1
Toespraak door Vlaams minister-president Geert BOURGEOIS Nieuwjaarsreceptie diplomatiek korps Brussel, 18 januari 2016
ALLEEN HET GESPROKEN WOORD GELDT Excellenties, Geachte genodigden,
Bij het begin van het nieuwe jaar is het een groot genoegen u hier in het Paleis der Academiën talrijk te mogen begroeten.
Ik wens u en allen die u lief zijn een gelukkig, gezond en voorspoedig
2016.
Moge
het
professioneel voor de wind gaan.
u
zowel
privé
als
2
“Het jaar dat het binnenland verdween”. Zo omschreef het Vlaamse magazine Knack 2015 in zijn hoofdartikel. Het is een boutade, maar het klopt inderdaad dat er geen binnenland meer is zonder buitenland. Het is de internationale context die meer en meer de nationale agenda bepaalt. Of het nu gaat om -Syriëstrijders uit eigen land, -de jihadterreur in Parijs, -een verscheurd land als Oekraïne, -de burgeroorlog in Burundi of -de opwarming van de aarde. Internationale organisaties, landen maar ook deelstaten moeten hierbij nadenken over hun rol, zowel op korte als op lange termijn.
Vlaanderen participeert niet aan militaire operaties, maar heeft de bevoegdheid en de plicht om vooral in de diepte te werken.
3
Het uitschakelen van het gruwelijke regime van IS is één zaak. Daarna wacht de heropbouw van Syrië.
Het zal een lang proces worden en niet mediageniek, want de televisiestations zullen allang naar een andere kant van de wereld zijn. Het gaat dan over de bouw van huizen en infrastructuur. Maar ook over het sociaal weefsel, de gezondheidszorg en het onderwijs. En het zal dan ook gaan over een humaan terugkeerbeleid. Tegelijk
gaat
het
om
individuele
rechten
en
over
samenleven, over trauma’s en hoe met elkaar omgaan in wederzijds respect. De Vlaamse regering zet een aantal lijnen uit: -een ontwikkelingssamenwerkingsbeleid met vorig jaar 1,7 miljoeneuro aan noodhulp -een mensenrechtennota -een verantwoordelijk handels- en exportwapenbeleid -het uitdragen van de dialoog en de vredesgedachte in al onze internationale betrekkingen.
4
-een actieve bijdrage aan de Belgische internationale standpunten zodat we ook op die manier meer kunnen wegen op het Europees buitenlands beleid.
Dames en heren, Met de Verdragen van Schengen zijn onze binnengrenzen verdwenen. Als we de Schengenzone overeind willen houden, moet er dringend
werk
worden
gemeenschappelijk
gemaakt
Europees
van
een
migratie-
sterk en
buitengrenzenbeleid. Het Europees compromis van eind vorig jaar, dat door de gewelddadige gebeurtenissen in Keulen op de helling staat, gaat uit van een Europese grens- en kustwacht. Hotspots, gesloten instellingen aan de buitengrenzen, moeten
politieke
vluchtelingen
opvangen.
Oorlogsvluchtelingen moeten we volgens de Conventie van Genève tijdelijk onderdak verschaffen. De laatste stap is een Europese verdeling van de vluchtelingen die wél binnen mogen.
5
Europa zal ook werk moeten maken van een humaan terugkeerbeleid. Slechts een deel van de migranten is op de vlucht voor oorlog of vervolging. Enkel
door
structurele
maatregelen
kunnen
we
de
chaotische migratiestromen stoppen. Op die manier kan Europa op een gecontroleerde manier weer greep krijgen op zijn buitengrenzen en zicht krijgen op wie deze unieke Unie van vrijheid en gedeelde Verlichtingsidealen binnenkomt.
Op Vlaams niveau ligt onze focus op integratie en inburgering van nieuwkomers. Vanaf dit jaar beschouwt de Vlaamse Regering de integratie
van
nieuwkomers
inspanningsverbintenis,
niet maar
langer als
als
een een
resultaatsverbintenis. De kennis van onze taal, inzicht in en respect voor onze samenleving en onderwijs zijn de allernoodzakelijkste voorwaarden voor een hoopvolle toekomst, perspectief op werk en een betere maatschappelijke en sociale integratie. Mijn regering zal dit jaar in een visietekst over de toekomst van de EU onder meer dit essentiële punt verder uitwerken.
6
We mogen niet toelaten dat onze fundamentele rechten en vrijheden aangetast of aangevallen worden. Onze Europese democratie
moet
zich
assertiever
en
weerbaarder
opstellen. Onze democratie, onze rechtsstaat, onze fundamentele rechten en vrijheden vormen het fundament van onze samenleving. Wij eisen dat iedere nieuwkomer de waarden en normen van onze samenleving oprecht aanvaardt. Zonder de gedeelde waarden van de Verlichting is maatschappelijke cohesie onmogelijk, is een gedeelde samenleving met een verdeeld verleden onmogelijk.
7
Dames en heren, De
Vlaamse
Regering
heeft
eind
vorig
jaar
haar
toekomstvisie 2050 uitgewerkt. De visie gaat uit van een aantal troeven, een duidelijke transitie
van
Vlaanderen,
gekoppeld
aan
een
sterk
vooruitgangsoptimisme. De Vlaamse deelstaat heeft een interessante geografische positie in Europa. Dat maakt van deze regio een logistieke draaischijf en de poort tot Europa voor internationale kennis-, mensen- en goederenstromen. Het open karakter van de Vlaamse economie vormt daarbij een belangrijke troef. In het kleine Vlaanderen zijn bedrijven dicht bij elkaar gelegen. Bovendien gewaardeerde
telt
het
verschillende
kenniscentra
en
internationaal
onderzoekers
die
in
samenwerking met de bedrijven een drijvende kracht vormen achter innovaties.
8
Wij geloven in de ‘triple helix’, een samenwerking tussen bedrijven,
onderzoekscentra
en
overheid
die
moet
resulteren in een ‘slimmere’, competitieve economie. 2050 lijkt ver weg, maar de kinderen die nu worden geboren, zullen dan maar 35 jaar zijn. De ambitie is groot want wij willen “een sociaal, open, veerkrachtig en internationaal Vlaanderen dat welvaart en welzijn creëert op een slimme, innovatieve en duurzame manier en waarin iedereen meetelt.” We gaan aan de slag met zeven transitieprojecten: -omgaan met en klaar zijn voor disruptieve innovaties -de sprong maken naar industrie 4.0 -levenslang leren en iedereen aan een job helpen -het ontwikkelen van een demografiestrategie en werk maken van zorg en welzijn 4.0 -de overgang naar een circulaire economie doorzetten -werken aan een vlot en veilig mobiliteitssysteem en -inzetten
op
energiesysteem.
de
transitie
naar
een
koolstofarm
9
Die toekomstvisie is gericht op Vlaanderen, maar spoort met de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030 van de Verenigde Naties.
Excellenties, Ik zei het al: er is geen binnenland meer zonder buitenland. Daarom versterkt Vlaanderen zijn internationaal beleid.
Ik bereid op dit ogenblik - met het oog op meer coherentie de omvorming voor van het Departement Internationaal Vlaanderen tot een echt ministerie van Buitenlandse Zaken. De afgelopen jaren bouwde de Vlaamse regering stap voor stap een buitenlands beleid uit met eigen, Vlaamse instrumenten. Zo beschikt Vlaanderen over een netwerk van diplomaten in het buitenland dat tijdens deze regeerperiode nog zal worden uitgebreid. Dit jaar zal ik de opening van een nieuwe post aankondigen. Het Vlaams overheidsagentschap Flanders Investment and Trade heeft een eigen buitenlands netwerk met meer dan honderd kantoren. Ook daar gebeuren er aanpassingen.
10
Ik zal van mijn bezoek aan de drie Baltische staten tussen 9 en 12 mei gebruik maken om een nieuw kantoor te openen in Vilnius.
Op het Amerikaanse continent komen er nieuwe kantoren in Lima (Peru), Houston in de Verenigde Staten .plus antennes -zoals dat heet - in het Canadese Vancouver en Panama of San José (Costa Rica). In Afrika versterkt Flanders Investment and Trade de aanwezigheid met een nieuw kantoor in Lagos (Nigeria). In Azië ten slotte komt er een nieuw kantoor in Yangon (Myanmar) en antennes in Koeweit en in het Chinese Chongqing of Shenzen.
Dames en heren, De internationalisering van de Vlaamse economie is voor de Vlaamse regering een topprioriteit. Internationalisering is de levenslijn van de Vlaamse economie, niet alleen voor bedrijven die internationaal zakendoen, maar ook voor de Vlaamse economie die buitenlandse investeerders nodig heeft.
11
We beseffen heel goed dat we in de huidige wereldwijde context waarin Europa een steeds kleiner wordende handelszone wordt een tandje moeten bijsteken om concurrentieel te blijven. We moeten inspelen op toekomstige tendensen. Hoe kunnen we bijvoorbeeld meedoen in de circulaire economie of bio-economie? Welke
troeven
kunnen
we
nog
inzetten
om
onze
maakindustrie toonaangevend te maken? Hoe ziet onze logistiek eruit in 2050? We moeten onze sterktes op een hoger niveau brengen of de ontbrekende schakels aantrekken. We moeten zoveel mogelijk hinderpalen wegnemen voor ondernemers, zowel in Vlaanderen, in België als internationaal. De internationalisering in onze deelstaat moet extra impulsen krijgen. In de afgelopen maanden hebben we middenveldverenigingen, strategische onderzoekscentra, bedrijvenplatformen en bedrijven samengebracht om te zoeken
naar
thema’s
en
manieren
om
de
internationalisering te versnellen. Op 25 januari houden we de Flanders International Economic Summit in het Vlaams Parlement met iedereen die aan dit proces heeft meegewerkt.
12
Daar zal ik de strategie voorstellen en het startschot geven voor een nauwere samenwerking tussen de vele partners om Vlaanderen internationaal nog beter op de kaart te zetten.
Excellenties, Net als vorig jaar begeleid ik in 2016 een aantal zendingen. Zo zal ik van 24 tot 29 april een bezoek brengen aan India. De steden Mumbai, Pune en Bangalore staan op het programma met een bijzondere focus op cleantech, smart cities-infrastructuur en hightech. Eind januari is er al het World Economic Forum in Davos. Ik kijk ernaar uit de seminaries bij te wonen, maar ook de vele ceo’s te ontmoeten van bedrijven die banden hebben met Vlaanderen. In oktober vorig jaar leidde ik samen met de Nederlandse minister-president Mark Rutte een economische missie in Atlanta en de staat Georgia. De Vlaamse Regering wenst een ambitieus handelsakkoord tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. Wij volgen de onderhandelingen nauwgezet op en hopen op een bevredigend resultaat eind dit jaar.
13
Het is zaak voldoende openheid aan de dag te leggen en niet alleen de ‘defensieve’ maar vooral de ‘offensieve’ Europese belangen te verdedigen. Daarover had ik vorige week dinsdag een ontmoeting met handelscommissaris Malmström. De inhoud en de uitvoering van de overeenkomst zijn hierbij
belangrijker
dan
de
snelheid
van
de
onderhandelingen. -Verbetering van de markttoegang, -terugdringen van handelsbelemmeringen, -gemeenschappelijke regels en -het compatibel maken van regelgevingsstelsels vormen een win-winsituatie. Het is iets dat we voor onze bedrijven - vooral voor onze kmo’s - en bevolking gewoon niet kunnen laten liggen. Anderzijds wil Vlaanderen met eigen wetgeving het sociaal en milieubeleid blijven regelen en houdt vast aan haar standpunt
inzake
audiovisuele
diversiteit en taaldiversiteit.
diensten,
culturele
14
Excellenties, Dames en heren, Ik
wil
mijn
grote
waardering
uitspreken
voor
uw
werkzaamheden in ons land. De eisen die worden gesteld aan diplomaten in deze volatiele wereld zijn hoog en zullen ongetwijfeld nog toenemen. In die zin kijk ik met enige nostalgie terug naar een onderrichting uitgestuurd
die door
ruim een
honderd
jaar
Europees
geleden
werd
ministerie
van
Buitenlandse Zaken: “The councellors and assistants of the foreign office are kindly requested to structure their working hours so as to be able to enter their offices no later than by noon.”
15
Op onze samenwerking en vriendschap en op een gelukkig en welvarend 2016 wil ik met U het glas heffen.
