II. Cyberrisks Cyberrisico s Prof. dr. Michel Walrave & Sunna Lenaerts

9/27/06 | pag. 0

II. Cyberrisks – Cyberrisico’s Prof. dr. Michel Walrave & Sunna Lenaerts Departement Communicatiewetenschappen Onderzoeksgroep Strategische Communicatie “Teens and their parents generally think use of the Internet enhances the social life and academic work of children. However, there are aspects of the Internet that cause strain and make children and their parents worry that these technologies are not an uniqualified good in teens lives.” (Lenhart et al., 2001, 3)

Overzicht Uitgangspunten 1. Onderzoeksperspectief

Literatuurstudie 2. Typologie van cyberrisico’s 3. Identiteit als centraal concept 4. Onderzoeksbevindingen m.b.t. privacy, etniciteit en seksualiteit

Verruiming en uitdieping van de voorgestelde thema’s 5. Onze vragen voor u … Cyberrisks 9/27/06 | pag. 1

1. Toelichting bij het onderzoeksperspectief

• opportunities versus risks? • ICT bieden veel (nieuwe) mogelijkheden maar hebben ook een keerzijde • actief en passief

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 2

Afstappen van het dichotome denken

• optimisten versus pessimisten • valkuil technologisch determinisme • groep jongeren een erg heterogene groep • een genuanceerd verhaal … Cyberrisks 9/27/06 | pag. 3

2. Typologie

• weinig of geen voorbeelden • indeling Livingstone • thematische indeling

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 4

Aard risico’ risico’s

Risico’ Risico’s in de praktijk

Content gerelateerde risico’ risico’s

informatie niet kritisch beoordelen pedofilie porno normvervaging psychische/ psychische/fysische gevolgen crimineel gedrag verspreiden van virussen, virussen, trojans, trojans, hacken ongewild stoten op extreme beelden/teksten van racistische, pornografische, gewelddadige, extreme, fundamentalistische aard medische informatie, informatie, e-health hate websites …

Contact gerelateerde risico’ risico’s

pedofilie porno doorgeven persoonlijke informatie/ informatie/beeldmateriaal cyberpesten/ cyberpesten/ stalken normvervaging psychische/ psychische/fysische gevolgen crimineel gedrag verspreiden van virussen, virussen, trojans, trojans, hacken hate communities informatie niet kritisch beoordelen vervalsen van ID …

Commerce gerelateerde risico’ risico’s

doorgeven persoonlijke informatie/ informatie/beeldmateriaal aggressieve marketing privacy medische informatie, informatie, e-health

Andere risico’ risico’s

verslaving depressief raken …

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 5

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 6

Thema

Risico’ Risico’s

Sexualiteit

 pedofilie  porno  doorgeven persoonlijke informatie/ informatie/ beeldmateriaal  cyberpesten/stalken  verslaving  normvervaging ...

Geweld

 cyberpesten/stalken  per toeval stoten op gewelddadige beelden  psychische/fysische gevolgen  crimineel gedrag  verspreiden van virussen, virussen, trojans, trojans, hacken ...

Privacy

 doorgeven persoonlijke informatie/ informatie/ beeldmateriaal  aggressieve marketing  cyberpesten/stalken  ongewild stoten op extreme beelden/teksten van racistische, pornografische, gewelddadige ... aard  medische informatie, informatie, e-health ...

Racisme

 cyberpesten/stalken  doorgeven persoonlijke informatie/ informatie/ beeldmateriaal  normvervaging  depressief raken  per toeval stoten op racistische, extreme, fundamentalistische content  hate websites  hate communities  informatie niet kritisch beoordelen  vervalsen van ID …

3. Identiteit als centraal concept

• ingrijpende veranderingen • zoektocht naar een antwoord op de identiteitsvraag • experimenteren met identiteit(en)

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 7

Onderzoeksbevindingen m.b.t. privacy

• informationele en relationele privacy • tieners hechten veel belang aan het privé-karakter van hun leven op het internet • tieners zijn iets minder bezorgd om hun persoonsgegevens • privacyproblematiek is ruimer Cyberrisks 9/27/06 | pag. 8

Onderzoeksbevindingen m.b.t. etniciteit • • • • • • • • • •

afkomst speelt rol bij identiteitsontwikkeling A/S/L + race aftasten ↔ racisme in jongerenchatboxen weinig ontgonnen onderzoeksdomein Noord-Amerikaanse onderzoeksbevindingen elektronische communicatie tussen jongeren nicknames racistisch geïnspireerde websites relevant maar weinig onderzocht geen risico dat op zichzelf staat

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 9

Onderzoeksbevindingen m.b.t. seksualiteit • seksualiteit is belangrijk aspect van zelfbeeld • informatie opzoeken, flirten online … • keerzijde van mogelijkheid tot experimenteren • jongeren die (ongewenst) op seksueel getinte manier worden benaderd • confrontatie met pornografie • hoe jongeren zelf actief bijdragen aan alomtegenwoordigheid van seksualiteit op het internet Cyberrisks 9/27/06 | pag. 10

5. Onze vragen voor u …

• Welk potentieel risico/gevaar zou u vanuit uw expertise nog toevoegen aan de thema’s die hier aan bod zijn gekomen? • Kan u vanuit uw ervaringen een bepaald aspect van een risico illustreren d.m.v. een voorbeeld? • Welke andere wensen/suggesties hebt u i.v.m. deze fase van het onderzoeksproject? Cyberrisks 9/27/06 | pag. 11

Contact Website: http://www.ua.ac.be/tiro E-mail: [email protected] – [email protected] Tel. 03/275.56.81 – Tel. 03/275.55.67 Meer info: www.ua.ac.be/michel.walrave - www.ua.ac.be/sunna.lenaerts

Cyberrisks 9/27/06 | pag. 12