IKC's in Leeuwarden:
KRACHT VANUIT DE BASIS
2
• • • • • • • • • •
één denominatie, bij voorkeur in één gebouw
meer samenhang in de wijk
efficiënt gebruik van middelen (ruimten, materialen)
één samenhangend ontwikkel- en volgsysteem
integrale financieringsstructuur
één leiding over alle werksoorten
één aanbod voor ouders
aansluiting in de zorg voor 0-13 jaar
één pedagogisch concept met één dagarrangement (van 7.30 tot 19.30 uur)
één doorgaande lijn van 0 tot 13 jaar
naadloos in elkaar overlopen. Tien voordelen op een rij:
Een IKC is een voorziening voor kinderen van 0-13 jaar waar kinderopvang en onderwijs
Definitie IKC
IKC te stimuleren en waar mogelijk te faciliteren.
stellingen en resultaat. De gemeente ondersteunt dit door de ontwikkelingen rond het
Elk IKC heeft een eigen profiel. De IKC’s zijn zelf verantwoordelijk voor organisatie, doel-
bij de scholen zelf vandaan.
3
zijn: goed overleg en korte lijnen. De gemeente voert een zachte regie; het initiatief komt
komen: politiek, bestuur, de ambtelijke organisatie en het veld zelf. Andere succesfactoren
van ‘het Leeuwarder model’ is het brede draagvlak. Iedereen vindt dat die IKC’s er moeten
speciaal onderwijs). Het eerste IKC is in september 2013 geopend. Eén van de succesfactoren
13.000 kinderen in de leeftijd van nul tot dertien jaar en 46 basisscholen (waarvan vijf voor
De gemeente Leeuwarden is een gemeente met 108.000 inwoners. De gemeente telt bijna
visie, één bestuur, één locatie.
nauw samen. Ook met partners in sport, cultuur en zorg. Het motto is: één organisatie, één
een IKC werken basisscholen, kinderopvang, speelleergroepen en buitenschoolse opvang
Leeuwarden wil hiermee een doorgaande ontwikkelingslijn voor kinderen bevorderen. In
hiermee voorop in Nederland. Het streven is om in 2025 tien IKC’s te hebben. De gemeente
mogelijkheden voor kinderen van nul tot dertien jaar. De gemeente Leeuwarden loopt
Het Integraal Kindcentrum (IKC) is een compleet concept voor speel-, leer- en ontwikkelings-
OPTIMALE ONTWIKKELINGSKANSEN
Visie voor kinderen tot dertien jaar
4
gemeente Leeuwarden kunnen alle kinderen van het programma profiteren.
is ontwikkeld voor kinderen die een achterstand in hun ontwikkeling hebben, maar in de
schoold in het voor- en vroegschoolse educatieprogramma (VVE) Uk en Puk. Dit programma
wordt uitgevoerd door zeven organisaties. Ruim 300 pedagogisch medewerkers zijn ge-
maal twee dagdelen van drie uur, 40 weken per jaar. De kinderopvang (speelleergroepen)
gemeente Leeuwarden hebben alle peuters van 2,5 tot vier jaar recht op opvang voor mini-
te vergroten door peuterspeelzalen en kinderopvangorganisaties samen te voegen. In de
De zogeheten ‘Harmonisatie’ had als doel de ontwikkelingskansen van kinderen van 0-4 jaar
Harmonisatie kinderopvang geslaagd
en IKC’s bevordert.
koming van brede scholen en huisvestingsbeleid dat de ontwikkeling van brede scholen
speelzaalwerk, voor-/ vroegschoolse educatie en kinderopvang, maar ook aan de totstand-
Sport. In de afgelopen jaren is er niet alleen hard gewerkt aan de harmonisatie van peuter-
Harmonisatie Kinderopvang, Onderwijshuisvesting en in het beleid voor Cultuur en
Het gemeentelijk beleid voor IKC’s is vastgelegd in de beleidskaders: Brede Scholen,
VAN BREDE SCHOLEN NAAR IKC
Pijler 1: gemeentelijk beleid
Pijler 3: financiële faciliteiten.
Pijler 2: samenwerking tussen alle betrokkenen;
Pijler 1: gemeentelijk beleid (brede scholen/ kinderopvang/ huisvesting);
De visie van de gemeente Leeuwarden voor het IKC rust op drie pijlers:
Drie pijlers als basis
voor de ontwikkeling en het welzijn van kinderen.
en passend onderwijs is snel te leggen, doordat alle partijen aanwezig zijn die zich inzetten
Daarmee zijn de IKC’s ook op de toekomst gericht. De verbinding tussen IKCs, jeugdzorg
vorming van IKC’s heeft veel raakvlakken met de transitie jeugdzorg en passend onderwijs.
zij het vanuit verschillende organisaties. Nu is het tijd om de volgende stap te zetten. De
sport, cultuur en zorg worden aangeboden en zoveel mogelijk op elkaar worden afgestemd,
De gemeente Leeuwarden heeft momenteel tien brede scholen, waar onderwijs, opvang,
Klaar voor de toekomst: integraal jeugdbeleid
5
Thea Koster is wethouder Jeugd en Onderwijs Leeuwarden: “Het initiatief voor de Integrale Kind Centra in Leeuwarden ligt vooral bij de betrokkenen zelf. De gemeente faciliteert. Dat is misschien wel de belangrijkste reden waarom het Leeuwarder model zo succesvol is. De gemeenteraad staat daar
tal peuters in de gemeente Leeuwarden. Van deze 1550 peuters gaat 88 procent naar
speelleergroepen en 12 procent naar gastouderopvang. Kinderopvang is voor iedereen
toegankelijk. Ook wordt er veel aandacht besteed aan de versterking van de kwaliteit van
de professionals en de doorgaande lijn met het onderwijs.
peuterspeelzalen te scholen in het voor- en vroegschoolse educatieprogramma Uk & Puk. Een breed ontwikkelingsprogramma, met als doel de kansen van alle kinderen in de gemeente Leeuwarden te vergroten, zodat ze op de basisschool betere leerresultaten behalen. Het programma richt zich op taal, rekenen, motoriek en sociaalemotionele ontwikkeling. Het is enorm belangrijk dat we kinderen tot dertien jaar de best mogelijke kansen bieden. In die levensfase
De tien brede scholen bieden kinderen extra ontwikkelingskansen door programma’s op
het gebied van sociale ontwikkeling, sport, kunst en cultuur. Ook zijn goede resultaten
behaald met de ‘verlengde schooldag’, waarbij kinderen extra lessen krijgen in taal-, reken-
en studievaardigheden. Dit aanbod wordt opgezet en aangestuurd door twee brede-school-
coördinatoren in samenwerking met organisaties voor opvang, onderwijs en welzijn. In
het Beleidskader Brede Scholen (2011) is de ambitie uitgesproken om in iedere wijk een
brede school te starten. Het IKC wordt als de volgende stap gezien in de brede-school-
ontwikkeling, maar dit gaat in de praktijk sneller dan was voorzien. Verschillende scholen
kiezen ervoor om zich direct te richten op het opzetten van een IKC.
ons in de gemeente Leeuwarden met z’n allen hard voor in.”
De gemeente Leeuwarden wil verantwoordelijkheden zoveel mogelijk neerleggen bij de
partijen die voor de uitvoering verantwoordelijk zijn. Dat geldt ook voor de planning van
ZACHTE REGIE, VEEL EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID IKC’s kunnen alleen tot stand komen in samenwerking tussen gemeente, scholen en andere
immers gebouwen of combinaties daarvan nodig om een integraal programma te kunnen
herbergen.
te bieden. Dit gebeurt bijvoorbeeld maandelijks in het LEJA-overleg (Leeuwarden Educatieen Jeugd-Agenda); een platform waar gemeente, schoolbesturen, jeugdgezondheidszorg, kinderopvang- en welzijnsorganisaties met elkaar overleggen. Hieronder worden de verschillende rollen op hoofdlijnen toegelicht.
te schetsen, inclusief een planning qua realisatie. Er bestaat geen blauwdruk voor de ont-
wikkeling van IKC’s; de uitwerking kan per school verschillen. Elk plan wordt getoetst aan
de gemeentelijke uitgangspunten zoals die zijn neergelegd in gemeentelijk beleid. Dit
leidt tot een meerjarig (investerings)plan dat zo nodig jaarlijks wordt bijgesteld.
7
mogelijk is, vanuit de gezamenlijke doelstelling om kinderen de beste ontwikkelingskansen
om samen met een toekomstplan te komen, en daarin de spreiding van IKC’s in de gemeente
6
Leeuwarden is er van alle kanten de bereidheid om in gesprek te gaan en te kijken wat er
De schoolbesturen primair onderwijs hebben van de gemeente de uitnodiging gekregen
betrokken partijen. In co-creatie dus. Maar ieder heeft een eigen rol. In de gemeente
Pijler 2: samenwerking tussen alle betrokkenen
draagvlak voor IKC’s, maar ook een visie op maatschappelijk ondernemerschap. IKC’s hebben
met de partners die zij daarbij willen betrekken. Hierdoor ontstaat niet alleen een breed
(onderwijs)voorzieningen. Het is aan de schoolbesturen om de IKC’s uit te werken, samen
het latere succes van kinderen. Daar zetten we
Onderwijshuisvesting kent geen blauwdruk
wordt de basis gelegd voor de ontwikkeling en
gekozen om alle pedagogische medewerkers van kinderdagverblijven en
Brede scholen brengen breed aanbod
ook helemaal achter. Een voorbeeld hiervan is dat de gemeente ervoor heeft
‘Kansen voor kinderen vergroten’
tot vier jaar maken gebruik van kinderopvang: dat is ruim 90 procent van het totaal aan-
De Harmonisatie-operatie heeft een positief resultaat opgeleverd. 1550 peuters van 2,5
8
9
10
sport zijn werkzaam in alle achterstandswijken.
gesteld in alle basisscholen in de gemeente Leeuwarden, de combinatiefunctionarissen
aan op de thema’s waar kinderen op school mee bezig zijn. De cultuurcoaches zijn aan-
schillende sporten en een gevarieerd cultuuraanbod. Dit aanbod sluit zoveel mogelijk
die ervoor zorgen dat kinderen binnen- en buitenschools in aanraking komen met ver-
De organisaties voor sport en cultuur werken met zogeheten ‘combinatiefunctionarissen’
organiseren, afstemmen, stimuleren, inspireren
Rol organisaties voor sport, cultuur en zorg:
VVE zoals nascholing en behoud kwaliteit uitvoering.
VVE geregeld en gefinancierd. De organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor borging
eigen kwaliteit. De gemeente heeft voor medewerkers in de kinderopvang de scholing
maken samen met hen een plan voor het IKC. De kinderopvangorganisaties bewaken de
De kinderopvangorganisaties sluiten zich aan bij scholen die een IKC willen worden, en
organiseren, kwaliteit borgen, afstemmen doorgaande lijn
Rol kinderopvangorganisaties:
daarvan een uitvoeringsplan en leggen dat aan de gemeente voor.
samen met de betrokken partnerorganisaties een visie voor een eigen IKC, maken op basis
inclusief planning, verdeling over de stad en profiel. De schoolbesturen ontwikkelen
De gemeente legt niets op, de scholen komen zelf met een plan voor de realisatie van IKC’s,
visie ontwikkelen, organiseren, realiseren, eindverantwoordelijkheid dragen
Rol scholen:
partnerorganisaties adviseert en ondersteunt in visieontwikkeling en uitvoering.
om een IKC te realiseren. Ook is er een speciale ‘aanjager’ aangesteld die de scholen en
kinderopvangorganisaties, waarin zij zich kunnen voorbereiden op alles wat er nodig is
organiseert de gemeente bijvoorbeeld Masterclasses voor bestuurders van scholen en
komen voor de realisatie van IKC’s in de gemeente Leeuwarden. Om dit te ondersteunen,
De gemeente voert een zachte regie. Zij nodigt schoolbesturen uit om met een plan te
visie ontwikkelen, faciliteren, aanjagen, adviseren
Rol gemeente:
11
400.000 35.000 100.000 35.000 155.000 30.000 1.105.000
400.000 35.000 100.000 35.000 155.000 30.000 1.105.000
400.000
300.000
80.000
35.000
155.000
30.000
1.350.000
toeslag VVE
kostwinnerstoeslag
scholing Uk & Puk
taaltrainingen
ouderbeleid
585.000 56.000 751.000
585.000 56.000 751.000
56.000 741.000
VGO totaal
gemeente, het zogenoemd Vlekkenplan opgesteld. De genoemde IKC’s zullen de komende jaren worden gerealiseerd.
coördinatie en organisatie van activiteiten voor brede scholen en het stimuleren van de
ontwikkeling van IKC ‘s was in 2013 in totaal €260.000 beschikbaar. Voor 2014 geldt het-
12
13
eenstemming bereikt over de definitie van een IKC. Daarna is, met ondersteuning door de
De gemeente stimuleert (brede) scholen om zich door te ontwikkelen tot IKC’s. Voor de
zelfde bedrag. Dit wordt in 2015 afgebouwd naar €130.000. Voor programma’s in het kader
op te stellen. De schoolbesturen hebben eerst met de kinderopvangorganisaties over-
primair onderwijs aan de slag zijn gegaan om een Vlekkenplan voor Integrale Kindcentra
De nota ‘Onderwijshuisvesting in nieuwe tijden’ vormt de basis waarop de schoolbesturen
Een verdeling van IKC ’s over de gemeente Leeuwarden van 2014 – 2025
met 2017 € 12,8 miljoen beschikbaar.
voor haar rekening, inclusief voorzieningen voor nul- tot vierjarigen. Hiervoor is tot en
neemt de investeringskosten voor de nieuwbouw en/of het aanpassen van een gebouw
onderwijshuisvestingsland. Schoolbesturen en organisaties zijn aan zet. De gemeente
In de nota ‘Onderwijshuisvesting in nieuwe tijden’ staat dat het roer omgaat in Leeuwarder
Huisvesting en Vlekkenplan
110.000 110.000 585.000
50.000 250.000
80.000 260.000
80.000 260.000
100.000
60.000 100.000
100.000
combinatiefuncties
140.000 80.000
80.000
2015
taalstimulering
flankerende budgetten
totaal
activiteiten
coördinatie brede scholen
procesbegeleider IKC
2014
Brede scholen
toeleiding
borging kwaliteit
2015 350.000
2014 350.000
2013
350.000
Budget VVE
hebben recht op 6 uur opvang per week.
of VVE-toeslag, hanteert de gemeente Leeuwarden de Kostwinnerstoeslag. Deze kinderen
10 uur VVE per week. Voor ouders die niet in aanmerking komen voor de Kinderopvang-
van deze kinderen geldt een lagere ouderbijdrage; deze kinderen hebben recht op minimaal
als doelgroepkind. In dat geval zijn er mogelijkheden voor extra opvang en VVE. Voor ouders
Wet Kinderopvang. Wanneer een kind (taal)achterstand heeft, kan het worden aangemerkt
opvang (speelleergroepen). Zij kunnen hiervoor gebruik maken van een toeslag via de
Alle ouders met peuters in de leeftijd van 2,5 tot vier jaar komen in aanmerking voor kinder-
Kinderopvang
bundelen van middelen en gerichte inzet.
inzet van middelen zijn: eigen bijdrage organisaties, creatief zoeken naar oplossingen,
de gemeente voor 25 procent van de totale kosten eigen geld in. Kernbegrippen bij de
2013
projecten gefinancierd.
De gemeente stimuleert de totstandkoming van IKC’s via structurele en incidentele middelen Budget brede scholen/ IKC ‘s
Met dit bedrag worden onder meer de cultuur- en sportcoaches en de verlengde leertijd-
EERST VISIE DAN STENEN
voor kinderopvang, onderwijs, sport, cultuur, welzijn en zorg. Naast geoormerkt geld zet
van sport, cultuur, welzijn en taalstimulering is jaarlijks in totaal €750.000 beschikbaar.
Pijler 3: financiële faciliteiten
Kinderopvang Friesland)
Wytgaard: IKC Wytgaard (RKBS T.J. Roordaschool in samenwerking met Stichting
Het Leeuwarder Model is een uitgave van de gemeente Leeuwarden,
Kinderopvang)
14
•
•
•
Huizum-West: IKC Michaëlschool, planning 2015
wordt verlaten voor andere locatie)
Binnenstad en omgeving: IKC de Oldenije, planning 2018 (voormalige Joodse school
Prins Constantijnschool afstoten)
IKC Prins Constantijn, planning 2017 (nieuwbouw van een IKC aan Goudenregenstraat,
(verplaatsing OBS Oud-Oost Goudenregenstraat naar Tjerk Hiddesstraat
Oud-Oost: IKC Oud-Oost, nieuwbouw aan Tjerk Hiddesstraat, planning 2016
en overplaatsing leerlingen naar IKC de Vrijheid)
Vrijheidswijk: IKC De Vrijheid, planning 2016 (sluiting OBS Eestroom in Bilgaard
gymnastieklokaal) November 2014
8900 JA Leeuwarden
•
Oldehoofsterkerkhof 2
Bilgaard: IKC Prins Mauritsschool, planning 2016 (nieuwbouw en integratie van
•
sector Jeugd Onderwijs en Cultuur
Colofon
[email protected], 058-233 28 02 / 06-43365547
met Sinne Kinderopvang)
Goutum: IKC Wiardaskoalle (OBS de Wiardaskoalle in samenwerking met Sinne
Hanny Voskuylen, aanjager IKC’s gemeente Leeuwarden:
Meer weten?
IKC Oost/West Camminghaburen, planning 2018
Huizum-West: IKC J.W. Frisoschool (CBS Johan Willen Frisoschool in samenwerking
Kinderopvang)
Oud-Oost: IKC Johan de Walestraat (RBKS De Sprong in samenwerking met Sinne
Camminghaburen: IKC Centraal Camminghaburen, planning 2017
Nog te ontwikkelen IKC’s:
•
•
•
•
IKC De Leeuwarder Schoolvereniging, planning 2018
MTV-wijk: IKC Sint Thomasschool, planning 2015 en 2017
15
IKC Albertine Agnes, planning 2018 (nieuwbouw Albertine Agnesschool op huidige locatie)
met Sinne Kinderopvang)
Westeinde/Valeriuskwartier: IKC de Wester, planning 2017 (op locatie Trilker en Wester komt nieuwe IKC).
•
•
Oud Oost: IKC de Kinderkoepel (CBS Koningin Beatrixschool in samenwerking
IKC’s in uitvoering:
•
•
Gerealiseerde IKC’s:
