN. De Confederation of Food and Drink Industry van de EU  heeft daarnaast richtlijnen uitgebracht voor producenten hoe zij de hoeveelheid acrylamide in hun  producten kunnen reduceren en deze richtlijnen worden steeds bijgewerkt zodra er nieuwe  onderzoeksresultaten bekend zijn.    Echter, het verband tussen bodemuitputting en de schadelijke effecten op voeding is al sinds 1936  bekend en men weet dus al geruime tijd hoe ernstig de gevolgen van mineralentekorten in de grond  kunnen zijn voor onze gezondheid. Bij de Wereldmilieutop van Rio in 1992 werden statistieken  getoond waarin werd aangegeven dat Amerikaanse landbouwgrond voor 85% uitgeput is, het  hoogste percentage van bodemuitputting in de wereld. Dat is inmiddels 19 jaar geleden en sindsdien  is er niet veel gedaan om het proces van bodemverarming om te keren.     Veel onderzoekers experimenteren de laatste jaren met waardevolle oplossingen voor  bodemuitputting. Men is het er vrijwel unaniem over eens dat de bodem een biologisch  goedwerkend ecosysteem moet zijn. Moderne agrarische technieken hebben geleid tot een steriel  ecosysteem waarin micro‐organismen, voedingsstoffen, en zelfs leven afwezig zijn, want door het  gebruik van kunstmest zijn alle goede bacteriën die nodig zijn voor een mineraalrijke bodem  verdwenen. Maar echte constructieve oplossingen voor het tekort aan mineralen in de grond zijn er  nog niet.     Hoe je ervoor kunt zorgen dat je voldoende mineralen binnen krijgt    Wat je zelf zou kunnen doen om een tekort aan mineralen in je lichaam aan te vullen is colloïdale  mineralensupplementen nemen. Deze zijn verkrijgbaar in vloeibare vorm en het absorptiepercentage  is 98 procent; de  stofdeeltjes in de vloeistof zijn kleiner dan een rode bloedcel en worden “negatief  geladen”, waarmee het de manier waarop Moeder Natuur mineralen aan je levert imiteert... door ze  te eten en absorberen uit een verscheidenheid aan fruit, groenten en andere eetbare planten. 

 

32 

  Verder kun je vitamine‐ en mineralentekorten aanvullen door dagelijks veel verschillende soorten  biologisch fruit en groente te eten. Planten die heel veel goede vitamines en mineralen bevatten zijn:  • biologische yams  • zoete aardappelen  • rijst  • kiemen  • noten  • zaden    Eet altijd zoveel mogelijk biologisch, want dan weet je zeker dat ze geteeld zijn zonder gebruik van  chemische pesticiden. Bovendien worden deze producten vaak verbouwd op kleinere boerderijen  waar de kans groter is dat er meer mineralen in de grond zitten. En natuurlijk is biologische groente  en fruit ook veel lekkerder!    3.4. De invloed van suikers en kunstmatige zoetstoffen op ons lichaam    Tegenwoordig komen de meeste calorieën in ons voedingspatroon uit suikers. Dit is echter niet altijd  zo geweest. In het jaar 1700 at de gemiddelde Amerikaan zo’n 4 pond suiker per jaar. Honderd jaar  later was de suikerconsumptie gestegen tot 18 pond per jaar, en in 1900 at de gemiddelde  Amerikaanse volwassene zelfs 90 pond per jaar. En ook daar hield de stijging niet op. Tegenwoordig  eet meer dan de helft van alle Amerikanen een half pond suiker per dag... wat neer komt op 180  pond per jaar. En de gemiddelde Nederlander gaat ook al aardig die kant op.      Al deze suikers krijgen wij niet binnen via het schepje suiker in de koffie. Vrijwel alle bewerkte  levensmiddelen, van vleeswaren, chips, Worcestershire saus en smeerkaas tot frisdranken,  fruitsappen en sportdrankjes, zitten vol suikers. Zelfs de doorsnee babymelk bevat net zoveel suiker  als een blikje cola.    De tien grootste gevaren van suiker    Overconsumptie van suikers is de oorzaak van de overgewichtepidemie in de westerse wereld. Maar  zelfs als je zelf geen last hebt van een paar kilo’s teveel kun je suiker het beste helemaal uit je  voedingspatroon elimineren, omdat suikers ook een heleboel andere schadelijke effecten op je  gezondheid hebben. Suiker kan onder andere leiden tot of sterk bijdragen aan:  1. Verzwakking van het immuunsysteem en aantasting van de weerstand tegen infectieziekten.  2. Een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte, wat kan leiden tot hart‐ en vaatziekten.  3. Kanker, omdat suiker de kankercellen “voedt”. Suiker is in verband gebracht met de ontwikkeling  van borst‐, eierstok‐, prostaat‐, endeldarm‐, alvleesklier‐, galblaas‐, maag‐ en longkanker.  4. Een toename van de nuchtere waarden van glucose en zo reactieve hypoglycemie veroorzaken.  5. Overgewicht en obesitas.  6. Een vermindering van insulinegevoeligheid waardoor een abnormaal hoge insulinewaarde en  zelfs diabetes kan ontstaan. 

 

33 

7. Vroegtijdige veroudering. De meest belangrijke stof die veroudering veroorzaakt is insuline,  welke wordt geactiveerd door suiker. Bovendien kan suiker botontkalking versnellen.  8. Snelle toename van adrenaline, hyperactiviteit, angst, concentratiestoornissen en chagrijnigheid  bij kinderen. Bovendien kan suiker leiden tot leerstoornissen en het leervermogen bij kinderen  verminderen, en verergert suiker de symptomen van ADHD.  9. Auto‐immuunziekten zoals artritis, astma en multiple sclerosis  10. Ongecontroleerde ontwikkeling van Candida Albicans (schimmelinfecties).    Waarom we suiker zo lekker vinden     Van suiker word je dik, dat weten we allemaal. Vandaag de dag heeft 32 procent van de Amerikanen  obesitas en nog eens een derde heeft overgewicht. Vergelijk dat eens met een onderzoek uit 1890,  toen het percentage mensen van blanke Amerikaanse mannen rond de vijftig met obesitas slechts  3,4 procent was. In 1975 was het obesitaspercentage in Amerika reeds toegenomen tot 15 procent,  en sindsdien is het dus ruim verdubbeld. Door overgewicht neemt de kans op dodelijke  aandoeningen zoals hartziekten, nierziekten en diabetes toe. In 1893 waren er minder dan drie  gevallen per 100.000 mensen in Amerika. Tegenwoordig hebben bijna 8.000 van de 100.000  Amerikanen diabetes.    Maar waarom eten wij zoveel suikers? Recente  onderzoeken hebben aangetoond dat suiker extreem  verslavend is, zelfs zo erg dat ratten in een proef de  voorkeur gaven aan suiker boven cocaïne.  Onderzoekers vermoeden dat de zoetreceptoren  (twee eiwitreceptoren die zich op de tong bevinden),  zich niet hebben aangepast aan de enorm  toegenomen suikerconsumptie van tegenwoordig. De  abnormaal hoge stimulatie van deze receptoren,  welke als gevolg van ons suikerrijke voedingspatroon  plaatsvindt, zorgt voor overmatige beloningssignalen in de hersenen die het normale zelfregulerende  mechanisme van suikerinname dwarsbomen en daardoor tot verslaving leiden. Daarnaast raakt het  lichaam gewend aan de grote hoeveelheden suiker, waardoor het deze steeds beter weet te  verteren. Maar hoe meer suiker je verteert, hoe slechter het is voor je lichaam. Gelukkig is het  verslavende effect van suiker niet onomkeerbaar, want als je twee weken helemaal geen suiker eet  neemt de gewenning aan suiker snel af .  

 

34 

Alle soorten veelgebruikte suikers op een rij    In onze voeding zitten allerlei verschillende soorten suikers die elk een ander effect hebben op ons  lichaam omdat deze ieder op een andere manier worden verteerd. Voordat we daar dieper op ingaan  volgt hier daarom eerst een overzicht van alle soorten suikers die je in bewerkte voedingsmiddelen  terugvindt:    • Dextrose, fructose en glucose zijn allemaal monosaccharides, beter bekend als enkelvoudige  suikers. Glucose en dextrose zijn eigenlijk hetzelfde, maar fabrikanten gebruiken vaak liever  “dextrose” in de productinformatie. Fructose wordt op een andere manier door het lichaam  verteerd dan glucose en dextrose.  • Enkelvoudige suikers kunnen worden gecombineerd om er meervoudige suikers van te maken,  zoals disaccharide sucrose (tafelsuiker), dat voor de helft uit glucose en voor de helft uit fructose  bestaat. Glucose‐fructosesiroop (HFCS) is een meervoudige suiker en bestaat voor 55 procent uit  fructose en voor 45 procent uit glucose  • Ethanol (drinkbare alcohol) is geen suiker, maar bier en wijn bevatten naast alcohol ook  suikerresidu en  zetmeel.   • Agavesiroop wordt vaak onterecht “natuurlijk” genoemd. Het is zeer bewerkt, bevat ongeveer 80  procent fructose en heeft bijna niets met de originele agaveplant van doen.  • Natuurlijke zoetstoffen, zoals honing dat indien niet bewerkt voor 53 procent uit fructose  bestaat.    Hoe ons lichaam suikers verwerkt    Het menselijk lichaam haalt haar energie uit glucose. Elke cel in je lichaam, elke bacterie, en zelfs elk  levend wezen op de aarde gebruikt glucose om er energie uit te halen. Echter, tegenwoordig wordt  niet glucose maar fructose als bron voor suiker gebruikt. Ongeveer 55 procent van alle zoetstoffen  die gebruikt worden bij de productie van voeding en drank zijn gemaakt met het fructoserijke  glucose‐fructosesiroop (High Fructose Corn Syrup, ofwel HFCS), dat van maïs wordt gemaakt. In de  jaren zeventig schakelden de fabrikanten massaal over op HFCS toen men ontdekte dat het niet  alleen veel goedkoper was om te maken maar ook zo’n 20 procent goedkoper was dan gewone  tafelsuiker.     Fructose is van nature aanwezig in groente en fruit, waar het vermengd is met vitamines, mineralen,  enzymen en goede fytovoedingsstoffen. Al deze gezonde voedingsstoffen brengen samen de  negatieve effecten van fructose in balans. Echter, in bewerkte levensmiddelen, inclusief veel  fruitsappen, wordt fructose niet in balans gebracht omdat alle goede voedingsstoffen uit deze  producten zijn verdwenen. Fructose is dus op zichzelf dus niet ongezond, maar de enorme doses die  je binnen krijgt maken het schadelijk.    Ten eerste verteert je lichaam fructose op een hele andere manier dan glucose. De stofwisseling van  fructose komt in het geheel neer op de lever, dit in tegenstelling tot glucose dat maar voor 20  procent wordt afgebroken door de lever. Bijna elke cel in je lichaam gebruikt glucose, dat gewoonlijk  meteen wordt “verbrand” nadat je het eet. Fructose daarentegen wordt omgezet in vet (VLDL en  triglyceriden). Maar dat je er dik van wordt is niet het enige probleem. Bij de vertering van fructose 

 

35 

komt urinezuur vrij, dat voor een vermindering van stikstofmonoxide zorgt, de hoeveelheid  angiotensine verhoogt en je gladde spiercellen samentrekt, waardoor de bloeddruk toeneemt en  mogelijk de nieren worden beschadigd, ook bij kinderen. Een verhoogd gehalte urinezuur leidt ook  tot chronische, laagactieve ontstekingen, die verreikende consequenties voor je gezondheid hebben.  Het beste kun je daarom ook alcoholische dranken vermijden omdat deze net zoals fructose de  urinezuurwaarden doen toenemen en daardoor dezelfde schadelijke effecten hebben. Met name van  bier neemt het gehalte urinezuur in je lichaam sterk toe, omdat het een rijke bron van guanosine is,  een purinesoort die vrijwel direct door je lichaam wordt opgenomen.    Fructose houdt bovendien je stofwisseling voor de gek en brengt je hongermechanisme in  verwarring. Door fructose wordt de aanmaak van insuline verstoord, waardoor ghreline (het  “hongerhormoon”) niet wordt onderdrukt en de leptine (het “verzadigingshormoon”) niet wordt  gestimuleerd, wat er samen voor zorgt dat je meer gaat eten en weerstand tegen insuline ontwikkelt.  Fructose leidt daardoor tot een snelle gewichtstoename (het welbekende “bierbuikje”), een afname  van HDL, een toename van LDL, verhoogde triglyceride waarden, verhoogde bloedsuikers en een  hoge bloeddruk; met andere woorden, het klassieke stofwisselingssyndroom. Bovendien heeft de  stofwisseling van fructose grote overeenkomsten met de stofwisseling van ethanol, dat veel  schadelijke effecten heeft zoals niet‐alcoholische leververvetting. Eigenlijk werkt fructose het  hetzelfde als alcohol, maar dan zonder aangeschoten te worden! Uit recent onderzoek is zelfs  gebleken dat glucose de absorptie van fructose versnelt, wat betekent dat de gevaren van HFCS nog  veel groter zijn dan men aanvankelijk dacht.    Zelfs als je geen frisdranken neemt of fruit eet is het heel makkelijk om ongemerkt de dagelijkse  aanbevolen maximale hoeveelheid fructose van 25 gram te overschrijden. Alleen als je veel verse  voeding eet, een natuurlijk voedingspatroon hebt en voldoende beweegt blijf je mogelijk binnen de  maximale waarden. Gelukkig heeft je lichaam verbazingwekkende capaciteiten om zichzelf te  genezen zodra het de juiste voedingsstoffen binnen krijgt, en ook de lever beschikt over ongelooflijke  mogelijkheden om zichzelf te herstellen. Zelfs als je al je hele leven veel te veel suikers eet en  vandaag besluit om die uit je voedingspatroon te halen dan zal je gezondheid sterk verbeteren en zul  je de vitaliteit terugkrijgen zoals de natuur die bedoeld had.    De voornaamste suikervervangers en waarom je ze moet vermijden    Omdat iedereen weet dat je dik wordt van suiker zie je vooral sinds de laatste tien jaar steeds meer  suikervrije producten in de winkel liggen, van suikervrije drop tot “slanke” toetjes en “light”  frisdranken. Een groot Amerikaans onderzoek onder 80.000 vrouwen heeft echter aangetoond dat zij  die vaak kunstmatige zoetstoffen binnen krijgen meer aankomen dan mensen die al deze zoetmakers  niet eten. De oorzaak daarvan is dat kunstmatige zoetstoffen de behoefte aan suikers verhogen en je  hongergevoel versterken.    Wanneer je smaakpapillen suiker proeven, krijgt de alvleesklier een boodschap van de hersenen om  insuline af te geven, wat nodig is om suiker aan de cellen door te geven. Echter, wanneer je  kunstmatige zoetstoffen eet krijg je in plaats van suiker een combinatie van eiwitten in je lichaam. De  insuline is nu in de bloedbaan op zoek naar de suikers maar kan die niet vinden en verwijdert in  plaats daarvan daarom maar de in het bloed aanwezige bloedsuikers, waardoor je bloedsuikerspiegel 

 

36 

omlaag gaat. Je lichaam reageert daarop met een hongergevoel en krijgt behoefte aan suikers om de  bloedsuikerspiegel weer op peil te brengen.    Maar niet alleen de stofwisseling raakt door kunstmatige zoetstoffen ernstig verstoord, de meeste  zoetstoffen hebben ook nog andere schadelijke bijwerkingen:     • Aspartaam is een veelgebruikte zoetstof waarvan bekend is dat het ernstige schade kan  toebrengen aan het centrale zenuwstelsel. Zodra aspartaam in je lichaam wordt verteerd wordt  het omgezet in twee zeer prikkelende neurotransmitter aminozuren (aspartaamzuur en  fenylalanine), methyl alcohol en formaldehyde. Aspartaam is verantwoordelijk voor meer dan 75  procent van alle bijwerkingen op voeding die door de Amerikaanse voedselautoriteit FDA zijn  gerapporteerd. Honderden piloten hebben in een onderzoek aangegeven dat ze na het eten van  voeding met kunstmatige zoetstoffen last hadden van geheugenverlies en verwarring, hoofdpijn,  beroertes, visuele stoornissen en reacties van het maag‐darmkanaal. Als zwangere vrouwen  grote hoeveelheden light‐dranken drinken om gewichtstoename te voorkomen kan er een  ophoping van methylalcohol in de placenta plaatsvinden, wat kan leiden tot geestelijke  handicaps bij de foetus. Ook lopen ze het risico van ondervoeding omdat problemen van het  maag‐darmkanaal en diarree in verband worden gebracht met zoetstoffen.  • Sacharine is de oudst bekende kunstmatige zoetstof en werd al in 1879 ontdekt. In de jaren  zestig kwam sacharine in opspraak toen bleek dat deze zoetstof blaastumoren bij ratten  veroorzaakte. Men beweert echter dat het ontstaan van tumoren bij mensen na gebruik van  sacharine nooit bewezen is.  • Acesulfame K is volgens een rapport dat in 1996 gepubliceerd werd door de British Medical  Journal kankerverwekkend.   • Tagatose is een vrij nieuwe zoetstof die hyperurikemie kan veroorzaken, een  stofwisselingsstoornis waarbij je extreem veel urinezuur in je bloed hebt. Deze aandoening leidt  volgens sommige onderzoekers tot ischemische hartaandoeningen en is in verband gebracht met  lipide‐afwijkingen, hoge bloeddruk, beroerte en pre‐eclampsie. Deze zoetstof heeft een zeer  negatieve invloed op diabetes omdat door hyperurikemie schade wordt toegebracht aan de  alvleesklier, en ook andere organen en weefsels in het lichaam kan beschadigen. Als je teveel  urinezuur in je bloed hebt ben je bovendien vatbaar voor jicht, een pijnlijke aandoening van de  gewrichten.  • Gehydrogyneerde suikers, ook vaak suikeralcohol genoemd, zoals xylitol, glycerol, sorbitol,  maltitol, mannitol en erythritol zijn noch suikers noch alcohol, maar worden steeds meer  gebruikt als zoetstof. Ze worden vrijwel in zijn geheel geabsorbeerd in de dunne darm en hebben  veel minder calorieën dan suikers, maar ze veroorzaken een opgeblazen gevoel, diarree en  flatulentie.  • Sucralose, ook vaak Splenda genoemd, is geen suiker ondanks de naar suiker klinkende naam.  Het is een gechloreerde kunstmatige zoetstof die, ook wat betreft de gevaren voor je  gezondheid, lijkt op sacharine en aspartaam. 

 

37 

Welke zoetstoffen zijn wel gezond voor je?    Het beste kun je helemaal geen suikers of kunstmatige zoetstoffen te gebruiken, want alleen op die  manier houd je de insulinewaarden in balans. Doe daarom liever geen suiker of zoetje in je koffie,  thee of smoothie en vermijd bewerkte voedingsmiddelen (die veel suikers of suikervervangers  bevatten) zoveel mogelijk. Heb je af en toe toch behoefte aan een zoete smaak, kies dan voor  natuurlijke alternatieve zoetstoffen die in de natuurwinkel te koop zijn, zoals stevia. 

 

38 

  3.5. Opdracht    Het laten staan van suiker is voor veel mensen een grote uitdaging. We zijn zo gewend aan suiker en  ons lichaam blijft er om vragen. Het hoeft echter geen uitdaging te zijn om er vanaf te blijven. Je kunt  vanuit een staat van rust nieuwe structuur in je leven vinden. Het begint allemaal met een besluit:  het besluit dat je suiker zult gaan vervangen met goede voedingsstoffen. Het direct vinden van een  vervangend voedingsmiddel wat voor jou werkt zorgt er voor dat je zo goed als moeiteloos van suiker  kunt afblijven. Kies een aantal vervangende voedingsmiddelen op basis van de kennis die je nu hebt  en vul dit schema later aan met nieuw opgedane kennis      Snacks die ik graag at  Alternatief 1  Alternatief 2  Alternatief 3  (met suiker of  suikervervangers) 

         

 

       

       

       

39 

  3.6. Welke voeding gooi je vanaf vandaag echt de deur uit    Veel levensmiddelen worden in reclames neergezet als gezond. Maar laat je niet inpakken door al  deze mooie praatjes, sommige voeding is veel ongezonder dan je in eerste instantie zou denken. In  onderstaand overzicht worden verschillende voedingsmiddelen genoemd die veel minder goed voor  je zijn dan de reclames ons doen geloven.    Energie‐ en mueslirepen    Waarschijnlijk weet je wel dat gewone snackrepen niet goed voor je zijn. Ze zitten vol met suiker,  transvetten en kunstmatige toevoegingen. Snackrepen geven je lichaam een energiestoot die  vervolgens weer snel verdwijnt, zodat je daarna nog meer honger hebt dan daarvoor. Energierepen  daarentegen zijn dankzij uitgebreide reclamecampagnes neergezet als gezond, en in advertenties  wordt beweerd dat ze boordevol eiwitten, vezels, vitamines en mineralen zitten, zodat je ze zonder  schuldgevoel kan eten. De meeste energierepen zijn echter helemaal niet zo gezond als dat ze eruit  zien. Ze zitten vol glucose‐fructosesiroop, dat wordt aangeduid als “natuurlijke zoetstof” en daarom  gezond klinkt, maar in feite heel schadelijk is voor je gezondheid. Ook zitten er veel gedroogde  vruchten en noten in, waardoor het totale gehalte aan koolhydraten hoger is dan de gemiddelde  snackreep. Vaak bevatten energierepen ook soja‐eiwitten. Deze worden op hoge temperatuur  bewerkt om het gehalte aan fytinezuur en enzymremmers te verlagen, waardoor er van de goede  werking van de eiwitten in soja, met name lysine, weinig meer overblijft. Ook worden er veel  synthetische vitamines aan energierepen toegevoegd, die vrijwel nutteloos zijn en mogelijk zelfs  gevaarlijk omdat het lichaam deze vitamines niet kan verteren zoals dat gebeurt met natuurlijke  vitamines. Kortom, de meeste ingrediënten in energierepen zijn verre van natuurlijk. Er zijn uiteraard  wel uitzonderingen, daarom verdient het altijd de aanbeveling eerst de ingrediënten op de  verpakking te lezen voordat je besluit deze “gezonde” repen mee naar school of naar het werk te  nemen.    Ontbijtgranen    Ben je op zoek naar een gezond ontbijt dan is het verstandig altijd eerst de ingrediënten op de  verpakking te lezen. De meeste ontbijtgranen zitten namelijk vol ongezond glucose‐fructosesiroop en  genetisch gemodificeerde granen. Soms is het totaal aantal verschillende suikers (inclusief die uit  glucose‐fructosesiroop) zo groot dat je kommetje ontbijtgranen voor meer dan 50% uit suiker  bestaat!    Yoghurt en gepasteuriseerde melk    Veel mensen denken dat yoghurt en melk gezond zijn. Het tegendeel is echter waar, omdat vrijwel  alle soorten yoghurt en veel soorten melk gepasteuriseerd zijn. Gepasteuriseerde zuivel veroorzaakt  veel allergieën. Koop je veel yoghurt en melk en heb je regelmatig last van diarree, krampen,  opgeblazen gevoel, flatulentie, bloedingen in de darmen, ijzertekort, huidirritaties, arteriosclerose of  acne, dan kan het goed mogelijk zijn dat je allergisch bent voor gepasteuriseerde zuivel. Daarnaast is 

 

40 

gepasteuriseerde zuivel de belangrijkste oorzaak van oorontstekingen bij kinderen en is er in een  aantal wetenschappelijke onderzoeken een link gelegd tussen dit soort zuivel en insuline‐afhankelijke  diabetes, reumatische artritis, onvruchtbaarheid en leukemie. Maar wat doet gepasteuriseerde zuivel  dan in je lichaam? Gepasteuriseerde melk vernietigt enzymen, remt de werking van kwetsbare  melkeiwitten, vernietigt vitamine B12 en vitamine B6, doodt goede bacteriën en stimuleert  ziektekiemen. Omdat gepasteuriseerde zuivel zo’n aanslag is op je lichaam is er geen rationele  rechtvaardiging voor het consumeren van gepasteuriseerde zuivel, ook niet de biologische variant.    Volkorenbrood    Bijna iedereen is ervan overtuigd dat volkorenbrood gezond en voedzaam is.  Alhoewel het klopt dat  volkorenbrood gezonder is dan witbrood, is volkorenbrood niet per definitie een gezond onderdeel  van je voedingspatroon. Granen worden in het lichaam in een snel tempo omgezet in suikers,  waardoor het de veroudering versnelt en tot chronische ziekten kan leiden. Daarnaast zitten granen  vaak vol mycotoxines, schadelijke stoffen die coeliaki (glutenintolerantie), reumatische artritis,  miskramen, hoofdpijnen, onvruchtbaarheid, ontwikkelingsstoornissen bij kinderen en prikkelbare  darmsyndroom kunnen veroorzaken. Het maakt dus niet uit in welke vorm je granen eet, zowel  witbrood, bruinbrood, volkorenbrood als andere graanproducten zoals volkorencrackers kunnen  allemaal vol met deze toxines zitten. Tenzij je extreem ondergewicht hebt kun je daarom het beste  granen zoveel mogelijk vermijden.    Plantaardige olie    Meervoudige onverzadigde plantaardige oliën zoals maïsolie, zonnebloemolie en koolzaadolie zijn de  meest ongezonde oliën die je maar kan gebruiken, omdat ze een overdosis aan omega‐6 vetzuren in  je lichaam veroorzaken. Een ideale verhouding tussen omega‐6 vetzuren en omega‐3 vetzuren  (onder andere te vinden in vis en Krill Oil) in je voedingspatroon is 1:1. Echter, door het overmatig  gebruik van plantaardige oliën ligt de gemiddelde verhouding bij de meeste mensen in de westerse  landen tegenwoordig ergens tussen 20:1 en 50:1. Dit kun je veranderen door je inname van omega‐6  vetzuren sterk te verminderen en meer omega‐3 vetzuren tot je te nemen. Tevens kun je meervoudig  onverzadigde oliën beter niet gebruiken om mee te koken, want als deze verhit worden oxideren ze  makkelijk en worden ze ranzig, wat leidt tot de vorming van transvetten en schadelijke vrije  radicalen. De enige gezonde plantaardige olie is kokosolie.     Soja    De laatste jaren wordt soja door velen gezien als een zeer gezonde vleesvervanger, omdat het rijk is  aan eiwitten en een laag cholesterolgehalte heeft. Ook wordt er beweerd dat soja onder andere een  kankerremmende werking heeft, de symptomen van de overgang vermindert en beschermt tegen  botontkalking. Echter, in veel onderzoeken is aangetoond dat ongefermenteerde soja, waar de  meeste sojaproducten zoals tofoe en sojamelk van gemaakt zijn, het risico op borstkanker vergroten,  nierstenen veroorzaken, bijdragen aan schildklierproblemen, het immuunsysteem verzwakken en  ernstige voedselallergieën veroorzaken. Misschien wel het meest kwalijke effect van  ongefermenteerde soja is dat de hierin aanwezige fyto‐oestrogenen het vrouwelijke hormoon  oestrogeen imiteren. Zelfs het drinken van twee glazen sojamelk per dag kan ertoe leiden dat de 

 

41 

menstruatiecyclus bij vrouwen wordt beïnvloed. Sojamelk is in het bijzonder schadelijk voor  zuigelingen, omdat men inschat dat baby’s die met sojababymelk worden gevoed per dag net zoveel  oestrogeen binnen krijgen als terug te vinden is in vijf anticonceptiepillen.    Fruitsappen    Voorverpakte fruitsappen bevatten ongeveer acht theelepels suiker per glas. Deze suiker komt  behalve uit toegevoegde suikers ook uit de suikers van het fruit zelf, in de vorm van fructose. Het is  bekend dat fructose een significante stijging van insulinewaarden veroorzaakt. Behalve suikers zitten  in fruitsappen ook vaak schimmels die afkomstig zijn van beschadigd fruit dat meegenomen is in het  productieproces. Deze schimmels bevatten schadelijke stoffen die slecht zijn voor je gezondheid. Dit  betekent overigens niet dat je geen fruit moet eten, je moet alleen erg oppassen met fruitsappen.  Vers fruit zit vol met vezels die het vrijkomen van fructose in de bloedbaan balanceren en de  insulineproductie enigszins reguleren. Echter, heb je last van overgewicht, een hoge bloeddruk of  hoge bloedsuikerwaarden dan is het waarschijnlijk het meest verstandig om fruit in zijn geheel te  vermijden totdat je deze aandoeningen onder controle hebt.    Frisdranken    Frisdranken zijn ongezond omdat ze vol met suikers zitten, en ook de light varianten zijn geen optie  vanwege de schadelijke effecten van het daarin aanwezige aspartaam. Als je dorst hebt kun je het  beste puur, schoon water drinken. Je kunt je water eventueel een lekker en gezond smaakje geven  door er wat schijfjes komkommer in te doen of een beetje citroensap erin te persen.    Gebak    Gebak is niet alleen ongezond omdat ze vol zitten met suikers in de vorm van glucose‐fructose  siroop, het meeste gebak zit ook vol met transvetten.    Frites    Zelfs kinderen weten vaak al op heel jonge leeftijd dat frites niet zo gezond zijn en dat je ze daarom  maar beter niet al te vaak moet eten. In frites zit het meest ongezonde vet dat er zo’n beetje op deze  planeet te vinden is: zeer geraffineerde en genetisch gemodificeerde omega‐6 vetzuren. Zodra deze  worden verhit komen er giftige stoffen vrij die je gezondheid ernstig kunnen aantasten, zoals al  eerder is aangegeven.    Bewerkte levensmiddelen    Veel bewerkte levensmiddelen zitten vol met geraffineerd zout, kunstmatige kleur‐, geur‐ en  smaakstoffen en conserveringsmiddelen, die leiden tot allergieën en andere gezondheidsproblemen.  Bovendien zijn bewerkte levensmiddelen vaak relatief een stuk duurder, met name de A‐merken.  Reden te meer dus om je neus op te halen voor deze ongezonde en vaak prijzige voedingsmiddelen. 

 

42 

Tips voor gezond boodschappen doen     Als een goede gezondheid belangrijk voor je is dan doe je er natuurlijk alles aan om alleen die  levensmiddelen te kopen die echt gezond voor je zijn. Toch kan dit af en toe een uitdaging zijn, want  misschien verkoopt jouw supermarkt geen verse biologische voeding of misschien is je budget niet  toereikend om de vaak wat duurdere biologische levensmiddelen te kopen. Maar zelfs dan heb je  nog heel veel keuzemogelijkheden om je voedingspatroon zo gezond mogelijk te maken:    • Koop alleen hele verse producten: hoe verser groenten, fruit, kruiden en vlees zijn, hoe meer  gezonde voedingsstoffen ze bevatten. Koop dus alleen producten die er fris en stevig uitzien, dan  heb je ook echt waar voor je geld.  • Kies alleen magere soorten vlees: vlees met een laag vetgehalte is meestal per kilo iets duurder,  maar je krijgt er een heleboel extra gezonde voedingsstoffen voor terug. Koop bijvoorbeeld wat  vaker mager rundergehakt in plaats van schouderkarbonades, en kies voor kipfilet in plaats van  drumsticks. Als je een hele kip of kippenpoten koopt, eet dan de huid niet op want hierin zit veel  vet.  • Koop zoveel mogelijk verse voeding: vaak wordt beweerd dat in diepvriesgroenten de meeste  vitamines behouden zijn gebleven, maar dat is niet helemaal waar. Het invriezen zorgt ervoor dat  cellen in de groenten worden beschadigd, waardoor de voedingswaarde omlaag gaat. Ingeblikte  groenten en fruit bevatten nagenoeg helemaal geen voedingswaarde.  • Controleer de prijzen van biologische levensmiddelen: vaak zijn ze namelijk nauwelijks duurder  dan de reguliere varianten, en als ze in de aanbieding zijn ben je vaak zelfs nog goedkoper uit.  Maar ook als de biologische voeding ietsje duurder is kan het nog steeds de moeite waard zijn er  een paar centen extra aan te besteden. Het is je gezondheid meer dan waard!  • Koop zeevis in plaats van gekweekte vis: onderzoeken hebben aangetoond dat gekweekte vis  ongezond is. Eigenlijk kun je beter helemaal geen vis eten, vanwege de giftige stoffen die in vis  zitten als gevolg van de wereldwijde milieuvervuiling, maar in sommige zeevis zoals wilde zalm,  sardines en ansjovis is de hoeveelheid giftige stoffen relatief laag. Vraag altijd aan je visboer waar  de vis gevangen is om er zeker van te zijn dat de toxische stoffen in de vis die je koopt zo laag  mogelijk zijn.    Zodra je eraan gewend raakt om alleen maar gezonde voedingsmiddelen van de beste kwaliteit te  kopen zul je merken dat je meer energie krijgt, je gewicht in balans komt en je jezelf veel prettiger  voelt. Grote kans dat je daardoor geïnspireerd raakt om op zoek te gaan naar nóg meer gezonde  voeding. 

 

43 

3.7. Lunchrecepten    Rijk belegde crackers    Dit is een heerlijk makkelijk recept dat je helemaal naar je eigen hand kunt zetten. De avocadosaus is  ook erg lekker te combineren met andere soorten vlees en rauwkost, dus je kunt hiermee de  lekkerste combinatie voor jezelf maken.    Benodigdheden    • quinoa‐, amaranth‐ of kastanjecrackers (merk: Les  pain des Fleurs)  • 2 a 3 plakjes kipfilet  • rauwkost: komkommer, tomaatjes, alfalfa, sla,  radijs (net wat je lekker vindt)  • voor de saus: avocado, ½ sjalotje, chilipeper,  pijnboompitjes, peper en zout (eventueel een  scheutje chilisaus)    Bereiding    1. snipper het sjalotje en prak in een kommetje de ingrediënten voor de saus door elkaar, voeg als  laatste de pijnboompitjes toe  2. smeer de saus rijkelijk over de crackers, leg vervolgens de kipfilet en rauwkost naar keuze  daarbovenop, maak af met een salade erbij.    Een heerlijke, voedzame lunch!   

 

44 

Lunchsalade met falafelballetjes    Een smakelijke, makkelijk te maken salade met een warme “bite”, die ook heel geschikt is voor het  avondeten!    Benodigdheden    • biologische Italiaanse slamix  • 6 biologische falafelballetjes  • 5 cherrytomaatjes  • ½ avocado  • 2 el pijnboompitjes  • voor de dressing: olijfolie gemengd met een ½ el  biologische pesto (zonder suikers!)    Bereiding    1. verwarm een beetje kokosolie in een kleine koekenpan en leg daar de falafelballetjes in. Schud  de pan een paar keer zodat de balletjes aan alle kanten een beetje kokosolie hebben, dit is tegen  het aanbranden. Bak ze op laag vuur gaar, voeg aan het einde nog een halve minuut de  pijnboompitjes toe  2. was ondertussen de sla en leg die op het bord  3. snij de tomaatjes in vieren en de avocado in reepjes en drapeer die op de slamix  4. leg de balletjes op of bij de salade en strooi de pijnboompitjes hierover heen  5. maak af met de dressing    Tip: je kunt eventueel nog wat paprikapoeder over de avocado strooien voor meer smaak      Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer  (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl 

 

45 

4. De ‘Gezond’ illusie: Niet zo gezond als je dacht…    4.1. De gevaren van ongefermenteerde soja    Mede door de toegenomen populariteit van vegetarisme sinds de jaren ’70 is soja tegenwoordig  uitgegroeid tot een ‘bijna perfect’ voedingsmiddel. Fervente liefhebbers van soja menen dat soja  onder andere een ideale voedingsbron is voor eiwit, bijdraagt aan een lager cholesterolgehalte, helpt  tegen kanker, beschermt tegen hartziekten, de symptomen van de menopauze reduceert en helpt  tegen botontkalking. Soja lijkt dus erg gezond, maar is dat ook echt zo?    Wat is soja en in welke voedingsmiddelen zit het    De sojaboon is een peulvrucht en komt oorspronkelijk uit het Verre Oosten, waar het al duizenden  jaren een belangrijk onderdeel is van het voedingspatroon. In het Chinese keizerrijk behoorde de  sojaboon zelfs tot de vijf heilige gewassen, naast tarwe, rijst, gierst en gerst.    Sojaproducten worden gemaakt van de sojaboon en zijn onder te verdelen in twee  hoofdcategorieën: biologische en genetisch gemodificeerde soja (GM). De GM soja behoort tot een  van de meest controversiële vernieuwingen van de moderne biotechnologie en moet ten koste van  alles vermeden worden, omdat het onduidelijk is wat de gevaren zijn voor de gezondheid van mens  en dier. Biologische soja is onder te verdelen in ongefermenteerde en gefermenteerde soja.  Ongefermenteerde soja zit in producten zoals tofoe, tahoe, alle soorten sojamelk, soja  babymelkpoeder, soja eiwitpoeders en soja alternatieven voor vlees zoals sojaworstjes en  vegaburgers gemaakt van gehydrolyseerde sojapoeder. Gefermenteerde soja vind je terug in onder  meer biologische miso zoals mugi gerst en genmai miso, biologische tempé, sojasaus, tamari en  natto.     De fabels over soja    Aanvankelijk werd de sojaboon in Amerika voornamelijk geteeld voor de productie van sojaolie. Tot  1913 werd de sojaboon door de U.S. Department of Agriculture (USDA) zelfs gekwalificeerd als  industrieel product in plaats van voedsel! Een belangrijk bijproduct van sojaolie is soja‐eiwitresidu,  waarvan slechts kleine hoeveelheden konden worden gevoerd aan dieren. Men was daarom naarstig  op zoek naar een bij voorkeur lucratieve afzetmarkt voor dit bijproduct, en die was snel gevonden: de  menselijke consumptie. Een vele miljoenen dollars kostende advertentiecampagne en intensieve  lobby van de Food and Drug Administration (FDA) leidden ertoe dat ongeveer 74 procent van de  Amerikaanse consumenten gingen geloven dat sojaproducten goed zijn voor je gezondheid. Volgens  de Amerikaanse vet‐ en voedingsdeskundige Dr. Mary Enig was het onderzoek dat als bewijs werd  gebruikt voor de gezondheidsclaims in deze promotiecampagne echter verre van nauwkeurig en dus  vooral beïnvloed door economische motieven.    Door de toename van lactose‐intolerantie is soja in de laatste jaren in veel westerse landen een  gewild alternatief geworden voor zuivel, en daarmee treden ook deze landen in de voetsporen van  Amerikaanse consumenten die geloven dat alle op soja gebaseerde producten gezondheidsvoordelen   

46 

hebben. Velen zijn er ook van overtuigd dat sojavoeding onmogelijk negatieve effecten kan hebben,  omdat Aziatische culturen elke dat grote hoeveelheden soja eten en daardoor verstoken blijven van  de meeste westerse ziekten. Echter, in werkelijkheid eten mensen uit China, Japan en andere  Aziatische landen erg weinig soja. De statistieken van de soja‐industrie zelf laten zien dat  sojaconsumptie in China, Indonesië, Korea, Japan en Taiwan varieert van 10 tot 90 gram sojavoeding  per dag. Vergelijk dit eens met de 250 gram tofoe en de paar glazen sojamelk van elk plm. 240 gram  die een gemiddelde sojaproducten‐consumerende Amerikaan dagelijks met gemak naar binnen  werkt!    Waarom ongefermenteerde sojaproducten helemaal niet gezond zijn    Soja behoort tot de familie van de peulvruchten. Andere leden van de peulvruchtenfamilie zijn onder  andere kikkererwten en bonen, zoals rode kidneybonen en witte bonen. Pinda’s horen ook bij deze  groep, omdat zij technisch gezien geen noot maar een peulvrucht zijn. Alle peulvruchten en volkoren  granen zoals rijst, gerst, haver, tarwe en rogge  bevatten fytinezuur. Aangezien soja ook een  peulvrucht is zit er dus een grote hoeveelheid fytinezuur in. Door de structuur van fytinezuur worden  mineralen, eiwitten en zetmeel gebonden wat resulteert in een lagere absorptie van deze stoffen in  je lichaam. Met andere woorden, fytinezuur kan bij consumptie van grote hoeveelheden de inname  van essentiële mineralen zoals calcium, magnesium, koper, ijzer en zink in het spijsverteringsstelsel  blokkeren. Soja blokkeert ook de inname van jodine, een essentieel mineraal dat nodig is voor de  groei en de stofwisseling, en die gebruikt wordt door de schildklier voor de productie van  schildklierhormonen.    Bij kinderen en menstruerende vrouwen  kan fytinezuur een belangrijk negatief  effect hebben, omdat vrouwen en  kinderen ijzer nodig hebben. Vrouwen  hebben ijzer nodig om het verlies van  ijzer tijdens de menstruatie te  compenseren en kinderen hebben ijzer  nodig voor hun groei en ontwikkeling.  Echter, fytinezuur is niet altijd en voor  iedereen ongezond. Voor niet‐ vegetarische mannen kan fytinezuur heel  nuttig zijn omdat zij in het algemeen een  overschot aan ijzer hebben; fytinezuur kan hen helpen het overschot aan ijzer te binden. Echter,  fytinezuur bindt niet alleen ijzer maar tegelijkertijd ook andere mineralen zoals calcium, magnesium  en zink, dus ook niet‐vegetarische mannen moeten voorzichtig zijn bij het eten van  ongefermenteerde soja.      Behalve de negatieve effecten van fytinezuur zijn er ook nog een aantal andere redenen waarom  ongefermenteerde soja een ongezonde keuze is. Ongefermenteerde soja vergroot de kans op  nierstenen, verzwakt het immuunsysteem en draagt bij aan voedselallergieën en spijsvertering  intolerantie. Daarnaast bevat ongefermenteerde soja trypsineremmers, die de spijsvertering van  eiwitten verstoren en problemen van de alvleesklier kunnen veroorzaken. Bij proefdieren leidde het 

 

47 

voeren van soja met trypsineremmers tot dwerggroei. Bovendien bevat ongefermenteerde  sojavoeding hoge waarden aan aluminium die giftig zijn voor het zenuwstelsel en de nieren.    Maar misschien wel het meest gevaarlijke effect van ongefermenteerde soja op de gezondheid heeft  te maken met de aanwezige fyto‐oestrogenen, die de effecten van het vrouwelijke hormoon  oestrogeen kunnen imiteren. Doordat de fyto‐oestrogenen in soja de endocriene functie verstoren  hebben ze de potentie om onvruchtbaarheid te veroorzaken. Het is ontdekt dat zelfs het drinken van  slechts twee glazen sojamelk in een maand genoeg chemische stoffen levert om de  menstruatiecyclus van de vrouw te beïnvloeden. Bovendien wordt door inname van fytro‐ oestrogenen de kans op borstkanker in volwassen vrouwen vergroot. Ook hebben fyto‐oestrogenen  een sterke invloed op de schildklier waardoor zij een overmatig werkende schildklier en  schildklierkanker kunnen veroorzaken.    Bij zuigelingen is de consumptie van soja babymelk in verband gebracht met de auto‐immuun  schildklierziekte. De vitamine B12 die in soja zit wordt niet opgenomen door het lichaam, en de  lichaamsbehoefte aan B12 en vitamine D neemt bij het eten van sojaproducten zelfs toe!  Ongefermenteerde soja is het meest problematisch voor zuigelingen, omdat men heeft ingeschat dat  zuigelingen die uitsluitend zuigelingenmelk op basis van soja krijgen per dag dezelfde hoeveelheid  oestrogeen binnen krijgen als in vijf anticonceptiepillen zit. Vaak worden de bijwerkingen van  sojababymelk niet opgemerkt, maar als deze baby’s opgroeien zijn ze regelmatig verkouden, hebben  een ernstige behoefte aan suiker, zijn vaak geïrriteerd en hebben vaak last van voedselintolerantie.  Het is dus heel verstandig om het geven van producten gemaakt van soja aan zuigelingen te  vermijden.    Het gezonde alternatief: gefermenteerde soja    Om de gezondheidsvoordelen uit soja te halen kun je het beste alleen gefermenteerde  sojaproducten consumeren, en dan nog bij voorkeur alleen gemaakt van biologische niet‐bewerkte  soja. Bij bewerkte soja gaan namelijk vele goede stoffen verloren en bovendien worden er tijdens het  bewerkingsproces veel schadelijke stoffen zoals vrije glutaminezuur (MSG) gevormd, en zelfs in grote  hoeveelheden toegevoegd.    Ongefermenteerde soja (ongezond)  Gefermenteerde soja (gezond)  tofoe  biologische miso zoals mugi gerst en genmai  miso  tahoe  biologische tempé  alle soorten sojamelk  sojasaus  soja babymelkpoeder  tamari  soja eiwitpoeders  natto  producten gemaakt van gehydrolyseerd    sojapoeder zoals vegaburgers en sojaworstjes  Tabel 4.1.1 Overzicht sojaproducten    Gefermenteerde soja is in tegenstelling tot ongefermenteerde soja wel gezond omdat het fytinezuur,  dat zich van nature in sojabonen bevindt, tijdens het fermentatieproces geneutraliseerd wordt. Niet  alleen soja maar ook volkoren granen, met uitzondering van gierst, boekweit en couscous, dienen 

 

48 

eigenlijk eerst te worden gefermenteerd voordat zij worden bereid voor de maaltijd. Granen  en  peulvruchten kunnen daartoe het best eerst 48‐72 uur worden geweekt alvorens ze worden gekookt,  want tijdens het weken vindt fermentatie plaats. Het wellen van granen en bonen wordt ook bepleit  in de principes van de macrobiotiek, dat erg populair is bij vegetariërs. Echter, veel vegetarische  restaurants hebben daar geen tijd voor of vergeten dit belangrijke proces, waardoor mensen die  regelmatig uit eten gaan naar vegetarische restaurants ernstige mineralentekorten kunnen  ontwikkelen door een te grote consumptie van fytinezuur in hun dieet.    Gefermenteerde soja is niet alleen gezond doordat de aanwezige fytinezuur is geneutraliseerd, het  helpt bovendien bij het hergroeperen van de ‘vriendelijke’ bacteriën in de dikke darm die de  ‘onvriendelijke’ bacteriën neutraliseren. Daarnaast zorgt gefermenteerde soja voor een betere  algemene opname van voedsel en voedingsstoffen. Wanneer je dus de volgende keer sojaproducten  koopt, let er dan op dat je alleen gefermenteerde sojaproducten kiest. Aangezien sojamelk nooit  gefermenteerd is zou je hiervoor als alternatief havermelk, kokosmelk of geitenmelk kunnen nemen.     4.2. Melkproducten: wel of niet gezond ?    Wie kent ze nou niet, onze Joris Driepinter en de slogan 'Melk is goed voor elk'. We zijn in Nederland  opgevoed met het idee dat koeienmelk de perfecte aanvulling is op ons dagelijks voedingspatroon.  Vanaf onze geboorte drinken en eten we zuivelproducten in alle soorten en maten en wordt ons  verteld dat zuivel onontbeerlijk is voor de aanvoer van calcium en B vitamines, die nodig zijn voor  opbouw van sterke botten, een gezond zenuwstelsel en een goede stofwisseling. De laatste tijd  horen we echter steeds meer geluiden dat zuivelproducten eigenlijk helemaal niet zo goed voor ons  zijn als we al die jaren hadden gedacht.     Waarom melk zo speciaal is    Melk is een uniek product, dat zowel door mensen als dieren wordt genuttigd. Maar melk is niet  zomaar een drankje. De melk van elk diersoort is uniek en speciaal gericht op de behoeften van die  specifieke soort. Koeienmelk is bijvoorbeeld veel rijker in eiwitten dan menselijke melk, maar heeft  minder essentiële vetzuren die menselijke borstvoeding wel weer biedt.     Mensen zijn de enigen die de melk drinken van andere dieren. Echter, wat goed is voor babykalveren  is niet per definitie ook goed voor mensen. Prof. Dr. Muskiet van het Universitair Medisch Centrum  Groningen, die reeds negen jaar onderzoek doet naar het gebruik van granen en zuivel door de mens,  stelt dat wij als oermens helemaal geen melk dronken. "De mens komt van oorsprong uit Afrika.  Probeert u daar maar eens een wilde koe te melken!". Genetisch gezien zouden we niet zijn gemaakt  voor het drinken van melkproducten. Ook zijn mensen de enige volwassen zoogdieren die melk  drinken. Heb je ooit een volwassen koe bij een andere koe melk zien drinken?    De gevaren van melk en andere zuivelproducten    Ondanks dat wij dagelijks in allerlei reclame‐ en voorlichtingscampagnes te horen krijgen dat het  consumeren van zuivelproducten enorm goed voor je is tonen steeds meer onderzoeken aan dat 

 

49 

melk juist ongezond is. Talloze verschillende onderzoeken hebben het drinken van zuivel in verband  gebracht met ziektes en aandoeningen:    • Lactose‐intolerantie  Melk bevat 4‐5% lactose oftewel melksuiker. Lactose moet door het enzym lactase in de darmen  worden afgebroken voordat het in het lichaam kan worden opgenomen. Maar, doordat na de  zoogtijd van mensen de hoeveelheid lactase in het lichaam sterk afneemt, krijgt het lichaam steeds  meer moeite met het verteren van zuivelproducten. Dit wordt dus lactose intolerantie genoemd.  Lactose intolerantie verstoort de darmwerking, wat de kans op ziekten zoals kanker vergroot.     • Astma  Steeds meer zijn wetenschappers ervan overtuigd dat men van nature in meer of mindere mate  allergisch is voor koemelkproducten. Dr. Frank Oski, hoofd Kindergeneeskunde aan de Amerikaanse  John Hopkins School of Medicine, stelt dat vijftig procent van alle schoolkinderen allergisch is voor de  eiwitten die zich in koemelk bevinden, ondanks dat velen deze diagnose officieel niet hebben. Deze  allergie kan zich uiten via problemen met de luchtwegen, wat astma, een chronische ontsteking van  de luchtwegen, waardoor ademhalingsproblemen ontstaan, in de hand werkt. Een koemelkallergie  hoeft overigens in eerste instantie niet op de luchtwegen te slaan, deze overgevoelige reactie kan  ook tot uiting komen als acne of eczeem. Dit kan echter plotseling omslaan naar andere organen,  waardoor astmapatiënten niet automatisch veilig zijn wanneer ze in eerste instantie geen verschil  merken wat betreft de voor astmaverergerende symptomen. Daarnaast is het ook mogelijk dat je  geen melkallergie hebt, maar allergisch bent voor antibiotica. Dr. Oski: “Antibiotica, voornamelijk  penicilline, wordt aan koeien gegeven voor de behandeling van mastitis, een ontsteking aan de uiers.  Koeien horen niet gemolken te worden tot 48 uur na gebruik van het medicijn. Vaak wordt met deze  regel geen rekening gehouden, waardoor er kleine hoeveelheden penicilline in de melk terecht  komt.” Dit komt echter maar bij één procent van de bevolking voor. Uit een onderzoek weergegeven  in het boek ‘Food: Your Miracle Medicine’ van Jean Carper, waarbij 25 astmapatiënten voor langere  tijd op een zuivel‐ en vleesvrij dieet werden gezet, blijkt dat het ontbreken van deze  voedingsmiddelen de symptomen van astma aanzienlijk vermindert. Na vier maanden merkte 71  procent van de kandidaten duidelijk verschil, en na een jaar had zelfs 92 procent van de patiënten  hier baat bij.    • Kanker  Volgens de Amerikaanse onderzoeker dr. Campbell wijst epidemiologisch onderzoek uit dat er een  link bestaat tussen melkconsumptie en de twee heersende soorten kanker in Europa en Noord  Amerika: borst‐ en prostaatkanker. Een vergelijkend onderzoek uit 1989 liet zien dat bij twee landen  in Europa met een hoge melkconsumptie, te weten Scandinavië en Nederland, ook een groter aantal  gevallen van borstkanker was geconstateerd. Data van een 11 jaar durend onderzoek geven  daarnaast een mogelijk verband weer tussen zuivelconsumptie en een verhoogd risico op prostaat  kanker. Gebaseerd op vragen over het dieet van de 20.000 mannen die onderzocht waren vonden de  onderzoekers een kleine verhoging van het risico voor prostaatkanker bij mannen die meer  zuivelproducten consumeerden. De onderzoekers geloofden dat de reden hiervoor de calcium in  zuivelproducten zou kunnen zijn. Een ander onderzoek wijst uit dat de kans op pancreaskanker  groter wordt naarmate men meer dierlijke vetten binnen krijgt, waaronder dus het vet uit  zuivelproducten. Een onderzoek met meer van 500.000 deelnemers, die vijftien jaar geleden 

 

50 

vragenlijsten invullen over hun eetgewoontes en sindsdien worden gevolgd, geeft weer dat het eten  van dierlijke vetten de kans op pancreaskanker met 36 procent verhoogt. Het vermijden van deze  vetten zorgt er dus voor dat de kans op deze vorm van kanker verkleint. Ten aanzien van de  vetregulerende, semi‐essentiële voedingsstof choline werd onlangs ontdekt dat het een  stimulerende werking heeft op de vorming van darmkanker bij vrouwen. Dit blijkt uit een onderzoek  waarbij bijna veertigduizend gezonde vrouwen vragenlijsten over hun dagelijkse voedingspatroon  invulden en een endoscopie deden. Aan de hand van dit onderzoek werd een link gevonden tussen  darmpoliepen en een verhoogde choline‐inname.     • Osteoporose (botontkalking)  Dat je melk nodig zou hebben voor sterke botten lijkt een fabeltje. Wetenschap toont namelijk aan  dat de calcium in melk juist leidt tot botontkalking. Door het nuttigen van zuivelproducten krijg je  dierlijke eiwitten binnen, waardoor er een zure toestand in het bloed ontstaat. Het lichaam moet dit  neutraliseren, en doet dit door middel van calcium uit botten te gebruiken, aldus een artikel  gepubliceerd in “American Journal of Clinical Nutrition”. Hierdoor vermindert dus op lange termijn de  stevigheid van de botten, wat osteoporose als gevolg heeft. In Nederland en andere Westerse landen  met een hoge melkconsumptie is osteoporose een veel voorkomende aandoening.    • Verslechterde geestelijke gemoedstoestand  Stemmingswisselingen, depressie en prikkelbaarheid: dit zijn allen symptomen van een verslechterde  geestelijke gemoedstoestand die worden gestimuleerd door het eten/drinken van zuivelproducten,  als je wetenschappers als Ganmaa Davaasambuu, medewerkster aan de Harvard School of Public  Health mag geloven. Dit komt omdat de melk van zwangere koeien vol vrouwelijke hormonen als  oestrogeen, progesteron en melatonine zit, waardoor na inname jouw eigen hormoonniveaus  stijgen, wat je behoorlijk van slag kan brengen.     • Verzwakt immuunsysteem  Het eten van groente en fruit en het drinken van thee zorgt ervoor dat het lichaam vele anti‐ oxidanten binnenkrijgt die belangrijk zijn voor een goede gezondheid. Echter, het effect van deze  voedingsstoffen kan teniet worden gedaan wanneer ze in combinatie met zuivelproducten worden  genuttigd. Dit blijkt onder andere uit een onderzoek gepubliceerd in het ‘European Heart Journal’. In  dit onderzoek werd ontdekt dat de polyfenolen in zwarte thee de cardiovasculaire gezondheid  verbeteren. Echter, wanneer er melk was toegevoegd aan de thee was er geen spoor van dit effect te  bekennen. Men vermoedt dat de caseïne in melk verantwoordelijk is voor het blokkeren van de  positieve werking van de polyfenolen. Diezelfde polyfenolen komen ook voor in bladgroenten, fruit,  granen en peulvruchten.    Calcium zit niet alleen in zuivel    Hoewel zuivelproducten bekend staan om hun hoge calciumgehalte zijn er meer voedingsmiddelen  die dit skeletverstevigende mineraal bevatten. Suzanne Havala, geregistreerd diëtiste, vertelt:  “Vegetariërs halen hun calcium uit bladgroenten, broccoli, tahin en tofoe met toegevoegd  calciumsulfaat”. Zuivel is dus niet de enige calciumbron, waardoor je geen tekorten op hoeft te lopen  als je besluit geen melk meer te drinken. Ook verse, rauwe bladgroentes zoals spinazie, andijvie en 

 

51 

boerenkool bevatten veel calcium. Wanneer je dagelijks een paar porties van deze groenten stopt in  een groene smoothie dan ben je ook verzekerd dat je calciumgehalte op peil blijft!    Voor meer informatie over alternatieve bronnen van calcium ga naar de Superverbrander methode.    Hoe je kunt ontdekken wat zuivel met je lichaam doet    Je hoeft niet klakkeloos aan te nemen dat melkproducten ongezond zijn, zelfs niet op basis van al het  wetenschappelijk onderzoek dat er reeds naar is gedaan.  Bepaal het voor jezelf, door zelf te ervaren hoe je lichaam er op reageert nadat je het 60 dagen  volledig uit je voedingspatroon hebt geëlimineerd. Dr. Steve Vasilev, een vooraanstaand arts  gespecialiseerd in kanker bij vrouwen, zei: "Je kunt alleen weten of een bepaald voedingsmiddel  gezond voor je is als je het een tijd lang volledig uit je voedingspatroon elimineert en daarna weer  gaat eten. Op basis van de reactie van je lichaam die dan ontstaat weet je of het wel of niet gezond  voor je is".    No milk today    Of liever gezegd: gebruik helemaal geen zuivel meer. De negatieve effecten van zuivelproducten  wegen niet op tegen de positieve, waardoor je jezelf eigenlijk alleen maar tekort doet als je zuivel  gebruikt. De voedingsmiddelenindustrie lift maar al te graag mee op de heersende gezondheidsfabels  over zuivel en zal er dan ook alles aan doen om dit idee in stand te houden. Koeienmelk is volgens de  natuur bedoeld voor de groei van kalfjes; laten we dat vooral zo laten.    4.3. Melkproteïne leidt tot autisme, diabetes en hartaandoeningen    Op de hoogte zijn van de gezondheidsvoordelen van rauwe melk is niet genoeg. In zijn boek “The  Devil the the Milk”, zegt Dr Kevin Woodford zegt dat we nog een les hebben te leren: er is een  verband tussen het type melk dat we drinken en een reeks van ernstige ziekten, waaronder hart‐en  vaatziekten, type 1 diabetes, autisme en schizofrenie. Epidemiologisch bewijs uit tien landen heeft  aangetoond dat er een sterk verband is tussen een hoge inname van melk van A1 positieve koeien en  grote kans op deze ziekten.    Het eiwitfragment BCM 7    Dr Woodford, hoogleraar Farm Management and Agribusiness aan Lincoln University in Nieuw‐ Zeeland, legt uit: Melk bestaat uit drie delen: vet / room, wei, en melkbestanddelen. De duivel zit in  de melkbestanddelen, samengesteld uit vele verschillende eiwitten samen met lactose en andere  suikers. Een van deze eiwitten is beta caseïne.    Alle eiwitten zijn lange ketens van aminozuren die vele takken hebben die van de hoofdketen  afkomen. Beta caseïne is een keten met 229 aminozuren en bevat hierin ook proline, in ieder geval in  ouderwetse koeien (A2 koeien). Deze omvatten Guernsey, Jersey, Aziatische en Afrikaanse koeien. 

 

52 

Ongeveer vijfduizend jaar geleden, is er een mutatie opgetreden in dit proline aminozuur waardoor  het veranders is naar histidine. Koeien die dit gemuteerde bèta caseïne hebben zijn de A1 koeien. Dit  zijn de meer recente rassen zoals Holsteins en Friezen.    De zijketen komende uit dit histidine is een eiwitfragment (beta‐casomorphin‐7: BCM 7). De  negatieve effecten op de gezondheid van dit fragment kunnen verwoestend zijn want het is een  krachtig opiaat, verdovend middel, en een oxidant. Dr Thomas Cowan heeft altijd gedacht dat er iets  ‘niet helemaal goed ” was bij de melkkwestie. Hij zegt dat veel van zijn patiënten, ondanks het  proberen te eten van alleen de juiste zuivelproducten nog ziektes hebben en niet in staat zijn om  melk te tolereren. Hij vermoedde dat ‘het verhaal met melk nog niet afgelopen was.”    A1 en A2 koeien    In zijn poging om het melkverhaal af te maken, brengt Woodford een stapel bewijs van meer dan 100  wetenschappelijke artikelen samen die populatiestudies en onderzoek met zowel dieren als mensen  onderzoeken. Hij legt de wetenschap die ten grondslag ligt aan de A1/A2 hypothese uit en toont aan  dat BCM 7 in verband wordt gebracht met melkintolerantie en een scala aan auto‐immuun ziekten  zoals diabetes type 1, suikerziekte die meestal tijdens de kinderjaren of jonge volwassenheid  voorkomt. Bij mensen met type 1 diabetes vernietigd het lichaam zijn eigen insuline‐producerende  cellen.    Er is een belangrijk verschil tussen het menselijke bèta caseïne‐eiwit en de bèta‐caseïne  geproduceerd door A1 koeien. Alle menselijke beta‐caseïne lijkt meer op de A2 type, wat betekent  dat in de menselijke moedermelk veel minder BCM 7 dan wordt uitgebracht in A1 melk. Bij het door  Nieuw‐Zeelandse onderzoekers geteste menselijke melk, vonden ze minder dan 1% van de BCM 7  dan was vrijgelaten uit dezelfde hoeveelheid A1 melk. Dit betekent dat het verdovende effect van  moedermelk gevoed aan baby’s minder is dan een duizendste van die gevonden in A1 melk.    Gerelateerde risico’s en aandoeningen    Het is aangetoond dat BCM7 neurologische stoornissen veroorzaakt bij dieren en mensen, vooral  autisme en schizofrenie aandoeningen. Het belemmert ook de immuunrespons. Dieren geïnjecteerd  met BCM 7 kunnen diabetes Type 1 diabetes krijgen. BCM 7 is pro‐ontsteking van bloedvaten, en  bindt selectief aan epitheliale cellen in slijmvliezen, zoals de neus en keel, waar het overmatige  slijmafscheiding kan stimuleren.    Wanneer BCM 7 vrijkomt in de darmen, moet het moeilijk zijn voor haar om door de darmwand en in  de bloedbaan te komen, omdat het een vrij groot molecuul is. Maar bij mensen met lekkende darm  syndroom, is het in staat om gemakkelijk door de darmwand en in de bloedbaan te komen. Dr  Woodford stelt dat BCM 7 kan worden gedetecteerd in de urine. Volgens hem zijn er sterke  aanwijzingen dat mensen met maagzweren of onbehandelde coeliakie ook BCM 7 opnemen op deze  manier. Baby’s nemen het waarschijnlijk ook op deze manier op, omdat hun darmenwanden  gemakkelijk grote moleculen kunnen laten passeren in de bloedbaan. Dat is de manier waarop zij in  staat zijn om hun moeder’s biest op te vangen.   

 

53 

Deze gevoeligheid van de baby’s voor de effecten BCM 7 maakt zuigelingenmelk formule uit A1  koeien een zeer slechte keuze. Opioïden zoals BCM 7 vertragen de snelheid van de passage door het  spijsverteringskanaal, dit legt Dr Woodford uit is waarom baby’s gevoed met koemelk formule  producten in plaats van moedermelk gevoelig zijn voor verstopping en last kunnen hebben van anale  fissuren. Hij suggereert dat het mogelijk is dat deze tragere passage van de A1 melk door het  spijsverteringssysteem lactose‐intolerantie kan toenemen.    Hij ziet vroege en langdurige blootstelling aan BCM 7 in zuigelingenvoeding als een belangrijke factor  in de stijgende aantallen van autisme en het syndroom van Asperger samen met de rest van het  gamma van ziekte staten die kunnen voorkomen, en hij dringt aan op onderzoek naar het  onderwerp. Zolang dit niet is gedaan, stelt hij voor dat moeders hun baby’s zo lang mogelijk  borstvoeding geven en dringt aan op moedermelk vervangers gemaakt van A2 melk.    De redenen voor de mutatie die BCM 7 produceert is onbekend, en gebeurde duizenden jaren  geleden. De A1 bèta‐caseïne‐gen verspreidde zich snel in veel landen in de westerse wereld.  Speculatie is dat de verspreiding van de A1 koeien gevolg is van hun kalveren die A1 melk dronken en  werden blootgesteld aan de opiaten BCM 7, waardoor ze meer gehoorzaam zijn dan de oudere  rassen. Als gevolg hiervan zijn in principe alle Amerikaanse melkkoeien gemuteerd bèta‐caseïne en  dus A1.    Het is niet bekend of BCM 7 een waarschijnlijk aanwezig probleem is in kaas, ijs, yoghurt of andere  melkproducten. De Fransen gingen niet akkoord met de A1 rassen van koeien, en de heerlijke kazen  van Frankrijk zijn gemaakt met A2 melk. In de VS is er slechts 1 A2 zuivelfabriek tot nu toe, in Firth,  Nebraska.    De absorptie van BCM 7 is veel minder bij mensen met een gezond spijsverteringsstelsel, wat  suggereert dat het behoud van een gezonde spijsvertering een prioriteit moet zijn voor iemand die  melk drinkt in landen met overwegend A1 koeien. Een van de beste manieren om dit te bereiken is  bij dagelijks gebruik van probiotica.    Mogelijke oplossing?    Wat kunnen we doen aan het feit dat we de verkeerde koeien hebben? BCM 7 is niet aangetroffen in  geiten‐of schapenmelk welke A2 zijn, zodat het drinken van deze melk in plaats van koemelk een  betere optie is. Overgang van een melkveestapel van koeien van A1 naar A2 is eenvoudig en  goedkoop, en het kan worden bereikt in minder dan tien jaar. Het vereist alleen dat de boeren hun  koeien bevruchten, natuurlijk of kunstmatig, met sperma van A2 stieren. In Nieuw‐Zeeland, zijn de  boeren al begonnen met het omzetten van hun kuddes in het vooruitzicht van de toenemende vraag  van consumenten naar A2 melk. Een extra bonus voor hen is een recent gepubliceerd onderzoek  waaruit blijkt dat de gemiddelde Nieuw‐Zeeland A2 koeien meer melk dan A1 koeien produceren.  Melkveehouders in de VS worden geadviseerd om de overschakeling naar A2 zo snel mogelijk te  maken om aan de vraag naar A2 zuivelproducten van de consument te voldoen die stijgt in het  gezicht van deze bevindingen.   

 

54 

Dit rooskleurige scenario gaat er vanuit dat de politiek niet in de weg staat van een eenvoudige  overgang, welke een grote aanname zou zijn.    4.4. Het effect van gluten op je gezondheid    Onderzoeker Kenneth Fine, gespecialiseerd in gluten, beweert dat een schrikwekkende 81 procent  van de bevolking aanleg heeft voor glutenintolerantie. Dat wil zeggen dat vier op de vijf mensen  gevoelig is voor negentig procent van wat in de supermarkt ligt. Reden genoeg om hier even wat  dieper op in te gaan.    Deze in granen als tarwe, rogge, gerst, haver, spelt, faro en kamut aanwezige stof bestaat uit  eiwitcomponenten, ook wel polypeptiden genoemd. Vanwege zijn verdikkende en kauwbare  structuur is het een veelgebruikt toegevoegd middel in de voedingsindustrie.    Dat veel mensen blijkbaar gevoelig zijn voor gluten heeft niets met onze levensstijl te maken: dit zit  in de genen. Dat het vandaag de dag zo’n issue is, komt omdat levensmiddelenontwikkelaars steeds  meer gebruik maken van deze stof, waardoor het bij steeds meer mensen tot uiting komt.    Dat gluten bij zoveel mensen ongemakken veroorzaakt, is te wijten aan de hierin aanwezig stof  giadine. Deze beschadigt de darmvlokken door zich te binden aan bepaalde receptoren, waarna het  knooppunten in het darmkanaal vernietigt. Dit verstoort de opname van belangrijke nutriënten en er  komen stoffen in de bloedbaan terecht die daar niet horen, waardoor het lichaam antistoffen gaat  maken. Als gevolg hieraan ontstaan er ontstekingen, met allerlei gezondheidskwalen als gevolg.  Wanneer deze antistoffen zich tegen het lichaam zelf keren, ontstaat de meest extreme vorm van  glutenintolerantie, genaamd coeliakie.    Dit proces heeft invloed op de algehele gezondheid. De symptomen zijn niet in één hokje te plaatsen  omdat de gevolgen voor iedereen anders uit kunnen pakken. Veelgehoorde klachten zijn diverse  huidaandoeningen, auto‐immuunziekten, darmklachten, psychologische stoornissen en een tekort  aan essentiële voedingsstoffen. Daarnaast werkt het bestaande ziektes in de hand: epilepsie,  schildklieraandoeningen, vasculaire ziekten, ADHD, acne en taaislijmziekte kunnen allen verergeren  door toedoen van gluten.    De enige echte oplossing voor dit probleem is het volledig elimineren van gluten uit het  voedingspatroon. Dit doe je door glutenrijke producten te vervangen door onder andere quinoa,  kokosbloem, boekweit of andere voedingsmiddelen die van zichzelf geen gluten bevatten (let op: dus  niet de 'glutenvrije' bewerkte voedingsmiddelen waar de gluten uit zijn onttrokken). Naast dat dit na  verloop van tijd de symptomen van glutenintolerantie doet verdwijnen, heeft het nog andere  voordelen voor de gezondheid. Zo voel je je energieker, verlies je hoogstwaarschijnlijk gewicht door  de koolhydratenbeperking en wordt in sommige gevallen zelfs het immuunsysteem verbeterd.    Let wel: een glutenvrij voedingspatroon is niet zomaar een tijdelijke verandering van spijs, maar een  levensstijl die je gezondheid verbetert. Gluten hebben jarenlang systematisch schade aan het 

 

55 

lichaam toegebracht, dus heeft het ook tijd nodig om zich te herstellen. Gun dit jezelf en jouw  lichaam en ga voor glutenvrij!    Meer weten over dit onderwerp? De uitgebreide versie van dit artikel staat nu speciaal online voor  leden van De Superverbrander Methode!    4.5. Kippenvlees: de gevaren van fastfood kip    Wanneer je de volgende keer zin hebt in een kipfiletje van de supermarkt of een gegrilde kipsalade  van McDonald’s of Burger King, dan is het misschien verstandig om nog eens stil te staan bij wat er  allemaal in kippenvlees zit. Waarschijnlijk heb je wel eens gehoord van water en waterverbinders die  in kipfilet worden geïnjecteerd om het meer volume en gewicht te geven. Behalve dat deze methode  invloed heeft op je portemonnee blijven de schadelijke gevolgen voor je gezondheid beperkt. Echter,  naast water zijn er ook nog een aantal andere stoffen die in kippenvlees terecht komen, en deze  stoffen zijn een stuk gevaarlijker dan de pluimvee‐industrie en zelfs gezondheidsautoriteiten je willen  doen geloven.     De gevaren van gegrilde fast‐food kip    De Physicians Committee for Responsible Medicine (PCRM), een Amerikaanse non‐profit  gezondheidsorganisatie, heeft in 2006 een aantal fast‐food multinationals waaronder McDonald’s en  Burger King naar de rechter gesleept nadat laboratoriumtests hadden aangetoond dat deze  restaurants gegrilde kipproducten verkopen die een kankerverwekkende stof bevatten. Monsters  gegrilde kip afkomstig uit deze restaurants bevatten PhIPm, een stof behorende tot de groep van  kankerverwekkende stoffen heterocyclische amines (HCA’s) die vaak worden gevonden in gegrild  vlees. Het persbericht vermeldt ook dat de Amerikaanse overheid HCA sinds 2005 officieel erkent als  kankerverwekkende stof, en dat PhIPm in Californië al meer dan tien jaar op een lijst van  kankerverwekkende stoffen staat. Desondanks werd PhIPm nog steeds aangetroffen in gegrilde kip,  en daarom ging de PCRM over de fast‐food restaurants aan te klagen bij de Superior Court of the  State of California in Los Angeles. In de aanklacht stond dat restaurants hun klanten moeten  waarschuwen voor dit schadelijke ingrediënt.      “Gegrilde kip kan kanker veroorzaken, dus consumenten hebben het recht om te weten dat dit  product, waarvan men veronderstelt dat het gezond is, eigenlijk net zo slecht voor hen is als vetrijke  gefrituurde kip,” zegt de directeur van PCRM Neal Barnard, M.D. “Zelfs een gegrilde kipsalade  verhoogt het risico op borstkanker, prostaatkanker en andere varianten van deze dodelijke ziekte.”  Mike Adams, een gezondheidsgoeroe en auteur van “Grocery Warning,” zegt dat het niet verrassend  is dat deze grote restaurantketens dit schadelijke ingrediënt niet willen prijsgeven. “Fast‐food reuzen  zijn net zoals elk ander groot bedrijf: ze willen hun winsten maximaliseren ongeacht de veiligheid van  de consument. Onderzoek naar alternatieve methodes om kip te bereiden kosten hun een paar  centen, dus daar hebben ze natuurlijk geen zin in. Men mag hopen dat deze aanklacht de bedrijven  zal stimuleren een manier te vinden om dit schadelijke ingrediënt uit hun gegrilde kip te verwijderen,  zij het om hun winsten te beschermen, niet hun klanten”. Dankzij de PCRM zijn fast‐food restaurants  in Californië sinds 2009 verplicht om te waarschuwen voor kankerverwekkende stoffen in hun 

 

56 

producten. Echter, het heeft ze tot nu toe nog niet geprikkeld om gegrilde kip op andere wijze te  gaan bereiden.    Kip in een marinade van arsenicum    Niet alleen gegrild fast‐food kippenvlees is kankerverwekkend, in veel kip zit ook arsenicum. Na jaren  het probleem onder het tapijt geveegd te hebben, hopende dat niemand het zou merken, heeft de  U.S. Food & Drug Administration (FDA) nu eindelijk toegegeven dat Amerikaans kippenvlees  arsenicum bevat, een giftige kankerverwekkende stof  die dodelijk is bij inname van grote  hoeveelheden. De FDA heeft via onderzoek aangetoond dat arsenicum wordt toegevoegd aan  kippenvoer en zo in kippenvlees terecht komt dat voor menselijke consumptie bestemd is.    Tot dit nieuw onderzoek gepubliceerd werd ontkenden zowel de pluimvee‐industrie als de FDA dat  arsenicum in kippenvlees terecht komt. Men beweerde gewoon dat “arsenicum wordt uitgestoten  via de ontlasting van de kip.” Maar er was geen enkele wetenschappelijke onderbouwing voor deze  verklaring, het was wat de pluimvee‐industrie de Amerikaanse consumenten wilde laten geloven. Nu  onomstotelijk vast staat dat arsenicum in kippenvlees terecht komt heeft het bedrijf Alpharma LLS,  een dochteronderneming van Pfizer, besloten om het arsenicum bevattende voedingssupplement  voor pluimvee Roxarsone in Amerika uit de handel te halen. Echter, zij verklaren dat dit nog niet  betekent dat ze het in andere landen uit diervoeders halen, tenzij ze door lokale toezichthouders  daartoe worden gedwongen. Scott Brown van het diergeneeskundige onderzoeksteam van Pfizer  Animal Health vertelde aan Associated Press dat het bedrijf het ingrediënt ook in ongeveer twaalf  andere landen verkoopt. Zij zijn in gesprek met de toezichthoudende autoriteiten in die landen en  zullen besluiten of het op individuele basis verkocht blijft worden.    Maar zelfs nu Roxarsone in Amerika uit de handel is gaat de FDA door met hun ontkennende  campagne. De FDA stelt dat het arsenicumgehalte in kippenvlees zo laag is dat het nog steeds veilig is  voor menselijke consumptie, ondanks dat ze zelf toegeven dat arsenicum een kankerverwekkende  stof is. Ook de Amerikaanse National Chicken Council sluit zich aan bij het standpunt van de FDA, wat  niet zo verbazingwekkend is. Wat wél verrassend is, is de houding van de FDA ten opzichte van  arsenicum in kippenvlees, aangezien de FDA bijvoorbeeld zichzelf geen moeite bespaart om  gezondheidsclaims van natuurlijke voedingsmiddelen aan de kaak te stellen. Het lijkt er daarom op  dat de FDA de winstmarges van de farmaceutische industrie wil beschermen.     Kippenvlees in de voedselketen    Overigens, kippenpoep met arsenicum wordt gevoerd aan koeien in de bio‐industrie. Dus de  arsenicum die uitgepoept wordt door kippen wordt gegeten door koeien en opgeslagen in hun vlees,  wat daarna wordt vermalen tot hamburgers om geconsumeerd te worden door nietsvermoedende  fast‐food fans... 

 

57 

  4.6. Opdracht    Terwijl we al diverse voedingsmiddelen hebben toegelicht die wél heel gezond zijn, heb je vooral veel  geleerd over wat mogelijk niet de beste keuzes voor je voedingspatroon zijn. Ons doel is niet om jou  te veranderen, maar om je te helpen nieuwe, bewuste keuzes voor jezelf te maken. De beste manier  om te ontdekken of iets wel of niet goed voor je is, is door het een maand lang niet te eten, het  daarna een dag wel weer te eten en dan te ervaren hoe je je voelt. Voelde je je beter zonder dit  voedingsmiddel, dan kan je daarna voor jezelf bepalen of je het wel of geen onderdeel van je  voedingspatroon wil maken.    Nu is het moment om voor jezelf nieuwe beslissingen te gaan maken. Waar wil je vanaf nu in ieder  geval: "Nee!" tegen zeggen? Wat wil je kiezen om niet meer te eten? Je hoeft op dit moment nog  niet na te denken over hoe praktisch haalbaar het is en over wat de eventuele gevolgen zijn voor je  gezin. Je doet dit voor jezelf. Jij mag eerst voor jezelf kiezen.    Maak nu een lijstje met waar je "Nee!" tegen wilt zeggen en schrijf achter iedere keuze waarom je  deze maakt, om je keuze voor jezelf te bekrachtigen. Want alleen als je redenen hebt waarom je wil  veranderen, dan kan je een positieve verandering maken. Neem daarom de tijd om voor iedere  keuze een goede reden te bedenken die je motiveert.    Waar wil je nu “Nee!” tegen zeggen?    Ik zeg “Nee!” tegen:  Mijn reden is: 

         

         

 

 

58 

4.7. Lunch en dinerrecepten    Krokante aardappel‐zalm‐burgers voor 2 personen    Dit is een enorm smaakvol en eenvoudig recept dat niet alleen heerlijk smaakt bij de lunch maar ook  een lekkere avondmaaltijd kan zijn.    Benodigdheden    • 2 zoete aardappelen + 2 a 3 wortels  • 1 pak gerookte zalmfilet  • 1,5 teentje knoflook  • snufje zout en peper  • 4 el. Quinoameel  • 1 kopje pijnboompitten  • 1 kopje ongebrande, ongezouten  macademianoten of cashews  • ½ citroen uitgeperst  • bieslooksprieten  • kokosolie    Bereiding    1. Schil de aardappels en boen de wortels schoon (je kunt ze eventueel even 5 minuutjes stomen).  Dep ze daarna droog en laat ze even afkoelen. Rasp ze vervolgens allebei fijn en voeg daarbij zout  en peper en het uitgeperste teentje knoflook toe. Roer daarna het ei en de quinoameel er  doorheen  2. Maak ondertussen een lekkere salade voor bij de burgers  3. Meng in een keukenmachine de pijnboompitten en macademianoten fijn. Voeg daar de  citroensap, een snufje zout, het halve knoflookteentje en de geknipte bieslook aan toe en maal  het fijn tot het een romig papje is geworden. Voeg eventueel nog een paar eetlepels water toe  4. Leg de plakjes zalm op een bord, smeer hier het notenpapje in een dun laagje over en schep het  geraspte mengsel van de aardappel en wortel daar bovenop  5. Verhit een ruime eetlepel kokosolie in een koekenpan en leg de creaties met de aardappelkant  naar beneden in de pan. Besmeer daarna de bovenkanten met weer een laagje van de notenpap  en daarbovenop weer het geraspte mengsel  6. Laat de burgers op middelmatig vuur 5 minuutjes garen en draai ze dan om. Gaar het geheel nog  eens 3 minuutjes totdat ze goudbruin zijn geworden.  7. Garneer met wat tomaat erop en wat komkommer en 2 sprietjes bieslook voor de sier. Serveer  de burgers met een verse salade. 

 

59 

Gezonde maaltijdsalade     Dit is mijn lievelingssalade omdat hij vol smaken zit en heel gemakkelijk te maken is. Verse sla,  sappige tomaatjes, frisse appel, knapperige walnoot, zoutig vlees en een zoetige dressing: een  heerlijke combinatie!    Benodigdheden    • rucola‐slamix  • cherrytomaatjes  • uitje (lente‐ui of sjalotje)  • 3 of meer plakjes lichtgezoute rookvlees  • ½ groene appel  • handje walnoten  • geraspte geitenkaas of blokjes    Bereiding    1. leg de sla op je bord  2. snipper de ui en snij de appel en cherrytomaatjes in stukjes, leg deze boven op de sla  • daarbovenop komen de plakjes rookvlees en de geraspte geitenkaas. Tip: verhit een theelepel  kokosolie in de pan en leg daar de plakjes rookvlees 15 seconden in, als je die vervolgens op de  salade legt en daar meteen de geraspte geitenkaas overheen strooit smelt die nog een klein  beetje  3. Maak af met een smeuïge dressing: meng hiervoor een scheutje balsamico, olijfolie, witte  wijnazijn en koudgeslingerde honing.    Tip: je kunt natuurlijk de noten en het vlees vervangen door iets wat jij lekker vindt      Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer  (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl 

 

60 

5. Wat mag ik eten?    5.1. Supergroenten die je altijd in huis moet hebben    Een van de beste en meest eenvoudige manieren om je gezondheid te verbeteren is door ervoor te  zorgen dat je voldoende verse groenten eet, het liefst biologisch en lokaal geteeld. Om de meeste  goede stoffen uit verse groenten te halen kun je ze het beste rauw eten, of nog beter: juicen. Met  juicen geef je jezelf een ‘boost’ van gezonde voedingsstoffen en is daarnaast de beste en meest  gezonde manier om aan te sterken als je ziek bent of aan het herstellen bent.    Je hoeft niet van de ene op de andere dag je hele  voedingspatroon te wijzigen. Beetje bij beetje  kun je steeds meer rauwe groenten aan je  maaltijden toevoegen, en beginnen met af en toe  juicen. Ook als je langzaam begint met je  voedingspatroon te veranderen dan zul je al heel  snel merken wat voor positief effect zelfs een  kleine aanpassing in je voedingspatroon op je  lichaam heeft: je krijgt veel meer energie, je huid  wordt zacht en soepel, je krijgt een gezonde  kleur en je voelt je gewoon een stuk lekkerder.    Waarom verse biologische groenten zo belangrijk  zijn voor je gezondheid    Voor velen is het overstappen van conventionele  (niet‐biologische) naar biologische groenten en  fruit een drempel. Vaak zijn biologische groenten  en fruit een stuk duurder, of het aanbod van  biologische producten in je lokale supermarkt is  erg beperkt, of je moet hiervoor naar een markt, winkel of supermarkt aan de andere kant van de  stad. Toch zijn biologische groenten en fruit zo veel beter voor je gezondheid en zo veel lekkerder dat  het de moeite waard is om ze gewoon eens te proberen.     In een groot aantal verschillende onderzoeken is aangetoond dat biologische groenten en fruit een  veel hogere voedingswaarde hebben dan conventionele alternatieven. Biologische groenten en fruit  bevatten veel meer vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen die je lichaam elke dag nodig  heeft. Ook hebben biologische groenten een zeer hoog gehalte aan biofotonen. Dit zijn de kleinste  fysieke deeltjes licht die opgeslagen zijn en gebruikt worden door alle biologische organismen,  inclusief je eigen lichaam. Vanwege deze biofotonen is het aanbevolen om zo veel mogelijk rauwe  groenten te eten, want levende, rauwe groenten bevatten de meeste biofotone lichtenergie die je  lichaam nodig heeft. Hoe groter je opslag van lichtenergie uit gezonde rauwe voeding, hoe groter de  kracht van je algehele elektromagnetische veld, en dus hoe meer energie er beschikbaar is voor een 

 

61 

optimale gezondheid. Biofotonen moeten overigens niet verward worden met vitamine D die het  lichaam produceert als de huid wordt blootgesteld aan zonlicht.    Biologische groenten en fruit zijn daarnaast een stuk gezonder omdat ze in tegenstelling tot  conventionele groenten en fruit geen chemische verdelgingsmiddelen bevatten. Biologische boeren  moeten een groot aantal regels naleven bij het telen van hun groenten om een biologisch keurmerk  te verdienen. Deze regels houden onder andere in dat ze geen pesticiden, kunstmatige meststoffen,  rioolslib, genetisch gemodificeerde producten en ioniserende straling mogen gebruiken bij de  verbouwing van hun gewassen. De Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) beschouwt  60 procent van alle onkruidverdelgers, 90 procent van alle schimmelverdelgers en 30 procent van  alle insectenverdelgers die gebruikt worden in de conventionele niet‐biologische groenteteelt als  kankerverwekkend, en de meeste daarvan zijn ook schadelijk voor het zenuwstelsel. Deze gevaarlijke  chemische verdelgingsmiddelen zijn bovendien in verband gebracht met talloze  gezondheidsproblemen zoals neurotoxiciteit, verstoring van het endocriene systeem, tumorvorming,  onderdrukking van het immuunsysteem, mannelijke onvruchtbaarheid en verminderde  reproductieve functie, miskramen en de ziekte van Parkinson. Genoeg reden dus om geen  conventionele maar biologische groenten te kopen, nog even afgezien van het feit dat biologische  groenten veel beter smaken!    Groenten en fruit die je het best biologisch kan kopen    Mocht je supermarkt geen of niet veel biologische producten hebben, of mocht je budget niet altijd  even toereikend zijn dan kun je uiteraard beter conventionele verse groenten eten dan  diepvriesgroenten, groenten uit blik of helemaal geen groenten. Sommige conventionele groenten  bevatten veel meer pesticiden dan anderen, dus dit kan een afweging zijn om sommige groenten  altijd biologisch te kopen en andere misschien soms niet, bijvoorbeeld wanneer ze niet beschikbaar  zijn in de winkel of als je krap bij kas zit.     De volgende groente‐ en fruitsoorten bevatten doorgaans veel pesticiden en kun je daarom het beste  altijd biologisch kopen:  • Perziken  • Nectarines  • Druiven  • Appels  • Aardbeien  • Peren  • Paprika’s  • Kersen  • Spinazie   • Selderij  • Sla  • Aardappelen    Deze groente‐ en fruitsoorten bevatten meestal weinig pesticiden en kun je eventueel of af en toe  niet‐biologisch kopen:  • Broccoli  • Kiwi’s  • Ananas  • Aubergine  • Asperges  • Maïs   • Koolsoorten  • Doperwten (diepvries)  • Avocado’s  • Bananen  • Mango’s  • Uien 

 

62 

Welke groenten zijn het gezondst     Of je nu van juicen houdt of liever knabbelt op rauwe groenten, het is belangrijk te weten dat  sommige groenten meer gezonde voedingsstoffen bevatten dan anderen. Kies bij voorkeur groenten  met een hoge voedingswaarde, maar laat je smaakpapillen leidend zijn in je uiteindelijke keuze. Wat  jijzelf het lekkerst vindt werkt het beste voor je lichaam.    Groenten met een hoge voedingswaarde:  • Andijvie  • Groene kool  • Sla (Romeinse sla,  • Asperges  • Komkommer  eikenbladsla, groene  • Avocado  • Koolrabi  sla)  • Bietensla  • Paardenbloemsla  • Spinazie  • Bieslook  • Pakchoi  • Spruitjes  • Bloemkool  • Paprika’s (rood, geel)  • Tomaten  • Boerenkool  • Peterselie  • Uien  • Broccoli  • Rettich  • Venkel  • Chinese kool  • Rode kool  • Waterkers  • Chilipepers  • Selderij  • Witlof  • Courgette    Groenten die je met mate moet gebruiken vanwege het hoge koolhydraatgehalte:  • Aubergine  • Bieten  • Pompoen  • Wortelen      Groenten die je beter kunt vermijden  • Aardappelen       Als je groenten van een lokale biologische leverancier koopt dan heb je de grootste zekerheid dat je  groenten zowel vers zijn als van de beste kwaliteit. Koop in ieder geval nooit groenten die er oud,  verkleurd, slap of verlept uitzien, want groenten die niet vers zijn hebben een veel lagere  voedingswaarde. Vaak zijn niet‐verse biologische groenten zelfs schadelijker voor je dan  conventionele groenten, dus wees kritisch wanneer je bij de marktkraam, in de groentewinkel of op  de groenteafdeling staat en kies je groenten en fruit bij voorkeur zelf uit.     Probeer ook eens met groenten te experimenteren die je niet zo vaak eet, en je zult merken dat je  jezelf niet alleen veel beter voelt als je veel verse en vaak rauwe biologische groenten eet, maar ook  dat er een hele nieuwe wereld voor je open gaat.  

 

63 

  5.2. Gezond boodschappen doen met een klein budget    Eén van de redenen waarom veel mensen niet gezond eten is omdat ze gezonde voeding te duur  vinden. Onderzoekers van de Amerikaanse Universiteit van Washington hebben onderzoek gedaan  naar de kosten van voeding en vergeleken prijzen van junk food met die van gezonde  voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen en weinig calorieën bevatten, zoals verse  groenten, vis, mager vlees en volkorengranen. Zij ontdekten dat de prijzen van gezonde voeding in de  laatste twee jaar met zo’n twintig procent zijn gestegen, terwijl het algehele inflatiepercentage voor  voeding slechts 5 procent was. De prijzen van ongezonde, calorierijke voeding bleven gelijk of  daalden zelfs.    Waarom gezonde voeding vaak duurder is    In de publieke opinie wijt men de gestegen prijzen van gezonde voeding aan allerlei verschillende  zaken, van (internationale) landbouw regelgeving en landbouwsubsidies tot de gestegen  energieprijzen. Echter, de bovengenoemde onderzoekers geloven dat suikers de hoofdoorzaak zijn.  Geraffineerde suikers en glucose‐fructosesiroop zijn erg goedkoop en zitten vol nutteloze calorieën.  Ze zitten in bijna alle bewerkte voedingsmiddelen en dranken, zelfs in producten waar je dat niet zo  gauw zou verwachten, zoals bonen in blik, mayonaise en augurken. Omdat suikers en glucose‐ fructosesiroop zo goedkoop zijn, zijn ook de producten die daarmee gemaakt worden goedkoop en  zo kan iedereen het zich financieel veroorloven om deze voedingsmiddelen te kopen. Gezondere  biologische producten, scharrelvlees en lokaal geteelde groenten bevatten al die suikers niet en zijn  daardoor veel duurder.    Hoe je de meeste gezonde voedingsstoffen uit je euro haalt    Als je gezond wil gaan eten heb je helemaal geen goed gevulde portemonnee nodig. Zodra je je  verdiept in biologische voeding zul je namelijk ontdekken dat je ook met een klein budget gezond  kunt eten, als je maar weet welke voedingsmiddelen de meeste voedingswaarde hebben en hoe je  daar de heerlijkste gerechten mee kunt maken. Gezond eten kost meer tijd, want je bent nu eenmaal  langer bezig om een maaltijd van verse groenten te bereiden dan een kant‐en‐klaar maaltijd in de  magnetron te stoppen. Maar zelfs als je niet altijd evenveel tijd hebt om te koken kun je manieren  bedenken om gezonder te eten, bijvoorbeeld door voor meerdere dagen tegelijk te koken en de  overige maaltijden in te vriezen.  

 

64 

Met deze praktische tips kun je geld besparen op je boodschappen en toch veel gezonder eten.     Voordat je boodschappen gaat doen    • Plan je maaltijden vooruit. Maak een overzicht van de gerechten die je de aankomende week wil  maken, bepaal vervolgens hoeveel je van alle ingrediënten precies nodig hebt en schrijf deze op  je boodschappenlijstje.  • Zet alleen die dingen op je boodschappenlijstje die je ook echt nodig hebt. Koop met name niet  meer verse producten dan je in die week kan eten, want groenten en fruit die hun beste tijd  gehad hebben bevatten veel minder goede voedingsstoffen en kunnen zelfs schadelijk zijn voor  je gezondheid.  Controleer ook altijd je voorraadkast en kijk wat je nog kan gebruiken.    • Let op de wekelijkse aanbiedingen van de supermarkt(en) in jouw buurt. Regelmatig hebben ze  biologische producten in de aanbieding die daardoor vaak goedkoper worden dan gewone  producten. Echter, koop nooit producten alleen maar omdat ze in de aanbieding zijn. Als je verse  of beperkt houdbare producten niet tijdig gaat gebruiken dan zijn zelfs aanbiedingen weggegooid  geld.    In de winkel of op de markt    • Kies altijd zoveel mogelijk voor biologische groenten en fruit. Zijn deze niet in jouw buurt  verkrijgbaar of past het even niet in je budget, koop dan niet‐biologische groente en fruit, maar  was deze altijd goed voordat je ze eet of bereidt.   • Kies indien mogelijk lokaal geteelde producten. Deze worden vaak verbouwd of geproduceerd  volgens biologische standaarden en zijn vaak goedkoper dan de biologische merkproducten  omdat er minder schakels zitten tussen de productie en verkoop.    • Koop wat in het seizoen is. Zowel groenten en fruit zijn veel goedkoper én lekkerder wanneer ze  in het seizoen zijn.   • Koop groenten en fruit niet voorverpakt maar los. Als je je groenten en fruit zelf afweegt betaal  je niet voor de verpakkingen, stickers en reclame.   • Koop altijd verse groenten en zo min mogelijk diepvriesgroenten. Groenten in blik hebben  nagenoeg geen voedingswaarde dus die kun je het best helemaal overslaan.  • Heb je een vriezer en een voorraadkast, koop dan biologisch vlees en biologische houdbare  producten in bulk als dat goedkoper is, of als ze in de aanbieding zijn. Verse groenten en fruit kun  je beter niet in grote hoeveelheden kopen, want de voedingswaarde gaat erg achteruit als je  deze invriest of te lang bewaart.  • Vermijd kant‐en‐klaar maaltijden en voorgesneden groenten, fruit en vlees, ook als ze biologisch  zijn. Je betaalt bij voorgesneden producten namelijk voor het salaris van de persoon die zo ijverig  heeft staan snijden.  • Koop nooit bewerkte levensmiddelen zoals chips, koekjes, snoep en andere snacks. Deze zijn echt  zonde van je geld, zelfs als ze “biologisch” zijn. Bewerkte voedingsmiddelen zitten vol met  toevoegingen en vullers en bevatten veel minder gezonde voedingsstoffen. Ontbijtgranen  bijvoorbeeld zijn vaak relatief erg duur en zitten vol met suikers en andere ongezonde  toevoegingen, zelfs de volkoren en biologische varianten.   

 

65 

Thuis    • Maak als je kookt af en toe wat extra maaltijden om in te vriezen, zodat je niet naar ongezonde  kant‐en‐klaar of afhaalmaaltijden grijpt als je een dag geen tijd hebt om te koken.   • Zorg dat kliekjes en ongebruikte voedingsmiddelen niet in de afvalemmer verdwijnen. Als je eten  weggooit gooi je letterlijk geld weg. Volgens een nieuw rapport van de Food and Agriculture  Organisation van de Verenigde Naties gooien we in de hele wereld jaarlijks een derde van al onze  voeding weg, wat neer komt op 1,3 miljard ton voeding per jaar. Elk gezin in Nederland gooit  jaarlijks voor honderden euro’s rechtstreeks in de afvalemmer. Alleen al van dat geld zou je alle  boodschappen biologisch kunnen kopen! Daarom is het zo belangrijk dat je elke keer voordat je  boodschappen gaat doen je maaltijden plant en precies opschrijft wat je allemaal nodig hebt. Op  deze manier gooi je het minste eten weg.  • Zie je dat bepaalde groenten en fruit de eerste tekenen beginnen te vertonen dat ze oud, droog  of slap worden, gebruik ze dan zo snel mogelijk,  gebruik ze om te juicen of maak er een heerlijke  soep van.  • Maak je eigen moestuin. Met een zonnig plekje in de tuin of zelfs een paar bloembakken op je  balkon maak je je eigen biologische teelt van de lekkerste groenten en fruit. Volgens de  Amerikaanse National Gardening Association (NGA) kan een eigen goedverzorgde moestuin een  besparing van tot wel 500 euro per jaar opleveren (de opstart‐ en onderhoudskosten daarbij  inbegrepen).    Het kopen van gezonde biologische voeding is een van de beste investeringen die je kan doen voor je  jezelf en je gezin. Door alle goede voedingsstoffen die in biologische eten zitten houd je je lichaam  gezond, en in sommige gevallen kan gezonde voeding je zelfs helpen om van kwalen te genezen.  Gezonde voeding is dus je geld meer dan waard!    5.3. Drinken    Het menselijk lichaam bestaat voornamelijk uit water, ongeveer 75 procent van ons lichaam is water  en slechts 25 procent is vaste stof. Water is belangrijk voor de absorptie van voedingsstoffen, het  verwerken van afval, celactiviteiten en alles wat nodig is om in leven te blijven. Water drinken is ook  essentieel om ziektes te voorkomen en jezelf goed te voelen.    Als we onvoldoende water drinken is ons lichaam niet in staat om alle giftige stoffen waaraan we  dagelijks worden blootgesteld te verwijderen. Wanneer het menselijk lichaam uitdroogt schakelt het  lichaam over naar een soort overlevingsmechanisme dat als doel heeft water te conserveren om de  meest vitale delen van het lichaam van water te voorzien. De symptomen die verraden dat je lichaam  is omgeschakeld naar dit overlevingsmechanisme worden door conventionele medici vaak  toegeschreven aan ziektes en vervolgens met giftige geneesmiddelen behandeld. Echter, in het  algemeen kan worden gesteld dat mensen die lijden aan chronische ziektes serieus uitgedroogd zijn,  want hartziektes, obesitas, diabetes, chronische pijn, hoofdpijnen, chronische vermoeidheid, hoge  bloeddruk, kanker, Alzheimer en vele andere ziektes worden meestal voorgegaan door jaren van niet  genoeg water. Veel van deze ziektes zouden in grote mate kunnen worden bestreden door 

 

66 

simpelweg het lichaam voldoende hoeveelheden water te geven zodat de giftige stoffen en afval uit  het lichaam kunnen worden verwijderd.    Zonder water raakt ons lichaam in een crisis    Wanneer het lichaam uitgedroogd is, is het lichaam écht gestresst, een beetje te vergelijken met het  gevoel wanneer je enorme dorst hebt. Hierdoor geeft het lichaam een ‘vecht of vlucht’‐reactie, wat  betekent dat er stresschemicaliën vrijkomen om met de situatie te kunnen omgaan. Als deze  chemicaliën over een lange periode vrijkomen is een chronische ziekte onvermijdelijk. Een gebrek  aan voldoende vers, schoon water leidt niet alleen tot een lange lijst van symptomen, het kan zelfs  op den duur fataal zijn.    Een pionier op het gebied van water is Dr. Batmanghelidj, een conventioneel opgeleide arts uit  Amerika die onderzocht heeft hoe water je gezond kan maken, of hoe een gebrek aan water kan  leiden tot ziektes. Zoals hij in veel van zijn boeken uitlegt zijn de meest voorkomende ziektes (voor  welke een grote verscheidenheid aan namen bestaat zoals astma, artritis, hoge vloeddruk  enzovoorts) eigenlijk gewoon namen die gegeven zijn aan patronen van symptomen die ontstaan als  gevolg van het overlevingsmechanisme van het lichaam bij uitdroging.     Als je lijdt aan chronische uitdroging omdat je niet voldoende water drinkt, of veel dehydraterende  drankjes drinkt zoals koffie, bier of suikerhoudende dranken, dan zal je lichaam het vochtverlies dat  ontstaat bij een normale ademhaling proberen te beperken door histamines te produceren die de  haarvaten van je longen sluiten. De vochtuitstoot neemt daardoor af, maar uiteraard wordt de  ademhaling daardoor wel bemoeilijkt. Het is belangrijk te begrijpen dat het lichaam dit met opzet  doet; het is een overlevingsstrategie van het lichaam om je vitale delen zoals de hersenen te  beschermen tegen uitdroging, niet een ziekte. Mensen met astma zijn daarom vaak heel erg gebaat  bij het regelmatig drinken van veel water en medicijnen zoveel mogelijk te vermijden. Dit geldt ook  voor patiënten die aan hoge bloeddruk en artritis lijden.    De symptomen van watertekort    Als je geen dorst hebt wil dat nog niet zeggen dat je lichaam geen behoefte aan water heeft. Zodra  het lichaam namelijk gelooft dat er niet voldoende water is wordt het dorstmechanisme ‘uitgezet’.  Maar laat jezelf niet voor de gek houden, want als je lichaam het dorstmechanisme heeft uitgezet  dan wordt het eerdergenoemde overlevingsmechanisme ingeschakeld. Je lichaam kan dan water  gaan vasthouden in je benen, voeten, armen en gezicht, en mogelijk moet je minder plassen, wat als  gevolg heeft dat je lichaam geen schadelijke afvalstoffen kwijt kan. Je zult zien dat als je een aantal  weken lang heel veel water drinkt je dorstmechanisme ook terug komt en weer signalen aan je geeft  dat je lichaam dit vitale voedingsmiddel nodig heeft.    Een belangrijke indicator of je al dan niet uitgedroogd bent is de kleur van je urine.  Normaalgesproken is urine kleurloos. Een diepgele tot oranje kleur betekent dat er te weinig water in  je lichaam zit. De enige uitzondering daarbij is als je bepaalde wateroplosbare vitamines inneemt,  zoals vitamine C en B Complex, die je urine tijdelijk een diepgele kleur kunnen geven. Andere  factoren die een aanwijzing zijn voor uitdroging zijn een droge mond, honger, vermoeidheid, 

 

67 

spierpijn, duizeligheid, depressie, angsten, te snelle hartslag, misselijkheid, overgeven of pijn. Voel je  je moe, heb je honger, spierkrampen, of voel je hoofdpijn of brandend maagzuur opkomen, drink dan  een glas water en wacht tien minuten. Vaak zul je zien dat je je dan al een stuk beter voelt!    Water als geneesmiddel     Door je lichaam de belangrijke voedingsstof water te geven kun je op een heel eenvoudige manier en  met heel weinig inspanning ziektes voorkomen. Vergeet niet dat je lichaam afhankelijk is van water.  Zonder voldoende water loop je een gezondheidsrisico, dus geef je lichaam de meest fundamentele  voedingsstof die het verdient.     Je lichaam heeft dagelijks ongeveer 2 liter water nodig om voldoende gehydrateerd te zijn. Wanneer  je alcohol, cafeïne en frisdranken drinkt en je je daarnaast blootstelt aan niet‐biologische  voedingsmiddelen, drugs, sigaretten, omgevingsvergiffen (milieutoxines) en emotionele stress, dan  heb je zelfs meer dan 2 liter water per dag nodig om je lichaam in balans te houden. Als richtlijn kun  je aanhouden dat je dagelijks je lichaamsgewicht x 0,44/10 liter water moet drinken, dus bij 100 kg is  dat * 0,44 = 44 / 10 = 4,4 liter per dag en bij 75 kg is dat 3,3 liter per dag; als je urine lichtgeel  gekleurd is dan weet je dat je dagelijks genoeg water drinkt. Puur gefilterd water is het beste, maar  bepaalde theesoorten zoals muntthee of kamillethee tellen ook mee zolang als je daarnaast elke dag  ook puur water drinkt. Kraanwater bevat vaak chemicaliën, dus een simpele waterfilter of een  geavanceerde waterionisator of waterfiltratiesysteem waarbij je kan kiezen uit verschillende pH  waarden is een goede investering om zo de giftige stoffen uit het kraanwater te filteren en ervoor te  zorgen dat je water drinkt dat zo schoon en fris mogelijk is. Drink je liever flessenwater, kies dan bij  voorkeur voor water in een glazen fles of kartonnetje in plaats van water in een plastic fles.     Een veel voorkomend excuus om niet  meer water te drinken is dat mensen te  bang zijn dat ze teveel naar de wc  moeten. Als het lichaam gedurende lange  tijd uitgedroogd is geweest dan kan het  water niet meer efficiënt tot zich nemen.  Ga je dus opeens veel water drinken dan  zal je lichaam het eenvoudigweg  uitstoten omdat het niet weet waar het  voor nodig is. Echter, na een tijdje raakt  het lichaam aan je nieuwe waterinname  gewend en zal de aandrang om  veelvuldig te plassen verdwijnen.    Een ander excuus om je waterinname niet te verhogen is dat je er zwaarder van wordt. Vooral  mensen die bezig zijn met afvallen zien de kilootjes op de weegschaal liever verdwijnen dan dat ze er  juist bij komen, dus zij denken dat weinig water drinken daarbij kan helpen. Dit heeft echter een  tegengesteld effect, want bij een tekort aan water is het lichaam niet in staat het vet te verbranden,  waardoor je dus minder snel afvalt. Goede hydratatie is een voorwaarde voor gewichtsverlies, dus 

 

68 

geef je lichaam voldoende water als je wil afvallen. En vergeet niet dat water geen calorieën bevat,  een laag koolhydratengehalte heeft en 0 gram vet bevat!    Kan ik ook andere drankjes drinken in plaats van water?    Dranken zoals thee, koffie, frisdrank, voorbewerkte sappen, energiedrankjes en alcohol zijn geen  alternatief voor water. Deze drankjes ontrekken vocht aan je lichaam en zorgen dus alleen maar voor  verdere uitdroging waardoor het lichaam nóg meer water nodig heeft, en daardoor kom je in een  vicieuze cirkel terecht.     Dranken die je lichaam uitdrogen hebben bovendien een sterk diuretisch effect, wat betekent dat de  nieren overbelast raken. Ondanks dat deze dranken op de korte termijn energie geven zorgen ze  voor een onbalans in de bloedsuikerspiegel, wat op de langere termijn kan leiden tot vermoeidheid  en diabetes. De in deze drankjes aanwezige chemicaliën en suikers kunnen zelfs leiden tot ADHD,  duizeligheid en verwardheid.     Gezonde dranken  Ongezonde dranken  Bronwater  Koffie  Gefilterd kraanwater  Thee  Mineraalwater in glazen fles of kartonnetje  Frisdrank  Kruidenthee  Voorbewerkte fruitsappen  Muntthee, Kamillethee  Energiedrankjes  Verse, zelf geperste groente‐ en  Alcoholische dranken  fruitsappen  Tabel 5.3.1 Overzicht gezonde en ongezonde dranken    Hoe je voedingspatroon kan helpen bij een goede vochtbalans    Behalve minder koffie, thee en frisdranken drinken kun je je voedingspatroon ook nog op andere  manieren aanpassen om je vochtniveau in balans te houden.    Een belangrijke aanpassing is het vermijden van bewerkte voedingsmiddelen om zo de inname van  zout, ook wel natriumchloride genaamd, te verminderen. Als je zout wil gebruiken kies dan voor  ongeraffineerd zout, want tafelzout zit vol met schadelijke dehydraterende stoffen. Een direct gevolg  van een te hoge natriumchloride consumptie is onder andere het ontstaan van nier‐ en galstenen,  een opgeblazen gevoel door het vasthouden van vocht, en pijnlijke gewrichten. Daarnaast kun je de  hydratatie in je lichaam verhogen door vochtrijke groenten en fruit te eten en vers geperste groente‐  en fruitsappen te drinken.    Als je af een toe een pilsje of een glaasje wijn niet kan weerstaan, drink dan na elk glas wijn of na elke  twee glazen bier een halve liter water. Niet alleen is het drinken van voldoende water goed voor je  algehele gezondheid, door de verzadiging die door al dit extra water ontstaat zul je minder alcohol  drinken, en bovendien vermindert het de kans op een kater.    Raak je een beetje uitgekeken op puur water dan zou je ook een smaakje aan het water kunnen  toevoegen. Probeer eens stukjes watermeloen, een schijfje citroen of limoen of een paar plakjes   

69 

komkommer aan een glas water toe te voegen en je zult merken hoe verfrissend, lekker en bovenal  gezond gewoon water kan zijn!!    5.4. Wat zijn goede combinaties van voeding om samen te eten    Niet alleen wát je eet is belangrijk voor een goede gezondheid, ook hoe je het eet. Ons traditionele  voedingspatroon is gebaseerd op de overtuiging dat je een gevarieerde maaltijd moet eten met  zoveel mogelijk verschillende soorten eten. Hierdoor heeft meer dan de helft van onze bevolking last  van spijsverteringsproblemen en zijn maagtabletten een van de meest verkochte geneesmiddelen in  Nederland. Tijd dus om de kunst van het combineren van voeding nog eens goed onder de loep te  nemen.    Waar het combineren van voeding op gebaseerd is    Onze verre voorvaderen aten niet wat wij aten. De maaltijden die zij aten werden samengesteld uit  één of twee soorten voeding die ze op dat moment ter beschikking hadden, en veel gerechten  bestonden uitsluitend uit dierlijke eiwitten. Toen de landbouw haar intrede deed werd het  voedingspatroon van de mens gevarieerder, maar de maaltijd bestond nog steeds voornamelijk uit  vlees en zuivel. Groenten en fruit waren alleen in het seizoen beschikbaar, met uitzondering van een  paar knolgewassen die bewaard konden worden. Het bewerken van voeding zoals wij dat vandaag de  dag kennen was nog niet bedacht, en ook maagtabletten waren nog niet uitgevonden. Het lijkt erop  dat onze voorvaderen geen last hadden van de spijsverteringskwalen die zo kenmerkend zijn voor de  moderne mensheid.    De theorie van het combineren van voeding komt van de Amerikaanse Dr. William Hay uit New York,  die in de jaren ‘20 het Hay dieet introduceerde. Zijn theorie is gebaseerd op het idee dat een goede  gezondheid het resultaat is van een lichaam dat enigszins alkalisch is en is afgestemd op de  basisprincipes van de spijsvertering. Hays theorie is een wetenschappelijk onderbouwd systeem  waarbij uit alle voeding alleen die soorten worden gekozen die in één maaltijd verenigbaar zijn. Door  de juiste typen voeding met elkaar te combineren kunnen we verzekerd zijn van een moeiteloze  spijsvertering en een volledigere assimilatie en efficiënter gebruik van voedingsstoffen door het  lichaam, om zo een goede gezondheid te bevorderen.    Hoe ons lichaam alle verschillende soorten voeding verteert    De spijsvertering in ons lichaam wordt mogelijk gemaakt door sappen en enzymen; deze worden  door de mond en maag geproduceerd als reactie op het soort voeding dat wordt gegeten. De sappen  kunnen alkalisch of zuur zijn, afhankelijk van de in de sappen aanwezige enzymen die nodig zijn om  bepaalde voeding af te breken. Deze enzymen zijn uitsluitend actief en in een geschikte vorm  beschikbaar wanneer het alkaline en zuur zich binnen bepaalde waarden bevindt, en worden  vernietigd als deze waarden worden overschreden. Koolhydraatrijke voeding stimuleert de  afscheiding van enzymen die specifiek nodig zijn om koolhydraten af te breken, eiwitrijke voeding  stimuleert de afscheiding van enzymen die specifiek nodig zijn om eiwitten af te breken, en vetrijke  voeding stimuleert de afscheiding van enzymen die nodig zijn om vetten af te breken. Bijvoorbeeld, 

 

70 

het speekselenzym amylase wordt afgescheiden in reactie op het eten van koolhydraatrijke voeding  en is nodig om koolhydraten af te breken. Amylase is alleen actief in een alkalische omgeving en  wordt vernietigd in een lichtzure omgeving. Het maagenzym pepsine wordt geproduceerd als reactie  op het eten van eiwitten, en is nodig om eiwitten af te breken. Echter, pepsine is enkel actief in een  zure omgeving en wordt vernietigd in een alkalische omgeving.     De maag produceert verschillende sappen en enzymen voor elk specifiek type voedsel, maar ons  lichaam is niet in staat om haar werk te doen wanneer een aantal verschillende soorten voeding  samen in één maaltijd worden gegeten. Volgens Dr. Hay is het combineren van verschillende soorten  voeding, die voor een goede vertering zowel een zure als alkalische omgeving nodig hebben,  verantwoordelijk voor 90 procent van alle spijsverteringsproblemen, Als voeding op de verkeerde  manier wordt gecombineerd vindt er fermentatie plaats in het spijsverteringsstelsel, en het meest  waarschijnlijke gevolg daarvan is spijsverteringsproblemen. Ook als je bezig bent met afvallen is het  belangrijk goed te letten op de juiste combinaties, want als voeding efficiënt kan worden verteerd  wordt er minder eten in je lichaam opgeslagen als vet.    8 Voedselcombinaties die je beter kan vermijden    1 Eiwitrijke en koolhydraatrijke voeding     Voor het afbreken van eiwitten is een zure omgeving nodig. Met name de vertering van dierlijke  eiwitten vergt een hoog gehalte aan zoutzuur. Aangezien de vertering van koolhydraatrijke voeding  alleen maar goed kan plaatsvinden in een alkalische omgeving zullen mensen die op hetzelfde  moment zowel koolhydraatrijke als eiwitrijke voeding eten de maaltijd maar moeilijk kunnen  verteren. Het eten blijft langer dan nodig in de maag zitten en gaat fermenteren, waardoor je last  krijgt van verstoppingen, een opgeblazen gevoel en flatulentie. En omdat bij de fermentatie van  koolhydraten de vertering van eiwitten wordt belemmerd, worden deze symptomen alleen nog maar  erger. Daarom is een typisch Hollandse maaltijd van aardappelen, een portie groenten en een stukje  vlees vragen om spijsverteringsproblemen. In het onderzoek van Dr. Hay werd ontdekt dat de  meeste eiwitrijke voeding het best verteert wanneer je daarbij een verse groene salade eet. Andere  geconcentreerde eiwitrijke voeding zoals noten en zaden zijn goed te combineren met zuur fruit  zoals sinaasappels, ananas, zwarte bessen of aardbeien, en minder zure fruitsoorten zoals appels,  kersen, mango’s of perziken. De vitamine C in dit fruit helpt bij de vertering van het geheel.    2 Twee verschillende geconcentreerde eiwitrijke voedingsmiddelen    Ieder type eiwit heeft zijn eigen specifieke soort en sterkte spijsverteringssappen nodig, en zijn eigen  specifieke timing voor afscheiding van die sappen. Dit betekent dat je nooit twee soorten  geconcentreerde eiwitrijke voeding met elkaar dient te combineren in één maaltijd. Eet dus nooit  tegelijkertijd noten, vlees, eieren, kaas en andere eiwitrijke voeding. Ook het tegelijkertijd eten van  twee soorten dierlijke eiwitten kun je het best vermijden, wat niet makkelijk voor je zal zijn als je van  mixed grill houdt!       

 

71 

3 Eiwitten en vetten     Vetten belemmeren de afscheiding van maagsappen die nodig zijn om vlees, vis, zuivel, noten en  eieren te verteren. Wanneer vetrijke voeding wordt gecombineerd met eiwitrijke voeding wordt de  afbraak van vet uitgesteld totdat de maagsappen de complexe eiwitten hebben afgebroken. Dit  betekent dat al het vet onverteerd gedurende lange tijd in de maag blijft liggen. Alhoewel sommige  eiwitrijke voeding ook veel vet bevat wordt de vertering van deze vetten uitgesteld zonder dat de  spijsvertering wordt belemmerd. Echter, geïsoleerde vetten zoals olie, boter en melkvet leggen een  laagje over het maagslijmvlies waardoor maagsappen niet kunnen worden afgescheiden. Dit is de  reden waarom gefrituurde kip zo moeilijk te verteren is door het lichaam.    4 Zure fruitsoorten en koolhydraten     Het enzym in het speeksel dat al in de mond begint met de afbraak van zetmeelrijke voeding verricht  de belangrijke taak om complexe zetmeelmoleculen in eenvoudigere suikers om te zetten. Om goed  te kunnen werken heeft het enzym een neutrale of licht alkalische omgeving nodig, zoals deze van  nature voorkomt in de mond. Wanneer deze zetmeelrijke voeding echter wordt gecombineerd met  zure voeding wordt de activiteit van het enzym dat nodig is om zetmeel af te breken stopgezet, want  de omgeving die nodig is om zure voeding te verteren verschilt. Daarom kunnen zure fruitsoorten  beter niet op hetzelfde moment gegeten worden als zoet fruit of zetmeelrijke voeding. Dit is de  belangrijkste reden waarom pastagerechten met tomatensaus vaak leiden tot een opgeblazen  gevoel.    5 Zure fruitsoorten en eiwitten    Sinaasappels, tomaten, citroenen, ananas en andere zure fruitsoorten kunnen heel eenvoudig en  zonder moeite door het lichaam worden verteerd. Echter, wanneer ze gecombineerd worden met  eiwitrijke voeding belemmeren de zure fruitsoorten de vertering van de eiwitten. Daarom is een  ontbijt met zowel gebakken eieren met spek als een glaasje jus d’orange geen verstandige  combinatie en krijgen veel mensen er vaak maagproblemen van.    6 Zetmeel en suiker    Zoete en tevens zetmeelrijke voedingsmiddelen zoals gebakjes, kerststol en krentenbroodjes zijn  misschien wel heel erg lekker, ze zijn voor de spijsvertering geen verstandige combinatie van  voedingsstoffen. Het speeksel dat wordt geproduceerd wanneer je deze producten eet bevat geen  enzymen die nodig zijn voor de vertering van zetmeel, want door de aanwezige suikers is de  omgeving zuur geworden. Vervolgens gaan de koolhydraten fermenteren in de maag en produceren  vervelende gassen.    7 Meloenen en andere soorten voeding    Meloenen dienen nooit gecombineerd te worden met andere soorten voeding. Alle soorten  meloenen, zoals bijvoorbeeld de watermeloen, cantaloupe, suikermeloen, galiameloen en  honingmeloen, moeten altijd als tussendoortje gegeten worden en nooit als voorgerecht of toetje. 

 

72 

Meloenen verteren heel snel, maar dat proces wordt sterk belemmerd als ze samen met andere  voeding worden gecombineerd.    8 Melk drinken    Melk is gezond voor baby’s die uitsluitend melk drinken en geen andere soorten voeding. Melk  verteert niet in de maag, maar in de twaalfvingerige darm, dus als je melk drinkt wordt de aanmaak  van spijsverteringssappen niet gestimuleerd. Wanneer je zure fruitsoorten combineert met melk  leidt dat niet tot spijsverteringsproblemen, maar de gezondheidsvoordelen van de antioxidanten die  in het fruit zitten kunnen verloren gaan als gevolg van de verwantschap die ze hebben met de  eiwitten in de melk.    ... Maar wat kun je dan wél combineren?    Als je dit allemaal zo leest dan zie je misschien door de bomen het bos niet meer en weet je niet  meer welke soorten voeding je dan nog wél kan combineren. Maar eigenlijk is het heel eenvoudig:  zetmeel, vetten en groene groenten kun je allemaal tegelijkertijd eten omdat ze een alkalische of  neutrale omgeving nodig hebben voor de spijsvertering. Ook eiwitrijke voeding, groene groenten,  suikers en zure fruitsoorten mag je allemaal samen eten omdat ze een zure of neutrale omgeving  nodig hebben om goed te kunnen verteren. Wat je voor een optimale spijsvertering te allen tijde  moet vermijden zijn de combinaties zetmeel met eiwitten, vetten en eiwitten, eiwitten en zure  fruitsoorten, zetmeel en zure fruitsoorten, en zetmeel en suikers.    De makkelijkste manier om deze combinaties te vermijden is door zo min mogelijk verschillende  gangen te eten. Een maaltijd met één gang, het hoofdgerecht dus, is het meest ideaal. Als stelregel  kun je aanhouden dat eenvoudige maaltijden beter voor je gezondheid zijn dan uitgebreide  maaltijden, ongeacht hoe goed je erop let welke voedingsmiddelen je al dan niet mag combineren.  De beste en meest gezonde manier om dagelijks voeding te combineren is: een fruitmaaltijd voor het  ontbijt, een zetmeelrijke maaltijd met een salade of zetmeelarme groenten voor de lunch en een  eiwitrijk gerecht met een salade en zetmeelarme groenten als avondmaaltijd. 

 

73 

  Ongezonde combinaties    Gezonde combinaties  Combinatie  Voorbeeld    Combinatie  Eiwitten +  De typisch Hollandse    Eiwitten + groene  koolhydraten  maaltijd van een  groenten + suikers +  portie aardappelen,  zuur fruit  groenten en een  stukje vlees  Eiwitten + Eiwitten  Mixed grill, Surf &    Zetmeel + vetten +  Turf, Gemengde vlees  groene groenten  tapas  Eiwitten + vetten  Gefrituurde kip,      visssticks, kipnuggets  Zuur fruit +  Pastagerechten met      koolhydraten  tomatensaus  Zuur fruit + eiwitten  Een ontbijt met zowel      gebakken eieren met  spek als een glaasje  jus d’orange  Zetmeel + suiker  Gebakjes,      koffiebroodjes,  krentenbollen,  kerststol  Meloenen + andere  Meloen met ham,      voeding  meloen als  voorgerecht, meloen  als toetje  Melk + andere  Een glas melk bij het      voeding  ontbijt of de lunch  Tabel 5.4.1 Gezonde en ongezonde voedselcombinaties 

Voorbeeld  Vlees of vis met een  portie groenten en  fruit als toetje 

Vegetarische  maaltijden bereid in  kokosolie       

 

 

 

5.5. Supplementen: wel of niet nemen, en welke?    Supplementen zijn eigenlijk overbodig. Alle voedingsstoffen die je nodig hebt krijg je namelijk binnen  via een gezond voedingspatroon vol natuurlijke, biologische en verse voedingsmiddelen.  Uitzonderingen daargelaten komt het zelden voor dat iemand gezonder wordt van het innemen van  supplementen. Vooral de synthetische varianten zijn weggegooid geld omdat de werking ervan  nagenoeg nihil is. Toch zijn er een aantal aanvullingen op je voedingspatroon die  gezondheidsvoordelen bieden, met name als je niet in staat bent om deze voldoende uit gezonde  voeding te halen.    De beschermende kracht van vitamine D    Vitamine D heb je niet alleen nodig voor sterke botten, het is de enige bekende stof die een krachtig  meervoudig werkend hormoon heeft dat DNA in cellen repareert en onderhoudt en dat veel  verschillende genen‐regulerende functies in het lichaam ondersteunt. Tot zover hebben  wetenschappers meer dan 3000 genen gevonden die opgereguleerd worden door vitamine D.  Receptoren die reageren op vitamine D zijn te vinden in bijna elke type menselijke cel, van je 

 

74 

hersenen tot je botten, en onderzoekers vinden nog steeds regelmatig nieuwe  gezondheidsvoordelen van vitamine D op bijna elk vlak dat zij bestuderen. Het optimaliseren van het  vitamine D gehalte in je lichaam kan je helpen bij de bescherming van maar liefst 16 verschillende  soorten kanker en verlaagt ook het risico op talloze ziektes waaronder hart‐ en vaatziekten, diabetes,  reumatische artritis, obesitas, verkoudheid, griep en een hoge bloeddruk.     Op basis van de meest recente onderzoeken wordt aanbevolen om gemiddeld 35 IU’s vitamine D per  pond lichaamsgewicht per dag in te nemen om een gezond vitaminegehalte te behouden. Dus een  kind dat ongeveer 20 kilo weegt zou dagelijks 1400 IU’s binnen moeten krijgen en een volwassen van  85 kilo dagelijks bijna 6000 IU’s. Dit zijn echter slechts globale richtlijnen, als je wil weten hoeveel jij  per dag nodig hebt zou je een bloedtest moeten laten doen om te weten hoe hoog je huidige  vitamine D gehalte is. De benodigde extra vitamine D is daarnaast ook nog afhankelijk van een groot  aantal andere factoren, zoals je huidkleur en hoeveel en hoe vaak je wordt blootgesteld aan direct  zonlicht.    Vitamine D bevindt zich in melk, eieren, vis en verrijkte sinaasappelsap, maar je kunt zelfs bij het  meest gezonde voedingspatroon gemiddeld maar 250 tot 300 internationale units (IU) vitamine D per  dag binnen krijgen via voeding, wat vrijwel nooit genoeg is om een optimaal vitamine D gehalte in je  lichaam te hebben. Gelukkig hoef je vitamine D niet alleen uit voeding te halen, je lichaam kan zelf  ook vitamine D aanmaken als je in de zon zit, want de ultraviolette stralen van de zon worden door  het lichaam omgezet in vitamine D. Als je in de zomer regelmatig even in de zon zit, kan je lichaam  makkelijk tot wel 20.000 IU vitamine D per dag aanmaken, afhankelijk van hoeveel oppervlakte van  de huid in contact komt met zonlicht. Mocht de zomer tegen zitten, of als je niet veel in de zon zit of  jezelf insmeert met zonnebrandcrème, dan krijg je niet voldoende vitamine D binnen. In dat geval  zou je ook onder een veilige zonnebank kunnen gaan, of vitamine D supplementen nemen. Wanneer  je vitamine D supplementen koopt, let er dan op dat je supplementen met natuurlijke vitamine D3  kiest (cholecalficerol), dezelfde vitamine die je lichaam aanmaakt wanneer je in de zon zit. Ook is het  sterk aan te bevelen om regelmatig je bloed te laten testen als je vitamine D supplementen inneemt,  want het is belangrijk dat je vitamine D gehalte de optimale waarden niet overschrijden.    Supplementen voor een gezonde darmflora    Een gezonde darmflora en een gezond voedingspatroon dragen het meest bij aan een optimale  gezondheid. Maar liefst 80 procent van je immuunsysteem bevindt zich in je spijsverteringsstelsel, en  een sterk en goed functionerend immuunsysteem is je beste verdediging tegen alle ziekten. In je  darmen wonen probiotica, ook wel “goede bacteriën” genoemd. Deze zorgen ervoor dat de  schimmels en slechte bacteriën die ook in je darmen huizen onder controle worden gehouden, en  vormen dus een belangrijk onderdeel van je weerstand. Daarnaast zijn ze ook cruciaal voor een  goede vertering van voeding en het opnemen van voedingsstoffen door het lichaam. Probiotica zijn  in verschillende soorten en maten verkrijgbaar in vele supermarkten en natuurvoedingswinkels.  Helaas werken niet alle probiotica even goed, dus let er vooral op dat je alleen die producten koopt  die in de koeling liggen. Actieve probiotica zijn levende culturen en moeten dus gekoeld worden om  niet te bederven. Het beste kun je eenmaal per dag aanvullende probiotica nemen. Drink altijd eerst  een glas water, zodat de zuurgraad van je maag wordt verminderd en om ervoor te zorgen dat de  probiotica effectiever hun werk doen. 

 

75 

  Supplementen die helpen bij een onregelmatige stoelgang    Een regelmatige stoelgang is gezond. Je stoelgang werkt optimaal als je twee tot drie maal per dag  naar het toilet gaat, je ontlasting zonder moeite naar buiten komt, niet stinkt en niet naar de bodem  van het toilet zinkt. Herken je jezelf hier niet in dan zijn er een tweetal supplementen die je stoelgang  kunnen verbeteren    • Lijnzaad: koop bij voorkeur versgemalen biologische lijnzaad of biologische psyllium. Beiden  bevatten wateroplosbare vezels die erg effectief zijn bij constipatie. Bovendien bevat lijnzaad een  bron van omega‐3 vetzuren.   • Magnesium: start met een dosis van twee maal per dag 1 tablet of capsule van 500 mg.  Magnesium kun je het best innemen in de vorm van malaat, maar glycinaat en citraat werken  beiden ook goed. Je kun de dosis opvoeren naar twee maal twee tabletten (twee gram) per dag,  en bij extreme stoelgangproblemen zelfs naar acht tabletten per dag. Een van de bekendste  bijwerkingen van magnesium is diarree, in dat geval dien je de dagelijkse dosis te verlagen. Het is  belangrijk te onthouden dat je magnesium nooit voor langere tijd mag gebruiken omdat het de  kalk/magnesium verhouding in je lichaam in disbalans brengt. Heb je het idee dat magnesium  niet bij jou werkt, probeer dan Aloë Vera capsules.    De anti‐oxidant werking van Vitamine E     Vitamine E heeft een anti‐oxiderende werking en helpt ervoor te zorgen dat omega‐3 vetzuren niet  direct oxideren zodra je die via voeding binnen krijgt. Maar let op, de ene vitamine E is de andere  niet. Vitamine E heeft eigenlijk betrekking op een familie van minstens acht vetoplosbare antioxidant  stoffen, die onderverdeeld kunnen worden in twee moleculegroepen: tocoferolen (die worden  gezien als de “echte” vitamine E) en tocotrienolen. Het beste kan vitamine E van de bredere familie  van gemengde natuurlijke tocoferolen en tocotrienolen worden geconsumeerd (ook vaak breed‐ spectrum vitamine E genoemd) om de maximale voordelen te behalen. Helaas wordt in de meeste  winkels een synthetische vorm van vitamine E verkocht die nauwelijks werkt en die je dus beter niet  kan kopen. Je kunt direct zien met welke soort vitamine E je te maken hebt als je het etiket leest,  want natuurlijke vitamine E wordt altijd vermeld als het “d”‐ type (bv. d‐alpha‐tocopherol, d‐beta‐ tocopherol, etc.), synthetische vitamine E wordt altijd vermeld als het “dl”‐ type. Je lichaam kan  eenvoudig de natuurlijke en synthetische vitamines van elkaar onderscheiden, en natuurlijke  vitamine E is twee tot drie keer zo bioactief als dezelfde hoeveelheid synthetische vitamines. Als je  dagelijks per 25 kilo lichaamsgewicht gemiddeld een pond groenten eet, wat bijvoorbeeld het geval  is als je van juicen houdt, dan krijg je een grote verscheidenheid aan antioxidanten uit groenten  binnen en hoef je geen vitamine E supplement te nemen.    Het nut van vitamine C bij stress of zware sportbeoefening    Wanneer je aan zware sportbeoefening doet of last hebt van stress dan kan het verstandig zijn om  aanvullende vitamine C supplementen in te nemen. Via wetenschappelijk onderzoek is namelijk  aangetoond dat na fysieke inspanning het stresshormoon cortisol minder snel stijgt als je extra  vitamine C inneemt. Vitamine C is oplosbaar in water dus het is belangrijk dat je bij voorkeur drie 

 

76 

maal per dag een vitamine C supplement neemt. Ben je overgevoelig voor vitamine C en krijg je last  van diarree, verlaag dan de dosering een beetje.    5.6. Goede en veilige suikervervangers    Voor een optimale gezondheid is het essentieel dat je de inname van suikers sterk beperkt. Met  geraffineerde suikers verzwak je je immuunsysteem en wordt schimmelvorming bevorderd, twee  zaken die bijdragen aan de meest dodelijke ziekte van de westerse wereld: kanker. Met een verzwakt  immuunsysteem saboteer je je gezondheid en stimuleer je bijna elke ziekte die een mens kan treffen.  Een grote suikerconsumptie leidt ook tot bijnieruitputting, waarvan de meest voorkomende  symptomen mentale en emotionele stress, onbedwingbare trek in suiker en zout, humeurigheid en  algehele zwakte zijn. Alle frisdranken bevatten ongeveer acht theelepels suiker per glas en in de  meeste ontbijtgranen is suiker het belangrijkste ingrediënt. Wanneer je niet zeker weet hoeveel  suiker er in een product zit, bekijk dan de lijst van ingrediënten om te zien hoeveel gram  koolhydraten erin zitten. Tenzij de koolhydraten afkomstig zijn van groenten is het zeer waarschijnlijk  dat het hier om suikers gaat die je insulinewaarden beïnvloeden.    Mensen met overgewicht hebben hun hormoonhuishouding getraind om zeer agressief op  zoetstoffen te reageren. Zodra ze iets zoets in hun mond stoppen laat hun lichaam onmiddellijk  insuline vrijkomen. Zelfs wanneer ze geen suikers eten, zoals bij kunstmatige zoetstoffen het geval is,  gaat het lichaam toch insuline aanmaken. Pavlov heeft dit mechanisme al meer dan 100 jaar geleden  aangetoond via experimenten met honden die te eten kregen als hij een bel liet rinkelen. Toen hij  vervolgens na een tijdje de bel liet rinkelen maar geen eten gaf gingen de honden toch speeksel  produceren, ondanks dat ze geen eten konden zien, ruiken of proeven. Hetzelfde mechanisme  gebeurt in het lichaam als je kunstmatige zoetstoffen eet. Als gevolg van dit Pavlov‐mechanisme  schiet na het eten van kunstmatige zoetstoffen je insulinewaarde omhoog en krijg je enorm veel  behoefte aan granen en suikers, met als gevolg dat je helemaal niet afvalt.  Geraffineerde suikers zorgen echter niet alleen voor een geestelijke afhankelijkheid, ze zijn ook  lichamelijke zeer verslavend. Suikers zijn één van de meest verslavende middelen, zo erg zelfs dat  ratten in een experiment de voorkeur gaven aan suiker boven cocaïne. Onderzoekers vermoeden dat  de zoetreceptoren (twee eiwitreceptoren die zich op je tong bevinden), die geëvolueerd zijn in een  tijd dat onze voeding nauwelijks suikers bevatten, zich in de loop der eeuwen nooit hebben  aangepast aan het suikerrijke voedingspatroon dat de meeste mensen in de westerse wereld  tegenwoordig hebben. Door de abnormaal hoge stimulatie van deze receptoren als gevolg van het  suikerrijke voedingspatroon worden er buitensporige beloningssignalen aan je hersenen gegeven, die  in staat zijn de normale regulerende werking van de hersenen te dwarsbomen, waardoor je aan  suiker verslaafd wordt. 

 

77 

Om van je suikerverslaving af te komen zul je je smaakpapillen moeten “heropvoeden” en de cyclus  van de afhankelijkheid doorbreken. Om dit te doen dien je simpelweg alle zoetstoffen een paar  weken te vermijden, inclusief de volgende natuurlijke zoetmakers:  • Ahornsiroop  • Bietenstroop   • Bruine rijststroop  • Dadelsuiker  • Dextrose  • Fructose  • Fruitsap, en alle voeding die daarmee gezoet is   • Honing  • Lactose  • Maïssuiker  • Maïssiroop  • Melasse  • Rietsuiker  • Sucrose    Welke zoetstoffen zijn wel gezond voor je?    Je insulinewaarden in balans houden is van essentieel belang voor een goede gezondheid, en dat doe  je het beste door helemaal geen suikers of kunstmatige zoetstoffen te gebruiken. Het beste kun je  daarom bewerkte voedingsmiddelen zoveel mogelijk vermijden en in plaats daarvan verse  biologische groente, fruit, pseudogranen, noten, zaden en peulvruchten eten. Ook bestaan er  natuurlijke alternatieve zoetstoffen die in de natuurwinkel te koop zijn, zoals stevia. Dit is een  natuurlijk kruid afkomstig uit Zuid‐Amerika dat al meer dan 1500 jaar door de inheemse bevolking  wordt gebruikt. Stevia is volledig suikervrij en een paar honderd keer zoeter dan suiker, dus je hebt  er niet veel van nodig. Onlangs is stevia goedgekeurd als voedingsmiddel in de Europese Unie, dus  waarschijnlijk is het in de betere natuurvoedingswinkel in jouw buurt verkrijgbaar.    Zodra je suiker uit je voedingspatroon geëlimineerd hebt zul je als snel merken dat je eten lekkerder  smaakt dan ooit. En terwijl je bezig bent die andere kant van je smaakpapillen te ontdekken kun je  ook van de mogelijkheid gebruik maken om eens wat nieuwe kruiden en biologische voeding uit te  proberen... 

 

78 

5.7. Lunch en dinerrecepten    Havermout‐banaantorentjes    Dit is een heel gemakkelijk lunchrecept om mee te nemen naar je werk, je hebt er 2 bakjes voor  nodig: vul het ene bakje met de zonnebloempitjes en de vruchten en het andere bakje met het  banaanhavermoutmengsel. Je kunt de avond van tevoren de havermout laten wellen in een laagje  water in de koelkast, ‘s ochtends warm je dat samen met de banaan in 2 minuutjes op en je lunch is  klaar om mee te nemen. Als je gaat lunchen voeg je de 2 bakjes bij elkaar in een grote kom en je  collega’s zullen watertandend toekijken!    Benodigdheden    • 75 gram (of naar behoefte) havervlokken  • 1 banaan  • handje zonnebloempitten  • vruchten: pitloze rode druiven, blauwe bes,  gedroogde of verse cranberry’s    Bereiding    1. leg de havervlokken in de week (dat scheelt kooktijd op het moment dat je ze nodig hebt)  2. prak de banaan tot een papje  3. breng de havervlokken in een laagje water aan de kook en meng daarna de banaan erdoor  4. doe het mengsel in een kommetje, strooi de zonnebloempitten en vruchten erover en eet  smakelijk!    Tip: je kunt er ook nog wat kaneel of vanillepoeder overheen strooien    Tip: als je het leuk wil presenteren op een bord kun je van tevoren het banaan‐havermengsel maken  en in kleine bakjes bewaren in de koelkast, het wordt dan een soort puddinkje die je zo kunt  omdraaien op een bord. Versier het bord met gekleurde vruchten en je hebt een plaatje! 

 

79 

Zoete banaan‐vanille pannenkoeken    Dit is mijn favoriete ontbijtrecept en ook nog gemakkelijk te maken! Je kunt het tevens eten als lunch  of diner.    Benodigdheden    • 4 eiwitten (vrije uitloopeieren)  • 1 verse banaan (niet rijp!)  • snufje vanille‐extract  • kokossnippers  • eventueel verse aardbeien    Bereiding    1. split de eieren en doe de 4 eiwitten in een kommetje  2. prak de banaan tot een papje en voeg deze toe aan de eiwitten  3. voeg het snufje vanille toe en klop dit mengsel kort door elkaar. Maak het mengsel niet te  luchtig, want dan blijft het aan de pan plakken  4. verhit kokosolie in de pan; zorg dat de pan goed heet is en giet dan het mengsel er bij in  5. zet het vuur iets lager en doe een deksel op de pan  6. als de bovenkant ‘droog’ is draai je de pannenkoek om en bak je de andere kant nog 1 minuut  7. leg de pannenkoek op een bord en strooi er wat kokossnippers over en eventueel nog wat kleine  stukjes aardbei    Smullen maar!      Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer  (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl   

 

80 

6. Introductie tot een balans in onze hormoonhuishouding    6.1. Wat is insuline en wat heeft het voor invloed op mijn lichaam?    Waarschijnlijk heb je wel eens gelezen dat overgewicht kan leiden tot diabetes type‐2, en dat  koolhydraten, suiker en insuline een centrale rol spelen bij deze stofwisselingsziekte. Toch zijn er  heel veel mensen die dit feit negeren en hun lichaam dagelijks zwaar op de proef stellen door te veel  bewerkte koolhydraten te eten. Ze zijn zo verslaafd aan dit soort voeding dat ze het verband met  diabetes niet onder ogen willen zien. Ze denken dat het een ziekte is die iedereen kan krijgen,  ongeacht wat je eet.    Wat is insuline en hoe werkt het    Elke keer wanneer je koolhydraat‐ of suikerrijke voeding eet wordt er insuline afgescheiden door de  alvleesklier. Zodra de insuline is vrijgekomen kan de suiker van het bloed naar de cellen worden  geleid, zodat het gebruikt kan worden door de cellen om er energie uit te halen. Bloedsuiker, ook wel  glucose genoemd, is dus de brandstof van je lichaam. Met een gebalanceerde bloedsuikerspiegel ben  je helder van geest en wordt lichamelijke inspanning vergemakkelijkt. Als je echter teveel granen en  andere koolhydraatrijke voeding eet dan kan deze balans grondig worden verstoord, met name bij  een overconsumptie van sterk bewerkte koolhydraatrijke voeding. Al deze koolhydraten worden in  het lichaam omgezet in suiker, waarop de alvleesklier reageert door heel veel insuline te produceren.  Er wordt vervolgens zoveel suiker naar de cellen geleid dat de bloedsuikerspiegel te laag wordt.  Hierdoor stort je energie in... en je krijgt een onbedwingbare trek in zoetigheid! Als je een extreem  lage bloedsuikerspiegel hebt voel je jezelf erg slap, alsof je benen het opgeven en gevloerd wordt.  Ook kun je flauwvallen en in extreme situaties loop je zelfs het risico te overlijden. Problemen met  insuline en een te lage bloedsuikerspiegel kunnen naast futloosheid en een hongergevoel vaak leiden  tot vermoeidheid, humeurigheid, irritaties, depressies, een slecht geheugen, een zwakke coördinatie  en duizeligheid.     De gevolgen van een te hoge insulineproductie    Er is een sterk verband tussen insulinegehalte en vetpercentage in het lichaam. Een voortdurend te  hoge insulineproductie leidt ertoe dat de stofwisseling wordt verstoord; je lichaam heeft moeite om  vet af te breken, en daardoor neemt je gewicht toe. Ook leidt een te hoge insulineproductie tot een  hoge bloeddruk en een verhoogde activiteit van vrije radicalen, wat de veroudering bevordert en het  risico op ziekten sterk vergroot. Bij een langdurige te hoge insulineproductie kan je lichaam zelfs  resistent worden voor insuline, wat betekent dat je lichaam er steeds meer van nodig heeft voor de  spijsvertering. Dit leidt uiteindelijk tot diabetes type‐2.     Het is bekend dat weefsels zoals spieren en vet insulineresistent kunnen worden, maar men heeft  recentelijk ontdekt dat ook de hersenen gevoelig zijn voor insuline. Onderzoeken met proefdieren  lieten zien dat de insulinereceptoren in de hersenen helpen bij het reguleren van je  voedingsbehoefte en het lichaamsgewicht. Tevens is ontdekt dat een verstoring van de insuline  receptoren in de hersenen kan leiden tot onvruchtbaarheid. In wetenschappelijke onderzoeken   

81 

gepubliceerd in gerenommeerde medische tijdschriften zoals de Journal of Metabolism and  Endocrinology en de Journal of Reproductive Medicine is aangetoond dat insulineresistentie en het  voorstadium van diabetes in verband gebracht zijn met een (vroegtijdig) begin van de overgang.  Daarnaast toonden de proefdieren in de eerdergenoemde onderzoeken verhoogde leptine waarden.  Met veronderstelt dat het “obesitas hormoon” leptine het lichaamsvet reguleert, mogelijk door het  verzadigingsgevoel te beïnvloeden. Een van de onderzoekers van deze studie vermoedt  dat er een  verband is tussen insuline‐ en leptine resistentie en dat deze twee hormonen een wisselwerking  hebben bij het ontstaan van obesitas en diabetes.    Hoe houd je de insulinewaarden in balans    De basis voor een goede bescherming tegen een overdaad aan insuline is een gebalanceerde  hormoonhuishouding. Een gezond voedingspatroon is daarbij van essentieel belang, dat vooral moet  bestaan uit natuurlijke voeding in plaats van sterk bewerkte voedingsmiddelen. Bovendien mag een  maaltijd nooit alleen uit koolhydraten bestaan, deze moeten altijd worden gegeten in combinatie  met eiwitrijke voeding. Een gouden regel is dat het gewicht in koolhydraten, in welke vorm dan ook,  het gewicht in eiwitten in een maaltijd nooit mag overstijgen. Een reep chocola met noten is dus veel  gezonder dan een reep pure chocola, en een koekje is veel beter te verteren als je tevens een  kippenboutje eet. Dit lijkt niet logisch, maar de kippenpoot zorgt ervoor dat de insulineproductie  wordt vertraagd en zo binnen de normale waarden blijft. Het beste is natuurlijk als je helemaal geen  koekjes of chocola eet. Natuurlijke biologische voeding, en dan bij voorkeur rauw gegeten, is veel  gezonder omdat deze nooit extreme insulinereacties veroorzaken. Ook wordt de insuline‐afgifte  getemperd als je na elke maaltijd minimaal vijf minuten een gemiddelde inspanning doet. Een  wandeling na de maaltijd is dus heel gezond!     6.2. Wat is cortisol en wat doet het in ons lichaam?    Door een ongezond voedingspatroon, stress en milieuvervuiling hebben steeds meer mensen al op  jongere leeftijd te maken met een hormonale disbalans, soms zelfs al voordat ze de dertig zijn  gepasseerd. Ze zijn futloos, worden dikker, kunnen niet helder denken, zijn depressief en lijden aan  slapeloosheid als gevolg van niet‐onderkende hormonale problemen.     Elk type hormoon in het lichaam is verantwoordelijk voor een aantal essentiële biologische processen  in het lichaam. Je bent zo gezond als je zwakste hormoon, want voor een gezonde  hormoonhuishouding dient elk type hormoon zo optimaal mogelijk te functioneren. Wanneer één  hormoon niet goed werkt raakt de hormoonhuishouding verstoord waardoor de andere hormonen  ook uit balans raken, en dit leidt tot een neerwaartse spiraal van alle processen in het lichaam. Een  laag gehalte van oestrogeen, progesteron of testosteron leidt tot een verstoorde schildklierfunctie en  een onregelmatige productie van insuline en cortisol. De reguliere medici behandelen deze  symptomen meestal door medicijnen voor te schrijven die ervoor zorgen dat het lichaam nog meer  chemische stoffen binnen krijgt zonder dat het probleem dat ten grondslag ligt aan al deze  symptomen wordt opgelost.      

 

82 

Waarom cortisol het “stresshormoon” wordt genoemd    Iedereen kent waarschijnlijk wel een paar mensen met een hoog cortisolgehalte; het zijn de mensen  die rondrennen als gekken om te presteren. De zakenvrouw, directeur en werkende moeder met hun  overvolle agenda’s zijn stereotypen van mensen met een hoog cortisolniveau. Ons lichaam  produceert cortisol als reactie op lichamelijke of geestelijke stress. Het is een overlevingsmechanisme  van het lichaam, want door het vrijkomen van een grote lading cortisol ben je beter in staat om te  vluchten of te vechten. Cortisol zorgt ervoor dat we alert zijn en de snelheid, coördinatie, kracht en  moed hebben om ons uit gevaarlijke situaties te bevrijden. Door cortisol kan een moeder een auto  omhoog tillen om haar kind te redden en kan iemand wegrennen van een belager.     Cortisol is een steroïde hormoon dat wordt aangemaakt door de bijnieren. Het reguleert behalve de  bloeddruk en de hartfunctie ook het gebruik van eiwitten, koolhydraten en vetten door het lichaam.  Wanneer er cortisol wordt afgescheiden worden er spiereiwitten afgebroken, wat leidt tot het  vrijkomen van aminozuren in de bloedbaan. Deze aminozuren worden door de lever gebruikt om  glucose om te zetten in energie. Cortisol zorgt er dus voor dat er energie kan worden gemaakt van  vetcellen, die vervolgens door de spieren worden gebruikt. Het is een waardevol mechanisme dat  helpt bij overleven en ervoor zorgt dat de hersenen en het lichaam genoeg energiebronnen hebben  voor hun afweer.    Chronische stress leidt tot onder meer gewichtstoename en huiduitslag    Als het lichaam veel cortisol produceert kan dit leiden tot slapeloosheid. Als je onvoldoende  nachtrust krijgt kan de hormoonhuishouding uit balans raken, wat weer tot allerlei degeneratieve  ziekten kan leiden. Symptomen van een hoge cortisolproductie in het lichaam zijn wolfszweer,  osteoporose, fibromyalgie, onbedwingbare trek in suiker of zout, spijsverteringsproblemen,  allergieën, gevoel van stress, verwarring, huidproblemen, ademhalingsproblemen,  concentratieproblemen en geen zin in seks.    Mensen die langdurig chronische stress  hebben lopen het risico dat de bijnieren  uitgeput raken van de hoge  cortisolproductie. Dit heeft tot gevolg dat  de bijnieren niet meer (goed) kunnen  functioneren en helemaal geen cortisol  meer kunnen produceren. Ernstige  bijnieruitputting kan zelfs de dood tot  gevolg hebben. Als cortisol zijn werk goed  doet, voel je jezelf lekker, raak je niet van  slag door stress en slaap je goed. Echter,  als je cortisolgehalte te laag is door  bijnieruitputting word je humeurig, krijg je last van angsten en raak je gestresst van situaties die je  normaal gesproken zou negeren. Niet kunnen kiezen tussen confrontatie en vluchten en niet helder  kunnen denken in een stressvolle situatie zijn tekenen van een te laag cortisolgehalte. Andere  typische symptomen van uitgeputte bijnieren zijn haaruitval, huiduitslag en acne, en ook 

 

83 

gewichtstoename is een gevolg van een laag cortisolgehalte. Mensen die last hebben van  bijnieruitputting hebben de neiging om veel te veel te eten om op die manier dalende  energieniveaus te compenseren. Zij hebben vaak enorme trek in calorierijke bewerkte  voedingsmiddelen omdat die snel energie geven. Helaas wordt deze snelle ‘energieboost’ snel  gevolgd door een nog grotere energiedip.    Hoe je het cortisolgehalte in balans houdt    Met het toenemen van de leeftijd neemt het cortisolgehalte af, waardoor ouderen gevoeliger zijn  voor bijnieruitputting. Het dus van belang dat je leert om effectief met stress om te gaan, zodat je  altijd voldoende cortisol over hebt in situaties wanneer je het echt nodig hebt. Mensen die  gedurende langere periode niet goed met stress kunnen omgaan lopen een verhoogd risico op een  hartaanval, hersenbloeding en kanker.    Ook voldoende nachtrust is essentieel voor een gezond cortisolgehalte, want de afscheiding van  cortisol wordt gestimuleerd door de aanwezigheid van slechts de kleinste hoeveelheid licht. Dit is  waarom het zo belangrijk is om te slapen in een kamer die helemaal verduisterd is, zelfs zonder een  wekkerradio waarvan de cijfers opgloeien in de duisternis. Wetenschappers hebben een onderzoek  gedaan met honderden proefpersonen die in een pikdonkere kamer moesten slapen met een  lichtbron zo groot als een speldenknop. Zij kwamen tot de conclusie dat ook met deze minimale  hoeveelheid licht het cortisolgehalte toe nam bij alle deelnemers.    Tenslotte is het belangrijk dat je een gezond voedingspatroon hebt en voldoende beweegt om je  hormonen in balans te houden. Als je veel onbewerkte, natuurlijke en bij voorkeur biologische rauwe  voeding eet krijg je een grote variatie aan vitamines en mineralen binnen die allemaal bijdragen aan  een uitgebalanceerde hormoonhuishouding. Op deze manier blijf je stress en je stresshormoon  cortisol op een natuurlijke en gezonde manier de baas.     6.3. Hoe je met lichaamsbeweging je leptine en insulinegevoeligheid beïnvloedt    Een gezond voedingspatroon dat voornamelijk bestaat uit natuurlijke voeding is van cruciaal belang  voor het in balans houden van je insuline‐ en cortisolgehalte. Maar naast onze voeding heeft ook  onze levensstijl een belangrijke effect op ons hormoonstelsel. Met name leptine en insuline zijn twee  krachtige hormonen die de stofwisseling in ons hele lichaam in hoge mate bepalen. Het is  wetenschappelijk aangetoond dat lichaamsbeweging zowel de leptine‐ als insulinegevoeligheid in het  lichaam verhoogt, wat belangrijk is voor het behoud van een gezonde homeostase en een natuurlijke  energieregulering.    Wat zijn leptin en insuline     Leptine en insuline spelen beiden een essentiële rol bij een gezond gewicht. Vooral leptine wordt  door het lichaam gebruikt om het energiegebruik via de stofwisseling en het hongergevoel te  reguleren en geeft signalen aan de hersenen om vet op te slaan of te verbranden. Als je regelmatig 

 

84 

aan vasten doet of te weinig calorieën eet kan de gevoeligheid voor leptine worden aangetast, wat  leidt tot een versterkt hongergevoel, onbedwingbare trek en een gebrek aan energie.    Naast leptine is ook insuline een hormoon dat reguleert hoe vet wordt gebruikt of opgeslagen in het  lichaam. Wanneer je lichaam gevoelig is voor de activiteiten van deze hormonen is er sprake van een  natuurlijke homeostase en wordt het gewicht op een gezonde wijze onder controle gehouden.  Echter, cellen in het menselijk lichaam kunnen resistent worden voor leptine en insuline. Als dit  gebeurt heeft het lichaam een steeds grotere hoeveelheid van deze hormonen nodig om de juiste  signalen te ontvangen. Dit leidt vaak tot een verstoorde eetlust, weinig energie en een ongewenste  toename van lichaamsvet. Op de langere duur kan het ook leiden tot een verhoogd risico op  stofwisselingsaandoeningen zoals diabetes en hartziekten.    Met beweging verhoog je de leptine‐ en insulinegevoeligheid    Vooral de laatste jaren hebben veel onderzoeken laten zien dat lichaamsbeweging veel meer  oplevert dan alleen maar calorieverbranding. Lichaamsbeweging heeft namelijk een krachtige  invloed op onze neurotransmitters en een positief effect op de leptine‐ en insulinegevoeligheid. Een  onderzoek aan de Universiteit van Florida in Amerika heeft aangetoond dat regelmatig bewegen  ervoor zorgt dat leptine goed werkt en daarmee helpt bij gewichtsverlies. Het soort beweging dat je  kiest bepaalt daarbij hoe je lichaam reageert; veel  experts geloven dat met name intervaltraining, zoals  bijvoorbeeld de Kettlebell Workout, een sterke impact  heeft op de regulering van hormonen zoals leptine en  insuline. Korte uitbarstingen van krachttraining  afgewisseld met gematigde workouts lijken ook een  positieve invloed te hebben op de lange termijn. Kleine  onderzoeken lieten tevens zien dat dit type  lichaamsbeweging mogelijk het meest effectief is voor  zowel vetverlies als spiergroei.    Door eenvoudigweg te starten met wat Kettlebell  Workout oefeningen zorg je er al voor dat je insuline en  leptine in optimale conditie komen. Zodra deze  hormonen efficiënter beginnen te werken worden  energie en hongergevoel beter gereguleerd, waardoor  ze een grote bijdrage leveren aan een goede  gezondheid en je helpen je gewicht onder controle te  krijgen.       Voor het in balans brengen van je hormoonhuishouding hebben we vervolg programma's ontwikkeld.  Kijk op www.superverbrander.nl voor meer informatie over De Superverbrander Methode, het  programma waarmee je jouw persoonlijke hormonale disbalans(en) kunt identificeren en de juiste,  specifieke stappen leert om je hormonen op de enige juiste, blijvende manier weer in balans te  brengen. Zodat je snel overtollig, plaatselijk lichaamsvet zult verliezen. 

 

85 

6.4. Recepten voor de lekkere trek    Plaatkoek    Een gezond feestrecept om bij de thee te eten.    Benodigdheden (voor een cakeblikvorm)    • 50 gram boekweitmeel en 50 gram amandelmeel  • 35 gram biologische honing  • 25 gram havervlokken en 25 gram havermout  • 15 gram gesmolten kokosolie en 25 gram biologische  roomboter  • 2 flinke el kaneel  • 3 groene appels  • 1 flinke hand rozijntjes    Bereiding    1. Verwarm de oven voor op 180 graden  2. Meng in een kom de meel, honing, 1 flinke el kaneel, de  havervlokken en havermout samen met de boter en  kokosolie  3. Bedek de bodem van het cakeblik met een strook  bakpapier en druk hier het mengsel op plat  4. Rasp de appels en meng het met de rozijnen en nog een  flinke el kaneel. Spreid dit mengsel bovenop de bodem  5. Zet het blik een half uur in de oven en laat het vervolgens  goed afkoelen en harden voordat je hem eruit haalt    Tip: je kunt het zo lekker maken als je zelf wil: je zou er bijvoorbeeld nog citroensap, cranberry’s,  kokossnippers en walnootjes enz. aan kunnen toevoegen   

 

86 

Gezonde chocoladetaartjes    Dit recept is voor een heerlijk verwenmomentje en goed voor 2 taartjes.    Benodigdheden voor de bodem    • 125 ml ontpitte dadels  • 100 ml ongebrande, ongezouten pecannoten (of cashews)  • 60 ml kokossnippers    Benodigdheden voor de vulling    • 1 avocado  • 100 ml kokosmelk  • 1 1/2  el rauwe honing  • 125 ml rauwe cacaopoeder  • 2 el kokosolie  • 1/2 el vanille  • snufje zout    Bereiding    1. Verwarm de oven voor op 185 graden  2. Maal de dadels, noten en kokossnippers fijn in een keukenmachine en voeg daar aan het einde  nog een beetje water aan toe om het iets plakkerig te maken (niet teveel)  3. Druk het bodemmengsel in kleine ovenschaaltjes (ongeveer een 0,75 centimeter hoog)  4. Zet de bakjes 8 minuten in de oven en laat ze daarna afkoelen  5. Maak ondertussen de vulling: mix de melk, honing en avocado in een blender tot een romige  massa  6. Voeg daar vervolgens de cacao, kokosolie, vanille en zout aan toe  7. Schep het mengsel boven op de afgekoelde bodem  8. Zet het geheel een half uurtje tot 3 kwartier in de koelkast om op te stijven  9. Je kunt ze vervolgens versieren met kokossnippers    Geniet!    Tip: Je kunt er ook een grote taart van maken, dan moet je de inhoud aanpassen aan het aantal  personen.      Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer  (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl     

 

87 

7. Voeding is meer dan alleen een brandstof    7.1. Voeding voor je Huid: Verzorg je huid met de juiste voedingsstoffen      Je huid is een uiterlijke indicator van je innerlijke gezondheid. Als je huidproblemen hebt zijn dit vaak  reacties op een disbalans van mineralen, vergiftigingen, oxidatieve stress of ontstekingsprocessen in  je lichaam. Het gebruik van allerlei revitaliserende huidcrèmes en lotions heeft in zulke gevallen geen  zin, omdat het de tekorten aan bepaalde voedingsstoffen die je lichaam heeft niet oplost. Als je de  juiste voeding eet en ongezonde voeding vermijdt kun je op een hele eenvoudige manier een mooie  gezonde huid krijgen en veel geld besparen op dure cosmetica en huidproducten.      De organen in het lichaam die helpen je huid gezond te houden    Voor een gave, gezonde huid is het belangrijk ervoor te zorgen dat je lichaam zo min mogelijk  schadelijke stoffen binnen krijgt, dus het eten van gezonde voeding is essentieel. De organen die je  lichaam reinigen en daarmee helpen je huid gezond te houden zijn je lever, nieren, bijnieren,  schildklier en de darmen. Een gezonde gave huid is meestal een teken dat je lichaam van binnen  schoon is.    De lever en nieren zorgen er continu voor dat schadelijke stoffen uit je lichaam worden gefilterd. Als  je een ongezond voedingspatroon hebt kunnen deze twee organen makkelijk overbelast worden, wat  leidt tot huiduitslag en andere huidproblemen. Je bijnieren maken veel essentiële hormonen aan,  zoals pregnenolon, DHEA, oestrogeen, progesteron en testosteron. Een hormonale disbalans is een  van de oorzaken van problematische huidaandoeningen, dus een goede bijnierfunctie is belangrijk.  Een gezonde schildklier maakt ook hormonen aan en werkt nauw samen met de bijnieren om je  lichaam van energie te voorzien. Een droge, schilferige, niet‐elastische huid kan wijzen op een niet  goed werkende schildklier. Je darmen voorzien al je organen van voedingsstoffen en verwijderen  afvalstoffen uit je lichaam. Waneer bepaalde afvalstoffen door je darmen niet uitgescheiden kunnen  worden wordt je huid dik, vet en onzuiver.    

 

88 

De stoffen uit je dagelijkse voeding die je nodig hebt om je huid in balans te houden.    Om ervoor te zorgen dat je lichaam zichzelf efficiënt en op een natuurlijke manier reinigt en tevens  voorzien wordt van alle voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft is het belangrijk om een gezond  voedingspatroon te hebben vol biobeschikbare biologische voeding die past bij jouw persoonlijke  lichaamsbehoeften. Echter, er zijn bepaalde soorten voeding die specifiek bijdragen aan een mooie,  zuivere, gezonde huid, omdat ze veel stoffen bevatten die helpen je huid gezond te houden. Deze  zijn:    • Water: houdt je lichaam én je huid voldoende gehydrateerd. De huid verliest elke dag tot wel  een paar liter water dus genoeg water drinken is belangrijk.   • Eiwit: een belangrijke bouwstof die helpt bij de groei en herstel van de cellen in het lichaam.   • Oliën en vetten: deze vormen in onverzadigde vorm een beschermend laagje op de huid om  vochtverlies tegen te gaan, en maken tevens de huid zacht en soepel. Maar liefst 25% van de  huid bestaat uit deze vetten.  • Vitamines: helpen tegen huidveroudering en beschermen de huid. Vitamine A wordt door het  lichaam gebruikt om retinoides te maken, die bijdragen aan de regulering van keratinevorming in  de huidcellen. Vitamine C vermindert de symptomen van een ouder wordende huid, helpt bij de  vorming van collageen en is een goede antioxidant. Tocoferol, de vetoplosbare vitamine E, biedt  in combinatie met bepaalde antioxidanten bescherming tegen vrije radicalen.  • Carotenoïden: gele en rode natuurlijke kleurstoffen, waaronder β‐caroteen, luteïne en lycopeen,  die een beschermend effect op de huid hebben doordat ze licht kunnen absorberen.  • Polyfenolen: beschermen tegen beschadiging door UV‐straling, helpen bij de vermindering van  schade aan DNA en dragen zelfs bij aan de reparatie van beschadigd DNA.   • Mineralen: helpen de huid op allerlei manieren gezond te houden. IJzer speelt een belangrijke  rol in de groei, het behoud en de normale fysiologie van de huid. Zink, calcium, fosfor en  magnesium dragen bij aan de antioxidantcapaciteit van de huid en zink draagt ook bij aan de  synthese van collageen.     5 voedingstips voor een sterke, gezonde, gave en elastische huid    Wil je zoveel mogelijk stoffen binnen krijgen die je huid zacht, gezond en soepel houden, zorg dan  dat onderstaande voeding een belangrijk deel uitmaakt van je voedingspatroon.    1. Omega‐3 rijke voeding  Als je iemand de hand schudt en een ruwe, droge huid voelt kun je er bijna zeker van zijn dat diegene  een tekort heeft aan omega‐3 vetzuren. Deze meervoudig onverzadigde vetzuren zijn essentieel voor  een goede huidverzorging. Ze helpen je celmembranen gezond te houden door ze te beschermen  tegen schadelijke stoffen, ze laten gezonde voedingsstoffen door en voeren afvalstoffen af. Omega‐3  helpt ook bij de vermindering van de lichaamseigen productie van infecterende stoffen die de huid  kunnen aantasten. Alhoewel vis en schaaldieren vol omega‐3 vetzuren zitten bevatten deze als  gevolg van milieuvervuiling ook veel schadelijke stoffen, dus veel vis eten doet je doorgaans meer  kwaad dan goed. Een van de meest gezonde en pure alternatieve bronnen van omega‐3 is Krill Oil,  dat bovendien een veel hogere biobeschikbaarheid heeft dan vis, en rijk is aan antioxidanten   

89 

waardoor het niet ranzig kan worden zoals visolie. Ook rauwe en pure plantaardige vetten en oliën  zoals kokosnootolie, walnoten en lijnzaad dragen bij aan een gezonde huid .    2. Rauwe groente en juicing  Het eten van groente is uitermate  belangrijk voor een gezonde, mooie huid.  Groentes zitten vol water en belangrijke  voedingsstoffen zoals mineralen en  polyfenolen, en helpen bij een optimale  werking van het natuurlijke  reinigingssysteem van je lichaam. Groene  bladgroentes zoals boerenkool, spinazie,  paardenbloembladeren en broccoli ondersteunen bijvoorbeeld een gezonde leverfunctie. Groentes  die veel carotenoïden bevatten, waaronder wortels, bietjes en rode en gele paprika’s, zorgen er  tevens voor dat je huid een gezonde kleur krijgt. Onderzoeken hebben aangetoond dat je huid er  door deze natuurlijke pigmenten gezonder uitziet dan wanneer je huid is gebruind door de zon. Een  makkelijke manier om te zorgen dat je elke dag voldoende verse groente binnenkrijgt is door middel  van juicen.    3. Antioxidantrijke voeding  Bosbessen staan erom bekend dat ze zeer rijk zijn aan antioxidanten en polyfenolen. De plantaardige  antioxidanten en fytochemicaliën in bosbessen neutraliseren vrije radicalen die het DNA aantasten,  verminderen de schade aan cellen en zijn ontstekingsremmend. Wanneer huidcellen goed worden  beschermd tegen schade en aantasting blijft de huid langer jong. Bosbessen zijn bovendien een rijke  bron van ijzer, vitamine C, mangaan, vitamine E en riboflavine. Ook groene thee, wortels en kurkuma  (koenjit) zitten vol antioxidanten. Kurkuma is met name een zeer krachtige antioxidant en helpt niet  alleen bij de reiniging en voeding van de huid zodat deze elastisch blijft, maar zorgt ook dat de  natuurlijke fysiologie van de huid in balans blijft zodat gevaarlijke bacteriën niet via onze huid ons  lichaam binnen kunnen komen.    4. Gefermenteerde voeding  Gefermenteerde voedingsmiddelen, zoals yoghurt, tempé en zuurkool ondersteunen de groei van  vriendelijke bacteriën in de darmen en dragen bij tot een goede spijsvertering, waardoor het  immuunsysteem wordt versterkt. Daarnaast versterkt gefermenteerde voeding de werking van  omega‐3 vetzuren en spijsverteringsenzymen in je lichaam, en dragen zo hun steentje bij om de huid  sterk en gezond maken .     5. Water  Je lichaam heeft de hele dag door water nodig, zodat je organen, weefsels en cellen, en dus ook je  huid altijd voldoende gehydrateerd zijn. Bij een gezonde vochtbalans kunnen afvalstoffen bovendien  efficiënt worden afgevoerd, zowel via het transpireren van de huid als via de urine. Drink dagelijks  minimaal zo’n twee liter puur en schoon water, bijvoorkeur natuurlijk bronwater. Cafeïnerijke en  alcoholische dranken zoals koffie, thee en bier drogen het lichaam uit en tellen dus niet mee. 

 

90 

Voedingsmiddelen die ongezond zijn voor je huid    Om je huid gezond te houden is het niet alleen belangrijk veel voeding te eten die een heilzame  werking heeft voor je huid, het is daarnaast van cruciaal belang dat je voedingsmiddelen vermijdt die  je huid aantasten. Eet daarom zo min mogelijk of liefst helemaal geen bewerkte voedingsmiddelen,  granen en fructoserijke suikers, want deze leiden allemaal tot insuline‐ en leptineresistentie, die op  hun beurt de huidveroudering versnellen (afgezien van allerlei andere schadelijke gevolgen die ze  hebben voor je gezondheid). Ook het eten van verzadigde vetten, transvetten en melkproducten is  niet goed voor je huid omdat als gevolg hiervan oliën en bacteriën onder de huid worden  vastgehouden die acné en andere huidkwalen tot gevolg kunnen hebben.     Als een gezonde huid belangrijk voor je is, dan vormt een gezonde levensstijl de beste basis: beweeg  regelmatig, zorg voor voldoende nachtrust en eet gezond. Uiteindelijk is de conditie je huid een  weerspiegeling van je algehele gezondheid! En daar is geen enkele crème of lotion tegen  opgewassen...     7.2. Voeding voor meer Energie: Vitamine B12, een belangrijke energieleverancier    Een van de meest essentiële vitamines voor je lichaam is vitamine B12. Deze vitamine is betrokken bij  de stofwisseling van elke cel in ons lichaam en vervult een cruciale functie bij processen zoals DNA  synthese en energieproductie. B12 beschermt bovendien onze hersencellen en beïnvloedt onze  geestelijke gesteldheid. Omdat B12 een belangrijke rol speelt in het omzetten van koolhydraten,  eiwitten en vetten in energie is het noodzakelijk dat we voldoende B12 in ons lichaam hebben zodat  we energie kunnen halen uit onze voeding.     De symptomen van een tekort aan vitamine B12 zijn onder andere depressie, chronische  vermoeidheid, slaaptekort en een gebrek aan concentratie. Onze gezondheid lijdt als we een tekort  aan vitamine B12 hebben, en we voelen ons futloos. Veel mensen hebben zonder dat zij dat weten  een te laag vitamine B12 gehalte en dit vitaminetekort is daarmee een verborgen epidemie van de  westerse wereld.    Wat doet vitamine B12 in je lichaam en wat zijn de gevaren van een tekort    Vergeleken met andere vitamines is vitamine B12 een veel grotere molecuul en heeft Intrinsieke  Factor, een enzym dat door de pariëtale cellen in de maagwand wordt geproduceerd, nodig om  effectief te verteren in de dunne darm. Verhoogde stress, ontstekingen, maagzuurremmers en  andere medicijnen verlagen de Intrinsieke Factor en daardoor ontstaat een B12 tekort.     Vitamine B12 is uitermate belangrijk voor de neurologische, cardiovasculaire, immunologische en  spijsverteringsfunctie. Samen met foliumzuur zorgt B12 ervoor dat via de stofwisseling het  homocysteïnegehalte wordt gereduceerd. Dit proces is verantwoordelijk voor het hele  zwavelgebaseerde detoxificatie‐systeem van het lichaam. Bij een normaal foliumzuur‐ en B12‐ gehalte is het lichaam in staat om homocysteïne in glutathione en SAMe (S‐adenosylmethionine) te  veranderen. Bij een tekort aan foliumzuur en B12 produceert het lichaam minder glutathione en een   

91 

verhoogde hoeveelheid ongemetaboliseerde homocysteïne. Dit is vaak een teken dat er  ontstekingen zijn en dat weefseldegeneratie plaatsvindt.     Een tekort aan vitamine B12 wordt door medici in verband gebracht met chronische ziektes en  stemmingsstoornissen zoals depressie en manische depressiviteit. Ook verhoogt een vitamine B12  tekort het risico op hart‐ en vaatziekten en de ziekte van Alzheimer. Onderzoekers ontdekten  daarnaast dat een voedingspatroon met een tekort aan  foliumzuur, B12 en B6 kan leiden tot  cognitieve stoornissen en een sterke reductie in de lengte en dichtheid van de haarvaten in de  hersenen.    Wanneer bestaat de kans dat je een tekort hebt aan vitamine B12    Bij het ouder worden neemt de Intrinsieke Factor af, dus hoe ouder we worden hoe groter de kans  dat we een B12 tekort hebben. Onderzoeken hebben uitgewezen dat naar schatting 60% van de  Amerikanen ouder dan 50 en 90% van de Amerikanen ouder dan 70 niet voldoende Intrinsieke Factor  produceren en als gevolg daarvan te kampen hebben met een bepaalde mate van B12 tekort.    Je kunt daarnaast een B12 tekort hebben als je maagzuurgehalte laag is, je darmflora niet in balans is  of als je darmwand niet goed functioneert, omdat ook in deze gevallen de Intrinsieke factor niet hoog  genoeg is om B12 in voldoende mate te kunnen opnemen in het lichaam.    Heb je in het verleden of onlangs gedurende een bepaalde periode medicijnen geslikt dan bestaat  ook de kans dat je een vitamine B12 tekort hebt. Medicijnen die vaak in verband worden gebracht  met een tekort aan B12 zijn maagzuurremmers, maagzweerremmers, bètablokkers,  cholesterolverlagende medicijnen, medicatie voor diabetici en anticonceptiepillen.     Een groep mensen die in het bijzonder vatbaar is voor een B12 tekort zijn veganisten. De meest  biobeschikbare vorm van B12 zit in dierlijke producten, zoals biologisch vlees en eieren. Om ervoor te  zorgen dat zij voldoende B12 binnen krijgen eten veganisten daarom vaak blauwgroene algen. Dit  type algen wordt ook wel pseudo‐B12 genoemd omdat ze actief zijn in een laboratoriumopstelling  maar niet dezelfde menselijke biologische activiteiten vertonen.     Hoe kun je een tekort aan vitamine B12 aanvullen    Door je B12 waarden te laten controleren kun je bepalen of je een vitaminetekort hebt. Echter, ook  als je B12 gehalte hoog genoeg is zou je kunnen profiteren van B12 supplementen. Via onderzoeken  is namelijk aangetoond dat zelfs wanneer de waarden voor foliumzuur, B6 en B12 normaal zijn je een  verhoogde hoeveelheid homocysteïne en methylmalonisch zuur in het lichaam kan hebben, wat wijst  op een gereduceerde biobeschikbaarheid van B12. Onderzoekers van de Amerikaanse McGill  Universiteit ontdekten in 1975 dat bij patiënten een grote verbetering in het energieniveau en de  stemming was te zien als ze een vitamine B12 behandeling kregen, zelfs als hun B12 waarden hoog  genoeg waren.     Voor veel mensen zijn B12 supplementen eigenlijk noodzakelijk, eenvoudigweg omdat zij een  chronisch tekort aan B12 hebben. De meeste supplementen zijn verkrijgbaar in tabletvorm 

 

92 

(gewoonlijk als methylcibalamine, de meer biobeschikbare vorm van B12) of druppels. Ook kan B12  worden toegediend als injectie, voor mensen die ernstige tekorten hebben. De meest effectieve  manier om B12 supplementen binnen te krijgen is via microscopische druppels B12 die via een spray  in de mond worden gespoten. Je hebt er 1 tot 2 mg per dag van nodig en omdat bij deze manier van  inname de intrinsieke factor in het spijsverteringsstelsel niet relevant is, is deze vorm van  behandeling veel makkelijker, goedkoper en veel veiliger dan B12 injecties.    Het geweldige van vitamine B12 is het uitbalancerende effect dat het heeft op je lichaam. Het  verhoogt je energie, maar het kalmeert tegelijkertijd ook. Een klein onderzoek toonde aan dat  mensen na het injecteren van vitamine B12 minder lang sliepen, maar dat de slaapkwaliteit en de  alertheid gedurende de dag veel hoger waren. 

 

93 

  7.3. Opdracht    Je hebt nu een hele hoop geleerd over voeding. Je hebt misschien diverse nieuwe voedingsmiddelen  leren kennen en een overzicht gekregen van wat je allemaal zou kunnen gaan eten en doen om:  • Meer energie te krijgen  • Je weerstand te verhogen (immuunsysteem te verbeteren)  • Overtollig lichaamsvet te verliezen.    Het goede is namelijk dat je al deze doelstellingen tegelijkertijd kunt bereiken. Het voedingspatroon  dat je hormoonhuishouding in balans brengt zal ook je immuunsysteem (tot op zekere hoogte, er is  daarna weer een hoger niveau) verbeteren en je veel meer energie geven. In ieder geval mogelijk  meer energie dan je nu dagelijks ervaart. En ja, dat kan zonder suiker, koffie en energiedrankjes.    Belangrijk is nu om het écht in je leven te gaan integreren. Eerder in dit boek heb je al een overzicht  gemaakt van wat je op een dag zou kunnen eten. Maak dit overzicht nu compleet, zodat je in één  oogopslag al je keuzemogelijkheden kunt zien.    Vul daarnaast dit schema in en schrijf ook hier je eigen redenen waarom je dit wil. Onthoud: 80% van  je succes zit 'tussen je oren'. Het zijn je redenen waarom je iets wil, je overtuigingen, je waarden.    Ik kies er voor om vanaf nu dagelijks te gaan eten/drinken/doen:   

Voedingsmiddel of activiteit:             

Mijn redenen hiervoor zijn:  •    •    •    •   •    •    •   •    •    •   •    •    •   •    •    •   •    •   

 

 

94 

8. Je volgende stap    “Hoe je weer de energie kunt hebben van toen je 8 jaar was, en hoe je er voortaan 10 jaar jonger uit  kunt zien”    Eén dag tot het bereiken van je ideale lichaam ‐ Het "Voor Altijd Jong" seminar.    “We hebben meer invloed op onze lichaamssamenstelling, weerstand, energieniveau en algehele  gezondheid dan in onze cultuur normaal is om van uit te gaan” – Jesse van der Velde    Vraag jezelf eens af…  Zijn genen en bacteriën de oorzaak van ziekte? Of zijn er meer factoren die een rol spelen?    Is slank zijn een kwestie van geluk? Als hormonen processen van haargroei tot ons  voortplantingsstelsel reguleren, wat is hun invloed op vetopslag en –verbranding?    Waarom neemt terwijl onze levenskwaliteit toeneemt, het gebruik van medicijnen en pijnstillers ook  ieder jaar toe?    Voorbeeld  Onderzoek toont aan dat 7 op de 10 mensen intolerant is voor gluten, een eiwit in tarwe, wat  voorkomt in o.a. brood, pasta en veel gefabriceerde voedingsmiddelen. Bij een klein deel van de  bevolking wordt een glutenallergie vastgesteld, maar voor ieder persoon met deze diagnose zijn er 8  mensen die wel de problemen (van binnen) hebben, maar niet de symptomen (van buiten) ervaren.  Hoe is dit bij jou?    Wat als er naast gluten nog meer ‘verborgen’ problemen met ons westerse voedingspatroon zijn, van  primaire invloed op ons gewicht, weerstand en veroudering?    Het ééndaagse Voor Altijd Jong seminar, gegeven door allround Verjongingscoach Jesse van der  Velde, gaat over:    Bewuste keuzes  Wat zit er in ons eten? Wat doet het écht met ons lichaam en wat zijn nieuwe keuze mogelijkheden?    Gaan van waar je bent, naar waar (wie) je wilt zijn  Vaak weten we tot op zekere hoogte wel wat we moeten doen, maar doen we niet wat we weten.  Hoe vinden we de motivatie om het lichaam te krijgen dat we graag willen?    Voordat je kunt veranderen wat je eet, moet je eerst weten waarom je het eet  Eten is een snelle, sociaal geaccepteerde en gemakkelijke manier om te veranderen hoe we ons  voelen. Maar het resultaat daarvan is niet altijd wat we op lange termijn willen. Hoe kunnen we  blijvende veranderingen maken in onze gewoontes?   

 

95 

Hoe maak ik het praktisch voor mijn leven  Ieder lichaam en ieder leven ziet er totaal anders uit. Hoe zet je wat je hebt geleerd over voeding &  superfoods, omgang met stress en de juiste mindset, om in een praktisch, duurzaam resultaat?    Leer tijdens het Voor Altijd Jong seminar in één dag hoe nu ook jij kunt gaan van waar je bent, naar  waar (wie) je wilt zijn.    Surf naar http://www.vooraltijdjong.com/coupon voor informatie over data, locatie, beschikbare  plaatsen en kosten. Gebruik coupon code: VOORALTIJD67 (voor €100,‐ korting).    Plaatsen zijn beperkt en zullen worden uitverkocht. Boek vroegtijdig om een stoel te garanderen. 

 

96 

In de tussentijd kom je in dit boek diverse alternatieven en heerlijke recepten tegen, zodat je vanaf vandaag gezonder kunt gaan eten

Recommend Documents