Ernstige arbeidsongevallen Meld ze bij de Arbeidsinspectie
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Ernstige arbeidsongevallen
Na een ernstig arbeidsongeval heerst meestal grote verslagenheid in een bedrijf. Op zo’n moment wordt men zich er weer eens van bewust dat de dagelijkse werksituatie grote risico’s met zich kan meebrengen. Of dat nonchalance, ingesleten gewoontes of ‘op de automatische piloot’ werken tot grote ongelukken kunnen leiden. Om veilig en gezond te kunnen werken zijn regels opgesteld die zijn vastgelegd in de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg Arbowet. Deze wet en de daaraan gekoppelde regelgeving geven aan wat de rechten en plichten zijn van werkgevers en werknemers op het gebied van de arbeidsbescherming. De Arbeidsinspectie controleert de naleving hiervan. De Arbowet verplicht werkgevers om ernstige arbeidsongevallen onverwijld (zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen 24 uur) aan de Arbeidsinspectie te melden. In deze brochure leest u wat wordt verstaan onder een ernstig arbeidsongeval; hoe, wanneer en waar een ernstig arbeidsongeval moet worden gemeld en wat de Arbeidsinspectie met de melding doet.
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Wat is een ernstig ongeval? Om aan te geven wat de Arbeidsinspectie verstaat onder een ernstig arbeidsongeval volgen hierna enkele begripsomschrijvingen: Een arbeidsongeval wil zeggen dat het ongeval plaatsvindt bij of als gevolg van werkzaamheden. Dat kan zijn in een bedrijf, op een bouwlocatie, bij het werken aan de weg, kortom overal waar mensen aan het werk zijn.Voor alle duidelijkheid: ongevallen die gebeuren op weg naar en van het werk zijn geen arbeidsongevallen. Er is sprake van een ernstig arbeidsongeval als iemand aan de gevolgen van het ongeval overlijdt of ernstig lichamelijk of geestelijk letsel oploopt. Van ernstig letsel is sprake als een slachtoffer schade aan de gezondheid heeft opgelopen die binnen 24 uur leidt tot opname in een ziekenhuis; ter behandeling of ter observatie. Ook als de schade aan de gezondheid (vermoedelijk) van blijvende aard is (zoals amputaties en vermindering van het gezichtsvermogen) is er sprake van ernstig letsel.
Wanneer, waar en hoe moet een ernstig arbeidsongeval worden gemeld? De werkgever moet een ernstig arbeidsongeval onverwijld melden aan de Arbeidsinspectie. Deze melding moet telefonisch gebeuren bij het kantoor van de Arbeidsinspectie in het gebied waarin het ongeval is gebeurd. De Arbeidsinspectie is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar voor meldingen van ernstige arbeidsongevallen.
H e e f t u e e n k l ac h t ?
U vindt de telefoonnummers van de kantoren van de Arbeidsinspectie op de achterzijde van deze brochure. Tevens moet een melding zo spoedig mogelijk schriftelijk aan de Arbeidsinspectie worden bevestigd. De werkgever ontvangt een bevestiging van de melding. Voor het niet onverwijld melden van een meldingsplichtig ongeval kan een hoge boete worden opgelegd (maximaal e 4500,-)
Wanneer voert de Arbeidsinspectie een onderzoek uit? Alle ernstige arbeidsongevallen waarvoor de meldingsplicht geldt, dus die met dodelijke afloop of ernstig letsel, worden door de Arbeidsinspectie onderzocht. Soms kan er voor de Arbeidsinspectie aanleiding zijn om ook niet meldingsplichtige arbeidsongevallen te onderzoeken. Bijvoorbeeld bij het vermoeden dat een ongeval het gevolg is van een overtreding van de wettelijke voorschriften.
Hoe verloopt de procedure? Bij de melding aan de Arbeidsinspectie wordt alle relevante informatie geregistreerd. Op basis hiervan wordt bekeken of de melding nader onderzocht zal worden of niet. Als dit niet het geval is, dan wordt de werkgever daarvan telefonisch in kennis gesteld en ontvangt hij hier een schriftelijke bevestiging van. Hierin worden de redenen van deze beslissing aangegeven. Het slachtoffer en de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging ontvangen hier tevens een afschrift van. Als nader onderzoek nodig is dan gebeurt dit zo snel mogelijk. Het is van belang dat de situatie ter plaatse zoveel mogelijk ongewijzigd blijft, zodat de inspecteur die goed kan beoordelen. Daarnaast zal het in de meeste gevallen nodig zijn alle betrokkenen te horen. De werkgever is verplicht mee te werken aan het onderzoek en de inspecteur alle gewenste hulp en informatie te geven.
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Het onderzoek is onder andere gericht op: • het vaststellen van de toedracht en de oorzaken van het ongeval • het opsporen van eventuele overtredingen van de wet- en regelgeving Zo nodig zal de inspecteur van de Arbeidsinspectie in dit onderzoek samenwerken met de politie en/of andere opsporingsdiensten.
Handhaving van de wet Wanneer één of meer overtredingen worden geconstateerd die aantoonbaar in verband staan met het ongeval en er is sprake van ernstig letsel dan wordt een ongevalsboeterapport opgemaakt. Bij ongevallen met dodelijke afloop zal altijd eerst met de betrokken Officier van Justitie worden bekeken of er sprake is van een vermoedelijk misdrijf. Is dat het geval dan zal proces-verbaal worden opgemaakt. In verband met noodzakelijke onderzoeken en verhoren kan het enige tijd duren voordat deze rapporten of processen-verbaal gereed zijn. De Arbeidsinspectie streeft er naar onderzoeken binnen 12 weken af te ronden. Wanneer geen relatie wordt aangetoond tussen het ongeval en een overtreding, maakt de Arbeidsinspectie een ongevalsrapport op. Alle betrokken partijen ontvangen daarvan een afschrift. Als tijdens het ongevalsonderzoek nog andere overtredingen van de wettelijke regels worden geconstateerd dan zal de Arbeidsinspectie ook daar tegen optreden. Zie hiervoor ook de folder “Een boete van de Arbeidsinspectie. Kan dat?” (bestelnummer 600).
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Wat te doen bij schade Een werknemer die bij een arbeidsongeval gezondheidsschade of (im)materiële schade heeft geleden, kan deze schade verhalen (terugvorderen) op de partij die voor het ontstaan van het ongeval verantwoordelijk is. Dat kan bijvoorbeeld de eigen werkgever zijn, maar ook een andere werkgever of een collega. Bij een ongevalsonderzoek zal de inspecteur van de Arbeidsinspectie de getroffene waar mogelijk horen. De getroffene krijgt desgewenst informatie over het verloop van de procedure en de eventuele mogelijkheden voor het verhalen van geleden schade. De getroffene kan de schade via een civiel proces proberen te verhalen. Hij moet dan zelf de rechter inschakelen. Het is verstandig daarbij juridisch advies in te winnen, bijvoorbeeld bij Het Juridisch Loket (voorheen Bureau voor Rechtshulp), tel. 0900-8020. Daarbij kan dan gebruik worden gemaakt van het ongevals- of boeterapport dat de Arbeidsinspectie heeft opgemaakt. In het geval dat proces-verbaal is opgemaakt kan dit worden opgevraagd bij de betreffende rechtbank.
Bij ongevallen met dodelijke afloop informeert de Arbeidsinspectie de nabestaanden over de verdere gang van zaken.
H e e f t u e e n k l ac h t ?
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Meer weten?
Heeft u naar aanleiding van deze brochure nog vragen dan kunt u contact opnemen met de afdeling Publieksinformatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Postbus 90801, 2509 LV Den Haag, telefoon 0800-9051 (gratis). Voor meer informatie kunt u ook onze internetsites raadplegen: www.arbeidsinspectie.nl www.szw.nl Meer exemplaren van deze brochure kunt u aanvragen via www.szw.nl en www.arbeidsinspectie.nl Voor algemene vragen aan de rijksoverheid kunt u gratis bellen met de Postbus 51 infolijn, telefoon 0800-8051, of raadpleeg www.postbus51.nl
H e e f t u e e n k l ac h t ?
Ernstige arbeidsongevallen moeten worden gemeld aan het kantoor van de Arbeidsinspectie, gelegen in het gebied waarin het ongeval plaatsvond. Klachten over uw arbeidsomstandigheden moeten gemeld worden aan het dichts bij uw werk gevestigde kantoor van de Arbeidsinspectie. Voor een indicatie van de gebiedsindeling zie kaartje pagina hiernaast.
Kantoor Groningen Engelse Kamp 4 9722 AX Groningen Postbus 30016 9700 RM Groningen Telefoon (050) 522 58 80 Fax (050) 526 72 02
Kantoor Utrecht Oudenoord 6 3513 ER Utrecht Postbus 820 3500 AV Utrecht Telefoon (030) 230 56 00 Fax (030) 230 56 80
Kantoor Arnhem Janspoort 2 6811 GR Arnhem Postbus 9018 6800 DX Arnhem Telefoon (026) 355 71 11 Fax (026) 442 40 46
Kantoor Rotterdam Stadionweg 43c 3077 AS Rotterdam Postbus 9580 3007 AN Rotterdam Telefoon (010) 479 83 00 Fax (010) 479 70 93
Kantoor Amsterdam Radarweg 60 1043 NT Amsterdam Postbus 58366 1040 HJ Amsterdam Telefoon (020) 581 26 12 Fax (020) 686 47 03
Kantoor Roermond Godsweerdersingel 10 6041 GL Roermond Postbus 940 6040 AX Roermond Telefoon (0475) 35 66 66 Fax (0475) 35 66 60
10
H e e f t u e e n k l ac h t ?
'RONINGEN
!MSTERDAM
$EN (AAG
5TRECHT
!RNHEM
2OTTERDAM
2OERMOND
De Arbeidsinspectie maakt deel uit van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Postbus 11563 2502 AN Den Haag
AI 000000
Bestelcode: 604 Maart 2006 - 6412 Gewijzigde herdruk Gratis uitgave
12
H e e f t u e e n k l ac h t ?
