IDEEËNSPROKKELAAR INFOSESSIES ERFGOEDDAG 2012
Coördinatie Erfgoeddag, p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel Erfgoed vzw, Priemstraat 51, 1000 Brussel T +32 2 213 10 81|82, F +32 2 213 10 99
[email protected] | www.erfgoeddag.be | www.faronet.be
Tijdens de infosessies van Erfgoeddag werden de aanwezigen in groepjes opgedeeld. Elk van de verschillende groepen boog zich over één bepaalde insteek, waarrond ze ideeën konden spuien. Er werden ook al heel wat concrete ideeën kenbaar gemaakt. Mogelijke insteken waren:
Beroemde man of vrouw Oorlogsheld, gesneuvelde Beeldhouwer, schilder, dichter Piloot, ontdekkingsreiziger, mijnwerker Heilige, zalige, martelaar Vergeten held Dier Antiheld Held van het alledaagse Volksheld, sportheld Held die van zijn/haar voetstuk is gehaald, gevallen held … (eigen suggestie?)
De lijst van ideeën hieronder is een letterlijke transcriptie van wat de verschillende groepjes tijdens de infosessies hebben bedacht. Hopelijk kunnen deze jou ook inspireren! - Oorlogshelden: Evident, veel gesneuvelden die geëerd kunnen worden. Groepsfoto WO I veteranen / oorlogshelden: impact van oorlog op dorpen - Slag der zilveren Helmen (WO I) - Tentoonstelling over gesneuvelden WO I en WO II - WO I Sint-Angela klooster als veldhospitaal: wie waren bv. de verpleegsters - Zelem was kern van het verzet, familie Lambrechts (WO II), Museum van de slag in Zelem (1944) - Gabrielle Petit: vrouw, verzetstrijdster - Boerenkrijg: Emmanuel van Ganzen (cfr. massagraf te Mechelen) - Helden uit Boerenkrijg (samen met heemkundige kring, op locatie zelf: huis van held, markt…) - Bokkenrijders (Wellen – Lummen): tentoonstelling, toneelstuk, kinderanimatie, poppenkast, sprookjes vertellen, kinderen laten acteren, fiets-, zoektocht, nachtspel, griezeltocht - Boogschutters, 1302 (Middeleeuwse helden) - August Cuppens = priester / dichter - Ambiorix - Oprichter van het internet (Robert Cailliau). Trekt misschien naast het typisch publiek ook een jonger publiek aan. Jongeren betrekken en ouderen leren bij. Belangrijk is dat bij de activiteit de link met erfgoed duidelijk is. Bv. de verschillende stappen van ontdekken (kan interessante samenwerkingsverbanden opleveren: met specialisten, computerwinkels (sponsoring). Of interactieve tour langs erfgoed, internet toepassingen bij monumenten. Welke invloed heeft het internet op erfgoed, wat zijn hiervan de gevolgen (databanken) - Festraets: astronomisch uurwerk (museum) - Prof. Van de Walle (1e archeoloog, jaren ’40) vooruitstrevend op vlak van wetenschappelijk onderzoek, tentoonstelling, archiefmateriaal sprokkelen bij barones en dochter, gefilmde interviews - Belleman van Veurne Coördinatie Erfgoeddag, p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel Erfgoed vzw, Priemstraat 51, 1000 Brussel T +32 2 213 10 81|82, F +32 2 213 10 99
[email protected] | www.erfgoeddag.be | www.faronet.be
2
- Charles Van Rijsselberghe: stadsarchitect en ontwerp Zebrastraat (gedenkplaat aan ingang, rondleiding, filmmateriaal) - Gerenommeerde architect (tentoonstelling, brochure) - Mercator (scheepvaart Oostende, herkomst, Mercatorlaan) - Pater Damiaan - Sint Jacob van Compostella, Sint Rochus - Vrouw van Rockox (17e eeuw): nog zeer weinig over gekend - Beroepen: kanaalgravers, goeie infrastructuurwerken… - Strandredders, reddingsdienst Koksijde, brandweer, civiele bescherming, Rode Kruis, Leger des Heils, brandweererfgoed Koppelen aan reddingsacties in strips, media (Windracht 10, Chris van den Durpel), reddingsoperatie, getuigenissen (reddingsverhalen), oud materiaal (Seaking-helicopter), reddingshonden… - Held met medailles voor reddingen uit water - Kunstenaars bv. Rubens - Fruittelers, fruitverwerkers ( 14e eeuw, ‘België’ aan de top) - Vroedvrouwen - Helden achter de schermen - vrijwilligers in de kijker zetten - De kleine man in de kerk om kaarsen aan te steken - Verpleging, brandweer…: helden of beroep? - Dier: bv. duif (oorlogshelden) gekoppeld aan de duivensport. Dubbele rol van de duif. Duivenfietstocht. - Sporthelden: kinderactiviteit, knutselen bekers, plaketten… Inventarisatie i.v.m. medailles, typering - Olympische sporthelden - Antihelden, mensen die tegen stoom in gaan: bv. heksen - Volkshelden: verhalen en legendes: hoeveel is waarheid… - Waarom is volksfiguur van zijn voetstuk gevallen? Feiten en fictie van elkaar scheiden. - Pierke De Reus (beschadigd door vandalisme), de oorsprong van de reus (voor kinderen bv. tekenwedstrijd) - Alledaagse helden: opvoeders in het kindertehuis - ‘Domme’ helden - Helden van het alledaags: rondreizende tentoonstelling over christelijke striphelden - Film / documentaire tonen in het thema (tekenfilm in de namiddag) - Kinderen bevragen volwassenen (videoreportage: waarom is iemand voor jullie een held?) - Grootouders als helden: digital storytelling, stambomen opstellen - Amateurarcheologie : speurtocht langs opgravingen - Kalligrafisten aan het werk, workshops (diploma’s), oorkonde, schoonschrift, brievenschrijvers van vandaag - Iemand die erfgoed bewaart van de schroothoop - Podiumkunsten: theater, dans, opera - Vermelding van helden in bibliotheekcollectie (tentoonstelling in inkomhal) - Religieuze en levensbeschouwelijke tradities, duiding rond kerkelijke objecten (glasramen) - Ethische onderwerpen: euthanasie, abortus
Coördinatie Erfgoeddag, p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel Erfgoed vzw, Priemstraat 51, 1000 Brussel T +32 2 213 10 81|82, F +32 2 213 10 99
[email protected] | www.erfgoeddag.be | www.faronet.be
3
- Belangrijke personen die een plekje hebben in het gemeentehuis (schilderijen, standbeelden…) - Dokters, priesters, dorpsonderwijzers, lokale politici - Geschiedenis van dorp en uit elke eeuw een figuur in de spotlight plaatsen - Ereburgers - Innovatieve geesten die iets nieuws brachten in de gemeente - Iemand die iets gedaan heeft rond minder bekende mensen - Lokale helden in kranten - Dorpsfiguren, bv. burgemeester (acteur vertelt levensverhaal) - Streekgerelateerde helden, bv. Reinaert de Vos - Fictieve helden, opera figuren/personages (bel. is deze op voorhand goed te definiëren) - Geheelonthoudersbond in Membruggen: drinkende mensen denken niet, denkende mensen drinken niet. Heeft veel geleerden opgeleverd. - Weeshuis / St. Vincentius: goed versus kwaad (recentelijk negatief in het nieuw) - Straatnamen: fietstocht langs straatnaamborden met toelichting bij persoonsnamen - ‘Wijk’ met namen van culturele figuren - Verklaring van straatnamen vernoemd naar figuur (wandeling): Is straatnaam nu nog verantwoord? (thema gevallen helden) Brochure of wandelgids Historische achtergrond naamgeving - Vertelavond met getuigen familieleden - Publicatie rond straatnamen (oude foto’s, plattegronden…) - Zoektocht naar helden via straatnamen, standbeelden, pleinen - ‘Verwaterde’ heldenstandbeelden (verwaarloosd, vergeten, ongekend…) - Straatnamenroute, standbeeldenroute (legendes, verhalen, allerlei soorten helden) - Parcours van straatnamen met uitleg erbij (anekdotes per straat) - Zoeken naar heldinnen: standbeelden en straatnamen - Straatnamen, standbeelden en kunstwerken - Straatnamen waarvan de betekenis vandaag niet meer gekend is: deze bekender maken, toneelstukje - Activiteit laten doorgaan in een historische ruimte. In een ruimte waar je normaal als bezoeker niet binnenkomt. (Een idee op zich verkoopt niet. Je moet het verpakken onder een bepaalde held, linken aan voorwerpen of in een lezing de held toelichten.) - Held vanuit verschillende invalshoeken bekijken, zien in zijn tijd en nu - Op de foto met je held. Tentoonstelling met foto’s persoonlijke helden - Randactiviteiten die iets extra’s geven. Bv. kom in wielertenue en krijg… - Soort wedstrijd , interactief: met ‘winnaar’ doe je iets bv. straatnaam geven - Voor kinderen rond strip- en filmfiguren - Gebruik maken van mondelinge getuigenissen - Verhalen vertellen… (in een gezellige plaats) - Wandeling, fototocht - Fietstocht. Deelgemeentes samen brengen (gemeenschapsvorming). Stopplaats op basis van straatnaam, uitbeelden van personages - Moeilijk te betrekken groepen (bv. allochtone gemeenschap): daar een held zoeken - Een figuur centraal stellen of net de diversiteit van het heldendom in het licht stellen - Een held koppelen aan de leefwereld (striphelden, huisdieren, morele helden, idool, niet-publieke vertrouwenspersoon) - Levende held ziet zich niet als held - Kinderen moeten een parcours afleggen en krijgen nadien een heldenbrevet Coördinatie Erfgoeddag, p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel Erfgoed vzw, Priemstraat 51, 1000 Brussel T +32 2 213 10 81|82, F +32 2 213 10 99
[email protected] | www.erfgoeddag.be | www.faronet.be
4
- Zoektocht voor kinderen: snoepfeest (vb. Sinterklaas), detective zoektocht (voorwerpen zoeken) - Jongeren met ipod: stadswandeling, mp3-wandeling - Acteurs spelen belangrijke personen na - Historische wandeling vb. rond leven van een persoon - Parcours met opdrachten - Heldenspel ontwikkelen met animatie, acteurs - Levende informatiebronnen: Vlaamse grootouders en Duitse grootouders (telkens een ander verhaal) - Belangrijk: samenwerking met verschillende verenigingen of met individuele geïnteresseerden, anders te versnipperd.
Coördinatie Erfgoeddag, p/a FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel Erfgoed vzw, Priemstraat 51, 1000 Brussel T +32 2 213 10 81|82, F +32 2 213 10 99
[email protected] | www.erfgoeddag.be | www.faronet.be
5