Ernstige arbeidsongevallen Juridische implicaties

Ernstige arbeidsongevallen Juridische implicaties

Sara Torrekens Advocaat Claeys & Engels Gent, 27 november 2015 © Claeys & Engels

Inleiding Strafrechtelijke aansprakelijkheid •

Van inspectie tot correctionele rechtbank

Burgerlijke aansprakelijkheid • •

Principe van de ‘burgerlijke immuniteit’ Beperkte aansprakelijkheid van de werknemer

2

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Case 1 Feiten Ernstig arbeidsongeval – blijvende letsels • WN springt van installatie (5 m hoog), blijft haperen en valt • Installatie zou niet helemaal conform zijn – Geen indienststellingsverslag – Geen veiligheidsinstructies m.b.t. verrichten van onderhoud • Pro justitia tegen werkgever én bedrijfsleiding (GB) •

3

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Actief verweer ten aanzien van het Openbaar Ministerie •

Argumentatie om de tenlasteleggingen zoveel mogelijk te weerleggen • In casu: inbreuken stonden vast, maar wel ‘verzachtende omstandigheden’ – Perfecte afhandeling van het dossier t.a.v. Inspectie TWW – Stipte opvolging van actieplan – Extra investeringen in welzijnsbeleid (nieuwe IPA, opleidingen, ...)

Gevolgen •

Klassering zonder gevolg (werkgever en bedrijfsleider) • Administratieve geldboete voor de werkgever / rechtspersoon • Geen betwisting AG voor de arbeidsrechtbank

 Tip: opgepast met betaling AG – inbreuk komt vast te staan!

4

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Case 2 Feiten •

WN van onderaannemer voert werken uit op dak • Installatie van nieuw stuk leiding op het dak (transportinstallatie) • Val door een lichtstraat (9m) met dodelijke afloop

Pro Justitia tegen alle betrokken ondernemingen + bedrijfsleiding •

Opdrachtgever + plant manager (bvba + zaakvoerder / v.v.) • Aannemer + gedelegeerd bestuurder • Onderaannemer + gedelegeerd bestuurder

O.M. vervolgt alle betrokken partijen

5

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Oordeel Strafrechter •

Veroordeling (met uitstel) van de opdrachtgever / rechtspersoon

•

Vrijspraak van de plant manager – Pas sinds 2 jaar aangesteld – Uitvoerig bewijs van de middelenverbintenis / ‘due diligence defence’

•

–

Stukken m.b.t. opleidingen

–

Stukken m.b.t. dynamisch risicobeheer

–

Stukken m.b.t. investeringen,

–

...

N.B. geen toepassing van art. 5 lid 2 Sw. (strafuitsluitende verschoningsgrond) – Verschil vrijspraak –

Burgerlijke partijstelling vanwege de nabestaanden

6

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Case 3 Feiten •

SO = UK • Wordt omvergereden en verpletterd door automatische transportshuttle • Bijzondere omstandigheden: – SO omzeilt zelf moedwillig de beveiligingen – Draagt MP3 onder zijn oorkappen – Toelating om GSM bij zich te hebben (normaliter verboden)

Pro Justitia lastens de vennootschap + alle bestuurders O.M. vervolgt alle betrokken partijen •

Inbreuken op welzijnsreglementering • Onopzettelijke doding

7

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Corr. Ieper (ver)oordeelt streng! •

Veroordeling vennootschap én twee bestuurders – Inbreuken op WW + onopzettelijke doding – Quid eigen fout van slachtoffer?

•

Vrijspraak voor bepaalde bestuurders – Principe van de morele toerekenbaarheid

•

Op burgerlijk gebied: toewijzing burgerlijke partijstellingen –

nabestaanden van het slachtoffer

–

Arbeidsongevallenverzekeraar van het uitzendkantoor

Hoger beroep voor HvB Gent

8

Strafrechtelijke aansprakelijkheid De ‘fasen’ na een ernstig arbeidsongeval Fase 1: Stappenplan werkgever + onderzoek Inspectie TWW Fase 2: Pro Justitia Fase 3: Arbeidsauditoraat Fase 4: Strafvervolging (of niet)

9

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Fase 1: Eerste weken na het arbeidsongeval  ‘Stappenplan’ werkgever • • • •

• • •

Verwittigen hulpdiensten / EHBO Treffen bewarende maatregelen om onderzoek mogelijk te maken Verwittigen interne / externe dienst PBW Onmiddellijk verwittigen van de Inspectie TWW – Enkel bij overlijden of bij blijvende letsels – Ao op de arbeidsplaats (geen arbeidswegongeval) – Bevoegde inspectie? – Schriftelijk (mag per e-mail of fax) Aangifte bij arbeidsongevallenverzekering (8 dagen) Opstellen van omstandig verslag (10 dagen) Follow-up van actieplan

10

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Opstellen van een omstandig verslag •

Bij ‘ernstig arbeidsongeval’ (specifieke definitie ≠ AOW) – Op de arbeidsplaats zelf – Wegens ernst is een grondig specifiek onderzoek vereist – Koning bepaalt de criteria

•

Criteria? – Dodelijk ongeval – Ongeval dat in direct verband staat met –

Afwijkende gebeurtenis uit Bijlage I KB Welzijnsbeleid

–

Of met betrokken voorwerp uit Bijlage II KB Welzijnsbeleid

–

En dat aanleiding heeft gegeven tot: » Blijvend letsel » Tijdelijk letsel uit Bijlage III KB Welzijnsbeleid

 Tip: http://www/socialsecurity.be/web3/e-newdrs/aoat/aoat000/jsp/index_fatdecision.jsp?lang=nl

11

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Opstellen van een omstandig verslag •

Luik 1 – Opgesteld door de interne preventieadviseur (niveau 1 of 2) – Indien niet: externe dienst PBW

•

Verplichte vermeldingen, o.a.: – Feitelijke omstandigheden – Gegevens m.b.t. alle betrokken partijen

–

–

AO-verzekeraar

–

Slachtoffer en werkgever

–

Andere partijen: bv. uitzendkantoor, onderaannemer, e.d.

Analyse van de oorzaken –

–

Primaire, secundaire, tertiaire oorzaken en/of oorzaken van psychosociale aard

Aanbevelingen om herhaling te vermijden

12

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Opstellen van een omstandig verslag •

Luik 2: door “de werkgever” – Actieplan met preventiemaatregelen – Gebaseerd op de ‘oorzakenboom’ – Concrete deadlines – Na overleg –

–

CPBW / SD/ rechtstreekse participatie

N.B.: Inspectie TWW controleer de follow-up van het actieplan!

 Tip: Laat het omstandig verslag niet (alleen) over aan de preventiedienst  Tip: Handtekening van ‘de werkgever’  Tip: Informeer de Inspectie proactief van de opvolging

13

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Opstellen van een omstandig verslag •

Termijn: 10 dagen na ernstig ao • Te laat? Strafsancties! (art. 128 Soc. Sw.)  Tip: Contacteer vooraf de Inspectie TWW en vraag verlenging •

Indiening van een ‘voorlopig omstandig verslag – Inspectie TWW mag voorlopig verslag aanvaarden – Verplichte vermeldingen: –

Identificatie slachtoffer en werkgever

–

Feitelijke omstandigheden

–

Primaire oorzaken

–

Overzicht van de nog uit te voeren onderzoeken

–

Materiële feiten waardoor geen finaal verslag kan worden bezorgd

–

Bevindingen en eventuele adviezen van het CPBW

 Tip: Beperk je tot de verplichte vermeldingen!

14

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Onderzoek door de Inspectie •

Inspectie Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW) • Sociaal Strafwetboek (Boek I, titel II) – Bevoegdheden van de sociaal inspecteurs (afd. 2) – Bijzondere bevoegdheden inzake veiligheid en gezondheid (afd. 3) –

Bevel tot treffen van preventiemaatregelen om herhaling te vermijden

–

Specifieke verboden

–

Bevel tot stopzetting van de arbeid

–

Verzegelen van werkpost, machines, arbeidsplaatsen, ...

Verzamelen bewijsmateriaal ‘à charge’ • Verhoor van getuigen en ‘hiërarchische lijn’ •

 Tip: Bij verzegeling, verwittig eerst Inspectie TWW en vraag vooraf de toelating om terug op te starten

15

Strafrechtelijke aansprakelijkheid “I want to see my lawyer!” Proces-verbaal van verhoor •

Art. 62 – 63 SSw./ Wet 13 augustus 2011: Salduz-wetgeving

Definitie van verhoor •

Door middel van PV geacteerd vraaggesprek • Tussen ambtenaar met bevoegdheid en persoon die rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken kan zijn bij gebeurtenissen • Doel: waarheidsvinding • Vormvereisten – Regels ongeacht hoedanigheid (getuige, verdachte, benadeelde) – Regels in gevolge de hoedanigheid van ‘verdachte’ – Regels inzake vrijheidsberoving

16

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Fase 2: Proces-verbaal tot vaststelling van inbreuken  Cfr. Sociaal Strafwetboek, Boek 1, Titel 3, Hoofdstuk 2 •

Verplichte vermeldingen • Bijzondere bewijskracht (materiële vaststellingen) indien binnen de 14 dagen ter kennis gebracht van ‘overtreder’

 Inspectie TWW heeft ‘appreciatiebevoegdheid’ •

Verbaliseren of niet? Welke overtreders? Welke inbreuken?

 Standpunt Inspectie TWW ≠ Arbeidsauditoraat •

Strafvervolging blijft mogelijk, ook zonder Pro Justitia! • O.M. is niet gebonden voor het bepalen van de ‘strafbare daders’

17

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Einde van het verhaal voor de Inspectiediensten Overzicht van hun werkzaamheden en hun ‘besluit’ • • • •

•

Bewijskracht tot bewijs van het tegendeel Enkel t.a.v. materiële vaststellingen Moet binnen 14 dagen aan overtreder worden toegezonden, zoniet ‘loutere inlichting’ (SSW verlengt termijn indien dader niet geïdentificeerd) Kennisgeving arbeidsauditeur Kopie aan FOD WASO Directie Administratie geldboeten

18

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Fase 3: Arbeidsauditoraat / Openbaar Ministerie  Inspectie TWW maakt P.V. en dossier over (art. 65 SSw.) •

Arbeidsauditoraat (O.M.) • FOD WASO – dienst administratieve geldboeten

 Arbeidsauditoraat beslist (art. 68 SSw.) • • • • •

Strafvervolging Klassering zonder gevolg (> administratieve vervolging) Minnelijke schikking / VSBG Bemiddeling in strafzaken Rechtstreekse vordering voor de arbeidsrechtbank

19

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Arbeidsauditoraat beslist •

Strafvervolging of niet? • Beklaagden: wie wordt vervolgd en wie niet? • Welke tenlasteleggingen? • O.M. is niet gebonden aan het oordeel van de Inspectie

Voorrang van strafvervolging (art. 71 – 72 SSw.) •

Strafvervolging, minnelijke schikking (e.d.) sluiten een administratieve afhandeling uit • Termijn: 6 maanden – Indien geen beslissing: FOD WASO kan administratief afhandelen

In de praktijk? •

Quasi altijd strafvervolging na dodelijk ongeval of ao met blijvende letsels!

20

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Administratieve vervolging •

Boek I, art. 74 e.v. SSw. • FOD WASO, Dienst Administratieve geldboeten • Initiatiefrecht? – Sanctie niveau 1: initiatiefrecht bij FOD WASO (art. 69 SSw.) – Sanctie niveau 2, 3 en 4: voorrang strafvordering • Enkel initiatiefmogelijkheid indien OM (art. 69 en 72 SSw.) – Afziet van vervolging / minnelijke schikking, ... – Geen initiatief neemt binnen de 6 maanden (harmonisatie termijn) N.B. Ondanks tendens naar depenalisering voorrang aan strafvervolging bij arbeidsongeval (niveau 4)!

21

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Fase 4: Strafvervolging  Procedure voor Correctionele rechtbank  Wettelijke basis Artikel 81 WW. – 128 SSw. • Artikel 418 – 420 Sw. •

 Dagvaarding voor de strafrechter van •

WG / vennootschap, bestuurders en/of hiërarchische lijn, ...

 Forum voor de slachtoffers of nabestaanden •

Mogelijkheid tot burgerlijke partijstelling voor de strafrechter

 Normale regels van het straf(proces)recht zijn van toepassing

22

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafbare daders? •

Art. 81 1° WW – art. 128 SSw. – Werkgever – Lasthebbers – Aangestelden –

•

N.B. geen cascadesysteem!

Art. 418 – 420 Sw. – ‘Wie door onachtzaamheid de dood of letsels heeft veroorzaakt’ – Dus: eenieder mits (1) fout (2) schade en (3) causaal verband

23

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafbare daders – Art. 81 1° WW – art. 128 SSw. •

Begrip ‘werkgever’ –

Fysieke personen en/of rechtspersonen –

–

–

Bv. de vennootschap, een bestuurder, zaakvoerder, ...

Criterium: aanwezigheid van gezagsrelatie –

Niet bij tewerkstelling van zelfstandigen

–

Tenzij: H.IV WW. ‘werken met ondernemingen van buitenaf’

Strafrechtelijke verantwoordelijkheid rechtspersoon (W. 04.05.1999) –

Toerekenbaarheid is vereist (zowel materieel als moreel)

–

Onderzoek naar structurele tekortkomingen van rechtspersoon

24

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafbare daders – Art. 81 1° WW – art. 128 SSw. •

Lasthebbers en aangestelden Cass.: “(...) bekleed zijn met het gezag of de bevoegdheid om effectief over de naleving van de wet te waken, zelfs indien die bevoegdheid in de tijd of naar de plaats beperkt is.” – Criterium: beslissingsbevoegdheid inzake welzijnsreglementering – Onderscheid ‘aangestelde’ / ‘lasthebbers’: ondergeschikt verband – Niet: –

–

–

Werknemers met zuiver uitvoerende taken

–

Interne preventieadviseur?

Voorbeelden: –

Werknemers / ‘hiërarchische lijn’ (HL) met beslissingsbevoegdheid

–

Zelfstandige manager (al dan niet via managementvennootschap

25

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafbare daders – Art. 81 1° WW – art. 128 SSw. •

Begrip ‘hiërarchische lijn’ (HL)? –

–

Wettelijke basis (taken): –

Art. 5 §2 b WW

–

Art. 13 K.B. Welzijnsbeleid

–

Zie ook art. 15 K.B. Welzijnsbeleid: » Verplichtingen opgelegd aan HL doen geen afbreuk aan verantwoordelijkheid van de werkgever

Slechts strafrechtelijk aansprakelijk indien ‘aangestelde’ (of lasthebber) – art. 81 1° WW / 128 SSw.

26

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Art. 418 – 420 Sw. •

Fout – ‘lichtste fout’ volstaat (onachtzaamheid) – Criterium: ‘bonus pater familias’ – Eenieder kan aansprakelijk worden gesteld (ook indien geen ‘lasthebber’ of ‘aangestelde’) – dus ook ‘lagere’ werknemers

•

Schade

•

Causaal verband – Criterium: quid met schade indien fout zich niet had voorgedaan – Cassatie: zekerheid omtrent het causaal verband is vereist; zo niet: vrijspraak

27

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Art. 418 – 420 Sw. •

Strafvervolging van ‘uitvoerende’ werknemers? –

Vb. dodelijk ongeval – elektrocutie –

–

Vb. dodelijk ongeval op dienstweg luchthaven –

–

Werknemer vergat de spanningsloosheid te checken (controle op scheidingsschakelaars vergeten)

Twee werknemers verrichtten een manifest gevaarlijk transport (niet verlicht, met ver uitstekende delen)

Vb. dodelijk ongeval op de terreinen van een havenbedrijf –

Werknemer die het ongeval veroorzaakte (roekeloos rijgedrag en overdreven snelheid) is mee gedagvaard, naast de werkgever

28

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafmaat? •

Art. 81 e.v. WW. 04.08.1996 (vóór 01.07.2011) – 8 dagen – 1 jaar en/of – Geldboete van 50 EUR – 1.000 EUR – 2.000 EUR (x 5,5) – Verdubbeling bij herhaling (3 jaar)

•

Art. 418 – 420 Sw. – Letsels

–

–

8 dagen – 6 maanden en/of

–

50 EUR – 500 EUR (x 6)

Dood –

3 maanden – 2 jaar en/of

–

50 EUR tot 1.000 EUR (x 6)

29

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafmaat sinds Sociaal Strafwetboek? • • • • •

Codificatie: opheffing en vervanging van ‘oude’ strafbepalingen 4 sanctieniveaus voor alle sociaalrechtelijke misdrijven Art. 128 Soc. Sw. (= art. 81 1° WW) – De werkgever, zijn aangestelde of lasthebber Sanctieniveau: cat. 3 of 4 (gezondheidsschade of arbeidsongeval) Algemene principes blijven gelden – WG is burgerlijk aansprakelijk voor geldboeten van aangestelden / latshebbers – Multiplicator bij rechtspersonen (art. 41bis Sw.) – Eenheid van opzet (art. 65 Sw.): slechts één straf (zwaarste) – Opschorting van veroordeling / uitstel van tenuitvoerlegging

30

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafmaat Zonder opdeciemen Vóór SSw.

Ná SSw.

 8 dagen – 1 jaar en/of geldboete 50 EUR – 1.000 EUR – 2.000 EUR

 Niveau 3: geldboete 100 EUR – 1.000 EUR  Niveau 4: 6 maanden – 3 jaar geldboete 600 – 6.000 EUR (72.000 EUR rechtspersoon)

 Verdubbeling bij herhaling (3 jaar)

 Exploitatieverbod / bedrijfssluiting  Multiplicator voor rechtspersoon  Verdubbeling bij herhaling (1 jaar)

31

Strafrechtelijke aansprakelijkheid Strafmaat Met opdeciemen Vóór SSw.

Ná SSw.

 8 dagen – 1 jaar en/of geldboete 50 EUR – 5.500 EUR – 11.000 EUR

 Niveau 3: geldboete 600 EUR – 6.000 EUR  Niveau 4: 6 maanden – 3 jaar geldboete 3.600– 36.000 EUR (432.000 EUR rechtspersoon)

 Verdubbeling bij herhaling (3 jaar)

 Exploitatieverbod / bedrijfssluiting  Multiplicator voor rechtspersoon  Verdubbeling bij herhaling (1 jaar)

32

Burgerlijke aansprakelijkheid Voorwaarden Rechtsgrond Op welke wijze een vordering instellen Uitzonderingen op de algemene principes •

Art. 46 §1 Arbeidsongevallenwet • Art. 18 Arbeidsovereenkomstenwet

33

Burgerlijke aansprakelijkheid Wettelijke grondslag: art. 1832 e.v. B.W. 3 substantiële elementen •

Fout – Actief of onachtzaamheid • Schade • Causaal verband

Maar •

Art. 46 §1 arbeidsongevallenwet • Art. 18 Arbeidsovereenkomstenwet

34

Burgerlijke aansprakelijkheid Hoe kan men een burgerlijke vordering instellen •

Burgerlijke partijstelling (strafproces) –

‘Voordelige positie’ van de burgerlijke partijen

–

Burgerlijke vordering wordt afgewezen bij volledige vrijspraak

–

Beklaagde wordt doorgaans burgerlijk aansprakelijk gesteld indien strafrechtelijk veroordeeld (tenzij geen causaal verband) –

Art. 418 – 420 Sw.: impliceren causaal verband

–

Art. 128 Sw.: causaal verband is niet vereist

35

Burgerlijke aansprakelijkheid Hoe kan men een burgerlijke vordering instellen •

Vordering voor burgerlijke rechter –

–

Wanneer –

Klassering zonder gevolg

–

Indien strafvordering nog niet op gang is gebracht

Eiser draagt volledige bewijslast –

Fout, schade en causaal verband

–

Causaal verband moet ‘zeker’ zijn

N.B. Goede begeleiding (fase 1 – fase 4) is dus van belang voor mogelijke burgerlijke gevolgen !

36

Burgerlijke immuniteit Principe (artikel 46 §1 Arbeidsongevallenwet) •

SO/ rechthebbende(n) wordt automatisch vergoed door de AOV van zijn werkgever

•

SO/ rechthebbende(n) kan nadien geen burgerlijke vordering meer instellen tegen: – De werkgever – Zijn lasthebbers en/of aangestelden

•

= juridische bescherming van de werkgever, zijn lasthebbers en/of aangestelden

37

Burgerlijke immuniteit Uitzonderingen op de burgerlijke immuniteit •

Tegen de werkgever, zijn lasthebbers of aangestelden: – Opzet – Ongeval op de weg van of naar het werk – Verkeersongevallen

•

Tegen de werkgever: – Schade aan goederen van werknemer – Zwaarwichtige overtredingen op welzijnswetgeving (voorwaarden) tenzij: niet naleving door SO van schriftelijke veiligheidsinstructies

38

Burgerlijke immuniteit Uitzondering: Zwaarwichtige overtredingen op de Welzijnswet –

–

–

–

Strikte voorwaarden: –

Zwaarwichtige overtredingen op de Welzijnswet en/of haar uitvoeringsbesluiten

–

Waardoor de werknemers aan het risico van arbeidsongevallen werden blootgesteld

–

Voorafgaande schriftelijke verwittiging door Inspectie TWW

–

Volharden in de inbreuk met verdere blootstelling aan de risico’s

Formele vereisten m.b.t. de schriftelijke ingebrekestelling: –

Aanduiding van de specifieke risico’s + concrete inbreuken op de welzijnsreglementering

–

Voorschrijven van passende preventiemaatregelen

–

Uitdrukkelijke waarschuwing aan de werkgever: indien de voorgestelde maatregelen niet worden gerealiseerd binnen de gestelde termijn  opheffing immuniteit

Uitzondering > geen doorbreking van de immuniteit indien: –

De werkgever kan bewijzen dat het ongeval mee werd veroorzaakt door de niet-naleving door de WN / SO van de voorafgaandelijk schriftelijk ter kennis gebrachte veiligheidsinstructies,

–

terwijl de nodige veiligheidsmiddelen ter beschikking werden gesteld

Grondwettelijk Hof (arrest 21 mei 2015) zorgt voor evolutie?

39

Burgerlijke immuniteit Uitzendarbeid? •

•

Toepassing: uitzendkracht heeft arbeidsongeval! – AOV van uitzendkantoor / WG betaalt uit – Uitzendarbeidswet: gebruiker is verantwoordelijk voor de naleving van de welzijnsreglementering! – Burgerlijke vorderingen t.a.v. de gebruiker –

Verhaal SO voor niet-gedekte schadeposten (bv. morele schade)

–

Subrogatoire vordering van AOV (terugvordering van uitgekeerde vergoedingen)

Discriminatie? – Gebruiker vs. WG? – WN vs. Uitzendkracht: uitzendkracht krijgt volledige vergoeding?

40

Burgerlijke immuniteit Uitzendarbeid? •

Conclusie: ao van uitzendkracht > < ‘gewone’ werknemer? –

–

Slachtoffer = werknemer –

WG, aangstelden en lasthebbers: genieten immuniteit

–

Behoudens in uitzonderingsgevallen (verkeersongeval, e.d.)

–

Dus meestal slechts gedeeltelijke vergoeding SO (AOW)

Slachtoffer ≠ werknemer (uitzendkracht) –

Normale regels van aansprakelijkheidsrecht gelden (Art. 1382-1383 B.W.)

–

Potentiële vorderingen van: » Slachtoffer (niet-gedekte schade) » De AOV van het uitzendkantoor

–

N.B. wel bescherming voor lasthebbers en aangestelden (bv. aansprakelijke collega of bestuurders)

41

Beperkte aansprakelijkheid van de werknemer Artikel 18 Arbeidsovereenkomstenwet •

Principe: werknemer is enkel aansprakelijk voor – Bedrog – Zware fout – Gebruikelijke lichte fout

•

Ten aanzien van de WG en/of ten aanzien van derden

•

Dus: indien een vordering mogelijk is (geen immuniteit), toch nog algemene aansprakelijkheidsbeperking als ‘werknemer’

•

In de praktijk? Vordering tegen de werkgever / aansteller op basis van art. 1384 B.W.

42

Beperkte aansprakelijkheid Voorbeelden uit de praktijk

43

Case 1 Feiten • • • • •

•

Werkgever / havenbedrijf Havenarbeiders lossen nieuwe wagens van een schip (roro) Ongeval tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst Busje met arbeiders komt in aanrijding met andere auto Bestuurder (WN) van de auto = aansprakelijk – Overdreven snelheid / zware fout Ernstig arbeidsongeval: – Diverse gekwetsten – 1 havenarbeider overlijdt

44

Gevolgen? •

Pro Justitia lastens de werkgever (inbreuken Welzijnswet) • Strafvervolging werkgever • Strafvervolging CEO en terminal manager (als ‘lasthebbers’ – art. 81 Welzijnswet) • Diverse burgerlijke partijstellingen

Resultaat? •

Veroordeling havenarbeider, maar afwijzen BP-stelling (geen zware fout) • Vrijspraak werkgever/ havenbedrijf • Vrijspraak CEO terminal manager

45

Case 2 Feiten • • • •

• •

Onderneming actief in de textielsector Ernstig arbeidsongeval met blijvende letsels (hand verbrijzeld in machine) Slachtoffer = uitzendkracht Machine is niet conform (o.a. ontbrekende afscherming van bewegende delen) Pro Justitia tegen vennootschap en gedelegeerd bestuurder Arbeidsauditoraat seponeert

46

Gevolgen? •

Burgerlijke procedure voor rechtbank van eerste aanleg: – Slachtoffer eist schadevergoeding voor ‘niet-gedekte schadeposten’ – AOV van uitzendkantoor eist terugbetaling van de uitgekeerde vergoedingen

•

WG doet aangifte bij BA-verzekering en eist tussenkomst van BAverzekering (vrijwaring)

•

BA-verzekering betwist de dekking: – Is een uitzendkracht een ‘derde’ in de zin van de polis BA-uitbating?

47

Resultaat? •

WG wordt burgerlijk aansprakelijk gesteld

•

Aanstelling van een deskundige voor begroting van de schade

•

MAAR: WG moet niet betalen vrijwaring van de werkgever

BA-verzekeraar wordt veroordeeld tot

48

Praktische tips •

Derden impliceren verhoogd risico: – niet vertrouwd met de arbeidsplaats en/of werkmethodes – Burgerrechtelijke immuniteit geldt niet

•

Onmiddellijk aangifte doen bij BA-verzekering – Zowel werkgever, als bedrijfsleiding (D&O)

•

Lees vooraf de polis! – Controleer of schade aan uitzendkrachten en (werknemers van) onderaannemers onder de dekking vallen – Zoniet: neem een uitbreiding

49

Nog vragen?

Sara Torrekens Advocaat-Counsel Mobile: +32 476 509 123 [email protected]

www.claeysengels.be

50