Implicaties Aanbestedingswet 1
APRIL 2013
OPZET PRESENTATIE • Aanbestedingswet • ARW 2012 • • • •
Gids Proportionaliteit Samenvoegen&Percelen Aanbesteden onder de drempel Gevolgen voor organisatie
2 Aanbestedingswet
2
AANBESTEDINGSWET • Aanleiding > > > >
Bouwenquête Slechte naleving Hoge lasten opdrachtnemers Veel eigen regels, lappendeken
• Duidelijk en uniform kader voor: > > > >
Betere naleving Betere besteding belastinggeld Betere toegang opdrachtnemers (m.n. MKB) Verlaging lasten 3 Aanbestedingswet
DOEL AANBESTEDINGSWET • Het creëren van zoveel mogelijk maatschappelijke waarde (art. 1.4 lid 2) Betekenis: • Besparingen (genoemd door Koppejan/Ziengs, indieners motie) • EMVI • Duurzaamheid • Social Return • Sociale voorwaarden • Innovatie • … (geen uitleg in MvT!) 4 Aanbestedingswet
AMBITIES AANBESTEDINGSWET • Verbeteren toegang MKB • Verlaging administratieve lasten • Ruimte bieden aan innovatie en duurzaamheid • Verbeteren naleving • Verdere professionalisering inkoopfunctie
5 Aanbestedingswet
HOOFDLIJNEN AANBESTEDINGSWET • EU Richtlijnen + nationale regels + aanvullend beleid > Goed inkopen >> voldoen aan regels > Professionalisering opdrachtgevers PIANOo
• Gelijke behandeling, non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit zijn o Beginselen boven de drempel o Uitgangspunten onder de drempel Beperkte uitleg afhankelijk procedure Meervoudig onderhands mag
6 Aanbestedingswet
VERLAGING ADMINISTRATIEVE LASTEN • Algemeen beginsel (art 1.6): Aanbestedende dienst verlaagt administratieve lasten • Uniforme eigen verklaring • Gedragsverklaring aanbesteden 2 jaar geldig • Gratis aanbestedingsstukken • Verplichte publicatie op TenderNed
7 Aanbestedingswet
VERGROTING TOEGANG MKB • Proportionaliteitsbeginsel • Clusteren niet toegestaan • Geen omzeteisen • Referenties in de vorm van competenties • Gunnen op basis van EMVI • Evaluatie na 2 jaar 8 Aanbestedingswet
UNIFORMITEIT ONDER DE DREMPEL • Algemene uitgangspunten > Gelijkheid > Transparantie > Proportionaliteit • Keuze procedure op objectieve gronden • Keuze ondernemers op objectieve gronden • ARW 2012 verplicht (EMVI tenzij) • Richtsnoeren leveringen en diensten > Niet verplicht > Evaluatie na 2 jaar bij geen uniformiteit regelgeving 9 Aanbestedingswet
RECHTSBESCHERMING • WIRA zit in Aanbestedingswet • Alcateltermijn: 20 dagen • Klachtenregeling: > > > > > >
Doel: betere communicatie ON/OG Laagdrempelig Tijdens en na procedure Geen opschortende werking Geen verplichte klachtenregeling bij AD Commissie van aanbestedingsexperts advies/bemiddeling
• Burgerlijke rechter (kort geding) blijft mogelijk 10 Aanbestedingswet
MOTIVERINGSPLICHT I Onveranderd: • Gunningsbeslissing (art 2.130) • Proces-verbaal opdrachtverlening: afwijzingen en keuze winnaar (art 2.132) Op verzoek ondernemer: • Keuze procedure (art 1.4) • Keuze ondernemer(s) (art 1.4) • Redenen afwijzing gegadigde/inschrijver (art. 2.103) 11 Aanbestedingswet
MOTIVERINGSPLICHT II Nieuw: • Wel samenvoegen (art 1.5) • Niet opdelen in percelen (art 1.5) • Afwijken Gids Proportionaliteit (artt 1.10, 1.13, 1.16) • Onder de drempel afwijken ARW (art 1.22) • Omzet als bewijs financieel draagvlak (art. 2.90) • Gunnen op laagste prijs (art 2.114) • Raamovereenkomst langer dan 4 jaar (art. 2.140) 12 Aanbestedingswet
MOTIVERINGSPLICHT IN DE PRAKTIJK • • • • • •
Doel: zichtbaar maken van keuzes/denkwerk Geen standaardteksten Motivering is maatwerk Verplaats je in ondernemer Geen uitvoerige discussie Goede uitleg volstaat
• Uiteindelijk bepaalt de rechter
13 Aanbestedingswet
TENDERNED • Verplicht gebruik TenderNed: > Vooraankondiging > Aankondiging (ook nationaal openbaar!) > Gegunde opdracht
• Voordelen > Voldoen aan Europese statistiekverplichting > Alle opdrachten op één plek
14 Aanbestedingswet
TENDERNED – VOLLEDIG DIGITAAL AANBESTEDEN • Van vooraankondiging tot gunning • Eenduidige stappen conform AW/ARW + Gids P. • Virtueel bedrijfsdossier • Snelle informatie-uitwisseling met ON • Hoog veiligheidsniveau • Dossiervorming • Managementrapportages • Gratis van en voor de overheid 15 Aanbestedingswet
INWERKINGTREDING/OVERGANGSRECHT • 1 april 2013 > Wet + Gids Proportionaliteit + ARW 2012 > Commissie van aanbestedingsexperts > Eigen verklaring • Binnenkort > Richtsnoeren leveringen en diensten • Datum van publicatie aankondiging bepaalt regime
16 Aanbestedingswet
Aanbestedingsreglement Werken 2012 1
APRIL 2013 17 Aanbestedingswet
ARW 2005 - TERUGBLIK • Aanleiding: bouwenquête • Doel: reglement voor opdrachtgevers • Highlights ARW: > Europese en nationale aanbestedingen > Elke procedure chronologisch > Extra’s t.o.v. Richtlijn + BAO/wet – Eigen verklaring – Individuele inlichtingen – Herstel kleine fouten bewijzen 18 Aanbestedingswet
ARW 2012 - HOOFDLIJNEN • Schrijfgroep (ON+OG) + penvoerders (= schrijfgroep ARW 2005) • ARW 2012 ARW = Aanbestedingswet + Gids proportionaliteit • Nu ook ‘werkengerelateerde leveringen en diensten’ • Toepassing: > Beneden drempel ‘verplicht, tenzij’ > Verplicht voor Rijksoverheid > VNG: onderdeel model
• Procedures: > ‘Experimenteren’ geschrapt > Nieuw voor prijsvraag (alleen Eur.) > Nieuw voor sociale woningbouw 19 Aanbestedingswet
WIJZIGINGEN RONDOM AANKONDIGING • • • • • •
Aankondiging via TenderNed, ook nationaal Papieren aankondiging exit Aankondigingsmodellen exit ‘EMVI-subcriteria’ in aankondiging Rectificatieformulier Motiveringen in aankondiging: > > > >
Toepassing omzeteis Toepassing laagste prijs Niet in percelen opdelen Opdrachten samenvoegen 20 Aanbestedingswet
WIJZIGINGEN ROND AANMELDING • Nadere inlichtingen: > Nota van inlichtingen aanmeldingsfase > Proces verbaal aanwijzing aanmeldingsfase
• Technische bekwaamheid ook L & D • Bezwaar niet geselecteerden • Herstel klein gebrek > Eigen verklaring + bewijzen
• Motiveringen rond aanmelding: > afwijzing en uitsluiting
21 Aanbestedingswet
WIJZIGINGEN ROND INSCHRIJVING • • • •
Aantal uitnodigingen bij onderhands: 3-5 Model K (verklaring bestuurder) staat standaard uit Gescheiden moment indienen en openen inschrijving Proces verbaal openen inschrijving > Met alle namen inschrijvers > Bij Laagste prijs: alle prijzen noemen > Toesturen binnen 2 werkdagen
• Proces verbaal opdrachtverlening
22 Aanbestedingswet
Gids Proportionaliteit 1
APRIL 2013 23 Aanbestedingswet
PROPORTIONALITEIT • Begrip is niet nieuw (BAO art 44, lid 3) • Zwaardere lading gekregen (art 1.10, 1.13 en 1.16) • Gids Proportionaliteit • Maatwerk blijft mogelijk
24 Aanbestedingswet
GIDS PROPORTIONALITEIT • • • •
Schrijfgroep (opdrachtnemers + opdrachtgevers) 21 Voorschriften + tig Richtsnoeren ‘Pas toe of leg uit’ principe Boven en onder drempel
• Belangrijkste doel: ‘Denk na’ • En vanwege de Voorschriften: ‘En leg ook vast’
25 Aanbestedingswet
KEUZES UIT GIDS PROP • • • • • • • • • • •
Procedure Uitsluitingsgronden & geschiktheidseisen Samenvoegen opdrachten Verdelen in percelen Referenties (competenties + aantal) Zekerheidsstelling Termijnen Vormvereisten Inkoopvoorwaarden Vergoeding Varianten toestaan etc. etc. 26 Aanbestedingswet
KEUZES/MOTIVERINGEN AANBESTEDINGSWET • • • • •
Objectieve criteria ondernemers Laagste prijs Omzet als bewijs financieel draagvlak ARW niet toepassen onder drempel Raamovereenkomsten langer dan 4 jaar
27 Aanbestedingswet
KEUZE PROCEDURES L&D
28 Aanbestedingswet
KEUZE PROCEDURES WERKEN
29 Aanbestedingswet
CASES VOOR DISCUSSIES
1. EMVI met 95% prijs; bedoelde dit de wetgever? 2. Hoe verwoord je de verschillen in competenties? o Levering van boeken aan bibliotheek o Levering boeken aan eindgebruikers (>100) 3. Welke redenen kun je hebben om af te wijken van minimale termijnen?
30 Aanbestedingswet
Al dan niet samenvoegen & indelen in percelen 1
APRIL 2013 31 Aanbestedingswet
SAMENVOEGEN: ARTIKEL 1.5 • Tweede Kamer Amendement Art. 1.5 • Tekst onbepaald, veel ruimte voor interpretatie! > Parlement heeft taak niet opgepakt > Wordt dus taak rechter… • Tenzij AD’s wat doen! > Discussie over mogelijkheden > Dialoog aangaan met MKB – Voorbeeld: Brabantse sessies > Positie bij rechter 32 Aanbestedingswet
KADERS • Welke “regelgevende” kaders zijn er? > Tekst artikel 1.5 AW > Tekst Gids Prop (m.n. § 3.3.1.) > Splitsingsverbod + jurisprudentie EU RL
• Discussie niet helemaal vrij • Binnen kaders blijven (zeker wet) • Kaders gebruiken voor onderzoeken bruikbaarheid oplossingen
33 Aanbestedingswet
ARTIKEL 1.5 AANBESTEDINGSWET 1. Een aanbestedende dienst of speciale-sectorbedrijf voegt opdrachten niet onnodig samen. Alvorens samenvoeging plaatsvindt, wordt in ieder geval acht geslagen op: a. de samenstelling van de relevante markt en de invloed van de samenvoeging op de toegang tot de opdracht voor voldoende bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf; b. de organisatorische gevolgen en risico’s van de samenvoeging van de opdrachten voor de aanbestedende dienst, het speciale-sectorbedrijf en de ondernemer; c. de mate van samenhang van de opdrachten. 2. Indien samenvoeging van opdrachten plaatsvindt, wordt dit door de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf gemotiveerd in de aanbestedingsstukken. 3. Een aanbestedende dienst of een speciale-sectorbedrijf deelt een opdracht op in meerdere percelen, tenzij hij dit niet passend acht, in welk geval de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf dit motiveert in de aanbestedingsstukken.
34 Aanbestedingswet
KADERS: WET + GIDS PROPORTIONALITEIT Art. 1.5 AW Niet onnodig opdrachten samenvoegen, i.i.g. acht slaan op: • Samenstelling relevante markt en impact opdracht op toegang van voldoende MKB • Organisatorische gevolgen en risico’s voor overheid en ondernemers • Mate van samenhang Gids P. • Logisch samenhangende onlosmakelijk met elkaar verbonden onderdelen (onlosmakelijk = die los van elkaar geen zelfstandige functie hebben , niet gekunsteld)
• De positie van het MKB is geanalyseerd en afgewogen • De noodzaak tot clusteren is deugdelijk gemotiveerd 35 Aanbestedingswet
DISCUSSIE SAMENVOEGEN
Vijftig tinten grijs: Toetsing verschillende vormen van samenvoeging
Welke parameters kunnen we afleiden?
36 Aanbestedingswet
SOORTEN SAMENVOEGING Homogeen Horizontale keten samenvoeging
Opvolgend
onzelfstandig
Binnen 1 AD zelfstandig
Gelijktijdig
Verticale keten samenvoeging
Tussen meerdere AD Heterogeen
37 Aanbestedingswet
Aanbesteden onder de drempel 1
APRIL 2013 38 Aanbestedingswet
AANBESTEDEN ONDER DREMPEL (NU) • Inkoopbeleid met drempels > 1:1 - Meervoudig onderhands (MVO) - Nationaal openbaar
• Keuze ondernemers meervoudig onderhands > > > > >
Lijstjes (vaak in het hoofd) Lokaal/MKB Past performance Bekende leveranciers …
• Wie kiest ondernemers voor MVO? > Inkoop > Budgethouder of projectleider > Dialoog tussen inkoop en budgethouder/projectleider
Inventarisatie onder aanwezigen 39 Aanbestedingswet
WAT ZEGT AANBESTEDINGSWET? • Art. 1.4 > Objectieve keuze procedure > Objectieve keuze ondernemers > Creëren zoveel mogelijk maatschappelijke waarde • Art. 1.5 > Al dan niet samenvoegen & indelen in percelen • Art. 1.16 > Proportionaliteitseis: Samenvoegen, Termijnen, Kosten en Voorwaarden > Gids Proportionaliteit • Art. 1.22 > Bij werken onder de drempel ARW toepassen 40 Aanbestedingswet
WAT ZIJN OBJECTIEVE CRITERIA? • Procedure
• Ondernemer
41 Aanbestedingswet
WAT MOET ANDERS? • • • • • • •
Inkoopbeleid Wie beslist over keuze procedure? Hoe wordt keuze ondernemers gemaakt? Door wie? Wie legt keuzes vast? En waar? Wie legt verantwoording af?
42 Aanbestedingswet
Wat betekent Aanbestedingswet voor je organisatie? 1
APRIL 2013 43 Aanbestedingswet
AANPASSINGEN IN HOOFDLIJNEN • • • • •
Inkoopbeleid Documenten aanpassen Communicatie/Opleiding Risico’s Kansen
Toesnijden op eigen organisatie!
44 Aanbestedingswet
• Beginselen/Uitgangspunten Aanbestedingswet • Ambities Aanbestedingswet > MKB > Verlaging lasten > Innovatie & Duurzaamheid > Verbeteren naleving > Professionalisering inkoop • Aanvullend beleid > Gids Proportionaliteit > Richtsnoeren Leveringen&Diensten > ARW 2012 • Drempels evt. aanpassen
VNG Model inkoopbeleid
INKOOPBELEID AANPASSEN
45 Aanbestedingswet
DOCUMENTEN AANPASSEN • Handboeken/protocollen/procedures aanpassen op: > Motivatieplichten > Creëren maatschappelijke waarde > Toepassen EMVI > Toepassen ARW > Kosteloze toezending > Publicatie TenderNed > Standaard Eigen verklaring > Geschiktheidseisen > Proces verbaal gunning > Gewijzigde termijnen > Etc. etc.
46 Aanbestedingswet
COMMUNICATIE Intern: • Strategisch en Tactisch > Bestuur > Directie > Management & budgethouders > Auditeurs rechtmatigheid • Operationeel (koppelen aan opleiding/training) > Materiedeskundigen, projectleiders > Inkopers, juristen, aanbesteders, controllers e.d. Extern: • (Regionale) ondernemers 47 Aanbestedingswet
RISICO’S • Geringe implementatietermijn • Grootste risico’s onder de drempel > Keuze ondernemer > Vastleggen keuze
48 Aanbestedingswet
KANSEN
• Verdere professionalisering inkoopfunctie: > Motiveringen bewuste keuzes > Rol inkoop wordt versterkt
49 Aanbestedingswet
PIANOo & Aanbestedingswet 1
APRIL 2013 50 Aanbestedingswet
PIANOo en AANBESTEDINGSWET • Overzicht belangrijke wijzigingen > Aanbestedingswet > ARW 2012 • Metrokaart veelgestelde vragen • Interviews professionele inkopers • Checklist motiveringen > Aanbestedingswet + Gids P.
? Actielijst organisatorische aanpassingen ? Discussies op PIANOo-desk ? 51 Aanbestedingswet
VRAGEN/DISCUSSIE
52 Aanbestedingswet
