Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit Prof. Mr J.M. Hebly
1
Waardenburg, 12 april 2013
VOORGESCHIEDENIS Eigen’ nationaal wettelijk kader ontbreekt Europees kader (2004) Nationaal kader (2005) Rapport Parlementaire Enquête Bouwnijverheid Wetsvoorstel 2006 Aanbestedingswet 2012
2
Overgangsrecht
Academie voor de Rechtspraktijk
1
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
DOELSTELLING “Het wetsvoorstel beoogt een duidelijk en eenvormig kader te bieden voor aanbesteden. Het is erop gericht dat de overheid op een transparante en effectieve manier inkoopt tegen de beste prijs-kwaliteitverhouding, waarbij ondernemers een goede en eerlijke kans maken op een opdracht.” (MvT)
3
Toegankelijkere implementatie van de Europese aanbestedingsrichtlijnen en rechtsbeschermingrichtlijnen Bevordering van concurrentie Met behoud van mogelijkheid voor enkelvoudig onderhandse procedure
WET + AANVULLEND BELEID
4
Aanbestedingswet Bao, Bass en Wira vervallen Gids proportionaliteit (art. 10.1 AB) ARW 2012 (art. 1.22 AW jo. 11.1 AB) Richtsnoer leveringen en diensten (art. 4.28 AW) Niet verplicht Evaluatieperiode van twee jaar Klachtenregeling aanbesteden (4.27 AW) Standaard klachtenregeling Commissie van Aanbestedingsexperts
Academie voor de Rechtspraktijk
2
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
OPZET AANBESTEDINGSWET Deel 1: algemene bepalingen Deel 2: aanbesteden opdrachten boven de drempelwaarden (‘oude Bao’) Deel 3: aanbesteden opdrachten speciale sectoren boven de drempelwaarden (‘oude Bass’)
5
Deel 4: overige bepalingen (incl. ‘oude Wira’)
BEGINSELEN EN UITGANGSPUNTEN (1.2.1) Bewuste keuze: • procedure (1.4) • partijen die worden toegelaten (1.4) Maatschappelijke waarde creëren (1.4) Samenvoegen en splitsen (1.5)
6
• Niet onnodig samenvoegen (bij samenvoeging: motiveren) • Opdelen in percelen (indien niet: motiveren) Beperken administratieve lasten (1.6)
Academie voor de Rechtspraktijk
3
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
BEGINSELEN EN UITGANGSPUNTEN (1.2.2-1.2.4) Overheidsopdrachten
Met Europese dimensie (1.2.2)
Richtlijn
Buiten richtlijn
Zonder Europese dimensie (1.2.3-1.2.4)
Openbare aanbesteding
Meervoudig onderhandse aanbesteding
- Gelijkheid (1.12)
- Gelijkheid (1.15)
- Non-discriminatie (1.8) - Transparantie (1.9) - Proportionaliteit (1.10)
- Non-discriminatie (1.12) - Transparantie (1.12) - Proportionaliteit (1.13)
- Transparantie (1.15) - Proportionaliteit (1.16)
7
- Gelijkheid (1.8)
TENDERNED Verplichte publicatie op TenderNed (2.62), ook voor aanbestedingen die niet onder richtlijn vallen (1.18) Publicatie is gratis
8
Voordelen: Eén portaal (tijd- en lasten besparing) Overige functionaliteiten
Academie voor de Rechtspraktijk
4
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
UNIFORME EIGEN VERKLARING
9
In eerste instantie één uniforme eigen verklaring; geen bewijsstukken (1.19 en 2.84/2.85) Uitsluitinggronden Geschiktheidseisen Technische specificaties en uitvoeringsvoorwaarden m.b.t. milieu/dierenwelzijn/sociale overwegingen Selectiecriteria Alleen winnende inschrijver (bij openbare procedure) en geselecteerde gegadigden (bij overige procedures) moeten bewijsstukken overleggen (mits gevraagd)
GEDRAGSVERKLARING AANBESTEDEN Integriteitstoets: max. 4 jaar terug (2.86-2.87) Bewijsstuk voor integriteitstoets (1.20 en 2.89) Geldigheidsduur twee jaar
10
Afwegingskader in Aanbestedingswet (4.7 e.v.)
Academie voor de Rechtspraktijk
5
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
OVERIG Aanbestedingsstukken kosteloos (1.21 en 2.66) ARW 2012 voor werken onder drempel (1.22) Geen geschiktheidseis m.b.t. omzet (2.90) EMVI verplicht (2.114)
11
Verlenging Alcateltermijn (2.127)
12
GIDS PROPORTIONALITEIT
Academie voor de Rechtspraktijk
6
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
EU RICHTLIJN 2004/18 Artikel 44.2
13
De in de artikelen 47 en 48 bedoelde inlichtingen en de minimumeisen inzake draagkracht en bekwaamheden moeten verband houden met en in verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht.
ARTIKEL 1.10 AW Proportionaliteitsbeginsel
Lid 1
14
Een aanbestedende dienst $ stelt bij de voorbereiding van en het tot stand brengen van een overheidsopdracht $ uitsluitend eisen, voorwaarden en criteria aan de inschrijvers en de inschrijvingen die in een redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht.
Academie voor de Rechtspraktijk
7
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
ARTIKEL 1.10 AW Uitwerking Proportionaliteitsbeginsel Lid 2 Bij de toepassing van het eerste lid slaat de aanbestedende dienst $, voorzover van toepassing, in ieder geval acht op: a. het al of niet samenvoegen van opdrachten* b. de uitsluitingsgronden c. de inhoud van de geschiktheidseisen d. het aantal te stellen geschiktheidseisen e. de te stellen termijnen* f. de gunningscriteria g. een vergoeding voor hoge kosten van een inschrijving*
15
h. de voorwaarden van de overeenkomst.*
GIDS PROPORTIONALITEIT Artikel 1.10 lid 3 AW Bij AMvB wordt een richtsnoer aangewezen waarin voorschriften zijn vervat met betrekking tot de wijze waarop door aanbestedende diensten uitvoering wordt gegeven aan het proportionaliteitsbeginsel De aanbestedende dienst past de voorschriften toe of motiveert een afwijking in de aanbestedingsstukken Artikel 10.1 Aanbestedingsbesluit
16
Als richtsnoer J wordt aangewezen: de Gids Proportionaliteit
Academie voor de Rechtspraktijk
8
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
GIDS PROPORTIONALITEIT Totstandkoming Schrijfgroep Proportionaliteit
•
Klankbordgroep
•
April 2010 – augustus 2011
•
Ondersteuning vanuit EL&I
•
Consultatiedocument augustus 2011
•
Behandeling Tweede Kamer februari 2012
•
Gids Proportionaliteit (ontwerp) juli 2012
•
Gids Proportionaliteit (definitief) januari 2013
17
•
GIDS PROPORTIONALITEIT Leeswijzer (p. 3/4) ‘De Schrijfgroep wenst te benadrukken dat deze ‘voorschriften’ dienen te worden gelezen in de context van de volledige tekst van de Gids. Het proportionaliteitsbeginsel en de toepassing daarvan gelden ook voor de delen van de Gids waar geen voorschriften voor geformuleerd zijn.’ Inleiding (§ 1.1, p. 7)
18
‘Deze voorschriften staan niet op zichzelf, maar moeten steeds in de context van de volledige tekst van de Gids beoordeeld worden. Het proportionaliteitsbeginsel en de toepassing daarvan gelden ook voor de delen van de Gids waar geen voorschriften voor geformuleerd zijn.’
Academie voor de Rechtspraktijk
9
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
GIDS PROPORTIONALITEIT Vier hoofdstukken
Inleiding
2
Voorfase
3
Opstellen aanbestedingsdocumenten
4
Aanbestedingsfase
19
1
GIDS PROPORTIONALITEIT Toepassing voorschriften Artikel 1.10 lid 4 AW (1.13.4 / 1.16.4) – ‘pas toe of leg uit’
20
Zie ook: §1.1 (2e alinea) Gids Proportionaliteit (p.7)
Academie voor de Rechtspraktijk
10
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
GIDS PROPORTIONALITEIT Een voorbeeld Keuze aanbestedingsprocedure Voorschrift 3.4 A ‘De aanbestedende dienst beziet per opdracht welke aanbestedingsprocedure geschikt en proportioneel is, daarbij slaat hij in ieder geval acht op de volgende aspecten: omvang van de opdracht; transactiekosten voor de aanbestedende dienst en de inschrijvers; aantal potentiële inschrijvers; gewenst eindresultaat; complexiteit van de opdracht;
•
type van de opdracht en het karakter van de markt.’
21
• • • • •
GIDS PROPORTIONALITEIT Een voorbeeld (vervolg)
22
‘Onderstaande balkjes geven aan op welke wijze voorschrift 3.4 A in beginsel wordt uitgevoerd.’
Academie voor de Rechtspraktijk
11
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
GIDS PROPORTIONALITEIT Nog een voorbeeld Omzeteisen Artikel 2.90 lid 3 AW
23
‘Indien de aanbestedende dienst geschiktheidseisen J stelt, hebben deze eisen geen betrekking op de hoogte van de totale omzet en de omzet van de bedrijfsactiviteit die het voorwerp van de overheidsopdracht is, tenzij de aanbestedende dienst dit met zwaarwegende argumenten motiveert in de aanbestedingsstukken.’
GIDS PROPORTIONALITEIT Nog een voorbeeld (vervolg)
24
‘Voor wat betreft de hoogte van de omzeteis is het goed uit te gaan van een glijdende schaal.’
Academie voor de Rechtspraktijk
12
Aanbestedingswet en Gids Proportionaliteit
12 april 3013
GIDS PROPORTIONALITEIT Laatste voorbeeld Aansprakelijkheidsbepaling Voorschrift 3.9 D ‘De aanbestedende dienst verlangt geen aansprakelijkheid die op geen enkele manier gelimiteerd is.’
25
Pag.53: ‘Aansprakelijkheid kan worden beperkt in soort, hoogte en duur.’
Inwerkingtreding AW 2012 per 1 april 2013. Dank voor uw aandacht!
[email protected]
26
www.houthoff.com
Academie voor de Rechtspraktijk
13