IlIHHHUļl Įipp'''
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
v
-
april 2014 Kenmerk: 14.08201
© 2014 Beheer Openbare Ruimte gemeente Nieuwkoop
pagina 1
Inhoud 1 2
3
4
5
6
Inleiding Breedband en glasvezel 2.1 Wat verstaan we onder breedband en wat is glasvezel 2.2 Hoe is een breedband netwerk opgebouwd? 2.3 Wat is het maatschappelijk belang van een snelle breedbandverbinding? 2.4 Wat betekent een "open netwerk" Organisatiemodel 3.1 Welke rol mag een gemeente vervullen? 3.2 Welke rechtsvorm? De aanleg 4.1 Financiering 4.2 Hoe zit het met deelname door commerciële partijen? Het Plan van Aanpak 5.1 Vraagstelling 5.2 Processtappen Projectorganisatie
3 5 5 5 6 6 7 7 7 9 9 9 10 10 10 14
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 3
1
Inleiding
De digitale wereld staat niet stil en ontwikkelt zich in een razend snel tempo. De digitalisering van de samenleving gaat ook aan Nieuwkoop niet voorbij. Met enige regelmaat wordt de gemeente geconfronteerd met vragen van inwoners en ondernemers over de beschikbaarheid van snelle open breedbandverbindingen en de rol die de gemeente daarin voornemens is te spelen. Vooral uit onze kleine kernen, die vaak verstoken zijn van digitale faciliteiten, komen regelmatig vragen. Ook bedrijven vragen naar plannen die de gemeente heeft m.b.t. het aanleggen van glasvezel op bedrijventerreinen. Door de snelle ontwikkeling van digitale datacommunicatie neemt de behoefte aan snelle breedbandverbindingen toe. Glasvezel wordt daarin beschouwd als een toekomstbestendige oplossing. Bestaande netwerkleveranciers en providers als KPN en Ziggo ondernemen nog geen actie om hun bestaande netwerken te vervangen door glasvezel. Om de investeringen van destijds volledig te benutten richten zij zich vooral op het optimaliseren van hun bestaande netwerken. Marktpartijen als Yelcer, Reggefiber en E-fiber willen wel investeren in de aanleg van glasvezel. Echter deze partijen halen de "krenten uit de pap" en richten zich alleen op gebieden waar relatief goedkoop glasvezel kan worden aangelegd. Zo is Reggefiber bereid om in Nieuwkoop de kernen Nieuwkoop en Ter Aar te voorzien van glasvezel. De consequentie daarvan is dat wanneer de "goedkopere" delen van de gemeente zijn verglaasd, het in een later stadium vrijwel niet meer haalbaar is de "dure" buitengebieden van glasvezel te voorzien. Ook de bedrijventerreinen neemt Reggefiber niet mee. Om inzicht te krijgen in de haalbaarheid van een volledig verglazen van de gemeente Nieuwkoop, is eind 2013 een haalbaarheidsanalyse uitgevoerd. In dit onderzoek is op basis van de ligging van de kernen en de bebouwingsdichtheid de gemiddelde kostprijs van een aansluiting bepaald en onderzocht welke aanvangsdeelname noodzakelijk is om aanleg van glasvezel in de gehele gemeente te realiseren. Uit het onderzoek blijkt dat een volledige verglazing van de gemeente Nieuwkoop mogelijk is, wanneer ten minste 51 Zo van de aansluitbare adressen in de gemeente Nieuwkoop tekent voor dienstenafname en daarmee betalend gebruik van het netwerk garandeert. Uit noodzakelijk vervolgonderzoek zou moeten blijken of dit percentage ook daadwerkelijk wordt gehaald. 0
Er zijn inmiddels verschillende voorbeelden van gemeenten die met een actieve rol hun gehele gemeente hebben voorzien van glasvezel: Boxmeer, Boekei, Eindhoven, Neunen, HeezeLeende, Hilvarenbeek, enz. De eerste vraag die zich nu voordoet is of ook de gemeente Nieuwkoop zo'n actieve rol wil spelen in de realisatie van een glasvezelnetwerk en eventueel ook een deel van de daarbij behorende risico's wil nemen. Inmiddels is wel duidelijk dat het ook uit strategisch oogpunt wenselijk is de gemeente van een glasvezelnet te voorzien. Doelstelling zou moeten zijn een open breedbandnetwerk met 100 7o dekking van alle huishoudens, bedrijven en instellingen in zowel de kernen en buitengebieden van Nieuwkoop. Dit tegen een aantrekkelijk marktconforme prijs. Het netwerk dient in capaciteit toekomstbestendig te zijn en vrij toegankelijk te zijn voor alle aanbieders van diensten. Op deze wijze wordt er een optimale concurrentie tussen aanbieders van diensten bereikt en kunnen innovatieve diensten snel in gebruik worden genomen. Een dergelijke voorziening is te beschouwen als een nutsvoorziening die voor de gehele gemeenschap bereikbaar is. 0
pagina 4
In dit plan van aanpak wordt allereerst een korte uiteenzetting gegeven van de uitgangspunten en de huidige stand van zaken m.b.t. glasvezel. Hierna wordt aangegeven wat er voor nodig is om te komen tot een glasvezelnet in Nieuwkoop en welke stappen genomen moeten worden.
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 5
2 2.1
Breedband en glasvezel Wat verstaan we onder breedband en wat is glasvezel
Breedband is het telecommunicatie netwerk dat ons in staat stelt een veelheid aan diensten te betrekken van aanbieders, uiteenlopend van bankieren, allerhande producten en diensten, entertainment, gaming, telewerken, afstandsleren, communicatie met overheden en instellingen, en zorgdiensten. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen basisbreedband (o.a. koper/ADSL) en hoogwaardige breedband infrastructuren (in het Engels "Next Generation Access Networks" of NGA netwerken, definitie Europese Unie). Deze netwerken bestaan geheel of gedeeltelijk (in het geval van kabel) uit glasvezel, waardoor er veel meer bandbreedte wordt geboden. Hierdoor wordt de snelheid van de toegang tot het internet verhoogd en wordt het gebruik van specifieke applicaties en toepassingen mogelijk. De snelheid wordt meestal uitgedrukt in kilobits of megabits per seconde (Kbit/s of Mbit/s). Hierbij wordt dan ook nog onderscheid gemaakt tussen de ontvangstsnelheid (download) of verzendsnelheid (upload). Verschillende definities van breedband worden gehanteerd. Volgens de Europese richtlijnen heeft een breedbandverbinding een minimale downloadsnelheid van 256 kbit/s. Glasvezel, ook fiber genoemd, is een haardunne vezel van glas. Glasvezel wordt onder meer toegepast als optische vezel in telecommunicatie, waarbij licht wordt gestuurd door lange vezels van optisch zeer helder glas om signalen betrouwbaar over grote afstanden te transporteren. Glasvezel voldoet aan de eisen van een breedbandnetwerk conform de voorschriften van de EU. Glasvezel biedt voor de toekomst echter veel meer mogelijkheden omdat hiermee veel hogere snelheden kunnen worden behaald. Vooral een hoge uploadsnelheid wordt in de nabije toekomst steeds belangrijker, bijvoorbeeld vanwege de opkomst van cloud computing. Steeds vaker worden bestanden in de cloud opgeslagen. En bij het opslaan is een hoge uploadsnelheid van belang. Ook de stabiliteit van glasvezelnetwerken is groter. Daar waar bij coax- en kopernetwerken de sterkte van het uitgezonden signaal afneemt naarmate de afstand tussen de woning en de wijkcentrale groter wordt blijft bij glasvezel de kwaliteit van het signaal gelijk. Ook het aantal gebruikers dat op een zeker moment gebruik maken van het netwerk is niet van invloed op de snelheid van het netwerk, waar dat bij coax en koper wel zo is. 2.2
Hoe is een breedband netwerk opgebouwd?
Bij breedbandnetwerken worden in principe drie lagen onderscheiden. Die drie lagen kennen veelal verschillende partijen die elk een rol en verantwoordelijkheid hebben. Laag 1, de Passieve laag: Deze laag bestaat uit de ondergrondse kabels en mantelbuizen en boven de grond de zogenaamde POP stations (Point of Presence) in deze stations worden de huisaansluitingen gebundeld. Bij de huidige verbindingen in koper en coaxkabel zijn de eigenaren respectievelijk KPN en Ziggo. Voor glasvezel is Reggefiber de bekendste. Verder is er inmiddels een flink aantal lokale eigenaren in een coöperatie of stichting zoals Boxmeer, Boekei, Neunen, Heeze-Leende en Hilvarenbeek. Laag 2, de Actieve laag: De actieve laag van een breedbandnetwerk omvat de schakelapparatuur in de POP stations en de schakelapparatuur bij de eindgebruiker in huis. Eigenaren in de huidige situatie zijn veelal dezelfde partijen als bij laag 1.
pagina 6
Laag 3, de Diensten laag: In laag 3 bevinden zich allen dienstverleners die hun diensten over het netwerk kunnen leveren. Het gaat dan met name om radio, televisie, internet en telefonie. De laatste tijd worden ook steeds meer andere diensten voor de zorg en bewaking etc. geleverd. Hier is een scala aan grotere en kleinere partijen actief. Dit zijn er ondertussen al tientallen. De dienstaanbieder is degene die met de eindgebruiker consument het contract heeft. Hij brengt n principe alle lagen in rekening. 2.3
Wat is het maatschappelijk belang van een snelle breedbandverbinding?
De vraag naar breedbanddiensten neemt toe en in het type diensten vinden ontwikkelingen plaats die ook nieuwe lokale innovaties mogelijk kunnen maken en ook aansluiten bij maatschappelijke trends. Te denken valt aan de zorgverlening op afstand nu steeds meer ouderen langer thuis zullen moeten blijven wonen. Dit roept ook de discussie op die in vroegere jaren is gevoerd m.b.t. riolering en telefonie. Is breedband een nutsvoorziening? De betekenis van snel internet kent in relatie met leefbaarheid diverse raakvlakken. « Zorg: Het op een kosten effectieve en efficiënte wijze zorg te verlenen rekening houdend met gewijzigd beleid vanuit de centrale overheid zoals de 3 decentralisaties. « Zelfstandig wonen: Dienstverlening en informatieverstrekking wordt meer en meer op basis van ICT vormgegeven door bedrijven alsook instellingen. Communicatie op afstand tussen mensen wordt mogelijk gemaakt en dit kan en zal dan ook bijdragen in het voorkomen dat mensen in een isolement geraken en de leefbaarheid bevorderen. » Werk&Wonen: Om te voorkomen dat jongeren vertrekken en de ouderen achterblijven is een goed voorzieningenniveau van belang om bijvoorbeeld thuiswerkers te kunnen binden. Daarnaast hebben (agrarische) bedrijven meer en meer applicaties die snelle verbindingen via het internet vergen, zoals voor de besturing van klimaatcontrolesystemen en voederinstallaties, alsook de koppeling tussen meerdere vestigingen. « Onderwijs: Leren op afstand ongeacht plaats en tijd neemt toe qua aanbod. Om de jeugd geïnteresseerd houden te wonen en werken in Nieuwkoop, zullen de voorzieningen op ni veau moeten zijn. 2.4
Wat betekent een "open netwerk"
Een volledig open netwerk is een netwerk waarop lokale aanbieders welkom zijn en waar (commerciële) aanbieders van diensten als televisie, internet en telefonie naast elkaar kunnen concurreren. Dat voorkomt bijvoorbeeld prijsmonopolies op het netwerk, en dat Is gunstig voor deelnemers. Een volledig open netwerk heeft de volgende kenmerken: » ledereen mag aansluiten, bedrijven en normale woningen; « ledereen mag de diensten afnemen die hij/zij kiest; » ledereen heeft onbeperkt toegang tot internetdiensten; » ledereen mag diensten aanbieden; » Het aanbieden van niet commerciële diensten is nagenoeg kosteloos; « Het afnemen van niet commerciële diensten is kosteloos.
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 7
3 3.1
Organisatiemodel Welke rol mag een gemeente vervullen?
Gemeente nemen steeds vaker het initiatief voor de realisatie van een gemeentedekkend breedbandnetwerk, vanwege de verwachte economische en maatschappelijke effecten. Gemeenten hebben zelf ook een belang bij goede (data)communicatieverbindingen voor de eigen organisatie en dienstverlening naar burgers en bedrijven. Daarnaast hebben gemeenten als vanzelf betrokkenheid bij het onderwerp als uitvoerder van de Telecomwet en de daarmee samenhangende verantwoordelijkheid als beheerder van de ondergrond en het antennebeleid. De gemeente is namelijk vanuit de Telecomwet belast met de coördinatie van de uit te voeren werkzaamheden door aanbieders van openbare elektronische communicatienetwerken in verband met de aanleg en instandhouding van kabels binnen haar grondgebied. Deze taak is aan de gemeente toebedeeld als verantwoordelijke instantie voor de gemeentelijke huishouding en bewaker van publieke belangen, zoals het beperken van overlast als gevolg van stremmingen en opbrekingen die verband houden met werkzaamheden. Tot slot beschouwen veel burgers en bedrijven een breedbandinfrastructuur steeds meer als een soort nutsvoorziening en hebben daarom bepaalde (al dan niet terechte) verwachtingen van de overheid. Als overheid moet een gemeente terughoudend zijn in de positie die zij inneemt bij de ontwikkeling van een breedbandnetwerk in de gemeente. De gemeente kan niet zonder meer elke rol aannemen. Hiernaar is onderzoek gedaan. De gemeente kan, onder voorwaarden, de volgende rollen aannemen. Regulerend: De gemeente is beheerder van de ondergrond en verantwoordelijk voor het antennebeleid. De gemeente kan het meer of minder aantrekkelijk maken voor bedrijven om in onze gemeente in breedband te investeren door bijvoorbeeld vergunningprocedures soepel te laten verlopen en door het al of niet stringent koppelen van aanleg in rendabele (stedelijk gebied) en onrendabele buitengebieden. Faciliterend: Het bij elkaar brengen van partijen, verbinden en initiatieven aanmoedigen op het gebied van breedband of toepassingen over breedband. Bijvoorbeeld door het ondersteunen van vraagbundeling. Financierend: Hoewel verbonden aan strenge voorwaarden is financieren, daar waar door de markt geen toekomstbestendig breedbandnetwerk tot stand komt, zoals in in het buitengebied, een optie. Aandachtspunt hierbij is dat staatssteun moet worden voorkomen. 3.2
Welke rechtsvorm?
Het doel van een gemeentedekkend breedbandnet is om niet alleen de rendabele kernen aan te sluiten, maar tegen gelijke abonnementskosten ook de buitengebieden te voorzien van glasvezel. Dit kan mede door de opbrengsten van de aansluitingen in de kernen niet als rendement te incasseren, maar te investeren om de buitengebieden te ontsluiten. Mede door een langere afschrijvingsduur te hanteren wordt het tarief toch aantrekkelijk in verhouding tot een commerciële aanbieder met winstoogmerk. Tevens kunnen de maandelijkse kosten per aansluiting op termijn omlaag, bij toename van het aantal aansluitingen. Voor de realisatie van een gemeentedekkend breedbandnet moet een passende rechtsvorm worden gekozen voor het aantrekken van financieringsmiddelen, het investeren in het netwerk, het beheer en het exploiteren van het netwerk, etc. Gelet op de doelstelling kan worden gekozen voor een stichting, een coöperatie of een combinatie van beide. Een stichting wordt opgericht wanneer er een bepaald sociaal of ideëel doel gerealiseerd moet worden met een bepaald vermogen. Een stichting mag winst maken, maar de uitkering hiervan moet ten dienste staan van dat doel. Een coöperatie is een vorm van een vereniging gericht op
pagina 8
het bereiken van economische doelen en het behalen van voordeel en die overeenkomsten aangaat met en voor haar leden. In de gevallen waar wordt gekozen voor HSL een combinatie van een stichting en een Stichting HSLnet C o ö p e r a t i e H S L n e t u.n. coöperatie, heeft de stichting het eigen Juridttch « g e n d o m g l M v w * l n # t w I dom van het glasvezelnetwerk en verhuurt 7het netwerk aan de coöperatie. De stich ting behartigt ook de belangen van de coöperatie. De coöperatie benu t het net werk en richt zich op het inrichten, in stand houden en exploiteren van een glasvezelnetwerk, het via contracten aanbieden van producten en diensten. Het lidmaatschap van de coöperatie is verbonden met de eindgebruiker van het glasvezelnetwerk. Dat wil zeggen dat iedereen die kiest voor een glasvezelaan
Bestuur
Leden
Lmŭmn R a a d «en Beh—r Coůo«l»!i6 HSLtiel u.»
Ledenraad
J
zít Bestuur I
Directie
Organigram breedbandnetwerk Heeze-Leende
sluiting en diensten via het netwerk gaat afnemen, automatisch lid wordt van de Coöperatie. De coöperatie waarborgt zeggenschap en inspraak voor de leden. Een coöperatief model, al of niet in combinatie met een stichting, sluit goed aan bij de bovenge noemde doelstelling. De belangen van de gemeenschap worden het beste gewaarborgd terwijl tegelijkertijd de kracht van die gemeenschap wordt benu t. Het wordt ook eenvoudiger om in de toekomst aanvullende diensten aan te bieden of het netwerk aan te passen of uil te breiden zonder hoge kosten.
Plan van aanpak breedband gemeente Nieu wkoop
pagina 9
4 4.1
De aanleg Financiering
Het fysieke netwerk (laag 1), wordt in opdracht van de stichting of coöperatie aangelegd en wordt ook haar eigendom. Om een netwerk aan te kunnen leggen zal geld aangetrokken moeten worden. Er zijn banken die een lening verstrekken echter wel onder de voorwaarde dat er voldoende inwoners meedoen, in het geval van Nieuwkoop, 51 Vo participatie. In veel gevallen zal er een garantie op de lening moeten worden gegeven door de gemeente. De gemeente ontvangt hiervoor jaarlijks achteraf een garantiepremie op het bedrag waarvoor men garant staat, (dit dient een marktconforme vergoeding te zijn i.v.m. staatsteun). Door de uitgifte van obligaties aan zowel leden als bedrijven en investeerders dient de rest van kapitaal bijeen te worden gebracht. Naast financiering bij de bank kan worden onderzocht of de provincie Zuid-Holland in het kader van gebiedsontwikkeling en infrastructuur ondersteunende leningen (revolving fund breedband) verstrekt. De provincies Noord Brabant en Gelderland kennen een dergelijk fonds, waarin middelen zijn gereserveerd om initiatieven op het gebied van breedband te stimuleren. Dit geld is wel revolving, hetgeen wil zeggen het een lening betreft met een rentetarief. De coöperatie of stichting zal geld gaan verdienen zodra de contractanten diensten afnemen en abonnementsgeld gaan betalen. Voor laag 1 kan dan het vastrecht per maand worden afgerekend. 4.2
Hoe zit het met deelname door commerciële partijen?
In de voorbereidende fase is het voor bepaalde stappen onmisbaar kennis aan te trekken in de vorm van adviseurs. In de fase van uitvoering en de daadwerkelijke aanleg van een netwerk, is het noodzakelijk dat marktpartijen worden gevraagd om deel te nemen in het project op basis van de randvoorwaarden van de initiatiefnemer, voor de lagen 1, 2 en 3.. In alle gevallen zal de gemeente het initiatief moeten nemen in het opzetten en organiseren van de vraagbundeling onder de inwoners, bedrijven en instellingen. Omdat de vraagbundeling in de vorm van getekende contracten moet plaatsvinden, zal vooraf een duidelijke keuze moeten worden gemaakt voor de organisatievorm. Die keuze is ook noodzakelijk omdat de contractvorming met marktpartijen via een rechtspersoon in de vorm van een coöperatie of stichting eenvoudiger verloopt dan via de gemeente.
7
pagina 10
5 5.1
Het Plan van Aanpak Vraagstelling
Uit het in 2013 uitgevoerde haalbaarheidsonderzoek blijkt dat in de gemeente Nieuwkoop onder voorwaarden de gemeente kan worden voorzien van een glasvezelnetwerk. Het is haalbaar wanneer 5'\ Zo van het aantal aansluitingen meedoet. Het draagvlak binnen de gemeente is dan ook de belangrijkste vraag die moet worden beantwoord. 0
In het eerste deel van de voorbereidende fase komen de volgende vragen aan de orde: » Welke organisatievorm sluit het beste aan bij de doelstelling; « Wat zijn de kosten die gemoeid zijn met de aanleg van een breedbandnetwerk; » Hoe groot is het draagvlak onder inwoners en bedrijven en is er voldoende commitment bij de belangrijkste instellingen in de gemeente. 5.2
Processtappen
In schema hieronder zijn de verschillende processtappen weergegeven om te komen tot een totale haalbaarheidsstudie voor aanleg van glasvezel in Nieuwkoop. Bij het doorlopen van de diverse stappen worden op meer momenten besluiten genomen. Na de afronding van de stap pen 1 t/m 3, wordt een eerste besluit genomen om al of niet door te gaan met he" project. ŗ -
Inzicht in en k euze van de Stap 1: Organisatie en financiering
organisatiestructuur en financieringsmogelijkheden t.b.v. de exploitatie van het glasvezelnetwerk
t t i stap 2: S c o p e
Inzicht in de omvang van het project en raming van de globale k osten
t r
Bepalen van de mark tk ansen Onderzoe k en van de interesse en deelname van de inwoners
Stap 3: Draagvlak meting j
f Technisch en functioneel plan van aanpak
Stap 4: P V E netwerk t
i ř
\ Inzicht in juridische en planologische aspecten
Stap 5: Juridische aspecten
i
r
Inzicht in de uitvoeringsk osten Synthese met de overige stappen en advies over de
Stap 6: Mark ttoets en advies
haalbaarheid
4
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 11
Stap 1: Organisatie en financiering Doel De keuze van de meest passende organisatiestructuur, voor de exploitatie van het glasvezelnetwerk. Inzicht in financieringsmogelijkheden. Werkwijze Onderzoeken wat nodig is voor de exploitatie van een glasvezelnetwerk. Hierbij ontstaat inzicht in: » Rollen en verantwoordelijkheden bij exploitatie; » Activiteiten; » Financiële stromen; » Juridische aspecten; » Eigendomsstructuur netwerk. Onderzoek naar financieringsmogelijkheden. De haalbaarheidsanalyse stelt een minimale deelname van 51 "/o vast voor een "koude start". Dit zijn voor Nieuwkoop 6500 adressen. Deze 51 "/o is zonder financiële participatie vanuit overheden en derden. Wanneer met een achtergestelde lening of subsidies, de exploitatie wordt gesteund, daalt het startpercentage, waardoor de haalbaarheid toeneemt. Onderzoek naar wie deelneemt in de organisatie en welke lobbyisten kunnen worden ingezet. Bepalen welke rol de gemeente kan spelen. Onderzoek naar de juridische aspecten die hierbij spelen. Op basis hiervan worden voorstellen voor een exploitatie organisatie en financieringswijze gepresenteerd, inclusief een risicoanalyse. Na een besluit door de stuurgroep wordt het meest gewenste organisatiemodel vervolgens verder uitgewerkt. Resultaat Rapportage van de meest optimale structuren met een afwegingskader. Er worden twee of meer varianten vergeleken. Op grond hiervan wordt een besluit genomen. Stap 2: Projectscope Doel Begrenzen van het project en bepalen hoeveel aansluitingen het project omvat. Een globale kostenraming. Werkwijze Inventarisatie van het aantal aansluitingen en hoe dit is verdeeld over de kernen en buitengebieden. Op basis daarvan opstellen van een kostenraming. Resultaat Een rapportage inzake de projectomvang en de kosten. De resultaten worden verwerkt in de eindrapportage. Stap 3: Draagvlakmeting (marktonderzoek) Doel Bepalen welke stakeholders willen deelnemen en zich willen inzetten voor het initiatief. Bepalen wat het marktpotentieel is onder de inwoners van Nieuwkoop. Werkwijze Draagvlak en deelname is essentieel voor het welslagen van het project. Vanuit de gemeente worden diverse instellingen benaderd:
pagina 12
» « « » » » » »
Dorpsraden; Ondernemingsverenigingen; Woningbouwverenigingen/stichtingen; Verenigingsleven; Zorginstellingen; Scholen; Banken; Overige geïnteresseerden.
Om te kunnen vaststellen of er voldoende interesse is in glasvezel, wordt een marktonderzoek uitgevoerd. Vanwege het grote belang van een voldoende deelname, wordt vooraf een marketingstrategie uitgewerkt. Het betrekken van een onderzoeksbureau hierbij is noodzakelijk. Uitvoering van een marktonderzoek en analyse van de resultaten. Voor de uitvoering van de vraagbundeling, moet rekening worden gehouden met een bedrag aan wervingskosten van maximaal C 20,- per aansluiting. Deze middelen worden beschikbaar gesteld (gemeente, bedrijfsleven, provincie) aan de stichting of coöperatie. Er kan voor worden gekozen op basis van best-buy een provider te betrekken die daarmee samen met de stichting of coöperatie abonnees werft. Haalt de provider de vereiste 5*\ Zo aan contracten, dan wordt het wervingsbudget door hem terugbetaald. Wanneer de vraagbundeling tegenvalt, moet worden bepaalt of alsnog de sluitende financiering kan worden gerealiseerd. 0
Resultaat Inzicht in het draagvlak en het aantal contractanten dat in eerste instantie zouden willen deelnemen. De gegevens vormen de basis voor een eerste exploitatieopzet. Na de afronding van de stappen 1 t/m 3 moet er voldoende inzicht bestaan in de haalbaarheid om een besluit te kunnen nemen over voortzetting van het project. Stap 4: Plan van aanpak opstellen Doel Inzicht in de technische en functionele eisen waaraan een netwerk moet voldoen, en met welke toekomstvoorzieningen rekening moet gehouden te worden. Werkwijze Op basis van beschikbare kennis in de markt en advies van derden zullen de technische, functionele eisen in kaart worden gebracht. Voorts wordt ook gekeken naar de functionaliteiten die het netwerk zou moeten hebben. Het gaat dan om openheid van het netwerk, mogelijke diensten en eventuele toekomstmogelijkheden. Resultaat Een overzicht van de gewenste functies, mogelijke opties en tarieven. Daarbij de technische specificatie van de aan te leggen kabel en aanverwante zaken. Stap 5: Juridische aspecten Doel Inzicht in de risico's. Indien de gemeente in een netwerk participeert, al is het alleen in het voortraject, is het noodzakelijk om aan te tonen dat er geen sprake is van staatsteun. Dat kan op een aantal manieren. Daarnaast dient inzicht verkregen te worden in de planologische aspecten, bestemmingsplan, aanlegvergunning etc.
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 13
Werkwijze Er zijn verschillende manieren mogelijk om te voorkomen dat overheidsoptreden bij breedbandprojecten tot staatssteun leidt. Er gelden drie principes MEIP, DAEB en aanbesteden, hieruit zal een keuze moeten worden gemaakt. 1. Market Economy Investor Principle (MEIP).: Dit betekent dat de gemeente naar rendement en risico deelneemt tegen exact dezelfde (financiële) voorwaarden als de andere (private)eigenaren. 2. Dienst van algemeen economisch belang (DAEB): Met het doorlopen van de procedure tot het aanmerken van de beschikbaarheid van het netwerk voor burger, bedrijf en instelling als dienst van algemeen economisch belang (DAEB), heeft men elders ongeoorloofde staatsteun ondervangen. Diensten van algemeen belang (DAB) omvatten markt- en niet-marktdiensten (economische en sociale activiteiten) die niet uitsluitend aan het marktmechanisme worden overgelaten. De overheid kan zo'n openbare dienstverplichting opdragen aan een onderneming als zij vaststelt dat de markt niet voldoende wordt gestimuleerd of wanneer de markt niet in voldoende mate in de publieke dienst kan voorzien. De vestiging van een DAEB veronderstelt dus een bepaald marktfalen. 3. Aanbesteden: Openbaar aanbesteden is volgens de Europese Commissie de beste manier om ervoor te zorgen dat de overheidsbijdrage beperkt blijft tot het minimumbedrag dat voor het specifieke project nodig is en dat voorwaarden van een steunregeling corresponderen met de marktprijs, dus dat de steun marktconform is. Resultaat Een helder overzicht van de risico's en planologische aspecten. Stap 6: Markttoets Doel Inzicht in de prijsstelling en inzicht in de mate waarin marktpartijen willen participeren in onderdelen. Werkwijze Na ontwerp van het netwerk met opgestelde randvoorwaarden kunnen marktpartijen worden geconsulteerd. Diverse aannemers worden gevraagd in te schrijven op een bestek of resultaatsverplichting. Op basis van de inschrijvingen wordt een keuze gemaakt, waarna verder wordt gegaan met één of meerdere partijen. Resultaat Een duidelijk inzicht in de kostprijs van de diverse onderdelen in de aanleg van het totale breedbandnet.
pagina 14
6
Projectorganisatie
Voor het doorlopen van alle processtappen is een goede projectorganisatie onontbeerlijk. Er is een projectteam nodig dat leiding geeft aan het doorlopen van de processtappen. Het projectteam koppelt de resultaten van de verschillende processtappen terug naar een stuurgroep. Met werkgroepen, die naar behoefte worden ingesteld, kunnen taken worden verdeeld. Tevens is het wenselijk een klankbordgroep in te stellen waarin de stakeholders van de gemeente en gemeenschap zitting nemen. Zij hebben tevens een belangrijke functie als het gaat om de promotie van breedband. Voor het welslagen van het project is veel commitment nodig in alle lagen van de gemeente en met name bij het management. Ook dienen de betrokken ambtenaren op tijd de nodige informatie te verstrekken. Daarom is het van belang dat de benodigde tijd beschikbaar is. Projectteam Om het voorbereidende traject te doorlopen wordt een projectteam ingesteld, Hierin hebben zitting: » Een projectleider namens de gemeente; » Administratieve ondersteuning » Communicatieadviseur team communicatie » Financieel adviseur team Financiën » Juridisch adviseur team ABJZ » Een extern adviseur marktonderzoek; « Een extern technisch adviseur » Een vertegenwoordiging uit het verenigingsleven en bedrijfsleven In de eerste fase zullen naar behoefte meerdere werkgroepen worden gevormd bestaande uit vrijwilligers. Deze werkgroepen kunnen worden ingezet om specifieke onderdelen van het project te onderzoeken. De projectleider van het projectteam koppelt op regelmatige basis de resultaten terug naar de stuurgroep. Stuurgroep De Stuurgroep bestaat uit de portefeuillehouders per gemeente. De stuurgroep is verantwoordelijk voor de besluitvorming tijdens het project. De stuurgroep komt 3 maal bij elkaar tijdens het project. » De stuurgroep bestaat uit: » De wethouder van de gemeente Nieuwkoop » De projectleider namens de gemeente » Een vertegenwoordiger uit het bedrijfsleven en MKB Klankbordgroep De klankbordgroep voorziet de projectgroep van input vanuit de gemeenschap, in de klankbordgroep hebben naast de wethouder van de gemeente en de projectleider zitting vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en MKB, dorpsraden, woningcorporaties, verenigingsleven, zorginstellingen, ouderenwerk en jeugd- en jongerenwerk. De werkzaamheden zoals voorgesteld in stap 1 tot en met 3 kunnen worden uitgevoerd met een doorlooptijd van circa zes maanden. Bij een start van het project in september 2014 kunnen de werkzaamheden in het eerste kwartaal van 2015 worden afgerond. Na goedkeuring van de opdracht wordt bij de startbijeenkomst een detailplanning (inclusief overlegmomenten) met de Stuurgroep en Projectgroep overeen te komen.
Plan van aanpak breedband gemeente Nieuwkoop
pagina 15
Kosten en uren Het projectbudget in termen van mensuren is als volgt ingeschat: teamlid
Projectleider Administratieve ondersteuning Communicatieadviseur Financieel adviseur Juridisch adviseur Adviseur marktonderzoek Technisch adviseur Vertegenwoordiger bedrijfsleven
Gem aantal uren per week 10 2 2 2 2 16 10 2
Aantal weken
Totaal uren
25 25 25 25 25 8 25 25
250 50 50 50 50 128 250 50
Voor het aantrekken van de noodzakelijke externe expertise is naar schatting een bedrag gemoeid van C 35.000,-. Alle kosten die in de voorbereiding gedurende het doorlopen van de stappen worden gemaakt, inclusief de interne uren, zijn bij realisatie van het project terug te halen uit de exploitatie. In het voortraject zal inzichtelijk worden gemaakt hoe deze in de exploitatie worden ingebracht en verantwoord
