IK WIL STARTEN! Startersgids voor beginnende zelfstandigen. Versie 2016

1

IK WIL STARTEN! Startersgids voor beginnende zelfstandigen Versie 2016

2

IK WIL STARTEN! 1 Startvoorwaarden ................................................................................................................. 4 1.1 Wie kan een onderneming starten? ........................................................................................ 4 1.2 De ondernemersvaardigheden aantonen................................................................................ 4 1.2.1

Bedrijfsbeheer ............................................................................................................. 4

1.2.2

Beroepskennis ............................................................................................................. 5

1.2.3

Vrije beroepen ............................................................................................................ 6

1.3 Extra vergunningen nodig? ...................................................................................................... 6 2 Het sociaal statuut van de zelfstandige .................................................................................. 7 2.1 Verschil zelfstandige in hoofdberoep/bijberoep ..................................................................... 7 2.2 De zelfstandig helper of helpster ............................................................................................. 7 2.3 De meewerkende echtgenoot/echtgenote ............................................................................. 7 2.4 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds .......................................................................... 8 2.4.1

Wat is een sociaal verzekeringsfonds? ....................................................................... 8

2.4.2

Waarom aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? ............................................. 8

2.4.3

Sociale bijdragen - startende zelfstandige 2016 ......................................................... 8

2.4.4

Sociale bijdragen - bijberoep .................................................................................... 10

2.4.5

Beheerskosten sociale verzekeringsfondsen ............................................................ 10

3 Verzekeringen..................................................................................................................... 11 3.1.1 Verzekering gewaarborgd inkomen .......................................................................... 12 3.1.2

Hospitalisatieverzekering .......................................................................................... 12

3.1.3

Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) ................................................ 12

3.1.4

Beroepsaansprakelijkheid ......................................................................................... 13

3.1.5

Verzekering Objectieve Aansprakelijkheid Brand en Ontploffing ............................ 13

3.1.6

Overlijdensverzekering ............................................................................................. 13

3.1.7

Polis bestuurdersaansprakelijkheid .......................................................................... 13

4 Eénmanszaak of vennootschap? .......................................................................................... 14 4.1 Voor- en nadelen ................................................................................................................... 14 4.1.1

Eénmanszaak............................................................................................................. 14

4.1.2

Vennootschap ........................................................................................................... 14

4.2 Soorten vennootschappen (met rechtspersoonlijkheid) ....................................................... 15 4.3 Naam van de vennootschap .................................................................................................. 15 4.4 Mandaten in de vennootschap .............................................................................................. 15 4.5 Oprichting vennootschap: het financieel plan en de notariële akte ..................................... 16 4.5.1

Financieel plan .......................................................................................................... 16

4.5.2

Notariële akte............................................................................................................ 16

Startersgids voor beginnende zelfstandigen

3

5 Overstappen van een eenmanszaak naar een vennootschap ................................................ 18 5.1 De voordelen van een vennootschap toegelicht ................................................................... 18 5.1.1

Aansprakelijkheid is beperkt ..................................................................................... 18

5.1.2

Gunstigere fiscaliteit voor vennootschappen ........................................................... 18

5.2 De nadelen van een vennootschap toegelicht ...................................................................... 26 5.2.1

Oprichtingskosten vennootschap ............................................................................. 26

5.2.2

Belasting van de prestaties ....................................................................................... 26

5.2.3

Cash overschotten..................................................................................................... 26

5.2.4

Stopzetting en vereffening ........................................................................................ 26

6 Administratieve formaliteiten bij oprichting ........................................................................ 27 6.1 Openen van een zichtrekening .............................................................................................. 27 6.2 Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds ........................................................................ 27 6.3 Aansluiten bij een ondernemingsloket .................................................................................. 27 6.3.1

Wat is een ondernemingsloket? ............................................................................... 27

6.3.2

Waarom beroep doen op een ondernemingsloket? ................................................ 27

6.4 Aansluiten bij een ziekenfonds .............................................................................................. 28 6.5 Inschrijving in de Kruispuntenbank van Ondernemingen (KBO) ........................................... 28 6.6 BTW-verplichtingen ............................................................................................................... 28 6.6.1

Bent u BTW-plichtig?................................................................................................. 28

6.6.2

BTW-nummer activeren ............................................................................................ 29

6.6.3

Indienen BTW-aangifte ............................................................................................. 29

6.7 Aanwerven van personeel – Aansluiten bij een sociaal secretariaat .................................... 29 7 Steunmaatregelen van de overheid ..................................................................................... 30 7.1 Participatiefonds .................................................................................................................... 30 7.2 Winwinlening ......................................................................................................................... 30 7.3 KMO-portefeuille ................................................................................................................... 30 7.4 Vrijstelling van vennootschapsbijdrage ................................................................................. 30 7.5 Andere.................................................................................................................................... 31 8 Boekhoudkundige verplichtingen ........................................................................................ 32 8.1 De boekhouding en jaarrekening........................................................................................... 32 8.2 BTW ........................................................................................................................................ 32 8.3 Vennootschapsbelasting ........................................................................................................ 32 8.4 Personenbelasting ................................................................................................................. 32 9 Meer info? .......................................................................................................................... 33 10 Stappenplan opstarten onderneming .................................................................................. 34


4

1

Startvoorwaarden

1.1

Wie kan een onderneming starten? Indien u een zaak wil starten moet u aan volgende voorwaarden voldoen: -

Minstens 18 jaar zijn Belg zijn, een onderdaan van een land van de Europese Unie zijn of in het bezit zijn van een geldige beroepskaart In het bezit zijn van alle burgerrechten Handelingsbekwaam zijn Geen onverenigbaar beroep uitoefenen Vb: een notaris of accountant mag niet om het even welk bijkomend beroep uitoefenen.

-

1.2

In bezit zijn van de nodige vergunningen In het bezit zijn van ondernemersvaardigheden

De ondernemersvaardigheden aantonen

1.2.1 Bedrijfsbeheer Als u met een zelfstandige activiteit wilt beginnen, in hoofdberoep of in bijberoep, en daarvoor een ondernemingsnummer aanvraagt, dan moet u in de meeste gevallen (bv. niet voor directe verkoop) de basiskennis van het bedrijfsbeheer bewijzen. 1.2.1.1 Wie kan basiskennis bedrijfsbeheer aantonen? 

In een eenmanszaak: -



Uzelf Uw echtgenoot/echtgenote of wettelijk samenwonende partner Uw partner waarmee u reeds zes maanden officieel samenwoont Een familielid tot en met de derde graad Een bediende met een arbeidscontract van onbepaalde duur die het dagelijks beheer van de zaak uitoefent

In een vennootschap: -

De zaakvoerder of gedelegeerd bestuurder (dagelijks bestuur) Uw echtgenoot/echtgenote of wettelijk samenwonende partner

Opgelet: de echtgenoot/echtgenote of partner dient zich eveneens bij een sociaal verzekeringsfonds aan te sluiten. Indien deze persoon de onderneming verlaat heeft u 6 maanden de tijd om u te laten registreren als zelfstandige en zelf uw ondernemingsvaardigheden te bewijzen of een andere persoon te vinden met de benodigde ervaring.


5



Vrijstellingen: -

Bij het overlijden van de ondernemer die aan de vereisten voldeed wordt de partner of echtgenoot/echtgenote vrijgesteld van de verplichting om de ondernemingsvaardigheden aan te tonen. De kinderen van de overleden ondernemer die de zaak willen overnemen hebben 3 jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. Indien u een handelszaak overneemt, heeft u 1 jaar de tijd (vanaf de datum van overname, onder bepaalde voorwaarden) om de nodige attesten te behalen.

-

1.2.1.2 Hoe het bewijs van ondernemingsvaardigheden aantonen? U kan uw ondernemingsvaardigheden aantonen aan de hand van een diploma of op basis van opgedane ervaring. 

Diploma Volgende diploma’s worden aanvaard als bewijs: -



Een diploma hoger onderwijs Een getuigschrift “basiskennis bedrijfsbeheer” Een buitenlands diploma indien erkend en gelijkgesteld door de Vlaamse Gemeenschap.

Beroepservaring De basiskennis bedrijfsbeheer kan ook worden aangetoond op basis van de ervaring die u als ondernemer heeft opgedaan de voorbije 15 jaar. Gedurende deze periode van 15 jaar moet u minstens volgende ervaring kunnen aantonen: -

3 jaar ervaring in hoofdberoep als zelfstandig ondernemingshoofd 5 jaar ervaring in bijberoep als zelfstandig ondernemingshoofd 5 jaar ervaring als zelfstandig helper 3 of 5 jaar ervaring als bestuurder in een vennootschap 5 jaar ervaring als bediende in een leidinggevende functie

1.2.2 Beroepskennis Bij de uitoefening van een gereglementeerd beroep dient u bijkomend uw beroepskennis of beroepsbekwaamheid aan te tonen via een specifiek diploma of beroepservaring. Deze gereglementeerde beroepen zijn opgedeeld per vakgebied: -

Bouw  Ruwbouwactiviteiten  Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten  Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten  Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten  Schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten  Eindafwerkingsactiviteiten: schilder- en behangwerken  Installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair


6

-

-

-

 Elektrotechnische activiteiten  Algemene aannemingsactiviteiten Automobiel + fietsen Lichaamsverzorging  Kapper  Schoonheidsspecialist  Pedicure  Masseur  Opticien  Dentaaltechnicus  Begrafenisondernemer Voeding  Slager-groothandelaar  Restaurateur of traiteur-banketaannemer  Brood- en banketbakker Andere:  Droogkuiser – verver  Installateur-frigorist

1.2.3 Vrije beroepen Er bestaat geen universele definitie van een ‘vrij beroep’. Volgende beroepen worden als een vrij beroep beschouwd: -

Accountancy: boekhouder, accountant, bedrijfsrevisor, belastingconsulent Bouw: architect, landmeter Juridisch: advocaat, gerechtsdeurwaarder, notaris Medisch: apotheek, tandarts, dokter, kinesist, dierenarts, …

Indien een vrij beroep enkel dienstverlenend is (er zijn geen handelsactiviteiten), dan moet geen kennis van bedrijfsbeheer of beroepskennis worden aangetoond. Deze beroepen zijn vrijwel altijd gereglementeerd, en bij de uitoefening ervan moet men aangesloten zijn bij het beroepsinstituut (vb. accountant, notaris, advocaat, notaris, medische beroepen, …).

1.3

Extra vergunningen nodig? Het is mogelijk dat u over een vergunning dient te beschikken om een bepaalde zaak op te starten. Hieronder vindt u enkele voorbeelden: -

Milieuvergunning Vergunning Federaal Voedselagentschap (F.A.V.V.) Sabam / Billijke vergoeding …

Of u een vergunning nodig heeft is sterk afhankelijk van het gekozen beroep en dient nagekeken te worden bij de start van de beroepswerkzaamheden. Dit kan in veel gevallen geregeld worden via het ondernemingsloket.


7

2

Het sociaal statuut van de zelfstandige Als zelfstandige kunt u één van volgende statuten aannemen: -

Zelfstandige in hoofdberoep (zie punt 2.1) Zelfstandige in bijberoep (zie punt 2.1) Zelfstandig helper of helpster (zie punt 2.2) Meewerkende echtgenoot of echtgenote (zie punt 2.3)

Om één van deze statuten aan te nemen dient u zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Een overzicht van de erkende sociale verzekeringsfondsen vindt u hierna.

2.1 

Verschil zelfstandige in hoofdberoep/bijberoep Zelfstandige in hoofdberoep Er wordt een zelfstandige activiteit uitgeoefend als enige beroepsactiviteit zonder verbonden te zijn aan een overeenkomst met een werkgever. Het belangrijkste criterium is dat er geen enkele band van ondergeschiktheid is.



Zelfstandige in bijberoep De combinatie van beroepswerkzaamheid als werknemer (minstens halftijds) en een zelfstandige activiteit. Opgelet: uitzonderingen voor ambtenaren en leerkrachten Vastbenoemde leerkrachten moeten minstens 60% van een volledig uurrooster zijn tewerkgesteld om zelfstandige in bijberoep te kunnen zijn. Voor andere ambtenaren moeten de halftijdse prestaties over minstens 200 dagen of 8 maanden gespreid zijn.

2.2

De zelfstandig helper of helpster De zelfstandig helper is een natuurlijke persoon die een zelfstandige bijstaat of vervangt, zonder dat hij of zij aan een arbeidsovereenkomst verbonden is. Er is geen ondergeschikt verband tussen de zelfstandige en de helper. Er zijn speciale regelingen voor beginnende jonge helpers (jonger dan 20 jaar).

2.3

De meewerkende echtgenoot/echtgenote De echtgenoot of echtgenote van een zelfstandige die geen eigen gelijkwaardig statuut heeft, wordt wettelijk vermoed zijn of haar echtgenoot/echtgenote te helpen. Er dient wel aan volgende criteria te worden voldaan: -

De echtgenoot/echtgenote heeft geen eigen inkomen uit een andere beroepsactiviteit De echtgenoot/echtgenote mag geen vervangingsinkomen verwerven De echtgenoot/echtgenote helpt effectief mee in de zaak van de zelfstandige


8

2.4

Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

2.4.1 Wat is een sociaal verzekeringsfonds? Een sociaal verzekeringsfonds berekent en ontvangt uw sociale bijdragen zodat u als zelfstandige in orde blijft op het vlak van kinderbijslag, pensioen en ziekteverzekering. U stort deze bijdragen aan het sociaal verzekeringsfonds, die deze doorstort naar de overheid (Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen - RSVZ).

2.4.2 Waarom aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Elke beginnende zelfstandige dient verplicht aangesloten te zijn bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, ten laatste op het moment van het begin van de effectieve uitoefening van de zelfstandige activiteit. Deze verplichting geldt ook voor de zelfstandige in bijberoep. Indien u een vennootschap opricht om uw zelfstandige activiteiten uit te oefenen, moet u zowel uzelf als uw vennootschap aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. De vennootschap dient jaarlijks een bijdrage van 347,50 euro te betalen. Vennootschappen met een balanstotaal van meer dan 646.787,86 euro (bijdragejaar 2015) betalen een bijdrage van 868,00 euro.

2.4.3 Sociale bijdragen - startende zelfstandige 2016 Als zelfstandige moet u sociale bijdragen aan uw sociaal verzekeringsfonds betalen. Aan het begin van elk kalenderkwartaal (de maanden januari, april, juli en oktober) ontvangt u een vervalbericht met de bedragen die uiterlijk voor het einde van elk kwartaal moeten worden betaald. Door het betalen van de bijdragen heeft u recht op: -

Gezinsbijslag (kraamgeld en kinderbijslag) Ziekteverzekering, terugbetaling kosten geneeskundige verzorging Pensioen Faillissementsverzekering Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen Arbeidsongeschiktheidsuitkering Ouderschapsvergoeding Dienstencheques na bevalling Uitkering bij gedwongen faillissement of stopzetting

De sociale bijdragen worden sinds 1 januari 2015 berekend op het beroepsinkomen van het jaar zelf. In afwachting van de bekendmaking van het definitieve inkomen dient u voorlopige bijdragen te betalen. Deze voorlopige bijdragen worden berekend op uw inkomen van 3 jaar terug.


9

Aangezien dit bij startende zelfstandigen niet mogelijk is, berekent de overheid een forfaitaire minimumbijdrage die de nieuwe zelfstandigen de eerste drie jaar dienen te betalen: Forfaitaire minimumbijdragen starters 1e jaar 2e jaar 3e jaar

Per kwartaal1 687,14 euro 703,89 euro 720,65 euro

Vanaf het vierde jaar bedraagt de minimumbijdrage 720,65 euro. Wij adviseren om verhoogde voorlopige bijdragen te betalen op een door u geschat inkomen. Zo kunt u een zware herziening vermijden. Indien u merkt dat uw inkomsten hoger zullen uitvallen dan aanvankelijk gedacht, kan u namelijk steeds uw bijdragen verhogen. Indien u merkt dat uw inkomsten lager zullen uitvallen, kan u een aanvraag bij het sociaal verzekeringsfonds indienen om uw bijdragen te laten verlagen. Er zijn echter bepaalde voorwaarden verbonden aan het verkrijgen van een verlaging. Bovendien kan u later beboet worden als zou blijken dat u door de verlaging te weinig bijdragen heeft betaald op het gerealiseerde inkomen (zie verder). Onder bepaalde voorwaarden hoeven sommige verzekerden geen sociale bijdragen te betalen. Zodra het inkomen gekend is, volgt een regularisatie. In principe is dit 2 jaar later, de herziening voor 2016 volgt dus in 2018. Bij de regularisatie worden de voorlopige bijdragen omgezet naar definitieve bijdragen. Als de voorlopige bijdragen die werden betaald te laag zijn, zal er bijbetaald moeten worden. Op het bij te betalen bedrag zijn geen verhogingen verschuldigd. Wanneer u uw voorlopige bijdrage heeft laten verlagen, maar uw inkomen te laag heeft ingeschat, zal er eveneens bijbetaald moeten worden. In dat geval zullen er wel verhogingen berekend worden, op het saldo dat op 31 december van het bijdragejaar onbetaald is gebleven. De verhogingen bedragen 3%, vermenigvuldigd met het aantal kwartalen tussen het bijdragejaar en de regularisatie, + éénmalig 7%. Als u uw voorlopige bijdrage heeft laten verhogen, maar uw inkomen te hoog ingeschat heeft, krijgt u het saldo terugbetaald. Er wordt geen bonificatie toegekend op het te veel betaalde bedrag. In bijlage vindt u een tabel met de te betalen sociale bijdragen bij het sociaal verzekeringsfonds Acerta.

1

Inclusief verrekening beheerskost van 3,05%


10

2.4.4 Sociale bijdragen - bijberoep Als zelfstandige in bijberoep betaalt u verminderde bijdragen indien u een beperkt inkomen heeft. Net als de zelfstandige in hoofdberoep valt u de eerste drie jaar onder het systeem van de forfaitaire minimumbijdragen. Als u verwacht dat uw inkomen voldoende laag zal zijn, kunt u een vrijstelling aanvragen. Vanaf het vierde jaar worden de sociale bijdragen berekend op uw definitieve inkomsten. Dan zijn er twee mogelijkheden: -

Indien uw beroepsinkomen lager is dan 1.439,41 euro worden de voorlopige bijdragen terugbetaald.

-

Indien uw beroepsinkomen hoger is dan 1.439,41 euro, moet u bijbetalen.

In bijlage vindt u een tabel met de te betalen sociale bijdragen voor zelfstandigen in bijberoep.

2.4.5 Beheerskosten sociale verzekeringsfondsen De sociale verzekeringsfondsen rekenen op de sociale bijdragen hun beheerskosten. Hieronder vindt u de beheerskosten van de 11 erkende sociale verzekeringsfondsen (tarieven uit 2015). Het laagste tarief bedraagt 3,05%, het hoogste tarief 4,30%. Sociaal Verzekeringsfonds Acerta Group S Xerius Zenito Partena Securex Attentia Multipen Steunt Elkander NHK UCM

Beheerskosten (2015) 3,05% 3,90% 3,05% 3,95% 4,25% 4,00% 4,00% 4,20% 4,30% 4,30% 3,95%


11

3

Verzekeringen Als zelfstandige betaalt u minder sociale bijdragen dan een loontrekkende en zijn werkgever. De uitkeringen die u kunt ontvangen liggen dan ook een stuk lager. Er zijn verschillende verzekeringen die dit op kunnen vangen. Verder is een zelfstandige in bepaalde gevallen wettelijk verplicht om bepaalde verzekeringen af te sluiten. Risico’s Inkomensverlies door ongeval, ziekte, invaliditeit Ziekte

Loontrekkende Uitkering wegens arbeidsongeschiktheid

Werkongeval

Gedeeltelijke terugbetaling Vergoeding

Beroepsziekte

Vergoeding

Kinderen

Kinderbijslag

Zelfstandige Eerste maand geen uitkering, daarna vast bedrag per dag (lager) Gedeeltelijke terugbetaling Arbeidsongeschiktheidsvergoeding Geen verzekeringsvergoeding, men valt terug op de arbeidsongeschiktheidsvergoeding

Oplossing Verzekering gewaarborgd inkomen Hospitalisatieverzekering Verzekering gewaarborgd inkomen Verzekering gewaarborgd inkomen

Basisbedrag Eén kind: 90,28 euro Twee kinderen: 90,28 + 167,05 = 257,33 euro Drie kinderen: 90,28 + 167,05 + 346,82= 604,15 euro Leeftijdsbijslag Op 6, 12 en 18 jaar verhoogt de basiskinderbijslag met een leeftijdsbijslag. Pensioenuitkering

Uitkering

Uitkering, maar lager

Overlijden voor pensioenleeftijd

Overlevingspensioen

Overlevingspensioen (lager)

Werkloosheid

Werkloosheidsvergoeding

Faillissement

-

Indien overgegaan wordt van loontrekkende naar zelfstandige blijft het recht op werkloosheidsvergoeding behouden indien men de activiteit minstens 6 maanden en maximum 15 jaar uitoefent. Op deze maatregel kan slechts één maal beroep worden gedaan. Zeer geringe verzekering


VAPZ (vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen) of Individuele Pensioentoezegging (voor vennootschapsmandatarissen) Omzetverzekering

-

12

3.1.1 Verzekering gewaarborgd inkomen Hierbij bent u als zelfstandige verzekerd tegen het inkomensverlies dat voortvloeit uit arbeidsongeschiktheid wegens ongeval of ziekte. Het principe is eenvoudig. U bepaalt welke dagvergoeding u wilt ontvangen indien u arbeidsongeschikt zou worden. Op deze manier wordt de premie bepaald, rekening houdend met uw medische toestand. Indien u gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt, ontvangt u vanaf een bepaalde datum het gevraagde deel van de dagvergoeding (er is steeds een eigen risicotermijn). De premies die u betaalt zijn volledig fiscaal aftrekbaar als bedrijfslast. Belangrijk: een klassieke ziekteverzekering biedt onvoldoende bescherming tegen inkomensverlies van een zelfstandige. De eerste maand na uw ongeschiktheid krijgt u geen uitkering, de daarop volgende maanden slechts een beperkt bedrag.

3.1.2 Hospitalisatieverzekering U kunt als zelfstandige een bijkomende verzekering afsluiten die de kosten van een ziekenhuisopname bij een ziekte, ongeval of bevalling dekt. Het gaat dan meestal om de kosten voor uw verblijf, raadplegingen, geneesmiddelen en soms, of onder bepaalde voorwaarden, ook om de terugbetalingen van specifieke tests en behandelingen.

3.1.3 Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) 3.1.3.1 Wat is vrij aanvullend pensioen? Bij het vrij aanvullend pensioen wordt een deel van uw netto bedrijfsinkomen opzij gezet als spaarvorm voor uw ‘oude dag’. U spaart in de vorm van een levensverzekering, waarbij u naast een jaarlijks vast percentage op het gespaarde bedrag ook een eventuele winstdeelname krijgt. Het gespaarde geld wordt uitgekeerd op uw pensioenleeftijd, samen met de intrest en de winstdeelname. 3.1.3.2 Twee soorten VAPZ 

Gewoon vrij aanvullend pensioen Bij deze vorm van VAPZ zijn de bijdragen fiscaal aftrekbaar als bedrijfslast en kunt u maximaal 8,17% van uw belastbaar beroepsinkomen waarop sociale bijdragen worden gerekend, sparen (evenwel moet rekening gehouden worden met een absoluut jaarlijks bedrag van maximum 3.060,07 euro voor 2016).



Sociaal vrij aanvullend pensioen Deze vorm bouwt verder op het gewoon vrij aanvullend pensioen. Bij sociaal vrij aanvullend pensioen worden 10% van de gestorte premies aangewend voor solidariteitsprestaties zoals een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en invaliditeit, inbouw van een extra overlijdenskapitaal, … . In deze vorm kan u tot 9,40% van uw inkomen waarop sociale bijdragen worden gerekend, sparen (evenwel moet rekening gehouden worden met een absoluut jaarlijks bedrag van maximum 3.520,77 euro voor 2016).


13

3.1.3.3 Voordelen van VAPZ Het vrij aanvullend pensioen biedt meerdere voordelen: -

U legt een spaarpotje aan voor uw oude dag De stortingen zijn fiscaal aftrekbaar als sociale bijdragen van het beroepsinkomen waardoor u minder belastingen betaalt De betaalde VAPZ-premies verminderen de berekeningsbasis voor uw sociale bijdragen waardoor u minder sociale bijdragen betaalt U betaalt geen premietaks op de gestorte premies Er is een gunstig fiscaal stelsel bij de uitkering van het kapitaal (fictieve rente)

3.1.4 Beroepsaansprakelijkheid De beroepsaansprakelijkheidsverzekering vergoedt de lichamelijke en/of stoffelijke schade aan derden, zowel in het kader van de uitbating van het bedrijf als tijdens de uitoefening van uw bedrijfsactiviteiten.

3.1.5 Verzekering Objectieve Aansprakelijkheid Brand en Ontploffing Indien uw zaak publiek toegankelijk is (vb. een hotel of restaurant), dan bent u verplicht een Verzekering Objectieve Aansprakelijkheid Brand en Ontploffing te nemen. Indien een brand of ontploffing derden schade berokkent, kan deze verzekering onmiddellijk worden aangesproken.

3.1.6 Overlijdensverzekering Een overlijdensverzekering dekt uw naasten in tegen het inkomstenverlies dat zich zou voordoen indien u zou overlijden. Zij ontvangen bij uw overlijden een kapitaal zoals in de polis is gestipuleerd.

3.1.7 Polis bestuurdersaansprakelijkheid Als zaakvoerder of bestuurder van een vennootschap kunt u, ondanks de zogenaamde beperkte aansprakelijkheid van bepaalde vennootschapsvormen, toch persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor fouten in het bedrijfsbeleid, bijvoorbeeld bij een faillissement. Een polis “bestuurdersaansprakelijkheid” dekt deze aansprakelijkheid.


14

4 4.1

Eénmanszaak of vennootschap? Voor- en nadelen

4.1.1 Eénmanszaak Indien u handelt als eenmanszaak, handelt u in eigen naam en voor eigen rekening. Er is dus geen scheiding tussen het vermogen van de ondernemer en dat van de zaak op zich. Een eenmanszaak is dan ook geen afzonderlijke juridische entiteit, maar als het ware een verlengde van het privévermogen. Voordelen éénmanszaak: -

U heeft geen zakenpartner nodig, u heeft zelf alle beslissingsbevoegdheid. Er is geen minimumkapitaal vereist. De opstart is eenvoudig en goedkoop (enkel aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds en inschrijving in de Kruispuntbank Ondernemingen). Er kan een eenvoudige boekhouding worden gevoerd met weinig formaliteiten. In vergelijking met vennootschappen kan de zaak veel eenvoudiger stopgezet worden.

Nadelen éénmanszaak: -

-

U bent onbeperkt aansprakelijk (alle financiële risico’s zijn voor de ondernemer zelf, die met zijn volledig privévermogen instaat voor de schulden van zijn zaak). Alle inkomsten van de onderneming worden belast in de personenbelasting, aan een hoger tarief dan in de vennootschapsbelasting. (personenbelasting = max. 50% + gemeentebelastingen) Het is minder eenvoudig om uw zaak over te laten.

4.1.2 Vennootschap Een vennootschap is in principe een afzonderlijke juridische entiteit met een (in zo goed als alle gevallen) eigen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat de vennootschap afzonderlijk opereert in het rechtsverkeer en de ondernemer zelf enkel optreedt als orgaan/bestuurder van deze vennootschap. Voordelen vennootschap: -

-

Er is veelal beperkte aansprakelijkheid (opgelet, niet bij alle vennootschapsvormen), waardoor de ondernemer niet met zijn persoonlijk vermogen instaat voor de vennootschapsschuld. De fiscaliteit is gunstiger voor vennootschappen. (vennootschapsbelasting = max. 33,99%) Er is in veel gevallen een zakenpartner waarop men kan rekenen voor financiële inspanningen en/of advies.


15

Nadelen vennootschap: -

-

4.2

Bepaalde vennootschappen vereisen een hoog minimumkapitaal (zoals de NV - zie schema hierna). De opstartprocedure is complexer:  Voor de meeste vennootschapsvormen moet er een notariële akte opgemaakt worden.  Er moet in veel gevallen een financieel plan opgemaakt worden, dat aan de oprichtingsakte wordt gehecht. Er zijn zwaardere boekhoudkundige en administratieve verplichtingen Een vennootschap is minder flexibel, voor bepaalde beslissingen dienen specifieke procedures gevolgd te worden

Soorten vennootschappen (met rechtspersoonlijkheid) -

Naamloze Vennootschap (NV) Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA) Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (CVBA) Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte Aansprakelijkheid (CVOA) Vennootschap Onder Firma (VOF) Commanditaire Vennootschap (Comm. V.) Commanditaire Vennootschap op aandelen (Comm. VA.)

In de tabel op pagina 17 vindt u een beknopt overzicht van de meest voorkomende vennootschapsvormen en hun kenmerken.

4.3

Naam van de vennootschap Bij de keuze van een naam voor de vennootschap dient met volgende factoren rekening gehouden te worden:

4.4

-

Er dient nagegaan te worden of de gekozen naam niet door anderen als handelsnaam of uithangbord wordt gebruikt of als merknaam werd gedeponeerd.

-

Bij een Commanditaire Vennootschap is het vanwege de aansprakelijkheid aangewezen enkel de naam van de beherende vennoot te vermelden, niet deze van de stille vennoot.

Mandaten in de vennootschap Niet elk mandaat dat binnen een vennootschap wordt uitgeoefend, geeft aanleiding tot onderwerping aan het sociaal statuut voor zelfstandigen. Voor volgende mandaten dient het statuut van zelfstandige niet te worden aangenomen: -

Stille vennoot Zaakvoerder of bestuurder met een onbezoldigd mandaat

Opgelet: De combinatie tussen RVA-uitkeringen (loopbaanonderbreking, werkloosheid, …) en een mandaat als zaakvoerder / bestuurder is in veel gevallen slechts mogelijk gedurende één jaar, nadien verliest men alle RVA-uitkeringen.


16

4.5

Oprichting vennootschap: het financieel plan en de notariële akte

4.5.1 Financieel plan -

Het financieel plan is een onderdeel van het ondernemingsplan (de volledige haalbaarheidsstudie van de onderneming), waaruit blijkt of de vooropgestelde onderneming al dan niet financieel haalbaar is.

-

Het opstellen van een dergelijk plan is bij het opstarten van om het even welke activiteit aan te raden, maar is in enkele gevallen (BVBA, NV, CVBA en Comm.VA) ook een verplicht op te stellen document dat bij de notariële akte gevoegd dient te worden. 

Het financieel plan wordt in de meeste gevallen voorbereid door de ondernemer, in samenwerking met zijn accountant.



Indien gedurende 3 jaar na oprichting blijkt dat het financieel plan kennelijk ontoereikend was, kan de oprichter persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. (dit is in principe enkel in de gevallen waarin er sprake is van een manifest foutief financieel plan)

4.5.2 Notariële akte Een notariële akte is verplicht bij de oprichting van bepaalde vennootschapsvormen zoals de BVBA en de NV. De notariële akte wordt opgesteld in samenspraak met de ondernemer, zijn accountant en de notaris en bevat de essentiële en/of verplichte bepalingen inzake de vennootschap: -

Doel van de vennootschap Het kapitaal en het aantal aandelen De oprichters en aandeelhouders Regeling van de overdracht van aandelen Benoeming zaakvoerder(s) …

De notaris zorgt voor de publicatie van de oprichting in het Belgisch Staatsblad.


17

Vergelijking vennootschapsvormen NV Minimum 2

BVBA2 Minimum 1

CVBA Minimum 3

€ 61.500

€ 18.550

€ 18.550

Te volstorten kapitaal bij oprichting

Minimum € 61.500

Minimum € 6.200

Inbreng in natura

Rapport van bedrijfsrevisor Notariële akte Ja Aandelen op naam Ja Vrij overdraagbaar (mogelijk beperkt)

Minimum € 6.200 (2 vennoten) Minimum € 12.400 (EBVBA, 1 vennoot) Rapport van bedrijfsrevisor Notariële akte Ja Aandelen op naam Ja Toestemming van vennoten vereist

Vennoten Minimum kapitaal

Oprichtingsakte Financieel plan Aandelen Aandelenregister Overdracht van aandelen

Algemene vergadering Bestuur

Toezicht Aansprakelijkheid aandeelhouders

Jaarlijks Raad van Bestuur (min. 3 bestuurders, 2 bestuurders indien slechts 2 aandeelhouders) Bedrijfsrevisor (voorwaarden!) Beperkt tot inbreng

CVOA Minimum 3

VOF Minimum 2

Comm.V. Minimum 2

Niet bij wet bepaald volledig

Niet bij wet bepaald Geen minimum kapitaal vereist

Niet bij wet bepaald Bedrag door stille vennoot toegezegd

Rapport van bedrijfsrevisor Notariële akte Ja Aandelen op naam Ja Volgens statutaire bepalingen

Geen voorschriften

Jaarlijks Eén of meerdere zaakvoerders

Eén of meerdere zaakvoerders

Niet mogelijk door stille vennoot Onderhandse akte Niet verplicht Aandelen op naam Aan te raden Akkoord medevennoot vereist Werkende vennoot (Stille vennoot kan geen beheersdaden stellen)

Rapport van bedrijfsrevisor Notariële akte Ja Aandelen op naam Ja Vrij overdraagbaar (mogelijk beperkt)


Niet bij wet bepaald Onderhandse akte Niet verplicht Aandelen op naam Aan te raden Akkoord medevennoot vereist Alle leden van de vennootschap

Bedrijfsrevisor (voorwaarden!) Beperkt tot inbreng

Bedrijfsrevisor (voorwaarden!) Beperkt tot inbreng

-

-

-

Hoofdelijk

Hoofdelijk

Werkende vennoot: Hoofdelijk Stille vennoot: Beperkt tot inbreng

Bedrijfsrevisor (voorwaarden!) Werkende vennoot: Hoofdelijk Stille vennoot: Beperkt tot inbreng

Onderhandse akte Niet verplicht Aandelen op naam Ja Volgens statutaire bepalingen

2

Comm.VA Minimum 2 € 61.500 Minimum € 61.500


Naast de klassieke BVBA bestaat ook de Starters-BVBA. Deze heeft alle kenmerken van de klassieke BVBA behalve dat er geen minimumkapitaal is. In principe kan een Starters-BVBA opgericht worden met 1 euro. Voorwaarden: een Starters-BVBA mag nooit meer dan 5 werknemers voltijds tewerkstellen en mag niet langer dan 5 jaar bestaan. Indien niet meer aan deze voorwaarden kan worden voldaan dient het kapitaal van de vennootschap te worden verhoogd tot minstens 18.550 euro en wordt de Starters-BVBA omgevormd naar een klassieke BVBA. Een Starters-BVBA kan enkel door natuurlijke personen worden opgericht.


18

5

Overstappen van een eenmanszaak naar een vennootschap

5.1

De voordelen van een vennootschap toegelicht

5.1.1 Aansprakelijkheid is beperkt Door het oprichten van een vennootschap wordt het privévermogen van de ondernemer gescheiden van het bedrijfsvermogen. Dit betekent in veel gevallen (meer bepaald bij de vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid zoals BVBA, NV, CVBA) dat de ondernemer zelf niet langer kan aangesproken worden voor de schulden van de vennootschap (tenzij bij kennelijke tekortkomingen door of fouten van de zaakvoerder/bestuurder). Bij een eenmanszaak is de ondernemer evenwel onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen van de onderneming. Uitzondering vrije beroepen Waar een zaakvoerder van een productievennootschap in de regel slechts aansprakelijk is in het geval van specifieke beroepsfouten (cfr. infra), is een vrije beroeper steeds persoonlijk aansprakelijk voor beroepsfouten. Opgelet met bestuurdersaansprakelijkheid: Niettemin u als zaakvoerder of bestuurder van een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid principieel beperkt aansprakelijk bent (en dus niet met uw privévermogen instaat voor schulden van de vennootschap) zijn er de laatste jaren steeds meer gevallen waarbij er in het geval van een faillissement bestuurdersaansprakelijkheid wordt ingeroepen en de zaakvoerder of bestuurder toch aansprakelijk wordt gesteld voor de schulden van de vennootschap (onder het mom van bestuursfouten, zoals o.m. inbreuken op het wetboek vennootschappen, het niet tijdig betalen van RSZ, bedrijfsvoorheffing of BTW, …) Een vrije beroeper is daarenboven steeds persoonlijk aansprakelijk voor beroepsfouten. In beide gevallen raden we aan uw aansprakelijkheid als zaakvoerder of bestuurder te laten afdekken door een verzekeringsmaatschappij.

5.1.2 Gunstigere fiscaliteit voor vennootschappen 5.1.2.1 Tarieven (inkomsten 2016 – aanslagjaar 2017) 

Personenbelasting Inkomensschijf 0 € tot 10.860 € 10.860 € tot 12.470 € 12.470 € tot 20.780 € 20.780 € tot 38.080 € Vanaf 38.080 €

Tarief 25% 30%3 40% 45% 50%

Bovenop de personenbelasting is eveneens nog eens een gemeentebelasting verschuldigd van 7 à 8% (behalve in bepaalde specifieke gemeentes, zoals Knokke-Heist, Koksijde, …)

3

Het tarief van 30% wordt normaal afgeschaft, de inkomensschijf tot 12.470 euro zal dan in het 25%tarief terechtkomen.


19



Vennootschapsbelasting In de vennootschapsbelasting is een vlak tarief van toepassing van 33,99 procent. In bepaalde gevallen is een verlaagd getrapt tarief van toepassing in de vennootschap. Belastbaar inkomen Minder dan 25.000 € 25.000 € tot 90.000 € 90.000 € tot 322.500 € Meer dan 322.500 €

Tarief4 24,98% 31,93% 35,54% 33,99%

De voornaamste voorwaarden hiervoor zijn: -



Een zaakvoerder moet een wedde hebben van minimaal 36.000 euro. De aandeelhouders moeten hoofdzakelijk natuurlijke personen zijn. De uitgekeerde dividenden mogen niet hoger zijn dan 13% van het gestort kapitaal. Er mag slechts in beperkte mate geparticipeerd worden in andere vennootschappen.

Voorbeeld op basis van een inkomen van 37.870 € -

Personenbelasting : Vennootschapsbelasting (verlaagd tarief): Vennootschapsbelasting (33,99%):

€ 14.213 € 10.354 € 12.872

5.1.2.2 Onroerend goed verwerven Het is mogelijk om fiscaal vriendelijk onroerend goed te verwerven via de vennootschap. 2 voorbeelden: -

Aankoop in volle eigendom (100 % of in onverdeeldheid) Indien de vennootschap in volle eigendom onroerend goed verwerft, kan ze hierop afschrijven (behalve op de grond). De financiële lasten kunnen fiscaal in rekening worden gebracht, het af te lossen kapitaal van een eventueel krediet kan met vennootschapsgeld worden betaald én alle inrichtings- en onderhoudswerken kunnen ten laste worden genomen door de vennootschap. Indien de vennootschap 99% van het onroerend goed aankoopt en de zaakvoerder 1%, dan kan later op een fiscaal gunstige manier uit onverdeeldheid getreden worden, waardoor 10% registratierechten grotendeels vermeden worden. Opgelet: wanneer uw vennootschap in volle eigendom verwerft, zal u, op het ogenblik dat het onroerend goed uit de vennootschap wordt gehaald, belast worden op de meerwaarde.

4

Inclusief crisisbelasting van 3%


20 -

Aankoop vruchtgebruik door vennootschap – naakte eigendom door natuurlijke perso(o)n(en) Indien de vennootschap het vruchtgebruik voor een bepaalde termijn aankoopt en u als zaakvoerder de naakte eigendom, blijven de voordelen quasi gelijk als bij aankoop door de vennootschap in volle eigendom (de vennootschap kan afschrijven op het vruchtgebruik, de financiële lasten zijn fiscaal aftrekbaar, het kapitaal van het krediet kan afgelost worden door de vennootschap, de inrichtingswerken kunnen ten laste worden genomen door de vennootschap, …). Het vruchtgebruik dooft na verloop van tijd wel uit, wat betekent dat u als zaakvoerder zonder iets te doen volle eigenaar wordt en er daarenboven geen meerwaarde belast wordt in de vennootschap.

5.1.2.3 Onroerend goed verhuren Indien u bepaalde grenzen in acht neemt, kan de vennootschap u huur toekennen voor het gebruik van een bureel. Dit inkomen wordt in de personenbelasting op een heel gunstige manier belast. 5.1.2.4 Lagere sociale bijdragen Er zijn alleen sociale bijdragen verschuldigd op de vergoeding die de vennootschap toekent aan de bedrijfsleider, alsook een vast bedrag in de vennootschap (347,50 euro indien het balanstotaal niet hoger ligt dan 646.787,86 euro (grens voor het jaar 2015), anders 868 euro). Niet alle inkomsten van de vennootschap worden dus onderworpen aan sociale bijdragen. In de regel bedragen de sociale bijdragen 22% op het belastbaar beroepsinkomen. De regering heeft in de tax shift wel plannen voorzien om in 2016 en 2017 het tarief van de sociale bijdragen voor zelfstandigen met telkens 0,5% te laten dalen om vanaf 2018 uit te komen op 20,5%. In 2016 bereikt u vanaf een inkomen van 82.795,16 euro de maximale sociale bijdragen. De maximumbijdrage bedraagt dan per kwartaal 4.082,74 euro, op jaarbasis geeft dit een totaal van 16.330,96 euro.5 5.1.2.5 Individuele personenverzekeringen Het is mogelijk om u via de vennootschap te laten verzekeren voor pensioen, overlijden, hospitalisatie, alsook een gewaarborgd inkomensverzekering af te sluiten, waarbij de premies in bepaalde gevallen zelfs integraal fiscaal aftrekbaar zijn, niettemin u hiervan persoonlijk genot heeft. -

Gewaarborgd inkomen  premie integraal fiscaal aftrekbaar

-

Verzekering overlijden (bv. een schuldsaldoverzekering)  premie integraal fiscaal aftrekbaar

-

Pensioenopbouw (niet mogelijk bij een eenmanszaak)  premie aftrekbaar ifv. de wedde (80%-regel)

5

Bijdragen inclusief beheerskost van 3,05%


21 -

Hospitalisatieverzekering  premie niet fiscaal aftrekbaar, maar belastbaar in de vennootschap als verworpen uitgave

5.1.2.6 Fiscale controle Bij controle is er minder discussie omtrent het beroepsmatig karakter van bepaalde kosten zoals auto, kantoor, … . 5.1.2.7 Verhuur of verkoop van het handelsfonds Indien u als eenmanszaak al een aardige reputatie, merknaam of cliënteel heeft opgebouwd, kan het fiscaal interessant zijn om uw handelsfonds (uw kennis, cliënteel, naambekendheid, …) te verkopen of verhuren aan uw vennootschap. 

Verkoop -

In de personenbelasting is in de regel een meerwaardebelasting van 33% verschuldigd op de verkoopprijs van de goodwill. Deze meerwaardebelasting wordt evenwel grotendeels gerecupereerd via de vennootschap, aangezien de goodwill afgeschreven kan worden en bijgevolg de belastbare basis in uw vennootschap daalt.

-

Door de verkoop van de goodwill ontstaat een rekening-courant in uw voordeel: 

Door de verkoop heeft de zaakvoerder een tegoed op de vennootschap. Dit tegoed is altijd opvraagbaar. Op het bedrag dat u opvraagt dient u geen belastingen meer te betalen.



Op de openstaande rekening-courant kan u een intrestvergoeding vragen: -



Het tarief is hoger dan bij banken (circa 5,60%). De intrest wordt voordelig belast: roerende voorheffing van 27%.

Verhuur De huurinkomsten worden belast als roerende inkomsten tegen een tarief van 27%. Opgelet: de verhuur wordt fiscaal zwaarder belast dan een verkoop.


22

5.1.2.8 Voordelen Alle Aard Kosten met een gemengd karakter (privé - beroep), kunnen ten laste worden genomen van de vennootschap maar worden in heel wat gevallen bij de bedrijfsleider op forfaitaire basis belast: 

Woning Bij het gratis ter beschikking stellen van een woning door de vennootschap aan de bedrijfsleider wordt de waarde van het voordeel bij ongemeubelde ter beschikkingstelling als volgt bepaald: -

Geïndexeerd KI x 1,25x100/60 indien KI <745 Geïndexeerd KI x 3,80 x100/60 indien KI>745

Indien de vennootschap ook de meubels betaalt, wordt het voordeel nog eens verhoogd met 5/3. -



Voorbeeld: woning met een niet-geïndexeerd KI van 1.500 (KI) 1.500 x (index AJ 2017 = 1,7153) x 3,80 x 100/60 = 16.295,35 euro belastbaar voordeel

Personenwagen Indien een personenwagen van de vennootschap persoonlijk wordt gebruikt wordt het jaarlijks voordeel berekend door volgende factoren met elkaar te vermenigvuldigen -

Cataloguswaarde

-

Leeftijdscorrectie Vermindering van de cataloguswaarde met 6% per jaar, het eerste jaar niet meegerekend en met een absoluut minimum 70% belastbare cataloguswaarde)

-

CO2-uitstoot van de wagen formule = 5,5 % + [0,1 % x [CO2 – *]] * 89 in geval van een dieselwagen (voor 2016) 107 in geval van een benzinewagen (voor 2016) Het CO2-percentage bedraagt minimaal 4% en maximaal 18%

-

Factor 6/7

-

Voorbeeld: BMW 520i (benzine) met een cataloguswaarde van 40.000 euro en een CO2 van 163 g/km  

belastbaar voordeel 2016 (in gebruik genomen 01/01/2016) = 3.806 euro belastbaar voordeel 2016 (in gebruik genomen 01/06/2013) = 3.349 euro

Het jaarlijks minimumvoordeel bedraagt 1.260 euro voor 2016.


23



Elektriciteit Indien de elektriciteit van de privéwoning wordt betaald door de vennootschap, dan wordt een forfaitair voordeel van 950 euro per jaar gerekend (voordeel 2016).



Verwarming Indien de verwarming van de woning wordt betaald door de vennootschap, dan wordt een forfaitair voordeel van 1.910 euro per jaar gerekend (voordeel 2016).



Huispersoneel Indien de loonkost van het huispersoneel door de vennootschap wordt betaald, dan wordt een forfaitair voordeel geraamd van 5.950 euro per jaar (voordeel 2014) per voltijdse huisbediende.



PC en Internet Het is algemeen aanvaard dat voor het gebruik van een pc en internet die door de vennootschap worden gefinancierd een voordeel van 240 euro per jaar in aanmerking wordt genomen.



Telefoon In principe is er geen forfaitair voordeel, maar een voordeel van 150 euro per toestel wordt algemeen aanvaard.



Representatiekledij Voor representatiekledij wordt geen voordeel alle aard gerekend. Dit is een verworpen uitgave in de vennootschap. De uitgave wordt niet persoonlijk belast, maar wel in hoofde van de vennootschap.

5.1.2.9 Dividend Een dividend kan: -

uitgekeerd worden als winstverdeling op de jaarlijkse algemene vergadering; tussentijds uitgekeerd worden uit de beschikbare reserves van de vorige jaren nav. een beslissing van de algemene vergadering.

Bij wijze van uitzondering kan in een NV daarenboven een interimdividend toegekend worden op de reeds behaalde winst van het boekjaar. Een dividend wordt aanzien als roerend inkomen. Sinds 1 januari 2016 worden roerende inkomsten belast aan 27% roerende voorheffing. Onder bepaalde voorwaarden kan een dividend worden uitgekeerd aan een verlaagd tarief.


24

De belangrijkste voorwaarden: -

De aandelen moeten uitgegeven zijn vanaf 1 juli 2013 (n.a.v. oprichting of kapitaalverhoging). De inbreng moet in geld gebeuren. De aandelen moeten op naam zijn en volledig volstort. De regeling geldt enkel voor kleine vennootschappen (art. 15 W.Venn.).

Het tarief bedraagt dan: Dividenden toegekend vanaf het 1e boekjaar Dividenden toegekend vanaf het 2e boekjaar Dividenden toegekend vanaf het 3e boekjaar

27% RV 20% RV 15% RV

Dit verlaagd tarief geldt niet voor liquidatieboni. Er moet eveneens aandacht geschonken worden aan het feit dat er in functie van het verlaagd tarief in de vennootschapsbelasting slechts een dividend uitgekeerd kan worden met een maximaal bedrag van 13% van het kapitaal. 5.1.2.10

Liquidatiereserve

Kleine vennootschappen kunnen een zogenaamde liquidatiereserve aanleggen. Hierbij wordt de winst (na vennootschapsbelasting) deels of volledig toegewezen aan een reserve. Bij de opbouw van deze liquidatiereserve is een belasting van 10% van het gereserveerde bedrag verschuldigd. Bij de latere vereffening van de vennootschap kan de liquidatiereserve worden uitgekeerd aan de aandeelhouder(s). Op de uitkering van deze reserve wordt er niet meer getaxeerd, aangezien er bij de aanleg van de reserve reeds 10% roerende voorheffing werd betaald. 

Ontstaan – oorsprong Voor 28 juni 2013: RV op liquidatiebonus: Vanaf 28 juni 2013: RV op liquidatiebonus: Maar overgangsregeling: Vanaf aanslagjaar 2015:



artikel 187 en 209 W.I.B. 1992 10 % artikel 537 W.I.B. 199,2 (vastklikoperatie) 25 % 10 % (t.e.m. 30 september 2014) artikel 184 quater WIB 92 Afzonderlijke aanslag van 10 % (artikel 219quater WIB92)

Toepassingsgebied -

Voor kleine vennootschappen Klein op basis van artikel 15 W. Venn. (niet meer dan één criterium wordt overschreden) 1. Personeel: 50 2. Omzet: 7.300.000 € 3. Balanstotaal: 3.650.000 €

-

Ongeacht hoedanigheid rechtspersonen)

van

de

aandeelhouders


(natuurlijke

personen

of

25



Aanleg van de reserve De te bestemmen winst van het boekjaar na belastingen wordt gedeeld door 1,10. -

Voorbeeld: Winst na belastingen Aan te leggen liquidatiereserve Afzonderlijke aanslag 10 % (*)

110.000 € 110.000 € / 1,10 = 100.000 € 100.000 € * 10% = 10.000 €

(*) de afzonderlijke aanslag van 10 % is van toepassing na verrekening van de verschuldigde vennootschapsbelasting.

De liquidatiereserve dient geboekt te worden op een afzonderlijke rekening van het passief. De onaantastbaarheidsvoorwaarde dient gerespecteerd te worden. 

Uitkering dividend uit liquidatiereserve

Aanleggen liquidatiereserve Uitkeren liquidatiereserve - bij liquidatie - binnen 5 jaar na aanleg - meer dan 5 jaar na aanleg

Roerende voorheffing 10% (afzonderlijk)

Totale Belastingdruk

0% 17% 5%

10% + 0% = 10% 10% + 17% = 27% 10% + 5% = 15%

5.1.2.11 Forfaitaire dagvergoedingen Het is mogelijk om een forfaitaire kostenvergoeding toe te kennen aan de zaakvoerder die dient als compensatie voor allerhande kleine uitgaven, waarvan men niet verwacht dat men facturen of kostenbewijzen kan of moet bijhouden (snacks onderweg, carwash, …). Deze dagvergoedingen bestaan in twee vormen: -

Dagvergoeding voor binnenlandse dienstreizen in België 

-

250 € per maand is normaliter verantwoordbaar bij een fiscale controle indien de zaakvoerder binnenlandse dienstreizen maakt.

Dagvergoeding voor buitenlandse dienstreizen 

bedrag afhankelijk van het land (minimum: 100 €): -

Frankrijk: Duitsland: Nederland:

150 euro/dag 115 euro/dag 160 euro/dag


26

5.2

De nadelen van een vennootschap toegelicht

5.2.1 Oprichtingskosten vennootschap -

-

-

Vaste kosten bij oprichting:  Notaris 1.000 euro  Accountant 1.000 euro  Diversen 500 euro

statuten + financieel plan ondernemingsloket, KBO, …

Bij inbreng in natura:  Revisor 1.500 euro  Accountant 1.500 euro

administratie inbreng verslag inbreng

Overdracht eenmanszaak naar vennootschap:  Accountant 1.000 euro administratie quasi inbreng  Revisor 1.000 euro verslag quasi inbreng

5.2.2 Belasting van de prestaties De inkomsten worden belast in het jaar van het leveren van de prestatie en niet in het jaar van de inning.

5.2.3 Cash overschotten Cash overschotten zijn eigendom van de vennootschap.

5.2.4 Stopzetting en vereffening -

Bij het stopzetten en vereffenen van een vennootschap moet een omslachtige procedure doorlopen worden (rechtbank, notaris, verslaggeving bestuursorgaan, …)

-

Sinds 1 januari 2016 bedraagt de roerende voorheffing 27%. Dat is het tarief dat gerekend wordt op het vermogen van de vennootschap dat bij vereffening overgaat op de aandeelhouders.


27

6 6.1

Administratieve formaliteiten bij oprichting Openen van een zichtrekening Bij een éénmanszaak is het aan te raden een nieuwe zichtrekening te openen, zodat een onderscheid gemaakt kan worden tussen de financiële stromen die verband houden met de zelfstandige activiteit en de private geldstromen. Bij de oprichting van een vennootschap moet een nieuwe rekening geopend worden op naam van de vennootschap. Belangrijk: Bij de oprichting van een vennootschap moet het startkapitaal vooraf op een geblokkeerde rekening gestort worden. Het startkapitaal wordt vrijgegeven aan de vennootschap na het ondertekenen van de notariële akte, waarna er vrij gebruik van gemaakt kan worden (zie 4.5.2).

6.2

Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Zie p.8

6.3

Aansluiten bij een ondernemingsloket

6.3.1 Wat is een ondernemingsloket? Een ondernemingsloket is een instantie die allerhande opstartformaliteiten vervult en alle inschrijvingen en wijzigingen in de Kruispuntbank Ondernemingen voor zijn rekening neemt. Dit zijn de erkende ondernemingsloketten: -

Acerta Xerius Eunomia Formalis Securex Partena Zenito UCM

6.3.2 Waarom beroep doen op een ondernemingsloket? Een ondernemingsloket regelt voor u in eerste instantie de verplichte inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Om uw onderneming in te schrijven zal het ondernemingsloket u om volgende documenten verzoeken: -

Identiteitskaart Bewijs basiskennis bedrijfsbeheer Bewijs beroepskennis (indien van toepassing)


28 -

Afschrift beroepskaart of bewijs van inschrijving in bevolkingsregister (indien van toepassing) Verplicht voorafgaande vergunningen (indien van toepassing) Bankrekeningnummer Adres van de uitbatingszetel Indien vennootschap: publicatie van de oprichting in het Belgisch Staatsblad

Het ondernemingsloket kan ook uw BTW-nummer activeren, u aansluiten bij een ziekenfonds, de nodige vergunningen aanvragen, … .

6.4

Aansluiten bij een ziekenfonds Op het ogenblik dat u zich als zelfstandige of als helper aansluit bij een sociaal verzekeringsfonds moet u zich ook aansluiten bij een ziekenfonds. Dit zorgt voor uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid of terugbetaling van medische prestaties.

6.5

Inschrijving in de Kruispuntenbank van Ondernemingen (KBO) De Kruispuntbank van Ondernemingen is een Federale databank waarin alle elementaire gegevens van alle Belgische ondernemingen (zowel éénmanszaken als vennootschappen) worden verzameld. Bij de oprichting van een nieuwe éénmanszaak of vennootschap dient deze in de KBO te worden ingeschreven, waarvoor verplicht beroep moet gedaan worden op een ondernemingsloket. Bij de inschrijving ontvangt u een uniek identificatienummer dat uit 10 cijfers bestaat. Dit is uw ondernemingsnummer (ook wel KBO-nummer genoemd). Dit nummer zal identiek zijn aan uw BTW-nummer indien u BTW-plichtig bent.

6.6

BTW-verplichtingen

6.6.1 Bent u BTW-plichtig? Indien u een economische activiteit uitoefent op geregelde en zelfstandige basis, en hierbij goederen levert of diensten verricht die in het BTW-wetboek zijn omschreven, bent u BTWplichtig. Het is niet belangrijk of de activiteit wordt uitgeoefend met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend en/of als hoofd- of bijberoep. Bepaalde zelfstandigen zijn echter vrijgesteld. Deze zelfstandigen rekenen geen BTW aan, maar kunnen ook geen BTW aftrekken. Zij beschikken niet over een BTW-nummer. Het meest bekende voorbeeld zijn de dokters. Indien uw jaarlijkse omzet niet meer dan 25.000 euro bedraagt, kan u eveneens vrijgesteld worden van het aanrekenen van BTW. De BTW die u betaalt aan leveranciers is dan echter ook niet aftrekbaar.


29

6.6.2 BTW-nummer activeren Als u uw ondernemingsnummer heeft ontvangen van het ondernemingsloket, kan het BTWnummer geactiveerd worden. Dit dient te gebeuren met formulier 604A. Het ondernemingsloket of uw accountant kan dit voor u in orde brengen. Sommige vrije beroepen en beroepen met een sociaal karakter zijn vrijgesteld en dienen de BTW-verplichtingen niet te vervullen. In dergelijke gevallen dient geen BTW-nummer aangevraagd te worden. Ondernemers met een jaarlijkse omzet die niet meer dan 25.000 euro bedraagt, zijn eveneens vrijgesteld, maar moeten wel een formulier 604A indienen.

6.6.3 Indienen BTW-aangifte Zodra uw BTW-nummer geactiveerd is, bent u verplicht om periodiek BTW-aangiftes in te dienen. In de regel betekent dit dat u per kwartaal een aangifte moet indienen, maar in volgende twee gevallen is er een maandelijkse aangifte vereist: -

6.7

De jaarlijkse omzet > 2.500.000 euro (excl. BTW) Indien u zelf opteert voor maandelijkse aangiftes

Aanwerven van personeel – Aansluiten bij een sociaal secretariaat Wanneer u een zelfstandige activiteit begint die de aanwerving van personeel vergt, moet u een aantal administratieve formaliteiten vervullen die door de sociale wetgeving worden opgelegd. Hiervoor dient u beroep te doen op een sociaal secretariaat, dat voor u al deze formaliteiten in orde brengt. Een sociaal secretariaat kan volgende taken voor u vervullen: -

Aanvraag RSZ-nummer bij eerste aanwervingen Maandelijkse loonberekening (en betaling) De inschrijving bij een kinderbijslagfonds en/of een jaarlijkse vakantiekas De aangiften inzake bedrijfsvoorheffing en RSZ De opstelling van arbeidscontracten, het personeelsregister, verschillende sociale documenten (loonfiche, individuele rekening, vakantieattest, Dimona-aangiften, …) …

Indien u personeel in dienst heeft, bent u daarenboven verplicht een polis arbeidsongevallen af te sluiten. De verzekering vergoedt de schade als een personeelslid slachtoffer wordt van een arbeidsongeval.


30

7 7.1

Steunmaatregelen van de overheid Participatiefonds Het Participatiefonds kent achtergestelde leningen toe. Een achtergestelde lening dient, indien de vennootschap zich in moeilijkheden bevindt, pas te worden terugbetaald nadat eerst alle andere schuldeisers zijn terugbetaald.

7.2

Winwinlening Bij een winwinlening verstrekt een particuliere kredietgever voor een periode van 8 jaar een geldlening aan een KMO. Het maximumbedrag bedraag 50.000 euro per kredietgever en 200.000 euro per KMO. De betaalde intrest wordt laag gehouden voor de ondernemer. De kredietgever krijgt jaarlijks een belastingvermindering in de personenbelasting van 2,5% van het uitgeleende kapitaal (percentage voor het jaar 2015). Bij faillissement kan de kredietgever een éénmalige belastingvermindering verkrijgen van 30% van het verschuldigde bedrag.

7.3

KMO-portefeuille De KMO-portefeuille subsidieert opleidingen en advies die verleend worden door erkende dienstverleners. Elke Vlaamse KMO beschikt jaarlijks over een subsidiebedrag van 15.000 euro om opleidingen te volgen of verschillende vormen van advies te verkrijgen bij erkende dienstverleners. Vanaf 1 april 2016 wijzigen de regels en de werking van de KMO-portefeuille. De grootte van uw onderneming zal dan bepalen over welk jaarlijks bedrag u kan beschikken:

7.4

-

Bent u een kleine onderneming, dan betaalt de KMO-portefeuille 40% van het advies of de opleiding. De onderneming kan via de KMO-portefeuille jaarlijks 10.000 euro steun genieten.

-

Bent u een middelgrote onderneming, dan betaalt de KMO-portefeuille 30% van het advies of de opleiding. De onderneming kan via de KMO-portefeuille jaarlijks 15.000 euro steun genieten.

Vrijstelling van vennootschapsbijdrage Als vennootschappen voldoen aan volgende voorwaarden, zijn ze gedurende de eerste drie jaar na hun oprichting vrijgesteld van de vennootschapsbijdrage: -

Het moet gaan om een personenvennootschap (dus geen NV) De vennootschap moet in de KBO zijn opgenomen als een commerciële onderneming of ambachtsonderneming. Vrije beroepen kunnen dus geen vrijstelling genieten. In de periode van 10 jaar voor de oprichting mogen de zaakvoerders of bestuurders en de meerderheid van de werkende vennoten die geen zaakvoerder of bestuurder zijn ten hoogste 3 jaar zelfstandige zijn geweest.

De vrijstelling wordt jaarlijks beoordeeld, de voorwaarden moeten dus ieder jaar opnieuw vervuld zijn.


31

7.5

Andere Een overzicht van de beschikbare steunmaatregelen vindt u op de website van de subsidiedatabank: http://www.agentschapondernemen.be/subsidiedatabank .


32

8 8.1

Boekhoudkundige verplichtingen De boekhouding en jaarrekening De boekhoudkundige verplichtingen waaraan u dient te voldoen zijn afhankelijk van het soort onderneming die u voert. Kleine ondernemingen mogen een vereenvoudigde boekhouding voeren: 3 dagboeken bijhouden: financieel, aankopen, verkopen 1 maal per jaar een inventaris opmaken van alle bezittingen, schulden en vorderingen Kleine ondernemingen voldoen aan 2 voorwaarden: Het is een éénmanszaak, VOF of Comm.V. De omzet van het laatste boekjaar ligt lager dan 500.000 euro (excl. BTW) Alle andere handelszaken en vennootschappen die geen kleine onderneming zijn dienen een dubbele boekhouding te voeren volgens het wettelijke schema. Elk jaar dient een jaarrekening te worden opgemaakt en goedgekeurd door de algemene vergadering, die vervolgens bij de Nationale Bank neergelegd dient te worden.

8.2

BTW Als BTW-plichtige dient u aan enkele verplichtingen te voldoen:

8.3

-

Indienen van een periodieke BTW-aangifte:  Maandelijks indien de jaaromzet groter is dan 2.500.000 euro (excl. BTW)  Per kwartaal indien de jaaromzet kleiner is dan 2.500.000 euro (excl. BTW)

-

Doorstorten van de verschuldigde BTW

Vennootschapsbelasting Indien u een vennootschap opricht zal uw vennootschap belast worden op de winst die ze maakt. Jaarlijks dient een aangifte te gebeuren bij de bevoegde diensten. Het normale tarief in de vennootschapsbelasting bedraagt momenteel 33,99%.

8.4

Personenbelasting Indien u handelaar bent, worden uw inkomsten uit uw economische activiteiten belast in de personenbelasting. Voor inkomstenjaar 2016 gelden volgende tarieven: Inkomstenschijven 0 € tot 10.860 € 10.860 € tot 12.470 € 12.470 € tot 20.780 € 20.780 € tot 38.080 € Vanaf 38.080 €

Belastingtarief 25% 30%6 40% 45% 50%

Op de volle schijven 2.715 3.198 6.522 14.307 14.307 + 50%

6

Het tarief van 30% wordt normaal afgeschaft, de inkomensschijf tot 12.470 euro zal dan in het 25%tarief terechtkomen.


33

9

Meer info? Voor meer info kan u ons altijd vrijblijvend contacteren: Accountancy Dewaele & Partners BV ovv CVBA Garenstraat 9 8790 Waregem Tel: 056/62.10.00 Fax: 056/61.49.02 E-mail: [email protected] U vindt deze startersgids en heel wat andere informatie terug op onze website www.johandewaele.be .


34

10 Stappenplan opstarten onderneming Stap

Activiteit

1.

Voorwaarden: kan ik mijn eigen zaak opstarten?

2.

Onder welke vorm wens ik mijn zaak op te starten: éénmanszaak of vennootschap?

3. -

Opstellen van een ondernemingsplan: Financieel plan opstellen. Heeft mijn vennootschap een unieke naam? Zijn bepaalde vergunningen vereist? Indien wel, aanvragen. Nagaan welke steunmaatregelen de overheid verleent. Nagaan of u in aanmerking komt voor bepaalde steunmaatregelen van de overheid.

4.

Openen van een zichtrekening, storten van het oprichtingskapitaal, aanvragen van een bankattest

5.

Notariële akte: Oprichting en statuten Vereiste documenten: Financieel plan Bankattest (revisoraal verslag voor inbreng in natura)

-

6. -

Aansluiten bij: Sociaal verzekeringsfonds Ziekenfonds Ondernemingsloket

Via het ondernemingsloket: 7.

-

Inschrijving in KBO Aangifte bij BTW-administratie

8.

Indien personeel: Aansluiting bij sociaal secretariaat

9.

Aangaan van de nodige verzekeringen


35


36

Bijlage 1: Tabel sociale bijdragen zelfstandigen 2016 (Acerta)


37

Bijlage 2: Verzekeringsvoorstellen


38


39


40


41


IK WIL STARTEN! Startersgids voor beginnende zelfstandigen. Versie 2016

Recommend Documents