Ik zoek een
vakman-gids
Een aannemer zoeken en vinden Voordelen en premies Rechten en plichten Tips en advies
www.ikzoekeenvakman.be 1
I. Wie zijn uw bouwpartners? 7 Uw notaris 7 Uw architect 15 Uw aannemer
II. Hoe een aannemer zoeken? 17 18 18 19 21
III. Wat moet u als (ver)bouwer doen 27 28 29 33 34
Geregistreerd aannemer Erkenning Vestigingswet Kwaliteitslabels Wet Breyne
Een veiligheidscoördinator aanstellen. Registratierechten betalen Uw goed verzekeren De EPB-normen naleven Zwartwerk vermijden
IV. Laat de vele voordelen niet onbenut! 37 Verlaagde btw 39 Belastingvoordelen 40 Belastingvermindering bij inbraak- en brandbeveiliging 40 Premies
2
Ik zoek een vakman-gids
Inhoud
V. Vereiste bouwattesten en certificaten 45 47 47 49
VI. Extra tips en advies 51 51 53 55
Keuring elektrische installatie Keuring stookolietank en gasstooktoestellen Bodemattest Energieprestatiecertificaat
(Ver)bouwen vraagt goede voorbereiding Uitvoeringstermijn en oplevering 10-jarige aansprakelijkheid Hoe geschillen oplossen?
VII. Nuttige adressen en links 57 58 58 59
www.ikzoekeenvakman.be www.confederatiebouw.be Andere links Nuttige adressen
Niets uit deze uitgave mag, geheel of gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd door middel van boekdruk, foto-offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De informatie in deze gids werd te goeder trouw en met de grootste zorgvuldigheid gebundeld. Toch valt het gebruik van de geleverde informatie onder de uitsluitende verantwoordelijkheid van de lezer en de vzw Confederatie Bouw kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele fouten en/of onvolkomenheden. Meer algemeen wijst zij alle aansprakelijkheid af voor directe of indirecte schade die zou kunnen voortvloeien uit het mogelijke gebruik van de informatie uit deze gids. Deze informatie kan overigens veranderen nadat deze gids van de persen is gerold. Adverteerders: Claerhout Aluminium - Primagaz - ING - Wienerberger - Renson - Federale Verzekering - Recticel - Monier - Saint Gobain Products (Gyproc) - Saint Gobain Glass - Formalis - Verzoeningscommissie Bouw.
©2011-Confederatie Bouw V.U. Véronique Vanderbruggen, Confederatie Bouw, Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel
3
4
Voorwoord
(Ver)bouwen een waardevolle investering Eigen haard, goud waard. Een eigen woning, huis of appartement, is en blijft een bereikbare droom voor iedereen. Bouwen en verbouwen is en blijft dan ook een waardevaste investering in zijn eigen toekomst. Maar bouwen en verbouwen verandert, alles wordt "groener", "duurzamer". Alles wordt veel technischer en complexer: nieuwe wetten, normen, producten, nieuwe technieken en nieuwe inzichten, voordelen en fiscale tegemoetkomingen maken keuzes steeds moeilijker. Bouwen en verbouwen betekent dus ook voortdurend op de hoogte blijven en voortdurend goed advies inwinnen. Daarom de website en deze (ver)bouwgids "Ik zoek een vakman"! De Confederatie Bouw wil hiermee de veelgestelde vragen beantwoorden, en vooral nuttige bouw- en verbouwtips geven. Hoe bijvoorbeeld een vakkundige aannemer zoeken? Wie kan in 2011 genieten van de verlaagde 6% btw? Moet er btw betaald worden op bouwgrond? Zijn er gevaren als u in het "zwart" werkt? Wat houdt de woningbouwwet of wet Breyne in? Waar kan ik bijkomende informatie vinden over EPC, premies? De Ik zoek een vakman-website en deze gids zijn dan ook een betrouwbare wegwijzer in de complexe wereld van (ver)bouwen. De Confederatie Bouw reikt u zo gratis deskundig advies aan. Omdat vakmanschap en vakkundig bouwen en verbouwen nu eenmaal belangrijk zijn!
Robert de Mûelenaere Gedelegeerd bestuurder Confederatie Bouw
5
6
Ik zoek een vakman-gids
1
Wie zijn uw bouwpartners? 1. Uw notaris
In Brussel zal de notaris een bodemattest bij Leefmilieu Brussel aanvragen, ook al is dat niet verplicht.
Uw notaris doet meer dan het opstellen van een notariële akte. Hij is uw raadsman en geeft u objectieve en deskundige raad. Hij doet heel wat opzoekwerk voordat hij de verkoopakte verlijdt. Zo gaat uw notaris onder andere de volgende zaken na:
Als al deze onderzoeken en formaliteiten verricht zijn, kan de notaris de authentieke akte verlijden. Dit is maximaal vier maanden na het ondertekenen van het compromis.
- de herkomst van het goed. Op die manier wordt vermeden dat na het ondertekenen van de akte plots nog een andere eigenaar opduikt; - of iedereen bekwaam is om de akte te tekenen en zorgt, indien noodzakelijk, voor de nodige machtigingen; - het bestaan van een eventuele erfdienstbaarheid of hypotheek op het onroerend goed; - of de huidige eigenaar schulden heeft, via een klein fiscaal onderzoek; - of het onroerend goed op stedenbouwkundig gebied in orde is; - of de technische attesten aanwezig zijn (conformiteit van de elektrische installatie, energieprestatiecertificaat).
Het ereloon van de notaris is voor een deel afhankelijk van de aankoopprijs. De andere notariskosten zijn bijkomende aktekosten zoals de registratierechten. Koper en verkoper hoeven niet noodzakelijk dezelfde notaris te kiezen, ze kunnen zich ook elk door hun eigen notaris laten vertegenwoordigen. In dat geval delen de notarissen het ereloon. Dit brengt dus geen meerkosten mee voor de koper. Meer weten? www.notaris.be en www.notare.be
2. Uw architect
Hij zorgt eveneens ervoor dat de registratierechten aan de fiscus worden doorgestort.
De hoofdtaak van de architect is uiteraard de plannen voor uw woning te tekenen en uw woonverwachtingen en -wensen te vertalen in een ontwerp rekening houdend met uw budget.
Bovendien moet hij, als het goed in Vlaanderen gelegen is, het verplichte bodemattest aanvragen bij de OVAM. 7
Daarom is het belangrijk een architect te vinden die op uw golflengte zit op architecturaal gebied en waarmee "het klikt".
Uw architect moet u ook technisch advies verschaffen, bijvoorbeeld inzake de naleving van de nieuwe eisen betreffende energieprestatie en binnenklimaat (EPB). Hij moet u ook inlichten bij budgetoverschrijding.
Maar de taak van de architect gaat veel verder. Hij moet alle gegevens inzamelen die nodig zijn voor het project (onderzoek van de plaats, grondonderzoek, gemeentelijke bouwverordeningen, stedenbouwkundige voorschriften) en een programma van eisen opstellen. Hij is uw vertegenwoordiger bij de andere bouw- of renovatiepartners: de aannemers, de veiligheidscoördinator (eventueel ook ingenieurs of een energieprestatieconsulent). Hij zal ook de goede uitvoering van de werken controleren bij elke werffase.
Dit takenpakket is uiteraard afhankelijk van welk contract u met uw architect hebt. Sommige bouwheren kiezen voor een volledige opdracht, andere verkiezen bijvoorbeeld zelf offertes aan te vragen en te vergelijken. In elk geval moet de bouwheer voor het opmaken van de plannen en de controle op de uitvoering van de werken waarvoor een architect verplicht is, een beroep doen op de medewerking van een architect. U kunt aparte contracten sluiten voor elke opdracht die u aan uw architect wenst toe te vertrouwen.
Het voorontwerp dat hij eerst moet opstellen omvat het schetsplan en een kostenraming die rekening houdt met het beschikbare budget. Hierbij hoort ook advies over materialen en installaties.
Tip: Als bouwer/verbouwer kunt u uw architect een volledige of gedeeltelijke opdracht toewijzen. Een standaardcontract met een architect omvat doorgaans een duidelijke omschrijving van deze opdracht, het honorarium en de betalingsmodaliteiten, het beschikbare bouwbudget van de klant, de wijze van uitvoering van de werken, de clausules van ontbinding van het contract, ... Aan te raden is ook op voorhand afspraken en duidelijke informatie op te nemen over de controle op de vordering van de werken en de termijnen!
Daarna moet hij het administratief dossier, het aanbestedingsdossier (plannen en bestekken) en het uitvoeringsdossier klaarmaken. Hij moet u onder andere bijstaan bij het opmaken van de volgende documenten: bouwaanvraag, aannemingscontract (= contract met de aannemer, materiaalbestellingen, ...). Hij moet ook het bestek of lastenboek maken, met andere woorden de voorwaarden waaronder gewerkt wordt (de beschrijving van de werken, de materialen die moeten gebruikt worden, de raming van de prijzen en kosten en de technische voorschriften). Door dat bestek kan uw architect de werken aanbesteden. Tijdens de bouwwerken moet hij toezicht houden op de uitvoering van de werken door de aannemer, de rekeningen onderzoeken en de opleveringen verzorgen. Hij staat u ook bij tijdens de oplevering van de werken.
Erelonen van de architect Het ereloon van uw architect is afhankelijk van de uitgevoerde taken, de totale bouwsom en de aard van de werkzaamheden. Meestal is dit ereloon een percentage van de totale
8
DE bouw, Daar sta jE van tE kijkEn!
Doe mee
zondag 15 mei 2011 www.openwervendag.be 9
SGG CLIMAPLUS
®
ONE, 3 in 1
CLIMAPLUS® ONE is het isolerend hoogrendementsglas met superieure prestaties op het vlak van thermische isolatie.
SGG
Thermische isolatiewaarde U=1,0 W/m2K! www.saint-gobain-glass.com
10
Comfort, energiebesparing en milieubehoud
Wie zijn uw bouwpartners?
1
a) verbouwings- en inrichtingswerkzaamheden binnen een gebouw of de werkzaamheden voor de geschiktmaking van lokalen; b) werken aan buitenvlakken van een vergund gebouw (o.a. aanbrengen, wijzigen en dichtmaken van raam- en deuropeningen; aanbrengen van gevelsteen, bepleistering of andere gevelbekleding zonder dat een wijziging van de fundering noodzakelijk is; het aanbrengen van dakvlakvensters en/of fotovoltaïsche zonnepanelen en/of zonneboilers in het dakvlak of op een plat dak; het aanbrengen van dakuitbouwen over maximaal één vierde van de dakoppervlakte; ...; c) kleine bijgebouwtjes met een bepaalde maximale oppervlakte/afmeting (bv. dierenhok, duiventil, volière, tuinhuisje, bergplaats, garage, carport, serre, veranda, overdekt terras).
aannemingssom. Toch is het ook mogelijk een forfaitair bedrag af te spreken. En in veeleer uitzonderlijke gevallen werkt een architect zelfs tegen een bepaald uurloon.
Tip: Verplichte tarieven voor erelonen zijn niet toegestaan voor vrije beroepen, onderhandelen is dus de boodschap! De betaling wordt in principe uitgevoerd in schijven. Het eerste voorschot wordt betaald na het voorontwerp, het tweede nadat het dossier werd samengesteld. De rest volgt naarmate de bouwwerken vorderen en bij de oplevering wordt het resterende saldo vereffend. Voor informatie surft u naar www.a-b.be en www.ordevanarchitecten.be
Gemeenschappelijke voorwaarde is o.a. dat de werken noch de oplossing van een constructieprobleem met zich mee mogen brengen noch de stabiliteit van het gebouw (of indien bij de gevallen vermeld in c) aan een bestaand gebouw wordt aangebouwd, dit van de aanpalende gebouwen) mogen wijzigen.
Bouwen en verbouwen met of zonder architect? In principe is een architect verplicht tussen te komen bij elk bouwwerk waarvoor een bouwvergunning vereist is. Voor sommige bouwwerken is wel een bouwvergunning nodig maar het is niet vereist een architect in te schakelen.
Voor meer informatie www.ruimtelijkeordening.be en www.bouwenwonen.be. In geval van twijfel contacteer vooraf altijd (gratis) uw gemeentelijke dienst ruimtelijke ordening!
Deze regels zijn verschillend in de 3 gewesten. Ook de uitzonderingen schetsen wij kort, maar wij verwijzen u ook voor gedetailleerde informatie naar relevante websites.
• Brussels Gewest Voor sommige zaken is ook hier geen architect nodig. Dit is o.a. het geval voor: - Verbouwingen voor zover ze geen stabiliteitsproblemen meebrengen en geen wijziging in het bouwvolume of de architectonische vorm
• Vlaams Gewest In Vlaanderen zijn een aantal werken vrijgesteld van de medewerking van een architect. Het betreft o.a.:
11
Bouwen of verbouwen zonder stedenbouwkundige vergunning?
meebrengen. - Wijzigingen van gebruik of bestemming als daarvoor geen werkzaamheden vereist zijn, of als de verbouwingen geen stabiliteitsprobleem meebrengen. - Afbraak van bijgebouwen. - Plaatsen van afscheidingen of scheidingsmuur. - Plaatsen van antennes of zonnecollectoren. -…
• Vlaams Gewest Of het nu gaat om het optrekken of plaatsen van een constructie; het functioneel samenbrengen van materialen waardoor een constructie ontstaat; het afbreken, herbouwen, verbouwen en uitbreiden van een constructie; het ontbossen; het vellen van bepaalde bomen; het aanmerkelijk wijzigen van het reliëf van de bodem; het geheel of gedeeltelijk wijzigen van de hoofdfunctie van een bebouwd onroerend goed, e.d.m. bouwen of verbouwen zonder een stedenbouwkundige vergunning is onwettelijk en dus strafbaar!
Meer informatie op http://www.bruxelles. irisnet.be/nl/citoyens/home/urbanisme/ avant_le_projet/un_architecte.shtml. • Waals Gewest Ook in het Waals Gewest moet u als bouwer/ verbouwer voor bepaalde bouwwerken geen architect inschakelen voor o.a.: - de oprichting van een nieuwe woning in een gebouw zonder de draagstructuren van het gebouw te veranderen en zonder het volume of het architectonische uitzicht te wijzigen; - de bouw van broeikassen en veranda’s die gelijkvloers aangelegd worden en waarvan de diepte niet meer dan 3,50 m bedraagt; - het optrekken van scheidingsmuren en steunmuren; - het plaatsen van vaste of verplaatsbare installaties; - de instandhoudings- en onderhoudswerken die het architectonische uitzicht van het gebouw niet wijzigen.
Toch gelden er op dit basisprincipe enkele vrijstellingen. Voor handelingen in, aan en bij woningen bijvoorbeeld is een stedenbouwkundige vergunning o.a. niet nodig voor handelingen zonder stabiliteitswerken en zonder wijziging van het fysiek bouwvolume aan zijgevels, achtergevels en daken; binnenverbouwingen zonder stabiliteitswerken; zonnepanelen of -boilers op een plat dak (tot maximaal 1 meter boven de dakrand) of geïntegreerd in het hellende dakvlak; de strikt noodzakelijke toegangen tot en opritten naar het gebouw of de gebouwen; … Een belangrijke randvoorwaarde is wel dat de werken niet strijdig mogen zijn met andere regelgeving, zoals die op de beschermde monumenten. Voor een volledig overzicht verwijzen we naar het besluit van de Vlaamse regering van 16 juli 2010 tot bepaling van handelingen waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning nodig is.
Sinds kort is de lijst met handelingen en werken waarvoor de medewerking van een architect niet vereist is, uitgebreid: goed controleren in de CWATUPE is echt wel noodzakelijk. Meer informatie op http://mrw.wallonie.be/DGATL
Sinds 1 december 2010 werd dan weer voor een aantal werken de stedenbouwkundige 12
Wie zijn uw bouwpartners?
vergunning vervangen door een meldingsplicht (via het besluit van de Vlaamse regering van 16 juli 2010 betreffende de meldingsplichtige handelingen ter uitvoering van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening). Deze bijkomende administratieve versoepeling geldt o.a. - mits bepaalde voorwaarden nageleefd worden - voor handelingen met stabiliteitswerken uitgevoerd binnen in of aan zijgevels, achtergevels en daken van hoofdzakelijk of vergund geachte gebouwen; de oprichting van bijgebouwen die aangebouwd zijn aan hoofdzakelijk vergunde of vergund geachte woningen; …
1
een woning kunnen ook zonder vergunning: aanleg van terrassen, omheiningen, lichtkoepels, garagepoorten voor zover de oorspronkelijke vormen behouden blijven… Meer informatie hierover via http://www. bruxelles.irisnet.be/nl/citoyens/home/ urbanisme/avant_le_projet/un_permis_ oui_ou_non.shtml of bij de stedenbouwkundige dienst van de gemeente. • Waals Gewest Het Waals Gewest vereist geen stedenbouwkundige bouwvergunning voor een aantal handelingen en werken waarvan de volledige en exacte lijst opgenomen is bij artikel 262 van het CWATUPE (met name de werken die bestaan in de plaatsing van thermische of fotovoltaïsche zonnecollectoren of antennes, het uitvoeren van binnenhuis- of buitenhuisinrichtingen, onderhouds- en instandhoudingswerken die het architectonische uitzicht van het goed niet wijzigen, het aanleggen van voor- en achtertuinen, enz.
De melding van deze werken aan de gemeente/ stad moet gebeuren aan de hand van een vast formulier, samen met een (beperkt) dossier. De aangemelde handelingen mogen worden aangevat vanaf de twintigste dag na de datum van de melding. Meer info op www.ruimtelijkeordening.be en www.bouwenwonen.be of via uw gemeentelijke dienst ruimtelijke ordening. • Brussels Gewest In het Brussels Gewest is een bouwvergunning verplicht voor iedere constructie, afbraak, renovatie en verbouwing waarvoor werkzaamheden moeten worden uitgevoerd die te maken hebben met de structuur van het gebouw, met het volume of met het architectonische aanzicht. Ook is een bouwvergunning nodig bij een verandering van bestemming, zoals van kantoren naar woongebouw.
Opgelet: het is niet omdat er géén stedenbouwkundige vergunning vereist is, dat er geen voorafgaande stedenbouwkundige verklaring moet worden gedaan!
Meer info: http://mrw.wallonie.be/DGATLP of via de gemeentelijke diensten voor stedenbouwkunde.
Geen vergunning is vereist voor plaatsing van sanitaire, elektrische, verwarmings-, verluchtings- en isoleringsinstallaties, enz. Een aantal bouwwerkzaamheden aan de buitenkant van
13
Bij ons is uw woonkrediet geen hersenbreker.
Vraag in enkele kliks uw woonkrediet aan op ing.be of via Home’Bank. uw aflossingen berekenen. aanvaarding af oss afl ossing ing ngen ng e ber en bereke eke k nen n . Bij Bij aan aanvaa vaardi vaa rding rdi ng van uw w krediet kre redie diett moet die moett u enkel enk n el nog langs langs gaan gaan in uw ING-kantoor ING NG-ka NG -ka k nto ka ntoor o voor or voo r de d e ondertekening o nde onde nderte rteken rte kening ken ing van va n uw uw contract. con ntra ract. c Kortom, ct. Ko Korto rtom, rto m, met ING ING is is uw uw woonkrediet woon oonkre kredie kre di t die nooit n it nog een noo een hersenbreker. hers hers ersenb enb brek reker. er.
Het kan kan niet niet makkelijker! ma makke kkelij kke lijker lij ker!! Aankoop, ker Aank Aank ankoop oop p, renovatie reno reno enovat va iee vat ecoverbouwingen of eco ecover verbou bouwin bou wingen win gen ? ING st stelt elt u alt aaltijd ijd het he t krediet situatie. kredie kre diett voor voor da datt afge aafgestemd fgeste fge stemd ste md is op uw sit situat uat a ie. ie Op ing ing.be .be be of via via Home’Bank Home Home m ’Ba ’Bank nkk kunt kunt u in n enkele en enkel kee e kel krediet bedrag kliks kli ks uw kre kredie diett aanv die aaanvragen anvrag anv ragen rag en en het he b be drag dra g vvan an an
www.ing.be www. ww w.in w. in ng. g.be be Let op, geld lenen kost ook geld.
Leningen op afbetaling met privédoeleinden onderworpen aan de wet consumentenkrediet van 12 juni 1991. Aanbod voorbehouden aan meerderjarige natuurlijke personen Onder voorbehoud van aanvaarding van uw dossier door ING België en van wederzijds akkoord.De algemene voorwaarden van het kredietzijn beschikbaar in alle ING-kantoren De eventuele goedkeuring door ING België van uw aanvraag bij de nieuwe dienst ‘Consumer Loans Online’ in Home’Bank of op ing.be verbindt noch ING België, noch uzelf zolang u geen kredietcontract hebt ondertekend in uw ING-kantoor, waarbij deze laatste voorafgaandelijk de gegevens die zijn meegedeeld bij de aanvraag geverifieerd heeft op hun juistheid en volledigheid (onder andere op basis van de overhandigde of nog te overhandigen documenten). ING België NV – Bank/Kredietgever - Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel - BTW BE 0403.200.393 - BIC (SWIFT): BBRUBEBB - IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Philippe Wallez – Marnixlaan 24, 1000 Brussel, België
14
Wie zijn uw bouwpartners?
1
formule is voornamelijk het meest geschikt voor bouwers of verbouwers die zelf niet veel tijd kunnen of willen besteden aan de opvolging van hun bouwproject.
(Ver)bouwen met verschillende aannemers (in afzonderlijke percelen)
3. Uw aannemer
U kunt ook kiezen om afzonderlijke overeenkomsten met aannemers af te sluiten met verschillende aannemers voor de uitvoering van welbepaalde werken (ruwbouw, dakwerken, verwarming, elektriciteit, schilderwerken, …). Dit houdt wel in dat u of uw architect zelf zullen moeten instaan voor de coördinatie van de werken en de coördinatie tussen de verschillende nevenaannemers. Ook moet u, eventueel met de hulp van uw architect, zelf de offertes vergelijken, de facturatie opvolgen en de uitvoering van de werken controleren. De wet Breyne is hier niet van toepassing.
Bouwen of verbouwen kan op verschillende manieren. De keuze van de meest geschikte formule hangt af van verschillende factoren en onder andere van uw eigen bouwkennis en de tijd die u zelf aan het bouwproject wilt besteden. Er bestaan hoofdzakelijk drie formules: een beroep doen op een algemene aannemer, werken met afzonderlijke aannemers of kiezen voor een coördinatieovereenkomst. Wat zijn de kenmerken van deze drie bouwformules?
Coördinatieovereenkomst Bij een coördinatieovereenkomst wordt het beheer en de coördinatie van de werken overgelaten aan een derde. Opgelet: in tegenstelling tot de algemene aannemer is de coördinator niet verantwoordelijk voor de uitvoering van de werken.
De algemene aanneming Met een algemene aannemer hebt u slechts één medecontractant en één aanspreekpunt dat instaat voor de volledige realisatie van uw bouwproject. De algemene aannemer verzorgt, voor de in het contract vastgestelde prijs en binnen een overeengekomen termijn, de levering van een volledig voltooid bouwwerk.
In principe is ook hier de wet Breyne niet van toepassing omdat het vereist is dat de tussenpersoon, als organisator en raadgever, echt de feitelijke leiding heeft over het project. De coördinatieovereenkomst wordt overigens vaak gebruikt om de door de wet Breyne geboden consumentenbescherming te omzeilen.
Wanneer het de bouw van een individuele woning betreft, is dit contract onderworpen aan de wet Breyne van 9 juli 1971, die de bouwer wettelijk beschermt (zie p. 18 in deze brochure). De formule "algemene aanneming" heeft als voordeel dat u slechts één aanspreekpersoon hebt en dat u niet zelf moet instaan voor het beheer en de coördinatie van de werken. Deze
www.ikzoekeenvakman.be en www.confederatiebouw.be
15
16
Ik zoek een vakman-gids
2
Hoe een aannemer zoeken? Mensen kiezen hun aannemer via mond-tot-mondreclame en op basis van de ervaringen van kennissen, vrienden en familie. Vaak stelt de architect ook aannemers voor die hij vakbekwaam vindt. Maar steeds vaker wordt ook online gezocht. Een vlotte en betrouwbare manier om aannemers op te zoeken en te contacteren, is onze website www.ikzoekeenvakman.be. Op deze gratis te raadplegen website vindt u zowat 15.000 (geregistreerde) aannemers, allen lid van de Confederatie Bouw. Deze databank wordt dagelijks geactualiseerd. U kunt er bovendien vakmensen selecteren op basis van verschillende trefwoorden: de specialisatie, de provincie of de gemeente, … U kunt uiteraard ook referenties vragen en prijsoffertes laten opmaken.
1. Is de aannemer geregistreerd?
Voor de toepassing van verlaagde btw-tarieven is het niet meer vereist dat de aannemer geregistreerd is.
Een aannemer is niet verplicht een registratie aan te vragen, maar werken met een geregistreerd aannemer, geeft u wel de mogelijkheid om bouw- en renovatiepremies en fiscale voordelen te krijgen. De wetgeving voor premies en belastingverminderingen vereist immers dat facturen moeten opgemaakt zijn door een geregistreerd aannemer.
Hoe kunt u de registratie controleren? Elke bouwer of verbouwer kan op www.confederatiebouw.be (rubriek (Ver) bouwers) of via www.ikzoekeenvakman.be nagaan of een aannemer geregistreerd is. Ook via het contactnummer van de FOD Financiën (02/572.57.57 - elke werkdag van 8 tot 17 uur) kunt u dit nagaan. 17
2. Moet de aannemer een erkenning hebben?
3. Is de vestigingswet belangrijk? Om met de auto te rijden heeft u een rijbewijs nodig. Om te bouwen of verbouwen moet de aannemer vakkennis en vakmanschap hebben. Voor heel wat bouwactiviteiten moeten ook de nodige ondernemersvaardigheden worden aangetoond. Een aannemer moet over voldoende vakkennis bezitten om kwaliteit te kunnen afleveren. En dat is de essentie van de vestigingswet!
De erkenning van een aannemer houdt in dat de Erkenningscommissie zijn financiële draagkracht en technische capaciteiten heeft onderzocht. De erkenning is vooral belangrijk bij overheidsopdrachten. Voor private opdrachten is de erkenning enkel belangrijk in het kader van de Woningbouwwet, ook wel de wet Breyne genoemd, en dan meer bepaald in het kader van de regeling van de financiële waarborg die de aannemer moet stellen (zie p. 18 voor meer informatie hierover).
De bouwactiviteiten waarvoor een aannemer dus de wettelijk verplichte vakkennis en ondernemingsvaardigheden moet bewijzen, zijn: • de ruwbouwactiviteiten (metsel-, beton- of sloopwerken); • de stukadoor, cementeer- en dekvloeractiviteiten; • de tegel, marmer- en natuursteenactiviteiten; • de dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten; • de schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten; • de eindafwerkingsactiviteiten (schilder- en behangwerken en het plaatsen van soepele vloerbekleding); • de installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair; • de elektrotechnische activiteiten; • de algemene aannemingsactiviteiten.
Tip: Erkende aannemers kunt u vinden op http://mineco.fgov.be.
Elke aannemer moet zich, met vermelding van de commerciële activiteiten, inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) via een ondernemingsloket zoals Formalis (www.formalis. be). Dit loket onderzoekt of de aannemer voldoet aan de vereiste ondernemersvaardigheden en aan de technische vakkennis als het om een gereglementeerd beroep gaat.
18
Hoe een aannemer zoeken?
Tip: Controleer dus niet enkel of uw aannemer wel degelijk geregistreerd is, maar ook of hij over de vereiste technische vakkennis beschikt om de werken uit te voeren die u aan hem wilt toevertrouwen.
2
Alle bedrijven op www.ikzoekeenvakman.be, zijn leden van de Confederatie Bouw. U kunt ook terecht voor informatie over leden bij de lokale confederaties en/of de beroepsfederaties (voor contactgegevens, zie p. 53 of www.confederatiebouw.be.
Om te controleren of een aannemer ingeschreven is in de KBO en over de technischevakkennis beschikt, kunt u de website www.economie.fgov.be raadplegen.
Charter van de bouwers van individuele woningen Een lid van het Charter kiezen is beslist een "must" voor de bouwheer. De leden van het Charter voldoen immers aan een aantal toetredingscriteria (aangesloten zijn bij de FABA, registratie, erkenning in categorie D, ten minste in klasse 2) en nemen een aantal verbintenissen op, zoals de naleving van de wet Breyne en van de principes van de beroepsethiek.
4. Kwaliteitslabels Confederatie Bouw-lid Aannemers die lid zijn, vermelden meestal, op hun website of in hun briefwisseling, dat ze lid zijn en nemen het logo van de Confederatie Bouw op. Dit is duidelijk een meerwaarde. Als lid krijgt uw aannemer immers juridische , betrouwbare en technische ondersteuning die u gerust stelt. Een aannemer die lid is van de Confederatie Bouw, wordt dus professioneel omringd en begeleid. Hij is goed geïnformeerd en kan altijd de laatste trends in zijn vakgebied volgen. Via de website www.confederatiebouw.be krijgt hij alle modelattesten die o.a. nodig zijn voor dubbele beglazing, onderhoud van verwarmingsketels, het verlaagd btw-tarief, ...
De leden van het Charter zijn bovendien zowel onderworpen aan een voorafgaande controle (nazicht van de toetredingscriteria, onderzoek van hun modelaannemingsovereenkomst) als aan een controle achteraf (na een eventuele klacht van een bouwheer). De Toezichtcommissie van het Charter is eveneens bevoegd voor verzoeningen en de leden van het Charter verbinden zich ertoe de adviezen van de Toezichtcommissie na te leven, op straffe van schrapping. Om een geschil aanhangig te maken bij de Toezichtcommissie, volstaat het dat de particulier een brief stuurt naar de Toezichtcommissie; deze werkt volledig onafhankelijk en is niet enkel samengesteld uit aannemers, maar eveneens uit een vertegenwoordiger van de Orde
Een aannemer die lid is van de Confederatie Bouw is ook op de hoogte van alle ontwikkelingen op juridisch, sociaal, economisch en technisch gebied. Hij krijgt ook voortdurend (vak)opleidingen die zijn kennis actueel houden.
19
Stilte aub ! Gyproc SoundBlock Voor al uw projecten waar optimaal geluidscomfort gewenst is !
www.gyproc.be
20
Hoe een aannemer zoeken?
2
uitvoering van de werken volgens de regels van de kunst en met respect van de geactualiseerde normen.
van Architecten en een vertegenwoordiger van een verbruikersvereniging. Voor meer informatie over dit Charter en de leden ervan, kunt u contact opnemen met de Federatie van Algemene Bouwaannemers, Lombardstraat 42 te 1000 Brussel Tel.: 02/511.65.95 - Fax: 02/514.18.75
[email protected] www.faba.be
De volledige lijst van parketplaatsers met het Parketlabel 2010 vindt u op www.deparketplaatsers.be
5. De woningbouwwet of wet Breyne beschermt (ver)bouwer
Construction Quality Construction Quality is een kwaliteitslabel voor de bouwsector. Het is voorgekomen uit een samenwerkingsverband tussen Qualibouw en CoQual.
De Woningbouwwet van 9 juli 1971, beter bekend als de "Wet Breyne" beschermt de kandidaat-bouwer of -koper van een te bouwen of in aanbouw zijnde eengezinswoning of appartement tegen onrechtmatige bedingen in het contract en tegen het risico van insolvabiliteit van de aannemer. Om deze bescherming te garanderen zijn de meeste bepalingen van de wet Breyne van dwingend recht. Dit betekent dat er niet van kan worden afgeweken!
Het voordeel van de bouwondernemingen met dit label, is dat ze hun klanten garanties geven over de organisatie op kantoor, de organisatie op de werf en de technische uitvoering. Voor de bouwbedrijven met dit label staat klantentevredenheid centraal, want een tevreden klant is het succes van een onderneming.
De wet Breyne is ook van toepassing op de overeenkomsten voor de verkoop van een bestaande eengezinswoning of appartement waarbij de verkoper zich ertoe verbindt grote verbouwingsof uitbreidingswerken uit te voeren. Hiertoe is wel vereist dat de totale prijs van deze werken meer dan 80% van de koopprijs van de woning uitmaakt en hoger is dan 18.600 €; én de koper verplicht is vóór de voltooiing van de werken één of meer stortingen te doen.
Meer info over en een lijst van de aannemers met het Construction Quality-label vindt u op www.constructionquality.be
Het Parketlabel Parket is een mooie, warme en duurzame vloerbedekking maar moet wel vakkundig worden geplaatst! De vereniging Dé Parketplaatsers heeft hiervoor speciaal het parketlabel ontwikkeld. Parketplaatsers en -bedrijven die dit label dragen, hebben minstens 15 jaar ervaring in het professioneel plaatsen van parket en hebben een gedegen opleiding genoten. Zij bieden dus een garantie van vakmanschap en een
Om de bescherming van de wet Breyne te genieten, moet het gaan om een overeenkomst waarbij de aannemer, promotor of verkoper zich ertoe verbindt een gebouw "te bouwen",
21
bouwgrond, btw niet inbegrepen. De door de erkende aannemer gestelde borgtocht wordt bij helften vrijgegeven: de eerste helft bij de voorlopige oplevering, het resterende deel bij de eindoplevering.
"te laten bouwen" of "te verschaffen". Het gebouw moet bestemd zijn voor huisvesting of voor gemengd gebruik (beroepsdoeleinden en huisvesting).
Opgelet: de wet Breyne geldt niet wanneer de bouwwerken worden opgesplitst in afzonderlijke percelen.
De niet-erkende aannemer is verplicht een volledige voltooiingswaarborg (100%) te stellen in de volgende vorm: een financiële instelling moet zich er ten aanzien van de koper of opdrachtgever als hoofdelijke borg toe verbinden de nodige sommen te betalen voor de voltooiing van het huis of het gebouw waarvan het appartement deel uitmaakt. Bij verkoop van een bestaande woning gepaard met een aannemingsovereenkomst voor de uitvoering van verbouwings- of uitbreidingswerken dient de voltooiingswaarborg de nodige sommen voor de voltooiing van de voorziene werken te dekken. Wanneer een voltooiingswaarborg werd gesteld, eindigt de verbintenis van de borg bij de voorlopige oplevering.
Welke garanties biedt de wet Breyne? De Woningbouwwet of de wet Breyne biedt bescherming op verschillende niveaus en heeft onder andere betrekking op de duidelijkheid van het contract. Zo garandeert zij de bouwer/ koper onder meer: • Volledige en correcte informatie. Om de kandidaat-verwerver in staat te stellen met kennis van zaken verbintenissen aan te gaan, moeten een aantal verplichte bepalingen worden opgenomen in het contract.
Bij verkoop moet de notaris de borgtochtovereenkomst in de authentieke akte vermelden en een afschrift van deze overeenkomst bij de verkoopakte voegen. Maar bij een aannemingsovereenkomst moet de aannemer binnen dertig dagen na het ondertekenen van de aannemingsovereenkomst een bewijsschrift van de borgtocht voorleggen.
• Een verplichte financiële waarborg verstrekt door de bouwprofessioneel. Om zijn verplichtingen te waarborgen, moet de aannemer, verkoper of promotor een zekerheid stellen. Deze waarborgregeling is verschillend naargelang het al dan niet een erkende aannemer betreft.
• Een vooraf vastgestelde totaalprijs. De overeenkomst moet de totale prijs van het huis of appartement vermelden. Deze prijs moet alle werken omvatten die nodig zijn voor een normale bewoonbaarheid.
De erkende aannemer (met een erkenning uit de categorie D - Algemene aannemingen - en in de klasse die overeenstemt met de prijs van de werken die aan de aannemer worden toevertrouwd) is verplicht een borgtocht te stellen van 5% van de prijs van het gebouw. Onder "prijs van het gebouw" wordt verstaan: de totale prijs van het huis of het appartement, verminderd met de eventuele kostprijs van de
• Strikte betalingsmodaliteiten en beperking van de voorschotten. De betalingsmodaliteiten zijn wettelijk vastgesteld. In de wet wordt
22
Recticel Insulation, door de natuur geïnspireerd.
Uw woning, perfect geïsoleerd van onder tot boven.
Om duurzame isolatieproducten voor uw woning te ontwikkelen, bestudeerden de product innovators van Recticel Insulation de natuur. En haalden er de eigenschappen uit die ons gamma zo uniek en efficiënt maken. Zo lieten ze zich inspireren door het ingenieuze beschermingssysteem van het gordeldier. Die kan zich volledig afsluiten van de gevaren van buitenaf. Net zoals Recticel Insulation uw woning volledig afsluit van weer, wind... en hoge energiefacturen.
Inderdaad. We bieden u uiterst kostenbesparende, duurzame producten die uw hele woning - ook als het een passiefhuis betreft - optimaal isoleren. Neem nu Eurowall®: met deze ultradunne spouwisolatie bespaart u geld én ruimte. U kiest ook voor Powerroof®, onze revolutionaire dakisolatie, én Eurofloor®, de dunste vloerisolatie? Dan bent u bovendien zeker dat de isolatie in uw woning naadloos in elkaar overgaat. Dank u wel, Moeder Natuur.
Totale bescherming met 6 topproducten.
Powerroof®
Eurowall®
Eurothane® G Eurofloor®
Powerwall®
Eurothane® Bi-3
isolatie voor hellende daken
de smalste spouwisolatie
de ideale de dunste binnenisolatie vloerisolatie
isolatie voor buitengevels
isolatie voor platte daken
Recticel Insulation - Tel. +32(0)56 43 89 43
[email protected] - www.recticelinsulation.be
23
mer is ook toepasselijk op de promotor en de verkoper(zie p. 48).
bijvoorbeeld bepaald dat elk voorschot, ongeacht de wijze van betaling, vóór de ondertekening van de overeenkomst verboden is.
• Een adequate sanctieregeling. De door de wet geboden bescherming is dwingend. Dus er kan niet van worden afgeweken bij overeenkomst. Indien toch wordt afgeweken, wordt dit, al naargelang het geval, gesanctioneerd met de nietigheid van de overeenkomst of van de afwijkende bepaling.
• Transparante uitvoeringstermijnen. De overeenkomst moet de aanvangsdatum van de werken, de uitvoerings- of leveringstermijn en de schadevergoeding wegens vertraging vermelden. • Verplichte dubbele oplevering. De oplevering gebeurt in twee fasen, nl. de voorlopige en de eindoplevering (ook definitieve oplevering genoemd) met een tussentijd van minstens één jaar.
Tip: Bouwbedrijven die lid zijn van de Confederatie Bouw hebben een standaardaannemingscontract conform de wet Breyne. Vraag aan uw aannemer dit aannemingscontract van de Confederatie. De uitgebreide folder over de wet Breyne kunt u downloaden op www.ikzoekeenvakman.be.
• Strenge aansprakelijkheidsregels. Volgens het Burgerlijk Wetboek zijn aannemer en architect nog tien jaar na de bouw van uw woning aansprakelijk voor ernstige gebreken die de stevigheid van het gebouw aantasten. De tienjarige aansprakelijkheid van de aanne24
Combinators zorgen voor een juiste totaalindruk
Stalen mogen mee naar huis
Bezoek het unieke showroomconcept voor de hele ruwbouw! Kiezen
1
2
Leren
Meer dan 600 mogelijkheden
Ontdek de ‘Walk of Building’
Met merken zoals Desimpel, Koramic, Porotherm en Terca heeft Wienerberger maar liefst 600 verschillende gevelstenen, binnenmuurstenen, kleidakpannen en kleiklinkers. Een enorme keuze die op een overzichtelijke manier wordt voorgesteld.
Displays met grotere ruwbouwdelen tonen er de Wienerberger producten in geplaatste toestand. De modellen belichten de techniciteit op het vlak van metseltechnieken, dakconstructies en isolatie.
Meenemen
4
Adviseren
5
Neem uw favoriete stalen mee naar huis
Consultservice Ruwbouw Showrooms
In onze showrooms bevindt zich een ruime stalenafdeling. Wie wil, kan meteen zijn favoriete materialen meenemen naar huis of naar kantoor.
Onze vakmensen staan klaar met documentatie en technisch advies en zoeken samen met u naar de juiste oplossing op al uw vragen.
3
Combinators zorgen voor de juiste totaalindruk ‘Combinators’ zijn displays waar u diverse ruwbouwelementen in plaatst: gevelstenen, kleidakpannen, raamprofielen… tot en met de voegmortel. Zij maken het mogelijk om alle elementen van de ruwbouw naast elkaar te presenteren in één realistische totaalindruk.
Win een verrassings-
weekend of 1 jaar gratis brandverzekering
Praktisch Kortrijk Kapel ter Bede 86, 8500 Kortrijk Tel.: 056 24 95 88 Ook open op zaterdag
Combineren
Londerzeel A12, Koning Leopoldlaan 1 2870 Breendonk Tel.: 052 31 10 10 Ook open op zaterdag
Wanlin Rue de la Briqueterie 28, 5564 Wanlin-sur-Lesse Tel.: 082 66 55 00 Ook open op zaterdag
Meer info over het massief passiefhuisconcept en KoraSun® zonnepanelen kunt u bekomen op onze zitdagen in de toonzalen te Kortrijk, Londerzeel en Wanlin na telefonische afspraak.
Meer informatie vindt u op: www.desimpel.be | www.koramic.com | www.terca.be 25
Vraag uw deelnamebon in onze toonzalen. Lees er alles op na op onze site: http://wedstrijd.wienerberger.be
26
Ik zoek Hoe een een vakman-gids aannemer zoeken?
3
Wat moet u als (ver)bouwer altijd doen? 1. Een veiligheidscoördinator aanstellen
dagboek is voor de kleinere werven niet meer verplicht en er is slechts een vereenvoudigd gezondheids- en veiligheidsplan en postinterventiedossier nodig. De veiligheidscoördinatorontwerp en de veiligheidscoördinator-verwezenlijking moeten niet één en dezelfde persoon zijn. Na de werken bezorgt de veiligheidscoördinator-verwezenlijking u een "postinterventiedossier" met alle nuttige veiligheids- en voorzorgsmaatregelen die moeten genomen worden bij latere onderhouds- of verbouwingswerken.
Het is verplicht op elke (tijdelijke of mobiele) bouwplaats waar er minstens twee aannemers tegelijkertijd of achtereenvolgens werkzaamheden uitvoeren, de veiligheid te coördineren via een veiligheidcoördinator. Deze verplichting geldt dus altijd en is ook van toepassing bij o.a. het vernieuwen van uw keuken, verbouwen van uw badkamer, ...
Wie stelt de veiligheidscoördinator aan?
Er is een soepelere toepassing mogelijk voor kleinere bouwwerken (dit is werken met een totale oppervlakte kleiner dan 500 m²). Voor verbouwingswerken wordt slechts rekening gehouden met de oppervlakte die verbouwd wordt. Onder welbepaalde voorwaarden kunnen ook de aannemers en architecten de veiligheidscoördinatie waarnemen op deze (kleinere) bouwplaatsen. Voldoet de architect of aannemer niet aan de versoepelde voorwaarden voor de kleinere werken, dan moet een erkende veiligheidscoördinator worden aangesteld.
Voor werken kleiner dan 500 m² is de architect, of bij gebrek de aannemer, verantwoordelijk om de veiligheidscoördinator aan te stellen. De architect blijft ook verantwoordelijk voor de organisatie van de veiligheidscoördinatie. Voor werken groter dan 500 m² stelt de bouwheer (de bouwer of verbouwer), ook wanneer hij een particulier is, de veiligheidscoördinator aan. Hij is als bouwheer verantwoordelijk voor de organisatie van de coördinatie van de veiligheid.
De veiligheidscoördinator moet vóór de start van de werken een gezondheids- en veiligheidsplan opstellen opdat de aannemers deze informatie kunnen verwerken in hun bestekken. Tijdens de werken controleert de veiligheidscoordinator regelmatig de werken en houdt dit bij in een "coördinatiedagboek". Een coördinatie-
Tip: Op de websites www.vccs.be en www. bib-co.com vindt u een lijst van de erkende veiligheidscoördinatoren.
27
Wie een "bescheiden" woning koopt met een kadastraal inkomen lager dan 745 € (te verhogen naargelang het aantal kinderen ten laste), geldt een verminderd registratierecht. De voorwaarden voor deze regeling verschillen in de 3 gewesten. Wie in Vlaanderen een eerste woning koopt, heeft recht op een gedeeltelijke vrijstelling van registratierechten of op een abattement. Voor wie al eigenaar is, maar van woning wenst te veranderen, bestaat de regeling van de meeneembaarheid van de registratierechten. Deze twee verminderingen zijn echter niet cumuleerbaar en zijn verbonden aan bepaalde voorwaarden. Het abattement houdt in dat op de eerste schijf van 15.000 € geen registratierechten moeten worden betaald. De nieuwe woning moet bestemd zijn tot hoofdverblijfplaats, een woning moet binnen de 2 jaar na aankoop betrokken worden en op een bouwgrond moet binnen de 5 jaar na de aankoop een hoofdverblijfplaats gebouwd en betrokken zijn.
Wat kost een veiligheidscoördinator? De bouwheer betaalt altijd kosten van de veiligheidscoördinator. Er zijn geen gereglementeerde tarieven. Doorgaans wordt het tarief berekend op basis van de moeilijkheidsgraad en de duur van de werken.
De meeneembaarheid komt erop neer dat de registratierechten die bij een eerdere aankoop betaald zijn, in mindering worden gebracht bij de aankoop van een woning of bouwgrond. Dit kan voor maximaal 15.000 €. Hiervoor gelden wel bepaalde voorwaarden: ook hier moet de nieuwe woning bestemd zijn tot hoofdverblijfplaats, en tussen de verkoop van de vorige woning en de aankoop van de nieuwe mogen er niet meer dan 2 jaar verstrijken.
2. Registratierechten betalen Wie een bestaande woning koopt, betaalt registratierechten op de overeengekomen prijs. Voor de aankoop van een woning die in Vlaanderen gelegen is, bedragen de registratierechten 10%, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië 12,5%.
Wie een eerste woning koopt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan in aanmerking komen voor een abattement van 60.000 € dat verhoogd wordt tot 75.000 € wanneer de
28
Wat moet u als (ver)bouwer altijd doen?
15.000
3
vaklui staan hier voor u klaar !
Zoekt u een vakman ? Omdat vakmanschap belangrijk is !
PDB_carte_postale_V5.indd 3
30/01/07 18:59:34
tegelijk met het gebouw verkoopt. Dus, als de bouwgrond afzonderlijk verkocht wordt of als de verkoper van de bouwgrond en van het gebouw niet dezelfde persoon zijn, dan blijven registratierechten verschuldigd. Ook wie een bouwgrond koopt en later een aannemingsovereenkomst sluit om een woning te bouwen zal geen btw op de grond betalen.
woning gelegen is in een ruimte voor versterkte ontwikkeling van de huisvesting en renovatie (RVOR). Eén van de voorwaarden hiervoor is dat men als koper zijn hoofdverblijfplaats er binnen de 2 jaar vestigt. In Wallonië bestaat momenteel, behalve de vermindering van rechten voor een bescheiden woning, ook een vermindering van de registratierechten bij aankoop van een woning met hypothecaire lening aangegaan bij de Société wallonne du Crédit Social of bij het Fonds du Logement des Familles nombreuses.
3. U verzekeren Inkomensverliesverzekering
Op de verkoop van grond moesten tot nu toe altijd registratierechten betaald worden en nooit btw. Dit is veranderd sinds dit jaar.
Verzekering gewaarborgd wonen Als u een eigen woning koopt, bouwt of renoveert, kunt u bij een hypothecaire lening een gratis verzekering gewaarborgd wonen afsluiten. De verzekering gewaarborgd wonen stimuleert Vlamingen om in onzekere tijden woningen te blijven kopen of bouwen. Wie on-
Nu moet btw betaald worden op bouwgrond, maar dit alleen als de verkoper de bouwgrond 29
Uw woning is uw grootste schat.
Speciale voorwaarden!
Kies Federale Verzekering om uw woning te financieren en te beschermen. Kom met een gerust hart thuis. Wij bieden u een globale oplossing voor de financiering en bescherming van uw woning tegen zeer gunstige tarieven:
• • • • •
Hypothecair krediet Schuldsaldoverzekering Verzekering Alle Risico’s Bouwplaats Verzekering Multirisk Woning …
Bovendien delen wij onze winst met onze verzekerden!
Meer info: www.federale.be
Voor de adviseur of kantoorhouder uit uw streek:
30
De verzekeraar die alles met u deelt, zelfs zijn winst
Wat moet u als (ver)bouwer altijd doen?
3
Schuldsaldoverzekering Het gaat om een overlijdensverzekering die wordt afgesloten op het moment dat een hypothecair krediet wordt aangegaan. De schuldsaldoverzekering garandeert de terugbetaling van het nog openstaande bedrag van uw lening, wanneer u overlijdt vóór de vervaldag van het contract. De schuld wordt volledig of - naargelang het verzekerde kapitaal - gedeeltelijk vereffend zodat uw erfgenamen de woning schuldenvrij verwerven. Deze dekking is onontbeerlijk als u uw naasten financieel wil beschermen.
vrijwillig zijn baan verliest of arbeidsongeschikt wordt, heeft drie jaar recht op een tegemoetkoming van de verzekering. In het eerste jaar is de tegemoetkoming beperkt tot 70% van het afbetalingsbedrag. Vanaf het tweede jaar ontvangt u 56% van het afbetalingsbedrag en vanaf het derde jaar nog 42%. Om voor de gratis verzekering in aanmerking te komen gelden er geen inkomensgrenzen als het peil van het primair energieverbruik van de nieuwe woning lager ligt dan of gelijk is aan E70. Meer info: www.verzekeringgewaarborgdwonen.be
Wanneer u met twee een lening aangaat, zal de kredietverstrekker in principe eisen dat het volledige kapitaal wordt verzekerd. Aan u om het kapitaal te verdelen onder de twee partners, rekening houdend met het feit dat wanneer één van beiden overlijdt, de andere zijn deel van de lening verder zal moeten aflossen.
In Brussel kan de eigenaar zoals in Vlaanderen ook bij het afsluiten van een hypothecaire lening voor koop, bouw, renovatie van een woning een gratis verzekering tegen inkomensverlies afsluiten. Ook in Brussel zijn er bepaalde voorwaarden zoals de maximale verkoopwaarde van de woning. Ook moet het om de enige woning gaan die de koper bewoont of gaat bewonen.
Brandverzekering Multirisk Woning Een brandverzekering is doorgaans meer dan alleen een verzekering tegen brand. Er kan schade aan de woning en de inboedel ontstaan door brand, blikseminslag, elektriciteitsprobleem, natuurramp, storm, hagel, water, glasbreuk, inbraak, vandalisme, enz. Opteer voor een verzekering die voorziet in billijke vergoedingen en gratis bijstand 24 u/24 bij een schadegeval. Denk ook aan de mogelijkheid om een waarborg diefstal en rechtsbijstand af te sluiten.
In Wallonië bestaat ook een "gratis verzekering tegen inkomensverlies" die kan worden afgesloten bij het aangaan van een hypothecaire lening voor de aankoop van zijn woning. De koper mag echter geen eigenaar zijn van een andere woning, en evenmin eigenaar ervan geweest zijn tijdens de twee jaar die voorafgaan aan de datum van de aanvraag en moet ook een stabiel inkomen kunnen aantonen. Deze verzekering dekt de betaling van de lening ten belope van maximaal 6.200 € per jaar, heeft een looptijd van maximaal drie jaar, als het inkomensverlies optreedt tijdens de eerste acht jaar van de lening.
Contacteer uw verzekeraar of surf naar www.federale.be
31
PRIMAGAZ, UW ENERGIEPARTNER WANNEER ER GEEN AARDGAS IS.
ZONNEPANELEN
006-32
SANITAIR WARM WATER
CENTRALE VERWARMING
KOKEN OP GAS
Propaangas is dé energiebron bij uitstek voor appartementsgebouwen dankzij het tellersysteem. Op een gemeenschappelijke tank sluit men een tellerkast aan, voorzien van een aparte teller per appartement.
Wenst u meer informatie, bel 0800 92 850 of surf naar www.primagaz.be 32
Wat moet u als (ver)bouwer altijd doen?
4. De EPB-eisen naleven
3
den met alle aspecten die te maken hebben met energiebesparingen: isolatie, beglazing, ventilatie, zonnewinst, rendement van de verwarmingsinstallatie, warmwaterproductie, airconditioning, verlichting, enz.). Op dit ogenblik geldt in Vlaanderen voor nieuwe woningen, (gedeeltelijke) herbouw en sommige uitbreidingswerken aan woningen het E80-peil als maximum. Vanaf begin 2011 is het ook verplicht de invloed van bouwknopen op de energieprestatie van het gebouw te berekenen. Deze berekening heeft tot doel koudebruggen maximaal tegen te gaan. Vanaf 2012 zal in Vlaanderen het E70-peil als maximum gelden en vanaf 2014 het E60-peil.
De EPB-regelgeving vloeit voort uit de Europese richtlijn op de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen (EPB) en geldt voor elk nieuw gebouw, of elk bestaand gebouw dat wordt verbouwd of uitgebreid (met vereiste stedenbouwkundige vergunning), waarin wordt gewoond of gewerkt. Deze EPB-regelgeving stelt strenge eisen inzake isolatie, energieprestatie (E-peil) en binnenklimaat of ventilatie. De energie-eisen zullen de komende tien jaar almaar dalen. De Europese Unie heeft bepaald dat vanaf 2021 alle nieuwe gebouwen ‘bijna energieneutraal’ zullen moeten zijn.
Het is de EPB-verslaggever die het E-peil van een woning berekent. Dit is vaak de architect. De eigenaars van wie de woning een E70-peil en lager haalt, komen zonder inkomensgrens in aanmerking voor een verzekering gewaarborgd wonen (zie p. 25). Vanaf een E60-peil en lager zijn er premies van de distributienetbeheerders en is er een korting op de jaarlijks te betalen onroerende voorheffing.
Of er al dan niet voldaan wordt aan de energieprestatie-eisen, wordt opgenomen in het energieprestatiecertificaat (voor meer info, zie p. 45). De EPB-regelgeving wordt in de drie gewesten anders ingevuld. Vlaams Gewest In Vlaanderen is sinds 2006 een EPB-regelgeving van kracht. De Vlaamse overheid stelt strenge eisen op een aantal gebieden. Voor de thermische isolatie van een gebouw worden het K-peil en de U-waarde gebruikt. Een laag K-peil geeft aan dat er niet veel warmteverliezen zijn. De U-waarde heeft betrekking op de isolatiewaarde van bepaalde onderdelen van het gebouw (vloeren, wanden, enz.). In Vlaanderen mag het K-peil van nieuwe woningen maximaal 45 bedragen. In 2010 werden de U-waarden nog verstrengd.
Voor meer informatie: www.energiesparen.be Brussels Gewest In Brussel is de EPB-ordonnantie sinds 2 juli 2008 van toepassing. Zij legt regels op voor nieuwbouw en voor ingrijpende en eenvoudige renovaties. De bepalingen in de ordonnantie voor vastgoedtransacties (EPB-certificaten) en verwarmingsinstallaties waren nog niet van kracht op het ogenblik van de redactie van deze gids maar u vindt meer info op de website www.ikzoekeenvakman.be.
Het totale energieverbruik van een gebouw wordt aangeduid met het E-peil. Bij de berekening van dit E-peil wordt rekening gehou33
2. Het specifieke verbruik dat nodig is voor de goede werking ervan (kWh/m²/jaar). Thans ligt de eis, voor nieuwe gebouwen, op 170 kWh per m² en per jaar (wat overeenstemt met 17 liter stookolie per m² en per jaar). 3. De beperking van het risico op oververhitting in de zomer.
De enige eis die tot nu toe bestond voor nieuwe gebouwen en isolatierenovatie was K55, het peil voor de thermische isolatie. De nieuwe ordonnantie gaat echter verder. K40 is nu verplicht als peil voor de totale thermische isolatie. Bovendien moeten nieuwe gebouwen tegen 2 juli 2011 het E-peil E70 (dit is nu E90) moeten halen. De nieuwe ordonnantie houdt ook rekening met de kwaliteit van de ventilatie en de verwarmings- en koelinstallaties. Deze eisen zijn ook van toepassing bij renovaties maar met andere voorwaarden afhankelijk van de grootte ervan. Zo moeten, bij kleine renovaties met een stedenbouwkundige vergunning, bij het vervangen van ramen de nieuwe ramen een bepaalde eis inzake energieprestatie halen.
Ten slotte zal, vanaf 1 september 2011, het maximaal toegestane verbruik voor gebouwen nog maar 130 kWh per m² en per jaar mogen bedragen (dit is 13 liter stookolie per jaar en per vierkante meter). Een nieuwbouw krijgt geen bouwvergunning meer als dat peil niet gehaald wordt. De nieuwe EPB-regelgeving geldt voor alle gebouwen (behalve voor de in het decreet expliciet beschreven uitzonderingen) en voor alle bouw- en verbouwwerken die een bouwvergunning vergen.
Voor meer informatie: www.curbain.be of www.ibgebim.be
Voor meer informatie hierover surft u naar http://energie.wallonie.be.
Waals Gewest Het Waalse decreet dat de Europese EPBrichtlijn omzet, geldt sinds 1 september 2008. Sindsdien moet de warmte-isolatie van een gebouw K45 of beter halen, in plaats van K55 voorheen. Bovendien werd de verplichting om over een ventilatiesysteem te beschikken tot alle woongebouwen uitgebreid.
5. Vermijd zwartwerk Werken in het "zwart" houdt enorme risico’s in en kan u als bouwer/verbouwer heel duur komen te staan. Als u werken laat uitvoeren en geen factuur vraagt, wordt hij beschouwd als zwartwerker. De wet verbiedt expliciet dat als u als bouwheer gebruik maakt van diensten van iemand die in het zwart werkt. Bovendien wordt u als bouwheer beschouwd als ontduiker van belastingen, namelijk de btw. En, veel erger, u heeft geen enkel verhaal bij gebreken aan de gedane werken! Dus u heeft geen rechten bij bouwtechnische geschillen.
In een tweede fase, sinds 1 mei 2010, is de K45-eis gekoppeld aan drie extra eisen inzake energieverbruik. 1. Het E-peil: ruimer peil van primair energieverbruik, dat niet enkel rekening houdt met de warmte-isolatie van de schil, maar ook met andere factoren die toelaten energie te besparen, zoals de kwaliteit en de prestaties van het ventilatiesysteem en het systeem voor warmteproductie. 34
Wat moet u als (ver)bouwer altijd doen?
Wie mag (gratis) helpen bij uw bouwwerken?
3
Als er zwartwerkers betrapt worden op uw bouwplaats, dan wordt u beschouwd als werkgever die nagelaten heeft deze mensen in te schrijven als werknemer met alle sancties (boetes) die daarbij horen. Deze mensen zullen immers vaak onder uw instructies werken, waardoor de inspectie tot het bestaan van een arbeidsverhouding zal besluiten.
Opgelet: met hulp van verre familieleden of vrienden moet u dus bijzonder goed opletten, aangezien dit snel als zwartwerk wordt beschouwd. Een werkloos familielid moet die werken aanduiden op zijn controlekaart en heeft geen recht meer op werkloosheidsuitkeringen! Een familielid dat een uitkering van de mutualiteit geniet, zal eveneens zijn uitkering verliezen, tenzij hij uitdrukkelijk de toestemming heeft van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.
Wanneer uw "helper" toch op zelfstandige basis werkt en het werk een duidelijk beroepskarakter heeft, krijgt u een boete als gebruiker van een zelfstandige die niet de nodige formaliteiten naleeft (zoals aansluiting bij een socialeverzekeringskas, inschrijving KBO, enz.) en dus in het zwart werkt.
Bouwt of verbouwt u met "hulp" en zijn uw helpers niet uw partner of bloed- en aanverwanten tot in de 2de graad, dan worden die helpers geacht voor u te werken. U bent dan als individuele bouwheer hun werkgever en u moet dan ook alle verplichtingen van een werkgever nakomen! Dit betekent inschrijving via het elektronisch systeem van onmiddellijke aangifte (Dimona), arbeidstijd, loon- en arbeidsvoorwaarden, fiscale verplichtingen, sociale documenten, aan RSZ te storten inhoudingen, enz.
Opgelet! Bovenop de financiële gevolgen die voortvloeien uit het inschakelen van zwartwerkers, kunnen er zich tijdens de werkzaamheden ongevallen voordoen met (min of meer ernstige) fysieke letsels tot gevolg. Er kan zelfs een dodelijk ongeval gebeuren. Wees dus voorzichtig, werk enkel met vakmensen en vermijd zwartwerk.
Als uw helper-zwartwerker ook nog eens van een vervangende sociale uitkering zou genieten dan wordt u als bouwheer nog bestraft omdat u een werkloze, gepensioneerde, bruggepensioneerde, ziekte- of invaliditeitsuitkeringstrekker tewerkstelt.
Tip: Om te vermijden dat u btw zou moeten betalen op het werk dat u zelf of door familieleden t.e.m. de 2de graad heeft uitgevoerd, vermeldt u in het vak IV van de aangifte die u van de btw-administratie ontvangt de gegevens van de personen die u geholpen hebben, welke werken zij uitgevoerd hebben en welke materialen zij hiervoor gebruikt hebben.
Als de helper-zwartwerker een buitenlandse arbeidskracht zou zijn die geen geldige arbeidskaart of verblijfsvergunning heeft, dan wordt u als zijn werkgever beschouwd. Dit betekent dat u moet opdraaien voor de kosten van de eventuele repatriëring van die illegaal tewerkgestelde buitenlandse arbeidskracht.
Voor meer info en details over wat kan en niet kan, raadpleegt u www.werk.belgie.be.
35
36
Ik zoek een vakman-gids
4
Laat de vele voordelen niet liggen De overheid kent belangrijke tegemoetkomingen toe voor wie wil bouwen of verbouwen. Voor de bouw van een nieuwe woning is vanaf dit jaar opnieuw altijd 21% btw verschuldigd. Het verlaagde tarief van 6% werd niet verlengd maar kan wel nog toegepast worden in andere gevallen. Ook de belastingvoordelen voor energiebesparende investeringen en voor inbraak- en brandbeveiliging blijven belangrijk. Bovendien kennen de verschillende gewesten van het land ook premies voor bepaalde investeringen toe. Een overzicht.
1. Verlaagde btw
wijken te bestrijden en was enkel geldig voor 32 stedelijke gebieden. In 2009 en 2010 werd deze maatregel uitgebreid tot het hele Belgische grondgebied maar dit werd evenmin verlengd.
Voor 2011 is er héél wat veranderd op btwgebied. De verlaagde btw-tarieven die van toepassing waren in 2009 en 2010 werden niet verlengd zodat meestal opnieuw 21% btw moet betaald worden wanneer u bouwt.
Vanaf 2011 keren we terug naar de vroegere situatie en is het verlaagde btw-tarief van 6% voor slopen en heropbouw als woning opnieuw enkel van toepassing in de 32 stedelijke gebieden. De afbraak en heropbouw moeten betrekking hebben op een woning die gelegen is op het grondgebied van één van de volgende 32 opgesomde stadsgebieden: Aalst, Anderlecht, Antwerpen, Bergen, Brugge, Brussel, Charleroi, Dendermonde, Doornik, Elsene, Etterbeek, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, La Louvière, Leuven, Luik, Mechelen, Moeskroen, Namen, Oostende, Roeselare, Schaarbeek, Seraing, SintGillis, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Joost-ten-Node, Sint-Niklaas, Ukkel, Verviers en Vorst. Niet alleen de stad zelf maar ook elke deelgemeente ervan komt in aanmerking.
Nieuwbouw Voor nieuwbouw werd het normaal btw-tarief van 21% in 2009 en 2010 tijdelijk verlaagd naar 6% en dit voor een totaal bedrag van maximum 50.000 €, exclusief btw. Deze tijdelijke maatregel is niet meer geldig dit jaar zodat voor alle facturen opgemaakt sinds 2011 opnieuw het normaal tarief van 21% moet toegepast worden.
Slopen en heropbouw als woning Deze maatregel van een verlaagd btw-tarief van 6% op slopen en heropbouw als woning werd in 2007 ingevoerd om de leegstand in oude stads37
Vooraleer u start met de werken moet u als bouwheer een verklaring indienen bij de plaatselijke btw-controle die moet vermelden dat het gebouw dat u laat afbreken en heroprichten, bedoeld is om hetzij uitsluitend, hetzij hoofdzakelijk, als privé-woning te worden gebruikt. Aannemers die aangesloten zijn bij de Confederatie Bouw kunnen u een model van deze verklaring bezorgen.
Confederatie Bouw kunnen u een modelattest bezorgen.
Komt ook in aanmerking voor 6% btw: Het plaatsen van alarmtoestellen tegen diefstal, gootstenen, wastafels, zuigkappen, de installatie van een centrale verwarming, de levering met plaatsing van luiken, rolluiken en rolgordijnen geplaatst aan de buitenzijde van het gebouw, de bouw van een garage bij een woning, liften. Bepaalde uitbreidingen aan woningen kunnen ook aangelegd worden met toepassing van het verlaagde tarief van 6% btw op voorwaarde dat de oppervlakte van het oude gedeelte van uw woning na de werken groter blijft dan de helft van de totale oppervlakte van de woning.
Renovatie Als u een woning (eengezinswoning of appartement) die ouder is dan 5 jaar renoveert dan kunt u voor deze werken het verlaagde btw-tarief van 6% genieten in plaats van het normale tarief van 21%. Deze ouderdomsvoorwaarde werd een tiental jaren geleden verminderd van 15 jaar naar 5 jaar. Dit was echter een tijdelijke maatregel die, in principe, eind 2010 zou aflopen. Er werd echter beslist om de voorwaarde van 5 jaar te verlengen tot eind juni 2011. Indien er daarna geen verlenging komt dan moeten woningen, vanaf juli 2011, opnieuw 15 jaar oud zijn om in aanmerking te komen voor de verlaagde btw van 6%. Voor renovaties van woningen ouder dan 15 jaar geldt sowieso de verlaagde 6% btw. Deze maatregel blijft ongewijzigd.
6% ook voor bouwmaterialen: Het voordelige 6% btw-tarief geldt ook voor bouwmaterialen. Een aannemer mag 6% btw aanrekenen voor de materialen die hijzelf plaatst. Opgelet! Wie echter zelf de materialen aankoopt om ze zelf te plaatsen en dus geen beroep doet voor de plaatsing op een aannemer zal dus hierop 21% btw moeten betalen.
Maar om de 6% btw te kunnen toepassen moeten de renovaties aan een aantal voorwaarden voldoen: - het moet gaan om een private woning. Kantoorgebouwen en winkels komen niet in aanmerking; - de woning mag omgevormd, gerenoveerd, verbeterd, hersteld en onderhouden worden; - de verbouwer moet de aannemer een attest bezorgen waarin hij verklaart dat zijn woning ouder is dan 5 jaar en dat deze voor privédoeleinden wordt gebruikt. Goed om te weten: aannemers die aangesloten zijn bij de
Totaal uitgesloten van 6% btw zijn: Een aantal bouwactiviteiten zijn expliciet uitgesloten uit het verlaagde 6%-tarief. Zo kan een reiniging van een gebouw niet genieten van het verlaagd tarief. Ook werken die geen betrekking hebben op de eigenlijke woning, zoals tuinaanleg, het bouwen van een zwembad of het plaatsen van afsluitingen komen niet in aanmerking.
38
Laat de vele voordelen niet liggen
2. Belastingvoordelen voor energiebesparende investeringen
4
van toepassing was in 2009 en 2010 en niet werd verlengd voor 2011. De uitvoering van een energie-audit is ook fiscaal aftrekbaar (40% factuurbedrag) voor woningen die reeds méér dan 5 jaar in gebruik zijn en mits ze worden uitgevoerd door een energiedeskundige.
Ook in 2011 blijven er nog héél wat belastingvoordelen voor energiebesparende werken van kracht.
Al deze energiebesparende maatregelen kunt u fiscaal verrekenen tot 40% van de factuur met een maximaal bedrag per jaar en per woning. Voor werken uitgevoerd in 2011 is dit 2.830 € (2.770 € voor werken uitgevoerd in 2009 en 2010). Voor de installatie van zonnecelpanelen wordt dit bedrag verhoogd tot 3.680 €.
Renovatie U kunt een aanzienlijke belastingvermindering krijgen voor onder andere de vervanging en het onderhoud van ketels, de installatie van waterverwarming door middel van zonne-energie, de plaatsing van fotovoltaïsche zonnepanelen, de plaatsing van een warmteregeling van een installatie van centrale verwarming door middel van thermostatische kranen of door een kamerthermostaat met tijdsinschakeling, de plaatsing van hoogrendementsbeglazing en de isolatie van daken, het plaatsen van een geothermische warmtepomp. Uitgaven voor muur- en vloerisolatie komen niet meer in aanmerking voor het fiscaal voordeel. Dit was een tijdelijke maatregel die uitsluitend
Bovendien kan de belastingvermindering worden overgedragen naar een periode van 3 jaar na het jaar waarin de werkzaamheden werden betaald. Zowel de eigenaar van een onroerend goed als de huurder kan deze fiscale voordelen genieten. Ook als u geen belastingen betaalt kunt u ook (en dit zeker nog tot in 2012) in aanmerking komen voor een belastingkrediet als u energiebesparende werkzaamheden uitvoert. 39
Nieuwbouw
mindering opleveren. Het gaat meer bepaald om de plaatsing van een water- of poederblusser, automatische blustoestellen voor verwarmingslokalen op stookolie, brandwerende deuren, alarm- en camerasystemen. Dit is ook zo voor de (abonnements)kosten voor aansluiting op een alarmcentrale.
De meeste belastingvoordelen voor energiebesparende investeringen bij nieuwbouw zijn afgeschaft vanaf 2010. Alleen voor zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen blijven ze voor nieuwbouw gelden. Maar naast het belastingvoordeel voor de bouw van een passiefhuis komen er twee nieuwe belastingvoordelen bij. Zij hebben betrekking op de bouw van een lage-energiewoning of van een nul-energiewoning. Deze belastingverminderingen bedragen per woning en per jaar 420 € voor een lage-energiewoning, 850 € voor een passiefhuis en 1.700 € voor een nul-energiewoning (geïndexeerde bedragen geldig in 2011). De verminderingen worden toegekend voor een maximale periode van 10 jaar.
Deze vermindering kan zowel door huurder of eigenaar aangevraagd worden en bedraagt 50% van de uitgaven met een maximum van 710 € per jaar( bedrag voor 2011). Meer informatie over al deze voordelen: http://minfin.fgov.be of 02/572.57.57.
Groene lening Als u energiezuinig bouwt/verbouwt en hiervoor een lening aangaat, dan neemt de overheid een intrestbonificatie van 1,5% ten laste. Voor het overige te betalen deel van de intresten wordt ook een belastingvermindering van 40% toegekend. De werken die hiervoor in aanmerking komen zijn dezelfde als deze waarvoor een belastingvermindering voor energiebesparende investeringen kan aangevraagd worden. Een groene lening kan echter ook afgesloten worden bij nieuwbouw. Dit voordeel wordt nog toegekend voor leningen die tot eind 2011 worden afgesloten.
4. Premies
3. Belastingvermindering inbraak- en brandbeveiliging
Naast de belastingvoordelen toegekend door de Federale Overheid worden er héél wat premies toegekend door het Vlaams, Brussels en Waals Gewest. Bovenop deze premies kunt u ook nog premies ontvangen van uw gemeente, uw distributienetbeheerders voor gas en elektriciteit. Laat die premies niet liggen en informeer u maximaal.
Ook investeren in beveiliging tegen inbraak of brand voor uw woning kan u een belastingver40
Laat de vele voordelen niet liggen
4
Een overzicht van de belangrijkste premies:
- nieuwbouw van laag energie en passiefhuizen of lage-energierenovaties; - isolatie van nieuwe of bestaande woningen; - aankoop van nieuwe of bestaande woning verkocht door openbare sector (enkel in Waals Gewest); - energie-audits (bovenop het belastingvoordeel zijn er premies in Brussel en Wallonië en in een aantal Vlaamse gemeenten); - renovatie- en verbeteringswerken aan bestaande woningen (Wallonië en Vlaanderen); - individuele zuiveringsinstallatie (Wallonië); - gevelverfraaiing (Brussels en Waals Gewest); - fotovoltaïsche zonnepanelen (Vlaanderen, Brussel, Wallonië); - sloop en heropbouw niet-renoveerbare woning (Waals Gewest); - thermografische audit (Waals Gewest); - aanpassingswerken in functie van de fysieke noden van 65-plussers (Vlaams Gewest); - renovatiepremie (Vlaams, Brussels en Waals Gewest); - isolatie van daken en buitenmuren, vloeren, en tegen geluid (Vlaanderen, Brussel, Wallonië); - buitenzonwering, groendaken (Brussel); - ventilatiesystemen met warmterecuperatie of plaatsing winddichte onderdaken (Brussel, Wallonië en Vlaanderen); - andere premies die te maken hebben met verwarming, afregeling, thermische zonnepanelen, warmtepompen, zonneboilers, enz. De premiebedragen zijn soms zelfs verhoogd (in het bijzonder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) voor het gebruik van natuurlijke materialen, bijvoorbeeld isolatiemateriaal op basis van cellulose (kringlooppapier) of houten ramen.
Voor details over de bedragen en de voorwaarden verbonden aan de belastingvoordelen, belastingkrediet en de verschillende premies: Op federaal niveau: www.energie.mineco.fgov.be/energy_mineco_nl.htm Vlaanderen: www.premiezoeker.be www.energiesparen.be www.bouwenwonen.be www.vreg.be
Brussel: www.leefmilieubrussel.be www.renovatiepremies.be www.curbain.be www.brussel.iris.be
41
Wallonië: www.energie.wallonie.be www.wallonie.be www.frge.be www.formulaires.wallonie.be
Uw achter-achter achter-achter-achter kleinkinderen zullen u dankbaar zijn! Kies voor het hellend dak van Koramic. Een duurzame, ecologisch verantwoorde investering waar niet alleen u nog lang van zult genieten, maar ook uw kleinkinderen. En die van hen. De met zorg gefabriceerde kleidakpannen van eigen bodem zijn geschikt voor nieuwbouw en renovatie in diverse bouwstijlen. Ze dragen bij tot een gezond leefklimaat voor het hele gezin en beschermen uw woning levenslang. Ontdek nu het duurzame dak van morgen en de kwalitatieve dakpannen in hun vele vormen, afwerkingen en kleuren! Bezoek onze toonzalen in Londerzeel, Kortrijk en Wanlin.
Wienerberger nv Divisie Kleidakpannen Kapel ter Bede 121, 8500 Kortrijk T 056 24 96 38 -
[email protected]
www.koramic.com
Kleidakpannen
42
Laat de vele voordelen niet liggen
Vlaamse renovatiepremie
4
Aannemers die lid zijn van de Confederatie Bouw geven u attesten die volledig beantwoorden aan de wettelijke verplichtingen. Zo garanderen zij u dat u voor premies en belastingvoordelen in aanmerking komt.
Een bijzondere premie is de Vlaamse renovatiepremie. Die had aanvankelijk zoveel succes dat het voorziene budget al snel niet meer volstond. Daarom werden aanpassingen doorgevoerd die sinds eind 2009 van kracht zijn.
Groenestroomcertificaten
Komen in aanmerking voor de berekening van de renovatiepremie met telkens een maximumbedrag voor de facturen: funderingen en muren (max. 15.000 €), draagvloeren (max. 15.000 €), daken (max. 15.000 €), buitenschrijnwerk (max. 15.000 €), centrale verwarming (max. 7.500 €), elektriciteit (max. 3.750 €), sanitair (3.750 €) en vervanging van de binnentrap (3.750 €).
Een woningeigenaar die fotovoltaïsche panelen of elk ander systeem voor de opwekking van groene elektriciteit heeft geïnstalleerd, kan groenestroomcertificaten krijgen. Een groenestroomcertificaat wordt uitgereikt voor elke 1.000 kWh (1 MWh) elektriciteit die met deze hernieuwbare energiebronnen wordt opgewekt. Elk certificaat kan vervolgens worden ingeruild bij de netbeheerders.
De premie bedraagt 30% van de goedgekeurde facturen en max. 10.000 € voor eigenaars die hun gerenoveerde woning zelf bewonen en met een gezamenlijk belastbaar inkomen van max. 27.200 € + 1.420 € per persoon ten laste. Voor eigenaars die meer verdienen (weliswaar met een maximum van bijvoorbeeld 54.390 € voor gehuwden) bedraagt de premie 20%.
De federale staat en de gewestelijke overheden hebben voorzien in een garantie van afkoop voor de groenestroomcertificaten tegen een bepaalde prijs mocht de marktprijs van de certificaten dalen tot onder een bepaalde drempel. Zo is de transmissienetbeheerder verplicht om de certificaten af te kopen tegen een gewaarborgde prijs. Elk garantiemechanisme (federaal of gewestelijk) heeft zijn eigen kenmerken.
Belangrijke opmerking Om te genieten van de belastingverminderingen voor energiebesparende maatregelen, is het nodig dat de werken uitgevoerd worden door een geregistreerde aannemer (deze reglementering staat momenteel ter discussie en zou kunnen wijzigen in de loop van het jaar). Om in aanmerking te komen voor een aantal premies blijft die verplichting nog wel bestaan. In het algemeen is daarvoor een factuur van hem nodig en een betalingsbewijs. Om aanspraak te kunnen maken op premies heeft u bovendien doorgaans een attest nodig dat bevestigt dat de werken uitgevoerd zijn volgens de voorgeschreven eisen en normen. Dit attest krijgt u van uw aannemer.
De Vlaamse overheid garandeert hiervoor begin 2011 nog een minimale vergoeding van 330 € per jaar. Bovendien is deze vergoeding gegarandeerd over een periode van 20 jaar. Maar vanaf 1 juli 2011 zal de minimale vergoeding tot 300 € per stroomcertificaat dalen, vanaf 1 oktober 2011 tot 270 € en vanaf 1 januari 2012 tot 250 €. Vanaf 1 januari 2013 zal de vergoeding nog slechts 190 € bedragen en nog slechts voor 15 jaar gegarandeerd zijn. Meer info hierover op de volgende sites: www.elia.be (Producten en diensten), www.vreg.be, http://www.bruxelles-renouvelable.be/nl (APERE) en www.cwape.be. 43
44
Ik zoek een vakman-gids
5
Vereiste bouwattesten en certificaten De verkopers, bouwers of verbouwers van een woning moeten ook ervoor zorgen dat zij bepaalde verplichte attesten verkrijgen.
1. Keuring elektrische installatie Bij de verkoop van een eengezinswoning (huis of appartement) is de verkoper sinds 1 juli 2008 verplicht om een keuringsattest van de elektrische installatie voor te leggen. Zonder deze verplichte keuring kan de verkoop niet doorgaan. Het keuringsattest kan echter ook negatief zijn.
Opgelet! Bij een negatief keuringsattest kan de verkoop wel doorgaan. Maar in dat geval moet de installatie wel binnen de 18 maanden na het verlijden van de akte verplicht aangepast worden.
moet de verkoper nu ook voor het niet-gekeurde deel een attest kunnen voorleggen. De keuring moet gebeuren door een erkend controleorganisme. De partijen kunnen overeenkomen geen keuring te doen wanneer de wooneenheid afgebroken zal worden of de elektrische installatie volledig gerenoveerd wordt. De koper moet dit dan melden aan de FOD Economie die het dossier zal opvolgen.
Installaties waaraan de werken begonnen werden vanaf 1 oktober 1981, zouden al over zo’n attest moeten beschikken (na 25 jaar moeten deze installaties wel herkeurd worden). Wanneer tot nu toe enkel de uitbreiding of verzwaring van de elektrische installatie gekeurd werd, 45
VISUEEL COMFORT AKOESTISCH COMFORT THERMISCH COMFORT LUCHTCOMFORT
Invisivent® VENTILATION Fixscreen® DOEKZONWERING
Healthy Domestic Concept ® ➀ Continue & gecontroleerde basisventilatie conform EPB (Systeem C+ ®EVO: toevoer, doorvoer, afvoer) E-peil verlaging tot
15-17* punten conform EPB (* in combinatie met zonwering) enkel in combinatie met RENSON ® P3/P4 toevoerroosters
➁ Intensieve nachtventilatie, nightcooling ➂ Externe zonwering voor glasgevels: doekzonwering en/of aluminium structurele zonwering
VENTILATION V E
46
Wenst u meer informatie ? www.renson.eu of bel onze infolijn +32 (0)56 62 93 87
SUNPROTECTION S U
Stand 4.216
Vereiste bouwattesten en certificaten
5
Voor centrale verwarming op vaste brandstof (o.a. hout, pellets, steenkool) en voor centrale verwarming op vloeibare brandstof (o.a. stookolie) met een vermogen groter of gelijk aan 20 kW is in Vlaanderen een jaarlijks onderhoud verplicht, voor centrale verwarming op gasvormige brandstof (o.a. aardgas, propaan, butaan) met een vermogen groter of gelijk aan 20 kW een tweejaarlijks onderhoud.
Een lijst van de erkende controleorganismes is beschikbaar op de website van de FOD Economie (http://www.mineco.fgov.be) of via het gratis nummer 0800/12033.
2. Keuring stookolietank Keuring particuliere stookolietanks met een waterinhoud van minder dan 5.000 liter en gasstooktoestellen In Vlaanderen moeten stookolietanks die een totale opslaghoeveelheid hebben van minder dan 5.000 liter en dienen voor de verwarming van woningen, na de plaatsing maar vóór de ingebruikname gecontroleerd worden ofwel door een installateur die gemachtigd is om hiervoor een certificaat af te leveren ofwel onder toezicht van een erkend technicus.
In Brussel is er hierover nog geen regelgeving. In Wallonië moet een oudere, enkelwandige stookolietank, om de tien jaar gecontroleerd worden (tanks van 10 tot 20 jaar oud). Controle om de vijf jaar is verplicht voor tanks van 21 tot 30 jaar oud, om de drie jaar voor oudere tanks of tanks waarvan de leeftijd onbekend is. Een nieuwere, dubbelwandige tank moet om de tien jaar gecontroleerd worden. Ook toestellen op vaste stof en gasstooktoestellen moeten gecontroleerd worden. De controle moet gebeuren door een erkend vakman.
Particuliere opslaginstallaties met ondergrondse houders dienen vanaf de datum van plaatsing in principe minimaal om de vijf jaar onderworpen te worden aan een periodieke controle. Particuliere opslaginstallaties met bovengrondse houders dienen niet meer onderworpen te worden aan periodieke controles (voorheen om de vijf jaar).
Meer info: Infomazout - saneringspremie voor vervuiling mazouttanks - 078/15.21.50
[email protected] - www.infomazout.be
3. Bodemattest
De periodieke controles moeten worden uitgevoerd door een erkende technicus. Al naargelang het resultaat van de controle wordt de houder gemerkt met een duidelijk leesbare en onuitwisbare groene, oranje of rode merkplaat. Indien de houders van een opslaginstallatie definitief buiten gebruik zou worden gesteld, moeten zij worden geledigd. Rechtstreeks in de grond ingegraven houders moeten bovendien worden verwijderd of indien dit onmogelijk is, in overleg met een erkende technicus te worden gevuld met zand, schuim of enig ander inert materiaal.
In het Vlaams Gewest is de notaris van de overdrager van een grond (bv. verkoper) verplicht om bij de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) een bodemattest aan te vragen en voor te leggen aan de verwerver (bv. koper) vóór de overeenkomst van een overdracht (bv. verkoop) van een grond gesloten wordt. In de onderhandse (verkoop)overeenkomst moet de inhoud van het bodemattest al opgenomen worden. Vervolgens zal de notaris
47
In het Brussels Gewest is een bodemattest verplicht. De verkoper van een terrein moet het altijd aanvragen bij Leefmilieu Brussel. Het is doorgaans de notaris die de procedure zal doorlopen.
in de akte vermelden dat de verwerver vóór het sluiten van de overeenkomst op de hoogte is gebracht van de inhoud van het bodemattest. Als aan deze voorwaarden niet voldaan wordt, kunnen zowel de verwerver als OVAM de nietigheid van de overdracht vorderen.
Het is ook verplicht (voor de verkoper) om een verkennend bodemonderzoek te laten uitvoeren als op het terrein dat verkocht wordt risicoactiviteiten plaatsvonden/vinden of als het vermeld staat in de inventaris van verontreinigde of mogelijk verontreinigde gronden. Een erkend deskundige in bodemverontreiniging moet dit bodemonderzoek uitvoeren.
Een bodemattest vermeldt alle gegevens die de OVAM over een grond kent. Zo is de potentiële verwerver enigszins beschermd. Deze bescherming is wel relatief. Het is niet omdat de OVAM op een bepaalde grond geen verontreiniging kent, dat er geen verontreiniging kan aanwezig zijn. Als u grond wil overdragen waarop bodemverontreinigende activiteiten worden of werden uitgevoerd, moet u eerst een oriënterend bodemonderzoek laten uitvoeren. Zo’n onderzoek heeft tot doel verontreiniging op te sporen maar doet geen uitspraak over de draagkracht van uw grond.
Let op! In deze gevallen moet het verkennend bodemonderzoek worden uitgevoerd en goedgekeurd door Leefmilieu Brussel vóór de verkoop plaatsvindt.
48
Vereiste bouwattesten en certificaten
5
In Vlaanderen is het EPC vanaf 1 november 2008 verplicht bij woningen, appartementen, studio’s, ... die te koop worden aangeboden. Vanaf 1 januari 2009 is die verplichting ook van kracht gegaan voor woningen, studio’s, appartementen, studentenkamers, ... die te huur worden aangeboden.
Het Waalse bodemdecreet (decreet van 5 december 2008 betreffende het bodembeheer en gedeeltelijk in werking getreden op 18 mei 2009) zal een nieuwe waarborg bieden aan elke persoon (bedrijf of particulier) die een grond in het Waals Gewest wenst te kopen. Bij de overdracht van die grond moeten studies, en zelfs een voorafgaande sanering, worden uitgevoerd door de verkoper als op die grond een activiteit heeft plaatsgevonden die mogelijk vervuiling heeft veroorzaakt. De resultaten van de onderzoeken moeten worden vermeld in een attest. Deze waarborg zal echter pas echt effectief zijn over ongeveer een jaar. Intussen is het aangeraden om inlichtingen in te winnen over het gebruik en de geschiedenis van de grond en een oriënterend onderzoek uit te voeren bij een vermoeden van vervuiling. U vindt meer informatie over dit onderwerp bij OVAM - Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij - www.ovam.be (Vlaanderen); BIM - Brussels Instituut voor Milieubeheer - www.ibgebim.be (Brussel); http://dps.environnement.wallonie.be (Wallonië).
In Brussel zijn de energieprestatiecertificaten nog niet van kracht. Om de vooruitgang in de reglementering te volgen, kan de site www. leefmilieubrussel.be worden geraadpleegd. Sinds 1 juni 2010 wordt het energieprestatiecertificaat geleidelijk ingevoerd bij elke transactie die betrekking heeft op het verhuren of verkopen van een woning. Het EPB-certificaat is een soort van identiteitskaart van het gebouw, het vermeldt zijn energieprestatie. (Zie hierover p. 29).
4. Energieprestatiecertificaat (EPC) Het EPC geeft aan welke energieprestatie in een gebouw zou mogen worden verwacht. Het is maximaal 10 jaar geldig en moet altijd worden bezorgd aan de potentiële koper of huurder. Of de resultaten goed of slecht zijn, dit certificaat moet altijd aanwezig zijn. Als er verbeteringen op dit certificaat worden aanbevolen, is het niet verplicht om ze uit te voeren vóór de verkoop of verhuur. Het document heeft wel een belangrijke informatieve waarde.
Meer informatie over energieprestatiecertificaten vindt u op www.energiesparen.be (Vlaanderen), www.curbain.be of www.ibgebim.be (Brussel) en energie.wallonie.be (Wallonië).
49
50
Ik zoek een vakman-gids
6
Extra tips en advies
1. (Ver)bouwen = goed voorbereiden
Opgelet: let bij de vergelijking van de offertes op alles, en besef dat de goedkoopste offerte vaak niet de interessantste is!
Omdat elk bouw- of verbouwplan anders is, bestaat er geen "standaard"-offerte. Een offerte aanvragen vraagt daarom duidelijkheid en de aannemer moet op "maat" uw eisen en plannen inschatten.
2. Uitvoeringstermijn en oplevering
Meestal is een offerte gratis en houdt ze geen aankoopverplichting in. Tenzij in de overeenkomst anders werd afgesproken. In dat geval heeft de aannemer het recht u een betaling te vragen, maar u bent echter niet verplicht op deze offerte in te gaan.
In het aannemingscontract wordt bijna altijd een uitvoeringstermijn overeengekomen waarbinnen de werken moeten worden uitgevoerd. Deze uitvoeringstermijn kan in kalenderdagen of werkdagen worden uitgedrukt.
Vraag zelf (of via uw architect) aan de aannemer een duidelijke offerte met details over de gebruikte materialen, de hoeveelheden materiaal, de eenheidsprijzen, het vervoer van afval, enz. Dit vergemakkelijkt de latere offertevergelijkingen.
Bij werkdagen is het de aannemer die moet bewijzen welke dagen niet als werkdagen kunnen worden beschouwd. Het is nuttig om de procedure die moet gevolgd worden bij het vaststellen van niet-werkbare dagen vast te leggen in het contract.
Om een goede offerte te kunnen opmaken, moet de aannemer zo veel mogelijk informatie krijgen, met in het bijzonder duidelijke en gedetailleerde plannen.
Het vaststellen van die "weerverletdagen" varieert van bouwplaats tot bouwplaats, van activiteit tot activiteit en van regio tot regio. In dit kader is het dagboek van de werken belangrijk. Hierin 51
noteert de aannemer de omstandigheden die de uitvoering van de werken hebben verstoord.
De oplevering kan stilzwijgend of uitdrukkelijk zijn.
Als de uitvoeringstermijn in kalenderdagen is uitgedrukt, worden alle dagen die in deze termijn begrepen zijn zonder onderscheid in aanmerking genomen.
Bij een uitdrukkelijke oplevering wordt een proces-verbaal (pv) opgemaakt en door elke partij ondertekend. In dit document erkennen de partijen dat de werken voltooid zijn en dat zij overeenstemmen met de opdrachtdocumenten (plannen, bestekken, ...) en met de regels van goed vakmanschap. Het proces-verbaal van oplevering vermeldt ook de eventuele gebreken die de aannemer moet corrigeren. Gaat het om kleinere onvolkomenheden, dan beletten zij de oplevering niet. Zijn de gebreken daarentegen aanzienlijk, dan moet de oplevering worden uitgesteld zolang zij niet zijn verholpen. We spreken van een stilzwijgende oplevering als bepaalde elementen aantonen dat de werken zijn aanvaard, zoals: de betaling van alle werken of het betrekken van het goed zonder voorbehoud of opmerkingen te maken.
Als er echter geen uitvoeringstermijn werd overeengekomen, dan moeten de werken nog altijd uitgevoerd worden binnen een "redelijke termijn", rekening houdend met de aard en de omvang van het werk en de omstandigheden waarin dit moet worden uitgevoerd. Als bouwheer en opdrachtgever moet u, eventueel bijgestaan door uw architect, het bouwwerk "in ontvangst nemen en goedkeuren". Door deze oplevering erkent u dat de werken uitgevoerd werden volgens de overeenkomst en volgens de regels van goed vakmanschap. 52
Extra tips en advies
6
3. Wat is de tienjarige aansprakelijkheid?
De oplevering gebeurt doorgaans in twee fasen: de voorlopige oplevering en de definitieve oplevering (ook eindoplevering genoemd), maar het is mogelijk om in het contract te bepalen dat er maar één oplevering is.
Na de definitieve oplevering van de werken kunnen nog slechts twee soorten aansprakelijkheid worden ingeroepen: de tienjarige aansprakelijkheid en de aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken.
De wet Breyne of de Woningbouwwet (zie ook p. 18) voorziet in een verplichte oplevering in twee fasen, waartussen minstens een jaar moet liggen. Wettelijk kan de oplevering in principe slechts bewezen worden door een schriftelijk en op tegenspraak opgemaakt document.
De tienjarige aansprakelijkheid veronderstelt een ernstig gebrek, dat de stevigheid van het gebouw of van een belangrijk deel van het gebouw in gevaar brengt of kan brengen en het gevolg is van een fout van de architect of de aannemer.
De voorlopige oplevering impliceert in principe de eenvoudige erkenning dat de werken zijn beeindigd, wat de uitvoeringstermijn doet stoppen. Juridisch geldt de voorlopige oplevering dus niet automatisch als aanvaarding van het bouwwerk of van de werken tenzij de overeenkomst dit uitdrukkelijk vermeldt. Daarentegen maakt zij het saldo van de werken opeisbaar en draagt zij de risico’s (diefstal, beschadiging door brand of vandalisme, …) over van de aannemer naar de bouwheer/opdrachtgever. De definitieve oplevering gebeurt na wat men een proeftijd noemt die, behalve in het geval van de wet Breyne, aan de vrije keuze van de partijen wordt overgelaten. Deze definitieve oplevering dekt de zichtbare gebreken die de stabiliteit van het bouwwerk niet aantasten, en zet de tienjarige aansprakelijkheid in. Partijen kunnen evenwel overeenkomen dat deze een aanvang zal nemen vanaf de voorlopige oplevering.
De architect en de aannemer kunnen op grond hiervan aansprakelijk worden gesteld voor hun aandeel in het bouwproject voor zover het gebrek waarop men zich beroept aan een fout in hun hoofde te wijten is. Het gebrek kan inderdaad bestaan in een slechte uitvoering van de werken door de aannemer. In dit geval kan de aannemer hiervoor verantwoordelijk gesteld worden. Als het een fout betreft die de architect had moeten vaststellen, kan hij gedeeltelijk medeverantwoordelijk gesteld worden. Bij een conceptiefout ligt de verantwoordelijkheid hoofdzakelijk bij de architect omdat hij belast is met het ontwerpen van de werken. Als het echter een fout betreft die de aannemer als vakman had moeten zien en had moeten melden, en wanneer hij dit niet gedaan heeft, kan ook hij medeverantwoordelijk gesteld worden. De tienjarige aansprakelijkheid start bij de oplevering en is een dwingend recht. Het is dus ook niet nodig dat deze aansprakelijkheid opgenomen wordt in het contract. Er kan in het contract wel gespecificeerd worden dat de aansprakelijkheid begint te lopen vanaf de voorlopige oplevering in plaats van bij de definitieve oplevering.
53
Bouwen met een gerust hart De Verzoeningscommissie Bouw kan uw technische geschillen oplossen. In 2002, met de steun van de Federale Overheidsdienst Justitie, hebben de Confederatie Bouw, Bouwunie, Testaankoop en de Koninklijke Federatie der Architectenverenigingen van België de Verzoeningscommissie Bouw opgericht. Slechts een doel Technische bouwgeschillen snel, met minimale kosten en formaliteiten en buiten de rechtbanken om oplossen, naargelang het geval, tussen: de consument, de architect en of de aannemer(s) de consument - koper op plan en de promotor - verkoper op plan een sociale huisvestingsmaatschappijen en de architect en of de aannemer(s) of de bouwpromotor Een deskundige-verzoener deelt de partijen een minnelijk voorstel mee. Als het voorstel door de partijen wordt verworpen, stelt de deskundige een voor de partijen bindend technisch verslag op. Dit levert de partijen bij een eventuele latere gerechtelijke procedure een aanzienlijke tijdwinst op. Procedure Zodra het geschil bij de Commissie is ingediend en nagegaan werd of er tussen de partijen een akkoord over het bevoegdheidbeding aan de Verzoeningscommissie Bouw bestaat: organiseert de Commissie een inleidende zitting; stelt ze op basis van het dossier en de uiteenzetting van de partijen de deskundige-bemiddelaar aan die het meest onderlegd is voor het voorgelegde technisch probleem; de deskundige houdt een plaatsbezoek en tracht de partijen bij dit eerste bezoek te verzoenen; slaagt hij daar niet in, dan stelt hij na eventueel bijkomende onderzoeksdaden een bindend technisch verslag op dat de partijen bindt in het kader van een eventuele latere gerechtelijke procedure. Het bevoegdheidsbeding zelf dat in de overeenkomst zowel met de architect als met de aannemer(s) wordt ingelast en aile verdere informatie kan worden bekomen op het secretariaat (02.504 97 86) of via de website www.bouwverzoening.be Voordelen voor elke partijen De oplossing die de Commissie waarborgt, is: Snel: de procedure duurt hoogstens 6 maanden. Objectief: in de Commissie zetelen een gelijk aantal vertegenwoordigers van de consumenten, architecten en aannemers. Doeltreffend: omdat een beroep gedaan wordt op deskundigen¬verzoeners met minstens 10 jaar ervaring. Verzoeningscommissie Bouw vzw Espace Jacqmotte Hoogstraat, 139 1000 Brussel Tel. 02/504.97.86 www.bouwverzoening.be
Partners:
VERZOENINGS COMMISSIE BOUW
54
Extra tips en advies
6
Overheidsdienst Justitie. Zij tracht technische bouwgeschillen die zich voordoen tussen consumenten, architecten en/of aannemers binnen 6 maanden op te lossen.
Lichte verborgen gebreken vallen ook onder de aansprakelijkheid van aannemer en architect. Dit zijn gebreken die niet konden worden ontdekt bij de oplevering en die niet de ernst van de verborgen gebreken vertonen die onder de tienjarige aansprakelijkheid vallen. Maar toch moeten zij voldoende ernstig zijn opdat zij, indien zij zichtbaar waren geweest, door de opdrachtgever niet zouden zijn aanvaard.
Dit veronderstelt echter dat de bij het conflict betrokken partijen (bouwheer, architect, aannemer(s)) het eens zijn om op de Verzoeningscommissie een beroep te doen.
Deze aansprakelijkheid kan wel contractueel beperkt worden, bijvoorbeeld tot één jaar of twee jaar vanaf de oplevering van de werken.
Deze instemming kan de vorm aannemen van een standaard bevoegdheidsbeding dat moet worden ingevoegd - en dat is de werkwijze die de voorkeur verdient - in het contract/de contracten die de consument met één of meer vakmensen sluit, inclusief uiteraard in het contract met de architect. Deze instemming kan ook later gegeven worden, na het ontstaan van het geschil, maar dat ligt uiteraard moeilijker omdat de relatie tussen de partijen dan niet meer optimaal is.
De bouwheer moet de eventuele rechtsvordering in het kader van deze aansprakelijkheid wel binnen een redelijke termijn vanaf de ontdekking van het gebrek indienen.
Let op: werden de bouwwerken "in het zwart" uitgevoerd, dan hebt u als bouwheer geen enkel verhaal bij gebreken aan de gedane werken en heeft u bij bouwtechnische geschillen geen rechten.
Ander voordeel: de partijen houden de kosten onder controle: het forfait van 200 € per partij mag enkel overschreden worden als de deskundige verantwoordt dat bijkomende onderzoeken, zoals sonderingen of labo-onderzoeken, nodig zijn naast het plaatsbezoek en als hij de toestemming krijgt van minstens één partij voor het bestek dat hij vooraf aan de partijen moet overhandigen.
4. Hoe geschillen oplossen? Een bouwgeschil beslechten voor een rechtbank kan verscheidene jaren duren, 5 tot zelfs 10 jaar.
Het standaard bevoegdheidsbeding en alle inlichtingen over de procedure en de kosten kunt u terugvinden op www.bouwverzoening.be.
Voor zover het een technisch geschil is, bestaat er een andere, snellere en minder dure oplossing: de Verzoeningscommissie Bouw. De Verzoeningscommissie werd in 2001 opgericht door de Confederatie Bouw in samenwerking met Test-Aankoop en andere partners en gesterkt door de steun van de Federale
55
U wil starten of
gr oei
en in de bouw? |www.formalis.be|
• Formalis, uw partner bij uitstek bij het afhandelen van uw administratieve formaliteiten • Formalis, uw toegangspoort tot de Kruispuntbank van Ondernemingen (het vroegere Handelsregister) • Formalis, het ondernemingsloket van de Confederatie Bouw is ook het uwe
56
Ik zoek een vakman-gids
7
Nuttige adressen en links Eén (ver)bouwtip Vragen, vragen en nog eens vragen! Informeer u grondig. Vraag, zoek, lees, check en dubbelcheck. Hoe meer u weet, hoe meer u terugverdient en hoe goedkoper uw (ver)bouwproject zal zijn.
1. www.ikzoekeenvakman.be Op www.ikzoekeenvakman.be kiest u uit méér dan 15.000 vaklui in een muisklik! U vindt er geregistreerde aannemers die lid zijn van de Confederatie Bouw. Enkel geregistreerde aannemers bieden garanties voor bijkomende premies, fiscale aftrek van verbouwingskosten, betoelaging, … Aarzel dus niet en surf naar de gebruiksvriendelijke website. U vindt er: - verschillende criteria om dé geschikte vakman te vinden: specialisatie, ervaring, locatie; - permanente updates en brandende actualiteit; - gouden tips en deskundig advies. Kiezen voor kwaliteit, is vertrouwen op www.ikzoekeenvakman.be, een initiatief van de Confederatie Bouw ten dienste van vakmanschap en voor de slimme bouwer of verbouwer.
57
2. www.confederatiebouw.be De website van de Confederatie Bouw is niet alleen gericht naar aannemers. Ook de consumenten vinden er informatie over bouwen/ verbouwen. U vindt er verschillende infodossiers over onder meer: - bouwgeschillen oplossen en - een aannemer zoeken.
Tip: Vragen, vragen en nog eens vragen! Informeer u ten gronde. Vraag, zoek, lees, check en dubbelcheck. Hoe meer u weet, hoe meer u terugverdient en hoe mooier uw (ver)bouwproject zal zijn.
3. Andere nuttige websites: www.minfin.fgov.be (financiën) www.energie.mineco.fgov.be (energiewebsite) www.bouwverzoening.be www.wtcb.be www.brrc.be www.constructiv.be Vlaanderen www.epb-verslaggever.be www.epcdeskundigen.be
[email protected] (waterwegwijzer) www.vlaanderen.be www.energiesparen.be www.vreg.be www.premiezoeker.be
www.energiesparen.be/vlaamsedakisolatiepre mie/groenestroomcertificaten www.energiesparen.be/subsidies/subsidiemodule Brussel www.brussel.irisnet.be www.curbain.be www.leefmilieubrussel.be (premies, subsidies) Wallonië www.cwape.be www.wallonie.be energie.wallonie.be (premies, regelgeving) formulaires.wallonie.be (formulieren)
58
Nuttige adressen en links
4. Nuttige adressen
7
Exploitatiezetel Brussel Aarlenstraat 92 1040 Brussel T: 02/230.14.20 - F: 02/230.23.89
[email protected] www.confederatiebouw.be/brusselvlaamsbrabant
Lijst lidorganisaties Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.56.00 - F: 02/545.59.00
[email protected] www.confederatiebouw.be
Exploitatiezetel Vlaams-Brabant Dreefstraat 8 3001 Heverlee T: 016/22.40.84 - F: 016/23.90.29
[email protected] www.vcb.be
Gewestconfederaties
Confederatie Bouw West-Vlaanderen Kantoor Kortrijk Kortrijksestraat 389 A 8500 Kortrijk T: 056/26.81.50 - F: 056/26.81.55
[email protected] www.confederatiebouw.be/westvlaanderen
Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.49 - F: 02/545.59.07
[email protected] www.vcb.be Confederatie Bouw Brussel - Hoofdstad (CBB-H) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.58.29 - F: 02/545.59.06
[email protected] www.confederatiebouw.be/brusselhoofdstad
Kantoor Oostende Zandvoordeschorredijkstraat 289 8400 Oostende T: 059/51.65.90 - F: 059/80.69.72
[email protected] www.confederatiebouw.be/westvlaanderen
Confédération Construction Wallonne (CCW) Rue du Lombard 34-42 1000 Bruxelles T: 02/545.56.68 - F: 02/545.59.05
[email protected] www.confederationconstruction.be/wallonie
Confederatie Bouw Oost-Vlaanderen Kantoor Gent Tramstraat 59 9052 Zwijnaarde T: 09/244.45.00 - F: 09/244.45.10
[email protected] www.confederatiebouw.be/oost-vlaanderen
Lokale Confederaties Bouw Vlaanderen en Brussel
Kantoor Aalst Kareelstraat 138/1 9300 Aalst T: 053/21.18.76 - F: 053/79.03.16
[email protected] www.confederatiebouw.be/oost-vlaanderen
Confederatie Bouw Antwerpen T. Van Rijswijckplaats 7 bus 2 2000 Antwerpen T: 03/203.44.00 - F: 03/232.79.37
[email protected] www.confederatiebouw.be/antwerpen
Kantoor Oudenaarde Markt 41 9700 Oudenaarde T: 055/31.34.64 - F: 055/31.09.16
[email protected] www.confederatiebouw.be/oost-vlaanderen
Confederatie Bouw Kempen Parklaan 44 2300 Turnhout T: 014/42.00.71 - F: 014/42.04.34
[email protected] www.confederatiebouw.be/kempen
Confederatie Bouw Limburg Prins Bisschopssingel 34A 3500 Hasselt T: 011/30.10.30 - F: 011/22.29.38
[email protected] www.confederatiebouw.be/limburg
Confederatie Bouw Brussel Vlaams-Brabant Maatschappelijke zetel Lombardstraat 34-42 1000 Brussel 59
Confederatie Bouw Waasland Kleine Laan 29 9100 Sint-Niklaas T: 03/760.15.80 - F: 03/760.15.85
[email protected] www.confederatiebouw.be/waasland
Confédération Construction Chambre Patronale Province de Luxembourg Rue Fleurie 2 6800 Libramont-Chevigny T: 061/23.07.70 - F: 061/22.34.35
[email protected] www.confederationconstruction.be/luxembourg
Confédérations Construction locales en Wallonie et à Bruxelles
Confédération Construction en Hainaut - Mons Rue de la Réunion 2 7000 Mons T: 065/35.42.38 - F: 065/35.15.54
[email protected] www.confederationconstruction.be/mons
Confédération Construction Bruxelles Vlaams-Brabant Siège social Rue du Lombard 34-42 1000 Bruxelles
Confédération Construction Brabant Wallon Rue des Croix du Feu 5 1420 Braine-l’Alleud T: 02/384.35.52 - F: 02/384.81.28
[email protected] www.confederationconstruction.be/brabantwallon
Siège d’exploitation Bruxelles Rue d’Arlon 92 1040 Bruxelles T: 02/230.14.20 - F: 02/230.23.89
[email protected] www.confederationconstruction.be/bruxellesvlaamsbrabant
Confédération Construction Hainaut - Le Roeulx Faubourg de Binche 33 7070 Le Roeulx T: 064/33.69.08 - F: 064/33.88.45
[email protected] www.confederationconstruction.be/leroeulx
Siège d’exploitation Vlaams-Brabant Dreefstraat 8 3001 Heverlee T: 016/22.40.84 - F: 016/23.90.29
[email protected] www.confederationconstruction.be/bruxellesvlaamsbrabant
Confédération Construction Hainaut - Occidental Espace Wallonie Picarde Rue du Follet 10/101 7540 Kain (Tournai) T: 069/68.77.10 - F: 069/68.77.11
[email protected] www.confederationconstruction.be/tournai
Chambre de la Construction de Liège Galerie de la Sauvenière 5 4000 Liège T: 04/232.42.70 - F: 04/222.39.54
[email protected] www.ccl.be
Confédération Construction de l’arrondissement de Verviers Rue du Palais 25-27 4800 Verviers T: 087/29.10.60 - F: 087/29.10.66
[email protected] www.confederationconstruction.be/verviers
Confédération Construction Hainaut - Charleroi Boulevard Audent 25 6000 Charleroi T: 071/20.91.80 - F: 071/20.91.89
[email protected] www.confederationconstruction.be/charleroi
Beroepsfederaties Ruwbouw Fed. Algemene Aannemers (F.A.B.A.) Lombardstraat 42 1000 Brussel T: 02/511.65.95 - F: 02/514.18.75
[email protected] www.confederatiebouw.be/algemeneaannemers
Confédération Construction Namur Avenue Prince de Liège 91/13 5100 Jambes T: 081/20.68.30 - F: 081/20.68.32
[email protected] www.construction-namur.be 60
Nuttige adressen en links
7
Beroepsfederaties Voltooiing
FedBeton Vorstlaan 68 (1ste verdieping) 1170 Brussel T: 02/735.01.93 - F: 02/735.14.67
[email protected] www.fedbeton.be
Cluster Afwerking Fed. Aannemers van Dichtingswerken (B.E.V.A.D.) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.10 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.confederatiebouw.be/bevad
Federatie der Baggerwerken Grootveldlaan 148 1150 Brussel T: 02/771.63.69 - F: 02/771.30.93
[email protected] www.confederatiebouw.be/baggerwerken
Fed. Aannemers Glaswerken Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.57 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.confederatiebouw.be/glaswerken
Aannemers van Grote Bouwwerken (V.B.A.) Grootveldlaan 148 1150 Brussel T: 02/771.00.44 - F: 02/771.30.93
[email protected] www.adeb-vba.be
Belgische Schilders Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.57 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.confederatiebouw.be/fed.schilders
Fed. Wegenwerken (B.F.A.W.) Grootveldlaan 148 1150 Brussel T: 02/771.20.84 - F: 02/771.00.07
[email protected] www.confederatiebouw.be/bfaw
Vlaamse Schilders Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.57 - F: 02/545.58.59
Vlaamse Wegenbouwers (VlaWeBo) Grootveldlaan 148 1150 Brussel T: 02/771.20.84 - F: 02/771.00.07
[email protected] www.confederatiebouw.be/vlawebo
Brusselse Schilders Aarlenstraat 92 1040 Brussel T: 02/230.14.20 - F: 02/230.23.89 Peintres Wallons Monsieur Edmond Parent Avenue Edmond Leburton 26 4300 Waremme T: 019/33.06.44 - F: 019/33.06.44
Brusselse Wegenbouwers (BFAW – Brussel) Grootveldlaan 148 1150 Brussel T: 02/771.20.84 - F: 02/771.00.07
[email protected] www.confederatiebouw.be/bfawbru
Vlaamse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.05 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.confederatiebouw.be/vlaamseschrijnwerkers
F.W.E.V. Avenue Grandchamp 148 1150 Bruxelles T: 02/771.20.84 - F: 02/771.00.07
[email protected] www.confederationconstruction.be/fwev
Dé Parketplaatsers T: 02/545.57.05 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.deparketplaatsers.be
Betonstaalverwerkende Bedrijven (COBESTA) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.56.54 - F: 02/545.59.07
[email protected]
61
Cluster Complementaire Voltooiing Fed. Complementaire Ondernemingen
BEWAP – Afwerkingsbedrijven T: 02/545.57.05 - F: 02/545.58.59
[email protected]
(FEDECOM) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.58 - F: 02/513.24.16
[email protected] www.confederatiebouw.be/fedecom
INTERIO – Interieurbedrijven T: 02/545.57.05 - F: 02/545.58.59
[email protected] UPEK – Erkende Keukeninstallateurs T: 02/545.57.05 - F: 02/545.58.59
[email protected]
Fed. Aannemers Tegel- en Mozaïekwerken (Fe.Ca.Mo) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.58 - F: 02/513.24.16
[email protected] www.confederatiebouw.be/fecamo
Brusselse Schrijnwerkers Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.10 – F: 02/545.58.59
[email protected] Féd. Wallonne des Entr. Gén. Menuisiers Belges (F.W.M.B.) Avenue Prince de Liège 91 boîte 6 (1er étage) 5100 Jambes T: 081/20.69.22 - F: 081/20.69.20
[email protected] www.menuisiers.com
Fed. Aannemers Natuursteen Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.58 - F: 02/513.24.16
[email protected] www.confederatiebouw.be/natuursteen
BEWAP - Entreprises de Parachèvement de Cloisons, faux Plafonds et Planchers surélevés T: 081/20.69.22 - F: 081/20.69.20
[email protected]
Cluster Speciale Technieken Installateurs Centrale Verwarming en Sanitair (ICS) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/520.73.00 & 02/545.57.94 F: 02/520.97.49 & 02/545.57.96
[email protected] www.ubbu-ics.be
UPEC - Installateurs de Cuisines équipées T: 081/20.69.22 - F: 081/20.69.20
[email protected] Les parqueteurs T: 081/20.69.22 - F: 081/20.69.20
[email protected] www.lesparqueteurs.be
Elektrotechnische Ondernemers (FEDELEC) J. Chantraineplantsoen 1 3070 Kortenberg T: 02/757.65.12 - F: 02/757.65.41
[email protected] www.fedelec.be
Plafonneerders (NaVAP) Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.10 - F: 02/545.58.59
[email protected] www.confederatiebouw.be/plafonneerders
Fed. Rolluiken - Fabrikanten en Zonnewering Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.56.00
Fed. Dak Lombardstraat 34-42 1000 Brussel T: 02/545.57.98 - F: 02/545.57.99
[email protected] www.cct-cbd.be
62
AURANOX®
Luchtzuiverende betondakpan
30 G A R A N T I E PRODUCT
JAAR
15 G A R A N T I E SYSTEEM
JAAR
Vanaf nu kunt u bij nieuwbouw of renovatie uw steentje (of beter uw dakpan) bijdragen aan de kwaliteit van ons leefmilieu door te kiezen voor de Auranox®-dakpan van MONIER: een betondakpan die net werkt als de katalysator van uw auto. Dankzij de titaandioxide die in de dakpan is verwerkt, filtert Auranox® stikstofoxide uit de lucht en zet deze om in onschadelijk nitraat. Daarenboven bestaat het oppervlak van de Auranox®-dakpan uit zuiver minerale bestanddelen met een speciale poriënstructuur die de aanslag van algen en organisch vuil remt. Een Auranox®-dakoppervlak blijft er dan ook langer mooi uitzien. De Auranox®-dakpan is 420 mm L x 332 mm B, is verkrijgbaar in lichtrood en antraciet en kost nauwelijks meer dan een normale betondakpan.
[email protected]
www.monier.be 63
64